Pedagogisch beleidsplan
1. Inleiding Voor u ligt het pedagogisch beleidsplan van Gastouderbureau Villa Kroost. Het beleidsplan is richtinggevend voor de dagelijkse opvangpraktijk. Het is geschreven voor alle bij de gastouderopvang betrokken partijen: gastouders, vraagouders en het gastouderbureau. Vraagouders / verzorgers: Het doel van dit beleidsplan is de vraagouders / verzorgers een beeld te geven van de opvang die de kinderen wordt geboden, de wijze waarop de opvang is geregeld, de activiteiten die worden ondernomen en de manier waarop met de kinderen wordt omgegaan. Gastouders: Voor de gastouders die aangesloten zijn bij Villa Kroost is het pedagogisch beleid een richtlijn. Op deze wijze weten zij wat het gastouderbureau van hen verwacht. Daarnaast stimuleert het de gastouders om in de dagelijkse praktijk stil te staan bij het opvangwerk waardoor het kwaliteitsbewustzijn wordt bevorderd.
© Gastouderbureau Villa Kroost
1/10
2. Algemene doelstelling Gastouderbureau Villa Kroost biedt verantwoorde gastouderopvang, waarbij het welzijn én de ontwikkeling van het kind centraal staat.
2.1. Algemene visie op de gastouderopvang Kinderopvang door gastouders oftewel gastouderopvang biedt opvang waarbij kinderen van 0 tot 13 de mogelijkheid hebben zich in een veilige, huiselijke omgeving te ontwikkelen. Kinderopvang biedt aan vraagouders of verzorgers de mogelijkheid om, naast de opvoeding van de kinderen, actief deel te nemen aan de maatschappij. Gastouderopvang dient voor vraagouders en kind op maat te zijn, daarbij tegemoet te komen aan de wensen van de vraagouders en daarnaast te voldoen aan eisen met betrekking tot kwaliteit en continuïteit die de wet Kinderopvang en het Convenant Kwaliteit Kinderopvang stelt.
2.2. Visie op gastouderopvang Bij de gastouder ontmoeten de eigen kinderen van de gastouder en de opvangkinderen elkaar in een huiselijke omgeving. Het is een plaats waar kinderen ook leren omgaan met andere kinderen, door onder meer samen te spelen, te eten en te slapen. Door het omgaan met andere kinderen leren kinderen de uitwerking van hun gedrag op anderen kennen. Mede hierdoor krijgen kinderen inzicht in hun eigen gevoelens en leren ze een scala aan reactiemogelijkheden. Tevens leren kinderen al vroeg de betekenis van delen, helpen, rekening houden met de ander, omgaan met conflicten en opkomen voor je zelf. Gastouders leveren een wezenlijke bijdrage aan de ontwikkeling en welbevinden van het gastkind. Gastouders moeten in staat zijn een klimaat te scheppen waarbij een gastkind zich veilig en vertrouwd voelt en met plezier kan spelen en ontwikkelen De gastouder neemt een deel van de opvoeding van de kinderen over. De vraagouders blijven echter verantwoordelijk voor de opvang van hun kinderen. Daarom is het noodzakelijk om gegevens over de ontwikkeling van hun kind met de gastouder uit te wisselen. Hierdoor worden wederzijdse inzichten over deze ontwikkeling en de opvoeding vergroot. Goede contacten tussen gastouder en vraagouders zijn zeer belangrijk. Villa Kroost stelt een aantal zaken aan de orde in het intake formulier van de ouders/verzorgers en het aanmeldingsformulier van de gastouder. Zo ontstaat er vooraf al een beeld hoe er over belangrijke zaken gedacht wordt en kan hier tijdens het voorstellen van beide partijen rekening mee gehouden worden. Tijdens het kennismakingsgesprek dat volgt kan er uitgebreider op deze punten worden ingegaan. Vraagouders mogen van de gastouder betrokkenheid bij het kind verwachten. Tevens heeft de gastouder een signalerende functie ten aanzien van het welzijn en het functioneren van het kind. De woning van een gastouder is ingericht op een normale thuissituatie en daarbij gericht op de opvang van gastkinderen. De woning is overzichtelijk, aantrekkelijk, veilig en schoon. Er is tevens voldoende geschikte buitenspeelruimte.
© Gastouderbureau Villa Kroost
2/10
2.3 Eisen aan de opvangsituatie 2.3.1 Profiel van de gastouder • • • • • • •
Minimale leeftijd van 18 jaar Beschikt over minimaal een diploma mbo-2 Helpende (Zorg en) Welzijn (of een ander diploma waarmee aan de eisen wordt voldaan) of een ervaringscertificaat Heeft een geregistreerd certificaat Eerste Hulp aan Kinderen van het Oranje Kruis Beschikt over een verklaring omtrent het gedrag (VOG), ook voor huisgenoten van 18 jaar of ouder indien de kinderen bij de gastouder thuis worden opgevangen Tijdens het werk wordt Nederlands, Fries of een andere Nederlandse streektaal gesproken Gastouders wonen niet op hetzelfde adres als de vraagouders De kinderen van de gastouder staan niet onder toezicht
Verder: • Is lichamelijk en geestelijk goed gezond • Heeft een open en flexibele instelling • Beschikt over goede communicatieve vaardigheden • Mag geen fysiek of verbaal geweld gebruiken • Gaat graag met kinderen om • Heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel • Kan warmte en geborgenheid bieden aan het gastkind • Is in staat tot het bieden van continuïteit en stabiliteit en draagt de zorg van de gastkindjes niet over aan derden • Is in staat tot het verzorgen en het stimuleren van het gastkind in de eigen ontwikkeling • Heeft aandacht voor - en inzicht in de eigen individualiteit van het gastkind • Staat open voor en respecteert de levenswijze van de vraagouders • Is bereid tot overleg en samenwerking met vraagouders • Is in staat tot het maken en naleven van duidelijke afspraken met vraagouders • Kan eventuele problemen bespreekbaar maken • Gaat zorgvuldig om met vertrouwelijke informatie • Het huis van de gastouder is veilig en hygiënisch • De gastouder en ouders moeten inspectie van de opvanglocatie toestaan en zijn bereid zo nodig aanpassingen in of om het huis te verrichten • Gezinsleden staan positief tegenover de opvang van gastkinderen • In huis is voldoende ruimte om te spelen, te eten en te slapen • In de tuin of naaste omgeving is ruimte om buiten te spelen • De gastouder heeft een Aansprakelijkheid Verzekering • Eventuele huisdieren lijken volledig te vertrouwen, maar het kind mag nooit alleen gelaten worden met een huisdier • Is bereid de privacy van vraagouders te respecteren • Is bereid de regels en richtlijnen van het gastouderbureau te hanteren • Is bereid het pedagogisch beleidsplan van het gastouderbureau te volgen • Is bereid om cursussen/trainingen te volgen
© Gastouderbureau Villa Kroost
3/10
2.3.2 Verklaring Omtrent het Gedrag Om uit te sluiten dat gastouders en/of volwassen huisgenoten relevante strafbare gedragingen op hun naam hebben staan moeten zowel de gastouder als alle volwassen huisgenoten in het bezit zijn van een Verklaring Omtrent het Gedrag van niet ouder dan 2 maanden. Indien de gastouder en zijn/haar huisgenoten al een Verklaring Omtrent het Gedrag van een ander gastouderbureau heeft, volstaat deze ook. 2.3.3 Meewerken aan risico inventarisatie Van onze gastouders en vraagouders verwachten we de bereidheid tot het meewerken aan een risico-inventarisatie en evaluatie op het gebied van gezondheid en veiligheid van de opvanglocatie. Op het gebied van zowel veiligheid als gezondheid volgen wij de richtlijnen van de stichting Consument en Veiligheid. Tevens verwachten wij van gastouders dat ze bereid zijn de aanbevelingen op het actieplan, naar aanleiding van de risico inventarisatie, op te volgen. 2.3.4 Aantal kinderen en leeftijdsopbouw De gastouder mag maximaal 6 kinderen van 0 tot 13 jaar tegelijk opvangen, dat is inclusief eigen kinderen tot 10 jaar. Er mogen maximaal 5 kinderen tegelijk worden opgevangen, als deze kinderen allemaal jonger dan 4 jaar zijn. Dit is inclusief de eigen kinderen tot 4 jaar. Er mogen maximaal 4 kinderen van 0 en 1 jaar tegelijk aanwezig zijn, waarvan maximaal 2 kinderen van 0 jaar. Dit is ook weer inclusief eigen kinderen van deze leeftijd. Als er meer dan 3 kinderen aanwezig zijn, is er een achterwacht die in het geval van calamiteiten snel aanwezig kan zijn. 2.3.5 Opvanglocatie De opvang kan plaatsvinden in het huis van de gastouder en/of de vraagouder. Als de opvang plaatsvindt in het huis van één van de ouders, mogen daar kinderen opgevangen worden van verschillende ouders. De woning waar gastouderopvang plaats vindt is te allen tijde rookvrij. Verder beschikt de woning over voldoende binnenspeelruimte voor kinderen, afgestemd op het aantal en de leeftijd van de op te vangen kinderen. Er moet zowel binnen als buiten voldoende ruimte zijn voor het gastkind, de eventuele andere gastkinderen en eigen kinderen van de gastouder, om te spelen, lopen, sjouwen en stoeien. Villa Kroost hanteert als regel dat er circa 3 tot 4 m² bruikbare speelruimte per kind beschikbaar moet zijn. De woning waar gastouderopvang plaatsvindt beschikt over voldoende buitenspeelmogelijkheden voor kinderen, afgestemd op het aantal en de leeftijd van de op te vangen kinderen. Er is een afzonderlijke slaapruimte voor in ieder geval kinderen tot anderhalf jaar en de slaapruimte is afgestemd op het aantal op te vangen kinderen.
2.4 Werkwijze gastouderbureau Villa Kroost Bij Gastouderbureau Villa Kroost kunnen vraagouders zelf een gastouder aandragen of ze kunnen Villa Kroost verzoeken om voor hen op zoek te gaan naar een geschikte gastouder. In beide gevallen worden de gastouders zorgvuldig gescreend door Villa Kroost volgens vaste criteria. Die screening betreft zaken als opleiding, Verklaring omtrent het Gedrag, veiligheid en hygiëne, alsmede voldoende slaap- en speelruimte. Verder wordt aandacht besteedt aan opvoedingsideeën, motivatie en de sfeer.
© Gastouderbureau Villa Kroost
4/10
Als zowel de vraagouders als de gastouders hebben aangegeven de opvang te willen starten wordt er een koppelingsgesprek gepland. Tijdens dit gesprek wordt een overeenkomst opgesteld waarin de afspraken tussen beide partijen worden vastgelegd. De eerste periode is naar behoefte contact met zowel de vraag- als gastouder. Circa drie maanden na de start van de opvang worden de afspraken en de opvang geëvalueerd op papier en in een persoonlijk gesprek.
3. Pedagogisch beleid In de eerste jaren van het leven ontwikkelt een kind zich van hulploze baby tot een peuter en daarna tot schoolkind. Een kind dat, als de ontwikkeling voorspoedig verlopen is, met zelfvertrouwen de wereld tegemoet treedt en zich kan redden. Vooral de eerste jaren worden algemeen beschouwd als een cruciale periode voor de ontwikkeling van het kind op velerlei gebied. De ontwikkeling van kinderen verloopt niet bij elk kind op dezelfde wijze. Ieder kind heeft een eigen tempo en kent bepaalde gebieden waarop het zich meer of minder ontwikkelt. Ieder kind heeft ook een groot potentieel aan mogelijkheden in zich. De situatie waarin het kind opgroeit en de mensen die het kind omringen spelen een belangrijke rol in de manier waarop die mogelijkheden worden gerealiseerd en in welk tempo dat het gebeurt. De gastouderopvang levert hieraan een bijdrage. De situatie bij de gastouder is er op gericht om kinderen in een veilige en prettige omgeving de dag te laten doorbrengen. Hierbij wordt zowel in groepsverband als individueel bewust aangesloten op de ontwikkelingsfase waarin het kind zich bevindt. Villa Kroost gaat er vanuit dat kinderen van nature de behoefte hebben om een goed mens te zijn en graag willen voldoen aan de verwachting, normen en regels die gesteld worden. Om zich tot volwaardige medemensen te kunnen ontwikkelen zijn er een aantal aandachtspunten die van belang zijn. Dit kan volgens Villa Kroost teruggebracht worden tot een volgende indeling: Basisbehoeften Hieronder wordt verstaan de lichamelijke verzorging, voeding en slaap maar zeker ook affectie en het bieden van (emotionele) veiligheid. Ontwikkelingspotentieel: Hieronder wordt verstaan het stimuleren van ontwikkelingen en competenties. Dit op allerlei verschillende gebieden, zoals: 1. lichamelijke ontwikkeling; 2. sociaal-emotioneel ontwikkeling; 3. cognitieve ontwikkeling; 4. creatieve ontwikkeling; 5. ontwikkeling identiteit en zelfredzaamheid; Het pedagogisch beleid is hieronder uitgewerkt naar de verschillende deelgebieden.
3.1 De basisbehoeften 3.1.1 Verzorging van gastkinderen
© Gastouderbureau Villa Kroost
5/10
Op het gebied van gezondheid, veiligheid en hygiëne worden de richtlijnen van de stichting Consument en Veiligheid en van de GGD gevolgd. Daarnaast wordt gewerkt met richtlijnen op de hieronder genoemde terreinen. 3.1.2 Maaltijden In eerste instantie wordt voor baby’s bij de gastouderopvang het ritme van thuis overgenomen. Naarmate de kinderen groter worden, gaan ze zich meer richten naar de dagindeling bij de gastouder. Het gebruik van een maaltijd of een tussendoortje krijgt het karakter van een gezamenlijke activiteit. 3.1.3 Slapen Een kind moet uitgerust zijn om de wereld aan te kunnen, daarvoor is voldoende slaap van belang. Voor baby's wordt ook bij het slapen het ritme van thuis gevolgd. Dit ritme verschilt per kind. Of en hoe lang de kinderen 's middags slapen wordt regelmatig besproken met de vraagouders. Gastouders houden in principe het slaapritme van de kinderen aan en passen dat alleen aan als dat nodig is, bijvoorbeeld wanneer er andere kinderen van school gehaald moeten worden. Dit gebeurt eveneens in overleg met de vraagouders. 3.1.4 Gezondheid, ziektes en ongevallen Wanneer een kind ziek wordt tijdens de gastouderopvang worden de ouders of verzorgers daarvan in kennis gesteld. In overleg met de ouders of verzorgers wordt dan besloten welke actie wordt ondernomen. In een noodsituatie wordt uiteraard onmiddellijk de lokale arts gewaarschuwd. Van groot belang is een zorgvuldige ongevallen registratie. Elk (bijna) ongeluk wordt geregistreerd door middel van een formulier. Villa Kroost evalueert de ongevallen, zodat vaker voorkomende ongelukken bekend zijn en door een plan van aanpak en preventie (mogelijk) voorkomen worden. 3.1.5 Hygiëne Voor kleine kinderen die is een schone omgeving van groot belang. De gastouder maakt dagelijks schoon. Zij volgt hierin de regels van de GGD (zie www.ggd.nl ). 3.1.6 Omgevingsveiligheid Het werken met kleine kinderen maakt het noodzakelijk dat het materiaal en de inrichting bij de gastouder voldoet aan de veiligheidsnormen. Regelmatig wordt de ruimte en de materialen op veiligheid gecontroleerd aan de hand van een risico inventarisatie. De risico-inventarisatie vindt plaats door een consulent van Villa Kroost in bijzijn van de gastouder (of vraagouder ingeval de opvang in de woning van de vraagouder plaatsvindt). Dit gebeurt ten minste één maal per jaar. De eerste risico-inventarisatie vindt plaats voordat de opvang via het gastouderbureau een aanvang neemt. De risico inventarisatie wordt in een actieplan teruggekoppeld naar de gastouder. Deze onderneemt de nodige acties die voortkomen uit de inventarisatie. Villa Kroost controleert vervolgens de ondernomen acties. De vraagouders kunnen het verslag en actieplan inzien bij de gastouder.
3.1.7 Emotionele veiligheid De emotionele veiligheid van een kind is van groot belang op de ontwikkeling van een kind. Een kind moet het gevoel hebben dat hij veilig is en hem niets kan gebeuren, maar ook dat er van hem gehouden wordt.
© Gastouderbureau Villa Kroost
6/10
Om een gevoel van veiligheid te bevorderen streeft Villa Kroost naar vaste en sensitieve gastouders. Door het aanwezig zijn van een vaste gastouder die om het kind geeft, ontstaat er een band tussen het kind en de gastouder. Het kind gaat zich veilig voelen en dit heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van het kind. De inrichting van de omgeving is ook van groot belang op de emotionele veiligheid van het kind. Villa Kroost vindt het belangrijk dat kinderen in een huiselijke omgeving worden opgevangen. Deze omgeving moet doen denken aan hun eigen woning, wat een kind geruststelt en waar ze hun eigen rituelen gemakkelijk kunnen volgen.
3.2 Ontwikkelingspotentieel 3.2.1 Lichamelijke ontwikkeling Gastouders stimuleren de motorische ontwikkeling van kinderen door hen materiaal en situaties aan te reiken die passen bij hun leeftijdsfase. In de leeftijd van 0 tot 4 jaar maken kinderen een grote ontwikkeling door in zowel de grove als de fijne motorische vaardigheden. De coördinatie en samen bewegen van romp, armen en benen heet de grove motoriek. Kinderen moeten kunnen klauteren, glijden en springen waardoor het de eigen mogelijkheden leert kennen. Het kind leert daardoor onder meer omgaan met hoogteverschillen en gevaar. Omdat de woning van een gastouder niet altijd voldoende mogelijkheden hiertoe biedt, wordt de gastouder geacht, voor zover mogelijk, de kinderen buiten te laten spelen en gebruik te maken van een speeltuin. De fijne motoriek omvat kleine bewegingen die coördinatie tussen ogen en handen vereisen. Het kind gaat naar voorwerpen grijpen, pakken, en iets in de mond te stoppen. De fijne motoriek ontstaat onder meer in het fysieke contact met de gastouder en wordt gestimuleerd door materialen als kleurtjes, kralen, insteeknoppen en puzzels. Bij baby's wordt dat gestimuleerd door rammelaars en door het doen van spelletjes en babygym. Villa Kroost vindt het verder belangrijk dat er voor kinderen tot 2 jaar: - een rustige zit- of ligplek is (matras, box) - een ruimte om te kruipen, te klimmen en te lopen - veilig speelgoed is op grijphoogte Voor kinderen van 2 tot 4 jaar: - ruimte om te lopen, rennen en te sjouwen - ruimte en gelegenheid voor fantasiespel (verkleden, poppenkast) en creatief spel (verf, potloden, knutselspullen) - een plekje om zich terug te trekken en bijv. boekjes/plaatjes kijken, te tekenen of te puzzelen. Voor kinderen vanaf 4 jaar tevens (hierover dienen voorafgaand aan de opvang afspraken met de ouder gemaakt te worden): - de mogelijkheid om al dan niet met vriendjes zelfstandig naar buiten te gaan - naar de tv kijken, achter de pc spelen
© Gastouderbureau Villa Kroost
7/10
3.2.2 Sociale ontwikkeling Belangrijk aspect van de sociale ontwikkeling is de ervaring hoe het is om samen te zijn met andere kinderen en volwassenen. Door het omgaan met leeftijdgenootjes en gastouders leert het kind de uitwerking van z'n gedrag op anderen dan eigen mensen kennen. Hierdoor leert het kind inzicht te krijgen in zijn eigen gevoelens en leert andere reactiemogelijkheden. Tevens leert het kind al vroeg de betekenis van delen, troosten, helpen, rekening houden met anderen en omgaan met conflicten. Hiervoor hebben we een apart onderdeel opgenomen: Maatschappelijke bewustwording (zie paragraaf 3.3). 3.2.3 Emotionele ontwikkeling Het waarnemen en het serieus nemen van gevoelens van de kinderen is belangrijk. Soms is het nodig dat een gastouder een bepaald gedrag verbiedt, echter de gevoelens van het kind moet ze accepteren. Ook is het belangrijk dat er per kind gekeken wordt hoe er gereageerd dient te worden. In het koppelingsgesprek tussen vraag- en gastouder zal de consulent vragen wat de beste reactie is voor het gastkindje. Jesse (2,5) heeft een driftaanval. Hij schreeuwt en gaat op de grond liggen. De gastouder helpt hem door hem in een rustige situatie te brengen. Ze laat hem even uitrazen en verwoordt dan wat er aan de hand is. Ze vertelt hem dat hij best even boos mag zijn maar dat hij ook rekening moet houden met anderen. Daarna biedt ze een andere activiteit aan. Op deze manier helpt ze Jesse om te gaan met situaties die gevoelens van frustratie of onmacht oproepen. De gastouder probeert de gevoelens van de kinderen, zoals blijdschap, woede verdriet, angst en onverschilligheid te verwoorden. Zo leert het kind om te gaan met zijn gevoelens, herkent gevoelens van andere kinderen en leert hiermee om te gaan. Ze probeert zich te verplaatsen in de emoties van het kind en helpt het kind hiermee om te gaan. Kleine kinderen uiten veel van hun gevoelens door spel. De gastouder speelt hierop in en stimuleert dit door het aanbieden van bijvoorbeeld poppen, een boerderij, lego/duplo en verkleedkleren. Tiemo (3) is erg verdrietig als zijn vader hem heeft weggebracht. De gastouder gaat rustig met hem zitten en laat hem even bijkomen. Ze vertelt hem dat papa hem straks weer op komt halen en dat ze tot die tijd leuke dingen gaan doen. Samen bedenken ze wat ze kunnen gaan doen. 3.2.4 Cognitieve ontwikkeling De cognitieve ontwikkeling heeft betrekking op de ontwikkeling van taal (begrijpen en spreken) en denken: begrip en inzicht verwerven door de informatie uit de omgeving te ordenen, te onthouden, toe te passen en te combineren met nieuwe situaties. Taal en denken zijn nauw met elkaar verbonden. Taal Taal is een belangrijk middel om inzicht te krijgen in de omringende wereld. Een kind vraagt en krijgt in taal uitleg en hulp. De gastouder speelt hierin een actieve rol door veel tegen het kind te praten. Zoveel mogelijk wordt op elke taaluitdrukking van het kind gereageerd; van de eerste klanken die de baby maakt tot de vragen en verhalen van de peuter. Denken Spelen en bezig zijn is leren voor een kind. Het kind leert onder meer door voorbeeld en nabootsing. Door allerlei dagelijkse gebeurtenissen te bespreken, ontstaat ordening om de wereld van het kind. De gastouder legt daarbij uit, benoemt de dingen en nodigt de kinderen uit om zelf te verwoorden.
© Gastouderbureau Villa Kroost
8/10
Regelmatig doet de gastouder een beroep op het vermogen van kinderen om zelf oplossingen te zoeken voor problemen. De gastouder biedt veelzijdig materiaal waardoor kinderen bezig kunnen zijn met kleuren, vormen en seizoenen. 3.2.5 Creatieve ontwikkeling De gastouder stimuleert de creatieve ontwikkeling door het aanbieden van allerlei soorten materialen (water, zand, verf, klei, verkleedkleren en schmink) en activiteiten (muziek en dans) Voor het kleine kind is het omgaan met materialen een onderzoekende bezigheid. Het leert er de mogelijkheden en de eigenschappen van kennen, waarbij het resultaat nog niet belangrijk is. Creatief zijn kan op vele manieren, bijvoorbeeld door te vertellen en door fantasie- constructie spelen. Het is belangrijk dat kinderen hierbij gewaardeerd worden en zoveel mogelijk de ruimte krijgen voor hun eigen inbreng. Bo (3) is helemaal verzot op sprookjes. Samen met de gastouder speelt ze het sprookje van Assepoester na met zelfgemaakte handpoppen. Bo gaat helemaal op in het spel en bedenkt een heel eigen versie van het sprookje. 3.2.6 Ontwikkeling identiteit en zelfredzaamheid Ontwikkeling identiteit Geleidelijk aan wordt het kind zich er van bewust dat het een persoon is, die verschilt van ieder ander. Door het kind positief te benaderen bevordert de gastouder het zelfvertrouwen van het kind. Er wordt aandacht besteed aan de persoonlijke verhalen en het kind wordt gestimuleerd zich te uiten en eigen keuzes te maken. De gastouder waardeert onderlinge verschillen tussen de kinderen in bijvoorbeeld voorkeur voor activiteiten, tempo en spontaniteit. Daarnaast stimuleert de gastouder het identiteitsbesef ook door bijvoorbeeld regelmatig opnoemen van namen en achternamen of door het geven van eigen plekjes of spullen. Zelfredzaamheid De gastouder moedigt het kind aan tot zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Dat wat het kind kan proberen mag het in principe ook zelf doen. De gastouder zorgt er wel voor dat het kind niet teveel mislukkingen ervaart. De gastouder geeft de kinderen af en toe opdrachten en taken, bijvoorbeeld het opruimen van speelgoed. De opdrachten worden voor het kind duidelijk en overzichtelijk gehouden. Dion (3) is zindelijk aan het worden. Hij heeft vandaag niet in zijn broek geplast en hij geeft zelf aan dat hij zelf naar het toilet wil. De gastouder stimuleert zijn gevoel van zelfvertrouwen door te zeggen dat ze het heel erg goed van hem vindt dat hij al alleen kan plassen.
3.3 Maatschappelijke bewustwording Om kinderen de kans te geven zich tot evenwichtige personen die goed kunnen functioneren in de samenleving is maatschappelijke bewustwording van groot belang. Hoe wordt een kind zich bewust van zijn omgeving? Door het overbrengen van waarden en normen en ook deze uit te wisselen. 3.3.1. Overbrengen van waarden en normen Het overbrengen van waarden en normen speelt in de opvoeding van de kinderen voortdurend een rol. Waarden geven uitdrukking aan de betekenis die mensen hechten aan bepaalde gedragingen, dingen of gebeurtenissen. Het zijn ideeën of opvattingen die aangeven hoe belangrijk mensen iets
© Gastouderbureau Villa Kroost
9/10
vinden. Waarden zijn onmiskenbaar cultuurgebonden; ze veranderen in de loop van de tijd en variëren van samenleving tot samenleving. Normen vertalen de waarden in regels en voorschriften hoe volwassen en kinderen zich behoren te gedragen. De waarde is respect hebben voor elkaar. De norm is dat lijfelijke agressie niet wordt toegestaan. Lotte (3) pakt de hele tijd het speelgoed af van haar kleine broertje. De gastouder neemt haar even rustig op schoot en vertelt haar dat je speelgoed niet zomaar van een ander af mag pakken maar dat je dat eerst moet vragen. 3.3.2 Uitwisselen van waarden en normen Een kind wordt gevormd door de omgang met volwassenen en andere kinderen. De omgang tussen volwassen anders dan de ouders, en kinderen heeft in de opvang een andere dimensie dan thuis. De gastouder is in eerste instantie beroepsmatig bij de kinderen betrokken. Daarnaast heeft de gastouder contact met het kind als verzorgende. Op beide niveaus is sprake van een voortdurende uitwisseling van waarden en normen in communicatie en interactie. In een groepje kinderen is er sprake van een continu proces. Dit vindt voor een gedeelte bewust en onbewust plaats. Tussen de kinderen onderling speelt voordurend wat hoort en niet hoort. Door middel van taal vindt er onderling een (gedeeltelijke) bewuste uitwisseling plaats van waarde en normen. Daarnaast speelt het non-verbaal uitwisselen en overbrengen een grote rol in de communicatie. Hier wordt zo zorgvuldig mogelijk mee omgegaan.
4. Evaluatie Om een goede kwaliteit van opvang te kunnen waarborgen is het noodzakelijk dat vraagouders en gastouders met elkaar in gesprek gaan en blijven over de zorg en opvoeding van het gastkind. Villa Kroost biedt tijdens de opvang diverse momenten aan om de opvang te evalueren. 4.1 Drie maanden evaluatiegesprek Drie maanden na de start van de opvang wordt er een schriftelijke evaluatie gehouden en/of een afspraak gemaakt voor een persoonlijk evaluatiegesprek. In dit gesprek wordt besproken of de opvang voor alle partijen naar wens verloopt en of de afspraken zoals overeengekomen tijdens het koppelingsgesprek ook haalbaar blijken te zijn. Eventueel worden de afspraken aangepast. 4.2 Voortgangsevaluatie Minimaal 2 keer per jaar, of in overleg met de vraag- en gastouder vaker, wordt middels een persoonlijk gesprek de opvang geëvalueerd. Voorafgaand aan het gesprek wordt zowel de vraag- als de gastouder gevraagd een evaluatieformulier in te vullen. Dit formulier wordt als leidraad genomen voor het evaluatiegesprek. Er wordt uitgebreid teruggekeken op de afgelopen periode. Voelt het gastkind zich thuis in het gastoudergezin? Is er voldoende afstemming over de zorg en opvoeding van het gastkind? Zijn er punten die bijgesteld moeten worden? Villa Kroost maakt een verslag van de evaluatie, dat tevens bij volgende evaluatiemomenten wordt meegenomen.
© Gastouderbureau Villa Kroost
10/10
© Gastouderbureau Villa Kroost
11/10