PEKING - OKTOBER 2013
de badeend in Peking
HEILIGE BERG TAISHAN
oud-Pekinees: Jacqueline de Vos Burchart
DOKTER PIETER
FESTIVALS IN CHINA
Agenda & activiteiten
Colofon
Elke maand houdt De Nederlandse Vereniging een aantal activiteiten. Kom een keer kijken en doe mee!
De Leeuw is het blad van, voor en door leden van de Nederlandse Vereniging te Peking. De Leeuw wordt gevuld met artikelen die in de meest brede zin interessant zijn voor Nederlanders in Peking. Bijdragen zijn van harte welkom. De redactie houdt zich het recht voor om bijdragen naar eigen inzicht en zonder opgave van reden te redigeren, in te korten, door te schuiven naar een volgend nummer of in zijn geheel niet te plaatsen.
De Nederlandse borrel De Nederlandse Vereniging houdt elke eerste vrijdag van de maand een borrel in Nearby The Tree. Vanaf 19.00 uur is het elke maand gezellig druk. Kom na je werk of wanneer de kinderen in bed liggen even bijkletsen. De Nederlandse lunch Elke derde donderdag van de maand is er de Nederlandse lunch. Elke maand wordt gezocht naar een nieuwe, verrassende locatie ergens in Peking. De Nederlandse lunch is een goede gelegenheid om elkaar te leren kennen en om nieuwe restaurants te ontdekken. Kijk op de website www.nvpeking.com voor de eerstvolgende lunch. De Nederlandse boekenclub Iedere maand bespreekt De Nederlandse boekenclub een boek. De boekenclub kan nog nieuwe leden gebruiken. Opgeven kan bij Kim van Rijssen:
[email protected] Klaverjassen Elke dinsdagavond kunt u klaverjassen in Nearby The Tree. Loop binnen om een kaartje te leggen met andere Nederlanders. Website De laatste informatie vindt u op onze website. Kijk regelmatig op www.nvpeking.com! Hier kunt u zich ook aanmelden voor de nieuwsbrief van de Nederlandse Vereniging. Agenda van acitivteiten 23 november 11.00: Sinterklaasknutselen in Solana 23 november 11.00: Schaatsen met Zwarte Piet in Solana 30 november 10.15 uur: Sinterklaasfeest op de ambassade
Lidmaatschap van de NVP Lidmaatschap van de NVP loopt van september tot juli. Alleenstaanden betalen 400RMB, gezinnen betalen 600RMB, studenten 100RMB. Via www.nvpeking.com kunt u zich aanmelden als lid.
Abonnementen Alle betalende leden van de Nederlandse Vereniging te Peking krijgen de Leeuw automatisch toegestuurd. Downloaden kan ook, kijk dan voor meer informatie op www. nvpeking.com Redactie Judith van de Bovenkamp Yvonne Horst Inge Jansen Henk van Mourik Margot Stroeken Marcel Vink Bijdrages van: Fred Adam Esther van de Bovenkamp Pieter Kersemakers Rob Korfage Anton Lustig Adres redactie
[email protected] Ontwerp voorkant Oscar Venhuis Oplage: 100 stuks
de leeuw
14e jaargang - nr 1 -
oktober 2013
Woord van de voorzitter
Beste mede-NVP’ers,
oktober 2013
Voor u ligt de eerste Leeuw van dit verenigingsjaar. Een nieuwe start van een jaar dat hopelijk net zo boeiend en gezellig gaat worden als het afgelopen jaar. We hebben veel leuke evenementen gehad, en hopen ook dit jaar de leden te ‘entertainen’ met heel wat verrassende bijeenkomsten. Het verenigingsjaar loopt net als vorig jaar van 1 september tot en met 31 augustus. In ieder geval staat Sinterklaas alweer te trappelen om naast zijn bezoek naar Nederland ook een uitstapje te maken naar de Hollandse kinderen in Beijing. Maar er wordt bijvoorbeeld ook al nagedacht over, of zelfs al gewerkt aan, cabaret en Koninginnedag. En natuurlijk hebben we elke eerste vrijdag van de maand onze traditionele NVP-borrel. Mocht u zelf nog een goed idee hebben voor een activiteit dit jaar, dan horen we dat natuurlijk graag! Vergeet niet dat we een nieuwe website hebben (www.nvpeking.com) en houd voor alle informatie ook de nieuwsbrieven in de gaten. Wie zich wel heeft aangemeld, maar de brieven niet ontvangt, raden wij aan eens in zijn of haar spamfolder te kijken. En geef ons anders gewoon even een seintje. Word ook lid van onze groep op Facebook en LinkedIn om nog beter op de hoogte te blijven van alle activiteiten en ontwikkelingen. Veel plezier bij het lezen van deze Leeuw! Irene, Joke,Priscilla Hayo, Marcel en Esther Het bestuur 2013 – 2014
-3-
Inhoudsopgave
De Badeend van Florentijn Hofman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Chaoyangmen, mijn buurt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Heilige berg Taishan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Oud-Pekinees: Jacqueline de Vos-Burchart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Van internationale school naar Nederlandse universiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Visum aanvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Festivals in China . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Bijgeloof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 De Lange Man . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Psychologische zorg in het Nederlands . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 De liefde voor cultureel erfgoed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Zaiwaland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Wij zijn geland - Vragenvuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Dokter Pieters blik op Beijing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Achterob . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Typisch Chinees
Van de redactie
Een nieuw seizoen voor de NVP betekent ook een nieuw seizoen voor De Leeuw. Het eerste nummer van de veertiende jaargang hebben we opnieuw gevuld met afwisselende verhalen over Beijing en China, tips en wetenswaardigheden. Natuurlijk laten we allerlei mensen aan het woord komen, die hun kijk op Beijing kunnen geven. Heeft u ook een bijzonder verhaal te vertellen? Laat het de redactie weten! Veel leesplezier! Henk, Inge, Judith, Marcel, Margot en Yvonne - 4 -
oktober 2013
De Badeend van Florentijn Hofman dobbert in Peking! Als Nederlander in Peking kun je niet hebben gemist dat Amsterdam dit jaar gaststad was tijdens de Beijing Design Week. Verschillende Nederlandse ontwerpers stonden tijdens deze week in de belangstelling. En hoewel kunst weer iets heel anders is dan design en Chinezen heel anders naar kunst kijken dan wij, bewijst de Nederlandse kunstenaar Florentijn Hofman met zijn werk de Badeend dat kunst toch wereldwijd eenzelfde reactie teweeg kan brengen. Wel of geen politieke betekenis? Zelf zegt Hofman over zijn werk: “The Rubber Duck knows no frontiers; it doesn’t discriminate people and doesn’t have a political connotation. The friendly, floating Rubber Duck has healing properties: it can relieve mondial tensions as well as define them. The rubber duck is soft, friendly and suitable for all ages!” Daarbij moet de kanttekening worden gemaakt dat de eend in Peking wel iets van een politieke betekenis heeft gekregen. De Chinese overheid wilde de Badeend alleen hebben als hij groter zou zijn dan de eend die in mei in Hong Kong te zien was. De Hong Kong-eend was 16,5 meter hoog, de eend in Beijing is 18 meter…
oktober 2013
De Badeend reist de hele wereld over en heeft inmiddels 14 steden bezocht. Momenteel dobbert hij in het meer van het Zomerpaleis, en jong en oud komt op het gele gevaarte af. Nu kan ik niet zeggen of de gemiddelde Chinese bezoeker eigenlijk wel weet dat de Badeend een kunstwerk is, maar de aandacht is er zeker. Vanaf de ingang van het Zomerpaleis wordt door middel van grote stickers van gele eenden aangegeven hoe je hem kunt bereiken. Voor kinderen lijkt het spelletje ‘zoek de volgende eend’ leuker dan het zien van de daadwerkelijke opblaaseend.
-5-
Badeend-hype Jammer is dat de Badeend door de smog minder goed tot zijn recht komt in de toch zeer Chinese omgeving. De lucht is zo grijs dat je de kenmerkende Chinese gebouwen aan de overkant van het meer vaak amper kunt zien. Chinezen nemen massaal gele eenden van thuis mee om samen met
- 6 -
Rubber Duck op de foto te zetten. Het is natuurlijk maar net wat je leuk vindt. Ook zijn er veel politieagenten opgetrommeld om de eend te bewaken. Bewaken waarvoor, geen idee. Voor ¥99 zijn er officiële badeendjes te koop. En hoewel dat voor een gemiddelde Chinees zeker niet
oktober 2013
goedkoop is, vliegen ze als warme broodjes over de toonbank. China zou China natuurlijk niet zijn als er geen welige zwarte markt in de verkoop van eenden zou tieren. Door het hele Zomerpaleis verspreidt staan vrouwen met pluche eenden, waarvan ze bij navraag een voorraadje in een tas verborgen hebben. Ze verkopen deze voor ¥30. Gele rugzakken in de vorm van de eend zie je ineens overal in
oktober 2013
Beijing opduiken. En pluchen eenden worden niet alleen in het Zomerpaleis, maar op alle straathoeken verkocht. Rubber Duck was tot 22 oktober te bewonderen in het Zomerpaleis. Judith van de Bovenkamp
-7-
Chaoyangmen, mijn buurt Lokale restaurantjes of de bekendere ketens? Een grote supermarkt of een kleine markt waar alleen de buurtbewoners boodschappen komen doen? Een klein koffiecafe met een Chinese eigenaar of een frappucchino van de Starbucks? In Beijing bestaat er altijd de mogelijkheid om lustig op los kletsen. Ik word steevast aangesprote kiezen; er is zoveel aanbod. Er is niet alleen ken wanneer ik ’s avonds terugkom van Chinese een ruime keuze, de keuzes bevinden zich vaak les; men is reuze benieuwd naar wat ik nu weer ook binnen handbereik. Sinds januari van dit jaar heb geleerd. Lukt me normaal gesproken vrij goed woon ik in de DaFangJia Hutong, vlakbij het om me verstaanbaar te maken, maar met mijn, al Chaoyangmen metrostation. Een buurt waar zowel op leeftijd zijnde, buren is het moeilijk conversehet moderne als het meer authentieke China te vinren. De oudere vrouwen spreken lao Beijing hua, den is. het oude Beijing dialect waar ik maar heel weinig van versta. Waarom wonen in Chaoyangmen? Niet alleen ’s avonds komt de DaFangJia Hutong In de drie jaar dat ik nu in China woon ben ik van tot leven, ook ’s ochtends en overdag vind je er een kleine stad naar een middelgrote stad verhuisd altijd wel mensen. Wanneer ik ’s ochtends op mijn om uiteindelijk in Beijing terecht te komen. Een fiets door de buurt rijd zie ik meerdere groepjes stad die een hoop te bieden heeft. mensen of individuen die tai chi beoefenen. Na mijn bliksembezoek aan de stad in 2010 en Op elke willekeurige middag zitten de ouderen op een paar weekenden doorgebracht te hebben in de bankjes die op de pleintjes staan en spelen ze Beijing had ik nog altijd geen goed idee van de met de kleinkinderen. opbouw van de stad of van verschillende buurten in deze immense stad. Na rondvragen bij collega’s Helemaal bijzonder aan de buurt is dat er zich een en vrienden kwam onder andere de buurt rondom soort tempel bevindt waar men op Chinese, traChaoyangmen boven drijven. Een appartement binditionele wijze kan trouwen. Regelmatig hoor ik nen de tweede ring, op loopafstand van metrolijnen de trompetten schallen en loopt er een paard met 2 en 6 en centraal waardoor veel andere plekken daarop de bruidegom door de straat waarbij de in de stad gemakkelijk met de fiets te bereiken bruidegom in traditionele kleding gehuld is en het zijn. En dat niet alleen; Chaoyangmen is een gevapaard er ook allerminst alledaags uitziet. Dit alles rieerde, levendige buurt en heeft van alles wat te rondom een van de pleintjes die zich in de hutong bieden. bevinden. Het buitenleven Al schrijvend hoor ik op de achtergrond de buren die zich, zoals elke avond nu het sinds een tijd een stuk warmer is, vermaken met een potje badminton of op het bankje onder de lantaarnpaal zitten en er
- 8 -
De straat uit voor nog meer authenticiteit Letterlijk om de hoek van de kleine flat waar ik woon bevindt zich nog een ander pleintje. Hier zitten de mannen; ze kaarten en spelen Mahjong.
oktober 2013
Wanneer je niet beter zou weten zou je denken dat hun leven er vanaf hing, zo fanatiek wordt er gespeeld. Even verderop dringen allerhande geuren je neus binnen. De straat (Chaoyangmen Nan Xiao Jie) barst van kleine en grotere restaurantjes, kleine winkeltjes, verschillende fantastische speciaalzaakjes die klusspullen of een ruim assortiment aan noten verkopen. Noten verkopen ze ook op de ‘wet market’ die zich in dezelfde straat bevindt. De noten maken een klein deel uit van deze markt waar je zowel ‘food’ als ‘non food’ kunt krijgen. Van ’s ochtends vroeg tot een uur of 7 ’s avonds is het een komen en gaan van de buurtbewoners die hun groenten, fruit en vlees komen halen. Zeker rond zessen is het een drukte van belang en komen de meeste mensen hun groenten halen voor de avondmaaltijd. Geen zin om te koken? Geen probleem. Er zijn tal van restaurants waar je goed kunt eten. Klein of groot, hotpot, Pekingeend; het is er allemaal. En het merendeel is erg goed. Een enkel restaurant is zelfs zo populair onder de Chinezen dat je of heel erg op tijd moet komen om een tafel te krijgen of minstens een uur moet wachten op de drukke momenten. Van het Oosterse naar het Westerse China Die drukte kan soms wel eens wat benauwend werken. Wie herkent ze niet? De drukke momenten, waarop je China wilt ontvluchten om zo wat ‘adem’ te kunnen halen. Het is dan heel gemakkelijk de straat oversteken om bij het ‘Westerse China’ te komen. Lopend door dit Westerse gedeelte passeer je om de haverklap een Westerse fastfood dan wel koffieketen waar je je even ergens
oktober 2013
anders dan in China waant. De U-town mall is daarvoor ook een geschikte plek. In dit winkelcentrum bevindt zich een groot aantal Westerse winkels en meer bekende eetgelegenheden, variërend van Mango, H&M, Haagen Dasz en Russische borsjt. Borsjt op de menukaart Wil je vanaf de U-town mall de straat oversteken, dan heb nog net niet je paspoort nodig. Met het oversteken van de straat lijk je China namelijk te verlaten om Rusland binnen te gaan. Je wordt aangesproken in het Russisch, de riksja’s hebben advertenties in het Russisch staan en alle winkels zijn Russisch. Russische restaurants zijn goed vertegenwoordigd; een bord borsjt is dus nooit ver weg. In dezelfde straat vind je ook de Alien Street Market. Een markt die, hoe verrassend, erg populair is onder de Russen hier in Beijing. De markt is te vergelijken met de Silk Market; je kunt er van alles vinden, van kleding tot thee en van speelgoed tot keukengerei. Het verschil met de Silk Market is dat Alien Street Market een stuk minder toeristisch is en je er een stuk rustiger kunt rondlopen. Naast dit ‘klein-Rusland’ vind je niet ver van het Ritan Park een straat met een mix van restaurants: Indiaas, Italiaans en je kunt er zelfs Turks eten. Een behoorlijke variëteit aan restaurants en voor ieder wel wat wils. Chaoyangmen is kortom een bruisende buurt die zich vrij centraal in de stad bevindt, waar van alles te zien, te horen en te doen is. Een uitstekende plek om te wonen of om gewoon eens rond te lopen op een zondagmiddag. Yvonne Horst
-9-
Avontuur, natuur en cultuur op de heilige berg Taishan
Marcel Vink ging naar de heilige taoïstische berg Taishan en vond er een historisch gebied met eeuwenoude tradities. De chauffeur vraagt of de rest even op hem kan de) bus, per kabelbaan, klimmend en lopend. Wie wachten. Hij is ruim een jaar geleden naar een van de uitdaging aan wil om alles te voet te doen, moet de tempels op de heilige berg geweest om te bidrekening houden met bijna 6300 – soms moeilijk den voor nageslacht. En warempel, niet lang daarna begaanbare – treden op een 9 kilometer lange trap. was zijn vrouw in verwachting, en inmiddels bevalTrek daar dan wel enkele uren voor uit. len van een dochter. Het is dus ‘pay back time’, Belangrijke leiders uit het verleden gingen al die zoals hij zelf omschrijft. Ofwel, opnieuw op de toeristen, die vanuit het hele land komen, al voor. knieën om zijn dankbaarheid en respect te tonen. Tientallen keizers bezochten de ruim anderhalve Welkom op Taishan. kilometer hoge berg al ver voor het begin van onze Taishan (泰山) is de belangrijkste trekpleister jaartelling, om te bidden voor de goden en aan de rondom Jinan, niet al te ver van Beijing. Met hemel en de aarde. Taishan wordt geassocieerd met de kogeltrein is de hoofdstad van de provincie zonsopgang, geboorte en vernieuwing. De berg Shandong in zo’n anderhalf uur eenvoudig te wordt al drie millennia vereerd en werd in het oude bereiken, waarna je met georganiseerd vervoer of China beschouwd als de hoogste berg op aarde. per auto in nog eens anderhalf uur bij de berg arriveert. Maar de trein rijdt vanaf Beijing ook direct Talloze legendes naar Tai’an, aan de voet van de berg, die op de Vele legendes waarin Taishan een hoofdrol speelt Werelderfgoedlijst van UNESCO staat. doen de ronde in China. Zo zou Qin Shi Huang, de eerste keizer van China die bekend is van het Heilige taoïstische berg Terracotta-leger, op de top voor het eerst hebben Taishan, letterlijk vertaald de Thaise Berg, is de gesproken over een verenigd China zoals we dat belangrijkste heilige taoïstische berg in China. Hij nu ongeveer kennen. Voor die tijd was het land een behoort ook tot de meest beklommen ter wereld: lappendeken van volken die zelf de dienst uitmaakenkele jaren geleden werkten meer dan 6 miljoen ten in hun regio. Ook keizers van latere dynastieën mensen zich omhoog, vooral per (flink slingerendie aan de macht kwamen bezochten de berg. Zelfs
- 10 -
oktober 2013
de wijsgeer Confucius zou er zijn geweest. Natuurschoon en cultuur Taishan is voor toeristen interessant vanwege het soms avontuurlijke klimmen – de berg is juist goed toegankelijk omdat het in tegenstelling tot veel bergen in het westen van het land niet té hoog is – maar zeker ook vanwege het vele natuurschoon en de historische en culturele bouwwerken. Een van de meest in het oog springende is de al ruim duizend jaar oude Dai-tempel met zijn vele muurschilderingen, aan de voet van de berg. Ook de Tempel van de Hemelse Jade, die op de top ligt, is de moeite van het bezoeken waard. Eveneens vanwege het mooie uitzicht dat je op 1500 meter hoogte hebt. Als het tenminste niet te mistig is.
De berg kent geen openingstijden, maar de kabelbanen gaan van 6.30 in de ochtend tot 17.30 uur. Toegangsprijs: 125 rmb per persoon. Marcel Vink
Bereikbaarheid Tai’an, het dorp dat in het zuiden aan de voet van de berg ligt, is in iets minder dan 2 uur met de nieuwe kogeltrein (G-trein) vanaf Beijing te bereiken. Maar reizen naar Jinan en daar vervoer regelen is dus ook mogelijk. Eenmaal aangekomen vertrekken er kabelbanen meteen vanuit Tai’an, maar je kunt tevens een bus nemen die je tot halverwege de berg brengt. oktober 2013
- 11 -
Oud-Pekinees Jacqueline de Vos Burchart
Onze eigen vliegende reporter Jacqueline de Vos Burchart is alweer een tijdje terug in Nederland. Aan De Leeuw vertelt ze hoe het haar en haar gezin in Nederland vergaat. Ni hao He Lan ren Toen ik vorige week door redactielid Inge werd benaderd voor de rubriek “Oud Pekinees” hoefde ik niet te twijfelen of ik eraan zou meewerken. ‘Maar de deadline is wel al over een week, is dat geen probleem?’ Glimlachend beantwoordde ik haar mail en ik bedacht me dat er nog niet veel veranderd was bij de Leeuw redactie in Beijing. Gedurende drieënhalf jaar heb ik zelf als ‘vliegende reporter’ van de Leeuw verschillende mensen achter hun broek moeten aanzitten om stukjes te vergaren voor het mooie blad van de Nederlandse Vereniging Peking. Eigen haard is goud waard Na een verblijf van vier jaar (2008-2012) in Beijing zijn wij, mijn man Erik, zoon Roy en dochter Simone, vorige zomer terugverhuisd naar Nederland. Ons huis in Numansdorp hadden we voor vertrek naar Beijing verkocht, want we hadden besloten om na terugkeer dichter bij Eriks werk (DSM in Delft) te gaan wonen. Het liefst op fietsafstand, zodat Erik geen last zou hebben van de dagelijkse files rondom Rotterdam. De huizenjacht was nog niet zo eenvoudig als je zou denken. Er stonden – mede dankzij de crisis - weliswaar genoeg huizen te koop, maar we waren kritisch op bijvoorbeeld de ligging van de tuin. Na de remigratie hebben we gedurende zeven maanden in een huurwoning gewoond in Delfgauw, net ten oosten van Delft. Ons geduld werd beloond, want in maart hadden we weer een eigen plekkie, ook in Delfgauw. De logeerkamer staat altijd klaar voor bezoek …. Schoon De overgang naar het Nederlandse leven ging redelijk vlekkeloos. Het was en is volop genieten van de schone Hollandse luchten, van familie en vrienden om ons heen, het autorijden, Nederlandse theatervoorstellingen, de fietspaden, de frisgroene - 12 -
weiden met koeien en schapen, tuinieren, de terrasjes in de Delftse binnenstad, zonsondergang aan het strand, het hardlopen in het natuurgebied van de Delftse Hout, enzovoorts. Na een paar jaar in het buitenland kijk je toch met heel andere ogen naar dit soort dingen, vind ik. Studentenleven De kinderen gingen een spannende tijd tegemoet. Roy had op WAB zijn IB diploma gehaald en hij begon aan een nieuw hoofdstuk in zijn bestaan. Hij studeert International Business Management in Rotterdam en heeft in het eerste jaar keurig zijn propedeuse gehaald. Simone is vrijwel naadloos ingestroomd in het Nederlands onderwijs. Voor haar was het qua lesrooster en -structuur wel een flinke verandering ten opzichte van WAB. Ze begon in 4 gymnasium, maar het ging haar daar zo goed af dat ze in februari is doorgestroomd naar de 5e. Het harde (inhaal-)werk werd beloond, want ze is met goede resultaten overgegaan naar de 6e. Nu zit ze dus in het examenjaar en zal ze binnenkort een keuze moeten maken wat ze in de toekomst wil gaan doen.
oktober 2013
Rondje Delftse Hout Erik had op het werk vrij snel zijn draai weer gevonden. Na in China ruim drieënhalf jaar alleen maar ‘s weekends thuis te zijn geweest, is het heel fijn dat hij gewoon weer aanschuift bij het avondmaal. Er stonden af en toe wel business trips naar Italië en India op het programma. In China waren we begonnen met hardlopen, wat geresulteerd heeft in een aantal halve marathons in Beijing (zowel in de stad als op de muur). De hardloopsessies zijn hier voortgezet in het mooie natuurgebied van de Delftse Hout, wat op een kilometer van ons huis ligt. In april hebben we de 10km tijdens de Rotterdam marathon gelopen en onlangs ook de halve marathon van Den Haag. Mini-reünies Sinds onze terugkeer hebben we al diverse ontmoetingen gehad met oud-Beijingers. Telkens hebben we het er met elkaar over hoe leuk en bijzonder de tijd was in Beijing. Een cadeautje! Als ik de map met mijn nieuwsbrieven weer eens doorblader, dan realiseer ik me hoeveel leuke dingen we in de Beijing-tijd hebben gedaan. Wij missen eigenlijk vooral die gezellige avonden in de Nashville bar met live muziek van de band. Met weemoed kijken
oktober 2013
we hier naar de foto’s op Facebook die de ‘achterblijvers’ erop zetten na weer een bezoek aan onze stamkroeg….. Geloof me, Koninginnedag vieren in Beijing is echt vééééél leuker dan in Nederland. Ik vond het een voorrecht en een genot om met de NVP zulke feesten te mogen organiseren. Oud-Beijingers Ron en Anja, en Voppe en Joke wonen nu relatief dicht bij ons en we spreken met hen regelmatig af voor een avondje Catannen of een ander uitje. Ik kan overigens, net als in Beijing, wekelijks mahjong blijven spelen, want Joke heeft een gezellig groepje bij elkaar gebracht. En nog een student in huis Toch wilde ik wat meer invulling geven aan mijn leven en was ik naarstig op zoek gegaan naar andere bezigheden. Stilzitten is niet echt mijn ding en de muren van het huis kwamen op me af. Vliegclub Seppe kwam al met een leuke invulling van de tijd, namelijk met de bestuursfunctie als secretaris. Daarnaast maak ik deel uit van de jubileumcommissie van de vliegclub voor de organisatie van het 50-jarig bestaan in voorjaar 2014. Verder zocht ik mijn heil in de LOI cursus Voedingsleer, die ik ondertussen in versneld tempo en met succes heb afgerond. De lesstof sprak me zo aan, dat ik vorige maand ben begonnen aan de 4-jarige HBO opleiding Voeding en Diëtetiek aan de Haagse Hogeschool. Ik volg de deeltijd-variant, waarbij ik 1 dag per week naar school ga en de rest (20-30 uur per week) thuis moet studeren. Het houdt me lekker bezig. Zo zie je maar, je bent dus nooit te oud om te leren! Groetjes,
Jacqueline de Vos Burchart De vliegende reporter
- 13 -
Van internationale school naar Nederlandse universiteit?
Het volgen van Nederlands onderwijs in het buitenland heeft een concreet doel: een zo goed mogelijke aansluiting bij terugkeer. En dat is niet alleen terugkeer in het primair of voortgezet onderwijs, maar ook de doorstroom naar het hbo of universiteit. Maar heb je daarvoor het Nederlands wel nodig? Een veelgehoorde veronderstelling is dat er in Nederland zo veel studies in het Engels gevolgd kunnen worden, dat een uitstekende beheersing van die taal zou volstaan. Maar inmiddels zijn in de Tweede Kamer vragen gesteld over de toename van Engelstalige opleidingen en de mogelijke teloorgang van het Nederlands als wetenschappelijke taal.
procent), techniek (91 procent) en economie (82 procent) voert Engels de boventoon. ‘Bij de hogescholen bedraagt het aantal Engelstalige masters daarentegen 4 procent, en wordt 7 procent gegeven in een combinatie van Nederlands en Engels. Het zwaartepunt ligt hier bij landbouw & natuurlijke omgeving en taal & cultuur (met name kunstopleidingen).
Onderzoek De reden om vervolgopleidingen in het Engels te gaan aanbieden was tweeledig: om Nederland op wetenschappelijk gebied een rol van betekenis in de wereld te kunnen laten spelen, en om de Nederlandse hbo’s en universiteiten aantrekkelijk te maken voor buitenlandse studenten.
‘De conclusie luidt dat Engels als voertaal in het hoger beroepsonderwijs en in de bachelorfase van het wetenschappelijk onderwijs nog een uitzondering is. Pas in wo- masteropleidingen gaat Engels als voertaal een rol van betekenis spelen en dan vooral in de agrarische, technische en economische opleidingen.’
Het Nuffic (de Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs) heeft op haar website www.studyfinder.nl alle Engelstalige opleidingen op een rij gezet, en in het licht van de Kamervragen was het belangrijk deze lijst kritisch tegen het licht te houden. Dit is niet alleen door het Nuffic zelf gedaan, maar ook door het IOWO (een onafhankelijk onderwijsadviesbureau), onderdeel van de Radboud Universiteit in Nijmegen.
Vooralsnog beperkt De Tweede Kamer, die bezorgd was over een toekomstbeeld van volle collegezalen met Nederlandstalige studenten die in mogelijk gebrekkig Engels college zouden krijgen van een Nederlandstalige professor, hoeft voorlopig dus nog niet al te bezorgd te zijn: het aantal volledig Engelstalige studies is vooralsnog erg beperkt. Om in Nederland te kunnen studeren aan universiteit of hogeschool is kennis van de Nederlandse taal dus voor veel studies onontbeerlijk. Die kennis moet dan bovendien op het niveau zijn van het eindexamen middelbare school.
Het Nuffic noemt 1.543 studies op haar website, een indrukwekkend aantal. Het IOWO komt, na bestudering van de verschillende bachelor- en masterstudies aan de hogescholen en universiteiten tot de volgende conclusie: ‘Wat de bacheloropleidingen betreft verschillen de hogescholen weinig van de universiteiten. Bij beide wordt 5 procent in het Engels verzorgd; bij de hogescholen eveneens 5 procent in een combinatie van Nederlands en Engels, bij de universiteiten is dat 3 procent. Landbouw en techniek ‘Het beeld verschuift echter als naar de masteropleidingen wordt gekeken. Zoals gezegd is bijna de helft van de universitaire masters Engelstalig, en wordt bij nog eens 6 procent een combinatie van Nederlands en Engels gebruikt. Met name bij landbouw en natuur (94 - 14 -
Meer weten? Waar kunt u meer informatie vinden over studeren in Nederland? • Een handige website, die ook de studentensteden vergelijkt zijn: www.studiekeuze123.nl en www.kiesjestudie.nl. • Voor meer informatie over Engelstalige studies, zie: www.nuffic.nl en www.studyfinder. nl. Met vragen over de aansluiting van het Nederlands onderwijs in het buitenland op het onderwijs in Nederland kunt u zich te allen tijde wenden tot NOB: www.stichtingnob.nl Fred Adam oktober 2013
Visum aanvragen? Niet meer bij de ambassade
Het was voor iedereen die ermee te maken had altijd de vertrouwde locatie. Om een visum voor Nederland aan te vragen voor jezelf, je (Chinese) partner of een zakenrelatie, ging je naar de Nederlandse ambassade om linksaf te slaan naar de consulaire afdeling. Maar tegenwoordig wordt de visaverstrekking geregeld door een externe onderneming. Een beetje vergelijkbaar met hoe het in Nederland al De voordelen voor de nieuwe methode volgens de wat langer gaat. Een visum aanvragen om China te ambassade: bezoeken gebeurde altijd bij de Chinese ambassade *Betere dienstverlening in Den Haag, maar die taak is overgenomen door *Iedereen kan binnen een week zijn visumaanvraag een speciaal visumbureau dat elders in de stad zit. indienen, en vaak nog korter *Er is een call center (400 6256622) waar iedereen TLScontact, dat sinds enkele maanden is ingevragen met betrekking tot de visumverlening kan schakeld, heeft drie vestigingen in China waar een stellen visum voor Nederland kan worden aangevraagd. *In persoon verschijnen is niet meer nodig; iemand Een daarvan zit in Beijing, in de nieuwe shopping schriftelijk autoriseren voor de aanvraag is mogelijk mall Parkview Green, aan de Dongdaqiao Lu (op *De aanvraag kan zelfs per post (rechtstreeks gericht 5 minuten lopen van winkelcentrum The Place), de aan TLScontact) worden ingediend andere twee in Shanghai en Guangzhou. *Er is een sms-service beschikbaar om informatie te krijgen over de status van de aanvraag De ambassade heeft eerder aangegeven dat de jaar*Via tracking kan eveneens worden nagegaan wat lijkse toeloop van Chinese bezoekers naar Nederland de status van de visumaanvraag is vooral in de periode van mei tot en met september *De servicekosten voor de dienstverlening bedradruk is. Daardoor was het lastig om op tijd de benogen momenteel niet meer dan € 25 (de prijs van het digde uitreispapieren te verstrekken. visum bedraagt € 60 of ongeveer 500 RMB) Mede daarom is besloten tot samenwerking met TLScontact, een wereldwijd opererende onderneming die voor verschillende landen visumaanvragen inneemt. De ambassade beoordeelt en beslist vervolgens over de visumaanvraag, waarna de paspoorten door TLS met een visum of een weigeringsbrief terug naar de aanvragers worden gestuurd. De website voor de Nederlandse aanvragen bij TLS is: https://cn.tlscontact.com/cnBJS2nl Het wordt sterk aangeraden uiterlijk 15 dagen voor vertrek de visumaanvraag in te dienen, om problemen te voorkomen.
oktober 2013
Bereikbaarheid: Het kantoor in Beijing is geopend van maandag tot en met vrijdag, van 8.30 tot 12.30 en van 13.30 tot 16.30. Het adres is: 3F-05, Tower C (South gate), Parkview Green No.9 Dongdaqiao Road, Chaoyang District, Beijing, China, 100020 (北京市朝阳区东 大桥路9号 侨福芳草地大厦C座3层05单元(可由 南门进入 100020). Parkview Green kan eenvoudig worden bereikt met de metro. Neem lijn 6 en stap uit bij Dongdaqiao Station. Vanaf uitgang A is het ongeveer 400 meter zuidwaarts lopen. Er stoppen ook meerdere bussen bij Fangcaodi (de pinyin-naam van Parkview Green): 28, 43, 120, 126 en 403. Marcel Vink
- 15 -
Festivals in China
Werd Pinkpop voor het eerst gehouden in 1970, China heeft het tot 2000 zonder muziekfestivals moeten stellen. In dat jaar werd het ‘Midi Modern Music Festival’ voor het eerst georganiseerd, toen nog kleinschalig. Tot een paar jaar geleden werden Chinese festivals voornamelijk bezocht door een kleine groep alternatievelingen, getooid met hanenkammen, leren broeken en tatoeages. Inmiddels is China bezig aan een inhaalslag op festivalgebied. Was Midi het eerste en jarenlang het enige festival van formaat in het hele land, tegenwoordig schieten nieuwe initiatieven als paddenstoelen uit de grond. Chinese muziekfestivals worden steeds meer geaccepteerd door het grote publiek. Politiek gevoelig De twee grootste festivals in China zijn het Midi Festival en het Modern Sky Festival. Beide evenementen worden jaarlijks gehouden tijdens de nationale vakantieperioden rond 1 mei en 1 oktober. Ze zijn verschillende keren verzet of zelfs geannuleerd
- 16 -
door ‘onvoorziene omstandigheden’, waaronder de uitbraak van SARS in 2003 en de Olympische Spelen in 2008. Dit jaar werden er door de overheid geen vergunningen verstrekt om festivals in en rondom Beijing te houden; het aantreden van een nieuwe president wordt – zelfs bijna een jaar na dato – nog als een politiek gevoelige tijd gezien, waarin de overheid geen evenementen toestaat waar tienduizenden jongeren samenkomen. Onder overheidscontrole en het in bedwang houden van de feestvierende massa valt ook dat het in China al jarenlang in principe niet is toegestaan om alcohol te schenken op festivals. Deze regel weerhoudt jonge muziekliefhebbers uit het hele land er echter niet van om naar de hoofdstad te reizen om deze muziekevenementen bij te wonen. Ook als ze weinig geld hebben is uren reizen met een staanplaats in de trein geen obstakel. Voor deze jongeren zijn de festivals één van de weinige kansen om nieuwe muziek te leren kennen en gelijkgestemden te ontmoeten.
oktober 2013
Creatief en tegendraads Vooral Modern Sky wil meer zijn dan een aantal podia waar Chinese bands hun kunsten aan het publiek vertonen, het wil een platform zijn voor alle vormen van creativiteit die China te bieden heeft. Naast verschillende podia is er dan ook altijd een grote markt, waar creatieve Chinezen zelfgemaakte accessoires, cd’s, kleding en dergelijke verkopen. Daarnaast zijn er kunstwerken te bewonderen en kunnen artiesten ter plaatse een performance uitvoeren. Tot slot worden bezoekers door de organisatie aangemoedigd om zichzelf zo creatief mogelijk uit te dossen. En dat doet de alternatieve Chinese jeugd met verve: felgekleurde panty’s, grote zonnebrillen, creatieve kapsels en vreemde kledingcombinaties zijn eerder regel dan uitzondering. Het festival is dan ook een uitgelezen kans voor jongeren om aan de rest van China te laten zien hoe modieus en tegendraads ze zelf zijn. Jongeren hoeven zich op het festivalterrein geen zorgen te maken over de mening van ouders of de grote sociale controle die in de thuisstad in de provincie vaak wel heerst. In Peking zijn ze even onder de ogen van bekenden vandaan en kunnen ze zijn wie ze willen zijn: tegendraads en creatief, maar vooral zichzelf. In
oktober 2013
het bijzijn van jongeren die hetzelfde over zaken als muziek en levensstijl denken kunnen ze zich pas echt ontwikkelen. Judith van de Bovenkamp
- 17 -
Bijgeloof
Niet onder een ladder doorlopen, bang zijn voor het getal 13 en zoeken naar klavertjes vier vallen onder de noemer bijgeloof in Nederland. Nu ken ik persoonlijk niemand die zich echt een ongeluk schrikt (al dan niet letterlijk) als er een zwarte kat voorbij komt wandelen. Men weet in Nederland wel wat bijgeloof is, maar gelooft er over het algemeen niet zwaar in en leeft er niet echt naar. In China ligt dat anders, daar zijn zaken die wij als bijgeloof zien een logisch onderdeel van het dagelijks leven. En het zijn compleet andere zaken dan wij in het westen kennen. niet populair. Daarbij komt dat de uitspraak van Spiegels het cijfer 1 in spreektaal exact dezelfde klank heeft Zou het in Nederland 7 jaar ongeluk met zich meeals het woord voor moeten (yào). Yàosì (1 - 4) en brengen als iemand een spiegel breekt, in China yàosǐ (dood moeten) klinkt dus hetzelfde, en ‘dood gelden er andere regels als het op spiegels aanmoeten’ wil je natuurlijk niet in je telefoonnumkomt. Zo moet een spiegel in een slaapkamer ‘s mer hebben. Daar staat tegenover dat de uitspraak nachts worden bedekt, zeker als deze naar het bed van het getal 8 (bā) dezelfde toon heeft als het gericht staat. ‘s Nachts dolen er namelijk geesten eerste karakter uit de uitdrukking voor ‘rijk worrond en spiegels trekken deze geesten aan, via de den’ (fācái) en dat is juist wel goed. Voor apparspiegel kunnen ze je bewustzijn stelen. Ook is het tementen of kantoren op de achtste verdieping van mogelijk dat je ziel ‘s nachts de spiegel in zweeft, een gebouw wordt een hogere prijs gevraagd dan waardoor deze vast komt te zitten in de wereld voor andere verdiepingen, en kentekenplaten en tussen slapen en waken in, en je de volgende ochtelefoonnummers met daarin (veel) achten liggen tend niet naar je lichaam terug kunt keren. Dat enorm goed in de handel. De Olympische Spelen klinkt allemaal eng genoeg om ‘s nachts voor de begonnen hier niet toevallig op 8 augustus 2008 zekerheid maar een doek over de spiegel te hanom 20:08. gen. Vergeet ook vooral niet om een paar keer te kuchen en je schouders af te kloppen voordat je het Als je nu eens zin zou hebben in een peer, maar huis binnen gaat als je na 12 uur ‘s nachts thuisje hebt niet zo’n hele erge trek en wilt eigenlijk komt. Dit voorkomt dat de ronddolende geesten maar een halve peer eten, dan is het in het westen met je mee naar binnen komen. geen onlogische gedachte om je peer met iemand te delen. Stel nooit aan een Chinees voor om een Getallen peer te delen! ‘Een peer delen’ wordt namelijk Westerse bijgelovigen vrezen het getal 13, in China net zo uitgesproken als ‘uit elkaar gaan’ (fēnlí). heeft alles wat met het cijfer 4 te maken een nare Voorstellen om een peer te delen staat dus gelijk bijklank. De uitspraak van het karakter voor vier aan voorstellen om uit elkaar te gaan. Wel handig (sì) lijkt namelijk op de uitspraak van het karakter als je van je geliefde af wilt maar dit niet duidelijk voor dood (sǐ) en alles wat met de dood te maken uit durft te spreken… heeft is natuurlijk niet goed. Daarom ontbreekt in sommige gebouwen de vierde verdieping en zijn Judith van de Bovenkamp telefoonnummers waar het cijfer 4 in voorkomt
- 18 -
oktober 2013
De Lange Man Het was gebeurd toen De Lange Man niet oplette, een moment of twee van onwaakzaamheid, en het trof hem op een doordeweekse kille oktoberavond als een baksteen van tien hoog. Het concept vakantie was hem ontstolen. Hoezeer had hij genoten van de avondlijke strandwandeling, het dineetje bij kaarslicht tussen vrolijke vakantiegangers en opgewekte lokalen, de luie uren bij het zwembad, de boeken die hij verslond, dat gevoel van zon op zijn huid als hij uiteindelijk tussen koele lakens schoof en de schier eindeloosheid van tijd, de tijd die zich uitstrekte als een oceaan, knabbelend aan zijn voeten. Op deze oktoberavond, met een bries die onverwacht het kippenvel op zijn benen joeg, en een avondlucht die stortbuien beloofde, moest hij diep zuchten over de te snelle teloorgang van zijn zomerse gevoelens. Ook De Blozende Kasteleinse leek minder blozend toen zij uiteindelijk een matig getapt biertje voor De Lange Man plaatste, en ze moest zelfs even schuiven voor zij zijn viltje vond. “Het was een hete en economisch gezien een verschrikkelijke zomer”, biechtte ze op, nadat De Lange Man zijn wenkbrauwen had opgetrokken tot een vraagteken. “De klanten kwamen niet, en als ze kwamen, waren ze nurks, nors en bezweet. Iedereen klaagde. Er kwam geen einde aan. De ene hete bewolkte dag na de andere.” “Het was een prachtige zomer…” nostalgiede De Lange Man met een mineurstem. “Er was niets mis mee. Een perfecte zomer, zo uit de verpakking.” “Ja, DAAR!” bitste De Blozende Kasteleinse en begon haar frustratie al poetsend te botvieren op de matte bierpomp. “Maar HIER, in die stinkende…” De knal van de openzwiepende deur bespaarde De Lange Man een bloemrijke beschrijving van de stad in de zomer. De wind stuwde De Hinkende Majoor in de richting van de bar. Het was geen lopen, maar meer een voorwaartse valpartij, een worsteling tegen de zwaartekracht die De Hinkende Majoor bijna dreigde te verliezen toen de bar hem opving. “Donder en bliksem!” baste De Hinkende Majoor, terwijl hij zich vastgreep aan tapkast alsof het de reling van een wild deinend schip was. “Kasteleinse! Een
oktober 2013
blonde jongen en een klare, en met gezwinde spoed, als het U belieft!” Hij parkeerde zich op de kruk naast De Lange Man, trok zijn linkerbeen aan de knie omhoog en plaatste zijn voet, alsof hij een baby in een wieg legde, op de koperen rail onderaan de bar. “Dom ding.” mompelde hij. “Doet nooit wat-ie moet doen.” “Nog steeds niet de oude, dus?” smakte De Lange Man, het bierschuim van zijn lippen vegend. “Verdomde stoepen! Geen steen ligt recht in dit verdomde land!” knetterde De Hinkende Majoor. “En het hoofd?” poesliefde De Lange Man en trok zijn vreedzaamste hoofd. “Is dat alweer genezen?” “Verdomde bomen, op elke verdomde straathoek!” donderde De Hinkende Majoor voort. Het vurige litteken, net onder de borstelige haarlijn, had de vorm van een vishaak. Zijn bestelling was gearriveerd en reeds haastig gehalveerd. “Afrika heeft toch ook bomen?” Het was eruit voor hij het doorhad, en De Lange Man voelde berouw. Het plaatste De Hinkende Majoor even op het verkeerde en toch al zere been. Een korte stilte viel in. De barkat spinde hoorbaar. “Natuurlijk zijn er bomen in Afrika, idioot. Ik heb er dertig jaar gewoond. Geen schrammetje.” Met een snelle koloniale handbeweging bestelde De Hinkende Majoor een nieuwe ronde. “Maar hier, verdomd als het niet waar is, ik zweer het je, die bomen hier springen zomaar voor je, midden in de nacht. Je ziet ze niet aankomen.” De waterige ogen van De Hinkende Majoor staarden in de spiegel achter de bar. “Verdomd als het niet waar is”, fluisterde hij. Je kon het De Hinkende Majoor niet kwalijk nemen, mijmerde De Lange Man op weg naar huis. Paspoort-, visa-, werk- en dakloos bracht De Hinkende Majoor zijn dagen door met het vertellen van prachtige koloniale verhalen in een serie van kroegen, gevoed met bier en jenever aangeleverd door welwillende bargasten, voor hij zijn slaapplaats zocht in een stille hoek van een 24-uurs McDonald’s. De benen wilden niet meer zo goed, mede door de grote inname van alcohol. De winter was in aantocht, en voor De Hinkende Majoor, zo dacht De Lange Man, was dat een gruwelijk vooruitzicht.
De Lange Man - 19 -
Psychologische zorg in het Nederlands
Voor kinderen kan een vertrek naar een ander land een ingrijpende gebeurtenis zijn. Nieuwe leefomgeving, nieuwe school, nieuwe vriendjes; om je draai te vinden in een maatschappij die totaal anders is, vraagt best veel van ze. Dat ze goed in hun vel zitten is dan ook van groot belang, stelt GZ-psychologe Janneke Goossens, die sinds een ruim half jaar in Beijing woont en bij de Essential Learning Group werkt. In Nederland is psychologische zorg dichtbij voor ouders die voor hun kinderen advies of hulp nodig hebben, maar ver weg in een ander land is dat veel minder vanzelfsprekend, en zijn de mogelijkheden veel geringer, en soms gewoon niet, aanwezig. Helemaal als je graag in je eigen taal je verhaal wilt doen, beseft ook Janneke, die sinds maart werkt voor de Essential Learning Group, een – zoals ze zelf omschrijven – ‘multidisciplinaire educatieve service-organisatie die zich inzet om scholen, opleiders en ouders te helpen om in de behoeften van hun kinderen te voorzien, vooral die met uitdagingen op school’. ELG heeft verder een hoofdvestiging in Shanghai en subvestigingen in Guangzhou, Suzhou en Singapore – en plannen om verder in China uit te breiden. ,,Er is veel druk op kinderen in dit land”, vertelt de 28-jarige Brabantse, die Doctor of Psychology is. ,,Dat geldt niet alleen voor Chinese kinderen, maar ook voor westerse. Meer dan in Nederland, om die vergelijking te maken. Vanwege de andere situatie waarin ze zitten, maar ook door het andere schoolaanbod, dat kwantitatief sowieso minder is dan in het eigen land. Het belang van goed presteren is onder andere om die reden groter.” Voor de moeilijkheden die daarbij komen kijken, kan Janneke - of haar collega Pim Leenders of anderen van ELG – worden geraadpleegd. Maar niet alleen voor advies dat hiermee te maken heeft. Vrijwel alle reguliere psychologische zorg die in het westen bestaat wordt door de ELG aangeboden.
- 20 -
Patiënten die kampen met bijvoorbeeld ADHD, autisme of dyslexie kunnen zich melden, net als kinderen die kampen met een gebrek aan zelfvertrouwen, angststoornissen hebben, sociale moeilijkheden, stress of stemmingswisselingen. En ouders die graag willen weten waartoe hun kind in staat is, bijvoorbeeld voor een vervolgstudie, kunnen een intelligentie-onderzoek laten doen als onderdeel van psychologisch onderzoek gericht op individuele capaciteiten. Gewoon een gesprek voor ouders die met vragen zitten, maar die misschien niet meteen een therapie nodig hebben, kan uiteraard ook. Alles gebeurt, benadrukt Janneke, op vertrouwelijke basis. ,,Medisch beroepsgeheim. Wij geven verder aan niemand informatie over wat we doen.” Zelf moest ze ook haar weg vinden in de stad en het land die voor haar eveneens nieuw waren. Hoewel, dat de Brabantse in China is neergestreken, is ook weer niet echt toeval. ,,Ik heb altijd al een band met Azië gevoeld en ben twee keer eerder op vakantie in China geweest. Ik vind het ook zeer interessant om hier te werken. En ook, als ik naar mijn vakgebied kijk, te ervaren hoe de mensen hier leven.” Want daar zit nog wel een heel verschil in. In China werken nauwelijks psychologen en degenen die wel werken hebben meestal hun opleiding in het buitenland gehad. ,,De maatschappij lijkt hier minder open te staan voor psychologische zorg
oktober 2013
zoals wij dat kennen. Dat heeft deels met schaamte te maken. Veel problemen blijven bedekt, ook omdat mensen introverter zijn en niet snel hulp zoeken.” Een extra inkijkje, al richt Janneke zich vooral op westerse – en in het bijzonder op Nederlandse – cliënten. Lees meer over de Essential Learning Group op www.chinaelg.com of neem contact op via e-mail:
[email protected] Marcel Vink Mind full? Mindful! Pim Lenders is ook gespecialiseerd in zogeheten ‘mindfulness-gebaseerde therapieën’. Veel kinderen ervaren dat hun leven steeds drukker wordt. Wonen in een grote stad zoals Beijing, verschillende talen spreken, ‘bijhouden’ van klasgenoten , bijwonen van naschoolse activiteiten en het hebben van een actief sociaal leven kan overweldigend en stressvol zijn. Kinderen zijn moe, hebben moeite om in slaap te vallen, kunnen emotioneel worden, rusteloos en onoplettend .
Sinterklaasfeest in Beijing Ook dit jaar worden Sinterklaas en zijn Pieten weer in Beijing verwacht. De Rode Leeuw organiseert samen met de NVP weer een aantal leuke activiteiten. Schrijf alvast op uw kalender: - 23 november vanaf 11 uur: knutselen met Zwarte Piet in Solana voor de allerkleinsten - 23 november vanaf 11 uur: schaatsen in Solana voor 10+ jeugd. - 30 november vanaf 10.15 uur: groot Sinterklaas feest op de Nederlandse ambassade - 5 december vanaf 11 uur komt Sinterklaas de Nederlandse/Vlaamse WAB-leerlingen bezoeken om naar hun optredens te kijken.
Leren hoe je je geest kunt kalmeren en ontspannen wordt steeds belangrijker. Mindfulnessgebaseerde therapieën zijn tegenwoordig erg populair in de westerse psychologie, maar het is eigenlijk geïnspireerd door kennis uit het oosten. Psycholoog Pim Lenders is sinds 2008 betrokken bij onderzoek naar de effectiviteit ervan. Er is bij de Essential Learning Group een Mindful Kids-groep en een Mindful Parentinggroep voor ouders die geïnteresseerd zijn om elementaire basistechnieken te leren en uit te voeren in het dagelijks leven.
Houd de NVP-nieuwsbrief en de NVPwebsite in de gaten voor de details en hoe u zich kan aanmelden! Tot ziens in november! oktober 2013
- 21 -
De liefde voor Cultureel Erfgoed Sinds 2010 volgt Esther van de Bovenkamp de opleiding Cultureel Erfgoed aan de Reinwardt Academie in Amsterdam, een faculteit van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Momenteel loopt zij stage aan de afdeling Pers & Culturele Zaken van de Nederlandse ambassade in Peking, waar ze onderzoek doet naar Chinese musea. Waar komt deze fascinatie vandaan, en wat is er zo bijzonder aan erfgoed en musea in China? In De Leeuw deelt Esther haar liefde voor het werelderfgoed en haar ervaringen op dat gebied in China. Al zo lang ik me kan herinneren heb ik een grote interesse voor kunst en cultuur. Het bezoeken van musea en monumentale gebouwen was voor mij altijd een vast onderdeel van reizen en vakanties. Na het afronden van mijn middelbare school heb ik eerst een meer economisch gerichte opleiding gekozen, vooral vanwege het (toen nog) goede banenperspectief.
mijn stage naar het buitenland wilde gaan. Het leek me een enorme uitdaging om met erfgoed bezig te zijn in een heel andere omgeving. Een museumstage vinden in een andere cultuur is echter niet gemakkelijk. Na wat verder onderzoek kwam ik erachter dat ambassades culturele afdelingen hebben die zich ook met erfgoed bezig houden. Dit leek me het proberen waard!
Al snel kwam ik erachter dat dit toch niet echt iets voor mij was, en daarom heb ik besloten om een opleiding te kiezen puur en alleen omdat deze goed bij mijn interesses aansluit. Vandaar de keuze voor de opleiding Cultureel Erfgoed. Vaak krijg ik de vraag wat de opleiding Cultureel Erfgoed precies inhoudt. Ik geef dan als antwoord dat de opleiding zich richt op allerlei aspecten binnen musea. Eigenlijk is dit geen volledig antwoord, want de opleiding richt zich niet specifiek op musea, maar op erfgoed in de breedste zin van het woord. Maar musea staan wel centraal.
Mijn keuze viel al snel op China omdat ik al vaker in China had gereisd en het land erg fascinerend vind. Momenteel loop ik stage aan de Nederlandse ambassade op de afdeling Pers & Culturele Zaken, waar ik onderzoek doe naar Chinese musea. Het aantal musea in China groeit namelijk in een enorm tempo; jaarlijks worden er gemiddeld 100 nieuwe musea geopend. Vaak zijn de gebouwen er wel, maar ontbreekt de collectie of geschikt personeel om het museum te leiden. Ik onderzoek welke aspecten verbetering nodig hebben en hoe deze verbetering plaats kan vinden. Dit onderzoek kan de ambassade gebruiken in een verdere samenwerking op dit gebied tussen Nederland en China.
Stage aan een culturele afdeling Momenteel zit ik in het vierde en laatste jaar van mijn opleiding. Dit jaar bestaat uit een afstudeerstage en het schrijven van een scriptie. Binnen de opleiding wordt er weliswaar aandacht besteed aan erfgoed buiten Nederland, maar de focus ligt toch vooral op de westerse wereld. Omdat ik werelderfgoed erg interessant vind, wist ik direct dat ik voor
- 22 -
Van elkaar leren Voor mijn onderzoek bezoek ik verschillende musea en interview ik professionals uit de Chinese museumwereld. Het is erg interessant om hun ervaringen te horen. Een citaat uit een recent interview is: “Het openen van een nieuw museum is niet zo simpel als
oktober 2013
een ruimte huren en deze vullen met kunstwerken”. Dit geeft voor mij wel de essentie weer van de situatie in veel nieuwe Chinese musea. Alleen een museum openen en wachten tot er bezoekers komen is natuurlijk niet genoeg. Zaken als management en collectiebeheer kunnen nog sterk verbeterd worden. Het is heel interessant om de musea in Europa en China met elkaar te vergelijken. Wel is het belangrijk om hierbij te vermelden dat de ontwikkeling van de Chinese musea heel andere stadia heeft doorgemaakt dan musea in het westen. Ik vind het belangrijk hier rekening mee te houden. Het moet namelijk niet zo zijn dat Nederlandse museumexperts ‘even’ naar China komen om uit te leggen hoe je een museum moet beheren. Wij kunnen ook van de Chinese situatie leren; het moet geen eenrichtingsverkeer zijn. Deze stage bij de ambassade heeft mijn blikveld zeker verruimd. Specialisme in erfgoed kan in verschillende functies gebruikt worden, niet alleen binnen musea. En wonen in een wereldstad als Peking blijft fascinerend, er gebeurt altijd wel iets nieuws! Na deze stage ga ik eerst terug naar Nederland om mijn afstudeerscriptie te schrijven. Maar het wonen in een ander land blijft wel trekken. Ik denk dan ook niet dat ik na mijn afstuderen heel lang in Nederland zal blijven... Esther van de Bovenkamp
* vanaf € 23,per dag
Autohuur all-in tarieven
Laagste eigen risico - Geen extra verzekeringen bij aankomst - No nonsense voorwaarden
www.bblcarrental.nl *28+ dagen tarief categorie A, excl. Schipholfee
- 24 -
24 uurs
Schipho l
service
...direct
wegrijd en
!
oktober 2013
Met Dominicus reis je verder! Inge Jansen – China ISBN 978 90 257 4968 2 528 blz. € 29,95
‘De vernieuwde Dominicus is overzichtelijk, helder en zeer informatief; een aanrader als je echt iets meer over je bestemming wilt weten.’ – REISBOEKHANDEL A LA CARTE, AMSTERDAM
oktober 2013
www.dominicus.info www.facebook.com/dominicusreisgidsen
- 25 -
Bericht uit Zaiwaland - deel 7 Poppen, spoken en mooncakes
De kinderen van het Jǐngpō-volk in het grensgebied China-Birma zijn integer en sociaal en klimmen goed in bomen. Ze spreken meerdere talen en zitten vol artistiek talent, en kennis over de hen omringende natuur. Maar het onderwijs is benedenmaats, terwijl drugs en aids overal op de loer liggen. De grassroots nonprofit-organisatie Prop Roots geeft ze een platform, en bevordert hun zelfvertrouwen en gevoel voor individualiteit, door middel van creativiteit, talenonderwijs en interculturele uitwisseling. Het dit jaar voltooide Prop Roots activiteitencentrum vormt een opvallend onderdeel in het Jingpo-dorp waar de twee oprichters nu permanent gevestigd zijn. Lǐ Yáng was jarenlang juriste en Communications-expert voor internationale NGO’s. Haar echtgenoot, doctor Anton Lustig, de schilder en muzikant, is van huis uit expert op het Zǎiwà, de voornaamste taal van de Jingpo binnen China, na jarenlang onderzoek, wat een hechte band met de Jingpo opleverde. Wat mede verklaart waarom juist dit dé plek voor hen is. als uniek als wij eens een dagdeel géén andere Zomerkamp mensen in huis hebben, eens rustig gezamenlijk een Omdat de Leeuw altijd zo’n lange zomervakantie eenvoudig maaltje kunnen gebruiken bijvoorbeeld. heeft, kon ik het niet laten om alvast een nieuw Vooral de laatste maanden was het een gekkenhuis, bericht op het web te zetten: gemakkelijk terug te en dan heb ik het nog niet over de plaatselijke kinvinden als men zoekt naar ‘Bericht uit Zaiwaland deren die hier regelmatig langskomen. De plaat7’. Het belangrijkste nieuws van toen was ons selijke autoriteiten verbazen zich vast enorm over Zomerkamp Nieuwe Stijl: eindelijk in ons eigen wat er hier bij ons allemaal over de vloer komt. projectcentrum en, dankzij een grote nieuwe Binnen enkele maanden zijn hier al vier verschilsamenwerking, nu voor Jingpo-dorpskinderen en lende filmploegen geweest, en de meeste bleven Chinese stadskinderen samen. De bevriende orgalogeren. Naast nog veel ander bezoek kwam er ook nisatie bracht 27 kinderen en 5 begeleiders mee, nog een week lang een groep van 13 studenten en afkomstig uit steden in heel het land. Ons voordocenten early childhood education, uit Seattle, naamste doel was de kinderen van deze twee verUSA. Zij hebben veel leuke dingen met de kindeschillende werelden vrienden te laten worden, wat ren gedaan en hard geklust in het huis. Juist toen fantastisch slaagde. Op het web valt meer te lezen zij er waren was het mid-autumn en kwam een en te bekijken. banket-ondernemer een paar duizend mooncakes langs brengen, vergezeld door een lokale tv-ploeg Druk om deze geïmproviseerde goodwill-actie vast te Voor een groot deel staat Prop Roots gelijk aan: leggen. De kinderen maakten tekeningen en schremijn vrouw Li Yang en ik. Al lange tijd geldt het
- 26 -
oktober 2013
Vrienden van de Pǔmǐ-minderheid op bezoek, uit het verre noordwesten van Yunnan. De vrouw bespeelt hier een (driedubbele) mondharp. ven een speciale wens erop en de middag eindigde in een chaotische manao-dans, vrijwel een hospartij. Dat is waar ook, deze activiteit viel samen met het bezoek van nóg een tv-ploeg, maar dan van CCTV uit Beijing, die we later niet meer hebben teruggezien. Dit alles om maar een idee te geven van de chaotische situaties die hier soms heersen. Lopende band Aan publiciteit dus geen gebrek. Het komt zelfs ongevraagd. Een tweede documentaire over ons, vorig jaar zomer gefilmd, is kort geleden vertoond op CCTV-10. Ook deze is op het web nog te zien, zie de links in de sociale media. Als teams van China Central TV er zijn, betekent dit dat er overheidsmensen en een chauffeur meekomen en dat er achter de schermen door allerlei regeringsorganen over ons vergaderd wordt. Momenteel wordt al gewerkt aan een derde documentaire, weer Chineestalig en ook met een breed publiek. Tot nu toe was het werk steeds van hoge kwaliteit en dus
oktober 2013
Groepsfoto met de Amerikanen zowel mooi als nuttig, en alleen maar om blij om te zijn. Poppenkast Een nieuw vast deelproject speelt zich af rond poppenkast. Gebaseerd op traditionele Jingpo-verhalen of alles wat de kinderen zelf maar bedenken (wat zich trouwens ook meestal in het woud afspeelt.) Een groep kinderen heeft zich aangemeld om alles te leren wat er komt kijken bij het voorbereiden van een echte poppenkastvoorstelling. Zoals we die aan het eind van het jaar gaan geven, in verschillende dorpen en mogelijk in Beijing. Lobbyen Als dit blad verschijnt zullen we onze vaste lessen aan de lokale school (Happy English, Leesvaardigheid en Creatief Schrijven), alweer hervat hebben. We moesten hiervoor enig lobbywerk bij de overheid verrichten en kennismaken met het nieuwe hoofd Bureau Onderwijs. Onze lokale netwerk is zich aan het uitbreiden. Dat is heel belang-
- 27 -
rijk en ook plezierig als we mensen treffen die ons echt graag willen helpen. Spoken De kinderen zorgen soms voor verrassingen. Drie jongens hebben zelf een speelfilm in elkaar gezet, een soort spookverhaal, beetje eng bedoeld maar vooral grappig, door middel van een eenvoudig digitaal cameraatje, waarbij zij heel inventief te werk zijn gegaan. Een voorproefje voor wat later nog aan grootser filmwerk komt. Koebellen en wuivend bamboe Hier in dit centrum te mogen leven en werken is een voorrecht. ’s Nachts hoor je niets anders dan de zingende insecten en het zachte geklok van de bamboebellen van de waterbuffels. Warmteisolatie is niet nodig, dus alles ventileert. Het huis is zo goed ontworpen dat het niet uitmaakt dat de materialen zelf nog goed te zien zijn: onbewerkte rode bakstenen, heel basic betonnen vloeren zelfs, en natuurlijk veel bamboe vlechtwerk. De bovenverdieping is tamelijk doorzichtig met al dat glas. De speciale indeling met haar ruimtelijke effecten creëert een heel apart gevoel van inspiratie, wat iedereen voelt die hier komt. Het ruime uitzicht verandert met de minuut en in een paar stappen sta je buiten. Dit huis is ons in de schoot geworpen, dankzij dat grootse pro bono ontwerp van Yao Jianjun (Yuster.nl!) Alleen duurde de nasleep van deze worp nogal lang, zo’n anderhalf jaar van ploeteren en kamperen. Er was een flinke overhead en de bouw kostte al ons spaargeld en zelfs nog véél meer, en dat zonder vast inkomen. Terwijl de lokale bevolking ons nog steeds voor rijkelui aanziet, want aan zo’n vooroordeel verander je toch niets. Maar ons project heeft nu een Hart, met dikke wortels aan de bodem verbonden, en we gaan hoe dan ook gestaag verder. Familiebezoek
Nederlandse familie, Zaiwa-familie en filmploeg - 28 -
Even privé. Mijn zus en haar gezin zijn in augustus voor het eerst naar China gekomen en wij hebben hen zowel door Beijing als door onze eigen streek rondgeleid, een vervulling van een ieders grote wens. Een beetje sneu, vanwege de offers die dit vergde qua privacy en tijd, was dat er ook nog een filmploeg bij ons actief was. Die hebben het familiebezoek gelijk maar in hun documentaire verwerkt. Gelukkig vond mijn familie het ook wel grappig om daaraan mee te werken. In oktober kwamen dan nog de ouders van Li Yang, mijn schoonouders, op bezoek, ook voor het eerst. Lezers die China kennen, weten hoe ongelooflijk het is wat wij bereikt hebben. Deze typisch Chinese ouders en stadsmensen hebben eindelijk ingezien dat Li Yang en ik hier werkelijk op onze plek zijn, en dat er andere levenswijzen bestaan, naast het comfortabele en risco-vermijdende dat meestal nagestreefd wordt. Moerstaal interview Op Geledraak.nl, de voornaamste Nederlandstalige site over China, staat een nieuw interview met mij. Het is daar gemakkelijk te vinden als u zoekt naar Prop Roots of mijn naam. In Nederland Ik had onlangs de kans gratis naar Nederland te komen voor twee weekjes en ik heb daar goed gebruik van gemaakt, door veel mensen op te zoeken en presentaties te geven. Op het web staat de link naar een live radiointerview voor www.crtv.nl. Heb ook inspiratie kunnen opdoen voor het poppenspelen, want Nederland heeft veel te bieden wat dit betreft. Anton Lustig
[email protected] Site.douban.com/leandong Facebook.com/PropRoots Twitter: @anton_lustig en @PropRoots
Uit de nieuwe CCTV-documentaire oktober 2013
Wij zijn geland - Vragenvuur
In deze rubriek vuren we een aantal vragen af op de nieuwe leden van de NVP. Dit geeft een beetje een idee wie de nieuwe leden zijn. Alhoewel er nog genoeg te vragen over blijft. Dit keer bevragen we Juf Betsie de Zwaan van het naschoolse Nederlandse lesprogramma. Samen met haar man Martin en haar kinderen woont ze al enkele maanden in Beijng. Wie
Martin, Betsie, Sander, Jasper en Arno de Zwaan
Hier sinds Gekomen uit Woont waar Werkt waar Waarom Peking Leeftijd Favoriete Hollandse snack Mist uit Holland Bier of Wijn Hobby's Sport kijken of doen Beste boek
Januari 2013 Kenia, Nairobi River Garden De Rode Leeuw en ambassade Nieuwe uitdaging, nieuwe baan 50,48,17,14,14 jaar Patat met een frikandel Familie Bier Wandelen, lezen Sport doen Kind van de rivier, Irma Joubert
Rijst of aardappels Smog of op de fiets Verboden Stad of Muur Taxi of auto met chauffeur Blijven of hier snel weer weg Heineken of Tsingtao Echt of namaak Amsterdam of Peking Noedels of Peking Eend Peking Opera of Jan Smit Chinees leren of niet inburgeren Karaoke of illegale dvd's
Rijst Fiets Muur Auto met chauffeur Blijven Heineken Echt Amsterdam Noedels Jan Smit Chinees leren Illegale dvd’s
oktober 2013
- 29 -
Dokter Pieters blik op Beijing: Pas op voor de ayi!
Hebben jullie allemaal een ayi die voor je kookt? Een van de voordelen van het expat-leven. Heel gemakkelijk. Maar pas op! We gaan het nu een keer niet hebben over de grote gevaren van de gezondheid in Beijng zoals de luchtverontreiniging, de waterkwaliteit of de vogelgriep. Er zijn ook gevaren op een ander niveau: je ayi! Hebben jullie allemaal een ayi die voor je kookt? nics en laat je cholesterol controleren. Vooral als je Een van de voordelen van het expat-leven. Heel man bent en ook nog rookt. Want dan gaan de risigemakkelijk. Maar pas op! We gaan het nu een co’s snel optellen. Overigens zijn we in Nederland keer niet hebben over de grote gevaren van de niet heel scheutig met cholesterolverlagende pilgezondheid in Beijng zoals de luchtverontreiniging, len. Er zijn op dit gebied wat culturele verschilde waterkwaliteit of de vogelgriep. Er zijn ook len tussen de landen, merk ik. Maar we hebben in gevaren op een ander niveau: je ayi! Nederland op goede gronden de indruk dat je veel beter eerst met een dieet aan de slag kunt. Vooral Wij doen in onze kliniek nogal veel health checks. als je risico op hart- en vaatziektes niet al te hoog Dan wordt er van alles nagekeken. Er worden hartis. Als je bijvoorbeeld vrouw bent en niet rookt. En filmpjes gemaakt, röntgenfoto’s van hart en longen dan zijn we weer terug bij onze ayi: ga eens gezelgemaakt en er wordt een uitvoerig lichamelijk lig met haar meekoken! onderzoek gedaan. Meestal is alles goed, behalve... het cholesterol. Ik geef toe, daar praten we liever Het is overigens niet allemaal kommer en kwel. Er niet over. Liever hebben we het over dingen waar zijn andere richtlijnen ter voorkoming van hart- en we toch niets aan kunnen doen, zoals inderdaad vaatziektes die wel passen bij de geneugten van de good old luchtverontreiniging en waarvan we het expatleven. Kennen jullie de French Paradox? ‘zeker’ weten dat-ie slecht is. Die Fransen eten zich ongans aan de vette kazen en blijken toch onder het Europese gemiddelde te ligMaar als we wetenschappelijk gezien iets zeker gen qua hart- en vaatziektes. Dat heeft waarschijnweten dan is het dat roken en een hoog cholesterol lijk te maken met het feit dat ze lekker veel wijn slecht is. En dat heb je dus in principe zelf in de drinken. Wijn, en dan waarschijnlijk vooral rode hand. Ik denk dat we het allemaal wel weten toch? wijn, heeft mits je er niet te veel van drinkt een Eet niet te veel verzadigde vetten, vooral aanwezig positief effect. Voor mannen iets meer dan twee in vet vlees, eieren of boter. Kook met olijfolie of glazen per dag, voor vrouwen een tot twee. Becelproducten (oké, dat geef ik toe, vind maar eens een pakje Becel in China), en eet veel vis, Volgende keer gaan we het hebben over alcohovooral gek genoeg vette vis als zalm. Vezelrijk is lisme. ook belangrijk, bruinbrood en muesli enzo. Pieter Kersemakers Maar als goeie expats gaan we veel liever uit eten dan dat we de Jenny Lou’s afstruinen en op zoek gaan naar een Becel-variant. En als we thuis zijn dan kookt de ayi. Dus eigenlijk hebben we er helemaal geen grip op wat we hier eten. Vooral de Beijing cuisine is natuurlijk overmatig vet. En ga er maar vanuit dat ze in de restaurants al helemaal geen Becelproducten gebruiken. En wat die olijfolie betreft: bij de lokale Italianen wellicht ja, maar verder? Mijn voorstel: kijk eens wat je ayi allemaal voor zaken gebruikt als ze kookt. Hoeveel boter stopt ze overal in, en gebruikt ze de goede vleesen vissoorten? Loop anders eens even binnen bij een van de cli- 30 -
oktober 2013
Achterob We reden op de snelweg en waren al 10 kilometer lang getuige van het recht van de sterkste en de snelste, en van een totaal gebrek aan enig inlevingsvermogen in het gedrag van medeweggebruikers, toen een vriend zei: “Het moet je toch zijn opgevallen dat de Chinezen goed presteren in individuele sporten, en veel minder in teamsporten?” Toen Mao 64 jaar geleden de oprichting van Volksrepubliek China verkondigde, moet hij toch een visioen hebben gehad van een staat waar gelijkheid zou leiden tot geluk en welvaart voor iedereen, met misschien het onderliggend principe dat elke Chinees bereid zou zijn om ruimte, land en bezit te delen met zijn medemens. De Chinezen zijn echter niet de sociale burgers die je zou verwachten na een paar generaties van stevige sociale indoctrinatie. (Natuurlijk, dit soort generalisaties zijn fout per definitie, dus in plaats van ‘de Chinezen’ kunt u lezen: ‘de meerderheid van de Chinezen’.) Over de zorg voor en de bezorgdheid over het milieu wordt veel gepraat, vergaderd en geschreven, maar nachtelijke vrachtwagens dumpen vuilnis op de hoek van de straat, burgers kieperen hun afval in elk water dat op loopafstand is, en hoe vaak heb ik niet de restanten van het McDonalds ontbijt uit een autoraampje zien komen? Het rookverbod in openbare ruimtes wordt massaal genegeerd. Een dag per week niet kunnen autorijden wordt ondervangen met een DVD of sticker op het nummerbord, of gewoon een tweede nummerbord. De conclusie ligt voor de hand: de Chinezen bekommeren zich niet om de leefomgeving van hun medemensen en kinderen. Het trottoir, voor westerlingen het veilige domein van voetgangers, is in China een spontane verbreding van de rijweg. Wie als voetganger niet uit de weg gaat, krijgt een claxonconcert aan zijn billen. En omdat de kortste weg van A naar B soms tegen het verkeer ingaat, moet je bij het oversteken ogen overal hebben. De Chinezen lijken zich niet bewust van medevoetgangers: net als in het verkeer wordt linksom en rechtsom gewandeld zonder acht te slaan op anderen. In de openbare ruimte kun je alles doen: spugen, plassen, in je pyama boodschappen doen, stilstaan en sta-
oktober 2013
ren, een dutje doen. Afkloppen, maar tot nu toe ben ik slechts twee keer gestruikeld op straat. De eerste keer was dat midden op de rijweg, met twee tassen vol breekbaar goed. De smak en gerinkel deed iedereen bij de bushalte naar mij kijken. En daar bleef het bij. De tweede keer brak ik bijna mijn nek in een duistere hutong over een uitstekende fietsstandaard. De breiende mevrouw in de deuropening van haar huis stootte een kreetje van schrik uit, maar liet geen steek vallen. Beide keren krabbelde ik zelf overeind en strompelde verder. Is er geen mededogen? Een Chinese vriendin zag haar relatie op de klippen lopen, toen haar vriend ontdekte dat ze was vreemdgegaan. Haar vriendinnen vertelden mij het verhaal in geuren en kleuren, met glimlachjes, en jawel, schadenfreude is de Chinezen ook niet vreemd. Het individu in China zit comfortabel bovenaan de voedselketen, knagend op een KFC-kippenboutje. De familie zit daar vlak onder. Van gemeenschapszin lijkt geen sprake; de hutong als leefgroep is of wordt afgebroken. En tja, geld is de motor, de drijfveer, de motivatie van velen. Omhoog komen in de maatschappij, ellebogen gebruiken, hiërarchisch denken, met geld op de top van de berg. Mijn Chinese vrienden doen het asociale gedrag van hun landgenoten eenvoudig af met de stelling dat dit al duizenden jaren zo is, en dat het socialisme slechts een korte fase in de geschiedenis van China is. Of was. Het socialistische zaadje dat Mao wilde planten, heeft blijkbaar geen vruchtbare aarde gevonden. Zo, dat lucht op. Af en toe moet het even. Realiteit check. Het bovenstaande klinkt nogal grimmig, het stereotype negatief gekreun van een verwende expat, die, als hij niet oppast, gedachtenloos en onbedoeld zijn bijdrage levert aan de vervuiling van het milieu, of af en toe een flinke fluim produceert. Maar ik geef het toe: het heeft ook wel wat om in een land te wonen waar je gewoon in je Winnie de Poohpyama naar de groentenboer kan om appels te komen.
Achterob - 31 -
