MAHKAMAH KONSTITUSI REPUBLIK INDONESIA ---------------------
RISALAH SIDANG PERKARA NOMOR 21/PHPU.D-IX/2011 PERKARA NOMOR 22/PHPU.D-IX/2011 PERIHAL PERSELISIHAN HASIL PEMILIHAN UMUM KEPALA DAERAH KABUPATEN NIAS BARAT
ACARA MENDENGARKAN KETERANGAN SAKSI DARI TERMOHON DAN PIHAK TERKAIT, SERTA PENGESAHAN ALAT BUKTI (III)
JAKARTA SELASA, 1 MARET 2011
MAHKAMAH KONSTITUSI REPUBLIK INDONESIA -------------RISALAH SIDANG PERKARA NOMOR 21&22/PHPU.D-IX/2011 PERIHAL Permohonan Perselisihan Kabupaten Nias Barat
Hasil
Pemilihan
Umum
Kepala
Daerah
PEMOHON (PERKARA 21/PHPU.D-IX/2011): - Faduhusi Daeli - Sinar Abdi Gulo PEMOHON (PERKARA 22/PHPU.D-IX/2011): - Yupiter Gullo - Raradodo Daeli TERMOHON KPU Kabupaten Nias Barat ACARA Mendengarkan Keterangan Saksi dari Termohon dan Pihak Terkait, serta Pengesahan Alat Bukti (III) Selasa, 1 Maret 2011 Pukul 13.30–15.34 WIB Ruang Sidang Pleno Gedung Mahkamah Konstitusi RI, Jl. Medan Merdeka Barat No. 6, Jakarta Pusat SUSUNAN PERSIDANGAN 1) 2) 3)
M. Akil Mochtar Muhammad Alim Hamdan Zoelva
Saiful Anwar dan Ina Zuchriyah
(Ketua) (Anggota) (Anggota) Panitera Pengganti
1
Pihak yang Hadir: Pemohon (Perkara 21/PHPU.D-IX/2011): -
Faduhusi Daeli
Kuasa Hukum Pemohon (Perkara 21/PHPU.D-IX/2011): -
Risa Mariska
Pemohon (Perkara 22/PHPU.D-IX/2011): -
Yupiter Gullo
Kuasa Hukum Pemohon (Perkara 22/PHPU.D-IX/2011): -
Silvester Nong M Marthens Manafe John Fredriik Hengstz
Termohon: -
Herman Zebua (Ketua KPU Kabupaten Nias Barat) Meiatasi Dolai (Anggota KPU Kabupaten Nias Barat) Firman Januari Gulo (Anggota KPU Kabupaten Nias Barat) Cristoph Masanatal Hia (Anggota KPU Kabupaten Nias Barat) Yoramo Hia (Anggota KPU Kabupaten Nias Barat)
Kuasa Hukum Termohon: -
Junimart Girsang Apolos Djarabonga Irianti Ponto Hor Agusmen Girsang Christine Rosevelt Riedel Lontoh
2
Saksi dari Termohon: -
Otilia Daeli Nerius Maruhawa Sidena Zai Etika Krisman Zebua Paskah Gulo Fa’ahakhododo Marunduri
Pihak Terkait: -
A. Aroziduhu Gulo
Kuasa Hukum Pihak Terkait: -
Nazrul Ichsan Nasution Nur Alamsyah Fadillah Hutri Lubis Sedarita Ginting Irwansyah Putra Rangga Budiantara
Saksi dari Pihak Terkait: -
Nitema Gulo Ketemuhan Eli Daeli Siteri Daeli Accordense Solidaglo Daeli Mesoziduhu Daeli Bezisokhi Hia Sawato Gulo Rifeli Waruwu Khenoki Waruwu Sozanolo Daeli
PPK Kecamatan Lahomi: -
Oktavianus Hia
Panwas Kecamatan Lahomi: -
Yakob Hia 3
SIDANG DIBUKA PUKUL 13.30 WIB
1.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sidang dalam Perkara Nomor 21, 22/PHPU.D-IX/2011 Perselisihan Hasil Pemilihan Umum Kepala Daerah dan Wakil Kepala Daerah Kabupaten Nias Barat saya nyatakan dibuka dan terbuka untuk umum. KETUK PALU 3X Saudara Pemohon, Pemohon 21 hadir? Pemohon 22? Hadir ya. 21 tidak hadir, Kuasa Hukumnya berapa orang ini? Coba minta kuasa 22, 21 itu? Arteria Dahlan? Tidak hadir, ya. Risa Mariska, Ayudi Rusmanita, Sebastian Marpaung, tidak hadir, empat-empat. Ya tanggung jawab sama kliennya sendiri lah nanti. Kalau 22 hadir, Termohon hadir, Pihak Terkait…, hari ini kita memeriksa Saksi, ya. Dari Pihak Terkait, eh mohon maaf…, Termohon berapa Saksi yang dihadirkan, Saksi Saudara?
2.
KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Terima kasih, Yang Mulia. Pada kesempatan yang lalu kami mohonkan 3 orang Saksi, tapi ternyata ada perkembangan lain, kami menghadirkan Saksi 6 orang pada hari ini, Yang Mulia. Terima kasih.
3.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR 6 orang, ya?
4.
KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Ya, Yang Mulia.
5.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kemarin bilang 3, ada tambahan 6, oh ini. Ini kantornya Pak Junimart ini masih pakai tulis tangan juga. Pihak Terkait, berapa?
6.
KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Terima kasih, Yang Mulia, kami menghadirkan 10 orang Saksi.
4
7.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR 10?
8.
KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Ya, Yang Mulia.
9.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak jadi 16, ya?
10.
KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Tidak jadi, Yang Mulia.
11.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sana kurang oper ke situ, jadi masih untung 2 Hakimnya, masih kurang, kemarin soalnya janjinya itu 8, tapi tidak apa-apa. Saya panggil dulu…, Pemohon 22 tidak hadir. Nanti ada dari Panwascam, Panwas, Panwas kabupaten ada enggak? Tidak hadir, sudah dipanggil? Ada surat pemberitahuan? Coba surat Panwas. Yang Panwascam sama PPK kemarin ada hadir yang mau diajukan oleh Pemohon 21? Jawaban dari Panwas? Oke. Ini Saudara Otilia Daeli, ada?
12.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya.
13.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara PPK ya?
14.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya, Yang Mulia.
15.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara Nerius Maruhawa?
16.
SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Ya, Yang Mulia. 5
17.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ketua PPK juga?
18.
SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Betul, Yang Mulia.
19.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sidena Zai?
20.
SAKSI DARI TEMOHON: SIDENA ZAI Ya.
21.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR PPK. Etika Krisman Zebua?
22.
SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya, Yang Mulia.
23.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Anggota KPPS?
24.
SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya.
25.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Paskah Gulo?
26.
SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Saya, Yang Mulia.
27.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara Ketua PPS.
6
28.
SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia.
29.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu, Pak Fa’ahakhododo?
30.
SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Saya, Yang Mulia.
31.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Marunduri?
32.
SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul.
33.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ketua KPPS?
34.
SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia.
35.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Panggilannya Dodo gitu?
36.
SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Boleh saja, Yang Mulia.
37.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, lebih mudah. Soalnya Fa’ahakhododo, susah sekali? 6 ya? 6? Dari Pihak Terkait, Ir. Nitema Gulo, M.Si., hadir?
38.
SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Hadir, Yang Mulia.
7
39.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Maju ke depan disumpah dulu. Agamanya Katolik, ya? Ketemuhan Eli Daeli?
40.
SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KETEMUHAN ELI DAELI Hadir, Yang Mulia.
41.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, maju ke depan. Kristen Protestan. Siteri Daeli?
42.
SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SITERI DAELI Ya, Yang Mulia.
43.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saksi pendamping, ya? Maju ke depan. Accordense Solidaglo Daeli? Kristen. Saksi Mesoziduhu Daeli?
44.
SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Hadir, Yang Mulia.
45.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, maju ke depan. Bezisokhi Hia?
46.
SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Hadir, Yang Mulia.
47.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, masuk, eh.., maju ke depan. Sawato Gulo? Maju ke depan.
48.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Rifeli Waruwu?
8
49.
SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: RIFELI WARUWU Hadir, Yang Mulia.
50.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, maju ke depan, sumpah dulu. Khenoki Waruwu?
51.
SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Hadir, Yang Mulia.
52.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, Sozanolo Daeli?
53.
SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Saya, Yang Mulia.
54.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, Kristen…, eh, Katolik 1 orang?
55.
HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Ya.
56.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Selebihnya Kristen, ya? Katolik. Satu orang tadi, apa lupa agamanya, Saudara Nitema itu Katolik betul? Katolik sebelah sana, kanan sekali. Kalau yang Kristen Protestan jejer sebelah sini, ya berbaris. Saudara Katolik? Katolik? Katolik? Ya. Ini, sebentar dulu, siapa namanya? Enggak ada namanya ini.
57.
HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Nomor 6, Nomor 6.
9
58.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 6, oh Bezi ya? Bezisokhi Hia, ya? Katolik, di sini ditulisnya Kristen. Tanggung jawab yang sana itu. Satu lagi? Nomor 3 Siteri Daeli. Ya, oke. Yang lain Protestan, ya? Oke, Rohaniwan tolong anunya diatur. Ya, Saudara-Saudara, ikuti lafal janji yang diucapkan oleh Hakim.
59.
HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Ikuti lafal janji yang saya ucapkan. Saya berjanji, sebagai Saksi, akan menerangkan yang sebenarnya, tidak lain dari yang sebenarnya, semoga Tuhan menolong saya.
60.
SAKSI-SAKSI DARI TERMOHON DAN PIHAK TERKAIT YANG BERAGAMA KRISTEN DAN KATOLIK Saya berjanji, sebagai Saksi, akan menerangkan yang sebenarnya, tidak lain dari yang sebenarnya, semoga Tuhan menolong saya.
61.
HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Terima kasih.
62.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kembali ke tempat duduk yang sudah disiapkan tadi. Kita mulai dari PPK ya, Dari Termohon dulu. Saudari Otilia Daeli?
63.
SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya, saya, Yang Mulia.
64.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudari anggota?
65.
SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya.
66.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ketuanya ke mana? 10
67.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ketuanya belum datang.
68.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Belum datang ke Jakarta? Belum datang ke MK atau belum datang ke Jakarta?
69.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Belum datang ke MK.
70.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Wah, ngelayap ke mana itu Ketua PPK-nya? Kapan rekap di Kecamatan Lahomi itu?
71.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tanggal 3.
72.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR 3 apa?
73.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI 3 Februari 2011.
74.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR 3 Februari. Mulai jam berapa sampai jam…?
75.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Mulai sekitar jam 13.30 sampai jam 17.00.
76.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR 17.00. Panwas kecamatan hadir?
77.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Hadir. 11
78.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saksi pasangan calon hadir?
79.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Semua hadir, Yang Mulia.
80.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor berapa saja?
81.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Saksi dari Nomor 1, Saksi Nomor 2, dan Saksi dari Nomor Urut 3.
82.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Hadir semua?
83.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Hadir.
84.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He em. Berapa jumlah DPT untuk Kecamatan Lahomi itu? 85.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI 5.573.
86.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara sahnya berapa?
87.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI 3.931.
88.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara tidak sah?
12
89.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI 46.
90.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sisa surat suara yang tidak terpakai?
91.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI 1.596.
92.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 1 dapat berapa?
93.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI 2.501.
94.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 2?
95.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI 848.
96.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 3?
97.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI 582.
98.
KETUA: M. AKIL MOCHTAR Mutasi pemilih ada?
99.
SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tidak ada.
13
100. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pemilih yang mutasi tidak ada? 101. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tidak ada. 102. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pada saat tanggal 3 dilaksanakan rekapitulasi dimulai dari TPS desa mana? 103. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Sitolu Banua. 104. KETUA: M. AKIL MOCHTAR PPS berapa? 105. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Sitolu Banua. 106. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sitolu Banua? 107. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 108. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Apakah pada saat dilaksanakan rekapitulasi itu ada yang mengajukan keberatan? 109. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tidak ada. 110. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada satu pun?
14
111. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tidak ada. 112. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Semuanya berjalan lancar? 113. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya, lancar. 114. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jari mulai jam 13.30 sampai jam 17.00 selesai? 115. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Selesai. 116. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Itu saksi-saksi pasangan calon tanda tangan? 117. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tanda tangan semua. 118. KETUA: M. AKIL MOCHTAR DA-1 nya? 119. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 120. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu Panwas tanda tangan? 121. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tidak.
15
122. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Panwas kecamatan tidak tanda tangan? 123. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tidak. 124. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kenapa tidak tanda tangan? 125. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Karena mereka enggak terdaftar dalam DA-1 itu. 126. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Hah? 127. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Panwasnya enggak terdaftar dalam Plano besar itu, Pak, maksud saya. 128. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Panwas kecamatan? 129. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 130. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak terdaftar? 131. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tidak ada tempat tanda tangannya. 132. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, Plano besar itu?
16
133. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya, yang adanya saksi. 134. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh ya, ya. Tapi untuk DA-1 yang kecil diberikan kepada kecamatan? 135. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Diberikan. 136. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kepada Panwas maksud saya? 137. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 138. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saksi-saksi diberikan? 139. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 140. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi apa…, apa namanya…, jadi suaranya itu yang suara sah 3.931 ya? 141. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya. 142. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pada saat hari pencoblosan tanggal berapa, hari coblos? 143. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Tanggal 2.
17
144. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tanggal 2. Saudara rekap tanggal 3, ya? 145. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya. 146. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Apakah PPK-PPK ini…, Saudara kan anggota PPK, berapa orang anggota PPK di sana? 147. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI 5 orang, Yang Mulia. 148. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 5? 6 sama ketua? 149. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI 6…, 5 sama ketuanya. Anggotanya 4, ketuanya 1. 150. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 5 sama ketua, ya? 151. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya. 152. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Melakukan pemantauan, memantau pelaksanaan pemungutan suara enggak? 153. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Pada saat itu yang melakukan pemantauan untuk masing-masing desa pada saat penghitungan suara Saudara Sumardin dan Saudara Otilia, yang lainnya 3 orang tunggu di kecamatan.
18
154. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Termasuk Saudara? 155. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Saya memantau di lapangan. 156. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara pantau berapa TPS yang dilihat? 157. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ada 2 desa, 3 TPS. 158. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 2 desa, 3 TPS. Desa apa saja itu? 159. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Sitolu Banua dan Sisobambowo. 160. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sitolu Banua dan…? 161. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Sisobambowo. 162. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sasumaboho? 163. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Sisobambowo. 164. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sisambohoma…, susah nyebutnya, ya pokoknya itulah yang kamu bilang itu. Ada…, anu, pada pemantauan di 2 desa itu, berapa TPS tadi? 6, ya?
19
165. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI 3. 166. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada kejadian khusus? 167. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Tidak ada. 168. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada. Berjalan dengan lancar? Saksi-saksi pasangan calon di TPS itu Saudara lihat hadir? 169. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya, hadir. 170. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada enggak TPS dalam wilayah kecamatan Saudara itu yang C-1 nya atau yang mengisi formulir keberatan di tingkat TPS? 171. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Tidak ada. 172. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada. PPS hadir enggak waktu rekap? 173. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI PPS hadir. 174. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Semuanya? 175. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya.
20
176. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Cukuplah, ya. Kan tidak ada masalah kan? Ya, silakan, masih ada pertanyaan. 177. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Rekap saat itu di mana lokasinya, tempatnya? 178. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Di Kantor kecamatan Lahomi. 179. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Kantor kecamatan Lahomi? 180. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Kantor camat. 181. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Lahomi. Saya mau konfirmasi sekali lagi, Saksi Nomor 1 tanda tangan? 182. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Tanda tangan, untuk jumlah 2.501. 183. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Saksi Nomor 2? 184. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Tanda tangan. 185. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Saksi Nomor 3? 186. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Tanda tangan.
21
187. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Seluruh anggota PPK tanda tangan, 5-nya? 188. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya, pada tanggal 3, dan untuk Ketua PPK Lahomi tanda tangannya tanggal 4 pagi, jam 10.00. 189. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Kenapa tanggal 4? 190. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Pada tanggal 3 setelah selesai rekapitulasi di tingkat kecamatan, Ketua PPK Lahomi cabut dari lokasi dengan alasan orang tuanya sakit, dan pada malam hari itu Ketua PPK Lahomi ditunggui sampai jam 05.00 pagi. Masuk tanggal 4, Ketua PPK Lahomi tidak dating, dan sekitar jam 10.00 pagi, tanggal 4 Februari, Ketua PPK Lahomi baru hadir di kantor camat, dan setelah itu Ketua PPK Lahomi menandatangani berita acara tersebut yang jumlahnya 2.501. 191. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Oke. Waktu rekap, waktu rekap yang dibacakan itu C-2 yang kecil atau C-2 Plano…, eh C-1, C-1? 192. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Yang dibacakan untuk rekapitulasi untuk kecamatan, yang dibacakan itu C-2 Plano yang besar, ukuran besar. 193. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Yang kecil? 194. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Yang kecil juga, ya? 195. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Biasa kan yang kecil. Kalau yang kecil diragukan, baru buka yang besar.
22
196. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya, yang dari desa itu Berita Acara yang kecil, ya, itu yang dibacakan. 197. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Yang kecil, C-1 yang kecil? Yang bacakan siapa? 198. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ketua PPK Lahomi. 199. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Bukan PPS-nya? 200. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Bukan. 201. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Langsung Ketua PPK? 202. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya. 203. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Ketua PPS nya apa? Saksikan saja? 204. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya. 205. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Hadir? 206. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Hadir.
23
207. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Seluruh Ketua PPS hadir, ya? 208. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya. 209. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Terima kasih. 210. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Cukup, ya. Masih ada keterangannya? 211. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Ya, pada saat pelaksanaan rekapitulasi di tingkat KPU ternyata Berita Acara yang dibacakan oleh Ketua PPK Lahomi tidak sesuai dengan Berita Acara yang telah kami pegang yang seharusnya untuk Nomor Urut 1 berjumlah 2.501 berubah menjadi 3.364, dan saat itu (...) 212. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tunggu dulu. Nomor 1-nya berubah tiga ribu…? 213. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Menjadi 3.364. 214. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, lalu? 215. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Dan Saat itu perlu saya jelaskan bahwa pada saat pelaksanaan pengangkatan logistik dari kecamatan ke KPUD disaksikan oleh semua Panwas dan masing-masing Saksi dan juga dari pihak kepolisian dan dari sekretariat. Dan pada saat itu, Yang Mulia, Berita Acara yang dimasukkan ke dalam amplop dalam posisi di satu place, di-hector, dan ternyata pada saat pelaksanaan rekapitulasi di tingkat KPU ternyata Berita Acara yang dibacakan oleh Saudara Ketua Oktavianus Hia dalam keadaan dijepit, pakai jepitan. Berita Acara yang dibuka dari amplop itu hanya dijepit. 24
216. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu? 217. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Pada saat itu (..) 218. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu apa yang ter (..) 219. SAKSI DARI TERMOHON: OTILIA DAELI Pada saat itu setelah Saudara membacakan hasil rekapitulasi di tingkat KPUD saya keberatan karena tidak sesuai dengan jumlah untuk Nomor Urut 1, tidak sesuai dengan…, dalam Berita Acara yang kami pegang, ternyata ada perubahan, dan saat itu saya keberatan, dalam arti saya mengatakan, “Itu tidak benar karena terjadi perubahan, yang seharusnya 2.501 kenapa berubah menjadi 3.364?” Dan pada saat itu saya tidak diberi kesempatan untuk berbicara. Ada salah satu dari anggota KPUD melarang saya untuk berbicara di depan umum, dan dia mengatakan, “Seandainya kamu tidak keluar dari ruangan ini, saya usir kau dan saya panggilkan pengaman dari luar untuk membawa Saudari untuk keluar dari ruangan ini!” 220. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Begitu? 221. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 222. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kan tidak sesuai itu DA-1 yang sudah ditandatangani itu kan masing-masing pada saksi pasangan calon kan ada? 223. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya.
25
224. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pasangan calon yang hadir yang lain keberatan enggak? 225. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Pada saat rekapitulasi di KPU…, tingkat KPUD, yang keberatan adalah saksi dari Nomor 3. 226. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He eh, Nomor 3. Lalu Panwasnya, Panwas kecamatan? 227. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya, pada saat itu Panwaslu setelah selesai rekapitulasi di tingkat KPUD, Ketua Panwas kabupaten meminta supaya Saudari Otilia membuat surat pernyataan bahwa pada hari ini terjadi ini…, perubahan data. 228. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu yang dipakai data yang mana pada saat rekap di KPU? 229. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Yang dipakai itu yang di…, yang jumlah nomor…, yang jumlah suara 3.364. Itu yang dibacakan oleh Ketua PPK, yang seharusnya 2.501. 230. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi ada terjadi selisih di situ? 231. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 232. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dan yang disahkan oleh KPU Kabupaten itu yang 3.000? 233. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tidak.
26
234. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Yang 2.000? 235. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI 2.501. 236. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Akhirnya? 237. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Akhirnya, setelah dibuka semua Berita Pleno. 238. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah. Ya jadi karena terjadi perselisihan akhirnya dibuka lagi? 239. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 240. KETUA: M. AKIL MOCHTAR DA-2 yang besar itu? Dihitung kembali? 241. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 242. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Angkanya tetap 2.501? 243. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 244. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu Ketua PPK itu dapat angkanya 3.364 dari mana?
27
245. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Saya tidak tahu. 246. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bagaimana proses selanjutnya terhadap terjadinya angka itu, ada tindak pidananya? 247. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tidak. 248. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tindak pidana Pemilu ada laporan kepada anu? 249. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tidak ada. 250. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kepada kepolisian, enggak ada? Kan aneh itu? 251. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 252. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kok tiba-tiba (…) 253. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ada. Saat itu ada salah satu dari anggota kepolisian menelepon untuk menanyakan ketua, dan saya tidak tahu, saya menjawab tidak tahu. 254. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Itu saja ya? 255. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 28
256. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tadi akhirnya yang sah itu 2.501 itu? 257. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 258. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. Cukup, ya? 259. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya, terima kasih, Yang Mulia. 260. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Masih ada pertanyaan, tunggu dulu. 261. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Saudara Saksi, akhirnya menurut Saksi 2.501 dianggap sah? 262. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Sah. 263. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Tunggu dulu, apakah yang 2.501 dituangkan ke dalam Berita Acara itu ditandatangani oleh seluruh saksi yang hadir? 264. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ditandatangani oleh seluruh saksi masing-masing Balon. 265. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Ya, termasuk juga seluruh anggota KPU? 266. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Pada saat itu memang ya, ada di Berita Acara.
29
267. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Ya, yang saya tanyakan…, kan saya tidak lihat, maka saya tanyakan kepada Saudara. Dia tanda tangan semua? 268. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 269. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Ya. Panwas juga tanda tangan? 270. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 271. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Cukup, Pak. 272. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Cukup lah. Ini ada Pengacara dari Pemohon 21, baru bangun siang, mana orangnya? Terlambat? Mau masuk apa enggak? Kalau enggak, enggak saya suruh masuk. Ya, cepetan! Saudara ini telat-telat lagi. Kalau besok telat lagi, saya enggak izinkan masuk ya. Ini toleransinya saja karena dari tadi sudah lapor, tapi saya belum perkenankan masuk karena Saksi masih memberikan keterangan. Ya, Saksi berikutnya Saudara Nerius Maruwaha…, Maruhawa. 273. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Ya, saya, Yang Mulia. 274. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara Ketua PPK? 275. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Betul, Yang Mulia.
30
276. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kecamatan Sirombu? 277. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Ya, Yang Mulia. 278. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. Tanggal berapa rekap di Sirombu? 279. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Tanggal 3 Februari tahun 2011. 280. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He em. Jam…? 281. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Jam 14.00 sampai jam 23.00. 282. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sampai jam 23.00 ya? 283. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Ya. 284. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kok alot. Berapa TPS di Sirombu itu? 285. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Terdapat tiga puluh…, 34, TPS Yang Mulia. 286. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 34 TPS. DPT-nya berapa?
31
287. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA 6.510, Yang Mulia. 288. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 110? 289. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA 6.510, Yang Mulia. 290. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Yang menggunakan hak pilih? 291. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Yang menggunakan hak pilih 4.876. 292. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara sah? 293. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Suara sah 4.772. 294. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara tidak sah? 295. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA 123. 296. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sisa surat suara? 297. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Se (…)
32
298. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dilihat dulu jangan se…, sisa surat suara yang tidak terpakai, kan bisa dilihat itu? 299. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Ya, 1.761, Yang Mulia. 300. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada pemilih yang mutasi antar TPS? 301. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Ada, Yang Mulia. 302. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa? 303. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA 19 orang. 304. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 19 orang. Nomor 1 dapat berapa di situ? 305. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA 1.546. 306. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 2? 307. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA 1.205. 308. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 3?
33
309. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA 2.021. 310. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Semua saksi pasangan calon hadir, waktu rekapitulasi? 311. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Hadir, Yang Mulia. 312. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Panwas kecamatan? 313. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Hadir, Yang Mulia. 314. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ketua PPS atau anggota PPS-nya? 315. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Hadir, Yang Mulia. 316. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Semua? 317. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Tidak, sebagian yang hadir, Yang Mulia. 318. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sebagian yang hadir. 319. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Ya.
34
320. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu apakah pada saat rekapitulasi itu ada saksi pasangan calon yang keberatan terhadap proses atau pelaksanaan pencoblosan di tingkat TPS? 321. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Di tingkat TPS? 322. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. 323. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Tidak ada, Yang Mulia. 324. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada satu pun. 325. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Satu pun tidak ada. 326. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Semua data cocok? 327. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Cocok, Yang Mulia. 328. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tanda tangan semua? 329. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Cocok, Yang Mulia. 330. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Ndak, hasil rekapnya itu ditandatangani ndak oleh saksi-saksi pasangan calon? 35
331. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Di tingkat kabu…, 332. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Di tingkat kecamatan, ya tingkat Saudara, rekap. 333. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA 2 orang pasangan Balon yang menandatangani, Yang Mulia. Saksi.., 334. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor berapa? 335. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Nomor 2 dan Nomor 3. 336. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 1 kenapa tidak tanda tangan? 337. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Dia merasa tidak senang. 338. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah, tidak senang itu seperti apa? 339. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Karena dia mengajukan keberatan untuk membuka seluruh kotak suara tanpa ada bukti yang otentik. 340. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah, artinya kan berarti ada keberatan. Tadi saya tanya, pada saat pelaksanaan proses rekapitulasi di tingkat kecamatan, adakah saksi pasangan calon yang mengajukan keberatan? Ada Nomor 1 kan?
36
341. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Ada Nomor 1 dan Nomor 3 Yang Mulia, kalau di tingkat kecamatan. 342. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, Nomor 1 mengenai apa yang dia ajukan keberatan? 343. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Yang pertama yang mengajukan keberatan, Yang Mulia, adalah Saksi dari Nomor 3. 344. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Apa Nomor 3, apa keberatannya? 345. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Keberatan atas terjadinya pembatalan surat suara di tingkat…, di TPS Desa Halamona. 346. KETUA: M. AKIL MOCHTAR TPS berapa? 347. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA TPS 1, Yang Mulia. 348. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Desa….? 349. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Desa Halamona. 350. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Hemm, kenapa dibatalkan suara itu?
37
351. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Itu adalah dibatalkan oleh KPPS karena terjadi pencoblosan simetris. 352. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Simetris. Berapa surat suara katanya waktu itu? 353. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA 8, Yang Mulia. 354. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 8 surat suara. Lalu keberatan itu diangkat lagi pada saat rekap? 355. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Ya, keberatan itu diangkat pada saat rekapitulasi di kecamatan (…) 356. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Rekapitulasi kecamatan. Lalu apa tindakan Saudara terhadap protes itu? 357. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Kami dari pihak PPK mengambil suatu keputusan untuk membuktikan apakah benar keberatan dari Saudara Saksi Nomor 3 itu, maka kami mengambil suatu keputusan yaitu membuka kotak suara dengan meminta izin dari Panwaslu. 358. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Hemm, terus dibuka? 359. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Dibuka. 360. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu dilihat?
38
361. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Kami lihat surat suaranya ternyata keberatan yang diajukan oleh Saksi Nomor 3 adalah benar, dimana pada saat itu ada perubahan perolehan suara yaitu Nomor 1 dapat 1 suara pada suara tidak sah itu, Nomor 2 dapat 2, dan Nomor 3 dapat 5. 362. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 5. Jadi 5, 6, 7, 8 suara itu? 363. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Betul, Yang Mulia. 364. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ternyata tidak simetris, tembusnya seperti apa? Tembus tapi tidak mengenai foto calon yang lain? 365. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Ya, itu Yang Mulia, tidak mengena pada pasangan calon yang lain. 366. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah, akhirnya disahkan suara itu kan? 367. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Disahkannya, Yang Mulia. 368. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He em. Itu yang berkaitan dengan Nomor 3? 369. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Betul, Yang Mulia. 370. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Setelah suara itu disahkan semua saksi pasangan calon setuju juga?
39
371. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Setuju pada saat itu, Yang Mulia. 372. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. Sekarang yang Nomor 1 keberatan tentang apa? 373. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Keberatannya, Yang Mulia, dia mengajukan keberatan karena telah dibuka kotak suara maka mereka kepingin untuk seluruh kotak suara itu dibuka di seluruh TPS di Kecamatan Sirombu tanpa ada permasalahan di TPS. 374. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu terhadap permintaan itu apa sikap PPK? 375. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Pada saat itu sikap kami sebagai PPK menanyakan kembali kepada Saksi Nomor 1, “Tolong dulu pastikan kepada kita di mana TPS yang bermasalah?” Tetapi pada saat itu Saudara Saksi dari Nomor 1 tidak bisa memastikan, sehingga kami dari PPK mengambil suatu keputusan bahwasanya keberatan Saudara kita terima tapi kotak suara tidak dibuka. 376. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada keberatan soal saksi di bawah umur enggak…, eh pemilih di bawah umur enggak? 377. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Tidak ada, Yang Mulia. 378. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada. Semua formulir C-1 di wilayah PPK Saudara itu tidak ada yang mengajukan di tingkat TPS maksud saya, ada enggak saksisaksi yang mengajukan keberatan? 379. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Tidak ada, Yang Mulia. 40
380. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada. Saudara hadir enggak pada saat rekap di kabupaten? 381. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Hadir, Yang Mulia. 382. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bagaimana keterangan Saudara Otilia itu, betul ada kejadian seperti itu? 383. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Betul, Yang Mulia. 384. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He eh, jadi terjadi perbedaan angka? 385. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Terjadi. 386. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Yang dibaca oleh Ketua PPK dengan data yang dipegang oleh masing-masing pihak? 387. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Betul, Yang Mulia. 388. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu disahkan yang mana? 389. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Yang disahkan pada saat itu adalah hasil rekap pertama yang jumlahnya… (…)
41
390. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 2.000….(…) 391. SAKSI DARI TERMOHON: NERIUS MARUHAWA Pasangan Nomor 1 mendapat suara 2.501. 392. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Itu yang disahkan? 393. SAKSI DARI TERMOHON: NERIUS MARUHAWA Itu yang disahkan, Yang Mulia. 394. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi benar keterangannya, ya? 395. SAKSI DARI TERMOHON: NERIUS MARUHAWA Betul, Yang Mulia. 396. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. Cukup, ya? Masih ada keterangan, cukup kan? 397. SAKSI DARI TERMOHON: NERIUS MARUHAWA Tidak ada, Yang Mulia. 398. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, oke cukuplah. Berikutnya Saudara Sidena Zai. 399. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Ya, Yang Mulia. 400. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara Ketua PPK juga ini?
42
401. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Ya, Yang Mulia. 402. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Di kecamatan…? 403. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Di Kecamatan Moro’o. 404. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Moro’o? 405. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Ya. 406. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Moro’o. Berapa TPS di Moro’o itu, Kecamatan Moro’o? 407. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI 17 TPS, Yang Mulia. 408. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 17 TPS. Berapa DPT-nya? 409. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Jumlah DPT adalah 5.774, Yang Mulia. 410. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 5.774? 411. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Ya.
43
412. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 17 TPS? Kalau 6…, oh ya. Suara sahnya berapa? Eh, tunggu dulu, yang menggunakan hak pilih berapa? 413. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Yang menggunakan hak pilih adalah 3.705. 414. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara sah? 415. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Suara sah, suara sah (…) 416. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah, suara sah. 417. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Suara sah 3.637. 418. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara tidak sah? 419. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Suara tidak sah 68, Yang Mulia. 420. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sisa surat suara yang tidak terpakai? 421. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI 2.831, Yang Mulia. 422. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pemilih mutasi ada enggak?
44
423. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Ada, Yang Mulia, 2 orang. 424. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa? 425. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI 2 orang. 426. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 2 orang. Lalu yang Nomor 1 dapat berapa di situ? 427. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Urut 1 di Kecamatan Moro’o dapat suara 447 orang, Yang Mulia. 428. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 2? 429. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Urut 2=1.179, Yang Mulia. 430. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 3? 431. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Urut 3=1.981, Yang Mulia. 432. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Mulai jam berapa rekapnya? 433. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Rekapnya dimulai jam 13.00 siang sampai jam jam 17.00 sore.
45
434. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 17.00? 435. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Ya. 436. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Itu saksi-saksi hadir semua enggak? 437. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Hadir semua, Yang Mulia. 438. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Panwas hadir? 439. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Hadir, Yang Mulia. 440. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada yang mengajukan komplain atau keberatan pada saat rekap? 441. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Tidak ada, Yang Mulia. 442. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Satu pun enggak ada? 443. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Satu pun tidak ada, Yang Mulia. 444. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi lancar semuanya?
46
445. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Lancar semuanya, Yang Mulia. 446. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada tegang-tegang begitu tidak ada? 447. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Tidak ada, Yang Mulia. 448. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tanda tangan semua saksi? 449. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Ada, Yang Mulia, sudah ditandatangani. 450. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Semuanya? 451. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Semuanya. 452. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 1, 2, 3 teken? 453. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Ya, Yang Mulia. 454. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Diberi DA-1 nya Saudara kasih kepada (…) 455. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Ya, Yang Mulia.
47
456. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya kalau tidak ada masalah kenapa dipermasalahkan? Tidak ada kan? Di tingkat PPS atau anu…, TPS, enggak ada juga? 457. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Tidak ada, Yang Mulia. 458. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara memantau enggak pada saat hari pencoblosan? 459. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Saya memantau di desa saya sendiri, Yang Mulia. 460. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ketua honornya paling besar dari anggota tapi pantaunya paling dekat desa sendiri. Desa apa itu? 461. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Desa Gunung Baru, Yang Mulia. 462. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa jauh dari ibukota kecamatan? 463. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI 4 kilo, Yang Mulia. 464. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Ah, 4 kilo dari sini ke Tugu Monas di depan saja. Ada di bawah
umur yang memilih di desa Saudara?
465. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Sesuai dengan laporan dari pada KPPS bahwa pemilih di bawah umur tidak ada, Yang Mulia.
48
466. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada kan? Ya, Saudara kan memantau juga kan? Yang namanya memantau itu tentu melihat-lihat. Saudara lihat betul TPS-nya? Pelaksanaan pencoblosannya Saudara pantau? 467. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Kalau di desa saya sendiri saya melihat bahwa tidak ada di situ, Yang Mulia. 468. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Ya lah, yang saya tanya di desa Saudara itu? 469. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Tidak ada, Yang Mulia, di bawah umur. 470. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Tidak ada, ya? Desa-desa yang lain juga Saudara enggak dengar? 471. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Sesuai dengan informasi dari KPPS bahwa pemilih sesuai dengan peraturan bahwa memenuhi syarat untuk memilih. 472. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Yang di Desa Sitolu Wali ada? Ada informasi pemilih di bawah umur? 473. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Sepanjang ke PPK tidak ada, Yang Mulia, laporan dari pada KPPS, Yang Mulia. 474. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Tidak ada? 475. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Tidak ada.
49
476. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA umur?
Di formulir dari TPS-TPS ada keberatan mengenai anak di bawah
477. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Tidak ada, Yang Mulia. 478. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Tidak ada? 479. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Satu pun tidak ada, Yang Mulia. 480. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Baik, terima kasih. 481. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Keterangan Saudara cukup, ya? Cukuplah. 482. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Ya. 483. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kan prosesnya Saudara Ketua PPK. 484. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Ya. 485. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Honor sudah terima? 486. SAKSI DARI TERMOHON: SIDENA ZAI Sudah, Pak.
50
487. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Habisin di Jakarta ini. Saudara Etika Krisman Zebua. Hidupkan miknya. Saudara Anggota KPPS? 488. SAKSI DARI TERMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya, Yang Mulia. 489. KETUA: M. AKIL MOCHTAR PPS di mana ini? 490. SAKSI DARI TERMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA TPS 2, Desa Hilifadolo, Kecamatan Moro’o. 491. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi Saudara Ketua KPPS 2, eh Anggota KPPS 2 desa…? 492. SAKSI DARI TERMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Hilifadolo. 493. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Hilifadolo? 494. SAKSI DARI TERMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya. 495. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa pemilih di TPS itu, DPT-nya berapa DPT? 496. SAKSI DARI TERMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA 364, Yang Mulia. 497. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Yang menggunakan hak pilih?
51
498. SAKSI DARI TERMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA 278 yang menggunakan hak pilihnya pada DPT. 499. KETUA: M. AKIL MOCHTAR DPT?
Ya lah. Terus ada yang menggunakan hak pilih yang tidak pada
500. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ada dari TPS lain. 501. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, mutasi? 502. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya, mutasi 2 orang (…) 503. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa…, 2 orang. Jadi jumlahnya 278 ini sudah termasuk 2? 504. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Belum. 505. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Belum, oke. Suara sahnya? Eh, ya. Suara sah? 506. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA 279. 507. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara tidak sah? 508. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA 3, Yang Mulia.
52
509. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berarti suara sahnya tidak 279 dong? Kan pemilihnya 278, tambah 2=300, ya kan? Kalau tidak sah 3, 300-3=270… ya?…, eh, 280, sorry 280. Tidak sah 3. 280-3 berapa? 277 kan? Kenapa jadi 279? 510. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Jadi begini, Yang Mulia (…) 511. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bagaimana itu? 512. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Jumlah pada pemilih dalam salinan daftar pemilih tetap (…) 513. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. 514. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Adalah 364 (…) 515. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. 516. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Jadi yang menggunakan (…) 517. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Hak pilih? 518. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Hak pilihnya adalah 278 (…) 519. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 8?
53
520. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA 8. 521. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. 522. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Yang menggunakan…, apa itu (…) 523. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Mutasi? 524. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Mutasi adalah 2 orang. 525. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. 526. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Sehingga (…) 527. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jumlahnya? 528. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Jumlahnya semua sesuai dengan yang ada pada Berita Acara yaitu 282. 529. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Loh, 278+2 kok 282, bagaimana? Ini Saudara ini kalau bagian tukang bagi gawat ini. Pasti dia lebih banyak menghitungnya soalnya tambah dua, tambah dua, beda angkanya. Kena orang lain kecil kena punya dia gede, besar. 278+2 berapa?
54
530. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA 280. 531. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nah, kenapa jadi dua ratus itu? Darimana tambahannya? 532. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Maaf, Yang Mulia, salah penjumlahan. 533. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi suara dua, dua, delapan, dua…, 280-3 itu suara sahnya 277? 534. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya. 535. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bukan 279, ya kan? 536. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya, Yang Mulia. 537. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara ini anggota, kalau ketua saya enggak bayar honornya, tapi karena anggota saya masih maklum. Nomor 1 dapat berapa? 538. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA 8, Yang Mulia. 539. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 2? 540. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA 39.
55
541. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 3? 542. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA 232. 543. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saksi tanda tangan semua enggak? 544. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Tanda tangan, Yang Mulia. 545. KETUA: M. AKIL MOCHTAR C-1 nya? 546. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya, Yang Mulia. 547. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi hadir semua Saksinya? Hadir? 548. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Hadir, Yang Mulia. 549. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada Panwas lapangan hadir di situ? 550. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Hadir, Yang Mulia. 551. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara kasih ndak C-1 nya? Dia minta enggak? Enggak?
56
552. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Dikasih, Yang Mulia. 553. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dikasih juga? 554. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya. 555. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Terus ada apa namanya…, ada katanya si Adrianus Gulo itu Saudara kenal enggak, yang menggunakan kartu orang lain memilih di situ? 556. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Kalau Adrianus Sarozitu Gulo menggunakan surat panggilan yang ada namanya sendiri karena ada namanya pada DPT. 557. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bukannya dia pakai nama orang lain? 558. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Bukan, Yang Mulia. 559. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Betul atas nama dia? 560. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya, Yang Mulia. 561. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dan tidak ada juga keberatan dari saksi-saksi, ya? 562. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Tidak ada, Yang Mulia. 57
563. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tanggal berapa…, jam berapa Saudara bawa kotak suara itu ke PPS? 564. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Tanggal…, tanggal 2, Yang Mulia. 565. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, tanggal saya tahu tanggal 2, kira-kira jam berapa? 566. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Kira-kira jam (…) 567. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kan lewat PPS dulu bawa ke kecamatan? 568. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya, ya . 569. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dikumpulkan ndak di PPS? 570. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Dikumpulkan, Yang Mulia. Langsung dibawa ke (…) 571. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kecamatan? 572. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Kecamatan. 573. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jam berapa itu?
58
574. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Jam 6 sore, jam 18.00. 575. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jam 6 sore. Jadi tidak ada ya kejadian-kejadian khusus gitu, enggak ada? Selama berlangsungnya pemilihan di TPS Saudara itu ada kejadian yang luar biasa enggak? 576. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Tidak ada, Yang Mulia. 577. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak ada? 578. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Tidak ada. 579. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Santai-santai saja, begitu? 580. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya, berjalan aman dan tertib. 581. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Selesai pemilihannya jam berapa? 582. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Jam 13.00. 583. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jam 13.00 Saudara sudah tutup warungnya? Ya, TPS-nya? 584. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Yang kami tutup hari itu adalah pemungutan suara (…)
59
585. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah. 586. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Yang dilanjutkan dengan perhitungan suara. 587. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah. Saudara ini serius banget lah, kaya pura-pura saja. Jadi coblos tutup jam 13.00? Lanjut langsung hitung? 588. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya. 589. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak makan Saudara, nggak? Enggak istirahat makan dulu, enggak? 590. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Istirahat. 591. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah, siapa tahu langsung saja enggak makan, langsung sampai jam 18.00, langsung sampai ke kecamatan enggak usah makan, makannya besok. Oke cukuplah ya, Saudara Etika? 592. SAKSI DARI TEMOHON: ETIKA KRISMAN ZEBUA Ya, Yang Mulia. 593. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, cukup. Berikutnya Saudara Paskah Gulo. 594. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Saya, Yang Mulia.
60
595. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara Ketua PPS, ya? 596. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 597. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa TPS di bawah Saudara ini? 598. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO 1 TPS, Yang Mulia. 599. KETUA: M. AKIL MOCHTAR PPS apa KPPS? 600. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO PPS (Panitia Pemungutan Suara). 601. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tapi TPS cuma 1? 602. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 603. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enak itu, honornya beda lagi. Yang PPS-nya di bawahnya 5 TPS, honornya sama Ketua PPS. Satu juga sama, ya kan? 604. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 605. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa honornya?
61
606. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Rp400.000,00 per bulan selama 8 bulan, tapi yang sudah dibayar baru 7 bulan, Yang Mulia. 607. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Baru 7? 608. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 609. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, sebulan lagi ini…, ini sudah tanggal 1, tapi KPU-nya masih bersengketa, nantilah baru dibayar. 610. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Terima kasih. 611. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu 1 TPS…, Saudara memantau, melihat pada pelaksanaan pemungutan suara itu? 612. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Mulai dari persiapan, sampai terakhir mengantar ke PPK, saya selalu ada di lapangan, Yang Mulia. 613. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, mengantar sih ya, maksud saya pada saat pencoblosan itu Saudara ke TPS enggak? Walaupun Saudara Ketua PPS, tapi kan (…) 614. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Ke TPS, Yang Mulia. 615. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ke TPS, melihat di situ?
62
616. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 617. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada kejadian enggak di situ? 618. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Tidak ada, Yang Mulia. 619. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lancar saja? 620. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Tidak ada, Yang Mulia. 621. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah lancar maksud saya. 622. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 623. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He em. Ada saksi-saksi Saudara lihat itu, pasang-pasangan calon semua punya saksi di situ? 624. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 625. KETUA: M. AKIL MOCHTAR nya?
He em. Saudara tahu enggak berapa jumlah TPS di situ, eh DPT-
626. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO 564, Yang Mulia.
63
627. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 564? Yang menggunakan hak pilihnya berapa? 628. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Yang menggunakan hak pilihnya 401, Yang Mulia. 629. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara sah? 630. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Suara sah 396, Yang Mulia. 631. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara tidak sah? 632. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO 5, Yang Mulia. 633. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada mutasi dari TPS lain enggak? 634. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Tidak ada, Yang Mulia. 635. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada. Sisa surat suara yang enggak dipakai berapa? 636. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO 177, Yang Mulia. 637. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dicoblos semua ini yang 177?
64
638. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Tidak, Yang Mulia. 639. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak ya? 640. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul. 641. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu saksi-saksi hadir, ada Panwas lapangan hadir? 642. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Hadir, Yang Mulia. 643. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He em, ada kejadian enggak? Enggak ada? 644. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Tidak ada, Yang Mulia. 645. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jam berapa Saudara antar ke kecamatan ini? 646. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Jam 04.00 termasuk Nomor 3 kita mengantar di Kecamatan Sirombu, Yang Mulia. 647. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jam 03.00 sudah diantar? 648. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Jam 04.00 sore, Yang Mulia.
65
649. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sudah diantar ke kecamatan? 650. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 651. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 1 dapat berapa di situ? 652. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Nomor 1 mendapatkan 56 suara, Yang Mulia. 653. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 2? 654. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Nomor 2 mendapatkan 50 suara. 655. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 50? 656. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 657. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 3? 658. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Nomor 3 mendapatkan 290. 659. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara rusak enggak ada ya? Oh, ada 5.
66
660. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Ada 5. 661. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara hadir enggak waktu rekap di kecamatannya, Kecamatan Sirombu…, eh kecamatan apa Saudara? 662. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Kecamatan Sirombu, Yang Mulia. 663. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sirombu ya? Hadir ya? 664. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Hadir, Yang Mulia. 665. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Aman, lancar ya? 666. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Aman, lancar, tertib. 667. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah. Yang Ketua PPK-nya Saudara Nerius itu tadi ya? 668. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 669. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah, cukuplah. 670. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Terima kasih.
67
671. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada masalah kan? 672. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Tidak ada. Aman, Yang Mulia. 673. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kalau…, kenapa kok dibawa ke MK kalau enggak ada masalah? 674. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Ya, saya dibawa ke MK, Yang Mulia, karena Calon Wakil Bupati Urutan Nomor 3 memilih di TPS saya, Yang Mulia. 675. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, memilih di TPS Saudara? 676. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 677. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, ada dia bagi-bagi duit di situ? 678. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Enggak ada, Yang Mulia. 679. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada kali? 680. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Enggak Ada. 681. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak ada ya?
68
682. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Enggak ada, Yang Mulia. 683. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, kalaupun ada saya enggak minta juga lah, cuma tanya saja. 684. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Kita independent, Yang Mulia. 685. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Independent, ya? 686. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul. 687. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya baguslah kalau independent, ya. Oh, jadi memilih di situ? 688. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul, Yang Mulia. 689. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lama dia di situ? 690. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Ya, setelah dia memilih bersama dengan kepala desa, warga masyarakat, dan ada Pastur Matthias Kuvens langsung masuk memilih, dan keluar, dan langsung pulang, Yang Mulia. 691. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Begitu, ya? 692. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Betul.
69
693. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak ada acara makan-makan buat PPS, KPPS, gitu? 694. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Tidak ada, Yang Mulia. 695. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Wah, pelit juga itu calon begitu itu. Biasanya kan ngasih-ngasih juga uang rokok lah, ini buat rokok gitu, namanya calon. Enggak ada? 696. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Enggak ada, Yang Mulia. 697. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah, syukurlah kalau enggak ada. Cukuplah ya? 698. SAKSI DARI TEMOHON: PASKAH GULO Ya, terima kasih, Yang Mulia. 699. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berikutnya Saudara Fa’ahakhododo. Pak Dodo ya lah, Dodo Marunduri? 700. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Saya, Yang Mulia. 701. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara KPPS di…? 702. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Desa Hinako, Yang Mulia. 703. KETUA: M. AKIL MOCHTAR TPS berapa?
70
704. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI TPS 2, Yang Mulia. 705. KETUA: M. AKIL MOCHTAR TPS 2. Berapa DPT pemilih di situ? 706. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI 142, Yang Mulia. 707. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara sahnya? Yang menggunakan hak pilih maksud saya. 708. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI 128, Yang Mulia. 709. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara sah? 710. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI 128 juga, Yang Mulia. 711. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 128, sah semua ya? 712. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 713. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berarti yang tidak sah tidak ada? 714. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Tidak ada, Yang Mulia.
71
715. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sisa surat suaranya berapa? 716. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI 18, Yang Mulia. 717. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 18, termasuk cadangan 2,5% itu? 718. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 719. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 1 dapat berapa? 720. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Nomor 1, Urut 1 dapat 15 suara, Yang Mulia. 721. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 2? 722. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI 18 suara, Yang Mulia. 723. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 3? 724. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI 95, Yang Mulia. 725. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 95. Ada mutasi pemilih enggak?
72
726. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Ada, Yang Mulia, dari TPS 1. 727. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dari TPS 1 ke…? 728. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI TPS 2, Yang Mulia. 729. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Di tempat Saudara? 730. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 731. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa orang? 732. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI 17 orang, Yang Mulia. 733. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 17 orang. Kenapa dia memilih ke tempat Saudara? 734. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Karena pada saat itu ada bencana alam badai, Yang Mulia. 735. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Badai? 736. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia.
73
737. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, yang TPS 1 itu di pulau itu? 738. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 739. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa jauh kalau menyeberang pakai anu…, perahu? 740. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Satu jam setengah lah, Yang Mulia. 741. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Naik apa itu? 742. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Naik boat. 743. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Speed boat? 744. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 745. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, berapa PK? 746. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI 9 PK lah, Yang Mulia. 747. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 9?
74
748. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 749. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ah, kecil lah kalau 9 itu. Kalau 40 lebih cepat berarti, ya? 750. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 751. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 80 lebih cepat lagi…, kan nyeberang laut situ. Jadi mereka enggak bisa pulang? 752. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 753. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 17 orang itu, jadi milih di TPS 1? 754. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 755. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bawa surat pemilih…, surat mutasi enggak? Enggak? 756. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Tidak, Yang Mulia. 757. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tapi ada anunya enggak? 758. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Ada, Yang Mulia.
75
759. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kartunya? 760. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Ada, Yang Mulia. 761. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Undangan memilihnya? 762. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 763. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu bagaimana Saudara bikin Berita Acara di situ? 764. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Berita Acara…, ada di Bertia Acara C-8. 765. KETUA: M. AKIL MOCHTAR C-8? 766. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 767. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara bikin itu? 768. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Saya bikin. 769. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu Saksi-Saksi pasangan calon yang ada di situ keberatan enggak?
76
770. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Tidak, Yang Mulia. 771. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada semua hadir 3 Saksi di situ? 772. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Hadir, 3. 773. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 1 enggak keberatan? 774. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Tidak, Yang Mulia. 775. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pasangan calonnya? 776. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Tidak, Yang Mulia. 777. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 2 juga enggak? 778. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Tidak, Yang Mulia. 779. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 3? 780. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Tidak, Yang Mulia.
77
781. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Semuanya terima 17 orang pilih situ? 782. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Terima 17 orang, Yang Mulia. 783. KETUA: M. AKIL MOCHTAR C-1 nya ditandatangani saksi enggak? 784. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Ditandatangani. 785. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Semuanya? 786. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Semuanya. 787. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada Panwas lapangan di situ? 788. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Kebetulan (…) 789. KETUA: M. AKIL MOCHTAR PPL? 790. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI PPL-nya hanya satu di Desa Hinako, Yang Mulia. 791. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Di desa tempat Saudara itu?
78
792. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul. 793. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada? 794. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Dia memantau di TPS 1, Yang Mulia. 795. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, memantau TPS 1? 796. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 797. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh. Karena nyebrang sana ya? 798. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Ya. 799. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi lancar saja di situ? 800. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Lancar, aman, dan tertib. 801. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tertib. Waktu di tingkat PPK dipermasalahkan enggak ini? Saudara masuk PPK mana? 802. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Kecamatan Sirombu.
79
803. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sirombu? 804. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Betul, Yang Mulia. 805. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dipermasalahkan enggak? 806. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Saya kurang tahu juga, Yang Mulia, karena saya hanya tingkat PPS. 807. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, PPS. KPPS-nya? 808. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Saya. 809. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak, PPS-nya siapa? Ada hadir sini? Enggak ada, ya? 810. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Tidak, Yang Mulia. 811. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tapi PPK-nya ada Sirombu? Dipermasalahkan enggak itu yang…, yang dari TPS 1, 17 orang itu? 812. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Ya, pemilih mutasi itu dari TPS Desa Hinako, Pak…., eh, Yang Mulia, tidak ada yang memasalahkan. 813. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak ada. Waktu rekap di PPK? 80
814. SAKSI DARI TEMOHON: NERIUS MARUHAWA Waktu rekap di PPK. 815. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya sudah. Cukup, ya? 816. SAKSI DARI TEMOHON: FA’AHAKHODODO MARUNDURI Ya, Yang Mulia. 817. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Baik. Saya lanjut dulu ke Saksi Pihak Terkait. Singkat, jelas saja ini, ya! Biasanya kalau Tim Sukses jangan kampanye lagi, sudah selesai waktunya kampanye ini, ini sengketa di sini, nanti panjang-panjang kampanye dia, sudah lewat. Saudara Nitema Gulo? 818. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Saya, Yang Mulia. 819. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara ini wakil ketua tim kampanye? 820. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Betul, Yang Mulia. 821. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pasangan nomor…? 822. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Urut 3. 823. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor Urut 3. Terdaftar di KPU?
81
824. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Terdaftar, Yang Mulia. 825. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Terdaftar. Sebagai wakil ketua apa yang mau Saudara terangkan? Langsung, singkat, jelas. 826. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Saya mau ingin terangkan bahwa saksi-saksi kita di seluruh Kabupaten Nias Barat, sebelum malaksanakan pemilihan umum kita lakukan pembekalan-pembekalan dan pelatihan-pelatihan. 827. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, jadi Saudara melakukan apa namanya…, kalau bahasa KPU itu apa…, Bimtek, ya? 828. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Betul, Yang Mulia. 829. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bimbingan teknis lah, gitu ya? 830. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Ya, Yang Mulia. 831. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Seluruh saksi yang akan bertugas di TPS? 832. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Betul, Yang Mulia. 833. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa banyak?
82
834. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Ada 181 TPS di Nias Barat. 835. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, saksinya berapa orang? Apa 1, 2? Atau 1, 1? Jangan lihat ke kiri, lihat ke sini! 836. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Ya, saksi kita ada 3 orang setiap TPS. 837. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, jadi 3. Berarti 180 sekian kali 3? 838. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Betul, Yang Mulia. 839. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dibimtek, teknis ya? 840. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Ya. 841. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke, terus, itu satu. Yang kedua apa lagi? 842. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Juga di dalam Bimtek itu kita arahkan mereka untuk tidak melakukan pemaksaan-pemaksaan dan juga mengawasi suara kita dengan ketat. 843. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Begitu? 844. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Ya, Yang Mulia. 83
845. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu? Berikutnya apa lagi? Ada bagi-bagi duit enggak tim Saudara? 846. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Tidak ada, Yang Mulia. 847. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada, hah? 848. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Tidak ada. 849. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Terus? 850. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Kerena saksi kita sudah kita latih dengan baik, pada malam tanggal 2 pemilihan itu semuanya C-1 itu di seluruh kebupaten di Nias Barat kecuali yang dari kepulauan, terkumpul semuanya di tangan kita. 851. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Malam hari Saudara sudah dapat C-1? 852. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Ya. 853. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Di daratan…, bagian daratan itu Saudara sudah dapat angkanya? 854. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Sudah, Yang Mulia.
84
855. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kecuali yang di pulau, berapa TPS yang belum di pulau itu? Enggak ingat? 856. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Enggak ingat saya, Pak. 857. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nah, kalau malam itu Saudara sudah bisa memprediksi bahwa hasil Saudara sudah sekian, begitu? 858. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Ya, sudah bisa di…, kami hitung berapa jumlah suara yang sudah dimiliki oleh Pasangan Urut 3. 859. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pada saat itu? 860. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Ya. 861. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara sudah tahu bahwa calon Saudara menang, dari hitunghitungan angka malam itu? 862. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Dari perhitungan angka kita, kita sudah tahu kalau Calon Pasangan 3 sudah menang. 863. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Gitu. Apa lagi keterangan Saudara? 864. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: NITEMA GULO Itu yang saya bisa jelaskan, Yang Mulia.
85
865. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke, cukuplah. Saya pindah kepada Saudara Ketemuhan Eli Daeli. 866. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KETEMUHAN ELI DAELI Saya, Yang Mulia. 867. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Banyak betul Daeli di sana itu. Saudara ini saksi di PPK, ya? 868. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KETEMUHAN ELI DAELI Benar, Yang Mulia. 869. KETUA: M. AKIL MOCHTAR PPK Lahomi? 870. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KETEMUHAN ELI DAELI Benar, Yang Mulia. 871. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Betul enggak keterangan Ketua PPK itu tadi? 872. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KETEMUHAN ELI DAELI Betul, Yang Mulia. 873. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada tambahan enggak? Kalau betul kan Saudara cukup menguatkan keterangan Saksi PPK, wong sama saja. Ada tambahan yang berbeda enggak dari keterangan tadi? 874. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KETEMUHAN ELI DAELI Sudah cukup, Yang Mulia. 875. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Cukup. Jadi benar keterangan Ketua PPK itu, ya? Eh, anggota bukan ketua, yang Ibu Otilia itukah? 86
876. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KETEMUHAN ELI DAELI Benar, Yang Mulia. 877. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He eh. Memang angkanya itu 2.501? 878. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KETEMUHAN ELI DAELI Benar, Yang Mulia. 879. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He em, itu yang disepakati, ya? 880. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KETEMUHAN ELI DAELI Benar, Yang Mulia. 881. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bukan disepakati, itu faktanya maksudnya. 882. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KETEMUHAN ELI DAELI Benar, Yang Mulia. 883. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, cukuplah. Kan Saudara menguatkan saja keterangan kan? Oke, saya pindah kepada Siteri Daeli juga. 884. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SITERI DAELI Ya, Yang Mulia. 885. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Satu marga tapi suara beda, kulit beda, satu hitam satu putih. Saudara ini pendamping? Sama berarti ya? 886. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SITERI DAELI Ya, Yang Mulia. 87
887. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara sama dengan Ketemuhan itu? 888. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SITERI DAELI Sama, Yang Mulia. 889. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sama. Benar enggak keterangan itu Ibu Otilia itu? 890. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SITERI DAELI Benar, Yang Mulia. 891. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada tambahan enggak? 892. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SITERI DAELI Enggak. 893. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak ada ya? Ya, cukuplah. Saudara menguatkan saja, karena daripada menerangkan hal yang sama malah beda lagi-lagi nanti keterangannya. Berikutnya Saudara Accors…, Accordense Solidaglo Daeli. Ini satu keluarga ke sini semua Daeli ini? 894. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SOLIDAGLO DAELI Saya, Yang Mulia. 895. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He eh. Saudara Saksi Pasangan Calon Nomor 2? 896. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SOLIDAGLO DAELI Benar, Yang Mulia.
88
897. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Di Lahomi juga? 898. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SOLIDAGLO DAELI Benar, Yang Mulia. 899. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kalau gitu sama enggak, eh benar enggak keterangan anggota PP…, PPK itu tadi? 900. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SOLIDAGLO DAELI Benar, Yang Mulia. 901. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada tambahan lagi enggak? 902. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SOLIDAGLO DAELI Tidak ada, Yang Mulia. 903. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, cukuplah ya? 904. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SOLIDAGLO DAELI Terima kasih, Yang Mulia. 905. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Daripada Saudara dingin-dingin di situ mengantuk saya lihat dari tadi. Berikutnya Daeli juga, tapi Meso, Mesoziduhu. 906. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Saya, Yang Mulia. 907. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ini Saudara masyarakat yang menyaksikan rekap ya? 89
908. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Betul, Yang Mulia. 909. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Di…, di Lahomi? 910. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Betul, Yang Mulia. 911. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tapi Daeli, ya? 912. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Betul, Yang Mulia. 913. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 1 Daeli semua ini. Saudara lihat di situ? 914. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Saya lihat. 915. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sampai selesai? 916. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Sampai selesai, Yang Mulia. 917. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Betul enggak keterangan anggota PPK-nya tadi itu? 918. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Betul, Yang Mulia.
90
919. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Betul, ya? Di KPU Saudara hadir juga? 920. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Saya tidak hadir, Yang Mulia. 921. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, tidak. Tapi di PPK ya? 922. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Benar, Yang Mulia. 923. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berarti keterangan saksi yang terdahulu benar? 924. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Benar, Yang Mulia. 925. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada tambahan? 926. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: MESOZIDUHU DAELI Tidak ada, Yang Mulia. 927. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke, cukuplah. Berikutnya Saudara Bezisokhi Hia, Daeli juga? Enggak? Bukan? Miknya. Hia, ya? Sudah hidup miknya? 928. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Sudah, sudah. 929. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jangan dianu…, pijit-pijit, diomongi saja, kalau dihisap enggak bunyi dia. Saudara masyarakat ya? 91
930. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Ya, Yang Mulia. 931. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nonton waktu rekapitulasi di Lahomi itu? Melihat maksudnya. 932. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Ya, Yang Mulia. 933. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ikut menyaksikan juga? 934. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Ikut, Yang Mulia. 935. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bersama Mesoziduhu itu? 936. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Ya, Yang Mulia. 937. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, betul enggak keterangan PPK-nya tadi itu? 938. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Betul, Yang Mulia. 939. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada orang berantem di situ? Enggak ada? Sambil (…) 940. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Tidak ada, Yang Mulia.
92
941. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sampai kelahi-kelahi itu enggak ada? 942. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Tidak ada, Yang Mulia. 943. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jam berapa sampai jam berapa Saudara di situ? 944. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Jam 14.00 sampai jam 17.00, Yang Mulia. 945. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jam 14.00 sampai jam 17.00. Sampai selesai berarti? 946. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Ya. 947. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada acara makan-makan enggak di situ? 948. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Tidak ada, Yang Mulia. 949. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak ada. Minum-minum? 950. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Tidak ada, Yang Mulia. 951. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Biasanya ada juga sedikit-sedikit di Nias itu.
93
952. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Tidak ada, Yang Mulia. 953. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak ada, ya? 954. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Ya, ndak ada. 955. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saya dulu jam 05.00, saya sudah meninjau di sana itu pagi-pagi saya lihat PP…, KPPS-nya belum buka sudah minum-minum dulu, pemanasan katanya. Aku bilang, “Apa ini?” “Pemanasan, Pak,” katanya. Saya benah-benah itu…, apa namanya…, tempat pemungutan suaranya itu. Tapi di Lahomi enggak ada, ya? 956. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Enggak ada, Yang Mulia. 957. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Okelah. Cukuplah ya? 958. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: BEZISOKHI HIA Ya. 959. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berikutnya Saudara Sawato Gulo. 960. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Saya, Yang Mulia. 961. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara ini saksi pasangan calon…?
94
962. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Nomor Urut 3 di KPU, Yang Mulia. 963. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Di KPU, ya? 964. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Ya, Yang Mulia. 965. KETUA: M. AKIL MOCHTAR KPU. Apa yang mau Saudara terangkan? 966. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Yang mau saya terangkan, Yang Mulia, ketika Rapat Pleno Terbuka di tingkat KPU Kabupaten Nias Barat, waktu rekapitulasi hasil perolehan suara di masing-masing PPK (…) 967. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, lah, he eh. 968. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Di situ terjadi perbedaan perolehan suara yang kami dapat dari Berita Acara DA dan juga C-1 yang kami dapat di Kecamatan Lahomi. 969. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, khusus Lahomi ini? 970. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Ya, Yang Mulia. 971. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Yang berbeda? Yang lain sama? 972. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Sama, Yang Mulia. 95
973. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He eh, lalu di (…) 974. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Jadi ketika Ketua PPK Lahomi membacakan, maka di situ dia membacakan angka 3.364 untuk Pasangan Nomor Urut 1…,(suara tidak terdengar) … itu Nomor Urut 2 (…) 975. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Itu jangan ditimpa miknya, jangan kena kertas. 976. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Nomor Urut 2=848. 977. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Artinya sama dengan keterangan anggota itu tadi kan? 978. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Ya, sama, Yang Mulia. Jadi (…) 979. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Angkanya sama? 980. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Ya, jadi ketika Ketua PPK Lahomi itu membacakan rekapitulasi perolehan suara di PPK Lahomi, maka saya sebagai Saksi Nomor Urut 3 mengajukan keberatan kepada KPUD (…) 981. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, karena ada perbedaan itu? 982. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Karena ada perbedaan, dan waktu itu juga KPUD mengambil keputusan untuk menyelesaikan perbedaan itu (…)
96
983. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dengan cara apa? 984. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Dengan cara membandingkan data DA yang ada di masingmasing pasangan…, saksi pasangan dan juga dari Panwaslu. Kemudian karena ada perbedaan di situ antara data yang ada, ada yang tidak sama maka dibukalah Plano DA ukuran besar di PPK Lahomi dan di situ terjadi banyak kali coretan, seperti contohnya yang saya lihat di situ kemarin, untuk Pasangan Nomor Urut 1 di jumlahnya 2.501 dicoret dan diganti dengan angka 3.034. Dan beberapa yang lain hanya itu yang masih saya ingat, tapi fotonya telah saya serahkan kepada lawyer kami. Setelah itu karena itu masih tidak bisa menyelesaikan permasalahan maka KPUD Nias Barat mengambil keputusan untuk membuka Plano C-2 di masing-masing TPS. 985. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dan itu dilakukan, dibuka? 986. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Dan itu dilakukan dan ternyata data itu sama dengan data yang kami miliki, Berita Acara DA yang ditandatangani 5 orang PPK dan 3 orang saksi, 1-1 orang masing-masing pasangan, dan pada saat itu juga KPUD memutuskan perolehan suara di tingkat KPUD Nias Barat, sekitar jam 7 malam…, eh sekitar pukul 19.00. 987. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Khusus untuk Kecamatan Lahomi? 988. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Secara keseluruhan, Yang Mulia. 989. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Secara keseluruhan? 990. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Ya, perolehan suara di tingkat KPUD.
97
991. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. Intinya sama ya keterangannya? 992. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Ya, Yang Mulia. 993. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. Cukup ya? 994. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SAWATO GULO Cukup, Yang Mulia. 995. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berikutnya Saudara Rifeli. 996. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: RIFELI WARUWU Saya, Yang Mulia. 997. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Waroru…, Waruwu. 998. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: RIFELI WARUWU Ya, Yang Mulia. 999. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pendamping, ini Saksi Pendamping Pasangan Nomor Urut 3. Saudara yang dampingi Sawato ini? 1000. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: RIFELI WARUWU Benar, Yang Mulia. 1001. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Benar keterangan Sawato itu?
98
1002. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: RIFELI WARUWU Benar, Yang Mulia. 1003. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada yang mau ditambahkan? 1004. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: RIFELI WARUWU Tidak ada, Yang Mulia. 1005. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Cukup ya? 1006. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: RIFELI WARUWU Ya, Yang Mulia. 1007. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. Berikutnya Saudara Khenoki Waruwu. 1008. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Saya, Yang Mulia. 1009. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara Wakil Ketua DPRD? 1010. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Betul, Yang Mulia. 1011. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nias Barat? 1012. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Betul, Yang Mulia.
99
1013. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa orang Anggota DPRD Nias itu? 1014. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU 20 orang. 1015. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 20 orang ya? 1016. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Ya. 1017. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pemekaran. Saudara hadir pada saat rekap di kabupaten? 1018. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Hadir, Yang Mulia. 1019. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sebagai apa? 1020. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Sebagai yang mewakili Ketua DPRD. 1021. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Diundang di situ? 1022. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Diundang bersama dengan Muspida. 1023. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Muspida ya, waktu pembukaannya ya?
100
1024. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Betul, Yang Mulia. 1025. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sampai dengan rekap Saudara hadir? 1026. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Hadir, Yang Mulia. 1027. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi sampai…, tapi sampai selesai, enggak? 1028. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Sampai selesai, sampai penetapan KPU perolehan suara masingmasing calon. 1029. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Begitu ya? 1030. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Ya. 1031. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berarti benar keterangan saksi tadi, enggak? 1032. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Benar sekali, Yang Mulia. 1033. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada tambahan? 1034. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Tidak ada, Yang Mulia.
101
1035. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke, kalau benar ya sudah cukup kan karena pengungkapan kebenaran ini. 1036. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Betul, Yang Mulia. 1037. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke, saya kira cukup Pak Anggota DPRD…, eh wakil ketua. Pada saat itu mewakili ketua ya, oke. Dari partai apa Saudara? 1038. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Dari Partai Pelopor, Yang Mulia. 1039. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pelopor ya? 1040. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: KHENOKI WARUWU Ya. 1041. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah. Berikutnya Saudara Sozanolo Daeli lagi, ini Daeli lagi. 1042. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Saya, Yang Mulia. 1043. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara saksi…? 1044. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Kecamatan, Yang Mulia. 1045. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dan sekaligus Korcam, ya? 102
1046. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Benar, Yang Mulia. 1047. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pasangan Nomor 3 di Sirombu. 1048. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Benar, Yang Mulia. 1049. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada tadi Ketua PPK Sirombu di situ? 1050. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Benar, Yang Mulia. 1051. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Benar enggak keterangan Ketua PPK-nya itu? 1052. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Cukup benar, Yang Mulia. 1053. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Cukup benar, berarti ada kurang benar dong? Mana yang cukup, mana yang tidak ini? Benar atau cukup benar? 1054. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Semua benar, Yang Mulia. 1055. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Karena kalau cukup benar itu ya C nilainya, kan gitu. Benar keterangannya? 1056. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Benar, Yang Mulia. 103
1057. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada yang perlu Saudara tambahkan dari keterangan PPK itu? 1058. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Sudah jelas, Yang Mulia. 1059. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sudah jelas ya? Berarti cukup ya? 1060. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Benar, Yang Mulia. 1061. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kita mau cepat juga, masih sidang lagi ini, mau putusan. Saudara Termohon, ada pertanyaan kepada Saksi Saudara? Cukup? 1062. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Cukup, Yang Mulia. 1063. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara Pihak Terkait, ada pertanyaan kepada Saksi Saudara? 1064. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Ada, Yang Mulia. 1065. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Langsung cepat. 1066. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Saya ingin bertanya kepada Saudara Otilia, Yang Mulia. 1067. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Siapa?
104
1068. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Otilia. 1069. KETUA: M. AKIL MOCHTAR dulu.
Itu bukan Saksi Saudara, yang saya prioritaskan Saksi Saudara
1070. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Oke, Yang Mulia. Saudara Accordense. 1071. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Accor(…) 1072. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: SOZANOLO DAELI Accordense. 1073. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SILIDAGLO DAELI Siap, Pak. 1074. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, Accordion lah ingat itu Accor, Accor. 1075. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Apakah Saudara tahu rekapitulasi yang dibacakan oleh PPK Kecamatan Lahomi di KPU? 1076. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SILIDAGLO DAELI Yang saya dengar, Mulia, yang jumlahnya 3000 lebih. 1077. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak, begini, Saudara tahu di KPU ndak? Tadi kan Saudara di kecamatan? 1078. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SILIDAGLO DAELI Di kecamatan, Pak. 105
1079. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Di KPU Saudara tahu enggak? 1080. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SILIDAGLO DAELI Tidak, Yang Mulia. 1081. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Ndak tahu. 1082. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Tidak, ya. Kalau DA yang hasil rekapitulasi di Kecamatan Lahomi apakah Saudara tahu? 1083. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SILIDAGLO DAELI Tahu, Yang Mulia. 1084. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Apakah seluruh saksi pasangan calon menandatangani? 1085. SAKSI DARI PIHAK TERKAIT: ACCORDENSE SILIDAGLO DAELI Menandatangani, Yang Mulia. 1086. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Ndak, saya kira gini, itu sudah ditanya tadi, dia membenarkan keterangan PPK, PPK-nya yang mau…, cewek tadi yang mau Saudara tanya, “Saya batalkan itu dulu,” kan gitu. Kan Lahomi gitu ya? Intinya di Lahomi itu sama Ibu ini, ya kan? 1087. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Ya. 1088. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Keterangannya dibenarkan oleh saksi-saksi yang lain, gitu loh. Jadi keterangan itu adalah sama saja, gitu loh, intinya sama. Jadi kalau
106
enggak ada di Saksi Saudara, ada yang mau ke lain saya kasih, kalau enggak saya pindahkan. 1089. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Ada, Yang Mulia. 1090. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ke? 1091. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Ke (…) 1092. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Masih tetap ke Ibu ini? 1093. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Ya. 1094. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Masih tetap juga? 1095. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Ya. 1096. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah, tanya. 1097. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Saudara pernah diperiksa oleh kepolisian? Setelah (…) 1098. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Pernah. 1099. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Pernah? 107
1100. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 1101. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Agak dekat miknya, yang itu, enggak apa-apa diangkat, gitu. 1102. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Dalam hal apa? 1103. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Meminta bukti, “Apakah pada saat rekapitulasi di tingkat kecamatan itu benar untuk jumlah nomor 2.501 itu apakah benar itu suaranya untuk Nomor Urut 1?” Saya bilang “Ya, memang benar.” 1104. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Saudara pada waktu itu sebagai saksi? 1105. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Ya. 1106. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Apakah sudah ada tersangka pada waktu itu? 1107. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Tidak. 1108. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Belum? 1109. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Belum. 1110. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: FADILLAH HUTRI LUBIS Cukup dari kami, Yang Mulia. 108
1111. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Cukup? 1112. SAKSI DARI TEMOHON: OTILIA DAELI Oke, terima kasih. 1113. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. Pemohon ada pertanyaan? 21? 22? Cukuplah. Kalau tidak ada, saya tanya Pemohon, Saksi PPK dan Panwas mau dihadirkan enggak, kecamatan? 1114. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 21/PHPU.DIX/2011): RISA MARISKA Mohon izin, Yang Mulia. Bisa dihadirkan, mohon izin untuk dihadirkan hari ini. 1115. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada orangnya? 1116. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 21/PHPU.DIX/2011): RISA MARISKA Ada, Yang Mulia. 1117. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke, saksi ini cukup, ya? Terima kasih keterangannya, silakan meninggalkan tempat. Kursinya mahal itu, gantian duduk di situ ya, bisa di belakang atau di luar boleh, yang penting sudah. Ini yang akan dihadirkan ini Ketua PPK Lahomi? 1118. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 21/PHPU.DIX/2011): RISA MARISKA Ya, Yang Mulia. 1119. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ketua PPK dengan Panwas Kecamatan Lahomi?
109
1120. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 21/PHPU.DIX/2011): RISA MARISKA Betul, Yang Mulia. 1121. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nah, berani nih dia juga hadir ini karena bersumpah sudah ya? Jadi ingatkan kalau keterangannya palsu, keluar dari sini ditangkap, saya…, kita tidak jamin. Siapa namanya? Ada…, coba. Pemohon, namanya…, ada di dalam itu satu saja…, satu saja, sama dengan yang kemarin. Saudara Oktavianus Hia, ada? 1122. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Benar, Yang Mulia. 1123. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, terus satu lagi? Sumardin Sirvelius Daeli, bukan? Ini siapa ini? Oh, ini Anggota PPK, enggak usah cukup ketua saja. Yang ini, Panwas, siapa namanya? Yakob Hia? 1124. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya. 1125. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara Panwascam? 1126. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya. 1127. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada izin dari Panwasnya untuk bersaksi? 1128. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Belum ada. 1129. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Belum ada. Saudara mau bersaksi? 110
1130. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Kalau memang diperbolehkan Pak, saya mau bersaksi. 1131. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Yang satu dimatikan dulu miknya. Bagaimana? 1132. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Kalau mau…, kalau diperbolehkan saya juga siap bersaksi. 1133. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak, kita perbolehkan, cuma risiko tanggung Anda, kan gitu. Karena Panwas ada aturannya. Bersedia? 1134. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Bersedia, Pak. 1135. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. Agama Kristen Protestan. Saudara Oktavianus Kristen Protestan? Maju dulu. 1136. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1137. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. Diambil sumpah. Panwas yang bersumpah, maaf. Saudara yang PPK masih…, karena Saudara…, bersumpah enggak jadi PPK? 1138. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Saya memberi keterangan sebagai Ketua PPK, Yang Mulia. 1139. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, Saudara waktu menjadi Ketua PPK disumpah enggak?
111
1140. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Sudah disumpah. 1141. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, Saudara masih terikat dengan sumpahnya ya. Saudara berjanji menurut agama. Ya, tapi di sini Saudara Saksi, ya. Jadi, bersumpah dulu. Berjanji, silakan ikuti lafal janji. 1142. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Saya berjanji sebagai Saksi akan menerangkan yang sebenarnya, tidak lain dari yang sebenarnya. Semoga Tuhan menolong saya. 1143. SAKSI DARI PANWAS KECAMATAN LAHOMI Saya berjanji, sebagai Saksi, akan menerangkan yang sebenarnya, tidak lain dari yang sebenarnya, semoga Tuhan menolong saya. 1144. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kembali ke tempat duduk. Saudara Oktavianus Hia. 1145. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Benar, Yang Mulia. 1146. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, apa yang mau Saudara terangkan tadi, anggota Saudara juga sudah memberikan penjelasan seputar rekapitulasi di Kecamatan Lahomi. 1147. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Terima kasih, Yang Mulia. 1148. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Benar enggak keterangan itu? Saudara kan dengar juga itu.
112
1149. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya, Yang Mulia. 1150. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Coba Saudara terangkan apa menurut Saudara? 1151. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Baik, terima kasih, Yang Mulia. Pada saat ini saya memberi keterangan tentang surat keberatan kami (…) 1152. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He em. 1153. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Dari PPK Lahomi yang kami tujukan kepada KPUD Kabupaten Nias Barat dan juga kepada Panwaslu Kabupaten Nias Barat. 1154. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He em. 1155. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Pada tanggal 8 Februari 2011 tentang keberatan kami dari pihak PPK untuk rekapitulasi yang telah kami bacakan pada tanggal 7 Februari 2011, dimana Nomor Urut 1 memperoleh suara 3.364, Nomor Urut 2 memperoleh suara 848, dan Nomor Urut 3 memperoleh suara 582, tidak diakomodir oleh KPUD Nias Barat. Untuk itu kami sampaikan pada saat ini juga dan kami menegaskan kepada KPUD Nias Barat…, hasil…, hasil yang telah mereka…, sesuai dengan rekapitulasi pada tanggal 7, kami menolak dan kami menghimbau, dan menegaskan untuk dikembalikan kepada hasil rekapitulasi yang telah kami bacakan di depan Pleno pada tanggal 7 Februari 2011, dimana perolehan Nomor Urut 1=3.364. 1156. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tiga ribu…?
113
1157. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA 364. Sesuai dengan Berita Acara DA yang telah kami bacakan dan itu langsung kami ambil dari KPUD Nias Barat yang telah kami serahkan tanggal 4 Februari 2011. Dan sebelum kami bacakan pada saat itu posisi DA masih tersegel dan kami ambil dari tangan KPU sendiri. 1158. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. Lalu dasar Saudara mengirimkan surat keberatan itu apa? 1159. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Karena sesuai dengan hasil rekapitulasi yang telah kami bacakan, untuk perolehan Nomor Urut 1=3.364 (…) 1160. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. Itu…, itu fakta? 1161. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya. 1162. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara berkirim surat kan protes? 1163. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya. 1164. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Yang saya maksudkan, Saudara mengirim surat itu dasarnya apa? Peraturan KPU nomor berapa? Satu. Ke dua, apakah itu keputusan Pleno PPK di Kecamatan Lahomi terhadap persoalan itu? 1165. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya, rekapitulasi yang telah kami bacakan di KPU pada tanggal 7 itu adalah rekapitulasi setelah rekapitulasi di tingkat PPK pada tanggal 3 Februari 2011 dan kami telah serahkan kepada KPU pada tanggal 4. Dan keberatan kami alasannya adalah karena KPU tidak mengakomodir Berita Acara yang telah kami bacakan dan mengakomodir Berita Acara yang
114
disampaikan oleh saksi dari pada Nomor Urut 3 atas nama Sawato dengan perolehan untuk Nomor Urut 1=2.501. 1166. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi katanya pada saat rekap itu Saudara menandatanganinya, Saudara tanda tangan tanggal 4?
tidak
ada
1167. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Begini Yang Mulia, rekapitulasi di tingkat PPK, saya ada beserta Anggota PPK yang lain sebanyak 5 orang, dihadiri oleh Panwas kecamatan, dihadiri oleh Muspika dan ketiga saksi dari pada calon, yang sekaligus dihadiri oleh seluruh Ketua PPS se-Kecamatan Lahomi. 1168. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tadi keterangan Anggota PPK, Saudari Otilia Daeli, Saudara tidak ada, tanggal 4 baru teken? 1169. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Saya meninggalkan ruang rekapitulasi setelah rekapitulasi selesai. 1170. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pada saat itu apakah hasil rekapitulasi sudah ditandatangani oleh masing-masing saksi pasangan calon dan anggota PPK? 1171. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Rekapitulasi ditandatangani oleh PPK setelah saya meninggalkan ruang rekapitulasi dan saksi dari pada masing-masing calon menandatangani pada tanggal 4 Februari 2011. 1172. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Menurut anggota Saudara ditanda tangan tanggal 3, kecuali Saudara yang tanda tangan tanggal 4. 1173. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia.
115
1174. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi pada saat Saudara meninggalkan pelaksanaan rekap itu, kan belum terjadi penandatanganan Berita Acara? 1175. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1176. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara besoknya baru tanda tangan, kan begitu? 1177. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1178. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Karena jam 10.00 karena orang tua Saudara sakit? 1179. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1180. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nah, pada rekapitulasi?
saat
itu
apakah
Saudara
tidak
melihat
hasil
1181. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Saya meninggalkan rekapitulasi…, ruang rekapitulasi setelah pembacaan rekapitulasi tingkat kecamatan. 1182. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Setelah selesai? 1183. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Benar, Yang Mulia. 1184. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tapi belum tanda tangan? 116
1185. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Belum karena memang ada kelengkapan administrasi yang memang harus kita siapkan untuk membuat Berita Acara DA. 1186. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. Sekarang saya kembali kepada pada saat rekapitulasi di tingkat kabupaten. Pada saat rekapitulasi di tingkat kabupaten Saudara sendiri yang membacakan hasilnya? 1187. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1188. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ketika ada komplain dari Saksi-Saksi pasangan calon, lalu KPU mengambil keputusan membuka C…, eh DA-2 Plano terjadi ada pencoretan angka? 1189. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul. 1190. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dan itu tidak menyelesaikan masalah. Lalu menggunakan C…, eh D-1…, DA-1 yang kecil dilakukan penghitungan ulang dan ternyata angkanya tetap 2.501, apa tanggapan Saudara pada saat itu? 1191. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Mohon maaf, Yang Mulia. Setelah saya membacakan rekapitulasi yang kebetulan pada saat itu saya adalah urutan ke enam, setelah kecamatan-kecamatan yang lain, setelah saya membacakan rekapitulasi yang untuk perolehan Nomor Urut 1=3.364 dan setelah DA Plano ukuran besar dibuka hasilnya masih sama 3.364. 1192. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, ada pencoretan enggak Plano yang besar?
117
1193. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1194. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada, ya? 1195. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya. 1196. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke, masih sama. Terus? 1197. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Lalu kemudian saksi dari pada Nomor 3 keberatan dan meminta kepada KPUD untuk segera menyelesaikan keberatannya pada saat itu juga. Lalu kemudian KPUD menskors sidang pada saat itu dengan alasan berunding bersama KPU yang lain dan meminta petunjuk dari KPUD Provinsi Tingkat 1 Sumatera Utara, yang dihadiri oleh utusan dari Kejari Nias, utusan dari Polres Nias, dan juga Panwas Kabupaten Nias Barat. Dan setelah skors selesai, KPUD mengatakan bahwa setelah meminta petunjuk dari KPUD Tingkat 1, “Untuk membuktikan kita harus bisa melihat bukti yang lebih rendah dengan membuka kotak suara dan melihat C-2 Plano.” Dan pada saat itu pembukaan kotak suara dikoordinir oleh Saudara Firman Januari Gulo sebagai Anggota KPUD. Dan pada saat itu saksi dari pada Nomor Urut 1 Bapak Evolut Zebua keberatan dengan alasan, “Dasar apa KPU membuka kotak suara pada saat rekapitulasi, dengan alasan apa, dan mohon dibacakan kalau ada dasar hukumnya.” Kemudian Firman Januari Gulo mengatakan bahwa ada dasar hukumnya KPUD membuka kotak suara. Lalu Bapak Evolut terus mendesak dan KPUD…, Anggota KPUD Firman Januari Gulo hanya mengatakan bahwa ada dasar hukumnya tetapi tidak membacakan dengan alasan, “Ini adalah Pleno kami dan tolong kami dihargai, ini adalah wewenang kami,” yang langsung diiyakan oleh Ketua KPUD Herman Zebua. Kemudian pembukaan kotak suara dilanjutkan. Dan hasil yang terakhir setelah C-2 Plano dibacakan (…) 1198. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pembukaan kotak suara itu untuk mengambil C-2 toh?
118
1199. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul. 1200. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bukan menghitung surat suara? 1201. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Bukan, Yang Mulia. 1202. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, oke. Terus? 1203. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Setelah C-2 Plano dibuka dengan membacakan dari masingmasing TPS, hasilnya adalah 2.501 untuk perolehan Nomor Urut 1, dan untuk Nomor Urut 2=848, dan untuk Nomor Urut 3=582. 1204. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Begitu ya? 1205. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya, Yang Mulia. 1206. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tapi begini, kalau saya menghitung dari posisi jumlah..., apa namanya..., jumlah DPT, suara sah ya, suara tidak sah, yang menggunakan hak pilih, kalau misalnya angka Nomor Urut 1 itu adalah 3.364 sementara misalnya 8.048 Nomor 2. 1207. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA 800, Yang Mulia. 1208. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 848?
119
1209. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1210. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Yang Nomor 3=582, maka total angkanya itu bergeser dari jumlah DPT. Itu kan akan terjadi..., bisa kelihatan gitu loh. Oleh sebab itu pertanyaan saya selalu, DPT yang menggunakan hak pilih, suara sah, sisa surat suara, suara tidak sah, itu akan dijumlah lajur kiri dan lajur kanan pasti ketemu. Kalau angkanya terjadi perselisihan di mana itu akan kelihatan. Tapi nantilah, Saudara memberikan keterangan saja, nanti kami yang akan menilai itu, kan gitu, ini kan 2 keterangan berbeda, ya nanti Hakim yang menilai. Oke, jadi diperoleh angka 2.501? 1211. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1212. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu Saudara pada saat itu, apa tindakan Saudara terhadap itu? Apa Saudara melakukan keberatan enggak sebagai PPK? 1213. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Tidak, Yang Mulia. 1214. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Hah? 1215. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Tidak, Yang Mulia. 1216. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak. Nah, Nomor 1 yang melakukan keberatan itu apakah masih terus ada hadir pada saat rekap itu? 1217. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Hadir, Yang Mulia.
120
1218. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sampai selesai? 1219. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1220. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu kenapa Saudara kirim surat kepada KPU? Keberatan saja? 1221. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Keberatan atas hasil rekapitulasi yang disahkan oleh KPU dan meminta segera mengembalikan hasil rekapitulasi sesuai dengan rekapitulasi yang kami bacakan pada tanggal 7 Februari 2011. 1222. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Begitu? Ya lah, nanti khusus untuk Lahomi kan kemarin sudah diminta untuk dilakukan perbandingan masing-masing C-1 nya. Nanti akan kita sanding, akan kita lihat, kan gitu. Kemudian diperkuat dengan keterangan saksi-saksi, karena angkanya memang berbeda. C-1 versinya Pemohon Nomor 21 itu berbeda dengan Terkait dan Termohon, angkanya, khusus untuk Kecamatan Lahomi beberapa TPS. Ada 8 kalau enggak salah saya itu. Lalu masing-masing perbedaan itu diterangkan oleh saksi-saksi. Saksi yang sama diterangkan tadi, Saksi Pemohon Anda yang menerangkan, nanti kita akan nilai. Oke, saya kira cukup ya? Karena Saudara menyangkut perbedaan itu. Saudara yakin bahwa tetap angkanya tiga (...) 1223. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA 3.364 dan pada saat itu juga, Yang Mulia, Saksi Nomor Urut 1 dan Saksi Nomor Urut 2 sama hasilnya dengan rekapitulasi yang telah kami bacakan. 1224. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah, 484 sama 582 itu? 1225. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Untuk Nomor Urut 1=3.364 (...)
121
1226. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. 1227. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1228. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 2, Nomor 3 maksud saya. 1229. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1230. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oh, yang berbeda kan yang Nomor 1 kan? 1231. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia, untuk Saksi Nomor Urut 3, Saksi Nomor Urut 1 dan Saksi Nomor Urut 2 sama dengan..., dengan apa yang kami bacakan. 1232. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, tapi tadi hadir juga Saksi Pasangan Nomor Urut 2 di sini membenarkan keterangan dari..., selain Nomor 1 ya, Nomor 3 dan Nomor 2 itu membenarkan keterangan dari Otilia, tapi nanti lah kami akan nilai. Saya kira cukup, Saudara. 1233. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Terima kasih, Yang Mulia. 1234. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara Panwas, ya hidupkan. Saudara hadir pada saat rekap di tingkat kecamatan? 1235. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Hadir dan 2 orang anggota saya, Yang Mulia.
122
1236. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 2 Orang anggota Saudara? 1237. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Betul, Yang Mulia. 1238. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Apakah pada saat rekap di tingkat Kecamatan Lahomi ya…? 1239. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya betul, Yang Mulia. 1240. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada terjadi komplain atau keberatan atau tidak pada saat itu? 1241. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Tidak ada, Yang Mulia. 1242. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tidak ada. Saudara memegang formulir DA-1 nya angkanya berapa? Antar calon saja, enggak usah ini. 1243. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Nomor Urut 1 memperoleh 3.364, Nomor Urut 2=848 dan Nomor Urut 3=582. 1244. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tiga ribu…? 1245. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 3.364. 1246. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Yang Nomor 2= 848?
123
1247. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya, betul, Yang Mulia. 1248. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Nomor 3= 582? 1249. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 582. 1250. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kenapa berbeda dengan saksi-saksi yang lain, punya Panwas? 1251. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Itu yang saya tidak tahu, Yang Mulia. 1252. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Hem? 1253. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Saya tidak tahu, Yang Mulia. 1254. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pada saat…, Saudara memberikan enggak ini kepada Panwas kabupaten, laporan Saudara itu? 1255. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Diberikan, Yang Mulia. 1256. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Diberikan? 1257. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya.
124
1258. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dengan angka itu? Ada Saudara bawa DA-1nya dari Panwas? 1259. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Dibawa. 1260. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada? 1261. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Betul, Yang Mulia. 1262. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bisa diserahkan di persidangan ini untuk perbandingan juga? 1263. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Bisa, Yang Mulia. 1264. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He eh, ambil! Karena dari Pemohon kan juga mengajukan. Nanti
kita lihat dari Panwasnya sesuai kecamatan. Ini fotokopi kan?
1265. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya, fotokopi, Yang Mulia. 1266. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke, Saudara tahu DPT di Lahomi berapa? 1267. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 5.570 ditambah 3 orang yang memilih dari TPS lain. 1268. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tunggu dulu, pelan-pelan, lima ribu… (…)
125
1269. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 5.570. 1270. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lima ratus…? 1271. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 70. 1272. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 70. 1273. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ditambah 3 orang pemilih dari TPS lain. 1274. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tambah 3? 1275. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya, betul, Yang Mulia. 1276. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Dari TPS luar kecamatan ini? 1277. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya, betul, Yang Mulia. 1278. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kan kecamatan ini? 1279. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ada namanya di DPS tapi tidak ada namanya di DPT, Yang Mulia.
126
1280. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pemilih tambahan? 1281. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya, betul, Yang Mulia. 1282. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pada saat rekap Saudara hadir? 1283. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Hadir, Yang Mulia. 1284. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi suara sahnya berapa ini? 1285. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Suara sahnya (…) 1286. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
Eh bukan, tunggu dulu, yang menggunakan hak pilihnya berapa? 1287. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Yang menggunakan hak pilih 8.000…, eh 4.840. 1288. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Epat ribu…? 1289. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 4.840. 1290. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara sahnya berapa?
127
1291. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 4.794. 1292. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Suara tidak sah? 1293. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 46. 1294. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sisa surat suara yang tidak terpakai berapa? 1295. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 851. 1296. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Itu total 2,5% per tiap TPS itu? 1297. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya, ditambah kertas suara yang 2%. 1298. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi jumlahnya…, oke dengan angka itu Nomor 1 tiga ribu…? 1299. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 3.364. 1300. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 364. Nomor 2? 1301. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 848.
128
1302. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 848. Nomor 3? 1303. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 582. 1304. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 582. 4.794 itu sudah ditambah 3? Hah? Sudah ditambah 3 orang? Pada saat Saudara menerima ini tanggal berapa? Tanggal 4? Hidupkan miknya! Karena direkam suaranya. 1305. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Tanggal 4 Februari 2011. 1306. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tanggal 4? Kenapa tanggal 4 baru terima, bukan tanggal 3? 1307. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Karena baru paginya tanggal 4 ditandatangani oleh Ketua PPK Lahomi. 1308. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Baru ditandatangani paginya? 1309. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya, betul, Yang Mulia. 1310. KETUA: M. AKIL MOCHTAR dulu?
He em. Tapi pada saat hasil rekapnya disahkan, kan disahkan
1311. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Betul, Yang Mulia.
129
1312. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Apakah Saudara Ketua PPK-nya masih ada di tempat? 1313. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Masih ada, Yang Mulia. 1314. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Masih ada? 1315. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Betul, Yang Mulia. 1316. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sampai disahkan? 1317. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Pas selesai…, kalau sudah selesai dibacakan hasilnya dan tinggal di Ketua PPK-nya dipanggil karena orang tuanya sakit, Yang Mulia. 1318. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah. Kalau…, kan saya ingin menarik keyakinan dari keterangan Saudara dan juga Saudara Ketua Panwas, apakah Saudara terima besok itu Saudara teken, eh ada alasan Saudara kenapa besok, karena baru diteken. 1319. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Betul, Yang Mulia. 1320. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pertanyaan saya, kenapa…, apakah pada saat rekapitulasinya dibacakan dan disahkan, ketuanya masih ada? 1321. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Masih ada, Yang Mulia.
130
1322. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Masih ada. Kalau sudah disahkan kenapa enggak diteken pada saat itu? 1323. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya karena ada mendadak…, panggilan mendadak dengan ketua (…) 1324. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tapi kan sudah disahkan? Kalau sudah disahkan itu tinggal diteken saja. 1325. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya, tapi untuk melengkapi ini, Yang Mulia (…) 1326. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pengisian kembali? 1327. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya. 1328. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pencatatan, pemindahan dan segala macam? 1329. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya betul, Yang Mulia. 1330. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Bukan begitukah? 1331. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya.
131
1332. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tapi pada saat angkanya disahkan, apakah di 3, 2, 0, 1, ya, 2, 5, 1 atau di 3 berapa tadi…, 3, 6, 4 untuk Nomor 1? 1333. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA 3, 3, 6, 4, Yang Mulia. 1334. KETUA: M. AKIL MOCHTAR
He em. Kok berbeda dengan Saksi Nomor 3 dan Nomor 2? 1335. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Ya, itu yang saya tidak tahu, Yang Mulia. 1336. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ada lagi keterangannya? 1337. PANWAS KECAMATAN LAHOMI: YAKOB HIA Tidak ada, Yang Mulia. 1338. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke, cukup. Saudara Pemohon 21, ada pertanyaan kepada Saksi Saudara enggak? 1339. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 21/PHPU.DIX/2011): RISA MARISKA Cukup, Yang Mulia. 1340. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Cukup. Cukup, ya? Cukup, cukuplah. Ada? Ya dari Termohon, silakan. 1341. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Terima kasih, Yang Mulia. Kepada Saksi Oktavianus Hia, tadi Saudara Saksi mengatakan bahwa pada waktu ya, rekapitulasi penghitungan suara, Saudara ada pada waktu itu?
132
1342. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Di tingkat mana, mohon maaf? 1343. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Kecamatan. 1344. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Hadir, Yang Mulia. 1345. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Sampai selesai? 1346. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Sampai selesai pembacaan rekapitulasi. 1347. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Baik, berapa ya, jumlah suara Pemohon pada waktu itu? 1348. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Pemohon yang mana, Yang Mulia? 1349. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Nomor Urut 1. 1350. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Nomor Urut 1=3.364, Nomor Urut 2=848, dan Nomor Urut 3 memperoleh suara 582. 1351. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Nomor Urut 3? 1352. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA 582.
133
1353. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Yang 3.364 Nomor Urut…? 1354. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Untuk Nomor Urut 1. 1355. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Itu dihitung pada waktu rekapitulasi di tingkat kecamatan ya? 1356. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1357. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Betul, baik. Apakah pada waktu rekapitulasi di tingkat kecamatan hadir juga anggota PPK yang bernama Otilia Daeli? 1358. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Hadir, Yang Mulia. 1359. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Hadir semua anggota PPK? 1360. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Hadir 5 orang anggota PPK. 1361. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Hadir 5 orang, baik. Setelah selesai rekapitulasi, bagaimana sikap Otilia Daeli? 1362. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Tidak pernah ada kebaratan dan kita menjalankan tugas kita sesuai dengan prosedur.
134
1363. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Izin, Yang Mulia, apabila diperkenankan sebaiknya antara Saksi ini dikonfrontir dengan Otilia Daeli. 1364. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jadi begini, Saudara Termohon ya, karena ini bukan perkara pidana, jadi ini perkara Pilkada pasti tidak ketemu karena beda kepentingan, kan gitu. Oleh sebab itu saksi-saksinya berdiri sendiri, kemudian diperkuat dengan bukti surat, kan gitu. Nanti Hakim yang menilai, kan keyakinan kita ini. 1365. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Yang Mulia. 1366. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kalau kita yakin, putus, selesai, kan gitu. Tapi kalau pidana memang perlu kita konfrontir, tapi ini enggak usah, biar saja dia berdiri sendiri karena beberapa saksi berbeda keterangannya. Jangankan itu, dari bukti surat saja berbeda sudah ini, ada angka yang berbeda, gitu. Oleh sebab itu kita akan melakukan penilaian berdasarkan keterangan saksi untuk memperkuat dan bukti surat. Jadi dia cuma diingatkan bahwa akibat keterangan saksi yang berbeda, Mahkamah ini kan sudah menandatangani kerja sama dengan kepolisian ya, dalam hal untuk menyelesaikan tindak lanjut pidana Pemilukada termasuk Pemilukada dengan kepolisian. Jadi kalau ada hal-hal yang berkaitan dengan pemeriksaan kepolisian sepanjang menyangkut keterangan di hadapan persidangan itu juga mengikat, gitu saja, ya. 1367. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Satu lagi, Yang Mulia. 1368. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Baik. 1369. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Saudara Saksi Oktavianus Hia.
135
1370. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya, Yang Mulia. 1371. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Yang Mulia, di depan, Pak, kita ini sama, Pak. Tadi Saksi mengatakan bahwa pernah mengirimkan surat penyataan keberatan? 1372. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul. 1373. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Pada tanggal 8 Februari 2011 ditujukan kepada KPUD Nias Barat? 1374. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul. 1375. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG (..) pertanyaan kami ya, siapa yang mengantarkan surat tersebut? 1376. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Utusan dari PPK. 1377. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Utusan siapa? 1378. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Sumardin Daeli. 1379. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Sumardin Daili, baik. Siapa yang menerima surat tersebut? 1380. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Anggota KPU atas nama Cristoph Hia.
136
1381. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Apakah ada terima bukti bahwa surat tersebut diterima oleh Cristoph Hia? 1382. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ada. 1383. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Izin, Yang Mulia, bahwa KPUD Nias Barat tidak pernah menerima surat atas nama saksi tersebut. Terima kasih. 1384. KETUA: M. AKIL MOCHTAR ya?
Oke. Jadi KPU merasa tidak pernah terima surat keberatan, gitu
1385. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Semua pihak, jadi istilah atau nomenklatur yang dipakai dalam undang-undang itu adalah KPU Kabupten, KPU Provinsi, bukan KPU daerah. Ya oke, ndak apa-apa. 1386. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Saudara Ketua PPK. 1387. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya, Yang Mulia. 1388. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Itu siapa yang mengantarkan rekapitulasi ini ke kabupaten? 1389. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Saya sendiri, Yang Mulia, beserta anggota PPK yang lain4 orang. 1390. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 4 orang anggota PPK?
137
1391. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA (…)
5…, 4 orang yang langsung dikawal oleh tim pengamanan dari
1392. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. Tanggal berapa? 1393. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Tanggal 4. 1394. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tanggal 4. Saudara serahkan itu dengan siapa di kabupten? 1395. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Dengan anggota KPU Nias Barat atas nama Firman Januari Gulo. 1396. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Firman Januari Gulo. Apakah sesuai dengan prosedur, masih dalam keadaan disegel dan segala macam? 1397. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1398. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pada saat dilaksanakan pembukaan…, penghitungan rekapitulasi ya, apakah itu masih dalam keadaan tersegel atau sudah dibuka? 1399. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. Masih keda…, dalam kondisi tersegel dan disaksikan oleh para hadirin pada saat rekapitulasi di tingkat KPU Nias Barat. 1400. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Pada tanggal 4 itu Saudara mengantar, ya?
138
1401. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Tanggal 4 saya mengantar dan dibuka segel (…) 1402. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jam berapa? 1403. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Sekitar jam 16.00 sore. 1404. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Jam berapa Saudara tanda tangan pagi itu? 1405. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Setelah saya di…, datang di kantor PPK kurang lebih jam 10.00 sampai jam 11.00. 1406. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Saudara tanda tangan persisnya jam berapa kira-kira? 1407. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Saya tidak melihat jam pada saat itu, Yang Mulia. 1408. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Sekitar jam berapa? 1409. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Sekitar jam 11.00. 1410. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Apakah saat Saudara tanda tangan sudah ditandatangani oleh anggota yang lain? 1411. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Sudah, Yang Mulia.
139
1412. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Sudah. Saksi yang lain, saksi dari para pasangan ada, sudah? 1413. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ada sebagian yang sudah tanda tangan, ada sebagian yang belum tanda tangan, dan pada saat itu setelah saya tanda tangan, saksi dari pada masing-masing Balon…, masing-masing calon maksud saya, turut menandatangani. 1414. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Dari jam 11.00 sampai 16.00 ditaruh di mana itu rekap? 1415. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ada di Kantor PPK. 1416. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Di Kantor PPK. Siapa yang mengawasi di situ di Kantor PPK? 1417. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ada tim pengamanan dari Polri sebanyak 16 orang. 1418. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Di Kantor PPK? 1419. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul. 1420. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Yang ambil kembali dari kotak rekap itu kemudian dibawa ke KPU, siapa? 1421. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Saya bersama Saudari Otilia Daeli yang dikawal oleh tim pengamanan dari Polri.
140
1422. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Jadi Saudara berdua? 1423. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1424. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Otilia Daeli itu siapa? 1425. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Otilia Daeli itu adalah anggota PPK. 1426. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Yang si…, apa si…, siapa namanya tadi, enggak ikut? Siapa namanya itu…, Otilia Daeli? 1427. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya, Otilia Daeli. 1428. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Jadi berdua sama Otilia Daeli. 1429. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1430. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Ambil itu? 1431. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Mengantar ke KPU. 1432. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Antar ke KPU. 1 mobil?
141
1433. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Kami berdua naik motor yang diiringi oleh teman-teman yang lain dari Panwas dan juga tim keamanan dari Polri. 1434. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Terima kasih. 1435. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Saudara Saksi, ketika Saudara Saksi membacakan rekap yang di tingkat kecamatan atau di KPU Kabupaten ya…? 1436. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya, Yang Mulia. 1437. HAKIM ANGGOTA: HAMDAN ZOELVA Kan Saudara yang baca? 1438. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1439. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Apakah Saudara…, kemudian sesudah Saudara membaca, kan ada protes dari Saksi Nomor 3? 1440. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1441. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Betul. Apakah Saudara selesainya rekapitulasi di KPU?
menghadiri
terus
sampai
dengan
1442. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia.
142
1443. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Tapi Saudara tahu menurut keputusan KPU bahwa yang benar adalah 2.501 ya, keputusan hari itu? Kan kemudian Saudara keberatan toh? 1444. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya, Yang Mulia. 1445. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Oke. Jadi sudah keputusan KPU menurut Saudara Saksi tadi kan mereka skors dulu, ya? 1446. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya, Yang Mulia. 1447. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Rembuk, kemudian diputuskan 2.501 dan seterusnya. 1448. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1449. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Kemudian sesudah itu baru Saudara…, itu rekapnya itu tanggal berapa? 1450. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Tanggal 7 Februari 2011. 1451. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Tanggal 7. Keesokan harinya baru Saudara menulis surat keberatan kan? 1452. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Keberatan, betul…, betul…, betul, Yang Mulia.
143
1453. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Cukup, Pak Ketua. 1454. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. Tapi pada saat mau dibuka rekap itu, Saudara enggak keberatan pada saat itu kan, C-2 nya? 1455. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Tidak keberatan, Yang Mulia. Yang keberatan adalah saksi dari pada Nomor Urut 1. 1456. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Ya, oke. Dan akhirnya sampai diperoleh angka 2.501 Saudara masih di KPU? 1457. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1458. HAKIM ANGGOTA: MUHAMMAD ALIM Oke, saya kira cukup. 1459. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Izin, Yang Mulia. 1460. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Yang Mulia, Interupsi, Yang Mulia. 1461. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. Apa, interupsi apa? Tunggu, ini masih belum selesai nanti saya putar. Masih ada pertanyaan? Langsung! 1462. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Baik, Saudara Saksi Ketua PPK, sewaktu Saudara membacakan ya, hasil rekap ya, yang di tingkat kecamatan, apakah yang Saudara bacakan tersebut sudah ditanda tangan oleh semua anggota PPK?
144
1463. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Yang kita bacakan waktu itu sebelum penandatanganan, karena yang kita bacakan pada saat itu adalah sesuai dengan angka yang tertera di D-4 Plano ukuran besar, dan pada saat itu masing-masing disaksikan oleh (…) 1464. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak, intinya saja, bahwa yang Saudara baca itu belum ditandantangani oleh anggota PPK, kan pertanyaannya itu. 1465. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Yang sudah ditandatangani oleh anggota PPK di D-2 Plano ukuran besar. 1466. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Yang kecil belum? 1467. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Belum karena masih proses pemindahan. 1468. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Baik, yang ke-2, ada plano besar, ada yang kecil. Yang kecil itu…, pertanyaan kami, apakah sudah ditandatangani oleh semua anggota PPK yang Saudara bacakan? 1469. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA 4 orang ditandatangani oleh anggota PPK dan 1 orang tidak menandatangani atas nama Otilia Daeli. 1470. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Kenapa Otilia Daeli tidak tanda tangan? 1471. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Kami kurang tahu.
145
1472. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Baik. Selanjutnya, apakah ada rekap yang lain, yang bentuk dan isinya sama ya, semua sudah ditandatangani oleh anggota PPK? 1473. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Maksudnya, Pak? 1474. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Ada rekap kecil, begini ya, apakah ada yang sudah ditandatangani oleh semua anggota PPK? 1475. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Sebagian ada. 1476. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Sebagian ada. Maksud saya, lembaran tersebut apakah semua? 1477. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1478. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Sudah? 1479. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ada sebagian yang ditandatangani oleh Saudari Otilia Daeli dan ada sebagian yang tidak ditandatangani oleh Saudari Otilia Daeli. 1480. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Izin, Yang Mulia, kalau bisa ini ditunjukkan ke Yang Mulia. 1481. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Itu dibuktikan saja nanti. Yang bukti Saudara itu dibuktikan saja. 1482. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Perlu kami sampaikan di sini, Yang Mulia (…) 146
1483. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, apa itu? 1484. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Bahwa pada saat itu D…, laporan.., Berita Acara D ada 2 rangkap, dan ada 1 rangkap yang kami serahkan kepada KPU, dan ada 1 rangkap pegangan kami sebagai anggota PPK yang telah kami serahkan kepada Panwas dan juga saksi-saksi para calon. 1485. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, itu standar. Lalu masalahnya apa? 1486. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Yang kami serahkan kepada KPU ada sebagian yang ditandatangani oleh Saksi Nomor 3 dan Anggota PPK Saudari Otilia Daeli. 1487. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Lalu yang arsip Saudara? 1488. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Tidak ada tanda tangan Saudari Otilia Daeli dan Saksi Nomor Urut 3. 1489. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, itulah problemnya. Bagaimana Saudara megang barang, Saudara serahkan di sini sebagai bukti di tempat saya, tapi arsip Saudara berbeda dengan bukti yang ada di saya? 1490. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Angkanya sama, Yang Mulia. 1491. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, saya tidak tanya soal angka, tapi inikan soal tanda tangan. Akhirnya kan terjadi perbedaan antara kalian, kan gitu? Itu masalahnya, gitu lho. Kalau misalnya yang Saudara serahkan itu tidak sama, tidak sama itu bukan hanya soal angka, tanda tangannya juga tidak sama 147
jadinya. Ada yang ditandatangani, ada yang tidak, kan itu problem jadinya. Nah, itu satu. Oleh sebab itulah makanya kita cari ini kebenarannya. Tapi jelas Saudara mengatakan itu berbeda ya? 1492. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Benar, Yang Mulia. 1493. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Artinya perbedaannya tidak ditandatangani dan ditandatangani. 1494. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Dan kami dari PPK tidak tahu menahu alasan dari pada Otilia Daeli dan Ketemuhan Eli Daeli tidak menandatangani yang kami miliki. 1495. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya lah, kan begini, kita ini dulu mantan PPS, PPK juga, dulu tapi, kalau formulir itu kan ada rangkapnya ya, 1 formulir yang isinya menerangkan hal yang sama, kemudian pejabat yang menandatanganinya yang sama, itu harusnya semuanya ditandatangani atau tidak ditandatangani, hanya 2 kemungkinan. Kok ada yang ditandatangani, ada yang tidak ditandatangani, kan itu problem gitu loh. Saya tidak bertanya apa alasan yang tidak menandatangani, tapi jelas itu ada perbedaan, kan gitu. Oke ya, tapi keterangan Saudara seperti itu, itu yang penting saja ya. Saudara Pihak Terkait ada pertanyaan? Jangan banyak-banyak, ini waktunya sudah (…) 1496. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Ya, terima kasih, Yang Mulia. Saudara Oktavianus, Saudara sudah disumpah ya, tadi Saudara mengatakan tanggal 3 setelah selesai rekap semua Saudara meninggalkan tempat. 1497. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ya, Yang Mulia. 1498. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Nah, semua berkas C-1, lampiran sudah ditandatangani oleh Anggota PPK kecuali Saudara? 148
1499. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Pada saat saya meninggalkan ruang rekapitulasi Berita Acara masih belum ditandatangani. 1500. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Enggak, tadi Saudara…, pada saat Saudara teken sudah tanda tangani belum? 1501. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Sudah tanda tangan 3 orang. 1502. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tadi Saudara enggak bilang 3 (…) 1503. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Ya, Saudara (…) 1504. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Maksud saya sudah ditandatangani oleh anggota PPK? 1505. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Tunggu dulu. 1506. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Tadi pertanyaan Hakim di sebelah saya ini saya masih ingat, ketika Saudara menandatangani kira-kira jam berapa, kan tanya itu. 1507. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Betul, Yang Mulia. 1508. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Jam 10.00-an, saya enggak lihat jam, tapi sekitar jam 10.00. “Simpan di mana? Di kantor kecamatan ada tim pengamanan. Sudah ditandatangani oleh semua Anggota PPK? Sudah tinggal Saudara sendiri saja belum.” Dan itu juga paralel dengan keterangan Oteli apa 149
namanya…, Otilia itu tadi menerangkan bahwa memang tinggal Saudara saja yang belum tanda tangan, yang lain sudah tanda tangan, yang mana yang benar, kan itu saja. Bahkan sampai jam 05.00 subuh, Saudara belum ada, besok baru ada. Okelah, kalau soal itu paralel sesuai, besok betul Saudara teken, tapi pertanyaannya tadi. Lanjut, ada pertanyaan lagi? 1509. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Saya lanjutkan, itu terserah kepada PPK, ya. Apakah Saudara PPK ada menandatangani perjanjian dengan Wakil Pasangan Calon Nomor 1? 1510. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Tidak pernah ada. 1511. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Tidak pernah. Kami membuktikan di PT-4, Yang Mulia, bahwa saksi beserta 3 anggota PPK menandatangani perjanjian dengan salah satu pasangan calon wakil, salah satu isinya menjamin keselamatan PPK untuk melakukan keinginan dari Pemohon, itu kita buktikan PT-4, Yang Mulia. 1512. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, oke, dibuktikan saja nanti. 1513. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Selanjutnya, Saudara Saksi, apakah Saksi Nomor 2 menandatangani angka yang diperoleh oleh Pasangan Nomor 1 dengan 3.364? 1514. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Menandatangi. 1515. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Menandatangani. Yang Mulia, Accordense yang tadi kita hadirkan sebagai Saksi dia tidak menandatangani dan melaporkan ke polisi bahwa tanda tangan dipalsukan.
150
1516. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. 1517. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Oke. Untuk Panwaslu yang dihadirkan di sini kami merasa bahwa keberadaan Panwaslu ini karena tidak ada koordinasi dengan Panwaslu atasan dan izin dari Bawaslu maka kami anggap ini keterangannya (…) 1518. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke. 1519. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Sifatnya pribadi. Terima kasih. 1520. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya, cukup. Saudara Pemohon 21, ada 1 pertanyaan tadi…, 22 katanya. 1521. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Ya, lagi-lagi soal tanda tangan. 1522. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Karena tanda tangan bisa masuk penjara, lho. Tanda tangan cek kan banyak yang masuk itu. 1523. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Surat keberatan ditandatangani semua?
yang
diajukan
ke
KPU
kabupaten
itu
1524. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ditandatangani oleh 4 orang anggota PPK.
151
1525. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Siapa saja? 1526. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Oktavianus Hia sebagai Ketua PPK, Sumardi Daeli, Hasamoni Gulo, dan Serius Hia. 1527. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Anggota PPK ada berapa? 1528. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Ada 5 orang, beserta ketua. 1529. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Kenapa saat itu tidak tanda tangan? 1530. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Kami tidak tahu, Yang Mulia. 1531. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Waktu itu waktu membuat surat tentu ada diskusi atau paling tidak kesepakatan-kesepakatan. Apakah beliau yang tidak tanda tangan itu hadir? 1532. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Tidak hadir karena pada saat rekapitulasi di tingkat KPU, Saudari Otilia Daeli keberatan dengan hasil rekapitulasi yang kami bacakan, dan jadi kami ambil sikap bahwa Saudara Otilia Daeli tidak setuju dengan keberatan yang kami ajukan kepada KPU.
152
1533. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Apakah sebelum Saudara mengambil sikap, Saudara sudah mengundang Otilia Daeli untuk berdiskusi? 1534. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Tidak. 1535. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Apa alasannya? 1536. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Karena pada saat itu, pada saat kami membacakan hasil rekapitulasi di tingkat kecamatan, pada saat rekapitulasi KPU, Saudari Otilia tidak menerima hasil rekapitulasi yang kami bacakan. Jadi dengan demikian kami ambil kesimpulan bahwa Saudari Otilia Daeli tidak setuju dengan keberatan kami. Terima kasih. 1537. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Apakah sistem seperti itu yang selalu dipakai oleh PPK ketika ada masalah di antara anggota dan ditinggalkan begitu saja? 1538. PPK KECAMATAN LAHOMI: OKTAVIANUS HIA Pada saat itu kami tidak mengetahui Saudari Otilia di mana. 1539. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Cukup, Yang Mulia. 1540. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Okelah, cukup. Intinya itu tidak ditandatangani oleh salah satu. Cukup, Saudara Saksi ya. Saudara Termohon, saya mau tanya itu Plano yang besar dibawa, yang asli, yang dicoret?
153
1541. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Kebetulan tidak dibawa, Yang Mulia. 1542. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Untuk pembuktian itu apa, Saudara? 1543. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Izin, Yang Mulia. 1544. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kita mau lihat yang aslinya, yang dicoret itu lho. 1545. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Yang Mulia, apabila diizinkan kami akan susulkan segera. 1546. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Kapan? 1547. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG Persidangan berikutnya. 1548. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Apa Saudara Termohon, eh Terkait? 1549. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Ya, kami dari Pihak Terkait membuktikan salah satu visual audio di bukti PT-7, di situ terlihat rekaman, di situ terlihat bahwa C-1 Plano yang besar itu dicoret dan di situ juga proses perbaikan itu jelas terlihat, Yang Mulia, di PT-7, Yang Mulia. Terima kasih. 1550. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Oke, jadi begini kan, angkanya sudah dipastikan, sudah diputuskan, tetapi kita ingin melihat karena terjadi perbedaan itu di Plano yang besar itu, kan gitu. Ada pencoretan, 3 sekian, eh 2.000 sekian jadi 3 sekian. Pencoretan itu lho yang ingin kita lihat, fisiknya gitu loh, untuk menambah keyakinan, kan gitu. 154
Okelah, saya kira pemeriksaan dalam perkara ini sudah cukup dan Saudara Saksi sudah selesai, silakan meninggalkan ruangan. Saudara ..., mana bukti Pemohon, bukti surat Saudara sudah siap? Pemohon 21 dulu…, daftarnya. Agak telat sedikit lah, cepat sedikit Saudara P…, Pemohon 21, mana fisiknya mana? Dari belakang lah, jangan dari depan kalian. P-1 Surat Keputusan KPU Nomor 52, oke. P-2, P-3, coba dilihat fisiknya dulu…, terus P-38 ada? Ini P…, bukti P…, sorry, bukti P-26, bukan 38…, nomor urutnya salah tadi. Coba buka P-261 Berita Acara Pemungutan Suara dan Penghitungan Suara Pemilihan Umum Kepala Daerah TPS 1, desa…, Kecamatan Lahomi. 26i, ada? Oke, dan seterusnya. P-37 terakhir. Betul P-37? 1551. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 21/PHPU.DIX/2011): RISA MARISKA Ya, Yang Mulia. 1552. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Surat Nomor 34, Tim Pemenangan Pasya, sudah? Semuanya sudah dinasegel? Oke. Bukti surat Pemohon Nomor 21 mulai dari P-1 sampai P-37 saya nyatakan sah. KETUK PALU 1X P-22, Saudara Pemohon P-22, berapa bukti Saudara? Dari P berapa sampai P berapa? 1553. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Dari P-1 sampai dengan P-13. 1554. KETUA: M. AKIL MOCHTAR P-13? 1555. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Ya.
155
1556. KETUA: M. AKIL MOCHTAR CD? 1557. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M CD (…) 1558. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Cakram padat, ya. Betul sampai P-13? Ya, fisik di Hakim itu yang Saudara ajukan sampai P-11. P-11 apa itu? P-11a Berita Acara Nomor 108. Betul? Itu yang terakhir? P-9b, P-10 maaf ini tadi P-11…, P-9a? Mana P-11a? Enggak ada. Ini coba dilihat dulu lah, ini daftar buktinya tidak sama, coba dicek dulu. Pihak…, nanti sambil dikonfirmasi ulang, Termohon dulu, coba di-recheck dulu itu, tunjukkan bukti fisiknya dengan daftar buktinya tidak sama. Saudara Termohon, bukti Saudara berapa? T-1 sampai…? Sampai T-48? 1559. KUASA HUKUM TERMOHON: JUNIMART GIRSANG T-48. 1560. KETUA: M. AKIL MOCHTAR T-1 Keputusan KPU Nomor 01? Coba cek silang. T-12 Berita Acara Nomor 108. Oke. T-20 Catatan Pelaksanaan Pemungutan Suara di Desa Ono Waembo desa.., Kecamatan Lahomi. Ada ya? Sudah dinasegel? Sampai dengan T-48 Daftar Pemilih Tetap atau DPT Nias Selatan Tahun 2011 TPS 1, 2, 3, 4 Desa Sitolu Ewali, Kecamatan Moro’o, Kabupaten Nias. Oke? Dengan demikian bukti Termohon saya nyatakan sah. KETUK PALU 1X Pihak Terkait? 1561. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Ya, siap, Yang Mulia. 1562. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Berapa bukti Saudara PT-1 sampai…? 156
1563. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING 37. 1564. KETUA: M. AKIL MOCHTAR PT-1 BA Hasil Pemilu Tingkat Kecamatan oleh Panitia Kecamatan Model… di Kecamatan Lahomi. Ada, ya? 1565. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Ya, Yang Mulia. 1566. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Coba PT-24 coba lihat. Lahomi juga? TPS 1 Desa Iranogaila. Betul, ya? 1567. KUASA HUKUM PIHAK TERKAIT: SEDARITA GINTING Ya. 1568. KETUA: M. AKIL MOCHTAR PT-37 Surat Panwas Kecamatan Moro’o Nomor 014. Betul? Oke, dengan demikian bukti Pihak Terkait kita nyatakan sah. KETUK PALU 1X Pemohon 22 sudah selesai? Tuh Kamu dari sebelah sini, ah. Sampai…? 12 apa 13? Mana fisiknya? Ya, coba sekarang buka dulu P-1 nya. KPU Nomor 20. Coba buka P…, P-3A3, Surat Panwaslu Nomor 01? Itu B-1 itu, P-3B1. Ini A-3. Depannya. Oke, sampai dengan P…? Di sini masih 11-A, di mana 11-A? Ya, tadi Nomor 11 itu berbeda dengan daftar ini. Kan begini, ini 8, ini 9A, 10…, eh 9B, 10, 11. Coba, bukti P-11 itu Surat Tim Pemenangan Pasya, betul enggak? Nomor 32, betul? Makanya. Saudara Pemohon, tolong diperbaiki dulu daftarnya dengan buktinya itu, tidak sinkron, nanti kita bikin putusannya salah lagi. 1569. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Terima kasih, Yang Mulia. 157
1570. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Coba…, coba dibawa ke sana, suruh susun kembali. Yang P-1 nya suratnya itu P-9 saja…, eh P-11 saja beda itu dengan fisiknya, nomor suratnya beda. Coba disusun dulu, coba cek dulu fisik dengan daftarnya, sama enggak? Begini, Saudara Pemohon, Saudara mengajukan bukti sampai dengan P berapa, itu dulu. 1571. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Sampai dengan P-13. 1572. KETUA: M. AKIL MOCHTAR 13 ya? 1573. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Ya. 1574. KETUA: M. AKIL MOCHTAR P-1 sampai dengan P-13, oke. Saya nyatakan sah dulu, tapi susun itu sesuai dengan daftar, karena berbeda. Nanti dicek sama Panitera. Nanti Panitera akan melapor kepada Hakim. 1575. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Terima kasih. 1576. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Karena kita harus ada persidangan lagi. Dengan demikian bukti Pemohon 22 saya nyatakan sah bukti suratnya. KETUK PALU 1X Saudara-saudara sekalian, Pemohon, Termohon, dan Pihak Terkait, pemeriksaan dalam perkara ini sudah selesai. Lalu fotokopi untuk DA-1, paling tidak karena fisik aslinya harus Saudara bawa. Tapi 158
kalau bisa yang asli lah, biar kita bisa dilihat sama Hakim. Mungkin besok atau lusa harus sampai di sini, hubungi Panitera nanti kami akan lihat fisiknya, untuk DA-1 yang formulir besar itu, ya. Walaupun tidak bukti tapi itu untuk kami meyakini karena…, kan ada keterkaitannya. Ada coretan, kan gitu. 1577. KUASA HUKUM PEMOHON (PERKARA NOMOR 22/PHPU.DIX/2011): SILVESTER NONG M Insya Allah, Yang Mulia. 1578. KETUA: M. AKIL MOCHTAR Ya. Jadi pemeriksaan dalam perkara ini sudah selesai ya, kepada pihak-pihak tinggal menunggu panggilan dari Mahkamah untuk pengucapan putusan, ya. Dan kepada Pemohon 21, 22, Termohon, dan Pihak Terkait, diberikan kesempatan untuk menyampaikan kesimpulan paling lambat besok sore jam 16.00. Bagi yang tidak menyampaikan kesimpulan dianggap tidak menggunakan haknya. Dan selanjutnya Saudara menunggu panggilan dari Mahkamah untuk pengucapan putusan. Dengan demikian sidang dalam perkara ini dinyatakan selesai dan ditutup.
KETUK PALU 3X SIDANG DITUTUP PUKUL 15.34 WIB
Jakarta, 1 Maret 2011
Kepala Sub Bagian Pelayanan Risalah t.t.d. Mula Pospos NIP. 19610310 199203 1001
Risalah persidangan ini adalah bentuk tertulis dari rekaman suara pada persidangan di Mahkamah Konstitusi, sehingga memungkinkan adanya kesalahan penulisan dari rekaman suara aslinya.
159