PREEK OVER JUDAS :20-23 Pijnacker-Nootdorp, Oudejaarsavond 31 december 2013 Liturgie Votum/groet Zingen Gebed Lezen Zingen Tekst Preek Zingen Geloofsbelijdenis Zingen Dankgebed Collecte Slotzang Zegen
ds. R.T. te Velde
Psalm 90:1, 2, 6 Judas : 1-10, 20-25 Psalm 125:1, 2, 4 Judas : 20-23 [tekst niet opnieuw lezen!] Gezang 165 Liedboek 299:1, 3, 4
Liedboek 299:5, 6, 9, 10
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Dit is het moment voor goede voornemens. Je stapt straks een nieuw jaar binnen, en dan wil je het toch op een paar punten beter gaan doen. Vorige week stonden er al wat verhalen in de krant over goede voornemens. Het waren herkenbare dingen: stoppen met roken, minder alcohol drinken, een flink aantal kilo’s afvallen. We kunnen ze aanvullen met onze eigen voornemens: meer bewegen, elke dag een halfuurtje buiten lopen bijvoorbeeld; wat vaker je mobieltje uit als je met andere mensen aan het praten bent; meer tijd zien te vinden om iets leuks te doen met je gezin; eens wat vaker op bezoek bij mensen die de hele dag alleen thuis zitten. Goede voornemens, eigenlijk best een mooi idee bij deze jaarwisseling. Waarom zou je zomaar doorhobbelen met je leven? Dit is een kans om het eens over een andere boeg te gooien. * Het briefje dat we vanavond hebben opgezocht in de bijbel, begint ook met een “goed voornemen”. Alleen is dat een voornemen dat er niet van komt. Of toch wel? Best grappig hoe Judas je laat meekijken bij de aanloop van zijn brief. “Het was mijn vaste voornemen u te schrijven over de redding van ons allen.” Het had een positieve preek moeten worden. Zo kun je dat plan opvatten. Maar dan loopt het toch anders: “maar ik zie mij nu genoodzaakt u in deze brief op te roepen om te strijden voor het geloof”. De rest van het briefje is minder grappig. Het was niet zomaar dat Judas zijn voornemen liet vallen: er kwam iets belangrijkers tussen. Mensen die in de gemeente binnengeslopen waren, en die een levensstijl propageerden die het evangelie van Christus ondermijnt. Hier is acuut gevaar! Hier moet tegenin geschreven worden! Dat is wat Judas dan ook doet. Met felle waarschuwingen en met voorbeelden van hoe fout het kan aflopen. Er zit een les in die we vanavond best kunnen gebruiken. Als je kijkt naar die eerste paar voorbeelden, vers 5 en 6, dan zie je dat het gaat over mensen en over engelen. Ze zijn goed begonnen: het volk Israël werd bevrijd uit Egypte, en daar waren ze allemaal bij.
1
De engelen zijn door God goed geschapen, in een bevoorrechte positie vlak rondom de troon van God. Toch is het met beide mis gegaan. Israël werd ondankbaar en liep te mopperen in de woestijn. Ze zagen het niet meer zitten, dat God ze ooit in dat beloofde land kon brengen. Engelen waren er niet tevreden mee om naast Gods troon te dienen. Zij wilden óp die troon, om zelf de macht in handen te hebben. Ooit goed begonnen, en toch kan het fout aflopen als je de keus maakt tegen God in. Die waarschuwing nemen wij mee vanavond. Denk niet dat je wel goed zit als je bij deze kerk hoort. Dat je niets kan gebeuren omdat je trouw elke zondag hier komt, en door de week ook nog aan bijbelstudie doet. Het komt er op aan. Judas roept op om te strijden voor het geloof dat voor eens en altijd aan de heiligen is overgeleverd. Strijden, niet om elkaar te lijf te gaan, maar allereerst: strijden voor jezelf, om aan dat geloof vast te houden. Om niet weg te zakken in een tevreden christelijk gevoel, maar scherp te blijven en je hart bij Christus te houden. Wat we ook meenemen uit het briefje van Judas, is dat het vanavond niet alleen gaat over ons persoonlijke leven. Natuurlijk, we kijken terug op hoe het afgelopen jaar geweest is. We tellen onze zegeningen als het goed gegaan is. We zien ook de teleurstellingen nog een keer terug, we voelen opnieuw het verdriet over geliefden die zijn gestorven, als het echt erg geweest is staan we bij de scherven van wat een gelukkig leven had moeten worden. Maar vanavond zijn we hier ook samen, en maken we als gemeente, als kerk de overgang van het ene jaar naar het andere. Laten we dan ook op dat niveau kijken: hoe is voor ons samen het afgelopen jaar geweest? Wat hebben we gehad aan al die ruim 100 kerkdiensten? Wat was er voor moois te beleven in onderlinge gesprekken? Hoe konden we groeien in openheid en vertrouwen naar elkaar toe? Wat hebben we geleerd over een leven als leerlingen van Christus? En wat zal 2014 ons brengen als het gaat om ons geloof en om ons samenleven als kerk? Misschien houden we ons hart vast, als we discussies zien aankomen die ons flink tegenover elkaar kunnen zetten. Misschien zien we het klimaat in Nederland verslechteren als het gaat om vrijheid om je christenzijn te beleven en van Jezus te getuigen. Misschien ben je aan het broeden op mooie plannen om als gemeente meer naar buiten te treden. Wat zal het worden? Wie zal het zeggen? Vanavond staan we er niet alleen voor met onze ervaringen van het afgelopen jaar en met onze verwachtingen voor het komend jaar. We zijn hier samen, en we luisteren naar wat de Heer ons te vertellen heeft over ons leven van nu en van de toekomst. We doen dat onder het voorteken van die twee mooie dingen die Judas aanstipt in vers 3: de redding van ons allen, en het geloof dat we met alle heiligen delen. * Aan het eind komen toch de goede voornemens weer terug. Tenminste, zo pak ik ze vanavond maar even op. Best verrassend hoe de toon vanaf vers 20 weer verandert. Nu zijn niet meer die gevaarlijke binnensluipers in beeld, nu wordt de gemeente positief aangesproken. Laten we de aansporingen die Judas geeft maar eens meenemen als goede voornemens het nieuwe jaar in. Daarvoor moeten we ze natuurlijk één voor één wat beter bekijken. -
U moet uw leven bouwen op het fundament van uw zeer heilige geloof. Daar pakt Judas de draad weer op van het begin, vers 3. Christen zijn is niet iets van eenmaal je pakket geloof naar binnen halen en dan zit je verder wel goed. Je blijft er mee bezig. Steeds weer bij het fundament beginnen. Geloof is niet iets wat je zelf uitvindt. Je moet het je wel eigen maken, zodat het werkelijk gaat leven in je hart en zodat je er in de praktijk handen en voeten aan kunt geven. Maar het begint bij wat je gekregen hebt, bij wat profeten en apostelen over God verteld hebben, wat in de bijbel is opgeschreven over Jezus Christus en zijn verlossing. Een goed voornemen voor ons als gemeente: werk maken van dat fundament, steeds weer terug naar de basis. De diepte in willen gaan bij je bijbelstudie om
2
-
-
-
steeds meer op te vangen van wat God ons wil zeggen. Bij belangrijke keuzes en bij discussies van vandaag de terugkoppeling maken: hoe ziet dit of dat er uit vanuit het evangelie? Als ik Jezus in alles wil volgen op de weg naar God, hoe ziet dan de volgende stap eruit? Laat u bij het bidden leiden door de Heilige Geest. Staat dat bij ons in de top-3 van goede voornemens: bidden? Het lijkt wel eens alsof wij drukker zijn met praten en organiseren dan met bidden. Maar misschien is dat schijn die bedriegt: bidden doe je per definitie in stilte, niet in de schijnwerpers. Bidden valt niet zo op. Intussen is het wel de stille kracht in je geloof. Bidden houdt je in contact met God. Judas zegt heel kernachtig: bid in de Heilige Geest. De Geest is om zo te zeggen onze luchtbrug naar de hemel. Wat wij te vragen hebben brengt Hij over bij de Vader, en Hij doet dat perfect, ook als wij soms niet precies weten wat wij vragen moeten. En omgekeerd brengt de Heilige Geest bij ons binnen wat van God en van Jezus is. Dan zijn we niet meer vol van onze eigen plannen en onze eigen wensen en onze eigen ideeën. Maar dan vult ons hart zich met liefde voor God, en dan volgen wij met ons verstand de wijsheid die God ons leert, en dan gaan we dromen van de geweldige toekomst in Gods koninkrijk. Dat wordt nog eens een jaar voor ons als gemeente Het Kruispunt: volop in gebed, geleid door de Heilige Geest. Houd vast aan Gods liefde. Dit is wel een heel bijzonder voornemen, dat je dit zomaar mag doen! Judas doet er helemaal niet moeilijk over, voor wie die liefde van God is en of je die zomaar mag aanpakken. Dit is het grote nieuws van het evangelie, dat God met zijn liefde naar mensen toekomt. Daar aan vasthouden, dat geeft je letterlijk houvast. Je hoeft het niet steeds weer te veroveren, je verdient Gods goedkeuring en zijn liefde niet door eerst maar eens je goede voornemens waar te maken. Met deze liefde mag je beginnen. En dan is die liefde van God ook elke keer nieuw, iets om je dag na dag weer over te verbazen. Een goed voornemen voor 2014: Gods liefde voor ons in Jezus Christus centraal zetten, je verwondering met elkaar delen, elkaar aanmoedigen en helpen om uit die liefde te leven, het aan elkaar blijven vertellen ook als iemand het even niet zo ziet zitten, voor elkaar bidden en met je woorden en met je daden die liefde van God doorgeven. Zie uit naar de barmhartigheid van onze Heer Jezus Christus. Vooruitkijken hoort er bij als we Oud en Nieuw vieren. Je hebt verwachtingen over het komende jaar. Goede voornemens die je wilt oppakken. Laat dit er tenminste ook één zijn: uitzien naar de komst van Jezus. Eigenlijk past ‘ie niet zomaar in een rijtje goede voornemens, want dit gaat overal bovenuit. Vanavond zijn we niet alleen bezig met 2014 dat voor ons ligt. We zijn bezig om ons te richten op de laatste dag, de grote dag als Jezus terugkomt. Soms heeft de bijbel het ook over “vuurwerk” als het om die laatste dag gaat: het oordeel dat Jezus zal uitspreken over heel de wereld. En je kunt van dat vuurwerk wel eens bang worden. Maar hier spoort Judas je aan: zie uit naar de barmhartigheid van Jezus Christus. Je hebt er iets heel goeds van te verwachten als Jezus komt. Want Hij is gekomen als Gods barmhartigheid in eigen persoon. God is bewogen met ons in alles wat er mis gaat en alles wat wij fout doen, en dan komt God ons te hulp schieten om ons te redden. Dat is de barmhartigheid, het warme hart van God dat voor ons klopt, en dat mogen we meemaken als we Jezus Christus kennen. Dan kun je met een blij hart uitzien naar de laatste dag, als je zoveel goedheid en barmhartigheid van Jezus zult ondervinden, dat je voor altijd bij Hem mag zijn.
Dat zijn zo de goede voornemens van Judas. Een ijzersterk kwartet: bouwen op geloof, bidden in de Geest, Gods liefde vasthouden, uitzien naar Jezus. Daar kunnen we mee vooruit in een nieuw jaar, samen als gemeente, maar ook ieder persoonlijk. En dan komt er nog een toegift, vanavond kun je ook zeggen: de klap op de vuurpijl. Want Judas gaat nog even door. De goede voornemens zijn er niet alleen voor jezelf,
3
maar ook voor anderen. “Ontferm u over wie twijfelen en red anderen door hen aan het vuur te ontrukken.” Het bijzondere is dat dit gaat over die gevaarlijke mensen waar het in dit briefje om begonnen is. De binnensluipers met een levensstijl die je laat wegglijden bij God vandaan. Judas heeft ze stevig aangepakt in dit briefje. Het is echt gevaarlijk als je de genade van Christus op het spel zet. En dat mag er echt niet zijn in de gemeente. Iets van dat heftige proef je nog in het laatste stukje van vers 23: verafschuw zelfs de kleren die ze met hun lichaam bezoedeld hebben. Zomaar je eigen zin doen, je niets aantrekken van wat God zegt, eigenlijk je schouders ophalen over het grote offer dat Jezus voor je heeft gebracht, dat is spelen met vuur en spelen met je leven. Maar dat betekent niet dat de mensen die zo gevaarlijk bezig zijn, er dan zomaar buiten worden gezet. Juist voor hen zul je je extra inspannen, om ze weer terug te halen van de rand van de afgrond. De ontferming, de liefde, de barmhartigheid die je van Jezus Christus zelf ervaart, die ga je ook opbrengen naar elkaar toe. Of eigenlijk is “opbrengen” nog te zuinig gezegd, teveel als een verplichting. Ontferming werkt aanstekelijk. Als je hart gesmolten is onder de liefde van God, dan kan datzelfde hart niet ijskoud blijven als je anderen ziet die het risico lopen om Gods redding te missen. Zo mogen we samen het nieuwe jaar in, met een heel setje goede voornemens. Stevig verankerd in het heil van God dat Hij in Jezus Christus aan ons geeft. En dan zo stevig verbonden aan de liefde van God, dat we er ook de anderen bij willen betrekken. Dat we ons niet bezorgd terugtrekken in ons eigen gelijk, dat we medechristenen niet afschrijven als we ze andere keuzes zien maken dan wij zouden doen, maar dat we elkaar daarin blijven zoeken. Je oog en je hart open voor je broer en zus in de gemeente, elkaar erbij houden en samen steeds weer het fundament opzoeken, bij elkaar gaan zitten om de handen te vouwen en samen alles voor de Heer neer te leggen, elkaar aansporen en meenemen om op de uitkijk te staan voor straks, als Jezus terugkomt. * Goede voornemens – je weet hoe het daarmee gaat. In de verhalen die vorige week in de krant stonden, was het nog redelijk gegaan. Maar de verleiding ligt heel dichtbij: dat ene sigaretje, dat ene glaasje wijn op een feestje … Hoe moet dat nu met de goede voornemens die we zojuist op een rijtje hebben gezet? We willen met goede moed 2014 in, om te groeien in ons geloof, om samen gemeente van Jezus Christus te zijn. Maar zal dat niet binnen een paar weken weer gaan afbrokkelen? Er komt bij Judas nog iets heel moois achteraan. Je kunt het zo zeggen: onze goede voornemens worden gedragen door Gods goede voornemen. En als God een plan opvat, dan zet Hij het ook door. Dit goede voornemen van God valt nog wat meer op dan je in onze vertaling bij vers 24 kunt zien. Bij ons staat er “De enige God, die de macht heeft u voor struikelen te behoeden …” – maar vanuit de oude handschriften die van het briefje van Judas bewaard zijn gebleven, is het waarschijnlijker om daar te lezen: “die de macht heeft hen voor struikelen te behoeden”. En dat maakt het spannend. Want dan gaat het over die mensen uit vers 22 en 23, de twijfelaars en de anderen die maar op het nippertje uit het vuur gered worden. Zelfs de mensen die de gemeente in gevaar brengen, en tegen wie Judas zo te keer gaat in het eerste stuk van zijn brief, zelfs die mensen mogen delen in Gods barmhartigheid. Ook hen wil Hij er bij hebben, juichend van vreugde voor zijn majesteit. Kun je nagaan hoe groot Gods goede voornemen is! De drie woorden waar Judas zijn lezers mee begroet had, die passen wel helemaal bij hoe God is: barmhartigheid en vrede en liefde, in overvloed. Dat gaat veel verder en veel dieper dan je je kunt voorstellen. God gaat niet alleen verder met de goede gelovigen, met christenen die er flink hun best voor doen. Hij pakt ook de twijfelgevallen op.
4
Zo mogen we met goede moed een nieuw jaar instappen. Niet met bravoure, van wij zullen het wel even opknappen, wij gaan onze goede voornemens waarmaken. Maar met goede moed omdat wij zo’n geweldige God mogen hebben, die niet laat vallen waar zijn hand aan begonnen is. Die ons redt door Jezus Christus, en die ons juichend voor zijn aangezicht wil zien staan. Wat een toekomst hebben we dan voor ons! Daar mag je het laatste goede voornemen uithalen, en dan is het klaar voor vanavond, maar in feite gaat dat door, je hele leven lang totdat je voor de troon van God komt: Lof en eer en dank brengen aan de enige God, vol macht en majesteit, vol genade en vrede en barmhartigheid en liefde. Amen
5
