Bijlage 1: plaag/pest protocol
!
Dit protocol is van toepassing op een niet pesten school, dit houdt in dat de leerlingen ervan op de hoogte zijn dat pesten niet word getolereerd. Word pesten onverhoopt tocht geconstateerd, of twijfelt u of het gaat om pesten of plagen dan onderneemt u de volgende stappen. Zodra het pesten of plagen verdwijnt kunt u stoppen bij de stap waar op dat moment was gebleven.
!
plaag/pest protocol voor het primair onderwijs 1
a U bent er zeker van dat het gaat om pesten; dit is gedrag waarbij iemand herhaald en gedurende langere tijd door anderen bejegend wordt op manieren die leiden tot fysieke verwonding en/of psychisch lijden, ga verder met stap 4.
! ! !!
b U twijfelt of het gaat om plagen of pesten, en u weet niet of u het gedrag moet tolereren, ga verder met stap 2. 2
a Stel uzelf de vraag: Is het plagen of pesten? Twijfelt u, ga de volgende punten langs: Plaag gedrag • • • • • • •
Pest gedrag
onschuldig/onbezonnen/spontaan/met humor; korte duur/gebeurt slechts tijdelijk; speelt zich af tussen ‘gelijken’ meestal te verdragen of zelfs leuk; let op! kan ook kwetsend of agressief zijn; meestal één tegen één; wie geplaagd wordt, ligt niet vast.
• • • • • •
berekenend (vooraf bekend wie, hoe, wanneer); bewust doel: iemand kwetsen of kleineren; gebeurt herhaaldelijk, systematisch, langdurig; ongelijke strijd; pester heeft geen positieve bedoelingen;. meestal een groep (pester en meelopers) tegenover één geïsoleerd slachtoffer.
b Bent u er nog steeds niet zeker van of het plagen of pesten is? Vraag een collega om de situatie mee te beoordelen. Bent u er zeker van dat het gaat pesten, ga dan verder met stap 4. Bent u er zeker van dat het plagen is ga dan verder met stap 3. 3
Het gedrag heeft u gesignaleerd als plagen. Stel uzelf nu de vraag: Is dit plaag gedrag fysiek of psychisch schadelijk voor de geplaagde, of is dit een situatie die kan escaleren? Als u deze vraag beantwoord met ja, ga dan verder met stap 4. Is het antwoord nee, dan kunt u het gedrag voor nu negeren.
4
U heeft vastgesteld dat het pest gedrag is, of plaag gedrag dat schadelijk is voor de geplaagd of plaag gedrag dan kan escaleren. Spreek als eerste de pester aan.
5
(vanaf hier word de plager het zelfde behandeld als de pester) Bespreek samen met de pester het anti-pestcontract; Dit contract word door de pester vervolgens ondertekend.
!68
bijlage 1 plaag/pest protocol
plaag/pest protocol voor het primair onderwijs 6
Helpt dit niet, licht dan de groepsleerkracht in (in het geval dat hij/zij er nog niet van op de hoogte was). De groepsleerkracht houd zelf een gesprek met de pester. Dit is de eerste waarschuwing voor de pester. Dit gebeurt buiten de groep om. Vanaf hier neemt de groepsleerkracht tevens de situatie over.
7
Van het slachtoffer wordt vervolgens gevraagd om thuis en op school te vertellen wat er aan de hand is, op school mag dit bij de groepsleerkracht.
8
a Blijft het gedrag aanhouden, dan neemt de groepsleerkracht contact op met de ouders van de pester, dit is de tweede waarschuwing voor de pester.
! !!
b De pester komt tevens onder begeleiding van de intern begeleider. De ib’er kijkt of het gedrag een andere oorzaak heeft en of dit verder begeleid moet worden. Ook word er een dossier aangemaakt waarin alles word bijgehouden (zou er later sprake zijn van een doorverwijzing of overplaatsing van de leerling). 9
Het gedrag blijft aanhouden, dan volgt een maatregel. De school kan zelf kiezen welke maatregelen ze hanteren. Een aantal effectieve voorbeelden zijn: • één week geen pauze; • één week corvee (schoolplein schoonmaken); • één week corvee (klas vegen na schooltijd);
• strafwerk schrijven (sommen, tafeltjes, zinnen, verhaal, boek overschrijven, etc.) • geen gym-les
10
Blijft het gedrag aanhouden, dan nodigt de groepsleerkracht samen met de intern begeleider de ouders uit voor een gesprek op school met de pester. Er worden regels opgesteld waar de pester zich aan moet houden, houd de pester zich hier niet aan volgt een schorsing. Dit is tevens de derde en laatste waarschuwing voor de pester.
11
Het gedrag blijft aanhouden, en de pester negeert de opgestelde regels uit stap 10. De leerling word geschorst voor twee dagen.
12
Het gedrag blijft aanhouden na de schorsing; De leerling word per direct geschorst voor vijf dagen.
13 a De directeur word op de hoogte gesteld van de situatie.
!!
b Ouders worden op school uitgenodigd voor een gesprek met de groepsleerkracht, de intern begeleider en de directeur. Indien wenselijk dan wel noodzakelijk word deskundig hulp van buiten de school ingeschakeld. Kosten daarvan zijn voor rekening van de ouders van de pester.
!69
bijlage 1 plaag/pest protocol
plaag/pest protocol voor het primair onderwijs 14 a Het gedrag blijft aanhouden na de tweede schorsing; De leerling heeft recht op onderwijs, daarom blijft de leerling op school, in een apart lokaal (alleen) om schoolwerk te maken. De leerling mag pauze op het plein hebben als andere leerlingen niet op het plein zijn.
! ! ! !!
b Blijkt na de tweede schorsing uit de begeleiding van de intern begeleider dat het pestgedrag van de leerling een andere oorzaak heeft kan de ouders gevraagd worden om verdere testen te doen voor een indicatie voor het speciaal onderwijs. 15
Afhankelijk van de aard en de duur van het pesten kan de directie in overleg met de groepsleerkracht en de intern begeleider ertoe overgaan melding te doen bij de politie. Procedure bij aangifte A. bepaal wie aangifte gaat doen; aangifte bij de
!
C. bepaal de manier van aangifte doen; er kan op politie mag gedaan worden door het slachtoffer, drie manieren aangifte gedaan worden: op het de leerkracht, directie, onderwijs ondersteunend bureau, telefonisch of via internet; personeel of de onderwijsinstelling; D. laat weten dat uw aangifte betrekking heeft tot B. verzamel alle informatie; beantwoord de vragen het primair onderwijs; hierdoor krijgt de zaak wie? wat? waar? waarmee? welke wijze? een hogere prioriteit wanneer? en waarom? E. Bepaal in hoeverre de gegevens van het slachtoffer onvermeld moeten blijven; F. Bepaal of het een aangifte wordt of een melding
16
De ouders van het slachtoffer kan worden geadviseerd aangifte te doen bij de politie.
17
Blijft het gedrag aanhouden, dan kan de groepsleerkracht, intern begeleider en de directie een ouderbijeenkomst organiseren voor alle ouders uit de betreffende groepen.
18
Verder kan de directie overgaan op een verwijderingsprocedure. Deze procedure verschilt per basisschool of onderwijsinstelling.
Als u tot de achttiende stap bent moeten gaan is het raadzaam om de gehele situatie van stap 1 tot en met 18, uw handelen en het handelen van andere betrokkenen met het hele team van uw onderwijs instelling na te bespreken in een vergadering.
! ! ! ! ! ! ! !70
bijlage 1 plaag/pest protocol
Verder raden we de basisschool aan om ook aandacht te besteden aan de volgende partijen: de gepeste of geplaagde leerling(en) en de ouders van de gepeste leerling.
!
de gepeste of geplaagde leerling(en) Uiteraard moet ook hulp aan het slachtoffer worden geboden. Kinderen die voortdurend worden gepest, kunnen op verschillende manieren reageren. De meeste kinderen worden passief en zitten er duidelijk mee. Een enkel gepest kind gaat zelf uitdagen. Beide vormen van gedrag zijn ‘aangeleerd’, in de zin van ‘reacties op uitstoting’. Dit gedrag kan ook weer afgeleerd worden. In dit geval zijn bijvoorbeeld sociale vaardigheidstraining, op zelfverdediging, kanjertraining goede interventies. Begeleiding van de gepeste leerling • Medeleven tonen en luisteren en vragen: hoe en door wie wordt er gepest; • Nagaan hoe de leerling zelf reageert, wat doet hij/zij voor tijdens en na het pesten, huilen of heel boos worden is juist vaak een reactie die een pester wil uitlokken. De leerling in laten zien dat je op een andere manier kunt reageren; • Zoeken en oefenen van een andere reactie bijvoorbeeld je niet afzonderen; • Nagaan welke oplossing het kind zelf wil; • Sterke kanten van de leerling benadrukken; • Belonen (schouderklopje) als de leerling zich anders/beter opstelt; • Praten met de ouders van de gepeste leerling en de ouders van de pester(s);
!
de ouders van de gepeste leerling(en) Indien nodig kunt u contact opnemen met de ouders van de gepeste leerling(en). U kunt telefonisch contact opnemen, maar bij ernstige gevallen kunt u ze beter vragen om langs te komen voor een gesprek. Bij dit gesprek kan ook de intern begeleider deelnemen.
!
Geef de ouders de volgende tips: • Neem het probleem van uw kind serieus • Raak niet in paniek: elk kind loopt kans een pester te worden • Probeer achter de mogelijke oorzaak te komen • Maak uw kind gevoelig voor wat het anderen aandoet • Besteed extra aandacht aan uw kind • Stimuleer uw kind tot het beoefenen van een sport • Corrigeer ongewenst gedrag en benoem het goede gedrag van uw kind • Maak uw kind duidelijk dat u achter de beslissing van school staat
!
Mocht het zo zijn dat u in het protocol bij/of voorbij stap 15 bent en de situatie ernstig is dan kunt u de ouders adviseren om aangifte te doen bij de politie. Dit gesprek kunt u het beste houden met aanwezigheid van de directie.
!71
bijlage 1 plaag/pest protocol
Bijlage 2: anti-pest contract
!
!
anti-pest contract dit zijn de anti-pestregels van onze school ! !
We noemen elkaar bij de voornaam en gebruiken geen scheldwoorden. We hebben respect voor elkaar en lachen elkaar niet uit. We slaan en schoppen elkaar niet maar laten elkaar met rust. Als we ruzie hebben, proberen we dat uit te praten. We sluiten elkaar niet buiten, want we vinden dat ieder kind mee mag doen. Spullen van een ander pakken we niet af en maken we niet kapot. We roddelen niet en zeggen geen lelijke dingen over hoe iemand er uitziet. We behandelen elkaar zoals we zelf behandeld willen worden. Kortom, we pesten elkaar niet. Deze regels gelden niet alleen op school, maar ook daarbuiten. Als iemand wordt gepest, houden we dat niet geheim. We vertellen het aan de leerkracht of aan een volwassene thuis. En dat is geen klikken.
! !
Ik ben het eens met alle bovenstaande regels.
Daarom zet ik hieronder mijn handtekening.
! ! Plaats ……………………………… Datum ……………………………… Naam leerling …………………………………………
! !
Naam groepsleerkracht ……………………………..…………… Handtekening leerling ………………………………
! !72
bijlage 2 anti-pest contract
