Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
Ten eerste Dit Pedagogisch Didactisch Beleidsplan van DONS Opvang is gebaseerd op onze kennis en ervaring als leerkrachten in het onderwijs en de opvang. Daarnaast hebben we ons verdiept in wetenschappelijke onderbouwing van onze beweringen. Het omvat zowel het pedagogisch als het didactisch handelen in de dagelijkse praktijk van DONS Opvang. In 2013 is de term ‘didactisch’ toegevoegd, omdat wij bijna uitsluitend met (vak)leerkrachten werken en hun didactische vaardigheden verweven zijn met het pedagogisch handelen. Eén van de pijlers van het DONS-‐concept is de samenwerking met de basisschool waar we gestationeerd zijn. Daarbij toetsen we onze visie op onderwijs en opvang met die van de school. DONS Opvang staat niet alleen voor plezier in (toneel)spel na school. Het is de letterlijke afkorting van Doorlopende Ontwikkeling Na School. Ons streven is om de buitenschoolse activiteiten van onze kind(eren) inhoudelijk te laten aansluiten en verder te gaan op datgene wat er op de school gebeurt. De ontwikkeling van kinderen stopt niet om 15:00 uur. Juist hun creatieve en sociale, maar ook cognitieve vaardigheden en gedrag ontwikkelen zich elke dag na school een beetje verder. Juist ook wanneer kinderen zich ontspannen of vrij spelen! DONS heeft de ambitie om deze ontwikkeling te stimuleren en te volgen. Het Pedagogisch Didactisch Beleidsplan van DONS wordt na elke wijziging ter goedkeuring voorgelegd aan de oudercommissies. Amsterdam, november 2014 Sofie Veenstra Beleid & Communicatie DONS Opvang B.V. Met dank aan de bijdragen van Eefje Thomassen en Cindy van Wieringen
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
2
Inhoud 1. De DONS-‐werkwijze 5 De kracht van expressie Pedagogisch handelen De rol van didactiek naast pedagogiek Het kind ‘breder aanspreken’ Doorlopende ontwikkeling gedifferentieerd Effectieve doorlopende ontwikkeling na school Waarom de DONS-‐manier werkt; kwaliteit nader verklaard Werkwijze in Activiteitenblokken, Dagsluiting, ruimtes en groepen Hoe een DONS-‐dag eruit ziet… Voorbeeld van onze drama-‐methodiek; De Dolle DONS Doos Ruimtes Leerkracht-‐kind ratio Groepsgrootte en -‐indeling Groepsoverzicht per DONS-‐locatie Woensdag en vrijdag Informatie groepsindeling Samenvoegen kleurgroepen Extra opvangdag Groei en krimp 2. Een vrije maar geborgen sfeer 16 Accent op wenselijk gedrag Preventief en (re)actief Voorbeeldfunctie personeel DONS-‐regels Huisregels voor DONS-‐kinderen Gedragsregels voor het personeel van DONS Groepssamenstelling Het bieden van emotionele veiligheid Wennen aan de nieuwe groep Inleving Emotionele veiligheid in grotere groepen Als de vrije, geborgen sfeer wordt aangetast Pesten Vreedzame school 3. Veilig, Fris & Gezond 23 DONS en de Wet Kinderopvang Toezicht Ons personeel Veiligheid Hygiënebeleid Gezondheid Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Zorgelijke signalen Extern vertrouwenspersoon
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
3
4. Communicatie Contact met ouders Breng-‐ en haalmomenten Het wegwijsgesprek Nieuws Website Kind besprekingen Informatie-‐uitwisseling met de school Raamovereenkomst DONS-‐werkgroepen Schriftelijke verslaglegging Toestemming, inzage en nader overleg Ouderavond De oudercommissies Klachtenregeling Exitgesprek 5. Personeelsbeleid Scholing, opleiding en kwalificaties medewerkers Personeel in opleiding of als Vliegende Kiep Geen stagiaires Mede actief onder schooltijd Rooster en achterwacht Inzet van andere volwassenen bij DONS Praktische Zaken Veelgestelde vragen DONS-‐contract Afmelden of eerder ophalen Wennen, ruilen en incidentele opvang Naar een andere kleurgroep (intern wennen) De vakantieperiodes Bundelen opvangdagen Klodderfabriek en kleuteropvang Bijlagen 1. Adressen Bronnen
27
31 32
35
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
36
4
1. De DONS-‐werkwijze De kracht van expressie DONS wil meer doen dan alleen buitenschoolse opvang verzorgen. Door actief met kinderen bezig te zijn, beogen we een extra bijdrage aan hun ontwikkeling mee te geven. En willen we ons onderscheiden van een reguliere buitenschoolse opvang. Doordat wij met uitsluitend groepsleerkrachten werken die gespecialiseerd zijn in drama, muziek, beeldende vorming en beweging, kunnen wij naast een actieve opvang ook gericht onderwijs aanbieden. De extra aandacht voor deze disciplines zorgt ervoor dat kinderen zich veiliger voelen, zich makkelijker durven te uiten, beter kunnen samenwerken en een sterkere persoonlijke groei zullen doormaken. Daarnaast prikkelen wij de kinderen op allerlei vrije momenten om hun nieuwsgierigheid naar de dingen om hen heen te vergroten. Als er buiten gespeeld wordt, bieden we nieuwe, uitdagende speelmogelijkheden aan. We lezen voor en stellen vragen. We spelen spelletjes en reiken nieuwe oplossingsstrategieën aan. En we maken de kinderen voortdurend bewust van positief en negatief gedrag. Wij vinden het belangrijk dat kinderen ervaren hoe ze hun lichaam kunnen gebruiken om ideeën en gedachten op verschillende manieren te uiten en verbeelden. Vandaar dat wij veel waarde hechten aan muziek, dans, beeldend vormen en toneelspelen. Muziek en toneel zijn ook van groot van belang als het gaat om de sociaal-‐ emotionele ontwikkeling. Overigens vinden wij het plezier, dat kinderen aan deze activiteiten beleven en het ontwikkelen van talenten, van minstens net zo grote waarde. Pedagogisch handelen Het pedagogisch handelen bij DONS kenmerkt zich allereerst door het stimuleren van de creatieve ontwikkeling met dramatische vorming, lessen in expressie, beeldende vorming, dans, muziek en de eigen inbreng te vragen bij keuze of thema’s van de activiteiten. Eigenheid, zelfbeeld en zelfstandigheid Door het stimuleren van zelfstandigheid (door kinderen eigen taakjes te geven), recht te doen aan de eigenheid (door het stimuleren van individuele expressie), het ontwikkelen van een positief zelfbeeld door te laten merken dat we trots zijn op het kind en het te complimenteren. Maar ook leren we kinderen om te gaan met hun (on)mogelijkheden. Dit doen we door een goede observatie en stimulatie bij talentontwikkeling, o.a. op het gebied van dramatische en beeldende vorming en een gedifferentieerd aanbod van activiteiten. Reflecteren op eigen gedrag gebeurt door kinderen de effecten van hun (positieve dan wel negatieve) gedrag te laten zien en het gedrag en de consequenties te laten verwoorden. Sociaal gevoel en gedrag worden bij DONS ontwikkeld door kinderen te laten samen spelen, zingen en helpen, groepsspelletjes, samen te delen, op je beurt wachten, rollenspelen te oefenen, stimuleren om contact te maken en kijken en luisteren naar elkaar. We gaan zorgvol om met de emoties van kinderen door begrip te tonen en troost te bieden, te luisteren en (na) te bespreken en de individuele expressie te stimuleren (als ‘uitlaatklep’). Door met kinderen te dansen, springen, yogalessen, mime spelen, rennen, fietsen, klimmen, kopje duiken en rollen (grove motoriek) komt de motorische ontwikkeling volop aan bod. Door te tekenen, rijgen, kleien, verven, knippen, prikken, scheuren en plakken is er aandacht voor de fijne motoriek. We begeleiden de intellectuele ontwikkeling door raadspelletjes, te praten, plaatjes kijken, (voor) te lezen.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
5
Sociale competenties Bij DONS vinden we het van belang dat ieder respect heeft voor de ander. Vooral tijdens de lessen in expressie, worden de kinderen gestimuleerd in hun eigen manier van uiten. Eigen inbreng en initiatief wordt toegejuicht. Kinderen leren door naar elkaar te kijken en te luisteren en open te staan voor de verschillen en overeenkomsten tussen zichzelf en een ander. Bij DONS wordt ieders invulling van een activiteit serieus genomen en positief benaderd. Aan het begin en einde van de dag begroeten de kinderen de DONS-‐ leerkrachten door een hand te geven en elkaar even aan te kijken. Dagsluiting Dagelijks vindt er een presentatie (Dagsluiting) plaats, waar de kinderen aan elkaar kunnen laten zien wat zij die dag gedaan hebben. Vaak is dat in de vorm van een toneelstuk, dans of een kleine tentoonstelling van de gemaakte knutselwerkjes of tekeningen, begeleid door de DONS-‐leerkracht. Hierbij leren de kinderen zichzelf presenteren aan het publiek. Ook leren ze zich als publiek op te stellen, waarbij luisteren en kijken naar en waarderen van het werk van de ander voorop staat. Door zelf ook regelmatig op ‘het podium’ te staan, leren de kinderen dat je je daarmee kwetsbaar opstelt, wat hun reacties als publiek zijnde zichtbaar beïnvloedt. Doordat er elke dag een Dagsluiting plaatsvindt, wennen de kinderen aan presenteren en (met respect naar anderen) kijken (zich als publiek gedragen).
Gedurende de dag, tijdens het werken in basisgroepen en tijdens de presentatie, is er ruimte om zowel mooie momenten als vervelende gebeurtenissen bespreekbaar te maken. Bij een voorval of probleem, wordt er samen met de kinderen naar een oplossing gezocht. Tijdens de dramalessen kunnen er thema’s aangekaart worden die gevoelig liggen bij sommigen. Onder begeleiding van een DONS-‐leerkracht zal er met de kinderen op een passende manier over worden gesproken. Het omgaan en spelen met leeftijdsgenoten en anderen binnen de school zien wij als meerwaarde voor het kind in de opvang. We helpen, ondersteunen en stimuleren de kinderen in het aangaan van relaties en vriendschappen. Tijdens het vrij kiezen (zowel buiten als binnen) helpen en stimuleren we de kinderen in het aangaan van relaties en vriendschappen. Ook benadrukken we het nut van samenwerken. We geven gezamenlijk invulling en uitvoering aan de culturele aspecten van onze opvang zoals omgangsvormen, feesten en vieringen. Tijdens drama-‐ en creatieve activiteiten stimuleren we de eigenheid van de kinderen. We geven positieve feedback wanneer een kind iets eigens durft te laten zien. Tijdens de Dagsluiting (ook wel: 'Presentatie') geven we de kinderen de ruimte om datgene, wat zij graag willen vertellen of willen laten zien, te doen. De omgeving en de DONS-‐leerkrachten zorgen voor uitdaging en stimuleren het kind op onderzoek uit te gaan. De omgeving wordt aantrekkelijk en met zorg ingericht en sluit aan bij de belevingswereld van het kind. Tijdens
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
6
de drama-‐activiteiten wordt veel aandacht besteed aan samen werken en samen spelen. Het plezier dat hierbij beleefd wordt, probeert de leerkracht ieder kind te laten beleven. Ook het elkaar helpen wordt natuurlijk gestimuleerd. Tijdens de vrije opdrachten bevorderen de DONS-‐leerkrachten samenspel, tenzij het kind hier geen behoefte aan heeft. Naast het culturele programma is de invulling van de vrije tijd erg belangrijk. Dit wordt gekenmerkt door het speelse karakter, waarbij plezier van de kinderen en eigen keuze voorop staat. Eigen initiatief Wanneer een kind met eigen initiatieven komt, stimuleren wij dit door deze in de les te verwerken of afzonderlijk te presenteren. De eigen ideeën van het kind zijn erg waardevol en wij proberen deze altijd te verwerken in de activiteit. Presentaties & individueel talent Wij stimuleren kinderen hun kwaliteiten aan elkaar te laten zien. Dit kan bestaat een dans, een toneelstukje, een liedje, een gedichtje, etc. zijn. Bij DONS is er veel ruimte voor talentontwikkeling. Daarbij proberen we goed te kijken naar de mogelijkheden van het kind. We proberen niet alleen aan te sluiten bij waar een kind niet goed in is, maar ook bij waar het wel goed in is. Voorbeeld: een meisje dat prachtig piano kan spelen, kreeg van onze muziekdocent extra aandacht en begeleidde uiteindelijk een gedeelte van een musical. De DONS-‐leerkrachten bevorderen het plezier van de kinderen door mee te spelen met de activiteiten. De rol van didactiek naast pedagogiek In Nederland geldt de Wet Kinderopvang, die wettelijke regels voorschrijft voor het opvangen van kinderen. Natuurlijk voldoet DONS aan alle eisen van een reguliere opvang, maar wij geloven dat er veel meer kwaliteit te bieden is, dan de strikte eisen waaraan voldaan moet worden. Dat gebeurt al lang in landen als Finland, waar docenten van kleuter-‐ en basisscholen een hogere opleiding afronden dan in Nederland de norm is. Maar in Nederland is het (nog) niet gewoon dat er binnen een buitenschoolse opvang met HBO-‐docenten gewerkt wordt die ook didactisch bekwaam zijn. Omdat DONS hierin anders is vinden we het ook belangrijk om toe te lichten hoe wij precies tegen de opvang aankijken en op welke wijze wij doorlopende ontwikkeling nastreven, zonder voorbij te gaan aan het gegeven dat kinderen pas na school bij DONS komen. In dit Pedagogisch Beleidsplan is daarom deze paragraaf – de rol van didactiek -‐ toegevoegd. Deze component speelt bij DONS een belangrijke rol. Onze visie op de rol die didactiek in de opvang speelt kan worden geïllustreerd met behulp van de Piramide van Maslow. Deze figuur bevat van onder naar boven alle voorwaarden die een ‘goede kinderopvang’ zou moeten bieden: fysieke behoeften; veiligheid; sociaal contact; waardering en erkenning. Volgens Maslow zijn dat ook de basisvoorwaarden om te komen tot zelfontplooiing. In het figuur is te zien dat DONS hierin zijn meerwaarde legt: ons personeel is opgeleid om bij te kunnen dragen aan deze ontwikkeling. Zelfontplooiing (meerwaarde DONS) Kennis Affectie Veiligheid Fysiologische behoeften
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
7
Het kind ‘breder aanspreken’ Hoe kan DONS een aanvulling zijn op regulier basisonderwijs? Op school zijn kinderen veel cognitief (met hun hoofd) bezig zoals bij de vakken lezen, taal en rekenen. Binnen DONS wordt gewerkt met andere werkvormen, om niet alleen te leren met het hoofd, maar ook; 1) met het lichaam (motorische ontwikkeling); 2) samen met andere kinderen te werken (sociaal-‐emotionele ontwikkeling); 3) door hun fantasie te gebruiken (creativiteit). Een kind wordt zo in de breedte, dat wil zeggen op meerdere ontwikkelingsgebieden, aangesproken. Met ‘losse’ kennis en vaardigheden zijn kinderen er niet. Ze kunnen technisch leren lezen, zonder inhoudelijk gemotiveerd te zijn. Bij dramalessen wordt taal gekoppeld aan spel. Er wordt daarbij altijd vertrokken vanuit communicatie en betekenis; zo gaat het voor kinderen veel meer leven. Bij DONS werken we aan de ontwikkeling van kinderen door middel van activiteiten. Binnen activiteiten wordt er rekening gehouden met de thema´s waar de kinderen zich op dat moment mee bezighouden en hun leeftijd of ontwikkelingsniveau. Juist kinderen die kwetsbaar zijn en risico’s lopen in hun ontwikkeling kunnen een gebrek aan brede ontwikkeling vertonen: het schort hen aan actieve instelling en communicatie. Of ze ondervinden belemmeringen in de basiskenmerken: hebben te weinig zelfvertrouwen en zijn niet nieuwsgierig genoeg naar de wereld om nieuwe dingen te willen leren. Dit verklaart dat we kinderen met een taalachterstand bij DONS grote sprongen vooruit kunnen zien maken. En dit legt uit waarom DONS als buitenschoolse opvang een goede aanvulling levert binnen de context van een Brede School. Fantasie Fantasie speelt een belangrijke rol bij DONS. Ieder kind is uniek en heeft zijn/haar eigen fantasiewereld. Door hier op in spelen, voelen de kinderen zich gehoord en vrij om te zijn wie zij zijn. Door middel van bijvoorbeeld rollenspel (van zowel de kinderen als de DONS -‐leerkrachten) komt de fantasie volledig aan bod. Hierdoor krijgen de kinderen zelfvertrouwen om hun eigen ideeën en creaties uit te voeren. Wij vertellen spannende, grappige verhalen en nemen wij de kinderen mee in hun verbeelding. Vrij spel Vrij spel omvat zowel ontwikkeling als ontspanning. Spelvormen lenen zich daarom goed voor de context van een buitenschoolse opvang. Geschikte activiteiten die we bij DONS daarvoor inzetten zijn kunstzinnige vorming en sport. Hier is vaak sprake van spelenderwijze activiteit van kinderen in samenwerking, terwijl er een beroep wordt gedaan op zowel cognitieve, motorische als sociaal-‐emotionele vaardigheden. Doorlopende ontwikkeling gedifferentieerd We differentiëren naar leeftijd en proberen aan te sluiten bij de ontwikkeling die past bij de verschillende leeftijdsgroepen; Kleuters 4-‐6 jaar (onderbouw) Kinderen die de eerste jaren naar DONS komen vanuit de onderbouw maken spelenderwijs kennis met drama, muziek, beeldende vorming, dans, sport en spel. Vaak is er ook kruisbestuiving tussen de vakken onderling. Voor kleuters zijn bewegen, spelen en leren nog verweven met elkaar en drama wordt vaak in combinatie met een liedje, verhaaltje of versje aangeboden. Herhaling is daarbij van belang, omdat het uiteindelijk veiligheid gaat bieden om vervolgens meer uit te gaan proberen en durf, en uiteindelijk de ontwikkeling bevordert. Spelen, ontdekken, fantasie en beweging zijn begrippen die centraal staan. Kinderen krijgen de tijd, ruimte en prikkeling om motorisch, sociaal en cognitief te rijpen en ontwikkelen. Los van een opdracht kan een kind bijvoorbeeld helemaal opgaan in het mengen van verf of alleen bezig zijn met het kunnen knippen van een stuk
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
8
papier. Tijdens het spel in de theaterhoek leren kleuters op natuurlijke wijze samen spelen. Daar is ruimte voor: bij DONS is het proces belangrijker dan het resultaat. Van 6 tot 8 jaar (middenbouw) Wanneer kinderen ouder zijn, kunnen ze beter onderscheid maken tussen fantasie en realiteit. Ze krijgen op latere leeftijd ook meer de behoefte om volgens regels te gaan spelen. De zelfcontrole is toegenomen, alsook de schaamte die daarbij gepaard gaat. Het is dus belangrijk dat er een veilige en heldere context geboden waarbinnen gewerkt wordt. Cognitief kan er meer uitdaging ontstaan. De wereld en allerlei wetmatigheden worden steeds interessanter voor deze doelgroep en er ontstaan meet vragen over. Deze onderzoekende houding stimuleren we graag door samen goede vragen te stellen en op onderzoek uit te gaan. Wat is samenwerken? Wat is geschiedenis? En hoe maak je pizza? Etcetera. Sociaal gezien ontwikkelt er zich ook meer en meer. Vriendschappen gaan een dominantere rol spelen en er ontstaat een voorkeurshouding in groepen. Om de groep een fijne, warme plek te laten zijn zoeken we naar manieren om samenwerking centraal te stellen. Noemenswaardig is de kracht van drama om uit je normale (groeps)context te stappen en met een totaal andere status in spel op te gaan. Dit gebeurt ook veel, de druktemaker en initiatiefnemer kan bijvoorbeeld een volgzamere rol krijgen terwijl het passieve, luisterende kind op de voorgrond mag treden. Daarnaast worden kinderen in deze fase autonomer, krijgen ze meer eigenheid en interesses. Het is dus voor ons de uitdaging om een kind hierin te zien en moeten wij zorgen voor differentiatie in het aanbod. Voor deze doelgroep is er dan ook vaker ‘Reuze Veel Keuze’. Van 8 tot 12 jaar (bovenbouw) De kinderen uit de bovenbouw beseffen dat ze oudsten zijn binnen DONS. Ze hebben dan ook behoefte om zich te onderscheiden van de jongsten en daarom wat extra ruimte te krijgen voor eigen verantwoordelijkheid en keuzes. Ook in activiteiten wordt er ruimte geboden voor eigen initiatief, zoals het zelfstandig instuderen van een toneelstuk dat ze later willen presenteren. Daarnaast heeft deze groep de meeste ervaring in de verschillende disciplines en bieden we bij DONS door middel van keuzecursussen een reeks activiteiten aan die echte verdieping bieden. De ontwikkeling wordt bij de ouderen dus gerichter en van een hoger niveau. Effectieve doorlopende ontwikkeling na school DONS werkt in samenspraak met de school voortdurend aan de ontwikkeling van talenten, cognitieve en sociale vaardigheden van de kinderen die gebruik maken van de opvang. De leerkrachten stellen een jaarprogramma op, waarbij gebruik wordt gemaakt van: • de methodes van de school; • de belevingswereld van de kinderen; • de specialiteit van de verschillende DONS leerkrachten; • de wensen van het schoolteam om aan te sluiten bij vieringen en lopende schoolthema’s Waarom de DONS manier werkt; kwaliteit nader verklaard Wetenschappers zijn het redelijk eens over wat belangrijk is voor een goede pedagogische kwaliteit van de kinderopvang (Bennett 2008). De kwaliteit van de interacties tussen BSO-‐leerkrachten en kinderen is verreweg de belangrijkste factor. Daarnaast zijn de groepssamenstelling en het opleidingsniveau van de BSO-‐ leerkrachten bepalend voor de kwaliteit. Deze interactievaardigheden zijn; emotionele veiligheid bieden (sensitieve responsiviteit), autonomie respecteren, leiding geven en structuur bieden, informatie en uitleg geven; interacties in de groep begeleiden; ontwikkeling stimuleren. Bron: NCKO Kwaliteitsmonitor (2009)
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
9
Positieve interacties zijn het belangrijkst De kwaliteit van de kinderopvang valt of staat met de professionaliteit van de BSO-‐leerkrachten (Elliot 2006; Fukkink en Lont 2007). Daarbij gaat het vooral om de interactie met de kinderen. Belangrijk is: een warme en ondersteunende houding, oog hebben voor signalen van kinderen, ruimte geven voor eigen initiatieven, houvast geven en grenzen stellen, praten met het kind, aandacht voor zijn ontwikkelingsbehoefte, hulp bij het leggen van positieve contacten met leeftijdgenoten. Zij bieden de nodige veiligheid en stimulans. Door verschillende soorten spel mogelijk te maken, kan het kind zich motorisch, cognitief en creatief ontwikkelen. Niet alleen de individuele interacties zijn belangrijk, maar zeker ook de interacties van de groep als geheel, de groepssfeer. Kinderen ontwikkelen zich het beste bij een plezierige sfeer in de groep, met vooral positieve interacties tussen de kinderen. Dat geldt voor baby’s, peuters en schoolkinderen (Ahnert 2006). Eisen aan de groepssamenstelling Voldoende BSO-‐leerkrachten, niet te grote groepen, een vaste kern van kinderen in de groep en vertrouwde BSO-‐leerkrachten: dit zijn de belangrijkste kwaliteitseisen die aan de groepssamenstelling gesteld kunnen worden. Deze factoren worden vaak aangeduid met de termen groepsgrootte, beroepskracht-‐kindratio, groepsstabiliteit en stafstabiliteit. Leeftijdsgroepen De vraag wordt vaak gesteld wat beter is: een groep met vooral leeftijdsgenootjes (horizontale groep) of een in leeftijd gemengde groep (verticale groep). Gericht onderzoek hiernaar ontbreekt. Wel blijkt dat het werken in verticale groepen meer inspanning vereist van de BSO-‐leerkrachten. Dit valt af te leiden uit het feit dat de interactievaardigheden van BSO-‐leerkrachten in horizontale groepen beter zijn dan in verticale groepen (NCKO 2009). In een verticale groep moet de pedagogisch medewerker op verschillende leeftijdsfasen inspelen. Bovendien vinden de kinderen er minder vriendjes van hun eigen leeftijd. Daarom zijn vooral in de buitenschoolse opvang horizontale groepen van belang. Opleiding De derde belangrijke factor voor de kwaliteit van de kinderopvang is de opleiding van de medewerkers. Voldoende en gerichte opleiding stelt medewerkers in staat om boven het intuïtief of routinematig werken uit te stijgen en te reflecteren op hun aanbod en aanpak (Peeters 2008). Die reflectie leidt tot verbetering van de kwaliteit. De pedagogische kwaliteit is hoger in groepen met beter gekwalificeerd en geschoold personeel. Tot slot is ook een goede samenwerking met ouders van belang: een vertrouwde relatie en goede informatieoverdracht tussen het DONS-‐team en ouders leidt tot meer kwaliteit voor de kinderen. Kinderen voelen zich daardoor veiliger en DONS-‐leerkrachten kunnen met behulp van de informatie van de ouders beter inspelen op ieder kind. Werkwijze in Activiteitenblokken, Dagsluiting, ruimtes en groepen DONS hanteert Activiteitenblokken van gemiddeld 8 weken waarin het activiteitenprogramma een bepaald thema heeft. Tijdens de naschoolse middag worden de kinderen eerst opgevangen; De kinderen krijgen eten en drinken, we vertellen een mooi verhaal, zingen een lied of luisteren naar een kind dat iets speciaals heeft meegemaakt en we laten ze vrij (spelen) en begeleid spelen. Het is erg belangrijk tijdens dit moment, dat de kinderen zich vrij voelen en zich naar eigen behoefte kunnen ontwikkelen. Ons team zal kinderen daar waar mogelijk stimuleren zich te vermaken, maar je vervelen is niet verboden. Het allerbelangrijkste is dat ze zich lekker kunnen ontspannen en voldoende veiligheid, liefde en vriendschap om zich heen voelen.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
10
Hoe een DONS dag eruit ziet…. Om 15:00/15:15u gaat de school uit De kinderen worden opgevangen, ze doen schoenen en jas uit, krijgen eten en drinken, we laten ze vrij spelen en begeleid spelen. Wij vinden het erg belangrijk dat kinderen zich welkom, vrij en geborgen voelen, dat ze zich niet vervelen, dat ze zich naar eigen behoefte kunnen ontwikkelen. Maar het allerbelangrijkste is dat ze zich lekker kunnen ontspannen en voldoende veiligheid, liefde en vriendschap om zich heen voelen.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
11
Om 15:45u eten en drinken Meestal is er tijd voor een verhaal, met muziek en eten en drinken te kinderen iets. Dan begint om 16:15u ons activiteitenblok, tot ca. 17.15u Dit onderscheidt DONS het meest van andere opvangorganisaties. Tijdens dit blok maken de kinderen door middel van korte activiteiten kennis met drama, muziek en beweging. De kinderen worden aan het begin van de middag verdeeld over de aanwezige groepsleerkrachten en volgen een activiteit van ca. 45 minuten. Om 17:15u starten we met de Dagsluiting Daarna starten we met de Dagsluiting. Hier hechten wij veel waarde aan. De dag wordt gezamenlijk afgesloten met verhaaltjes, liedjes, toneelstukjes, dansjes. Alles wat er die dag aan de orde is gekomen, mogen de kinderen aan elkaar laten zien. Wij vinden het belangrijk dat kinderen trots zijn op wat zij hebben geleerd en hun schooldag beëindigen met een vast ritueel. De ouders zijn hierbij van harte welkom. De ouders kunnen hun kinderen vanaf 17.30 meenemen. Na de dagsluiting mogen de kinderen vrij kiezen. We creëren een ontspannen sfeer, waarin heerlijk vrij gespeeld, gelezen en geluierd kan worden tot 18:30. Er is dan sprake van centrale opvang. We stellen het op prijs als ouders hun kind niet eerder dan 17:30u ophalen i.v.m. ons activiteitenprogramma (uitzonderingen daargelaten). Voorbeeld van onze drama-‐methodiek; De Dolle DONS Doos ‘De Dolle DONS Doos’ is een eigen creatie binnen DONS. In deze doos zitten verschillende activiteiten die alle DONS-‐leerkrachten kennen en kunnen uitvoeren met de kinderen. Herhaling, speelsheid en vrije keuze zijn bevorderlijk voor de motivatie en ontwikkeling van kinderen. Daarom werken we met ’De Dolle DONS Doos’. Een doos vol kaartjes waarop verschillende drama-‐oefeningen/ -‐spellen staan. Zowel 'energizers' (actieve spellen), 'relaxtesizers' (rustgevende spellen, zoals massage, yoga) en uitgebreidere activiteiten waarbij er meer verdieping aan te pas komt. De oefeningen zijn op diverse niveaus uit te voeren en dus voor een grote groep kinderen toegankelijk. Op deze manier beklijven de activiteiten uit De Dolle DONS Doos bij de DONS -‐leerkrachten en kinderen en worden kenmerkend voor (D)ONS. De Dolle DONS Doos is een geschikte werkvorm die past binnen de context van de NSO. De dramatische domeinen liggen echt verweven in het spel, waardoor je een combinatie krijgt van het speelse en ongedwongene van DONS en tegelijkertijd het nastreven van de ontwikkeling. De werkvorm is motiverend voor kinderen, omdat niet vast staat wat er van te voren gaat gebeuren: de kinderen hebben invloed op het spel, doordat er eerst gegrabbeld moet worden. Dit maakt het meteen spannend en maakt dat ze zelf een actievere rol hebben dan wanneer een verplichte opdracht ingeleid wordt door de docent. Het werken met spelvormen is ook geschikt voor een verscheidenheid aan niveaus, omdat de spelregels een duidelijke spelwerkelijkheid creëren die veiligheid bieden: kinderen weten waar ze aan toe zijn en kennen de grenzen waarbinnen ze zich kunnen begeven. Het feit dat de Doos altijd aanwezig is en vaak gepakt wordt, tijdens buitenspelen, na de Dagsluiting; of bij langere opvangdagen in de vakanties, bevordert tevens de herhaling die wenselijk is. De Dolle DONS Doos heeft betrekking op de domeinen instrument, samenspel en vormgeving (sociaal-‐affectieve en psychomotorische vaardigheden). Binnen de spelen wordt steeds een beroep gedaan op het inzetten van het lichaam. Daarbij moeten kinderen vaak zelf initiatief tonen om vooraf bepaalde/ zelf te kiezen klanken, bewegingen, handelingen en speelbeelden moeten vormgeven. Daarbij speelt de samenwerking (het geven en ontvangen) vaak een belangrijke spil. De verbeelding speelt in deze spellen ook mee, maar het spelelement neemt vaak de overhand. Dat wil zeggen dat in de meerderheid van de activiteiten de spelregels de focus heeft, in plaats van een gezamenlijke concentratie op een gefantaseerde werkelijkheid, zoals in toneelspel wel het geval is. Het inzicht kan ook een rol spelen, maar dat hangt van de begeleiding van de docent af: dit domein zit niet automatisch verweven in de opdrachten. Het is dan aan de docent om kort om feedback te vragen van wat kinderen gezien of ervaren hebben. N.B. Het is aan de docent van DONS zelf om bovenstaande te vertalen in niveaus zoals omschreven in de ontwikkelingslijn van drama. Kleuters hebben meer sturing en verbeelding nodig dan kinderen uit de bovenbouw. Maar de link is via de leerlijn per domein heel gemakkelijk te leggen.
Ruimtes Per school verschillen de ruimtes waar DONS gebruik van maakt. Per school zijn er meerdere basisgroep-‐ ruimtes. Dit wordt in goed overleg met schooldirectie en gebouwbeheerders afgestemd. Waar mogelijk maakt DONS gebruik van paarse scheidingswanden of gordijnen, om grote ruimtes op te splitsen. Aan deze wanden
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
12
kunnen verschillende decorstukken (die samen met de kinderen zijn gemaakt) worden gehangen. De verkleedkist en de bakken met props worden continu aangevuld en evt. vervangen. Inrichting basisgroep ruimte; 1. Een podium, waar tijdens de middag en bij de Dagsluiting presentaties gehouden worden 2. Een leeshoek, met zitzakken en verschillende soorten boeken zoals prentenboeken, gedichten, strips en boeken op verschillende leesniveaus. 3. Een bouwhoek, met o.a. houtentreinrails, Lego en Kapla. 4. Een luisterhoek, waar de kinderen naar een luisterboek, gedichtjes of liedjes kan luisteren (in ontwikkeling) 5. Spelletjeshoeken, waar puzzels, oefeningen op het gebied van ruimtelijk inzicht, oefening op het gebied van taal en gezelschapsspelen te vinden zijn. 6. Verder maakt DONS gebruik van een atelier, waar de kinderen ofwel een vrij werkstuk of een werkstuk gekoppeld aan een opdracht van de leerkracht kunnen maken. 7. Eten en drinken gebeurt afwisselend aan tafels, of zittend op (gym)bankjes. Bij heel mooi (zomer)weer eten en drinken kinderen ook wel eens op picknickkleden buiten. Om in schoolruimtes zoals klaslokalen het accent te leggen op ontspanning, werken wij met rolkoffers of tassen waarin we bord-‐ en kaartspellen, een tafelkleed, bekers en kannen, een blik koekjes en een schaal fruit, tekenmateriaal en eventueel een instrument meenemen naar het lokaal. Op DONS 2 wordt momenteel met een DONS Pop up kar gewerkt om materialen naar de lokalen te brengen. Leerkracht-‐kind ratio Hoewel we bij DONS met bijna uitsluitend leerkrachten werken, die zijn opgeleid om voor groepen van gemiddeld 28 kinderen te staan, zijn wij verplicht ons te houden aan de Wet Kinderopvang. Die schrijft voor dat de ratio begeleider-‐kind maximaal 1 op 10 mag zijn. In vakanties en bij uitstapjes streven wij naar een ratio van 1 leerkracht op 8 kinderen. Bij DONS wordt ervoor gezorgd dat er altijd een leerkracht/kind-‐ratio is van 1 op 10. Dit houdt in de praktijk in dat een leerkracht verantwoordelijk is voor 10 kinderen. Bij het maken van personeelsroosters wordt ernaar gestreefd een leerkracht niet alleen op de vestiging te laten staan, ook al zijn er die dag minder dan 10 kinderen. In sommige gevallen, zoals bij de opvang van kleuters onder schooltijd (De Klodderfabriek op de Dongeschool), staat een leerkracht alleen tot een groepje van 8 kleuters, maar is er altijd een andere volwassene (groepsleerkracht onderbouw) in het naastgelegen lokaal aan het werk die in een noodgeval kan bijspringen. Groepsgrootte en -‐indeling Basisgroep = kleurgroep In de wet-‐ en regelgeving staat dat een kind in de buitenschoolse opvang in één vaste groep kinderen geplaatst wordt. Voor de buitenschoolse opvang wordt deze groep kinderen een ‘basisgroep’ genoemd. Bij DONS heet een basisgroep een ‘kleurgroep’. Een basisgroep bestaat bij DONS uit maximaal 20 kinderen. Op locaties waar 1 meer dan 20 kinderen worden opgevangen, zijn de kinderen verdeeld over meerdere basisgroepen. Ieder kind hoort bij een kleurgroep Bij DONS-‐locaties waar per dag meer dan 20 kinderen worden opgevangen werken we met duidelijk aangemerkte kleurgroepen. Bij de DONS-‐leerkrachten is bekend welke kinderen op welke dag komen en wie in welke kleurgroep zit. De kinderen weten zelf in welke kleurgroep ze zijn ingedeeld en welke DONS-‐leerkracht op die dag bij die groep hoort. Dit wordt mondeling verteld en de kinderen dragen tijdens het buitenspelen een 1
Op www.donsopvang.nl staat op de pagina ‘Kwaliteit en Veiligheid’ de meest actuele groepsindeling beschreven in het Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
13
kleurlint (gymlint met klittenband). De kleuren waarmee wij werken zijn terug te vinden op het magneet info-‐ bord, de plaatjes op de tassenbakken en de kleur van de linten die de kinderen en de leerkrachten dragen. Dit lint levert het kind in bij zijn of haar leerkracht als het aan het eind van de dag afscheid neemt van DONS. Op de website onder het kopje ‘Kwaliteit & Veiligheid’ staat in het document ‘Basisgroepen per DONS-‐locatie’ de meest actuele groepsindeling. Dit document wordt maandelijks ververst. Op maandag, dinsdag en donderdag krijgen de kinderen een lesactiviteit, bijv. bij DONS 1 in de Gymzaal waarbij twee basisgroepen (max 40 kinderen, in de praktijk meestal minder) tegelijkertijd bewegingsles krijgen. Dit duurt ca. 30-‐45 minuten. De groepen blijven intact, kinderen hebben hun gekleurde lint om en weten welke leerkracht op hun groep staat die dag. De Wet Kinderopvang stelt dat kinderen hun basisgroep mogen verlaten tijdens een activiteit. Bij DONS wordt van de vaste groepsindeling afgeweken als er een bijzondere activiteit wordt gedaan, zoals beeldende vorming, drama of een bewegingsles. Dan worden groepen soms samengevoegd, zoals bijvoorbeeld in de gymzaal bij de activiteit ‘apenkooi’. In de groepen met de oudste kinderen (vanaf 7,5 jaar) is er meer keuzevrijheid in de zogeheten ‘Keuzecursus’; ook dan mogen kinderen hun basisgroep tijdelijk verlaten. Woensdag en vrijdag: samenvoegen van kleurgroepen Op de woensdagen komen de kinderen van DONS 1 en 2 samen op DONS 1, de Dongeschool. Op DONS 2 zullen de kinderen op de eigen locatie blijven vanaf 10 kinderen (met twee DONS-‐leerkrachten). Vanwege de relatief lage opkomst op deze lange opvangdag, voegen wij wekelijks kleurgroepen samen. Kinderen behouden hun eigen kleurgroep en krijgen bij aanvang van de DONS-‐dag een kleurlint om. In het document ‘Woe en vrij bij DONS’ staat per DONS-‐locatie omschreven hoe de kleurgroepen worden samengevoegd. Dit document wordt maandelijks ververst op de website en is te vinden onder het kopje ‘Kwaliteit & Veiligheid’. Alle ouders hebben 2 in december 2013 een ‘Brief werkwijze DONS samenvoegen groepen’ gekregen. Kleuteropvang DONS 1: De Klodderfabriek Op de Dongeschool zijn elke vrijdag kleutergroepen vrij. De ene week zijn dat de kleutergroepen 1/ 2 A, B en E, de daaropvolgende week de groepen 1/ 2 C en D. DONS 1 biedt opvang aan de kleuters op vrije dagen. Deze kinderen zijn dan van 08:00 uur tot 15:15 uur welkom op de “Klodderfabriek”. Deze opvang vindt plaats in een ter beschikking gesteld kleuterlokaal. Enkelen van hen maken daar aansluitend ook gebruik van de reguliere DONS opvangdag. De meesten worden vanuit de Klodderfabriek door ouder/verzorger opgehaald. Vanwege de relatief lage opkomst op deze reguliere opvangdag, voegen wij wekelijks alle groepen samen. Zo ontstaat er een gemengde groep van jongsten en oudsten, niet groter dan 20 kinderen, onder begeleiding van twee DONS-‐leerkrachten. Hun honk is de Speelzaal, waar tijdens de Activiteitenronde “Reuze veel Keuze” genoeg te beleven valt voor zowel jong als oud. Er is ruimte om te knutselen, te klimmen en klauteren etc. Ook tijdens vrijspeelmomenten biedt de Speelzaal ruimte en de mogelijkheid om te bouwen, te dansen, te verkleden, te tekenen of om je terug te trekken met een boekje in een hoekje. Het eet-‐ en drinkmoment gebeurt centraal, in het theatergedeelte van de speelzaal. Dan is er tijd voor een spannend verhaal of om de dag door te nemen. Informatie over groepsindeling De basisgroep wordt samengesteld op basis van (mentale) leeftijd en vriendschappen. Uiteraard krijgen kinderen bij DONS buiten de gezamenlijke groepsactiviteiten de vrijheid om zelf keuzes te maken in het doen van spel en het opzoeken van vriendjes in een andere basisgroep. Ouders/verzorgers kunnen te allen tijde bij de locatiemanager opvragen in welke groep hun kind is ingedeeld. Dit hangt bij het begin van het nieuwe schooljaar op de prikborden. Ook wordt hier aandacht aan besteed in de 2
Op www.donsopvang.nl staat op de pagina ‘Kwaliteit en Veiligheid’ in het document ‘Woe en vrij bij DONS’ hoe per DONS-‐locatie de kleurgroepen worden samengevoegd. Deze werkwijze is ook terug te vinden in de Pedagogische Werkplannen van alle DONS-‐locaties.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
14
digitale nieuwsbrieven. Soms vinden er (individuele) wisselingen plaats, op aanvraag van ouders of kind. Ook kan een kind naar een andere groep gaan als dat meer bij zijn (mentale) leeftijd of creatieve belangstelling past. Dit wordt bepaald door de locatiemanager. Tijdens de zomervakantie wordt afgeweken van de kleurgroepsindeling. Dan worden alle DONS-‐locaties samengevoegd en op één buiten-‐plek opgevangen. We delen de kinderen dan in themagroepen in van maximaal 20 kinderen (per dag). Samenvoegen kleurgroepen Ook wanneer kinderen centraal worden opgevangen (kinderen van meerdere DONS-‐locaties op één plek), krijgen zij een kleurlint om. Op rustige dagen zoals de woensdag, worden de kinderen van DONS 2 en 3, gezamenlijk op de locatie van DONS 1 (Dongeschool) opgevangen. Daar behouden kinderen hun eigen kleur, maar worden verschillende groepen samengevoegd. Bij activiteiten worden kinderen van verschillende locaties samengevoegd met de aanwezige kleurgroepkinderen van die locatie. Deze situatie duurt zolang er nog geen 6 of meer kinderen op de woensdag zijn ingeschreven. Pas vanaf een groepje van 6 kinderen blijven zij op hun eigen locatie. Samenvoeging van groepen gebeurt bij DONS: * Bij structureel lagere bezetting van groepen -‐ zoals in vakantieperiodes -‐ of om pedagogische redenen kunnen andere basisgroepen worden gevormd, door het samenvoegen van groepjes kinderen. We houden dan zoveel mogelijk rekening met de leeftijd van de kinderen, en stellen ouders hiervan zoveel mogelijk van tevoren op de hoogte. * Incidenteel; bij veel afmeldingen wegens bijvoorbeeld een feestdag (denk aan 5 december). * In de zomerweken van DONS. Dan worden themagroepen geformeerd (bijv. de Rovers), om het ‘buiten-‐ vakantiegevoel’ te benadrukken en omdat dan alle DONS-‐locaties op één buiten-‐accommodatie worden opgevangen. Wanneer worden kinderen in meer dan één basisgroep opgevangen? In situaties van een lagere bezetting op de groep kan er bij DONS voor gekozen worden om (groepjes) kinderen buiten hun vaste basisgroep samen te voegen. In deze samengevoegde groep (bestaande uit meerdere kleuren) is er meer keus voor kinderen om samen te spelen en ontstaat meer gelegenheid om specifieke activiteiten aan te bieden, bijvoorbeeld aan kinderen van dezelfde leeftijd, jongens en meisjes of aan kinderen met dezelfde interesse. Bij de samenvoeging zijn vaste DONS-‐leerkrachten aanwezig en is de structuur van de dag gelijk, dus herkenbaar voor het kind. Een kind kan op verschillende dagen in de week geplaatst zijn in verschillende basisgroepen, op dezelfde locatie. Dit is het geval bij een (structureel) lagere bezetting van groepen op een specifieke dag van de week (woensdag of vrijdag) of omdat er geen plek is op verschillende dagen in dezelfde basisgroep. Extra opvangdag Bij een aanvraag voor extra opvang op een andere dag dan de contractdag is dit bij DONS alleen mogelijk indien de planning (qua personeelsbezetting) dit toelaat, en ouders van kinderen toestemming geven voor het meedraaien in een ander kleurgroep. Groei en krimp De vraag naar opvang bij DONS groeit nog steeds. Dat past bij onze ambitie, maar betekent ook dat wij continu aandacht besteden aan verandering in groepssamenstelling. Wel zien we meer ouders minder dagen opvang afnemen, en blijft de spreiding van de vraag een organisatorisch probleem. Op de woensdag en vrijdag blijft de vraag naar opvang beduidend minder, en voegen wij verschillende groepen samen.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
15
2. Een vrije maar geborgen* sfeer Binnen de buitenschoolse opvang van DONS bieden wij een vrije maar geborgen sfeer en leveren daarmee een actieve bijdrage aan de ontwikkeling van de DONS-‐kinderen. Opvoeding en onderwijs zijn belangrijk voor het opgroeiende kind. Ze bieden het kind ondersteuning en stimulering tijdens de ontwikkeling. Het brengt ordening aan in gewenst en ongewenst gedrag en het stelt kinderen in staat zich vanuit een veilige omgeving te kunnen ontplooien. Wij vinden het onze taak de kinderen structuur te bieden en de gelegenheid om in hun natuurlijke nieuwsgierigheid en leergierigheid te voorzien, te prikkelen en waar nodig te stimuleren. Respect voor het individuele kind met zijn mogelijkheden en onmogelijkheden staat hierbij centraal. Het DONS-‐team heeft de taak de kinderen daarin te stimuleren; de voorbeeldfunctie van de DONS-‐leerkrachten is belangrijk. *Onder ‘geborgen’ verstaan wij ‘veilig’.
Accent op wenselijk gedrag Bij DONS vinden we het heel belangrijk een geborgen sfeer te creëren en te bewaken. Met een geborgen sfeer bedoelen we dat kinderen zich in een prettige sfeer kunnen ontwikkelen en dat het kind weet dat DONS -‐ leerkrachten die sfeer bewaken. Die sfeer kenmerkt zich door respect, ruimte geven, conflicten pratend oplossen, opkomen voor elkaar, elkaar steunen. In deze sfeer wordt geen ruimte gegeven voor pest-‐ of uitsluitgedrag. We besteden aandacht aan omgaan met elkaar zonder concrete aanleiding. We hoeven niet op een conflictsituatie te wachten om het te hebben over omgang met elkaar. In teamvergaderingen staat dit met grote regelmaat op de agenda. Wij vinden dat je ‘omgaan met elkaar en kinderen’ regelmatig expliciet aan bod moet laten komen in de groep. Preventief en (re)actief Een geborgen, veilige sfeer dwing je niet af, die moet je met elkaar (team, kinderen en ouders) creëren en bewaken. Reageren op conflictsituatie is daarbij niet afdoende. Onze visie is dat het accent moet liggen op preventie. In de dagelijkse praktijk leggen onze de leerkrachten het accent op wenselijk gedrag door dit te herkennen, te benoemen en te waarderen. Zo kunnen we ervoor zorgen dat onwenselijk gedrag geen kans heeft te ontstaan. Dat willen we als volgt realiseren: Voorbeeldfunctie personeel Een belangrijk aspect aan een veilige sfeer is de rol die we als leerkracht spelen. Een kind moet zich bij ons op zijn gemak en gewaardeerd voelen. Het kind moet merken dat alle kinderen door de DONS -‐leerkracht gelijkwaardig behandeld worden en dat hij nooit partij kiest. Het kind moet erop kunnen vertrouwen dat de leerkracht adequaat optreedt tegen vervelend, oneerlijk of bedreigend gedrag. Het moet weten dat de leerkracht hem nooit voor schut zal zetten voor anderen. Het kind moet de leerkracht als goed voorbeeld kunnen zien van iemand die anderen respectvol behandelt. Wij vinden dat we moeten stimuleren dat kinderen aandacht voor elkaar hebben en dat het prettig is om elkaar te groeten en naar elkaar te informeren. We willen kinderen leren hoe je conflicten pratend kunt oplossen. We vinden het belangrijk om kinderen te laten zien dat verschillen heel normaal en leuk zijn. Medewerkers van DONS realiseren zich dat zij continu een voorbeeldfunctie hebben. DONS-‐regels Binnen onze opvang hanteren we onze eigen huisregels, grenzen en omgangsvormen. De DONS -‐leerkracht schept helderheid en overlegt daar waar mogelijk met de kinderen. Wanneer een kind een ander opzettelijk kwetst, bespreekt de leerkracht dit met de betrokken kinderen. Ook besteedt de DONS -‐leerkracht aandacht
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
16
aan omgangsvormen met de gehele groep. De leerkracht heeft tevens een voorbeeldfunctie; de leerkracht behandelt ieder kind gelijk en met respect. Ook let de leerkracht op taalgebruik. Onze normen en waarden komen tot uiting in respect voor elkaar, voor elkaars spullen en voor de natuur; Kennis maken met en respect voor de waarden van alle culturen • acceptatie van overeenkomsten en verschillen tussen mensen • gedag zeggen bij het binnenkomen en weggaan • op je beurt wachten • iets vriendelijk vragen • niet schelden of schreeuwen tegen elkaar • elkaar geen pijn doen • elkaar niet ongewenst aan te raken • erover te praten, (voor) te lezen, dingen uit te beelden, eigen inbreng kinderen Respect voor (elkaars) spullen • niet afpakken • netjes vragen • zorgvuldig omgaan met materiaal • helpen opruimen Huisregels voor DONS -‐kinderen Elke groep heeft regels nodig, zeker waar het werken met kinderen betreft. Dit zijn de huisregels voor kinderen van DONS: Algemeen: • Je luistert goed naar de DONS -‐juf of meester • Als je naar het toilet wilt vraag je dat aan de DONS -‐leerkracht • Deuren worden rustig gesloten en voor elkaar opengehouden • Als er iets op de grond ligt, ruim je dat op, ook al is het niet van jou • Mobiele telefoons en digitaal speelgoed worden niet gebruikt in de gangen en kinderen • leveren deze vóór aanvang van de opvang in bij de leerkracht • Snoepen is niet toegestaan tijdens buitenschoolse activiteiten (trakteren mag in overleg) • Laat waardevolle spullen zoveel mogelijk thuis • Je pest andere kinderen niet • Je raakt andere kinderen niet aan op een manier die zij niet willen Eten en drinken: • Handen wassen voor het eten • Rustig zitten, niet steeds opstaan of veel schuiven/wippen • Niet te dicht tegen een ander aan gaan zitten • Niet eten met open mond • Zorg dat je met je eten boven je bord blijft • Als je klaar bent en van tafel wil vraag je dat even • Je doet zelf je vuile bordje en bestek in de wasbak
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
17
Trap en gang: • Rustig lopen, niet rennen door de gang of op de trap • Als je door de gang loopt doe je zachtjes • Je loopt rechts de trap op en houdt de leuning vast • Je mag geen andere kinderen aanstoten of anderszins opzettelijk pijn doen • Je mag niet van de balustrade glijden • Jassen, mutsen, sjaals en wanten worden opgeborgen in de tassenbakken en opgehangen aan de kapstok • Tassen en gymspullen worden opgeborgen op de daarvoor afgesproken plaats Speelzaal, Gymzaal, Danszaal en klaslokalen • Rustig lopen, niet rennen of glijden in de speelzaal, de gang of kleedkamers • Je mag er niet ballen of voetballen tenzij de juf/meester het goed vindt (in de gymzaal) • Je mag nergens op klimmen(tenzij de juf/meester het goed vindt (in de gymzaal)) • Als je iets nieuws wilt doen, vraag je dat even aan de DONS-‐leerkracht • Niet tegen de scheidingswanden duwen, ze kunnen omvallen • Alles wat je gebruikt, ruim je ook weer op • Voorzichtig met verf en lijm • Je moet aan de DONS-‐leerkracht vragen of je de lijm mag gebruiken • De boom-‐box en de tv worden alleen door de leerkrachten aangezet • Als je zelf spelmateriaal wilt pakken, vraag je dat aan de leerkracht • We proberen elkaar zoveel mogelijk te helpen • Kinderen helpen mee alles weer op te ruimen De buitenspeelplaats: • Kinderen mogen niet duwen of ruw gedrag vertonen naar andere kinderen • Niet met zijn tweeën tegelijk op speeltoestellen • Uitsluitend fietsen/skaten met toestemming • Kinderen melden zich, indien zij naar binnen gaan en of naar de wc gaan bij de leerkracht. Er mogen niet teveel kinderen gelijktijdig naar het toilet • Niemand gaat buiten het hek (mocht er een bal over de omheining gaan, dan moet het kind de leerkracht waarschuwen) Gedragsregels voor het personeel van DONS Om veiligheid, rust en kwaliteit te kunnen waarborgen, is het belangrijk dat het team de middag goed voorbereid en van te voren de dag met elkaar doorneemt. De locatiemanager bepaalt de groepsindeling en welke juf/meester er op een basisgroep staat. Algemeen: • Geef het goede voorbeeld. Schreeuw niet. Rook, scheld en whatsapp/sms/telefoneer niet. En ren niet door de gangen of de lokalen. • Zorg er voor dat je op de hoogte bent van de DONS-‐ huisregels en pas deze actief toe. • Zorg dat je privé-‐mobiele telefoon uit staat. Je hebt de zorg voor kinderen en kan daarbij niet afgeleid worden. • Zorg dat je tas met waardevolle spullen, medicijnen/sigaretten/aanstekers o.i.d. op een veilige plek wordt opgeborgen, zodat kinderen er niet bij kunnen. • Zorg ervoor dat je bij het klaarzetten van spullen rekening houdt met de veiligheid van de kinderen. • Ga zorgvuldig en respectvol met elkaar en met kinderen om, laat je niet negatief uit over elkaar. • Raak elkaar en kinderen nooit ongewenst aan.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
18
•
Pas op met hete thee of koffie. Laat goed afkoelen (scheut koud water erbij) en zet het altijd op een plek waar kinderen niet bij kunnen.
Samenwerken; • Kom op tijd • Zorg dat je je lessen goed hebt voorbereid, doe dit vóór en niet tijdens werktijd • Check de presentielijst nauwkeurig, zodat er geen kinderen achterblijven • Spreek af wie er aan het begin van de middag en eind van de dag buiten staat en wie er binnen de kinderen opvangt • Bepaal wie welke taken heeft tijdens het eten en drinken • Bepaal wie de Dagsluiting presenteert • Spreek onderling duidelijk af wie er aan eind van de dag alvast gaat opruimen en wie er bij de laatste kinderen (buiten!) blijft • Zorg voor een goede overdracht naar ouders aan het eind van de dag (specifiekere uitwerking in Inwerkmap DONS-‐leerkrachten, intern document) Groepssamenstelling Bij het samenstellen van de groepen wordt goed gekeken naar het gedrag en de ‘mentale leeftijd’ van kinderen. Ook houden we waar mogelijk rekening met vriendschappen en de verhouding meisjes-‐jongens. Wanneer we bijvoorbeeld teveel kinderen, die gedragsmatig bewerkelijk zijn, in één groep plaatsen, kan dat negatief uitpakken voor de sfeer. Het bieden van emotionele veiligheid We dragen er zorg voor dat kinderen zich veilig en vertrouwd kunnen voelen. Wij vangen de kinderen op een vaste plaats op. Per DONS-‐locatie verschilt dit, afhankelijk van de het gebouw en de buitenspeelruimte; Wennen aan de nieuwe groep Wanneer een kind voor het eerst bij de opvang komt, brengt de betreffende groepsleerkracht het kind naar de DONS-‐leerkracht. Het nieuwe DONS-‐kind krijgt een rondleiding, wordt aan de andere kinderen voorgesteld en de leerkracht geeft dit kind extra aandacht en begeleiding in de eerste dagen. Wanneer wij gezamenlijk naar binnen gaan, klappen wij (leerkrachten en kinderen) totdat iedereen er is. De kinderen zien aan de gekleurde linten bij welke DONS-‐leerkracht zij moeten verzamelen. Dan gaat één van de DONS-‐leerkrachten met de bijbehorende groep kinderen naar de kapstok om hier de jassen en tassen op te hangen en in luizentassen te doen. Vervolgens gaat iedereen handen wassen, en dan naar de basisgroep ruimte, waar een DONS-‐leerkracht de kinderen opvangt en een gezamenlijk spel of lied introduceert. Na een hapje en een drankje bespreken we de dagindeling. Inleving Wij zijn betrokken bij de belevingswereld van kinderen. Heeft een kind iets leuks of iets naars meegemaakt dan besteden wij hier aandacht aan. Op de kalender staan de verjaardagen van de kinderen. Als er een kind jarig is, wordt er natuurlijk aandacht aan besteed en gezongen! Kinderen hebben een vast ritme en duidelijke regels nodig. Dat geeft hen zekerheid, veiligheid en vertrouwen. Vanuit deze basis kunnen zij op onderzoek gaan. Het ritme van de dag is voor de kinderen duidelijk. Ze weten welke kleur groep wat gaat doen en waar. Om de ca. 8 weken wisselt de DONS -‐leerkracht van kleur groep. Wij hanteren dezelfde gedragsregels die gelden in de klassen op school; zo weten de kinderen waar ze aan toe zijn.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
19
We hechten aan een klimaat van saamhorigheid in de groep waar aandacht is voor elkaar en waar ieder kind waardering en aandacht krijgt en het recht heeft zichzelf te zijn, zich vrij te voelen. Kinderen worden gestimuleerd om samen te spelen. Samen zingen speelt hierbij ook een belangrijke rol. De houding van de DONS -‐leerkrachten is in dit proces belangrijk. Emotionele veiligheid in grotere groepen Bij DONS zijn we ons ervan bewust dat we bij het werken met grote(re) groepen kinderen (30 kinderen of meer) de voorwaarden moeten scheppen om het emotionele welbevinden van ieder kind te waarborgen. Dit doen wij door inzet van pedagogisch-‐ didactische vaardigheden van het DONS -‐personeel, regels en afspraken en de wijze van inrichting van het lokaal. Typerend voor de DONS -‐aanpak is de manier waarop wij dat brengen: met veel animatie en door het gebruik van drama-‐technieken. De regels zijn speels; kinderen lopen geordend, maar als ganzen door de gang, of al zingend. Didactiek wordt vaak ingezet met behulp van rollenspel: docent corrigeert een kind bijvoorbeeld in de rol van “Piet Parkiet”. Als kinderen wordt verzocht het lokaal netjes achter te laten wijst de juf een “Prins Stofdoek” aan enzovoorts. Bij DONS -‐locaties waar er per dag meer dan 20 kinderen zijn, werken we met duidelijk aangemerkte groepen (elke basisgroep heeft een eigen kleur). De kinderen weten in welke groep ze die dag zitten, en welke DONS -‐ leerkracht bij die groep blijft (ratio 1 op 10). Hiervan wordt alleen afgeweken als er bijzondere (les)activiteiten worden gedaan, zoals beeldende vorming, drama-‐ of een bewegingsles. Dan worden bijv. twee basisgroepen samengevoegd (bijv. Groep Groen en Groep Geel tot maximaal 20 kinderen). De groepen blijven echter wel intact; ieder kind weet in welke vaste basisgroep hij/zij zit en welke juf/meester daarbij hoort. DONS werkt met vakbekwame docenten die gediplomeerd zijn om voorwaarden te scheppen voor onderwijs aan groepen van gemiddeld 28 kinderen. Aangezien we binnen de opvang met een ratio van 1 docent per 10 kinderen werken, staan er op een groep van 30 kinderen, minstens drie vakbekwame docenten. In onderlinge samenwerking wordt het emotionele welbevinden van ieder kind gewaarborgd door de volgende drie pijlers: 1) Didactische vaardigheden van de DONS-‐leerkracht a. Alert zijn De docent zorgt dat leerlingen voelen dat ze 'erbij' zijn door het maken van oogcontact, kinderen te laten weten dat correct gedrag gezien en gewaardeerd wordt, tussentijdse notities te maken van opvallend gedrag van kinderen. b. Spreiden van de aandacht De docent is zowel bezig met inhoud overbrengen als correctief optreden c. Erbij houden van de groep Leerkracht is voor iedereen te zien en heeft een actieve, open houding: blijft opgewekt en betrokken. Inhoudelijk zorgt de leerkracht voor voldoende uitdaging en aansluiting bij de belevingswereld van het kind. d. Verantwoordelijk stellen van het kind voor hun leren Kinderen krijgen aanwijzingen van de docent, maar moeten tegelijkertijd beseffen dat ze ook zelf voor een deel verantwoordelijk zijn voor een fijne naschoolse tijd bij DONS. e. Vermijden van onderbrekingen Mogelijke onderbrekingen
Oplossingen
ongelukjes in de klas
Er staan bij een groep van 20 kinderen minimaal twee leerkrachten. Zonder dat de focus van de centrale activiteit afgehaald hoeft te worden, kan een tweede leerkracht altijd bijspringen.
binnenkomen van ouders
Vlakbij de deur staat een bank waarop ouders zonder te storen
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
20
kunnen gaan zitten en meekijken. Leekrachten gaan tussen de kinderen (in het publiek) zitten. Na afloop van de activiteit wordt door de docent aangegeven dat de kinderen wier ouder er is, mee kan gaan. kinderen die specifieke aandacht nodig hebben
Een tweede (of derde) DONS-‐leerkracht gaat tussen de kinderen zitten en neemt het betreffende kind zonder de activiteit te verstoren bijv. op schoot en praat er zachtjes mee. Als een kind erg emotioneel is wordt het apart genomen naar een rustige plek om te kalmeren.
kinderen die later binnen komen
Er wordt oogcontact met het kind gemaakt. Het kind heeft het gevoel dat het gezien is. Door de afgesproken gedeelde verantwoordelijkheid verwachten we dat het kind zelfstandig naast de andere kinderen plaats neemt. Mocht een kind dit nog niet zelfstandig kunnen, springt een tweede of derde leerkracht bij.
2. Regels en afspraken Over het verzamelen in het lokaal: * een vaste looproute naar het lokaal toe * afspraken over het lopen op de gang Tijdens de activiteit: * vaste afspraken over gedrag tijdens de activiteiten. (belangrijkste is naar elkaar luisteren en kijken) Zie ook huisregels. 3. Inrichting van het klaslokaal Een duidelijke inrichting van het lokaal levert veel rust op. Op iedere locatie: * weten kinderen waar ze kunnen gaan zitten; * is er een vaste plek waar de activiteiten plaatsvinden: centraal en voor iedereen duidelijk zichtbaar. Zo is er een duidelijke leeshoek waar een kind zich even met een boekje kan terugtrekken. Knutselen gebeurt in een atelierruimte of aan aparte knutseltafeltjes. Daarnaast kan de fantasie en de motivatie geprikkeld worden door de omgeving: Bijv. door gebruik van een podium met theaterlicht en/of theatergordijn en het draaien van rustige muziek. Als de vrije, geborgen sfeer wordt aangetast Afspraken maken met elkaar over hoe we met elkaar omgaan, betekent ook dat we de afspraken moeten handhaven. Daarbij moeten we duidelijk zijn hoe we handelen als een veilige sfeer wordt bedreigd. Daarbij houden we de volgende stappen aan: Stap 1 De DONS-‐leerkracht signaleert het ongewenste gedrag en bespreekt dit in eerste instantie met het betrokken het kind(eren), waarna het gewenste gedrag wordt benoemd door kinderen en DONS -‐leerkracht. Als het nodig is, bespreekt de leerkracht het ongewenste en natuurlijk het gewenste gedrag in de groep. Stap 2 Wanneer het gedrag zich toch weer voordoet volgt een passende straf. In beginsel gaan wij uit van een betekenisvolle straf; de straf zelf is educatief. Voorwaarde is dan wel dat het kind het ervaart als een
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
21
bestraffing en er een duidelijk signaal van uitgaat naar het kind. (Het kind laten opschrijven of tekenen wat hij/zij niet goed deed en hoe hij/zij het in het vervolg kan doen). Toch kan het ook voorkomen dat er een straf gekozen wordt, die slechts bedoeld is om het kind te laten merken dat het zich niet goed heeft gedragen. Elke DONS -‐locatie hanteert de ‘time-‐out’; waarbij kinderen even apart van de groep(s-‐activiteit) worden gezet. In een uiterst geval, als het kind de groepssfeer en voortgang van de activiteit belemmert, plaatsen wij het kind tijdelijk bij een oudere groep kinderen (als het een kleuter betreft), en een ouder kind bij een kleutergroep. De tijd dat het kind apart moet zitten is afhankelijk van de leeftijd en de ernst van het ongewenste gedrag. Soms kan er een extra strafmaatregel ingezet worden. Ook dit hangt af van de leeftijd en de vaardigheden van het betreffende kind. Stap 3 Blijft er sprake van herhaaldelijk ongewenst gedrag dan worden de ouder(s) uitgenodigd voor een gesprek. Met de ouder(s) worden dan afspraken gemaakt. De DONS -‐leerkracht en ouder(s) houden elkaar op de hoogte van de voortgang van de gemaakte afspraken. Als ondanks de gemaakte afspraken het bepaalde gedrag niet verbetert, in extreme mate bedreigend of intimiderend voor andere kinderen is, of wanneer er sprake is van continue verstoring van de DONS -‐(les)activiteiten met negatieve gevolgen voor de rest van de groep, is stopzetting van de overeenkomst de enige oplossing. Bij bovenstaande stappen werken wij nauw samen met het schoolteam; de vaste groepsleerkracht van het kind en eventueel de begeleider of remedial teacher. Deze samenwerking bestaat uit informeren en afstemmen. De ouder wordt hierbij in een vroeg stadium betrokken bij het proces. Zeker op gebied van pedagogisch handelen is het van belang dat DONS op één lijn zit qua benadering van het kind en het omgaan met probleemgedrag. Hij/zij is/zijn ook aanwezig bij gesprekken met de desbetreffende leerkracht van school. Eventuele beslissingen t.a.v. schorsing en/of verwijderingen kunnen in samenspraak met de school genomen worden. Pesten Ieder kind wordt weleens geplaagd. Mocht een kind structureel het slachtoffer zijn van pesten dan heeft dit schadelijke gevolgen voor de ontwikkeling van het kind. Door de voortdurende aandacht voor de relatie tussen kinderen en tussen kinderen en groepsleerkrachten proberen wij een veilig klimaat in DONS te creëren. Hierdoor is pesten bespreekbaar en krijgt daardoor weinig kans. Op de scholen waar DONS locaties heeft, wordt gewerkt met het programma ‘De Vreedzame School’. Deze lijn van pedagogiek willen wij zoveel mogelijk volgen om zo een ‘doorlopende leerlijn’ te bieden, ook op het gebied van sociale vaardigheden en interactie tussen kinderen. In die gevallen dat er vastgesteld wordt dat er gepest wordt, worden er speciale maatregelen getroffen om een einde te maken aan het pesten. Mochten ouders het vermoeden hebben dat hun kind pest of gepest wordt, sporen we hen aan om dit dan zo snel mogelijk te bespreken met ons. Het beste is dan een mondelinge afspraak te maken met de locatiemanager. Vreedzame School Op de scholen waar DONS zit, wordt gewerkt met de methode ‘Vreedzame School’. De pedagogische visie van De Vreedzame School is het overbruggen van verschillen. De kern van een democratie is de erkenning en het proberen te overbruggen van verschillen. We leggen de ander onze mening niet op, maar staan open voor de mening van de ander. In onze visie is het van belang om kinderen al op jonge leeftijd te leren hoe je om kunt gaan met verschillen. Hoe overbruggen we meningsverschillen? Hoe lossen we de belangentegenstellingen in een conflict zó op dat beide partijen tevreden zijn? Staan we open voor mensen die ‘anders’ zijn dan wij? Zie voor meer informatie kijk op de website van de scholen en: www.devreedzameschool.net
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
22
3. Veilig, Fris & Gezond DONS en de Wet Kinderopvang De kwaliteit van de kinderopvang is een zaak van ouders die gebruik maken van kinderopvang, de aanbieders van kinderopvang en de overheid. Volgens de Wet Kinderopvang zijn ondernemers in de kinderopvang verplicht ‘verantwoorde kinderopvang’ aan te bieden. Dit is kinderopvang die bijdraagt aan een goede ontwikkeling van een kind in een veilige en gezonde omgeving. Toezicht Het kwaliteitsbeleid is vastgelegd in de ‘Beleidsregels kwaliteit kinderopvang’ als onderdeel van de Wet kinderopvang. De gemeente is verantwoordelijk voor toezicht op de kwaliteit van de opvang. De GGD voert regelmatig inspecties uit bij alle DONS-‐locaties. Het Rijk is verantwoordelijk voor het landelijke toezicht hierop. De meest recente inspectierapporten van de GGD Inspectie zijn te downloaden via onze website. De rapportages zijn te vinden in het LKR via: www.landelijkregisterkinderopvang.nl. Veiligheid Bij het inschatten van veiligheidsrisico’s wordt door de GGD geadviseerd om van het ergste scenario uit te gaan. Het gaat er namelijk om dat wij risico’s liever te hoog dan te mild inschatten, en -‐ waar mogelijk -‐ verkleinen door; A. B. C. D. E. F.
Kennis en bewustzijn van risico’s Jaarlijkse inventarisatie van risico’s en Plan van aanpak Taken en vaardigheden; adequaat handelen Voldoende en veilige materialen (zoals EHBO-‐voorraad en veilig speelgoed) Duidelijke werkafspraken en huisregels Controle en Evaluatie na incidenten (eventueel bijstellen van beleid)
A. Bij DONS vinden we dat het leerzaam is voor kinderen om te leren omgaan met risico’s die bij het normale leven horen, zoals buiten spelen. Wat doe je als de bal op straat rolt? Als je tegen een ander kind aanbotst? Hoe houd je een schaar vast en geef je hem door? Wij zijn van mening dat door de opvang een plek te maken die té veilig is, kinderen deze inschattingen onvoldoende leren maken. Hierbij maken wij de kanttekening dat door te werken met leerkrachten, de nadruk bij DONS meer dan in andere kinderopvangorganisaties ligt bij “leer het de kinderen zelf te kunnen”, dan bij voorbaat tegen elk risico te beschermen. Daarnaast neemt DONS uiteraard haar verantwoordelijkheid serieus en zorgt er dus voor dat het personeel kennis heeft van; -‐ -‐ -‐ -‐
Ontruimen bij brand of bommelding (BHV) Eerste hulp bij ongelukken Regels en afspraken over verkeersveiligheid Hoe te handelen als een kind vermist wordt (zie protocol)
B. DONS voert elk jaar, en bij veranderingen, een risico-‐inventarisatie uit op het gebied van veiligheid en gezondheid. Naar aanleiding van die inventarisatie schrijven we een Plan van aanpak met actiepunten. Op elke DONS-‐locatie vervult de locatiemanager de rol van veiligheids-‐ en gezondheidscoördinator. Het is van belang dat de beroepskrachten weten welke risico’s kinderen lopen en welke maatregelen daarvoor (kunnen worden) genomen.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
23
C. Taken en vaardigheden De werkzaamheden die betrekking hebben op het creëren van een frisse en veilige opvangomgeving, worden opgenomen in het Schoonmaakrooster en de Werkinstructies per DONS-‐locatie. Dit rooster en deze instructies worden opgesteld door de locatiemanager en zijn te vinden in de DONS Dagelijks map op de locatie. D. Voldoende en veilig materiaal Bij DONS dragen we zorg voor een goed (aan)gevulde EHBO-‐kist, verschoonkleding en is het verwijderen van defect speelgoed ook vaste routine die op de Schoonmaakroosters staat. E. Duidelijke werkafspraken en huisregels Huisregels gelden bij DONS voor de kinderen en het personeel. Er zijn aparte regels per locatie. Zo geldt voor DONS 3 dat er lesactiviteiten in de keuken zijn, waar specifieke regels gelden en bij DONS 4 vaak gespeeld wordt bij een uitdagende speeltuin. De overkoepelende regels staan beschreven op blz. 18 t/m 20 en uitgebreide versies per locatie zijn te vinden in de DONS Dagelijks map op de locaties. Hygiënebeleid Hygiëne en frisse lucht hebben onze dagelijkse aandacht. Binnen de DONS-‐locaties wordt de gangbare huishoudelijke hygiëne gehandhaafd. Het is belangrijk dat de omgeving waar de kinderen verblijven schoon wordt gehouden. Handhygiëne Ziektekiemen worden veelal via de handen overgedragen. Een goede handhygiëne door het DONS-‐personeel, maar ook door de kinderen, is een van de meest effectieve manieren om besmettingen te voorkomen. De handhygiëne verbetert door geen sieraden te dragen aan handen of polsen. Het Protocol Hygiëne is te downloaden op de DONS-‐website onder: Over Ons > Beleid. Bij start van de dag worden er schoonmaakwerkzaamheden uitgevoerd. Tussen 14.30 uur en 15.00 uur controleren we bijvoorbeeld de handdoeken en de zeep bij de toiletten die tijdens DONS-‐tijd worden gebruikt. De kinderen wassen de handen bij de toiletten met zeep. Ze drogen hun handen af. Een van de twee leerkrachten blijft hierbij en controleert daar of de handen goed schoon en droog zijn. De kinderen mogen pas het DONS-‐lokaal in als hun handen schoon zijn, want dan gaan ze eten en drinken. Tussendoor, bijvoorbeeld bij wondverzorging, snotneuzen en na ieder toiletbezoek, ziet de leerkracht erop toe dat de kinderen hun handen wassen. De leerkrachten zorgen gedurende de dag dat de handdoek zo nodig vervangen wordt, de zeep zo nodig bijgevuld wordt en het toilet en het fonteintje schoon blijven. Aan het einde van de dag wordt de vloeibare zeep opgeborgen en de handdoek in de wasmand gegooid. Wondverzorging Voor en na wondverzorging en/of gebruik van zalf en crème wassen de leerkrachten zorgvuldig hun handen en worden er wegwerphandschoenen gebruikt. Schoonmaakrooster en -‐afspraken Wij willen dat de DONS-‐kinderen verblijven in ruimtes met een gezond binnenmilieu. Dit betekent dat de lucht schoon en fris is en weinig stofdeeltjes en micro-‐organismen bevat. Ook de temperatuur en de vochtigheid van de lucht mogen niet te laag of te hoog zijn. Een gezond binnenmilieu voorkomt dat kinderen onnodig ziek worden. Aangezien DONS is gevestigd in schoolgebouwen, worden de vloeren van de ruimtes waar DONS gebruik van maakt en de bijbehorende toiletten dagelijks schoongemaakt door een team van schoonmakers. Afstemming over werkzaamheden en schoonmaaktijden is een vast onderdeel van de communicatie van de locatiemanager met de school.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
24
DONS zorgt zelf voor het afnemen van de tafels, stof afnemen met een vochtige doek en het extra dweilen van de speelzaal vloer. Daarnaast worden alle verkleedkleren en andere wasbare producten minimaal vier keer per jaar naar de wasserette gebracht. Ook dit staat op het schoonmaakrooster ingepland. Roken Binnen het gebouw en op het schoolplein mag niet gerookt worden. DONS-‐personeel dat rookt doet dat buiten het zicht van kinderen en bergt sigaretten en aanstekers buiten bereik van kinderen op. Schoenen Voordat kinderen (en DONS-‐leerkrachten) de sport-‐ en danslokalen ingaan, trekken alle kinderen hun schoenen en sokken uit en plaatsen deze onder de kapstok. Ze doen hun gymschoenen of slipsokken aan. Ouders die een Dagsluiting komen bijwonen en/of hun kind(eren) komen ophalen, mogen schoenen aanhouden, mits zij langs de zijkant van de zaal blijven. Ventilatie Voldoende ventilatie is een voorwaarde voor een gezond binnenmilieu. In de Werkinstructies en het Protocol Ventileren en luchten staat beschreven hoe we bij DONS op dit gebied te werk gaan. Het Protocol is te vinden op de DONS-‐website onder: Over Ons > Beleid. Verantwoordelijkheid personeel DONS De verantwoordelijkheid ligt bij de locatiemanager om te zorgen dat werkinstructies en taken op het schoonmaakrooster (goed) worden uitgevoerd. Tijdens het overleg met de locatiemanagers wordt dit thema jaarlijks twee keer op de agenda gezet; bij aanvang schooljaar en medio februari, voor de voorjaarsvakantie. Veilig Schoolplein Tussen 14.30 uur en 15.00 uur controleren we de buitenspeelplaats. Een leerkracht controleert dit, terwijl de andere leerkrachten de DONS-‐lokalen klaarmaken. We kijken of er geen vuil (glas, plastic, hout, ontlasting huisdieren etc.) rondslingert en of er geen gevaarlijke objecten zijn. Huisdieren zijn in de scholen verboden. Ze mogen wel aangelijnd op het schoolplein zijn. DONS houdt zich aan de algemeen geldende (huis)regels van de scholen waar we locaties hebben. Gezondheid DONS heeft een eigen Ziekte-‐ en Medicijnprotocol. Dit wordt aan ouders van nieuwe kinderen overhandigd en is te downloaden via de website onder: Over Ons > Beleid. Bij twijfel over een (besmettelijke) ziekte of aandoening nemen wij contact op met de GGD en/of de eigen huisarts van het kind. DONS vraagt specifieke kind informatie op (zoals bekende allergieën) bij start van de opvang in het Wegwijsgesprek met ouders en via het Algemene Info-‐formulier voor jouw kind. Deze informatie wordt geregistreerd in de eigen administratie en in de DONS Dagelijks map. Voor kinderen die medicijnen gebruiken zal door de ouders een medicijnformulier ingevuld moeten worden (achterin Ziekte-‐ en Medicijnprotocol), dit wordt door de locatiemanager overhandigd. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling DONS werkt sinds 1 juli 2012 met de nieuwe Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Wanneer we ons zorgen maken over een kind die verder gaan dan de dagelijkse gang van zaken, dan werken we in onze organisatie met de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. We zullen dan signalen zo snel mogelijk met de ouders bespreekbaar maken om samen te kijken welke zorg we kunnen organiseren om de situatie te verbeteren. Het gaat natuurlijk om een uitzonderlijke situatie, maar we willen alle ouders graag van tevoren
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
25
informeren dat we met de code werken, om verrassingen te voorkomen. Op de website is onder het kopje ‘Beleid’ de Meldcode (2013) als download ter inzage, inclusief Handleiding. De sociale kaart is bekend bij DONS-‐ personeel. Zorgelijke signalen DONS hanteert een Protocol Kindermishandeling waarin wij ons volgens de wet aan de Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling 2013 houden. Zodra ons personeel afwijkend, zorgelijk gedrag bij een kind signaleert volgen wij dit protocol. Dit protocol ligt ter inzage op de DONS-‐locaties, als download op de website of wordt op verzoek toegezonden. Dit protocol geeft de stappen aan die gezet moeten worden in het proces; 1. In kaart brengen van signalen 2. Collegiale consultatie en raadplegen AMK 3. Gesprek voeren met de ouder 4. Wegen van aard en ernst 5. Hulp organiseren en effecten volgen/melden en bespreken Kinderopvangcentra dragen een eigen verantwoordelijkheid voor het signaleren van kindermishandeling en voor het ondernemen van actie na het signaleren. De signalen moeten worden doorgegeven aan de instanties die hulp kunnen bieden aan het gezin. De leerkrachten hebben hierin een duidelijke taak. Zij zien de kinderen regelmatig en kunnen opvallend of afwijkend gedrag signaleren. Nadat zij signalen hebben opgemerkt is het ook hun taak actie te ondernemen, waarna het protocol wordt gevolgd. De leidinggevenden van DONS steunen de leerkrachten bij deze taak en geven sturing aan de uitvoering van het protocol. Zij zijn er verantwoordelijk voor dat de signalen bij de juiste instantie terechtkomen. Dit betekent dat er enige deskundigheid moet zijn in het signaleren en in het omgaan met de signalen van kindermishandeling. In navolging van de adviezen die de Commissie Gunning heeft gegeven op het gebied van voorkomen van kindermishandeling binnen kinderopvangorganisaties is per 1 januari 2012 een ‘Aandachtsfunctionaris Kindermishandeling’ aangesteld binnen DONS. Nienke Groenewege (locatiemanager DONS 3) heeft binnen DONS deze nevenfunctie. Extern vertrouwenspersoon DONS heeft een extern vertrouwenspersoon: Heleen de Jong. Zij kan geraadpleegd worden inzake kwesties die gaan over ongewenst gedrag en integriteit. Heleen is bereikbaar via e-‐mail:
[email protected] of telefonisch: 06-‐25024555. Meer informatie is te vinden via: www.heleendejongadvies.nl.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
26
4. Communicatie Contact met ouders Contact met de ouder(s) is belangrijk voor DONS; om een vertrouwensband en een goede samenwerking op te bouwen en ervoor te zorgen dat de twee opvoedomgevingen, thuis en de opvang, goed op elkaar zijn afgestemd. Dat vereist een goede communicatie tussen de leerkrachten en de ouders. We leren de kinderen goed kennen en wisselen ervaringen en aanpak uit. De korte lijnen die wij met ouders (willen) hebben, komt onder meer tot uitdrukking in gebruik van ‘je’ en ‘jij’ in plaats van ‘u’ in schriftelijke en digitale communicatie met ouders. Breng-‐ en haalmomenten Wij spreken de ouders voornamelijk bij het ophalen. We vertellen ze dan hoe de dag is verlopen en hoe het kind de dag heeft beleefd. Als er bijzonderheden zijn, bespreken we die ook. Natuurlijk bieden we ouders altijd de gelegenheid om een afspraak te maken voor een uitgebreider gesprek. Dit kan op ons initiatief of op initiatief van de ouders. Tijdens vakanties of studiedagen zullen wij ‘s ochtends vragen of er bijzonderheden zijn. Kortom: wij vragen om informatie die van belang is om de initiatieven van een kind beter te begrijpen en ze zo goed mogelijk te kunnen begeleiden. Als ouders hun kind niet zelf komen halen, dienen ze dit van te voren te laten weten. Uit veiligheidsoverwegingen geven wij kinderen niet zonder toestemming van de ouders mee aan een derde. Om diezelfde reden kunnen kinderen alleen opgehaald worden door iemand boven de 12 jaar. Het wegwijsgesprek Wanneer een kind geplaatst is, nodigen we de ouder uit voor een wegwijsgesprek op de locatie, met de locatiemanager. Bij voorkeur is hierbij ook het kind aanwezig. Tijdens dit gesprek wisselen we informatie uit en kan het kind alvast kennismaken met groepsgenootjes en de ruimtes. Het is voor kinderen belangrijk dat de volwassenen, ouders en DONS-‐leerkrachten, waar ze mee te maken hebben zoveel mogelijk dezelfde pedagogische aanpak hebben. We wisselen informatie uit over het wel en wee van de kinderen, zodat alle betrokkenen goed zijn geïnformeerd en er wederzijdse afstemming plaatsvindt. Als er een verschil van inzicht is, gaan wij zo snel mogelijk met elkaar en/of de ouder/verzorger in gesprek en maken daarbij afspraken. Dit gebeurt wanneer de ouders hun kind komen ophalen. In sommige gevallen maken we een afspraak voor een gesprek. Het wegwijsgesprek is bedoeld om evt. bijzonderheden met de ouder(s) te bespreken voordat DONS een kind gaat opvangen. Als een nieuw kind is aangemeld bij DONS en het contract is rond (getekend bij kantoor binnen), neemt de locatiemanager telefonisch contact op met de moeder of vader/verzorger om een afspraak op de locatie te maken. Wennen gebeurt alleen als de ouders hierom vragen. Het wegwijsgesprek wordt dan gecombineerd met een wendag. In het Wegwijsgesprek komt aan bod; • Rondleiding, voorstellen aan team • Dagindeling bij DONS • Groepsindeling (in welke groep kind gaat meedraaien) en wanneer samenvoegen • Welke ruimtes we gebruiken: waar dagelijkse informatie terug te vinden is (magneetbord of sandwichbord) • Wat te doen bij ziekte/afwezigheid, vragen aan kantoor, vakanties
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
27
• • •
Halen/brengen, eerder komen of laat zijn Op basis van het formulier “Algemene Informatie over jouw kind” met ouders bespreken of alle info compleet is/er bijzonderheden zijn. Verwijzen naar protocollen (Map voor Ouders), Pedagogisch Beleidsplan
Nieuws DONS probeert de ouders zo duidelijk mogelijk te informeren over alle activiteiten die zich tijdens de opvang afspelen. Deze informatie bereikt de ouders door: -‐ Nieuwsberichten op de website en op de prikborden waarin de nieuwste ontwikkelingen worden vermeld -‐ Elke twee à drie maanden een nieuwsbrief per e-‐mail aan alle ouders -‐ Extra specifieke nieuwsbrieven over bijvoorbeeld de zomervakantie -‐ Een folder met daarin het wisselende activiteitenprogramma Voor vragen, opmerkingen of suggesties over DONS-‐zaken en/of over kinderen kunnen ouders altijd een afspraak maken met de locatiemanager van de vestiging. Website Veel informatie staat vermeld op onze website. De content hiervan wordt voortdurend geüpdate. Kindbesprekingen Het DONS-‐team heeft onderling, per locatie, overleg over de kinderen. DONS werkt nauw samen met de school en zal bij het signaleren van opvallend gedrag (positief en negatief) dit mondeling bespreken met de ouders en met de vaste groepsleerkracht. Er worden notulen van de kindbesprekingen gemaakt. Deze dienen alleen voor gebruik van de DONS -‐leerkrachten en zijn op verzoek ter inzage voor de ouders. Gegevens van kinderen die bij DONS weggaan, worden na 1 jaar vernietigd. Informatie-‐uitwisseling met de school Om samen één pedagogisch-‐didactische lijn te trekken, deelt DONS relevante informatie over de ontwikkeling van kinderen met de intern begeleiders en desbetreffende leerkrachten van de school. Nieuwe ouders van DONS worden hierover bij aanvang geïnformeerd. DONS gaat er vanuit dat ouders zich kunnen vinden in onze visie en geen bezwaar maken tegen het delen van relevante kindinformatie met de intern begeleider(s) of betreffende groepsleerkracht van de school. Mochten ouders zwaarwegende bezwaren hebben tegen het uitwisselen van kindinformatie met de school, moeten zij dit bij het aangaan van het contract schriftelijk kenbaar maken aan DONS. Raamovereenkomst Met een aantal scholen heeft DONS een raamovereenkomst vastgelegd, waarin de afspraken staan die betrekking hebben op het medegebruik van schoolruimtes, informatie-‐uitwisseling en gezamenlijks visie op onderwijs en opvang. Deze overeenkomst is op te vragen bij de directeur van DONS of van de scholen. DONS-‐werkgroepen Om de vervlechting van school en de buitenschoolse opvang verder vorm te geven en beter aan te sluiten bij de doelen van de school en de DONS -‐kinderen, hebben de DONS -‐leerkrachten een aantal keer per schooljaar overleg met de werkgroepen. Deze werkgroepen bestaan uit zowel DONS-‐leerkrachten als groepsleerkrachten van het vaste leerkrachtenteam en hebben o.a. tot doel de wederzijdse samenwerking beter te laten verlopen. Zowel op het gebied van omgang met kinderen als over bijvoorbeeld het gezamenlijk gebruik van lokalen. Schriftelijke verslaglegging Ook vinden we het heel belangrijk om de ontwikkeling van onze kinderen eens per jaar schriftelijk vast te leggen. Aan het eind van het schooljaar (medio juni) krijgen alle DONS-‐kinderen (behalve als ze een eigen
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
28
DONS-‐verslag mee naar huis. Dit verslag is door leerkrachten van DONS met zorg opgesteld en bestaat uit drie onderdelen; algemeen/persoonlijke ontwikkeling; creatieve ontwikkeling; cognitieve ontwikkeling bij DONS. Een kopie van het DONS -‐verslag wordt aan de eigen groepsleerkracht van het kind op school overhandigd. Deze manier van informatie-‐uitwisseling kan naar onze mening waardevolle input zijn voor de vaste groepsleerkracht. En andersom geloven wij dat het de samenwerking en doorlopende ontwikkeling van de DONS -‐kinderen ten goede komt. Toestemming, inzage en nader overleg DONS vraagt ouders via het formulier ‘Algemene Info over jouw kind’ of zij bezwaar hebben tegen het maken van foto-‐ of filmopnamen. Zie hiervoor het formulier ‘Algemene Info over jouw kind bij DONS’. Verder verwijzen we naar de Algemene Voorwaarden van DONS Opvang 2012, down te loaden via de website bij ‘Aanmelden’. Ouderavond Per jaar organiseren we minimaal één ouderavond. We stemmen dit af met de oudercommissie. Ouderavonden kunnen wisselende thema’s hebben, bijvoorbeeld over hoe een DONS -‐dag verloopt (met foto’s en filmmateriaal). De oudercommissies DONS werkt vraag-‐ en samenwerkingsgericht en wil een toegankelijk BSO-‐aanbod bieden waarbij de groei van de kinderen voorop staat. Ouders worden actief en informeel betrokken bij het kwaliteits-‐ en pedagogisch beleid van de organisatie. Elke DONS-‐locatie heeft een eigen oudercommissie. Er wordt 2 a 3 keer per schooljaar vergaderd waarbij de ocie’s de taak hebben om; * De belangen van de kinderen en de ouders van DONS zo goed mogelijk te behartigen en de ouders te vertegenwoordigen * Te adviseren over de kwaliteit van de opvang bij DONS * Ontwikkelingen rond de kinderopvang kritisch volgen * Adviseren bij wijzigingen in beleid en kosten (bijvoorbeeld uitbreiding kindplaatsen en verhoging tarief) * Bij de jaarlijkse GG-‐Inspectie de gevraagde (onafhankelijke) informatie geven over DONS Contactgegevens oudercommissieleden Oudercommissie DONS 1:
[email protected] Oudercommissie DONS 2:
[email protected] Oudercommissie DONS 3:
[email protected] Oudercommissie DONS 4 nog in oprichting:
[email protected] De e-‐mailadressen van de commissieleden liggen op elke vestiging ter inzage. Klachtenregeling We streven naar open communicatie en korte lijnen met ouders. Dit zorgt voor een geborgen klimaat waarbij ouders zich niet geremd hoeven te voelen om ons aan te spreken wanneer er iets misgaat. Wij doen ons uiterste best, maar er kan natuurlijk iets misgaan. Waar het gaat om communicatie vinden wij het belangrijk dat er respectvol en fatsoenlijk met elkaar wordt omgegaan, ook in situaties waarin sprake is van irritatie, boosheid of verschil van mening. We willen duidelijk zijn, zodat misstanden en verkeerde verwachtingen kunnen worden voorkomen. Van onze kant streven wij naar een adequate informatieverstrekking.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
29
DONS is lid van de stichting KK onder aansluitnummer 2144 (www.klachtkinderopvang.nl). Als je een klacht hebt over de werkwijze of het personeel van DONS, kun je bij deze organisatie terecht. Je hoeft dus niet eerst contact op te nemen met één van de leerkrachten, de beleidscoördinator of de algemeen directeur of de oudercommissie van de DONS-‐locatie. We hopen natuurlijk, dat je dat wel doet. We nemen klachten namelijk heel serieus en zullen in goed overleg met ouders ervoor proberen te zorgen dat zij hun kind met het volste vertrouwen naar DONS opvang (blijven) brengen. Ons klachtenreglement ligt ter inzage in de Informatiemap voor ouders of kan worden gedownload op de website. Exitgesprek Als de kindplaats is beëindigd uit onvrede over onze wijze van opvang (en niet wegens verhuizing of werkloosheid o.i.d.), worden de ouders via het DONS-‐kantoor uitgenodigd voor een exitgesprek met vragen over hun ervaringen. Deze evaluatie kan input zijn voor verbeteracties.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
30
5. Personeelsbeleid Scholing, opleiding en kwalificaties medewerkers Tijdens de sollicitatieprocedure bij DONS wordt elke leerkracht, naast zijn/haar kunde, ervaring en liefde voor het werken met kinderen, beoordeeld op didactische en pedagogische kwaliteiten. Een PABO-‐diploma of relevante lerarenopleiding (gelijk aan MBO-‐niveau 4 of hoger) is een minimum opleidingsvereiste. Als een leerkracht wordt aangenomen bij DONS opvang, moet hij/zij een recente Verklaring omtrent het Gedrag (VOG) kunnen tonen. DONS-‐docenten werken volgens de eisen die de CAO-‐Kinderopvang aan de werkomstandigheden stelt. Regelmatig krijgt het DONS-‐team bijscholing op het gebied van kinder-‐EHBO en BHV vaardigheden. Ook doet ons personeel mee met de ontruimingsoefeningen van de school. Bijna alle (thans 38) medewerkers hebben een parttime aanstelling. Sommige leerkrachten vervullen ook functies op het DONS-‐kantoor of helpen bij projecten met filmen, monteren, het componeren en arrangeren van muziek, het beheren van de website enzovoorts. Bij DONS wordt ervoor gezorgd dat er een leerkracht/kind-‐ratio is van 1 op 10. Dit houdt in praktijk in dat een leerkracht nooit verantwoordelijk is voor meer dan 10 kinderen tegelijk. Ook wordt ernaar gestreefd een leerkracht niet alleen op de vestiging te laten staan, ook al zijn er die dag minder dan 10 kinderen. Als dat toch het geval is, wordt gezorgd voor een achterwacht die binnen 15 minuten ter plaatse kan zijn. Personeel in opleiding of als Vliegende Kiep Soms is een docent bij DONS in opleiding in het kader van een ErvaringsCertificaat (EVC). Dat houdt in dat hij/zij dan een diploma heeft, dat samen met de werkervaring geherwaardeerd wordt voor de kinderopvangbranche. Tijdens de EVC-‐fase krijgt de juf/meester in opleiding een Persoonlijk Ontwikkelplan en werkt hij/zij onder supervisie van een ervaren DONS-‐leerkracht die hiervoor extra uren tbv coaching krijgt. De EVC-‐leerkracht staat nooit alleen op een groep, maar mag wel activiteiten en opvang verzorgen voor maximaal 10 kinderen. In de nieuwsbrief aan ouders staat wanneer een DONS-‐leerkracht in opleiding werkt. Juffen of meesters die een EVC-‐traject volgen zijn geheel formatief inzetbaar voor minimaal 12 u per week. Dit houdt in dat DONS deze mensen kan oproepen en inzetten op plaatsen waar vaste leerkrachten ziek of vrij zijn. e Daarnaast kunnen zij 2 juf of meester op bijv. ‘De Klodderfabriek’ ingezet worden. Geen stagiaires Bij DONS werken mensen die klaar zijn met studeren, geen stagiaires. Wij nemen mensen aan die verantwoordelijkheid kunnen en willen nemen om zelfstandig te werken met kinderen en die de vaardigheden hebben om in een team te werken met groepen kinderen van verschillende leeftijden. Soms is het voorgekomen dat iemand die afgestudeerd was aan het conservatorium, een Ervarings Certificaat (EVC-‐traject) moest doorlopen, om haar diploma te laten toetsen aan de opleidingseisen die de Wet Kinderopvang aan de functie stelt (zie www.FCB.nl). We sluiten niet uit dat wij in de toekomst met (PABO)stagiaires gaan werken. Mede actief onder schooltijd Bijzonder aan DONS is dat wij als enige opvangorganisatie ook lessen onder schooltijd verzorgen. We leren de kinderen daardoor kennen en weten wat ze nodig hebben na schooltijd. Hiervoor werken we nauw samen met de schoolteams. De ontwikkeling van de kinderen volgen we op de voet. Zo maken we verslagen van lesresultaten en observaties. Ouders, kinderen en leerkrachten van de basisschool krijgen elk jaar ook een schriftelijk verslag. Deze constructie is mogelijk omdat wij met HBO-‐geschoolde docenten werken. De meeste leerkrachten bij DONS hebben een opleiding als drama, muziek, gym en bevo-‐docent, plus een aantal leraren met een Pabo-‐
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
31
diploma. Een aantal van hen werkt ook als vervanger bij ziekte van het vaste schoolteam. Rooster en achterwacht Personeelsroosters worden per Activiteitenronde (6-‐8 weken) gemaakt en wekelijks bijgesteld a.d.h.v. ziekteverzuim, vakanties en wisselingen. Deze roosters zijn te allen tijde opvraagbaar bij de kantoormanager of locatiemanager van de betreffende DONS-‐locatie. Wanneer het nodig is, bijvoorbeeld bij ziekte, is er bij DONS altijd iemand die zijn collega kan vervangen (‘de achterwacht’). Ook is er een eigen DONS-‐pool van mensen die oproepbaar zijn. Tevens kan een uitzendkracht worden ingeschakeld. Er wordt gezorgd dat de mensen die op het DONS-‐kantoor werken (de directeur, beleidscoördinator en officemanager) oproepbaar zijn bij calamiteiten. Deze personen zijn in bezit van een VOG en kunnen binnen 10 à 15 minuten op de locaties zijn. Op lange dagen wordt ervoor gezorgd dat het kantoor bereikbaar is (en eventueel telefonisch doorgeschakeld is naar de achterwacht). Personeel van DONS wordt geacht op alle locaties inzetbaar te zijn. Dit doen wij bewust, zodat het zogenaamde ‘DONS-‐dna’ goed wordt verspreid en kennis en materialen uitgewisseld worden. Inzet van andere volwassenen bij DONS Er wordt gestreefd een leerkracht niet alleen op de vestiging te laten staan, ook al zijn er die dag minder dan 10 kinderen. Op lange dagen waarbij DONS om 8:00 opengaat, worden altijd minimaal 2 leerkrachten ingeroosterd, waarvan één formeel de ‘Dagleiding’ heeft. Er is in het schoolgebouw meestal iemand van de schooladministratie aanwezig. In het Bockesprong-‐gebouw zijn er ook medewerkers van het gebouwbeheer aanwezig die zorgen voor veiligheid en facilitair beheer. Soms is er iemand van de directie van DONS op de locatie aanwezig ter ondersteuning van de locatiemanagers, voor een oudergesprek, om vergaderingen met het schoolteam bij te wonen of een locatieteamoverleg voor te zitten.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
32
6. Praktische Zaken Veelgestelde vragen De meeste praktische vragen van ouders worden beantwoord op de website bij ‘Veelgestelde Vragen’. Voor alle actuele informatie omtrent kosten, openingstijden, uurtarief, teruggaaf kinderopvangtoeslag, contract, aanmelden, bundelen vakantiedagen en inhalen verwijzen wij naar de website van DONS. Nieuwe ouders krijgen samen met het contract per mail het document ‘Wegwijs bij DONS’ toegestuurd en kunnen zij te allen tijde terecht met vragen bij de locatiemanager, het team of het DONS-‐kantoor. Op het ‘Wegwijs bij DONS’ document wordt door de locatiemanager tijdens het wegwijs gesprek, dat de locatiemanager met de nieuwe ouder en het kind heeft voordat de opvang start, aangegeven in welke groep het kind zal starten. Dit naar aanleiding van een eerste ontmoeting met het kind en een inschatting van waar het kind zich het beste thuis zal gaan voelen. DONS-‐contract Opvang bij DONS is mogelijk vanaf een dag per week. Dit contract geeft recht op opvang tijdens schooldagen, maar ook op studiedagen die op deze dag van de week vallen. Elke school bepaalt, op advies van het bestuur, hoeveel en wanneer de studiedagen worden gepland. Afmelden of eerder ophalen Als een kind niet naar DONS komt moet hij/zij per sms-‐bericht bij de eigen locatie worden afgemeld voor Dons. Wij dragen de verantwoordelijkheid voor elk DONS-‐ kind dat op onze presentielijsten staat zodra de schoolbel gaat. Als een kind ziek thuis is en netjes bij school is afgemeld, moet hij/zij ook bij DONS worden afgemeld. Wennen, ruilen en incidentele opvang DONS heeft geen vastomlijnd wenbeleid. De mate waarin een kind moet wennen, verschilt namelijk sterk per kind. We bespreken dit (en meer bijzonderheden over het kind) tijdens het ‘Wegwijsgesprek’ met ouders voorafgaand aan de eerste opvangdag. Tot de mogelijkheden behoort: eerder ophalen, of er de hele of halve middag bij aanwezig zijn van een van de ouders. Dit wordt mondeling besproken, en hiervan worden aantekeningen gemaakt op het ‘Algemene Info over jouw Kind’-‐formulier. Wanneer een kind voor het eerst bij de opvang komt, brengt de betreffende groepsleerkracht het kind naar de DONS -‐leerkracht. Het nieuwe DONS-‐kind krijgt een rondleiding, wordt aan de andere kinderen voorgesteld en de leerkracht geeft dit kind extra aandacht en begeleiding in de eerste dagen. Wanneer wij gezamenlijk naar binnen gaan, klappen wij (leerkrachten en kinderen) totdat iedereen er is. De kinderen zien aan de gekleurde linten bij welke DONS-‐leerkracht zij moeten verzamelen. Dan gaat één van de DONS-‐leerkrachten met de bijbehorende groep kinderen naar de kapstok om hier de jassen en tassen op te hangen. Vervolgens gaat iedereen handen wassen, en dan naar de stamgroepruimte, waar een DONS-‐ leerkracht de kinderen opvangt en een gezamenlijk spel of lied introduceert. Na een hapje en een drankje bespreken we de dagindeling en gaan we aan de slag met de activiteit van die middag! Ruilen is alleen mogelijk binnen dezelfde week en in overleg met het kantoor, wij checken of er in de groep van het kind plek is en geven samen met een bevestiging per mail ook door dat ouders zelf hun kind en de leerkrachten op school op de hoogte brengen. Het kind zal in principe in de eigen kleurgroep geplaatst worden. Als daar geen plek is vragen wij toestemming aan de ouders om het kind die extra dag te plaatsen in een andere groep. Op dagen dat er te weinig kinderen in een groep zitten, zoals bijvoorbeeld de woensdag of de vrijdag, voegen wij groepen samen. Als ouders voor hun kind een extra dag DONS nodig hebt, kun ouders deze aanvraag doen door middel van de ‘ouderlogin’ of contact opnemen met kantoor. Daar wordt gekeken of er plek is en stuurt het DONS-‐kantoor
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
33
per mail een bevestiging. Daarin vragen wij de ouder om het kind en de leerkracht op school op de hoogte stellen van de extra dag bij DONS. Het kind zal in principe in de eigen groep geplaatst worden. Op dagen dat er te weinig kinderen in een groep zitten, zoals bijvoorbeeld de woensdag of de vrijdag, voegen wij groepen samen. Naar een andere kleurgroep? De overstap naar een andere kleurgroep, het ‘intern wennen’, wordt bepaald door de locatiemanager, die alle kinderen kent en hun creatieve en sociale ontwikkeling volgt. Als een kind toe is aan een nieuwe uitdaging, qua leeftijd of zelf wegens vriendjes/vriendinnetjes naar een andere groep wil, wordt dit besproken met het kind. Het intern wennen is een natuurlijk proces, wat vergeleken kan worden met de overgang van de ene basisschoolgroep naar de andere. Het kind krijgt hierover een briefje mee naar huis. De vakantieperiodes De zomervakanties zijn DONS zijn altijd een feest. We vangen de kinderen gedurende zes weken op bij een buitenlocatie. Dit was de eerste drie jaar altijd ‘De Waterkant’, een gebouw van stichting NME aan de Nieuwe Meer. Sinds 2013 bezoeken we zomers scoutingterrein ‘Kantankye’. Alle (actuele) informatie over de zomerperiode staat op de website en wordt in aparte nieuwsbrieven aan de ouders (die zich daarvoor hebben aangemeld), voor aanvang van de zomervakantie, digitaal verstuurd. Bundelen opvangdagen Om ouders maximaal profijt te geven van hun opvangcontract tijdens de zomervakantie, mogen zij in vakanties alle dagen die zij niet gebruiken door vakantie en vrijedagen, bundelen en verdeeld binnen de zomervakantieweken opnemen (niet opsparen). Voor de zomervakantie begint, krijgen alle ouders een mail met daarin het verzoek een zomerplanning door te geven. DONS maakt op basis hiervan een rooster en een planning voor de zomer. Ook in vakanties zal je kind in principe in de eigen kleurgroep geplaatst worden, zomervakantie uitgezonderd (zie pagina 13). Op dagen dat er te weinig kinderen in een groep zitten, zoals bijvoorbeeld de woensdag of de vrijdag, voegen wij groepen samen. In de zomerperiode formeren wij nieuwe themagroepen maken. Wij sturen ouders daar van te voren een Zomernieuwsbrief over. Klodderfabriek en kleuteropvang Elke vrijdag is de Klodderfabriek van DONS 1 geopend voor de kleuters van de Dongeschool. Ouders die om de week opvang nodig hebben, kunnen hier gebruik van maken. De klodderfabriek staat onder leiding van zeer creatieve juffen. Zij organiseren voor de kinderen spetterende kunstprojecten waar op de achtergrond DONS-‐ ige muziek zal klinken en theatertaferelen niet zullen ontbreken. Wij laten de kinderen op een speelse manier kennismaken met een nieuwe (beeldende) manier van kijken naar de kleine wereld om hen heen. Voor actuele informatie over tijden en prijzen verwijzen we naar de website www.donsopvang.nl. Op deze klodderdagen voegen wij alle kleutergroepen samen tot één groep.
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
34
Bijlage 1. Adressen Kantoor DONS Opvang B.V. Ceintuurbaan 241 bg 1074 CX AMSTERDAM tel. 020-‐737 09 03
[email protected] www.donsopvang.nl IBAN: NL51RABO0393779173 Inschrijfnr. KvK 53798961 DONS 1 tel. 06-‐19 00 60 35 Openbare Basisschool ‘Donge’ Dintelstraat 5-‐7 1078 VN Amsterdam www.dongeschool.nl LRK-‐nummer: 141798828 DONS 2 tel. 06-‐171 922 08 9e Montessorischool ‘De Scholekster’ Karel du Jardinstraat 76 1073 TE Amsterdam www.descholekster.nl LRK-‐nummer: 993162332 DONS 3 tel. 06-‐474 10 302 Openbare Kunstmagneetschool ‘De Notenkraker’ Theophile de Bockstraat 100D 1058 VC Amsterdam www.bsdenotenkraker.nl LRK-‐nummer: 113880340 DONS 4 tel. 06-‐48 44 97 48 Openbare basisschool ‘Olympia’ Stadionkade 113B (tijdelijk adres: Wodanstraat 3, 1076 CC) 1076 BN Amsterdam www.olympiaschool.nl LRK-‐nummer: 215449575
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
35
Bronnen: SZW (2011), Beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen Nederlands Jeugdinstituut: http://www.nji.nl/Visie-‐op-‐kwaliteit-‐Kwaliteitscriteria SWP, Handboek Management Kinderopvang, Anja Hol, Maaike Vaes Branchevereniging Kinderopvang, Wijziging Modelrapporten juli 2013
Pedagogisch Didactisch Beleidsplan DONS, conceptversie december 2014
36