Pedagogisch Didactisch Beleidsplan

Pedagogisch Didactisch Beleidsplan

Ten eerste Dit Pedagogisch Didactisch Beleidsplan van DONS is gebaseerd op onze kennis en ervaring als leerkrachten in het onderwijs en opvang. Daarnaast hebben we ons verdiept in wetenschappelijke onderbouwing van onze beweringen. Het omvat het pedagogisch als het didactisch handelen in de dagelijkse praktijk van DONS Opvang. In 2013 is de term ‘didactisch’ toegevoegd, omdat wij bijna uitsluitend met (vak)leerkrachten werken en hun didactische vaardigheden verweven zijn met het pedagogisch handelen. Eén van de pijlers van het DONS -concept is de samenwerking met de basisschool waar we gestationeerd zijn. Daarbij toetsen we onze visie op onderwijs en opvang met die van de school. DONS opvang staat niet alleen voor plezier in (toneel)spel na school. Het is de letterlijke afkorting van Doorlopende Ontwikkeling Na School. Ons streven is om de buitenschoolse activiteiten van onze kind(eren) inhoudelijk te laten aansluiten en verder gaan op datgene wat er op de school gebeurt. De ontwikkeling van kinderen stopt niet om 15:00uur. Juist hun creatieve en sociale, maar ook cognitieve vaardigheden en gedrag ontwikkelen zich elke dag na school een beetje verder. Juist ook wanneer kinderen zich ontspannen of vrij spelen! DONS heeft de ambitie om deze ontwikkeling te stimuleren en te volgen. Het Pedagogisch Didactisch Beleidsplan van DONS wordt na elke wijziging ter goedkeuring voorgelegd aan de oudercommissies. Amsterdam, december 2013 Cornélise Smids-Pastor, beleidscoördinator DONS Opvang Met dank aan de bijdrage van Eefje Thomassen & Cindy van Wieringen

Wijzigingen t.o.v. vorige versie (oktober 2011):  Toevoeging ‘didactisch’ en hoofdstuk rol van didactiek  Toevoeging 3.4 Meldcode Kindermishandeling (verplicht per 1 juli 2013)  Invoeging hoofdstuk 4.3 over Emotionele Veiligheid bij grotere groepen, ondergebracht bij “Een veilige sfeer”  Toevoeging Personeelsbeleid, Hygiënebeleid, ziekte & medicijn-protocol  Ingekort hoofdstuk Vreedzame School Toegevoegd n.a.v. inspectiebezoek op 22 aug 2013:  werkwijze, maximale omvang en leeftijdsopbouw van (elke) basisgroep  hoe beroepskrachten in hun werk worden ondersteund door andere volwassenen  de wijze waarop nieuwe kinderen kunnen wennen aan hun nieuwe basisgroep  het beleid t.a.v. gebruikmaken van de opvang tijdens extra dagdelen

Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS Opvang dec 2013

Inhoud 1. De DONS werkwijze De kracht van expressie Pedagogisch handelen De rol van didactiek naast pedagogiek Het kind ‘breder aanspreken’ Doorlopende ontwikkeling gedifferentieerd Effectieve doorlopende ontwikkeling na school Waarom de DONS manier werkt; kwaliteit nader verklaard Werkwijze in Activiteitenblokken, Dagsluiting, Ruimtes en Groepen Hoe een DONS dag eruit ziet… Voorbeeld van onze drama-methodiek; De Dolle DONS Doos Ruimtes Leerkracht-kind ratio Kleurgroepen: grootte en indeling Samenvoegen kleurgroepen Extra opvangdag Woendag en vrijdag De kleurgroepen per DONS-locatie Groei en krimp

5 5 5 7 8 8 9 9 10 11 12 13 13 13 14 15 15 16 17

2. Een vrije maar geborgen sfeer Accent op wenselijk gedrag Preventief en (re)actief Voorbeeldfunctie personeel DONS-regels Huisregels voor DONS -kinderen Gedragsregels voor het personeel van DONS Het bieden van emotionele veiligheid Wennen aan de nieuwe groep Inleving Emotionele Veiligheid in grotere groepen Als de vrije, geborgen sfeer wordt aangetast Pesten

18 18 18 18 18 19 20 21 21 22 22 24 25

3. Veilig, Gezond en Gelukkig DONS en de Wet Kinderopvang Ons personeel Veiligheidsbeleid Gezondheidsbeleid Hygienebeleid en ventilatieprotocol Meldcode Kindermishandeling Zorgelijke signalen Extern vertrouwenspersoon

26 26 26 26 26 26 26 26 27

4. Communicatie Contact met ouders Breng- en haalmomenten

28 28 28 Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS Opvang dec 2013

Het wegwijsgesprek Nieuws Website Kindbesprekingen Informatie-uitwisseling met de school DONS-werkgroepen Schriftelijke verslaglegging Toestemming, inzage en nader overleg Ouderavond De oudercommissies Klachtenregeling Exitgesprek

28 29 29 29 29 29 29 30 30 30 30 31

5. Personeelsbeleid Mede actief onder schooltijd Scholing, opleiding en kwalificaties medewerkers Geen stagiares Rooster en achterwacht Inzet van andere volwassenen bij DONS

32 32 32 32 32 32

6. Praktische Zaken

34 34 34 34 35 35

Veelgestelde vragen Wennen, ruilen en incidentele opvang De vakantieperiodes Bundelen opvangdagen Klodderfabriek en kleuteropvang Bijlagen 1. Adressen 2. Ziekte & medicijnbeleid 3. Hygiëneprotocol (incl. ventilatieprotocol)

Bronnen

v.a. 36

43


1. De DONS werkwijze De kracht van expressie DONS wil meer doen dan alleen buitenschoolse opvang verzorgen. Door actief met kinderen bezig te zijn, beogen we een extra bijdrage aan hun ontwikkeling mee te geven. En willen we ons onderscheiden van een reguliere buitenschoolse opvang. Doordat wij met uitsluitend groepsleerkrachten werken die gespecialiseerd zijn in drama, muziek, beeldende vorming en beweging, kunnen wij naast een actieve opvang ook gericht onderwijs aanbieden. De extra aandacht voor deze disciplines zorgt ervoor dat kinderen zich veiliger voelen, zich makkelijker durven te uiten, beter kunnen samenwerken en een sterkere persoonlijke groei zullen doormaken. Daarnaast prikkelen wij de kinderen op allerlei vrije momenten om hun nieuwsgierigheid naar de dingen om hen heen te vergroten. Als er buiten gespeeld wordt, bieden we nieuwe, uitdagende speelmogelijkheden aan. We lezen voor en stellen vragen. We spelen spelletjes en reiken nieuwe oplossingsstrategieën aan. En we maken de kinderen voortdurend bewust van positief en negatief gedrag. Wij vinden het belangrijk dat kinderen ervaren hoe ze hun lichaam kunnen gebruiken om ideeën en gedachten op verschillende manieren te uiten en verbeelden. Vandaar dat wij veel waarde hechten aan muziek, dans, beeldend vormen en toneelspelen. Muziek en toneel zijn ook van groot van belang als het gaat om de sociaalemotionele ontwikkeling. Overigens vinden wij het plezier, dat kinderen aan deze activiteiten beleven en het ontwikkelen van talenten, van minstens net zo grote waarde.

Pedagogisch handelen Het pedagogisch handelen bij DONS kenmerkt zich allereerst door het stimuleren van de creatieve ontwikkeling met dramatische vorming, lessen in expressie, beeldende vorming, dans, muziek en de eigen inbreng te vragen bij keuze of thema’s van de activiteiten. Eigenheid, zelfbeeld en zelfstandigheid Door het stimuleren van zelfstandigheid (door kinderen eigen taakjes te geven), recht te doen aan de eigenheid (door het stimuleren van individuele expressie), het ontwikkelen van een positief zelfbeeld door te laten merken dat we trots zijn op het kind en het te complimenteren. Maar ook leren we kinderen om te gaan met hun (on)mogelijkheden. Dit doen we door een goede observatie en stimulatie bij talentontwikkeling, o.a. op het gebied van dramatische en beeldende vorming en een gedifferentieerd aanbod van activiteiten. Reflecteren op eigen gedrag gebeurt door kinderen de effecten van hun (positieve dan wel negatieve) gedrag te laten zien en het gedrag en de consequenties te laten verwoorden. Sociaal gevoel en gedrag worden bij DONS ontwikkeld door kinderen te laten samen spelen, zingen en helpen, groepsspelletjes, samen te delen, op je beurt wachten, rollenspelen te oefenen, stimuleren om contact te maken en kijken en luisteren naar elkaar. We gaan zorgvol om met de emoties van kinderen door begrip te tonen en troost te bieden, te luisteren en (na) te bespreken en de individuele expressie te stimuleren (als ‘uitlaatklep’). Door met kinderen te dansen, springen, yogalessen, mime spelen, rennen, fietsen, klimmen, kopje duiken en rollen (grove motoriek) komt de motorische ontwikkeling volop aan bod. Door te tekenen, rijgen, kleien, verven, knippen, prikken, scheuren en plakken is er aandacht voor de fijne motoriek. We begeleiden de intellectuele ontwikkeling door raadspelletjes, te praten, plaatjes kijken, (voor) te lezen.


Sociale competenties Bij DONS vinden we het van belang dat ieder respect heeft voor de ander. Vooral tijdens de lessen in expressie, worden de kinderen gestimuleerd in hun eigen manier van uiten. Eigen inbreng en initiatief wordt toegejuicht. Kinderen leren door naar elkaar te kijken en te luisteren en open te staan voor de verschillen en overeenkomsten tussen zichzelf en een ander. Bij DONS wordt ieders invulling van een activiteit serieus genomen en positief benaderd. Aan het begin en einde van de dag begroeten de kinderen de DONSleerkrachten door een hand te geven en elkaar even aan te kijken. Dagsluiting Dagelijks vindt er een presentatie (Dagsluiting) plaats, waar de kinderen aan elkaar kunnen laten zien wat zij die dag gedaan hebben. Vaak is dat in de vorm van een toneelstuk, dans of een kleine tentoonstelling van de gemaakte knutselwerkjes of tekeningen, begeleid door de DONS-leerkracht. Hierbij leren de kinderen zichzelf presenteren aan het publiek. Ook leren ze zich als publiek op te stellen, waarbij luisteren en kijken naar en waarderen van het werk van de ander voorop staat. Door zelf ook regelmatig op ‘het podium’ te staan, leren de kinderen dat je je daarmee kwetsbaar opstelt, wat hun reacties als publiek zijnde zichtbaar beïnvloedt. Doordat er elke dag een Dagsluiting plaatsvindt, wennen de kinderen aan presenteren en (met respect naar anderen) kijken (zich als publiek gedragen).

Gedurende de dag, tijdens het werken in basisgroepen en tijdens de presentatie, is er ruimte om zowel mooie momenten als vervelende gebeurtenissen bespreekbaar te maken. Bij een voorval of probleem, wordt er samen met de kinderen naar een oplossing gezocht. Tijdens de dramalessen kunnen er thema’s aangekaart worden die gevoelig liggen bij sommigen. Onder begeleiding van een DONS-leerkracht zal er met de kinderen op een passende manier over worden gesproken. Het omgaan en spelen met leeftijdsgenoten en anderen binnen de school zien wij als meerwaarde voor het kind in de opvang. We helpen, ondersteunen en stimuleren de kinderen in het aangaan van relaties en vriendschappen. Tijdens het vrij kiezen (zowel buiten als binnen) helpen en stimuleren we de kinderen in het aangaan van relaties en vriendschappen. Ook benadrukken we het nut van samenwerken. We geven gezamenlijk invulling en uitvoering aan de culturele aspecten van onze opvang zoals omgangsvormen, feesten en vieringen. Tijdens drama- en creatieve activiteiten stimuleren we de eigenheid van de kinderen. We geven positieve feedback wanneer een kind iets eigens durft te laten zien. Tijdens de Dagsluiting (ook wel: 'Presentatie') geven we de kinderen de ruimte om datgene, wat zij graag willen vertellen of willen laten zien, te doen. De omgeving en de DONS-leerkrachten zorgen voor uitdaging en stimuleren het kind op onderzoek uit te gaan. De omgeving wordt aantrekkelijk en met zorg ingericht en sluit aan bij de belevingswereld van het kind. Tijdens de drama-activiteiten wordt veel aandacht besteed aan samen werken en samen spelen. Het plezier dat hierbij


beleefd wordt, probeert de leerkracht ieder kind te laten beleven. Ook het elkaar helpen wordt natuurlijk gestimuleerd. Tijdens de vrije opdrachten bevorderen de DONS-leerkrachten samenspel, tenzij het kind hier geen behoefte aan heeft. Naast het culturele programma is de invulling van de vrije tijd erg belangrijk. Dit wordt gekenmerkt door het speelse karakter, waarbij plezier van de kinderen en eigen keuze voorop staat. Eigen initiatief Wanneer een kind met eigen initiatieven komt, stimuleren wij dit door deze in de les te verwerken of afzonderlijk te presenteren. De eigen ideeën van het kind zijn erg waardevol en wij proberen deze altijd te verwerken in de activiteit. Presentaties & individueel talent Wij stimuleren kinderen hun kwaliteiten aan elkaar te laten zien. Dit kan bestaat een dans, een toneelstukje, een liedje, een gedichtje, etc. zijn. Bij DONS is er veel ruimte voor talentontwikkeling. Daarbij proberen we goed te kijken naar de mogelijkheden van het kind. We proberen niet alleen aan te sluiten bij waar een kind niet goed in is, maar ook bij waar het wel goed in is. Voorbeeld: een meisje dat prachtig piano kan spelen, kreeg van onze muziekdocent extra aandacht en begeleidde uiteindelijk een gedeelte van een musical. De DONS-leerkrachten bevorderen het plezier van de kinderen door mee te spelen met de activiteiten.

De rol van didactiek naast pedagogiek In Nederland geldt de Wet Kinderopvang, die wettelijke regels voorschrijft voor het opvangen van kinderen. Natuurlijk voldoet DONS aan alle eisen van een reguliere opvang, maar wij geloven dat er veel meer kwaliteit te bieden is, dan de strikte eisen waaraan voldaan moet worden. Dat gebeurt al lang in landen als Finland, waar docenten van kleuter- en basisscholen een hogere opleiding afronden dan in Nederland de norm is. Maar in Nederland is het (nog) niet gewoon dat er binnen een buitenschoolse opvang met HBO-docenten gewerkt wordt die ook didactisch bekwaam zijn. Omdat DONS hierin anders is vinden we het ook belangrijk om toe te lichten hoe wij precies tegen de opvang aankijken en op welke wijze wij doorlopende ontwikkeling nastreven, zonder voorbij te gaan aan het gegeven dat kinderen pas na school bij DONS komen. In dit Pedagogisch Beleidsplan is daarom deze paragraaf – de rol van didactiek - toegevoegd. Deze component speelt bij DONS een belangrijke rol. Onze visie op de rol die didactiek in de opvang speelt kan worden geïllustreerd met behulp van de Piramide van Maslow. Deze figuur bevat van onder naar boven alle voorwaarden die een ‘goede kinderopvang’ zou moeten bieden: fysieke behoeften; veiligheid; sociaal contact; waardering en erkenning. Volgens Maslow zijn dat ook de basisvoorwaarden om te komen tot zelfontplooiing. In het figuur is te zien dat DONS hierin zijn meerwaarde legt: ons personeel is opgeleid om bij te kunnen dragen aan deze ontwikkeling. Zelfontplooiing (meerwaarde DONS) Kennis Affectie Veiligheid Fysiologische behoeften


Het kind ‘breder aanspreken’ Hoe kan DONS een aanvulling zijn op regulier basisonderwijs? Op school zijn kinderen veel cognitief (met hun hoofd) bezig zoals bij de vakken lezen, taal en rekenen. Binnen DONS wordt gewerkt met andere werkvormen, om niet alleen te leren met het hoofd, maar ook; 1) met het lichaam (motorische ontwikkeling); 2) samen met andere kinderen te werken (sociaal-emotionele ontwikkeling); 3) door hun fantasie te gebruiken (creativiteit). Een kind wordt zo in de breedte, dat wil zeggen op meerdere ontwikkelingsgebieden, aangesproken. Met ‘losse’ kennis en vaardigheden zijn kinderen er niet. Ze kunnen technisch leren lezen, zonder inhoudelijk gemotiveerd te zijn. Bij dramalessen wordt taal gekoppeld aan spel. Er wordt daarbij altijd vertrokken vanuit communicatie en betekenis; zo gaat het voor kinderen veel meer leven. Bij DONS werken we aan de ontwikkeling van kinderen door middel van activiteiten. Binnen activiteiten wordt er rekening gehouden met de thema´s waar de kinderen zich op dat moment mee bezighouden en hun leeftijd of ontwikkelingsniveau. Juist kinderen die kwetsbaar zijn en risico’s lopen in hun ontwikkeling kunnen een gebrek aan brede ontwikkeling vertonen: het schort hen aan actieve instelling en communicatie. Of ze ondervinden belemmeringen in de basiskenmerken: hebben te weinig zelfvertrouwen en zijn niet nieuwsgierig genoeg naar de wereld om nieuwe dingen te willen leren. Dit verklaart dat we kinderen met een taalachterstand bij DONS grote sprongen vooruit kunnen zien maken. En dit legt uit waarom DONS als buitenschoolse opvang een goede aanvulling levert binnen de context van een Brede School. Fantasie Fantasie speelt een belangrijke rol bij DONS. Ieder kind is uniek en heeft zijn/haar eigen fantasiewereld. Door hier op in spelen, voelen de kinderen zich gehoord en vrij om te zijn wie zij zijn. Door middel van bijvoorbeeld rollenspel (van zowel de kinderen als de DONS -leerkrachten) komt de fantasie volledig aan bod. Hierdoor krijgen de kinderen zelfvertrouwen om hun eigen ideeën en creaties uit te voeren. Wij vertellen spannende, grappige verhalen en nemen wij de kinderen mee in hun verbeelding. Vrij spel Vrij spel omvat zowel ontwikkeling als ontspanning. Spelvormen lenen zich daarom goed voor de context van een buitenschoolse opvang. Geschikte activiteiten die we bij DONS daarvoor inzetten zijn kunstzinnige vorming en sport. Hier is vaak sprake van spelenderwijze activiteit van kinderen in samenwerking, terwijl er een beroep wordt gedaan op zowel cognitieve, motorische als sociaal-emotionele vaardigheden. Doorlopende ontwikkeling gedifferentieerd We differentiëren naar leeftijd en proberen aan te sluiten bij de ontwikkeling die past bij de verschillende leeftijdsgroepen; Kleuters 4-6 jaar (onderbouw) Kinderen die de eerste jaren naar DONS komen vanuit de onderbouw maken spelenderwijs kennis met drama, muziek, beeldende vorming, dans, sport en spel. Vaak is er ook kruisbestuiving tussen de vakken onderling. Voor kleuters zijn bewegen, spelen en leren nog verweven met elkaar en drama wordt vaak in combinatie met een liedje, verhaaltje of versje aangeboden. Herhaling is daarbij van belang, omdat het uiteindelijk veiligheid gaat bieden om vervolgens meer uit te gaan proberen en durf, en uiteindelijk de ontwikkeling bevordert. Spelen, ontdekken, fantasie en beweging zijn begrippen die centraal staan. Kinderen krijgen de tijd, ruimte en prikkeling om motorisch, sociaal en cognitief te rijpen en ontwikkelen. Los van een opdracht kan een kind


bijvoorbeeld helemaal opgaan in het mengen van verf of alleen bezig zijn met het kunnen knippen van een stuk papier. Tijdens het spel in de theaterhoek leren kleuters op natuurlijke wijze samen spelen. Daar is ruimte voor: bij DONS is het proces belangrijker dan het resultaat. Van 6 tot 8 jaar (middenbouw) Wanneer kinderen ouder zijn, kunnen ze beter onderscheid maken tussen fantasie en realiteit. Ze krijgen op latere leeftijd ook meer de behoefte om volgens regels te gaan spelen. De zelfcontrole is toegenomen, alsook de schaamte die daarbij gepaard gaat. Het is dus belangrijk dat er een veilige en heldere context geboden waarbinnen gewerkt wordt. Cognitief kan er meer uitdaging ontstaan. De wereld en allerlei wetmatigheden worden steeds interessanter voor deze doelgroep en er ontstaan meet vragen over. Deze onderzoekende houding stimuleren we graag door samen goede vragen te stellen en op onderzoek uit te gaan. Wat is samenwerken? Wat is geschiedenis? En hoe maak je pizza? Etcetera. Sociaal gezien ontwikkelt er zich ook meer en meer. Vriendschappen gaan een dominantere rol spelen en er ontstaat een voorkeurshouding in groepen. Om de groep een fijne, warme plek te laten zijn zoeken we naar manieren om samenwerking centraal te stellen. Noemenswaardig is de kracht van drama om uit je normale (groeps)context te stappen en met een totaal andere status in spel op te gaan. Dit gebeurt ook veel, de druktemaker en initiatiefnemer kan bijvoorbeeld een volgzamere rol krijgen terwijl het passieve, luisterende kind op de voorgrond mag treden. Daarnaast worden kinderen in deze fase autonomer, krijgen ze meer eigenheid en interesses. Het is dus voor ons de uitdaging om een kind hierin te zien en moeten wij zorgen voor differentiatie in het aanbod. Voor deze doelgroep is er dan ook vaker ‘Reuze Veel Keuze’. Van 8 tot 12 jaar (bovenbouw) De kinderen uit de bovenbouw beseffen dat ze oudsten zijn binnen DONS. Ze hebben dan ook behoefte om zich te onderscheiden van de jongsten en daarom wat extra ruimte te krijgen voor eigen verantwoordelijkheid en keuzes. Ook in activiteiten wordt er ruimte geboden voor eigen initiatief, zoals het zelfstandig instuderen van een toneelstuk dat ze later willen presenteren. Daarnaast heeft deze groep de meeste ervaring in de verschillende disciplines en bieden we bij DONS door middel van keuzecursussen een reeks activiteiten aan die echte verdieping bieden. De ontwikkeling wordt bij de ouderen dus gerichter en van een hoger niveau.

Effectieve doorlopende ontwikkeling na school DONS werkt in samenspraak met de school voortdurend aan de ontwikkeling van talenten, cognitieve en sociale vaardigheden van de kinderen die gebruik maken van de opvang. De leerkrachten stellen een jaarprogramma op, waarbij gebruik wordt gemaakt van:  de methodes van de school;  de belevingswereld van de kinderen;  de specialiteit van de verschillende DONS leerkrachten;  de wensen van het schoolteam om aan te sluiten bij vieringen en lopende schoolthema’s

Waarom de DONS manier werkt; kwaliteit nader verklaard Wetenschappers zijn het redelijk eens over wat belangrijk is voor een goede pedagogische kwaliteit van de kinderopvang (Bennett 2008). De kwaliteit van de interacties tussen BSO-leerkrachten en kinderen is verreweg de belangrijkste factor. Daarnaast zijn de groepssamenstelling en het opleidingsniveau van de BSOleerkrachten bepalend voor de kwaliteit. Deze interactievaardigheden zijn; emotionele veiligheid bieden (sensitieve responsiviteit), autonomie respecteren, leiding geven en structuur bieden, informatie en uitleg geven; interacties in de groep begeleiden; ontwikkeling stimuleren. Bron: NCKO Kwaliteitsmonitor (2009)


Positieve interacties zijn het belangrijkst De kwaliteit van de kinderopvang valt of staat met de professionaliteit van de BSO-leerkrachten (Elliot 2006; Fukkink en Lont 2007). Daarbij gaat het vooral om de interactie met de kinderen. Belangrijk is: een warme en ondersteunende houding, oog hebben voor signalen van kinderen, ruimte geven voor eigen initiatieven, houvast geven en grenzen stellen, praten met het kind, aandacht voor zijn ontwikkelingsbehoefte, hulp bij het leggen van positieve contacten met leeftijdgenoten. Zij bieden de nodige veiligheid en stimulans. Door verschillende soorten spel mogelijk te maken, kan het kind zich motorisch, cognitief en creatief ontwikkelen. Niet alleen de individuele interacties zijn belangrijk, maar zeker ook de interacties van de groep als geheel, de groepssfeer. Kinderen ontwikkelen zich het beste bij een plezierige sfeer in de groep, met vooral positieve interacties tussen de kinderen. Dat geldt voor baby’s, peuters en schoolkinderen (Ahnert 2006). Eisen aan de groepssamenstelling Voldoende BSO-leerkrachten, niet te grote groepen, een vaste kern van kinderen in de groep en vertrouwde BSO-leerkrachten: dit zijn de belangrijkste kwaliteitseisen die aan de groepssamenstelling gesteld kunnen worden. Deze factoren worden vaak aangeduid met de termen groepsgrootte, beroepskracht-kindratio, groepsstabiliteit en stafstabiliteit. Leeftijdsgroepen De vraag wordt vaak gesteld wat beter is: een groep met vooral leeftijdsgenootjes (horizontale groep) of een in leeftijd gemengde groep (verticale groep). Gericht onderzoek hiernaar ontbreekt. Wel blijkt dat het werken in verticale groepen meer inspanning vereist van de BSO-leerkrachten. Dit valt af te leiden uit het feit dat de interactievaardigheden van BSO-leerkrachten in horizontale groepen beter zijn dan in verticale groepen (NCKO 2009). In een verticale groep moet de pedagogisch medewerker op verschillende leeftijdsfasen inspelen. Bovendien vinden de kinderen er minder vriendjes van hun eigen leeftijd. Daarom zijn vooral in de buitenschoolse opvang horizontale groepen van belang. Opleiding De derde belangrijke factor voor de kwaliteit van de kinderopvang is de opleiding van de medewerkers. Voldoende en gerichte opleiding stelt medewerkers in staat om boven het intuïtief of routinematig werken uit te stijgen en te reflecteren op hun aanbod en aanpak (Peeters 2008). Die reflectie leidt tot verbetering van de kwaliteit. De pedagogische kwaliteit is hoger in groepen met beter gekwalificeerd en geschoold personeel. Tot slot is ook een goede samenwerking met ouders van belang: een vertrouwde relatie en goede informatieoverdracht tussen het DONS-team en ouders leidt tot meer kwaliteit voor de kinderen. Kinderen voelen zich daardoor veiliger en DONS-leerkrachten kunnen met behulp van de informatie van de ouders beter inspelen op ieder kind.

Werkwijze in Activiteitenblokken, Dagsluiting, Ruimtes en Groepen DONS hanteert reeksen van gemiddeld 8 weken waarin het activiteitenprogramma een bepaald thema heeft. Tijdens de naschoolse middag worden de kinderen eerst opgevangen; De kinderen krijgen eten en drinken, we vertellen een mooi verhaal, zingen een lied of luisteren naar een kind dat iets speciaals heeft meegemaakt en we laten ze vrij (spelen) en begeleid spelen. Het is erg belangrijk tijdens dit moment, dat de kinderen zich vrij voelen en zich naar eigen behoefte kunnen ontwikkelen. Ons team zal kinderen daar waar mogelijk stimuleren zich te vermaken, maar je vervelen is niet verboden. Het allerbelangrijkste is dat ze zich lekker kunnen ontspannen en voldoende veiligheid, liefde en vriendschap om zich heen voelen.


Hoe een DONS dag eruit ziet…. Om 15:00/15:15u gaat de school uit De kinderen worden opgevangen, ze doen schoenen en jas uit, krijgen eten en drinken, we laten ze vrij spelen en begeleid spelen. Wij vinden het erg belangrijk dat kinderen zich welkom, vrij en geborgen voelen, dat ze zich niet vervelen, dat ze zich naar eigen behoefte kunnen ontwikkelen. Maar het allerbelangrijkste is dat ze zich lekker kunnen ontspannen en voldoende veiligheid, liefde en vriendschap om zich heen voelen. Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS Opvang dec 2013

Om 15:45u eten en drinken Meestal is er tijd voor een verhaal, met muziek en eten en drinken te kinderen iets. Dan begint om 16:15u ons activiteitenblok, tot ca. 17.15u Dit onderscheidt DONS het meest van andere opvangorganisaties. Tijdens dit blok maken de kinderen door middel van korte activiteiten kennis met drama, muziek en beweging. De kinderen worden aan het begin van de middag verdeeld over de aanwezige groepsleerkrachten en volgen een activiteit van ca. 45 minuten. Om 17:15u starten we met de Dagsluiting Daarna starten we met de Dagsluiting. Hier hechten wij veel waarde aan. De dag wordt gezamenlijk afgesloten met verhaaltjes, liedjes, toneelstukjes, dansjes. Alles wat er die dag aan de orde is gekomen, mogen de kinderen aan elkaar laten zien. Wij vinden het belangrijk dat kinderen trots zijn op wat zij hebben geleerd en hun schooldag beëindigen met een vast ritueel. De ouders zijn hierbij van harte welkom. De ouders kunnen hun kinderen vanaf 17.30 meenemen. Na de dagsluiting mogen de kinderen vrij kiezen. We creëren een ontspannen sfeer, waarin heerlijk vrij gespeeld, gelezen en geluierd kan worden tot 18:30. Er is dan sprake van centrale opvang. We stellen het op prijs als ouders hun kind niet eerder dan 17:30u ophalen i.v.m. ons activiteitenprogramma (uitzonderingen daargelaten). Voorbeeld van onze drama-methodiek; De Dolle DONS Doos ‘De Dolle DONS Doos’ is een eigen creatie binnen DONS. In deze doos zitten verschillende activiteiten die alle DONSleerkrachten kennen en kunnen uitvoeren met de kinderen. Herhaling, speelsheid en vrije keuze zijn bevorderlijk voor de motivatie en ontwikkeling van kinderen. Daarom werken we met ’De Dolle DONS Doos’. Een doos vol kaartjes waarop verschillende drama-oefeningen/ -spellen staan. Zowel 'energizers' (actieve spellen), 'relaxtesizers' (rustgevende spellen, zoals massage, yoga) en uitgebreidere activiteiten waarbij er meer verdieping aan te pas komt. De oefeningen zijn op diverse niveaus uit te voeren en dus voor een grote groep kinderen toegankelijk. Op deze manier beklijven de activiteiten uit De Dolle DONS Doos bij de DONS -leerkrachten en kinderen en worden kenmerkend voor (D)ONS. De Dolle DONS Doos is een geschikte werkvorm die past binnen de context van de NSO. De dramatische domeinen liggen echt verweven in het spel, waardoor je een combinatie krijgt van het speelse en ongedwongene van DONS en tegelijkertijd het nastreven van de ontwikkeling. De werkvorm is motiverend voor kinderen, omdat niet vast staat wat er van te voren gaat gebeuren: de kinderen hebben invloed op het spel, doordat er eerst gegrabbeld moet worden. Dit maakt het meteen spannend en maakt dat ze zelf een actievere rol hebben dan wanneer een verplichte opdracht ingeleid wordt door de docent. Het werken met spelvormen is ook geschikt voor een verscheidenheid aan niveaus, omdat de spelregels een duidelijke spelwerkelijkheid creëren die veiligheid bieden: kinderen weten waar ze aan toe zijn en kennen de grenzen waarbinnen ze zich kunnen begeven. Het feit dat de Doos altijd aanwezig is en vaak gepakt wordt, tijdens buitenspelen, na de Dagsluiting; of bij langere opvangdagen in de vakanties, bevordert tevens de herhaling die wenselijk is. De Dolle DONS Doos heeft betrekking op de domeinen instrument, samenspel en vormgeving (sociaal-affectieve en psychomotorische vaardigheden). Binnen de spelen wordt steeds een beroep gedaan op het inzetten van het lichaam. Daarbij moeten kinderen vaak zelf initiatief tonen om vooraf bepaalde/ zelf te kiezen klanken, bewegingen, handelingen en speelbeelden moeten vormgeven. Daarbij speelt de samenwerking (het geven en ontvangen) vaak een belangrijke spil. De verbeelding speelt in deze spellen ook mee, maar het spelelement neemt vaak de overhand. Dat wil zeggen dat in de meerderheid van de activiteiten de spelregels de focus heeft, in plaats van een gezamenlijke concentratie op een gefantaseerde werkelijkheid, zoals in toneelspel wel het geval is. Het inzicht kan ook een rol spelen, maar dat hangt van de begeleiding van de docent af: dit domein zit niet automatisch verweven in de opdrachten. Het is dan aan de docent om kort om feedback te vragen van wat kinderen gezien of ervaren hebben. N.B. Het is aan de docent van DONS zelf om bovenstaande te vertalen in niveaus zoals omschreven in de ontwikkelingslijn van drama. Kleuters hebben meer sturing en verbeelding nodig dan kinderen uit de bovenbouw. Maar de link is via de leerlijn per domein heel gemakkelijk te leggen. Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS Opvang dec 2013

Ruimtes Per school verschillen de ruimtes waar DONS gebruik van maakt. Per school zijn er meerdere stamgroepruimtes. Dit wordt in goed overleg met schooldirectie en gebouwbeheerders afgestemd. Waar mogelijk maakt DONS gebruik van paarse scheidingswanden of gordijnen, om grote ruimtes op te splitsen. Aan deze wanden kunnen verschillende decorstukken (die samen met de kinderen zijn gemaakt) worden gehangen. De verkleedkist en de bakken met props worden continu aangevuld en evt. vervangen. Inrichting stamgroepruimte;  Een podium, waar tijdens de middag en bij de Dagsluiting presentaties gehouden worden  Een leeshoek, met zitzakken en verschillende soorten boeken zoals prentenboeken, gedichten, strips en boeken op verschillende leesniveaus.  Een bouwhoek, met o.a. houtentreinrails, Lego en Kapla.  Een luisterhoek, waar de kinderen naar een luisterboek, gedichtjes of liedjes kan luisteren (in ontwikkeling)   

Spelletjeshoeken, waar puzzels, oefeningen op het gebied van ruimtelijk inzicht, oefening op het gebied van taal en gezelschapsspelen te vinden zijn. Verder maakt DONS gebruik van een atelier, waar de kinderen ofwel een vrij werkstuk of een werkstuk gekoppeld aan een opdracht van de leerkracht kunnen maken. Eten en drinken gebeurt afwisselend aan tafels, of zittend op (gym)bankjes. Bij heel mooi (zomer)weer eten en drinken kinderen ook wel eens op picknickkleden buiten.

Om in schoolruimtes zoals klaslokalen het accent te leggen op ontspanning, werken wij met rolkoffers waarin we bord- en kaartspellen, een tafelkleed, bekers en kannen, een blik koekjes en een schaal fruit, tekenmateriaal en eventueel een instrument meenemen naar het lokaal. Het ontwerp voor een mobiele pop up kar wordt in productie genomen. Leerkracht-kind ratio Hoewel we bij DONS met bijna uitsluitend leerkrachten werken, die zijn opgeleid om voor groepen van gemiddeld 28 kinderen te staan, zijn wij verplicht ons te houden aan de Wet Kinderopvang. Die schrijft voor dat de ratio begeleider-kind maximaal 1 op 10 mag zijn. Bij groepen kinderen ouder dan 8 jaar, mag de groep in totaal 30 kinderen worden, waarbij 2 leerkrachten begeleiden. In vakanties en bij uitstapjes plannen wij op een ratio van 1 leerkracht op 8 kinderen. Bij DONS wordt ervoor gezorgd dat er een leerkracht/kind-ratio is van 1 op 10. Dit houdt in praktijk in dat een leerkracht verantwoordelijk is voor 10 kinderen. Bij het maken van personeelsroosters wordt ernaar gestreefd een leerkracht niet alleen op de vestiging te laten staan, ook al zijn er die dag minder dan 10 kinderen. In sommige gevallen, zoals bij de opvang van kleuters onder schooltijd (De Klodderfabriek op de Dongeschool), staat een leerkracht alleen tot een groepje van 8 kleuters, maar is er altijd een andere volwassene (groepsleerkracht onderbouw) in het naastgelegen lokaal aan het werk die in een noodgeval kan bijspringen. Kleurgroepen: grootte en indeling Basisgroep=kleurgroep In de weten regelgeving staat dat een kind in de buitenschoolse opvang in één vaste groep kinderen geplaatst wordt. Voor de buitenschoolse opvang wordt deze groep kinderen een ‘basisgroep’ genoemd. Bij DONS heet een basisgroep een ‘kleurgroep’. Een basisgroep bestaat bij DONS uit maximaal 20 kinderen voor de leeftijdsgroep 4 - 7 jaar en maximaal 30 kinderen voor de leeftijdsgroep 8 – 12 jaar. Op locaties waar meer dan 20 kinderen worden opgevangen, zijn de kinderen verdeeld over meerdere basisgroepen. Op verschillende


dagen kunnen verschillende basisgroepen gevormd zijn, ten gevolge van de andere groepssamenstelling en het aantal aanwezige kinderen. Ieder kind hoort bij een kleurgroep Bij DONS-locaties waar er per dag meer dan 20 kinderen zijn, werken we met duidelijk aangemerkte kleurgroepen. Bij de DONS -leerkrachten is bekend welke kinderen op welke dag komen en wie in welke kleurgroep zit. De kinderen weten zelf in welke kleur groep ze zijn ingedeeld, en welke DONS -leerkracht op die dag bij die groep hoort. Dit wordt mondeling verteld en de kinderen dragen tijdens het buitenspelen een kleurlint (gymlint met klittenband). De kleuren waarmee wij werken zijn terug te vinden op het magneetinfobord, de plaatjes op de tassenbakken en de kleur van de linten die de kinderen en de leerkrachten dragen. Dit lint levert het kind in bij de betreffende juf of meester als het aan het eind van de dag afscheid neemt van DONS. Op maandag, dinsdag en donderdag krijgen de kinderen een lesactiviteit, bijv. bij DONS 1 in de Gymzaal waarbij twee basisgroepen (max 40 kinderen, in de praktijk meestal minder) tegelijkertijd bewegingsles krijgen. Dit duurt ca. 30-45 minuten. De groepen blijven intact, kinderen hebben hun gekleurde lint om en weten welke juf/meester op hun groep staat die dag. De Wet Kinderopvang stelt dat kinderen hun basisgroep mogen verlaten tijdens een activiteit. Bij DONS wordt van de vaste groepsindeling afgeweken als er bijzondere activiteit wordt gedaan, zoals beeldende vorming of een bewegingsles. Dan worden groepen samengevoegd, zoals bijvoorbeeld in de gymzaal bij de activiteit ‘stoeien’. In de groepen met de oudste kinderen (vanaf 7,5 jaar) is er meer keuzevrijheid in de zogeheten ‘Keuzecursus’; ook dan mogen kinderen hun basisgroep tijdelijk verlaten. Op iedere DONS locatie is een werkwijze die ervoor zorgt dat kinderen en leerkrachten weten èn ervaren bij welke basisgroep zij horen. De wijze waarop de basisgroep wordt samengesteld is op (mentale) leeftijd en vriendschappen. Uiteraard krijgen kinderen bij DONS buiten de gezamenlijke groepsactiviteiten de vrijheid om zelf keuzes te maken in het doen van spel en het opzoeken van vriendjes in een andere basisgroep. Informatie over groepsindeling Ouders/verzorgers kunnen te allen tijde bij de locatiemanager opvragen in welke groep hun kind is ingedeeld. Dit hangt bij het begin van het nieuwe schooljaar op de prikborden. Ook wordt hier aandacht aan besteed in de digitale nieuwsbrieven. Soms vinden er (individuele) wisselingen plaats, op aanvraag van ouders of kind. Ook kan een kind naar een andere groep gaan als dat meer bij zijn (mentale) leeftijd of creatieve belangstelling past. Dit wordt bepaald door de locatiemanager. Tijdens de zomervakantie wordt afgeweken van de kleurgroepsindeling. Dan worden alle DONS-locaties samengevoegd en op één buiten-plek opgevangen. We delen de kinderen dan in themagroepen in, tot 8 jaar in groepen van maximaal 20 per dag, vanaf 8 jaar en ouder in een groep van maximaal 30 kinderen per dag. Samenvoegen kleurgroepen Ook wanneer kinderen centraal worden opgevangen (kinderen van meerdere DONS-locaties op één plek), krijgen zij een kleurlint om. Op rustige dagen zoals de woensdag, worden de kinderen van DONS 2 en 3, gezamelijk op de locatie van DONS 1 (Dongeschool) opgevangen. Daar behouden kinderen hun eigen kleur, maar worden verschillende groepen samengevoegd. Bij activiteiten worden kinderen van verschillende locaties samengevoegd met de aanwezige kleurgroepkinderen van die locatie. Deze situatie duurt zolang er nog geen 6 of meer kinderen op de woensdag zijn ingeschreven. Pas vanaf een groepje van 6 kinderen blijven zij op hun eigen locatie. Op de website van DONS staat onder de tab ‘Info’ bij ‘groepen’ onze werkwijze en indeling per locatie.


Samenvoeging van groepen gebeurt bij DONS; * Bij een incidenteel lagere bezetting van groepen - bijvoorbeeld in vakantieperiodes - of om pedagogische redenen kunnen andere basisgroepen worden gevormd, door het samenvoegen van groepjes kinderen. * Bij veel afmeldingen wegens bijvoorbeeld een feestdag (denk aan 5 december). * In de zomerweken van DONS. Dan worden themagroepen geformeerd (bijv. de Rovers), om het ‘vrije vakantiegevoel’ te benadrukken en omdat dan alle DONS-locaties op één buiten-accommodatie worden opgevangen. Wanneer worden kinderen in meer dan één basisgroep opgevangen? In situaties van een lagere bezetting op de groep kan er bij DONS voor gekozen worden om (groepjes) kinderen buiten hun vaste basisgroep samen te voegen. In deze samengevoegde groep (bestaande uit meerdere kleuren) is er meer keus voor kinderen om samen te spelen en ontstaat meer gelegenheid om specifieke activiteiten aan te bieden, bijvoorbeeld aan kinderen van dezelfde leeftijd, jongens en meisjes of aan kinderen met dezelfde interesse. Bij de samenvoeging zijn vaste DONS-leerkrachten aanwezig en is de structuur van de dag gelijk, dus herkenbaar voor jouw kind. Jouw kind kan op verschillende dagen in de week geplaatst zijn in verschillende basisgroepen, op dezelfde locatie. Dit is het geval bij een (structureel) lagere bezetting van groepen op een specifieke dag van de week (woensdag of vrijdag) of omdat er geen plek is op verschillende dagen in dezelfde basisgroep. Extra opvangdag Bij een aanvraag voor extra opvang op een andere dag dan de contractdag is dit bij DONS alleen mogelijk indien de planning (leerkracht-kindratio) dit toelaat, en ouders van kinderen toestemming geven voor het meedraaien in een ander kleurgroep. Woensdagen bij (D)ons Op de woensdagen komen de kinderen van DONS 1, 2 en 3 samen op DONS 1, de Dongeschool. Zij behouden hun eigen kleur en krijgen bij aanvang van de DONS-dag een kleurlint om. Vanwege de relatief lage opkomst op deze lange opvangdag, voegen wij wekelijks kleurgroepen samen. De groepen GROEN, GEEL en ORANJE (10 in totaal) vormen samen de jongsten van de woensdag; de groepen BLAUW, PAARS en ROOD (11 in totaal) zijn de oudsten. Zowel de groep jongsten als de groep oudsten staat onder begeleiding van twee DONSmeesters of –juffen. De jongste kinderen verblijven vooral in de speelzaal. Hier is ruimte en de mogelijkheid om vrij te spelen, om activiteiten aan te bieden, om te eten en te drinken. De oudste kinderen maken gebruik van het atelier. Hier staat vaak een gezellig muziekje op, staan hoge tafels waaraan gegeten, gewerkt of gespeeld kan worden. Mocht er voor een activiteit meer bewegingsruimte nodig zijn, dan staat tot 18:00 uur de Grote Gymzaal tot onze beschikking. Vrijdagen bij (D)ons Op de Dongeschool zijn elke vrijdag kleutergroepen vrij. De ene week zijn dat de kleutergroepen 1/ 2 A, B en E, de daaropvolgende week de groepen 1/ 2 C en D. DONS 1 biedt opvang aan de kleuters op vrije dagen. Deze kinderen zijn dan van 08:00 uur tot 15:15 uur welkom op de “Klodderfabriek”. Deze opvang vindt plaats in een ter beschikking gesteld kleuterlokaal. Enkelen van hen maken daar aansluitend ook gebruik van de reguliere DONS-Opvangdag. De meesten worden vanuit de Klodderfabriek door ouder/ verzorger opgehaald. Op de vrijdagmiddagen telt DONS 1 vooralsnog niet meer dan 20 kinderen.


Vanwege de relatief lage opkomst op deze opvangdag, voegen wij wekelijks alle groepen samen. Zo ontstaat er een gemengde groep van jongsten en oudsten, niet groter dan 20 kinderen, onder begeleiding van twee DONSjuffen of –meesters. Hun honk is de speelzaal, waar tijdens de Activiteiten Ronde “Reuze veel Keuze” genoeg te beleven valt voor zowel jong als oud. Er is ruimte om te knutselen, te klimmen en klauteren. Ook tijdens vrijspeelmomenten biedt de speelzaal ruimte en de mogelijkheid om te bouwen, te dansen, je te verkleden, te tekenen of om je terug te trekken met een boekje in een hoekje. Het eet- en drinkmoment gebeurt centraal, in het theatergedeelte van de speelzaal. Dan is er tijd voor een spannend verhaal of om de dag door te nemen. In het geval van een eventuele ruildag naar de vrijdag, staat er wekelijks iemand stand-by. Mochten wij onverhoopt boven de 20 kinderen uitkomen, dan kan deze collega bijtijds op de locatie aanwezig zijn. Met het oog en de hoop op een groei op deze opvangdag, hebben twee werknemers al aangegeven graag op deze dag te willen werken. De kleurgroep(en) per DONS-locatie: De actuele getallen per groep zijn steeds aan verandering onderhevig. Kinderen kunnen op basis van leeftijd, interesse of vriendschappen naar een andere groep overgeplaatst worden. Ook opzeggingen of nieuwe aanmeldingen zorgen hiervoor. Op de DONS-website werken we deze getallen tweemaal per jaar bij. Verder zijn deze cijfers te allen tijde opvraagbaar bij het DONS kantoor. DONS 1 (Dongeschool): 6 kleurgroepen op ma, di, do Groen (max. 20) groep 1-2 Geel (max. 20) groep 1-2 Oranje (max. 20) groep 1-2 Blauw (max. 20) groep 3 Paars (max. 20) groep 4/5 Rood (max. 10) groep 5 t/m 8

4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 6-7 jaar 7- 8 jaar 7 t/m 12 jaar

Woensdag en vrijdag samenvoeging van kleurgroepen. Totale capaciteit 100 kindplaatsen per dag. DONS 2 (Scholekster): 4 kleurgroepen: Geel (max 10) groep 1-2 4 jarigen Oranje (max. 20) groep 2 5-6 jaar Blauw (max. 10) groep 3 6-7 jaar Paars (max. 20) groep 7 8 jaar en ouder Op woensdag vindt de opvang op DONS 1 plaats, tot er 6 aanmeldingen zijn. Elke vrijdag voegen wij wekelijks de groepen Oranje-Blauw (9 kinderen) samen. De Groepen Geel (8) en Groep Paars (8) blijven met hun eigen groep. Op elke groep staat een leerkracht. Totale capaciteit 36 kindplaatsen per dag. Uitbreiding in aanvraag. We streven ernaar om door te groeien naar 60 tot 80 kindplaatsen. DONS 3 (Notenkraker): 6 kleurgroepen: Groen (max 10) groep 1 4 t/m 5 jaar Geel (max 20) groep 1-2 4 t/m 6 jaar Oranje (max 20) groep 2 5 t/m 6 jaar Blauw (max 10) groep 2/3 6 jaar Paars (max 20) groep 3-4 6-7 jaar Rood (max. 10) groep 5-6 7 jaar en ouder Op woensdag vindt de opvang op DONS 1 plaats, tot er 6 aanmeldingen zijn. Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS Opvang dec 2013

Op vrijdag doen we “Reuze Veel Keuze” en worden de Groepen Groen- Geel- Blauw (ca. 19 kinderen met 2 leerkrachten) en Oranje-Paars- Rood (9 kinderen, 1 leerkracht) samengevoegd. Totale capaciteit 80 kindplaatsen per dag. DONS 4 (Olympia): locatie in oprichting, vergunningaanvraag voor 60 kindplaatsen loopt. Er zal gestart worden met 2 groepjes van 10 kinderen: Groep Geel (jongsten) en Groep Paars (oudste kinderen). Groei en krimp De vraag naar opvang bij DONS groeit nog steeds. Dat past bij onze ambitie, maar betekent ook dat wij continu aandacht besteden aan verandering in groepssamenstelling. Wel zien we meer ouders minder dagen opvang afnemen, en blijft de spreiding van de vraag een organisatorisch probleem. Op de woensdag en vrijdag blijft de vraag naar opvang beduidend minder, en voegen wij verschillende groepen samen.


2. Een vrije maar geborgen* sfeer Binnen de buitenschoolse opvang van DONS bieden wij een vrije maar geborgen sfeer en leveren daarmee een actieve bijdrage aan de ontwikkeling van de DONS kinderen. Opvoeding en onderwijs zijn belangrijk voor het opgroeiende kind, het geeft het kind ondersteuning en stimulering tijdens de ontwikkeling. Het brengt ordening aan in gewenst en ongewenst gedrag en het stelt kinderen in staat zich vanuit een veilige omgeving te kunnen ontplooien. Wij vinden het onze taak de kinderen structuur te bieden en de gelegenheid om in hun natuurlijke nieuwsgierigheid en leergierigheid te voorzien, te prikkelen en waar nodig te stimuleren. Respect voor het individuele kind met zijn mogelijkheden en onmogelijkheden staat hierbij centraal. Het DONS-team heeft de taak de kinderen daarin te stimuleren; de voorbeeldfunctie van de DONS -leerkrachten is belangrijk. *Onder ‘geborgen’ verstaan wij ‘veilig’.

Accent op wenselijk gedrag Bij DONS vinden we het heel belangrijk een geborgen sfeer te creëren en te bewaken. Met een geborgen sfeer bedoelen we dat kinderen zich in een prettige sfeer kunnen ontwikkelen en dat het kind weet dat DONS leerkrachten die sfeer bewaken. Die sfeer kenmerkt zich door respect, ruimte geven, conflicten pratend oplossen, opkomen voor elkaar, elkaar steunen. In deze sfeer wordt geen ruimte gegeven voor pest- of uitsluitgedrag. We besteden aandacht aan omgaan met elkaar zonder concrete aanleiding. We hoeven niet op een conflictsituatie te wachten om het te hebben over omgang met elkaar. In teamvergaderingen staat dit met grote regelmaat op de agenda. Wij vinden dat je ‘omgaan met elkaar en kinderen’ regelmatig expliciet aan bod moet laten komen in de groep. Preventief en (re)actief Een geborgen, veilige sfeer dwing je niet af, die moet je met elkaar (team, kinderen en ouders) creëren en bewaken. Reageren op conflictsituatie is daarbij niet afdoende. Onze visie is dat het accent moet liggen op preventie. In de dagelijkse praktijk leggen onze de leerkrachten het accent op wenselijk gedrag door dit te herkennen, te benoemen en te waarderen. Zo kunnen we ervoor zorgen dat onwenselijk gedrag geen kans heeft te ontstaan. Dat willen we als volgt realiseren: Voorbeeldfunctie personeel Een belangrijk aspect aan een veilige sfeer is de rol die we als leerkracht spelen. Een kind moet zich bij ons op zijn gemak en gewaardeerd voelen. Het kind moet merken dat alle kinderen door de DONS -leerkracht gelijkwaardig behandeld worden en dat hij nooit partij kiest. Het kind moet erop kunnen vertrouwen dat de leerkracht adequaat optreedt tegen vervelend, oneerlijk of bedreigend gedrag. Het moet weten dat de leerkracht hem nooit voor schut zal zetten voor anderen. Het kind moet de leerkracht als goed voorbeeld kunnen zien van iemand die anderen respectvol behandelt. Wij vinden dat we moeten stimuleren dat kinderen aandacht voor elkaar hebben en dat het prettig is om elkaar te groeten en naar elkaar te informeren. We willen kinderen leren hoe je conflicten pratend kunt oplossen. We vinden het belangrijk om kinderen te laten zien dat verschillen heel normaal en leuk zijn. Medewerkers van DONS realiseren zich dat zij continu een voorbeeldfunctie hebben.

DONS-regels Binnen onze opvang hanteren we onze eigen huisregels, grenzen en omgangsvormen. De DONS -leerkracht schept helderheid en overlegt daar waar mogelijk met de kinderen. Wanneer een kind een ander opzettelijk kwetst, bespreekt de leerkracht dit met de betrokken kinderen. Ook besteedt de DONS -leerkracht aandacht


aan omgangsvormen met de gehele groep. De leerkracht heeft tevens een voorbeeldfunctie; de leerkracht behandelt ieder kind gelijk en met respect. Ook let de leerkracht op taalgebruik. Onze normen en waarden komen tot uiting in respect voor elkaar, voor elkaars spullen en voor de natuur;  kennis maken met en respect voor de waarden van alle culturen  acceptatie van overeenkomsten en verschillen tussen mensen  gedag zeggen bij het binnenkomen en weggaan  op je beurt wachten  iets vriendelijk vragen  niet schelden of schreeuwen tegen elkaar  elkaar geen pijn doen  elkaar niet ongewenst aan te raken  erover te praten, (voor) te lezen, dingen uit te beelden, eigen inbreng kinderen Respect voor (elkaars) spullen  niet afpakken  netjes vragen  zorgvuldig omgaan met materiaal  helpen opruimen Huisregels voor DONS -kinderen Elke groep heeft regels nodig, zeker waar het werken met kinderen betreft. Dit zijn de huisregels voor kinderen van DONS: Algemeen:  Je luistert goed naar de DONS -juf of meester  Als je naar het toilet wilt vraag je dat aan de DONS -leerkracht  Deuren worden rustig gesloten en voor elkaar opengehouden  Als er iets op de grond ligt, ruim je dat op, ook al is het niet van jou  Mobiele telefoons en digitaal speelgoed worden niet gebruikt in de gangen en kinderen leveren deze vóór aanvang van de opvang in bij de leerkracht  Snoepen is niet toegestaan tijdens buitenschoolse activiteiten (trakteren mag in overleg)  Laat waardevolle spullen zoveel mogelijk thuis  Je pest andere kinderen niet  Je raakt andere kinderen niet aan op een manier die zij niet willen Eten en drinken:  Handen wassen voor het eten  Rustig zitten, niet steeds opstaan of veel schuiven/wippen  Niet te dicht tegen een ander aan gaan zitten  Niet eten met open mond  Zorg dat je met je eten boven je bord blijft  Als je klaar bent en van tafel wil vraag je dat even  Je doet zelf je vuile bordje en bestek in de wasbak Trap en gang:  Rustig lopen, niet rennen door de gang of op de trap  Als je door de gang loopt doe je zachtjes


    

Je loopt rechts de trap op en houdt de leuning vast Je mag geen andere kinderen aanstoten of anderszins opzettelijk pijn doen Je mag niet van de balustrade glijden Jassen, mutsen, sjaals en wanten worden opgeborgen in de luizentassen en opgehangen aan het lusje aan de kapstok Tassen en gymspullen worden opgeborgen op de daarvoor afgesproken plaats

Speelzaal, Gymzaal, Danszaal of klaslokalen  Rustig lopen, niet rennen of glijden in de speelzaal, de gang of kleedkamers  Je mag er niet ballen of voetballen tenzij de juf/meester het goed vindt (in de gymzaal)  Je mag nergens op klimmen(tenzij de juf/meester het goed vindt (in de gymzaal))  Als je iets nieuws wilt doen, vraag je dat even aan de DONS-leerkracht  Niet tegen de scheidingswanden duwen, ze kunnen omvallen  Alles wat je gebruikt, ruim je ook weer op  Voorzichtig met verf en lijm  Je moet aan de DONS-leerkracht vragen of je de lijm mag gebruiken  De boom-box en de tv worden alleen door de leerkrachten aangezet  Als je zelf spelmateriaal wilt pakken, vraag je dat aan de leerkracht  We proberen elkaar zoveel mogelijk te helpen  Kinderen helpen mee alles weer op te ruimen De buitenspeelplaats:  Kinderen mogen niet duwen of ruw gedrag vertonen naar andere kinderen  Niet met zijn tweeën tegelijk op speeltoestellen  Uitsluitend fietsen/skaten met toestemming  Kinderen melden zich, indien zij naar binnen gaan en of naar de wc gaan bij de leerkracht. Er mogen niet teveel kinderen gelijktijdig naar het toilet  Niemand gaat buiten het hek (mocht er een bal over de omheining gaan, dan moet het kind de leerkracht waarschuwen) Gedragsregels voor het personeel van DONS Om veiligheid, rust en kwaliteit te kunnen waarborgen, is het belangrijk dat het team de middag goed voorbereid en van te voren de dag met elkaar doorneemt. De locatiemanager bepaalt de groepsindeling en welke juf/meester er op een basisgroep staat. Algemeen:  Geef het goede voorbeeld. Schreeuw niet. Rook, scheld en sms niet. En ren niet door de gangen of de lokalen.  Zorg er voor dat je op de hoogte bent van de DONS- huisregels en pas deze actief toe.  Zorg dat je privé-mobiele telefoon uit staat. Je hebt de zorg voor kinderen en kan daarbij niet afgeleid worden.  Zorg dat je tas met waardevolle spullen, medicijnen/sigaretten/aanstekers o.i.d. op een veilige plek wordt opgeborgen, zodat kinderen er niet bij kunnen.  Zorg ervoor dat je bij het klaarzetten van spullen rekening houdt met de veiligheid van de kinderen.  Ga zorgvuldig en respectvol met elkaar en met kinderen om, laat je niet negatief uit over elkaar.  Raak elkaar en kinderen nooit ongewenst aan.  Pas op met hete thee of koffie. Laat goed afkoelen (scheut koud water erbij) en zet het altijd op een plek waar kinderen niet bij kunnen.


Samenwerken;  Kom op tijd  Zorg dat je je lessen goed hebt voorbereid, doe dit vóór en niet tijdens werktijd  Check de presentielijst nauwkeurig, zodat er geen kinderen achterblijven  Spreek af wie er aan het begin van de middag en eind van de dag buiten staat en wie er binnen de kinderen opvangt  Bepaal wie welke taken heeft tijdens het eten en drinken  Bepaal wie de Dagsluiting presenteert  Spreek onderling duidelijk af wie er aan eind van de dag alvast gaat opruimen en wie er bij de laatste kinderen (buiten!) blijft  Zorg voor een goede overdracht naar ouders aan het eind van de dag (specifiekere uitwerking in Inwerkmap DONS-leerkrachten, intern document) Groepssamenstelling Bij het samenstellen van de groepen wordt goed gekeken naar het gedrag en de ‘mentale leeftijd’ van kinderen. Ook houden we waar mogelijk rekening met vriendschappen en de verhouding meisjes-jongens. Wanneer we bijvoorbeeld teveel kinderen, die gedragsmatig bewerkelijk zijn, in één groep plaatsen, kan dat negatief uitpakken voor de sfeer. Het bieden van emotionele veiligheid We dragen er zorg voor dat kinderen zich veilig en vertrouwd kunnen voelen. Wij vangen de kinderen op een vaste plaats op. Per DONS -locatie verschilt dit, afhankelijk van de het gebouw en de buitenspeelruimte; DONS 1 (100 kindplaatsen): Alle kinderen worden in het schoolgebouw opgehaald, zodat er snellen en directe overdracht is tussen de schoolleerkracht en de kinderen. De meeste kinderen blijven in hun eigen vertrouwde lokaal om te vertellen over de dag en iets te eten en te drinken. Elke kleurgroep heeft per 8 weken twee vaste juf/meester. Alle kinderen krijgen een gym-lint om in de betreffende groepskleur en leveren deze pas in aan het eind van de dag bij hun DONS leerkracht in, als ze door hun ouder(s) worden opgehaald en afscheid nemen door een hand te geven. DONS 2 (36, naar 80 kindplaatsen): Alle DONS -kinderen verzamelen zich bij de DONS -leerkracht op het plein bij de kleuteringang. De locatiemanager houdt de presentielijsten bij. Er posteert ook een DONS-leerkracht bij de uitgang van de school, om bovenbouw-leerlingen op te vangen. Ook bij DONS 2 werken we met kleurgroepen; Geel, Oranje, Blauw en Paars. DONS 3 (80 kindplaatsen): Het DONS -team staat na schooltijd in de hal bij de uitgang van de school klaar. Daar halen wij de jongste e e kinderen van groep 1 /2 op. De kinderen van groep 3 en hoger op de 1 en 2 verdieping lopen zelfstandig naar het DONS stamgroeplokaal (lokaalnr. 1.26). Wennen aan de nieuwe groep Wanneer een kind voor het eerst bij de opvang komt, brengt de betreffende groepsleerkracht het kind naar de DONS -leerkracht. Het nieuwe DONS-kind krijgt een rondleiding, wordt aan de andere kinderen voorgesteld en de leerkracht geeft dit kind extra aandacht en begeleiding in de eerste dagen. Wanneer wij gezamenlijk naar binnen gaan, klappen wij (leerkrachten en kinderen) totdat iedereen er is.


De kinderen zien aan de gekleurde linten bij welke DONS-leerkracht zij moeten verzamelen. Dan gaat één van de DONS-leerkrachten met de bijbehorende groep kinderen naar de kapstok om hier de jassen en tassen op te hangen en in luizentassen te doen. Vervolgens gaat iedereen handen wassen, en dan naar de stamgroepruimte, waar een DONS-leerkracht de kinderen opvangt en een gezamenlijk spel of lied introduceert. Na een hapje en een drankje bespreken we de dagindeling. Inleving Wij zijn betrokken bij de belevingswereld van kinderen. Heeft een kind iets leuks of iets naars meegemaakt dan besteden wij hier aandacht aan. Op de kalender staan de verjaardagen van de kinderen. Als er een kind jarig is, wordt er natuurlijk aandacht aan besteed en gezongen! Kinderen hebben een vast ritme en duidelijke regels nodig. Dat geeft hen zekerheid, veiligheid en vertrouwen. Vanuit deze basis kunnen zij op onderzoek gaan. Het ritme van de dag is voor de kinderen duidelijk. Ze weten welke kleur groep wat gaat doen en waar. Om de ca. 8 weken wisselt de DONS -leerkracht van kleur groep. Wij hanteren dezelfde gedragsregels die gelden in de klassen op school; zo weten de kinderen waar ze aan toe zijn. We hechten aan een klimaat van saamhorigheid in de groep waar aandacht is voor elkaar en waar ieder kind waardering en aandacht krijgt en het recht heeft zichzelf te zijn, zich vrij te voelen. Kinderen worden gestimuleerd om samen te spelen. Samen zingen speelt hierbij ook een belangrijke rol. De houding van de DONS -leerkrachten is in dit proces belangrijk. Emotionele veiligheid in grotere groepen Bij DONS zijn we ons ervan bewust dat we bij het werken met grote(re) groepen kinderen (30 kinderen of meer) de voorwaarden moeten scheppen om het emotionele welbevinden van ieder kind te waarborgen. Dit doen wij door inzet van pedagogisch- didactische vaardigheden van het DONS -personeel, regels en afspraken en de wijze van inrichting van het lokaal. Typerend voor de DONS -aanpak is de manier waarop wij dat brengen: met veel animatie en door het gebruik van drama-technieken. De regels zijn speels; kinderen lopen geordend, maar als ganzen door de gang, of al zingend. Didactiek wordt vaak ingezet met behulp van rollenspel: docent corrigeert een kind bijvoorbeeld in de rol van “Piet Parkiet”. Als kinderen wordt verzocht het lokaal netjes achter te laten wijst de juf een “Prins Stofdoek” aan enzovoorts. Bij DONS -locaties waar er per dag meer dan 30 kinderen zijn, werken we met duidelijk aangemerkte groepen (elke basisgroep heeft een eigen kleur). De kinderen weten in welke groep ze die dag zitten, en welke DONS leerkracht bij die groep blijft. Hiervan wordt alleen afgeweken als er bijzondere (les)activiteiten worden gedaan, zoals beeldende vorming, drama- of een bewegingsles. Dan worden bijv. twee basisgroepen samengevoegd (bijv. Groep Groen en Groep Geel, totaal ca.28-30 tot maximaal 40 kinderen). De groepen blijven echter wel intact; ieder kind weet in welke vaste basisgroep hij/zij zit en welke juf/meester daarbij hoort. DONS werkt met vakbekwame docenten die gediplomeerd zijn om voorwaarden te scheppen voor onderwijs aan groepen van gemiddeld 28 kinderen. Aangezien we binnen de opvang met een ratio van 1 docent per 10 kinderen werken, staan er op een groep van 30 kinderen, minstens drie vakbekwame docenten. In onderlinge samenwerking wordt het emotionele welbevinden van ieder kind gewaarborgd door de volgende drie pijlers: 1) Didactische vaardigheden van de DONS-leerkracht


a. Alert zijn De docent zorgt dat leerlingen voelen dat ze 'erbij' zijn door het maken van oogcontact, kinderen te laten weten dat correct gedrag gezien en gewaardeerd wordt, tussentijdse notities te maken van opvallend gedrag van kinderen. b. Spreiden van de aandacht De docent is zowel bezig met inhoud overbrengen als correctief optreden c. Erbij houden van de groep Leerkracht is voor iedereen te zien en heeft een actieve, open houding: blijft opgewekt en betrokken. Inhoudelijk zorgt de leerkracht voor voldoende uitdaging en aansluiting bij de belevingswereld van het kind. d. Verantwoordelijk stellen van het kind voor hun leren Kinderen krijgen aanwijzingen van de docent, maar moeten tegelijkertijd beseffen dat ze ook zelf voor een deel verantwoordelijk zijn voor een fijne naschoolse tijd bij DONS. e. Vermijden van onderbrekingen Mogelijke onderbrekingen

Oplossingen

ongelukjes in de klas

Er staan bij een groep van 30 kinderen minimaal drie werknemers. Zonder dat de focus van de centrale activiteit afgehaald hoeft te worden, kan een tweede of derde leerkracht altijd bijspringen.

binnenkomen van ouders

Vlakbij de deur staat een bank waarop ouders zonder te storen kunnen gaan zitten en meekijken. Na afloop van de activiteit wordt door de docent aangegeven dat de kinderen wier ouder er is, mee kan gaan.

kinderen die specifieke aandacht nodig hebben

Tweede of derde leerkracht van DONS gaat tussen de kinderen zitten en neemt het betreffende kind zonder de activiteit te verstoren bijv. op schoot en praat er zachtjes mee. Als een kind erg emotioneel is wordt het apart genomen naar een rustige plek om te kalmeren.

kinderen die later binnen komen

Er wordt oogcontact met het kind gemaakt. Het kind heeft het gevoel dat het gezien is. Door de afgesproken gedeelde verantwoordelijkheid verwachten we dat het kind zelfstandig naast de andere kinderen plaats neemt. Mocht een kind dit nog niet zelfstandig kunnen, springt een tweede of derde leerkracht bij.

2. Regels en afspraken Over het verzamelen in het lokaal: * een vaste looproute naar het lokaal toe * afspraken over het lopen op de gang Tijdens de activiteit: * vaste afspraken over gedrag tijdens de activiteiten. (belangrijkste is naar elkaar luisteren en kijken) Zie ook onze huisregels. Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS Opvang dec 2013

3. Inrichting van het klaslokaal Een duidelijke inrichting van het lokaal levert veel rust op. Op iedere locatie: * weten kinderen waar ze kunnen gaan zitten; * is er een vaste plek waar de activiteiten plaatsvinden: centraal en voor iedereen duidelijk zichtbaar. Zo is er een duidelijke leeshoek waar een kind zich even met een boekje kan terugtrekken. Knutselen gebeurt in een atelierruimte of aan aparte knutseltafeltjes. Een luisterhoek zit nog in de planning. Daarnaast kan de fantasie en de motivatie geprikkeld worden door de omgeving: Bijv. door gebruik van een podium met theaterlicht en/of theatergordijn en het draaien van rustige muziek. Als de vrije, geborgen sfeer wordt aangetast Afspraken maken met elkaar over hoe we met elkaar omgaan, betekent ook dat we de afspraken moeten handhaven. Daarbij moeten we duidelijk zijn hoe we handelen als een veilige sfeer wordt bedreigd. Daarbij houden we de volgende stappen aan: Stap 1 De DONS-leerkracht signaleert het ongewenste gedrag en bespreekt dit in eerste instantie met het betrokken het kind(eren), waarna het gewenste gedrag wordt benoemd door kinderen en DONS -leerkracht. Als het nodig is, bespreekt de leerkracht het ongewenste en natuurlijk het gewenste gedrag in de groep. Stap 2 Wanneer het gedrag zich toch weer voordoet volgt een passende straf. In beginsel gaan wij uit van een betekenisvolle straf; de straf zelf is educatief. Voorwaarde is dan wel dat het kind het ervaart als een bestraffing en er een duidelijk signaal van uitgaat naar het kind. (Het kind laten opschrijven of tekenen wat hij/zij niet goed deed en hoe hij/zij het in het vervolg kan doen). Toch kan het ook voorkomen dat er een straf gekozen wordt, die slechts bedoeld is om het kind te laten merken dat het zich niet goed heeft gedragen. Elke DONS -locatie hanteert de ‘time-out’; waarbij kinderen even apart van de groep(s-activiteit) worden gezet. In een uiterst geval, als het kind de groepssfeer en voortgang van de activiteit belemmert, plaatsen het kind tijdelijk bij een oudere groep kinderen (als het een kleuter betreft), en een ouder kind bij een kleutergroep. De tijd dat het kind apart moet zitten is afhankelijk van de leeftijd en de ernst van het ongewenste gedrag. Soms kan er een extra strafmaatregel ingezet worden. Ook dit hangt af van de leeftijd en de vaardigheden van het betreffende kind. Stap 3 Blijft er sprake van herhaaldelijk ongewenst gedrag dan worden de ouder(s) uitgenodigd voor een gesprek. Met de ouder(s) worden dan afspraken gemaakt. De DONS -leerkracht en ouder(s) houden elkaar op de hoogte van de voortgang van de gemaakte afspraken. Als ondanks de gemaakte afspraken het bepaalde gedrag niet verbetert, in extreme mate bedreigend of intimiderend voor andere kinderen is, of wanneer er sprake is van continue verstoring van de DONS -(les)activiteiten met negatieve gevolgen voor de rest van de groep, is stopzetting van de overeenkomst de enige oplossing. Bij bovenstaande stappen werken wij nauw samen met het schoolteam; de vaste groepsleerkracht van het kind en eventueel de begeleider of remedial teacher. Deze samenwerking bestaat uit informeren en afstemmen. De ouder wordt hierbij in een vroeg stadium betrokken bij het proces. Zeker op gebeid van pedagogisch handelen is het van belang dat DONS op één lijn zit qua benadering van het kind en het omgaan met probleemgedrag.


Hij/zij is/zijn ook aanwezig bij gesprekken met de desbetreffende leerkracht van school. Eventuele beslissingen t.a.v. schorsing en/of verwijderingen kunnen in samenspraak met de school genomen worden.

Pesten Ieder kind wordt weleens geplaagd. Mocht een kind structureel het slachtoffer zijn van pesten dan heeft dit schadelijke gevolgen voor de ontwikkeling van het kind. Door de voortdurende aandacht voor de relatie tussen kinderen en tussen kinderen en groepsleerkrachten proberen wij een veilig klimaat in DONS te creëren. Hierdoor is pesten bespreekbaar en krijgt daardoor weinig kans. Op de scholen waar DONS locaties heeft, wordt gewerkt met het programma ‘De Vreedzame School’. Deze lijn van pedagogiek willen wij zoveel mogelijk volgen om zo een ‘doorlopende leerlijn’ te bieden, ook op het gebied van sociale vaardigheden en interactie tussen kinderen. In die gevallen dat er vastgesteld wordt dat er gepest wordt, worden er speciale maatregelen getroffen om een einde te maken aan het pesten. Mochten ouders het vermoeden hebben dat hun kind pest of gepest wordt, sporen we hen aan om dit dan zo snel mogelijk te bespreken met ons. Het beste is dan een mondelinge afspraak te maken met de locatiemanager. Vreedzame School Op de scholen waar DONS zit, wordt gewerkt met de methode ‘Vreedzame School’. De pedagogische visie van De Vreedzame School is het overbruggen van verschillen. De kern van een democratie is de erkenning en het proberen te overbruggen van verschillen. We leggen de ander onze mening niet op, maar staan open voor de mening van de ander. In onze visie is het van belang om kinderen al op jonge leeftijd te leren hoe je om kunt gaan met verschillen. Hoe overbruggen we meningsverschillen? Hoe lossen we de belangentegenstellingen in een conflict zó op dat beide partijen tevreden zijn? Staan we open voor mensen die ‘anders’ zijn dan wij? Zie voor meer informatie de webites van de scholen en: www.devreedzameschool.net


3.

Veilig, Gezond & Gelukkig

DONS en de Wet Kinderopvang De kwaliteit van de kinderopvang is een zaak van ouders die gebruik maken van kinderopvang, de aanbieders van kinderopvang en de overheid. Volgens de Wet Kinderopvang zijn ondernemers in de kinderopvang verplicht ‘verantwoorde kinderopvang’ aan te bieden. Dit is kinderopvang die bijdraagt aan een goede ontwikkeling van een kind in een veilige en gezonde omgeving. Ons personeel Tijdens de sollicitatieprocedure bij DONS wordt elke leerkracht, naast zijn/haar kunde en liefde voor het werken met kinderen, beoordeeld op didactische en pedagogische kwaliteiten. Een PABO-diploma of relevante lerarenopleiding (gelijk aan MBO-niveau 4 of hoger) is een minimum opleidingsvereiste. Als een leerkracht wordt aangenomen bij DONS opvang, moet hij/zij een recente Verklaring omtrent het Gedrag (VOG) kunnen tonen. DONS-docenten werken volgens de eisen die de CAO-Kinderopvang aan de werkomstandigheden stelt. Zie verder hoofdstuk 5 Personeel. Toezicht Het kwaliteitsbeleid is vastgelegd in de ‘Beleidsregels kwaliteit kinderopvang’ als onderdeel van de Wet kinderopvang. De gemeente is verantwoordelijk voor toezicht op de kwaliteit van de opvang. De GGD voert regelmatig inspecties uit bij alle DONS -locaties. Het Rijk is verantwoordelijk voor het landelijke toezicht hierop. Voor meer informatie over een DONS -locatie kun je de meest recente inspectierapporten van de GGD Inspectie downloaden: Ook zijn de rapportages te vinden in het LKR via: www.landelijkregisterkinderopvang.nl. Deze rapporten zijn openbaar en liggen ter inzage op de DONS-locaties in de Map voor Ouders. Veiligheidsbeleid DONS voert elk jaar, en bij veranderingen, een risico-inventarisatie van de gebruikte ruimtes uit op het gebied van veiligheid en gezondheid. Naar aanleiding van die inventarisatie schrijven we een plan van aanpak en een verslag. De Risico-inventarisatielijsten zijn in te zien in de paarse mappen die op de locaties liggen. Op alle locaties is de locatiemanager ook de veiligheids- en gezondheidscoördinator. Vragen over het Veiligheidsbeleid van DONS kun je stellen aan Cornélise Smids-Pastor, beleidscoördinator: [email protected] Gezondheidsbeleid DONS heeft een eigen Ziekte- en Medicijnbeleid (zie bijlagen). Dit wordt aan nieuwe ouders overhandigd en is down te loaden via de website: http://DONSopvang.nl/wordpress/pedagogisch-beleid. Bij twijfel over een (besmettelijke) ziekt of aandoening nemen wij contact op met de GGD. Voor kinderen die medicijnen gebruiken zal door de ouders een medicijnformulier ingevuld moeten worden (achterin Ziekte- en Medicijnprotocol). Hygiënebeleid Binnen DONS opvang wordt de gangbare huishoudelijke hygiëne gehandhaafd. Het is belangrijk dat de omgeving waar de kinderen verblijven schoon wordt gehouden. Zie bijlage. Meldcode Kindermishandeling DONS werkt sinds 1 juli 2012 met de nieuwe Meldcode Kindermishandeling. Wanneer we ons zorgen maken over een kind die verder gaan dan de dagelijkse gang van zaken, dan werken we in onze organisatie met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. We zullen dan signalen zo snel mogelijk met de ouders bespreekbaar maken om samen te kijken welke zorg we kunnen organiseren om de situatie te verbeteren. Het gaat natuurlijk om een uitzonderlijke situatie, maar we willen alle ouders graag van tevoren informeren dat we


met de code werken, om verrassingen te voorkomen. Op de locaties ligt de Meldcode ter inzage (vraag naar de Infomap voor Ouders). Zorgelijke signalen DONS hanteert een Protocol Kindermishandeling waarin wij ons volgens de wet aan de Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling 2013 houden. Zodra ons personeel afwijkend, zorgelijk gedrag bij een kind signaleert volgen wij dit protocol. Dit protocol ligt ter inzage op de DONS-locaties, als download op de website of wordt op verzoek toegezonden. Dit protocol geeft de stappen aan die gezet moeten worden in het proces; 1. in kaart brengen van signalen 2. collegiale consultatie en raadplegen AMK 3. gesprek voeren met de ouder 4. wegen van aard en ernst 5. hulp organiseren en effecten volgen/melden en bespreken Kinderopvangcentra dragen een eigen verantwoordelijkheid voor het signaleren van kindermishandeling en voor het ondernemen van actie na het signaleren. De signalen moeten worden doorgegeven aan de instanties die hulp kunnen bieden aan het gezin. De leerkrachten hebben hierin een duidelijke taak. Zij zien de kinderen regelmatig en kunnen opvallend of afwijkend gedrag signaleren. Nadat zij signalen hebben opgemerkt is het ook hun taak actie te ondernemen, waarna het protocol wordt gevolgd. De leidinggevenden van DONS steunen de leerkrachten bij deze taak en geven sturing aan de uitvoering van het protocol. Zij zijn er verantwoordelijk voor dat de signalen bij de juiste instantie terechtkomen. Dit betekent dat er enige deskundigheid moet zijn in het signaleren en in het omgaan met de signalen van kindermishandeling. In navolging van de adviezen die de Commissie Gunning heeft gegeven op het gebied van voorkomen van kindermishandeling binnen kinderopvangorganisaties zijn per 1 januari 2012 een ‘Aandachtsfunctionaris Kindermishandeling’ aangesteld binnen DONS. Binnen DONS heeft Nienke Groenewege (locatiemanager DONS 3) deze nevenfunctie. Extern vertrouwenspersoon DONS heeft een extern vertrouwenspersoon: Heleen de Jong. Zij kan geraadpleegd worden inzake kwesties die gaan over ongewenst gedrag en integriteit. Heleen is bereikbaar via e-mail:[email protected] of telefonisch: 06-25024555. Meer informatie is te vinden via: www.heleendejongadvies.nl.


4. Communicatie Contact met ouders Contact met de ouder(s) is belangrijk voor DONS; om een vertrouwensband en een goede samenwerking op te bouwen en ervoor te zorgen dat de twee opvoedomgevingen, thuis en de opvang, goed op elkaar zijn afgestemd. Dat vereist een goede communicatie tussen de leerkrachten en de ouders. We leren de kinderen goed kennen en wisselen ervaringen en aanpak uit. De korte lijnen die wij met ouders (willen) hebben, komt onder meer tot uitdrukking in gebruik van ‘je’ en ‘jij’ in plaats van ‘u’ in schriftelijke en digitale communicatie met ouders. Breng- en haalmomenten Wij spreken de ouders voornamelijk bij het ophalen. We vertellen ze dan hoe de dag is verlopen en hoe het kind de dag heeft beleefd. Als er bijzonderheden zijn, bespreken we die ook. Natuurlijk bieden we ouders altijd de gelegenheid om een afspraak te maken voor een uitgebreider gesprek. Dit kan op ons initiatief of op initiatief van de ouders. Tijdens vakantie of studiedagen zullen wij ‘s ochtends vragen of er bijzonderheden zijn. Kortom: wij vragen om informatie die van belang is om de initiatieven van een kind beter te begrijpen en hem zo goed mogelijk te kunnen begeleiden. Als ouders hun kind niet zelf komen halen, dienen ze dit van te voren te laten weten. Uit veiligheidsoverwegingen geven wij kinderen niet zonder toestemming van de ouders mee aan een derde. Om diezelfde reden kunnen kinderen alleen opgehaald worden door iemand boven de 12 jaar. Het wegwijsgesprek Wanneer een kind geplaatst is, nodigen we de ouder uit voor een wegwijsgesprek op de locatie, met de locatiemanager. Bij voorkeur is hierbij ook het kind aanwezig. Tijdens dit gesprek wisselen we informatie uit en kan het kind alvast kennismaken met groepsgenootjes en de ruimtes. Het is voor kinderen belangrijk dat de volwassenen, ouders en DONS-leerkrachten, waar ze mee te maken hebben zoveel mogelijk dezelfde pedagogische aanpak hebben. We wisselen informatie uit over het wel en wee van de kinderen, zodat alle betrokkenen goed zijn geïnformeerd en er wederzijdse afstemming plaatsvindt. Als er een verschil van inzicht is, gaan wij zo snel mogelijk met elkaar en/of de ouder/verzorger in gesprek en maken daarbij afspraken. Dit gebeurt wanneer de ouders hun kind komen ophalen. In sommige gevallen maken we een afspraak voor een gesprek. Het wegwijsgesprek is bedoeld om evt. bijzonderheden met de ouder(s) te bespreken voordat DONS een kind gaat opvangen. Als een nieuw kind is aanmeld bij DONS en het contract is rond (getekend bij kantoor binnen), neemt de locatiemanager telefonisch contact op met de moeder of vader/verzorger om een afspraak op de locatie te maken. Wennen gebeurd alleen als de ouders hierom vragen. Het wegwijsgesprek wordt dan gecombineerd met een wendag. In het Wegwijsgesprek komt aan bod;  Rondleiding, voorstellen aan team  Dagindeling bij DONS  Groepsindeling (in welke groep kind gaat meedraaien)  Welke ruimtes we gebruiken: waar dagelijkse informatie terug te vinden is (magneetbord of sandwichbord)  Wat te doen bij ziekte/afwezigheid, vragen aan kantoor, vakanties  Halen/brengen, eerder komen of laat zijn


 

Op basis van het formulier “Algemene Informatie over jouw kind” met ouders bespreken of alle info compleet is/er bijzonderheden zijn. Verwijzen naar protocollen (Map voor Ouders), Pedagogisch Beleidsplan

Nieuws DONS probeert de ouders zo duidelijk mogelijk te informeren over alle activiteiten die zich tijdens de opvang afspelen. Deze informatie bereikt de ouders door:    

Nieuwsberichten op de website en op de prikborden waarin de nieuwste ontwikkelingen worden vermeld Elke twee à drie maanden een nieuwsbrief per e-mail aan alle ouders Extra specifieke nieuwsbrieven over bijvoorbeeld de zomervakantie Een folder met daarin het wisselende activiteitenprogramma

Voor vragen, opmerkingen of suggesties over DONS-zaken en/of over kinderen kunnen ouders altijd een afspraak maken met de locatiemanager van de vestiging. Website Veel informatie staat vermeld op onze website. De content hiervan wordt voortdurend geupdate. Kindbesprekingen Het DONS-team heeft onderling, per locatie, overleg over de kinderen. DONS werkt nauw samen met de school en zal bij het signaleren van opvallend gedrag (positief en negatief) dit mondeling bespreken met de ouders en met de vaste groepsleerkracht. Er worden notulen van de kindbesprekingen gemaakt. Deze dienen alleen voor gebruik van de DONS -leerkrachten en zijn op verzoek ter inzage voor de ouders. Gegevens van kinderen die bij DONS weggaan, worden na 1 jaar vernietigd. Informatie-uitwisseling met de school Om samen één pedagogisch-didactische lijn te trekken, deelt DONS relevante informatie over de ontwikkeling van kinderen met de intern begeleiders en desbetreffende leerkrachten van de school. Nieuwe ouders van DONS worden hierover bij aanvang geinformeerd. DONS gaat er vanuit dat ouders zich kunnen vinden in onze visie en geen bezwaar maken tegen het delen van relevante kindinformatie met de intern begeleider(s) of betreffende groepsleerkracht van de school. Mochten ouders zwaarwegende bezwaren hebben tegen het uitwisselen van kindinformatie met de school, moeten zij dit bij het aangaan van het contract schriftelijk kenbaar maken aan DONS. DONS Werkgroepen Om de vervlechting van school en de buitenschoolse opvang verder vorm te geven en beter aan te sluiten bij de doelen van de school en de DONS -kinderen, hebben de DONS -leerkrachten een aantal keer per schooljaar overleg met de werkgroepen. Deze werkgroepen bestaan uit zowel DONS-leerkrachten als groepsleerkrachten van het vaste leerkrachtenteam en hebben o.a. tot doel de wederzijdse samenwerking beter te laten verlopen. Zowel op het gebied van omgang met kinderen als over bijvoorbeeld het gezamenlijk gebruik van lokalen. Schriftelijke verslaglegging Ook vinden we het heel belangrijk om de ontwikkeling van onze kinderen eens per jaar schriftelijk vast te leggen. Aan het eind van het schooljaar (medio juni) krijgen alle DONS-kinderen (behalve als ze een eigen DONS-verslag mee naar huis. Dit verslag is door leerkrachten van DONS met zorg opgesteld en bestaat uit drie onderdelen; algemeen/persoonlijke ontwikkeling; creatieve ontwikkeling; cognitieve ontwikkeling bij DONS.


Een kopie van het DONS -verslag wordt aan de eigen groepsleerkracht van het kind op school overhandigd. Deze manier van informatie-uitwisseling kan naar onze mening waardevolle input zijn voor de vaste groepsleerkracht. En andersom geloven wij dat het de samenwerking en doorlopende ontwikkeling van de DONS -kinderen ten goede komt. Toestemming, inzage en nader overleg DONS vraagt ouders via het formulier ‘Algemene Info over jouw kind’ of zij bezwaar hebben tegen het maken van foto- of filmopnamen. Zie hiervoor het formulier ‘Algemene Info over jouw kind bij DONS’. Verder verwijzen we naar de Algemene Voorwaarden van DONS Opvang 2012, down te loaden via de website bij ‘Aanmelden’. Ouderavond Per jaar organiseren we met het hele team minimaal één ouderavond. We stemmen dit af met de oudercommissie. Ouderavonden kunnen wisselende thema’s hebben, bijvoorbeeld over hoe een DONS -dag verloopt (met foto’s en filmmateriaal). De oudercommissies DONS werkt vraag- en samenwerkingsgericht en wil een toegankelijk BSO-aanbod bieden waarbij de groei van de kinderen voorop staat. Ouders worden actief en informeel betrokken bij het kwaliteits- en pedagogisch beleid van de organisatie. Elke DONS-locatie heeft een eigen oudercommissie. Er wordt 2 a 3 keer per schooljaar vergaderd waarbij de ocie’s de taak hebben om; * De belangen van de kinderen en de ouders van DONS zo goed mogelijk te behartigen en de ouders te vertegenwoordigen * Te adviseren over de kwaliteit van de opvang bij DONS * Ontwikkelingen rond de kinderopvang kritisch volgen * Adviseren bij wijzigingen in beleid en kosten (bijvoorbeeld uitbreiding kindplaatsen en verhoging tarief) * Bij de jaarlijkse GG-Inspectie de gevraagde (onafhankelijke) informatie geven over DONS Contactgegevens oudercommissieleden Oudercommissie DONS 1: [email protected] Oudercommissie DONS 2: [email protected] Oudercommissie DONS 3: [email protected] Oudercommissie DONS 4 nog in oprichting: [email protected] De e-mailadressen van de commissieleden liggen op elke vestiging ter inzage. Klachtenregeling We streven naar open communicatie en korte lijnen met ouders. Dit zorgt voor een geborgen klimaat waarbij ouders zich niet geremd hoeven te voelen om ons aan te spreken wanneer er iets misgaat. Wij doen ons uiterste best, maar er kan natuurlijk iets misgaan. Waar het gaat om communicatie vinden wij het belangrijk dat er respectvol en fatsoenlijk met elkaar wordt omgegaan, ook in situaties waarin sprake is van irritatie, boosheid of verschil van mening. We willen duidelijk zijn, zodat misstanden en verkeerde verwachtingen kunnen worden voorkomen. Van onze kant streven wij naar een adequate informatieverstrekking. DONS is lid van de stichting KK onder aansluitnummer 2144 (www.klachtkinderopvang.nl). Als je een klacht hebt over de werkwijze of het personeel van DONS, kun je bij deze organisatie terecht. Je hoeft dus niet eerst contact op te nemen met één van de leerkrachten, de beleidscoördinator of de algemeen directeur of de oudercommissie van de DONS-locatie. We hopen natuurlijk, dat je dat wel doet. We nemen klachten namelijk Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS Opvang dec 2013

heel serieus en zullen in goed overleg met ouders ervoor proberen te zorgen dat zij hun kind met het volste vertrouwen naar DONS opvang (blijven) brengen. Ons klachtenreglement ligt ter inzage in de Informatiemap voor ouders of kan worden gedownload op de website. Exitgesprek Als de kindplaats is beëindigd, worden de ouders via het DONS-kantoor uitgenodigd voor een exitgesprek met vragen over hun ervaringen. Deze evaluatie kan input zijn voor verbeteracties.


5. Personeelsbeleid Mede actief onder schooltijd Bijzonder aan DONS is dat wij als enige schoolopvangorganisatie ook lessen onder schooltijd verzorgen. We leren de kinderen daardoor kennen en weten wat ze nodig hebben na schooltijd. Hiervoor werken we nauw samen met de schoolteams. De ontwikkeling van de kinderen volgen we op de voet. Zo maken we verslagen van lesresultaten en observaties. Ouders, kinderen en leerkrachten van de basisschool krijgen elk jaar ook een schriftelijk verslag. Deze constructie is mogelijk omdat wij met HBO-geschoolde docenten werken. De meeste leerkrachten bij DONS hebben een opleiding als drama, muziek, gym en bevo-docent, plus een aantal leraren met een Pabodiploma. Een aantal van hen werkt ook als vervanger bij ziekte van het vaste schoolteam. Scholing, opleiding en kwalificaties medewerkers Bijna alle (thans 33) medewerkers hebben een parttime aanstelling. Sommige leerkrachten vervullen ook functies op het DONS-kantoor of helpen bij projecten met filmen, monteren, het componeren en arrangeren van muziek, het beheren van de website enzovoorts. Alle medewerkers moeten naast een geldig docentendiploma, ook een recente Verklaring omtrent het Gedrag kunnen overleggen. Regelmatig, maar minstens ieder jaar, krijgt het DONS-team bijscholing op het gebied van kinder-EHBO en BHV vaardigheden. Ook doet ons personeel mee met de ontruimingsoefeningen van de school. Geen stagiaires Bij DONS werken mensen die klaar zijn met studeren, geen stagiaires. Wij nemen mensen aan die verantwoordelijkheid kunnen en willen nemen om zelfstandig te werken met kinderen en die de vaardigheden hebben om in een team te werken met groepen kinderen van verschillende leeftijden. Soms is het voorgekomen dat iemand die afgestudeerd was aan het conservatorium, een Ervarings Certificaat (EVC-traject) moest doorlopen, om haar diploma te laten toetsen aan de opleidingseisen die de Wet Kinderopvang aan de functie stelt (zie www.FCB.nl). We sluiten niet uit dat wij in de toekomst met (PABO)stagiaires gaan werken. Rooster en achterwacht Personeelsroosters worden per lesactiviteitenronde (6-8 weken) gemaakt. En wekelijks bijgesteld a.d.h.v. ziekteverzuim, vakanties en wisselingen. Deze roosters zijn te allen tijde opvraagbaar bij de kantoormanager of locatiemanager van de betreffende DONS-locatie. Wanneer het nodig is, bijvoorbeeld bij ziekte, is er bij DONS altijd iemand die zijn collega kan vervangen (‘de achterwacht’). Tevens wordt ervoor gezorgd dat de directeur, de beleidscoördinator en officemanager indien nodig, oproepbaar zijn bij calamiteiten. Deze personen zijn in bezit van een VOG en kunnen binnen 20 minuten op de locaties zijn. Op lange dagen wordt ervoor gezorgd dat het kantoor bereikbaar is (en eventueel telefonisch doorgeschakeld is naar de achterwacht). Personeel van DONS wordt geacht op alle locaties inzetbaar te zijn. Dit doen wij bewust, zodat het zogenaamde ‘DONS-dna’ goed wordt verspreid en kennis en materialen uitgewisseld worden. Inzet van andere volwassenen bij DONS ( ‘Vier ogen principe’) Er wordt gestreefd een leerkracht niet alleen op de vestiging te laten staan, ook al zijn er die dag minder dan 10 kinderen. Op lange dagen waarbij DONS om 8:00 opengaat, worden altijd minimaal 2 leerkrachten ingeroosterd. Er is in het schoolgebouw meestal iemand van de schooladministratie aanwezig. In het Bockesprong-gebouw zijn er ook medewerkers van het gebouwbeheer aanwezig die zorgen voor veiligheid en facilitair beheer. Vaak is er iemand van de directie van DONS op de locatie aanwezig. Dit is in geval van de Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS Opvang dec 2013

beleidscoordinator (Cornélise Smids-Pastor) ter ondersteuning van de locatiemanager, voor een oudergesprek, om vergaderingen met schoolthema bij te wonen of een locatieteamoverleg voor te zitten. Directeur Alfred Pouwels verzorgt o.a. coaching on the job springt als achterwacht bij ziekte van personeel. Net als Asta Kat (kantoormanager) heeft hij een achtergrond als docent.


6. Praktische Zaken Veelgestelde vragen De meeste praktische vragen van ouders worden beantwoord op de website bij ‘Veelgestelde Vragen’. Voor alle actuele informatie omtrent kosten, openingstijden, uurtarief, teruggaaf kinderopvangtoeslag, contract, aanmelden, ruilen, bundelen vakantiedagen en inhalen verwijzen wij naar de website van DONS. Nieuwe ouders krijgen samen met het contract per mail het document ‘Wegwijs bij DONS’ toegestuurd en kunnen zij te allen tijde terecht met vragen bij de locatiemanager, het team of het DONS-kantoor. Op het ‘Wegwijs bij DONS’ document wordt door de locatiemanager tijdens het wegwijs gesprek, dat de locatiemanager met de nieuwe ouder en het kind heeft voordat de opvang start, aangegeven in welke groep je kind zal starten. Dit naar aanleiding van een eerste ontmoeting met het kind en een inschatting van waar het kind zich het beste thuis zal gaan voelen. DONS-contract Opvang bij DONS is mogelijk vanaf een dag per week. Dit contract geeft recht op opvang tijdens schooldagen, maar ook op studiedagen die op deze dag van de week vallen. Elke school bepaalt, op advies van het bestuur, hoeveel en wanneer de studiedagen worden gepland. Afmelden of eerder ophalen Als een kind niet naar DONS komt moet hij/zij per sms-bericht bij de eigen locatie worden afgemeld voor Dons. Wij dragen de verantwoordelijkheid voor elk DONS- kind dat op onze presentielijsten staat zodra de schoolbel gaat. Als een kind ziek thuis is en netjes bij school is afgemeld, moet hij/zij ook bij DONS worden afgemeld. Wennen, ruilen en incidentele opvang DONS heeft geen standaard wenbeleid, maar wen-dagen en kennismaking met de groep behoren zeker tot de mogelijkheden. Dit kan met de DONS locatiemanager worden afgesproken. Zie ook pagina 20. Ruilen is alleen mogelijk binnen dezelfde week en in overleg met het kantoor, wij checken of er in de groep van het kind plek is en geven samen met een bevestiging per mail ook door dat ouders zelf hun kind en de leerkrachten op school op de hoogte brengen. Het kind zal in principe in de eigen kleurgroep geplaatst worden. Als daar geen plek is vragen wij toestemming aan de ouders om het kind die extra dag te plaatsen in een andere groep. Op dagen dat er te weinig kinderen in een groep zitten, zoals bijvoorbeeld de woensdag of de vrijdag, voegen wij groepen samen. Als ouders voor hun kind een extra dag DONS nodig hebt, kun ouders deze aanvraag doen door middel van de ‘ouderlogin’ of contact opnemen met kantoor. Daar wordt gekeken of er plek is en sturen per mail een bevestiging. Daarin vragen wij de ouder om het kind en de leerkracht op school op de hoogte stellen van de extra dag bij DONS. Je kind zal in principe in de eigen groep geplaatst worden. Op dagen dat er te weinig kinderen in een groep zitten, zoals bijvoorbeeld de woensdag of de vrijdag, voegen wij groepen samen. Als een kind naar een andere groep verhuist, tijdelijk of voorgoed, dan wordt dit door kantoor of door de locatiemanager eerst aan ouders voorgelegd. De vakantieperiodes De zomervakanties zijn DONS zijn altijd een feest. We vangen de kinderen gedurende zes weken op bij een buitenlocatie. Dit was de eerste drie jaar altijd ‘De Waterkant’, een gebouw van stichting NME aan de Nieuwe Meer. Sinds 2013 bezoeken we zomers scoutingterrein ‘Kantankye’. Alle (actuele) informatie over de zomerperiode staat op de website en wordt in aparte nieuwsbrieven aan de ouders (die zich daarvoor hebben aangemeld), voor aanvang van de zomervakantie, digitaal verstuurd.


Bundelen opvangdagen Om ouders maximaal profijt te geven van hun opvangcontract tijdens de zomervakantie, mogen zij in vakanties alle dagen die zij niet gebruiken door vakantie en vrijedagen, bundelen en verdeeld binnen de zomervakantieweken opnemen (niet opsparen). Voor de zomervakantie begint, krijgen alle ouders een mail met daarin het verzoek een zomerplanning door te geven. DONS maakt op basis hiervan een rooster en een planning voor de zomer. Ook in vakanties zal je kind in principe in de eigen kleurgroep geplaatst worden, zomervakantie uitgezonderd (zie pagina 13). Op dagen dat er te weinig kinderen in een groep zitten, zoals bijvoorbeeld de woensdag of de vrijdag, voegen wij groepen samen. In de zomerperiode formeren wij nieuwe themagroepen maken. Wij sturen ouders daar van te voren een Zomernieuwsbrief over. Klodderfabriek en kleuteropvang Elke vrijdag is de Klodderfabriek van DONS 1 geopend voor de kleuters van de Dongeschool. Ouders die om de week opvang nodig hebben, kunnen hier gebruik van maken. De klodderfabriek staat onder leiding van zeer creatieve juffen. Zij organiseren voor de kinderen spetterende kunstprojecten waar op de achtergrond DONSige muziek zal klinken en theatertaferelen niet zullen ontbreken. Wij laten de kinderen op een speelse manier kennismaken met een nieuwe (beeldende) manier van kijken naar de kleine wereld om hen heen. Voor actuele informatie over tijden en prijzen verwijzen we naar de website www.donsopvang.nl. Op deze klodderdagen voegen wij alle kleutergroepen samen tot één groep.


Bijlage 1.

Adressen

DONS Opvang B.V. Ceintuurbaan 241 bg 1074 CX AMSTERDAM tel. 020-737 09 03 [email protected] www.donsopvang.nl

IBAN: NL51RABO0393779173 Inschrijfnr. KvK 53798961 DONS 1 tel. 06-19 00 60 35 Openbare Basisschool Donge Dintelstraat 5-7 1078 VN Amsterdam www.dongeschool.nl LRK-nummer: 141798828 DONS 2 tel. 06-171 922 08 9e Montessorischool ‘De Scholekster’ Karel du Jardinstraat 76 1073 TE Amsterdam www.descholekster.nl LRK-nummer: 993162332 DONS 3 tel. 06-474 10 302 Openbare Kunstmagneetschool ‘De Notenkraker’ Theophile de Bockstraat 100D 1058 VC Amsterdam www.bsdenotenkraker.nl LRK-nummer: 113880340 DONS 4 tel. 06-48 44 97 48 Openbare basisschool ‘Olympia’ Stadionkade 113B 1076 BN Amsterdam www.olympiaschool.nl LRK-nummer:


Bijlage 2. Ziekte en Medicijnprotocol Wordt naar alle nieuwe ouders gestuurd en is na te lezen in paarse Infomap voor ouders op de locatie. Bij twijfel over de besmettelijkheid van bepaalde aandoeningen raadplegen wij het draaiboek ‘Gezondheidsrisico’s in een basisschool of buitenschoolse opvang’ van het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid (juli 2011). Protocol bij ziekte en medicijngebruik DONS Opvang juni 2012 Wanneer kunnen zieke kinderen naar DONS komen en wanneer moeten zij thuisblijven? Bij verzuim door ziekte letten wij op: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Gezondheid en welbevinden van het kind De gezondheid van de andere kinderen Personen met een verhoogd risico Werking in praktijk Gebruik van medicijnen Medicatieformulier

Moeten zieke kinderen naar huis worden gestuurd? Dit moet per geval worden beoordeeld. Als een kind zich niet lekker voelt en niet mee kan doen in de groep is het voor het kind beter om in een huiselijke omgeving te worden opgevangen. Kinderen met een onschuldige aandoening (zoals een verkoudheid of waterwratjes) die zich verder goed voelen en normaal de lessen kunnen volgen, kunnen in principe gewoon naar school komen. Er zijn slechts enkele ziekten die besmettelijk zijn en zeer ernstig kunnen verlopen waarvoor geldt dat kinderen met deze ziekte niet naar school mogen komen. Deze maatregel wordt 'wering' genoemd en is bedoeld om de gezondheid van de andere kinderen te beschermen. In deel 3 van deze map staat per ziekte vermeld of wering noodzakelijk is. Gezondheid en welbevinden van het kind Als een kind op de opvang duidelijk merkbaar ziek wordt, en de DONS-leerkracht meent dat het kind medische hulp nodig heeft (dokter) of te ziek wordt geacht voor verblijf op de naschoolse opvang( koorts hoger dan 38,5 graden) moet de leerkracht de ouders direct waarschuwen. Algemeen geldt: we nemen bij twijfel altijd contact op met de ouders! Voorop staat dat wij geen risico nemen. Kinderen die zich niet lekker voelen hebben vaak behoefte aan extra aandacht. Sommige willen graag de meest vertrouwde persoon ( één van de ouders) om zich heen hebben. Soms kan inspanning voor het zieke kind teveel worden. In dit geval is het kind naar onze mening thuis beter op zijn plaats. Wanneer het kind zich prettig voelt heeft het ongetwijfeld enig invloed op het verloop van de ziekte. Ouders hebben de uiteindelijke verantwoordelijkheid om de kinderen te brengen. Wanneer overduidelijk is dat het niet meer verantwoordelijk is, kan DONS Opvang de ouders verplichten het kind op te halen of mee te nemen. In deze situatie zal DONS Opvang geen verantwoordelijkheid meer kunnen of willen dragen voor het kind. De gezondheid van de andere kinderen Als een kind met een besmettelijke ziekte ( toch) naar de opvang komt, is het belangrijk goed na te gaan of de gezondheid van de andere kinderen in gevaar komt. Veel besmettelijke ziekten worden al overgedragen in de incubatietijd, zodat verwijdering van het zieke kind niet zinvol is. Denk aan ziekte als:

 Verkoudheid  Waterpokken Echter wij zijn van mening dat het zinvoller is het kwetsbare kind tijdelijk thuis te houden. Overigens is het de verantwoordelijkheid van de ouders DONS hiervan op de hoogte te houden. Het is onze taak om opvoeders duidelijk te informeren over op de opvang heersende besmettelijke ziekte. Hiermee willen wij voorkomen dat er een paniekreactie ontstaat en opvoeders weten snel en efficiënt welke maatregelen er getroffen zijn en genomen kunnen worden. Wanneer belt DONS de GGD?


De directie van DONS Opvang is als BSO op grond van artikel 26 van de Wet publieke gezondheid verplicht om de volgende aandoeningen bij de GGD te melden: Diarree: als meer dan een derde deel van de groep klachten heeft binnen één week. Geelzucht (Hepatitis): elk geval melden. Huiduitslag/vlekjes: als er twee of meer gevallen zijn binnen twee weken, in dezelfde groep. Schurft (scabies): melden bij drie gevallen in een groep. Meerdere gevallen van een andere ernstige infectieziekte in korte tijd, bijvoorbeeld longontsteking of hersenvliesontsteking. Daarnaast overleggen wij met de GGD voordat wij de ouders van de andere kinderen over een ziektegeval informeren. DONS raadpleegt eerst het draaiboek van de GGD per ziekte aangegeven of het nodig is om contact op te nemen met de GGD. Uiteraard mag men de GGD altijd benaderen als men vragen heeft over infectieziekten. Personen met een verhoogd risico Personen met een verhoogd risico zijn: kinderen met chronische ziekte of stoornis in de afweer. Risicoziektes zijn kinkhoest en RS-virus. Bij zwangerschap is er een verhoogd risico voor miskraam en aangeboren afwijkingen bij het kind bij de volgende ziektes: Rode hond en de Vijfde ziekte. Indien deze ziektes zich bij jou als ouder of jouw kind openbaren verwachten wij van de ouders dat zij zo spoedig mogelijk contact met ons opnemen. Hoe werkt het thuishouden en wering van zieke kinderen op de naschoolse opvang? In het algemeen houd je een kind thuis wanneer: 1). Het kind zo ziek is dat het niet aan het normale dagprogramma kan meedoen. Het voelt zich dan in de thuissituatie beter en op zijn/haar gemak. 2). Het kind zoveel extra verzorging nodig heeft dat dit voor de begeleiding niet op te brengen valt zonder de andere kinderen tekort te doen. Strikt medische noodzaak voor het weren van kinderen bestaat uit:

       

Waterige en/of bloederige diarree Geelzucht Open tuberculose Difterie en polio Koorts boven de 38, 5 graden Waterpokken, waarbij de blaasjes nog vochtig zijn. Krentenbaard, mits aantoonbaar behandeld Ontstoken ogen, mist aantoonbaar behandeld

Zaken die geen medische noodzaak hebben, maar wel onze aandacht: Hoofdluis Indien dit geconstateerd wordt door een van onze leerkrachten, of via de betreffende school wordt gecommuniceerd aan DONS, worden de desbetreffende ouders persoonlijk (mondeling) op de hoogte gebracht. Mocht de desbetreffende ouders niet meewerken, dan verschaft DONS opvang zich het recht tot wering van het kind tot het hoofdluisvrij is. DONS zal de nodige hygiënische maatregelen treffen die door de GGD gelden zoals; het wassen van verkleedkleding en –hoofddeksels; het grondig kammen en behandelen van het eigen haar (personeel). (On)Zindelijkheid Het zindelijkheidsbeleid van DONS Opvang laten wij zo veel mogelijk aansluiten op het beleid van de samenwerkende scholen. Als dit beleid er niet is of niet toereikend is, vullen wij dit aan. We doen dit vanuit de volgende oogpunten; - Hygiënische overwegingen - Gevoel van veiligheid bij kinderen - Goed overleg, samenwerking met en informatieverstrekking en advisering aan ouders - Afstemming (in handelswijze) met de school (vaste groepsleerkracht)


De insteek van Dons Opvang is dat wij kinderen zoveel mogelijk willen stimuleren zelfstandig naar het toilet te gaan. Vaardigheden zoals zichzelf (op tijd) uiten aankleden, doortrekken, afvegen en handen wassen horen daar allemaal bij. Ons activiteitenprogramma en groepsindeling is, anders dan thuis of op het kinderdagverblijf, niet ingericht op 1-op1 begeleiding van kinderen die deze vaardigheden niet (of nog niet) hebben. De leerkracht die 10 kinderen onder zijn/haar hoede heeft, kan ook niet groep steeds verlaten om kinderen te verschonen. Bij Dons vinden we dat 5 jaar een leeftijd is waarop het kind geheel zindelijk zal moeten zijn. Is een kind 5 jaar en ouder en nog niet zindelijk, nemen wij contact op met de ouders om een actieplan te bespreken. Ongelukje of terugval? Kinderen die jong zijn, net op de basisschool beginnen (tussen 4-5 jaar oud) en dan op de buitenschoolse opvang komen, vallen nog wel eens terug. Dit kan komen door de grote veranderingen (spanning) die het kind meemaakt; onbekende buitenschoolse opvang waar het kind wellicht nog geen veilig gevoel heeft, grote overgang van crèche/ kinderdagopvang naar buitenschoolse opvang, een nieuwe school, etc. Lang niet alle kinderen durven (of kunnen) op de buitenschoolse opvang - alleen - naar het toilet te gaan. Ook zijn er nog veel kinderen die hulp nodig hebben. Oorzaken Er kunnen ook andere oorzaken zijn: koppigheidsproblemen, autoriteitsconflicten, gebrek aan zelfvertrouwen, maar er kan natuurlijk ook een medische oorzaak aan ten grondslag liggen. Echter, de buitenschoolse opvang is, in tegenstelling tot de kinderdagopvang, niet ingericht op kinderen die niet zindelijk zijn. Daarbij komt dat Dons Opvang in de schoollokalen werkt en geen eigen verschoningsruimten tot haar beschikking heeft. Kindinformatie Voor aanvang van de bso bij Dons wordt de ouder gevraagd of zijn kind zindelijk is (via formulier “Algemene Informatie over jouw Kind”). Mocht dit niet zo zijn, dan wordt afgesproken dat er wordt gestreefd dat het kind binnen 8 weken zindelijk is. In de tussentijd kan het kind naar de opvang komen. Gezamenlijke inspanning Dons is voorstander van eenduidig handelen van ouders, opvang en school. Het is aan de ouder(s) om de vaste groepsleerkracht van school tevens te informeren om tot een gezamenlijke aanpak te komen. Actieplan Mocht de situatie na 8 weken niet zijn veranderd, dan wordt er een actieplan opgesteld. Het actieplan bestaat eruit dat Dons Opvang en de ouder(s) afspreken dat; De ouder actief aan de slag gaat het kind zindelijk te maken (incl. aan- en uitkleden, afvegen, doortrekken en handen wassen) De ouder bij Dons Opvang (locatiemanager) aangeeft hoe ze dit doen zodat wij de aanpak kunnen afstemmen De ouder kan hierbij advies vragen aan de huisarts, schoolarts of een Opvoedpunt (zie adressen hieronder) De ouder zorgdraagt voor voldoende schone (onder-)kleding inclusief een plastic tas De ouder geleende kleding binnen 2 weken schoon retourneert aan Dons Mocht het zindelijk worden niet lukken kan de ouder hulp en ondersteuning krijgen van het Opvoedpunt. Contactgegevens vind je hieronder. De leerkracht bij Dons zal; voldoende gelegenheid creëren tijdens de buitenschoolse opvang om zelfstandig naar het toilet te gaan (door dit aan de kinderen te vragen en eraan te herinneren, vaste wc-momenten in het programma te bouwen en te zorgen dat kinderen zich emotioneel veilig voelen*) positief reageren op het moment dat het kind aangeeft aandrang te voelen als het gelukt is het kind ‘belonen’ door positieve aandacht, bijv. een compliment te geven bij een ongelukje zal door de Dons-leerkracht neutraal en kort worden gereageerd geen opvoedstrategieën overnemen (zoals een stickersysteem) Mocht dit na 6 weken niet werken kan Dons Opvang de ouder verzoeken het kind (tijdelijk) thuis te houden, tot het weer zindelijk is.


Binnen het beleidskader kan het nodig zijn afwijkende afspraken voor een bepaald kind te maken. Te denken valt bijvoorbeeld aan kinderen met een medisch of ontwikkelingsprobleem. De uitgangspunten van het zindelijkheidsbeleid worden duidelijk gecommuniceerd naar de Dons-leerkrachten, oudercommissies en ouders. In een uiterst geval, als de ouders herhaaldelijk en langdurig niet kunnen of willen meewerken, kan DONS besluiten de opvang beëindigen. Dons 1: Opvoedwinkel OKC Van Leijenberglaan Van Leijenberghlaan 126 Ook mogelijk op locatie: Vechtstraat 77 tel. 020-4628446 [email protected] Dons 2: Opvoedpunt OKC De Pijp Hendrick de Keijserstraat 14 Tel. 020-471 54 92 [email protected] Dons 3: Opvoedpunt OKC De Bockesprong E Theophile de Bockstraat 100 Tel. 020-6169276 [email protected] Gratis informatie en advies bij opvoedvragen Voetwratten In veel zwembaden en gymzalen komt een virus voor dat voetwratten veroorzaakt. Wratten zijn besmettelijke afwijkingen van de huid die veroorzaakt worden door een virus. Gewone wratten zijn vaste, bruine of vleeskleurige, hoornachtige knobbeltjes. Meestal komen ze voor op de rug van de hand en op vingers en zijn ze niet pijnlijk. Bij nagelbijters komen ze vaak voor rond de vingernagels. Voetwratten geven erg veel hinder daar ze door het lichaamsgewicht in de voet gedrukt worden en zo pijn kunnen veroorzaken. De wratten kunnen maanden tot jaren blijven zitten, maar verdwijnen uiteindelijk spontaan als het lichaam voldoende afweer heeft opgebouwd. Als ze erg hinderlijk zijn kan de huisarts ze eventueel verwijderen. Dit lukt echter niet altijd. Hoe krijg je wratten? Het virus dat wratten veroorzaakt wordt overgedragen door direct contact. Net als bij veel andere virussen geldt dat iemand al besmettelijk is voordat er iets zichtbaar is. Na besmetting duurt het weken tot maanden voor er wratten ontstaan. Niet iedereen is gevoelig voor het ontwikkelen van wratten. Het is niet bekend hoe het komt dat de ene persoon gemakkelijker wratten ontwikkeld dan de andere. Informatie voor kindercentra en scholen over wratten Wratten zijn niet echt te voorkomen. De kans op het krijgen kan wel worden verkleind door;

    

het kind niet aan wratten te laten krabben het afleren van duimzuigen en nagelbijten een goede algemene hygiëne voeten goed wassen en afdrogen (ook tussen de tenen) er op toezien dat er goed wordt schoongemaakt: dagelijks dweilen met een schone dweil.

Wering Een kind met wratten hoeft niet geweerd te worden. De aandoening is niet ernstig en gaat vaak vanzelf weer over.


Ook down te loaden via: http://donsopvang.nl/wordpress/pedagogisch-beleid


Bijlage 3.

Hygiëneprotocol

Binnen de kinderopvang onderscheiden wij verschillende soorten hygiëne. Hieronder wordt de volgende hygiëne soorten en handelingen omschreven die wij binnen DONS opvang hanteren. Handhygiëne Ziektekiemen worden onder meer via de handen overgedragen. Een goede handhygiëne door groepsleiding, maar ook door de kinderen, is een van de meest effectieve manieren om besmettingen te voorkomen. De handhygiëne verbetert door geen sieraden te dragen aan handen of polsen. Tussen 14.30 uur en 15.00 uur controleren we de papieren handdoeken en de zeep bij de toiletten op de begane grond en e de 1 verdieping. Om 15.00 uur verzamelen we op het schoolplein alle kinderen. We gaan naar binnen, hangen de jassen op e en wandelen naar de toiletten op de 1 verdieping. De kinderen wassen bij de toiletten van de middenbouw de handen met zeep. Ze drogen hun handen af. Een van de twee leerkrachten blijft hierbij en controleert daar of de handen goed schoon en droog zijn. De kinderen mogen pas het DONSlokaal in als hun handen schoon zijn, want dan gaan we eten en drinken. Tussendoor, bijvoorbeeld bij wondverzorging, snotneuzen en na ieder toiletbezoek, ziet de leerkracht erop toe dat de kinderen hun handen wassen. De leerkrachten zorgen gedurende de dag dat de handdoek zonodig vervangen wordt, de zeep zonodig bijgevuld wordt en het toilet en het fonteintje schoon blijven. Aan het einde van de dag wordt de vloeibare zeep opgeborgen en de handdoek in de wasmand gegooid. Roken Binnen het gebouw en op het schoolplein mag niet gerookt worden. Schoeisel Voor het betreden van de DONS-lokalen, trekken alle kinderen hun schoenen uit en plaatsen deze onder de kapstok in de hal. Ouders die een presentatie komen bijwonen en/of hun kind(eren) komen ophalen, mogen schoeisel aanhouden, mits zij langs de zijkant van de zaal blijven. Schoonmaakprotocol Het is van groot belang dat kinderen verblijven in ruimten met een gezond binnenmilieu. Een gezond binnenmilieu betekent dat de lucht schoon en fris is en weinig stofdeeltjes en micro-organismen bevat. Ook de temperatuur en de vochtigheid van de lucht mogen niet te laag of te hoog zijn. Een gezond binnenmilieu voorkomt dat kinderen onnodig ziek worden. Aangezien DONS is gevestigd in het schoolgebouw, worden de vloeren van de ruimtes waar DONS gebruik van maakt en de bijbehorende toiletten dagelijks schoongemaakt door een team van schoonmakers. DONS zorgt zelf voor het afnemen van de tafels, stof afnemen met een vochtige doek en het extra dweilen van de speelzaal vloer. Daarnaast worden alle verkleedkleren en andere wasbare producten vier keer per jaar naar de wasserette gebracht. Daarvoor maken we gebruik van een schoonmaakrooster. Het rooster hangt op de locatie. Ventilatieprotocol Voldoende ventilatie is een voorwaarde voor een gezond binnenmilieu. Als een ruimte bedompt ruikt voor iemand die binnenkomt, is dat een indicatie dat de ventilatie onvoldoende is. De ruimtes in de Notenkraker maken gebruik van een mechanisch ventilatiesysteem. Ventileren is het voortdurend verversen van lucht. Buitenlucht vervangt daarbij de binnenlucht die verontreinigd wordt door het continu vrijkomen van vocht, gassen, geurstoffen, micro-organismen en zwevende deeltjes microstof. Het mechanische systeem van de Notenkraker werkt met onderdruk. Daardoor wordt er automatisch op het juiste moment nieuwe verse lucht aangetrokken. Luchten Luchten is het in korte tijd verversen van alle verontreinigde binnenlucht door het wijd openzetten van ramen of deuren. Afhankelijk van de windsnelheid is minder dan een kwartier luchten meestal al voldoende om de lucht in een ruimte te verversen. Luchten is belangrijk op momenten dat er extra veel verontreiniging verspreid worden zoals tijdens het stofzuigen en bijvoorbeeld tijdens bewegingsspelletjes.


Op de Notenkraker locatie staat in het draaiboek* (zie actieplan Gezondheid) dat we elke dag in ieder geval één keer luchten. Afhankelijk van het weer, het aantal activiteiten dat er die dag plaatsvindt, de aard van de activiteiten en aantal kinderen, bepaalt het team zelf of het nodig is om meerdere keren te luchten. Verantwoordelijkheid De verantwoordelijkheid ligt bij de locatiemanager om te zorgen dat het (goed) gebeurt. Zij houden in de gaten of de ruimtes voldoende geventileerd worden. Tijdens het overleg met de locatiemanagers wordt dit thema jaarlijks twee keer op de agenda gezet. Veilig Schoolplein Tussen 14.30 uur en 15.00 uur controleren we de buitenspeelplaats. Een leerkracht controleert dit, terwijl de andere leerkrachten de DONS-lokalen klaar maakt. We kijken of er geen vuil (glas, plastic, hout, ontlasting huisdieren etc.) rondslingert en of er geen gevaarlijke objecten zijn.


Bronnen    

SZW (2011), Beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen Nederlands Jeugdinstituut: http://www.nji.nl/Visie-op-kwaliteit-Kwaliteitscriteria SWP, Handboek Management Kinderopvang, Anja Hol, Maaike Vaes Branchevereniging Kinderopvang, Wijziging Modelrapporten juli 2013


Pedagogisch Didactisch Beleidsplan

Recommend Documents