Pedagogisch Beleidsplan
Versie: Januari 2015
1
Inhoudsopgave: Inhoudsopgave…………………………………………………………………………………………………………………………………..2 Voorwoord, Inleiding………………………………………………………………………………………………………………………….3 Hoofdstuk 1: De gastouder schept een vertrouwde en familiare opvang omgeving……………………………4 Hoofdstuk 2: Het stimuleren van sociale competenties………………………………………………………………………5 Hoofdstuk 3: Het stimuleren van persoonlijke competenties……………………………………………………………..6 3.1 De lichamelijke ontwikkeling…………………………………………………………………………………………………………6 3.2 De verstandelijke ontwikkeling……………………………………………………………………………………………………..6 3.3 De taalontwikkeling………………………………………………………………………………………………………………………7 3.4 De ontwikkeling van identiteit en zelfredzaamheid………………………………………………………………………7 3.5 De creatieve ontwikkeling…………………………………………………………………………………………………………….7 Hoofdstuk 4: De gastouder besteed aandacht aan normen en waarden…………………………………………….8 Hoofdstuk 5: De gastouder draagt zorg voor een veilige, hygiënische en gezonde opvangomgeving….8 Hoofdstuk 6: Samenwerking met vraagouders……………………………………………………………………………………8 6.1 Het twee maanden evaluatiegesprek………………………………………………………………………………………….10 6.2 Voortgangsevaluatie…………………………………………………………………………………………………………………..10 6.3 Betrokkenheid…………………………………………………………………………………………………………………………….10 6.4 Respect en privacy………………………………………………………………………………………………………………………10 Hoofdstuk 7: De hoeveelheid kinderen…………………………………………………………………………………………….11 Hoofdstuk 8: De kwaliteit van de gastouder……………………………………………………………………………………..11 8.1 Algemeen……………………………………………………………………………………………………………………………………11 8.2 De opvangomgeving……………………………………………………………………………………………………………………12 8.3 Houding ten opzichte van kinderen…………………………………………………………………………………………….12 Hoofdstuk 9: Begeleiding vanuit het gastouderbureau……………………………………………………………………..13 9.1 Gastouder en vraagouder samen verantwoordelijk…………………………………………………………………….13 9.2 Calamiteiten en protocollen……………………………………………………………………………………………………….13 9.3 De gastouder en controle……………………………………………………………………………………………………………13 9.4 Protocollen m.b.t veiligheid en gezondheid………………………………………………………………………………..13 9.5 Achterwacht bij 4 of meer kinderen……………………………………………………………………………………………14 Hoofdstuk 10: Tenslotte……………………………………………………………………………………………………………………14
2
Voorwoord Kinderopvang is een kwestie van vertrouwen. Vraagouders vertrouwen de gastouders en het gastouderbureau hun allerliefste bezit toe. Zij moeten de zekerheid hebben dat hun kind ook in hun afwezigheid een veilige opvang en een verantwoorde opvoeding wordt aangeboden. Eén van de kwaliteitseisen van de Wet Kinderopvang is dat ieder gastouderbureau een pedagogisch beleidsplan heeft, waar ouders/verzorgers en gastouders op terug kunnen vallen. Daarom heeft Tamara’s Gastouderbureau ter ondersteuning van haar gastouders en vraagouders een pedagogisch beleidsplan opgesteld. Het pedagogisch beleidsplan ondersteunt de gastouders bij het nadenken over doelen en middelen van aanvullende gezinsopvoeding. Het laat zien, waarop vraagouders kunnen rekenen, als zij hun kind in handen geven van een gastouder. Het pedagogisch beleidsplan zorgt ervoor dat vraagouders de gastouder kunnen aanspreken op haar beloften. Tamara’s Gastouderbureau vindt een pedagogisch beleidsplan belangrijk om de kwaliteit van de gastouderopvang op een hoog peil te houden, te kunnen controleren en zo nodig bij te stellen. Want het allerbelangrijkste is dat een gastkind met plezier in een veilige en vertrouwde omgeving kan opgroeien. Bovendien veranderen inzichten in ideeën in de loop van de tijd. Richtlijnen zullen dan na overleg aangepast moeten worden, wat kan leiden tot wijzigingen in het beleidsplan.
Inleiding Tamara’s Gastouderbureau (Tamara’s GOB ) is een organisatie, die zich bezig houdt met de bemiddeling en gastouderopvang van kinderen in de leeftijd van 0-12 jaar. Wat concreet inhoudt dat gastouderopvang een vorm van opvang is voor kinderen van zes weken tot twaalf jaar binnen een gezinssituatie in de woning van de vraagouder of gastouder. Gastouders mogen maximaal zes kinderen tegelijkertijd opvangen. Daarbij worden eigen kinderen tot 10 jaar meegeteld. De gastkinderen doen mee in het gezin van de gastouder, maar er wordt rekening gehouden met de wensen, opvoedingsideeën en geloofsovertuiging van de ouders en de kinderen zelf. Deze gastouders zijn niet in loondienst bij Tamara’s GOB . Wanneer het (de) kind(eren) bij de gastouder opgevangen worden zal Tamara’s GOB ter plaatse een inventarisatie uitvoeren om de veiligheids- en gezondheidsrisico’s in te schatten. Indien de opvang plaatsvindt in de woning van de vraagouder dan houdt dit in dat er een veel zwaardere verantwoordelijkheid berust bij de vraagouders dan bij de gastouders om een veilig opvang omgeving te creëren. Het pedagogische beleidsplan en de daaruit voortkomende uitvoering zullen ieder jaar worden getoetst op de actualiteit. Zodat wij eenvoudig kunnen inspringen op nieuwe inzichten, trends en wettelijke regelgeving t.a.v. de pedagogische aspecten in de kinderopvang.
Pedagogische basisregels
3
De gastouder schept een vertrouwde en familiare opvangomgeving voor het gastkind. Het creëren van emotionele veiligheid. (zie Hoofdstuk 1) De gastouder benadert het gastkind met respect en aandacht. Het stimuleren van sociale competenties (zie hoofdstuk 2) De gastouder biedt voldoende activiteiten aan die passen bij de leeftijd, aard en ontwikkeling van het gastkind. Het stimuleren van persoonlijke competenties. (zie hoofdstuk 3) De gastouder besteedt aandacht aan normen en waarden. (zie hoofdstuk 4) De gastouder draagt zorg voor een veilige, hygiënische en gezonde opvangomgeving. (zie hoofdstuk 5)
Hoofdstuk 1: De gastouder schept een vertrouwde en familiare opvang omgeving voor het gastkind. (Het creëren van emotionele veiligheid) Een gastkind moet zich veilig en geborgen voelen om zich in overeenkomst met zijn aanleg en karakter te kunnen ontwikkelen. Het gastkind moet zich tijdens de opvang vrij voelen om zijn emoties, zoals verdriet, boosheid en blijdschap aan de gastouder te tonen en met de gastouder te delen, zonder dat het zich hierin anders voelt dan in zijn eigen huiselijke omgeving. Basis is het ontwikkelen van een stabiele vertrouwensrelatie tussen gastkind en gastouder, maar ook tussen vraag- en gastouder. Het gastkind moet zich op zijn gemak voelen bij de gastouder en een eigen plekje binnen het gastgezin krijgen. Juist voor de start van de opvang, is het belangrijk om voldoende aandacht te besteden aan de kennismaking en de wenperiode. Het gastkind moet de mogelijkheid krijgen om de gastouder, de opvangomgeving en de eventuele andere (gast)kinderen, in eigen tempo leren kennen. Ook is het hierdoor gemakkelijker voor de gastouder om het gastkind goed te leren kennen en in te spelen op de behoeften van het gastkind in samenspraak met de vraagouders. 0 – 1 jaar kunnen veel makkelijker wennen dan de andere leeftijdsgenootjes. Ze hebben vanaf het begin nog niet helemaal het idee dat ze bij iemand anders worden gebracht om daar te kunnen spelen. Knuffel en praat lekker met de kinderen. Tijdens het verschonen van de luier of het geven van de fles, praat dan met ze en geef ze een goed gevoel. En geef ze altijd een gevoel dat ze bij de familie horen. 1 - 2 jaar. Laat deze kinderen eerst goed wennen en om zich heen kijken. Ook al zijn ze nog zo jong. Ze weten dan al heel goed dat ze op dat moment niet meer bij hun moeder zijn, maar bij iemand anders. Neem ze op schoot, lees een boekje voor of ga met ze knutselen. Als ze eenmaal het gevoel hebben dat ze zich veilig voelen dan worden ze zelf losser. Praat ook met deze kinderen, laat ze meekijken met wat je allemaal doet en betrek ze er vooral overal bij. Zodat ze het gevoel krijgen dat ze niet alleen zijn en dat ze bij de familie horen. 2 – 4 jaar. Deze leeftijd hebben in het begin veel meer moeite om te wennen. Sommige worden verlegen. Maar laat ze merken dat ze er al vanaf het begin bij horen. Praat met deze kinderen met wat je aan het doen bent of wat je gaat doen. In het begin kunnen ze je eerst gaan volgen en je goed in de gaten houden. Maar als de andere kinderen ook eenmaal komen kijken en vragen of ze ook komen om te kunnen spelen. Dan is het ijs al snel gesmolten bij deze leeftijd. v.a. 5 jaar. Kinderen vanaf deze leeftijd hebben hun eerste hechtingsfase al grotendeels doorlopen. Maar ook op school en bij de gastouder moeten zij kunnen vertrouwen op de volwassenen om hen heen. Een goede band met de gastouder geeft kinderen een gevoel van veiligheid en vanuit die veiligheid kunnen zij vervolgens op zoek naar nieuwe ontdekkingen en avonturen. Ze weten dat de gastouder zal ingrijpen als er een ernstige ongelukken dreigen. Om die reden is het bijvoorbeeld zinvol als gastouder een kind regelmatig bij de naam noemen en laten merken dat zij zien wat hij aan het doen is. Een persoonlijk gesprekje met het kind over thuis – zijn broertje of zusje, zijn huisdier – en over zijn vriendjes en vriendinnetjes in de groep past daar goed bij. De kinderen weten zich ook veilig te voelen in een groep en weten dat zij erbij horen. Kinderen die elkaar goed kennen, weten wat ze aan elkaar hebben en wanneer het liever met rust wordt gelaten. In situaties waarin een kind zich bang, verdrietig, boos of eenzaam voelt, is het van belang dat het ervaart dat de gastouder daarop let en er iets aan doet.
4
Hoofdstuk 2: Het stimuleren van sociale competenties, de gastouder benadert het gastkind met respect en aandacht. De gastouder geeft voldoende aandacht aan de sociaal-emotionele groei en biedt voldoende activiteiten aan die passen bij de leeftijd, aard en ontwikkeling van het gastkind. De gastouder begeleidt, volgt en stimuleert het gastkind in zijn ontwikkeling en houdt de ouders op de hoogte van deze ontwikkelingen. Indien nodig of wenselijk kan in overleg met de ouders aan sommige zaken meer of speciale aandacht besteedt worden. Bij de sociaal – emotionele ontwikkeling speelt de benadering van de gastouder een belangrijke rol. Zij zorgt ervoor dat een kind zich veilig voelt, wat de basis is voor een goede persoonlijkheidsontwikkeling. Een kind moet in zijn waarde gelaten worden en er mag geen afbreuk gedaan worden aan de eigenheid en aard van het gastkind. Het gastkind krijgt bovendien voldoende aandacht op het gebied van lichamelijke en sociaal emotionele ontwikkeling, maar zal ook leren de aandacht te delen of op zijn beurt te wachten. Dat het niet slecht is dan als er andere (gast)kinderen aanwezig zijn in het gastgezin die net aandacht nodig hebben. Een gastouder leert het gastkind spelenderwijs hierin zijn weg vinden. Wij vinden het belangrijk dat een kind voldoende aandacht en warmte krijgt. De gastouder kan zeer individueel contact bieden aan de kinderen. 0 – 1 jaar is dat vaak tijdens de verzorging. Lichamelijk contact is daarbij belangrijk. Als een kind verschoond wordt, dan wordt er tegen het kind gepraat op een zachte en rustgevende manier. Het kind zit regelmatig op schoot. Als het huilt wordt het kind getroost. Dit geldt natuurlijk ook voor de wat oudere kinderen. De kinderen worden begeleid in hun innerlijke proces. 1 – 2 jaar. Hierbij is lichamelijk contact ook erg belangrijk. Ook al zijn ze wat groter dan de baby’s. En ze kunnen met deze leeftijd al wat meer. Maar ook zij hebben voldoende aandacht en warmte nodig. Ook zij moeten verschoond worden, en praat dan ook met de gastkinderen. Ook tijdens het boekje lezen. Praten is zo belangrijk voor elk kind. En als ze verdrietig zijn, ga het niet wegstoppen. Niet iedereen snapt wat je dan vertelt aan ze. Maar ze krijgen wel het gevoel dat ze gewaardeerd worden door de gastouder. Omdat er over gepraat word. Begin er al jong mee met het praten naar de gastkinderen. Hoe meer je met ze praat, hoe meer ze gaan begrijpen. En laat ze met speelgoed spelen wat geluid maakt. De kinderen vinden dat fantastisch als er ergens geluid uit komt. En dat ze dan zelf ook op de knopjes kunnen drukken zodat de geluidjes zich blijven herhalen. 2 – 4 jaar. Deze leeftijd snapt al veel meer dan de jongere kinderen. Zij kunnen ook vaak aangeven waarom ze verdrietig, boos of blij zijn. Luister met een aandachtige oor en laat je je niet afleiden door de andere kinderen op dat moment. Geef ze de ruimte en de tijd om er over te gaan praten. Maar blijf ze vooral aandacht en warmte geven. Geef het ook aan bij de vraagouders wat er is gebeurd zodat ze er thuis ook over kunnen praten. Laat de kinderen een knutselwerkje maken of met speelgoed spelen waar ze dingen mee kunnen bouwen zoals een treinbaan, blokken, lego/duplo of puzzels. Gebruik bij geen enkele leeftijd van een kind lichamelijke straffen. Blijf tijdens het vragen rustig en consequent naar de gastkinderen.
5
v.a. 5 jaar Blijf rustig en handel consequent. Creëer een vertrouwde opvangomgeving. Laat ze niet iets moeten doen. Als ze ergens geen zin in hebben, zoals in knutselen. Laat ze dan wat voor zichzelf doen. Ze moeten al zoveel op school. Laat ze lekker ontspannen met de dingen die ze wel willen doen. Ondersteun het kind bij het verwerken van gevoelens. Begeleid het kind bij emoties, verdriet etc. Ook deze leeftijd heeft warmte en geborgenheid nodig. Voorbeeld: Thomas (5 jaar) is verdrietig omdat zijn vriendinnetje Floor (5 jaar) na een half uur spelen al weer wordt opgehaald voor zwemles. De gastouder troost Thomas en legt uit dat het nu even niet anders kan, maar dat Floor morgen ook weer komt spelen en dan langer kan blijven. De gastouder stelt voor dat Thomas een mooie tekening voor Floor gaat maken, die hij dan morgen aan Floor kan geven. Dat vindt Thomas een goed idee en vol overgave gaat hij aan de slag.
Hoofdstuk 3: Het stimuleren van persoonlijke competenties 3.1 De lichamelijke ontwikkeling 1. Zintuigelijke ontwikkeling 2. Fijne motoriek 3. Grove motoriek De lichamelijke ontwikkeling begint al op een heel jonge leeftijd. Baby’s (0-1 jaar) leren al snel om naar iets te grijpen, ze leren rollen en kruipen en als ze wat ouder worden leren ze lopen. Om zich lichamelijk te ontwikkelen hebben kinderen ruimte nodig. De ruimte waarin de kinderen worden opgevangen dient dan ook zo te zijn ingericht dat het de kinderen uitnodigt om te gaan spelen. Baby’s kunnen spelen in de box of op een rustig plekje op de grond. Ze kunnen gebruik maken van het kleurrijke babyspeelgoed. De 1-2 jarige spelen graag op de grond. Zij willen de omgeving ontdekken door te kunnen kruipen, rollen of te lopen. In de 2-4 jaar wordt de ontwikkeling van de fijne motoriek belangrijker. Zij kunnen in de groep spelen met bouwstenen, puzzelen, knutselen etc. Dit kan allemaal tijdens het vrijspelen. Ook het buiten spelen is juist voor de peuterleeftijd heel belangrijk. V.a. 5 jaar hebben ze veel energie. Buiten kunnen ze die energie uiten, ze kunnen er lekker rennen, tikkertje spelen, fietsen, ravotten, voetballen, basketballen en touwtje springen.
3.2 De verstandelijke ontwikkeling 0-1 jaar. Het plaatsen van muziekmobiel in de box, zodat ze aan andere geluidjes wennen. Zachte knuffeltjes bij ze in de box leggen dat ze kunnen voelen dat dat zacht is. En een mobiel boven ze hangen zodat ze kunnen leren grijpen naar dingen. Door steeds weer te ervaren leert een baby dat een gastouder na “verdwijnen” weer terugkomt en een verstopt voorwerp weer verschijnt. Een baby leert door te spelen doel - middel en oorzaak – gevolg. Bijvoorbeeld een speeltje pakken (doel) door kussen opzij te schuiven (middel) of knopje drukken (oorzaak),geluidje horen (gevolg). De rol van de gastouder is hierin belangrijk. Zij moet verschillende materialen kunnen aanbieden waardoor het kind wordt gestimuleerd. Activiteit spelen met activity-centre, muziekdoosjes. 1-2 jaar. Jonge kinderen denken vanuit zichzelf. Bovendien kunnen ze nog niet zo goed onderscheid maken tussen fantasie en werkelijkheid. Bij het aanbieden van activiteiten en materialen dient daar rekening mee gehouden te worden. Blokken aangeven zodat ze het leren vasthouden. Leren vasthouden van potlood, kwast en wasco. En daarmee leren omgaan. Tijdens het spel houd de gastouder toezicht. Zij is degene die de grenzen aangeeft en grijpt in als zij het nodig acht. Zij is in staat om de kinderen, als het nodig is, te sturen en een positieve wending aan het gebeuren te
6
geven. Het kind moet ook de omgeving kunnen ontdekken, dingen uitproberen, kastjes kunnen openen en kijken wat erin zit, zonder te worden afgeremd. Ruimte moet dus veilig zijn. 2 – 3 jaar. Kinderen leren scheuren van papier. Het vasthouden van een potlood, kwasten etc. Activiteiten zoals puzzelen, bouwen met blokken, duplo of noppers. 3 – 4 jaar. Verkennen, uitproberen, geschikt en verschillend materiaal is belangrijk, zodat de kinderen vormen, kleuren, sorteren, tellen, prikken met een prikpen, knippen met een schaar, worden geleerd. Maar ook de begrippen groot/klein, dik/dun, op/onder, naast/tussen.
3.3 De taalontwikkeling Tijdens de eerste vier jaar maken de kinderen een snelle ontwikkeling door op het gebied van de taal. Van het maken van de eerste prille geluidjes tot het zeggen van hele zinnen. De omgeving van het kind is daarbij van groot belang. Wij hechten er dan ook bijzonder aan dat gastouders goed communicatief zijn onderlegd en de Nederlandse taal goed beheersen. Om ook met meerdere kinderen in huis een prettige sfeer te bewaren kunt u bijvoorbeeld samen zingen of voorlezen. Taal kan worden gezien als hulpmiddel bij de andere ontwikkelingen. 0 – 1 jaar Brabbelen, geluiden ontdekken van hun zelf. 1 – 2 jaar Gaan je napraten. Dus kan je ze al aardig wat woordjes leren door veel met ze te praten en boekjes voor te lezen. 2 – 3 jaar Gaan steeds meer praten in zinnen. Veel voorlezen, zingen helpt. Veel praten met de kinderen en ze steeds aangeven/zeggen wat je gaat doen. 3 – 4 jaar Deze leeftijd gaat steeds meer vragen stellen en vragen waarom? Probeer ze overal bij te betrekken en vraag veel open vragen aan ze zodat ze blijven praten. Veel taalspelletjes met ze doen proberen, zoals ze op laten noemen wat ze allemaal op de praatplaat zien of in het voorleesboekje. v.a. 5 jaar Ze veel open vragen stellen, zodat ze wel moeten praten en ze vooral laten vertellen wat ze op school hebben meegemaakt.
3.4 De ontwikkeling van identiteit en zelfredzaamheid Vanuit de visie van Tamara’s GOB zien wij dit als een belangrijke ontwikkeling. Het is daarom dat wij juist veel belang hechten aan een goede sfeer in de opvang situatie. De gastouder toont begrip voor de emoties van kind. Ieder kind verdient aandacht en respect. Het kind heeft een duidelijke plaats binnen de groep en voelt zich daardoor gewaardeerd. De gastouder begeleidt het kind in zijn ontwikkelingen en helpt zo zijn gevoelens een plaats te geven. Zij ondersteunt het kind in de ontwikkeling naar zelfstandigheid zonder daarin de eigenheid van het kind aan te tasten. Het kind geeft zelf aan wanneer het ergens aan toe is.
3.5 De creatieve ontwikkeling Creatief spel en speelgoed hebben een eigen functie. Het voornaamste doel is dat het kind lekker bezig kan zijn met verschillende materialen. Het eindresultaat doet er niet toe; alles wat het kind maakt is mooi. Creatief spel stimuleert de fantasie en vormt een manier om emoties en gevoelens te uiten. V.a. 1,5 jaar kan je al proberen de kinderen zelf te leren vasthouden van de krijtjes en kwast. Het vasthouden is dan nog niet helemaal op de juiste manier. Maar dat kan je ze dan aanleren door vaak te oefenen. Leer ze omgaan met potloden, verf, wasco, lijm en geef aan wat je er allemaal mee kan. Blijf dat herhalen en herhalen tijdens het gebruik ervan zodat ze het kunnen opslaan in hun hoofdje. En alles is mooi wat ze maken.
7
Hoofdstuk 4: De gastouder besteed aandacht aan normen en waarden Normen en waarden spelen een belangrijke rol bij de opvoeding. Maar wat door iemand belangrijk wordt gevonden, verschilt van mens tot mens. Samengevat in gedrag van de gastouders:
Belonen gewenst gedrag en begin daar al op jongere leeftijd mee. Voorbeeld; Goed zo Tim, dat is knap van jou. Als meest belangrijke normen en waarden worden gezien: eerlijk zijn, medeleven hebben, afspraken nakomen, respect voor anderen, respect voor de normen en waarden van anderen, respect voor het werk en de inspanning van anderen. Besteden aandacht aan rituele uiting van normen en waarden, zoals aan officiële en religieuze feestdagen in afspraak met de ouders. Ook het besteden van aandacht aan persoonlijke feestdagen zoals de verjaardag wordt als persoonlijke waardering van een kind gezien. En elke leeftijd vind het nog leuk als er gezongen wordt op hun verjaardag. Evalueren en spreken regelmatig, maar tenminste 1 keer per kwartaal, met de vraagouders over normen en waarden. De gastouder geeft het goede voorbeeld. Voorbeeld handen wassen naar het bezoek van de wc en voor het voorbereiden van eten en drinken.
Hoofdstuk 5: De gastouder draagt zorg voor een veilige, hygiënische en gezonde opvangomgeving Het huis waarin de verzorging en begeleiding plaatsvindt, is zodanig ingericht dat er voldoende ruimte en rust is voor slapen, verschonen, eten en spelen van kinderen. De ruimte waar de kinderen verblijven, ook de buitenruimte, moet voldoen aan de gangbare normen van hygiëne en veiligheid. Ieder kind moet een eigen bed ter beschikking staan, dat aan zijn lichamelijke situatie voldoet (bv. grootte, warme deken). Slaap- en activiteit ruimte moeten van elkaar afgescheiden zijn en geschikt zijn voor het doeleinde van de ruimte (bv. ventilatie, rust, licht, verwarming, geen ander gebruik tijdens kinderopvanguren, opgeruimd, geen voorwerpen, meubels of ander objecten die gevaarlijk voor kinderen kunnen zijn aangepast aan het doel volgens gangbare normen en in afstemming met de vraagouders). Wasgelegenheid en toilet moeten aan de leeftijd en lichamelijke situatie van de kinderen aangepast zijn, bijvoorbeeld wcverkleiner of opstapje. In ieder geval moeten de kinderen geen gevaarlijke handelingen kunnen uitvoeren en gevaarlijke stoffen en objecten kunnen bereiken (of met opzet of uit vergissing), ook niet als de gastouder ervan uitgaat dat continue toezicht wordt gehouden. Daarnaast heeft het gastkind recht op voldoende en verantwoorde voeding en drinken, rust, lichamelijke verschoning, beweging en frisse lucht. Dagelijks naar buiten, als het weer het toelaat. Een kind voelt zich prettig en veilig, wanneer ritme en gewoonten in de verzorging thuis en bij de gastouders goed op elkaar zijn afgestemd. Vraagouders en gastouders maken daarom afspraken met elkaar over allerlei onderdelen van de verzorging, zoals:
8
Voeding Hoe vaak, welke voeding, wel of geen slaap. Zindelijkheid Hoe vaak verschonen, wanneer begint de zindelijkheidstraining.
Slapen Waar, wanneer, slaap ritueel, zorg voor voldoende rust bij oudere kinderen, ieder kind zijn eigen, geschikte bed. Ziekte; Wat doet de gastouder als het kind ziek wordt. Kijken van televisie Hoelang en hoe vaak mogen ze per dag naar de televisie kijken. Hoe denk je hierover. Computergebruik Hoe denken jullie hierover. Hygiëne Bijvoorbeeld: handen wassen, speelgoed schoon houden, vermijden contact met ontlasting/urine, afdekken blaasjes/wondjes, gebruiken schoon washandje, gepaste en reservekleding, neus snuiten, tanden poetsen.
Samengevat in gedrag van de gastouders:
9
Maken aan het begin duidelijke afspraken over de hierboven genoemde punten. De vraagouders onmiddellijk informeren indien een kind afwijkend gedrag vertoond of ander aanwijzingen zijn voor ziektes. Voldoen aan specifieke eisen aan zorg- en begeleiding in afspraak met ouders. Bijvoorbeeld om medische reden, indien deze tot normale zorg- en begeleidingstaken toegerekend kunnen worden. Speciale medische hulp en begeleiding kunnen gastouders niet geven! Laten huisdieren slechts in de omgeving van de gastkinderen toe indien de ouders toestemming hebben gegeven. Laat kinderen niet alleen met huisdieren. Ga je naar boven om een kind in bed te leggen o.i.d. Doe het huisdier desnoods in de gang en niet bij de kinderen in de woonkamer laten. Evalueren en spreken regelmatig, maar tenminste 1 keer per kwartaal, met de vraagouders over veiligheid en hygiëne situatie. Laten zich 1 keer per jaar door Tamara’s Gastouderbureau controleren op het houden aan de regels voor veiligheid, gezondheid, hygiëne en het pedagogisch beleidsplan.
Hoofdstuk 6: Samenwerking met vraag- en gastouders 6.1 Het twee maanden evaluatiegesprek Twee maanden na de start van de opvang vindt er een telefonisch evaluatiegesprek plaats met de vraagouder en gastouder. In dit gesprek wordt besproken of de opvang voor alle partijen naar wens verloopt en of de afspraken zoals overeengekomen in de Overeenkomst van Opdracht ook haalbaar blijken te zijn. Eventueel wordt de overeenkomst aangepast.
6.2 Voortgangsevaluatie Minimaal 1 keer per jaar wordt de opvang geëvalueerd. Er wordt uitgebreid teruggekeken met de gastouder op de afgelopen periode. Voelt het gastkind zich thuis in het gastoudergezin. Is er voldoende afstemming over de zorg en opvoeding van het gastkind. Zijn er punten die bijgesteld moeten worden. Tamara’s GOB maakt een kort verslag van de evaluatie, dat tevens als uitgangspunt dient bij volgende evaluatiemomenten. Middels bovenstaande werkwijze trachten wij bij te dragen aan de waarborging van de kwaliteit van opvang en proberen we de kwaliteit van opvang naar een hoger plan te tillen.
6.3 Betrokkenheid Wij vinden het erg belangrijk dat de ouders zich betrokken voelen. Wij realiseren ons dat wij opvang bieden aan het dierbaarste bezit van de ouders. Wij staan dan ook open voor ideeën en adviezen van de ouders. Regelmatig is er contact met de oudercommissie.
6.4 Respect en privacy Om de opvoedingssituatie thuis en binnen het gastgezin zo optimaal mogelijk op elkaar af te stemmen, is het nodig dat de gastouder op de hoogte is van de privé-situatie. Er wordt dan ook zorgvuldig omgegaan met die informatie. En bij elke keer het brengen en ophalen een praatje houden. En meedenken bij beide partijen als er iets is.
10
Hoofdstuk 7 De hoeveelheid kinderen De werkwijze, maximale omvang en leeftijdsopbouw van de groepen eisen aan de opvangwoning
De gastouder mag op één locatie opvang bieden. Dat mag bij u thuis of bij de ouders thuis. De woning waar de opvang plaatsvindt, is altijd volledig rookvrij. Er zijn voldoende goed functionerende rookmelders. Er mogen maximaal 6 kinderen in de leeftijd tussen 0 en 12 jaar worden opgevangen. Daarbij worden eigen kinderen tot 10 jaar meegeteld. Voor alle gastkinderen moeten er dan ook op die dag bedjes en stoelen aanwezig zijn. Moet allemaal wel technisch mogelijk zijn in die woning. Er mogen niet meer dan 5 kinderen tegelijk worden opgevangen, als deze kinderen allemaal jonger dan 4 jaar zijn. Dit is inclusief de eigen kinderen tot 4 jaar. Er mogen maximaal 4 kinderen van 0 tot 1 jaar tegelijk aanwezig zijn, waarvan maximaal 2 kinderen van 0 jaar. Dit is ook weer inclusief eigen kinderen van deze leeftijd. Als u kinderen tot 1,5 jaar opvangt moet u een aparte slaapruimte hebben voor deze kinderen. De grootte van deze slaapruimte is afgestemd op het aantal kinderen in die leeftijdscategorie. Als u 4 of meer kinderen tegelijkertijd opvangt heeft u een achterwacht, die in geval van calamiteiten snel aanwezig kan zijn. Leeftijdsopbouw en aantal kinderen kunnen binnen de genoemde grenzen variabel zijn. Er zijn binnen en buiten voldoende speelmogelijkheden, afgestemd op het aantal en de leeftijd van de op te vangen kinderen. De GGD houdt voortaan rechtstreeks toezicht op de opvang zelf in het huis waar u de kinderen opvangt. De betaling van ouders aan gastouders verloopt via het gastouderbureau Er is een Landelijk Register Kinderopvang. Alleen opvang die in dit register staat komt voor kinderopvangtoeslag in aanmerking. Ook gastouders worden hierin ingeschreven, maar pas nadat uit GGD-onderzoek is gebleken dat ze aan de eisen voldoen.
Hoofdstuk 8 De kwaliteit van de gastouder 8.1 Algemeen
11
De gastouder is in het bezit van diploma MBO-2 Helpende(Zorg en) Welzijn, Of een ander diploma waarmee u aan de eisen voldoet. Is in het bezit van een geregistreerd certificaat EHBO aan kinderen van het Oranje Kruis of een geregistreerd certificaat Spoedeisende Hulpverlening bij Slachtoffers (SEHSO) van NedCert. Die minimaal 1x per jaar wordt herhaald. Liefst 2x per jaar en die kan je dan in het voor- en najaar bij Tamara’s gastouderbureau volgen. Heeft een verklaring omtrent het gedrag (VOG), ook voor huisgenoten van 18 jaar of ouder indien de kinderen bij u thuis worden opgevangen. De gastouder spreekt tijdens het werk Nederlands, Fries of een andere Nederlandse streektaal. De gastouder mag een andere taal spreken als zij kinderen opvangt die tijdelijk in Nederland wonen De gastouder is 18 jaar of ouder en woont niet op hetzelfde adres als de vraagouder. De kinderen van de gastouder staan niet onder toezicht.
De gastouder vindt het leuk en plezierig om met kinderen om te gaan en zijn bereid en feitelijk in staat om hun eigen leven en hun leef omgeving op de zorg voor en begeleiding van kinderen in te richten. Moeten zich minimaal 10 uur per week beschikbaar stellen om kinderen op te vangen. Zijn in staat om de in deze document genoemde pedagogische principes in praktijk te brengen. Zijn in staat om met de vraagouder samen te werken en hun opvattingen te respecteren indien dit niet het welzijn, de gezondheid en de ontwikkeling van het kind schenden, maar ook niet in dit document genoemde pedagogische principes. Zijn in staat om in noodsituaties adequaat te kunnen handelen. De gastouder verklaart geen lichamelijke of geestelijke gebreken te hebben die een kwalitatief goede kinderopvang in de weg kunnen staan.
8.2 De opvangomgeving Gastouderopvang vindt in principe plaats in de woning van de gastouder of vraagouder. Tamara’s GOB hecht er aan dat vraagouders, wanneer de opvang bij de vraagouder plaatsvindt, de gastouder voldoende mogelijkheid geeft om desgewenst aanpassingen te vragen in de inrichting of de aanwezigheid van speelgoed en daarbij rekening te houden met de persoonlijke voorkeuren van de gastouder een sfeer te creëren waarin het kind ook voldoende kan worden aangeboden. De gastouder kan hier zelf aan bijdragen door bijvoorbeeld een speelkoffer in te richten, die tijdens het oppassen wordt meegebracht, zodat ook voor de gastkinderen variatie in het aanbod ontstaat. Om ongelukken, ziektes en infecties zoveel mogelijk te voorkomen, heeft het gastkind recht op een veilige en schone opvangomgeving. Daarnaast heeft het gastkind recht op voldoende en verantwoorde voeding van drinken, rust, lichamelijke verschoning, beweging en frisse lucht. Wanneer er geen tuin aanwezig is, zal de gastouder alternatieven moeten aanbieden, zoals regelmatig naar buiten gaan, speeltuinbezoek of naar de kinderboerderij. Daarnaast moet er ook een plek zijn voor het gastkind (in het gastgezin) om zich terug te kunnen trekken, om bijvoorbeeld te tekenen, te lezen of te puzzelen. Een apart speelhoekje of doe hoekje kan hier heel geschikt voor zijn. Als u kinderen tot 1,5 jaar opvangt moet u een aparte slaapruimte hebben voor deze kinderen. De grootte van deze slaapruimte is afgestemd op het aantal kinderen in die leeftijdscategorie. Toetsingseisen opvang omgeving
De ruimten in de woning en de eventuele tuin van de vraagouder of gastouder zijn veilig voor kinderen en verkeren in zindelijke staat. In huis is voldoende ruimte om te spelen, te eten en te slapen. Er is eventueel gelegenheid om veilig buiten te spelen. De woning is altijd rookvrij. Er zijn voldoende goed functionerende rookmelders. De woning van de vraag- of gastouder is voorzien van veilige bergruimten voor speelgoed, gevaarlijke materialen en vloeistoffen, huishoudelijke en andere elektrische apparatuur. De eventuele huisdieren lijken volledig te vertrouwen, de gastouder laat kinderen nooit alleen met de huisdieren.
8.3 Houding ten opzichte van kinderen
12
De gastouder vind het leuk en plezierig om met kinderen om te gaan en is bereid en feitelijk in staat om het eigen leven en de leefomgeving op de zorg voor en begeleiding van kinderen in te richten. In staat zijn kinderen te ondersteunen bij hun activiteiten en daarbij aan te sluiten op de belevingswereld van het kind.
Hoofdstuk 9 Begeleiding vanuit het gastouderbureau Het Tamara’s GOB onderhoudt regelmatig contact met zowel de vraag- als gastouder. Gastouders kunnen op verzoek van de vraagouders thuis worden bezocht, met vraagouders vindt telefonisch overleg plaats. Elk jaar vindt er een evaluatie plaats met de gastouder en de bemiddelingsmedewerker. Er worden van te voren evaluatieformulieren ingevuld door de vraag- en gastouders. En die worden dan besproken met de gastouders. De vraagouders krijgen een kopie van de samenvatting van het evaluatiegesprek.
9.1 Gastouder en vraagouder samen verantwoordelijk De dagelijkse verantwoordelijkheid berust in eerste instantie bij de gastouder. Zij heeft direct contact met de kinderen. Ze biedt de kinderen veiligheid, warmte en respect. Ze overlegt samen met de ouders over de opvoeding. Zo stemmen ze de opvoeding op elkaar af. Sommige dingen zullen nu eenmaal anders bij de gastouder gaan dan thuis, dat wil echter niet zeggen dat dit een probleem oplevert. Op deze manier zien kinderen dat er verschillen kunnen zijn en leren ze hier op een positieve manier mee om te gaan. Respect en vertrouwen liggen hieraan ten grondslag. De uiteindelijke verantwoordelijkheid berust echter altijd bij de ouders zelf.
9.2 Calamiteiten en protocollen
De gastouder is in staat om in noodsituaties juist te kunnen handelen De gastouder is geïnformeerd over de inhoud van het protocol calamiteiten zodat zij ernaar kan handelen. www.tamarasgastouderbureau.nl/gastouders/protocollen en formulieren/protocolcalimiteiten De gastouder is geïnformeerd over de inhoud van het protocol kindermishandeling zodat zij ernaar kan handelen. www.tamarasgastouderbureau.nl/overons/meldcodehuiselijkgeweldenkindermishandeling
9.3 De gastouder en controle
De gastouder laat zich jaarlijks door Tamara’s gastouderbureau controleren op het houden aan de regels van kwaliteit. Het GOB zorgt ervoor dat er cursussen en (thema) bijeenkomsten worden georganiseerd. Zoals EHBO. De gastouder laat zich jaarlijks door Tamara’s gastouderbureau controleren op het houden aan de regels voor veiligheid gezondheid en hygiëne. Hierbij gebruikt Tamara de formulieren/documenten, brandpreventie en inventarisatielijsten van het Gezondheids en veiligheidsmanagement voor gastouders.
9.4 Protocollen m.b.t. veiligheid en gezondheid Tamara’s Gastouderbureau hanteert de volgende protocollen en verklaringen: Protocol veilig slapen en medische handelen, wiegendoodpreventie + verklaring buikslapen/inbakeren Protocol vermoeden kindermishandeling + meldingscode Protocol brand, ongevallen, sterfgeval, ophalen van het kind, ongewenste personen, inbraak (zie protocol calamiteiten en onverwachte situaties) Protocol voor medisch handelen en medicijnverstrekking door gastouder + verklaring medicijnverstrekking Formulier registratie ongevallen Vervoersverklaring Zelfstandigheidsverklaring
13
9.5 Achterwacht bij 4 of meer kinderen Indien er meer dan 4 kinderen gelijktijdig worden opgevangen, inclusief de eigen kinderen, dient de gastouder een achterwacht geregeld te hebben. Deze achterwacht is telefonisch bereikbaar tijdens de opvangtijden en kan in geval calamiteiten binnen 15 minuten aanwezig zijn op de opvanglocatie. De achterwacht moet 18 jaar of ouder zijn, maar heeft geen diploma of VOG nodig. De gastouder moet bij de inspectie kunnen aantonen wie de achterwacht is. Hiervoor kan het formulier “gegevensformulier achterwacht” van het gastouderbureau voor gebruikt worden. Er kunnen meerdere achterwachten worden ingezet.
Hoofdstuk 10: Tenslotte Bij vakantie of ziekte van de gastouder zoekt Tamara’s gastouderbureau voor een vervangende gastouder. Als de vraagouders dat nodig hebben en er zelf om vragen. Wilt alleen niet altijd zo zijn dat het gaat lukken. Maar er wordt dan hard aan gewerkt. Mocht u nog vragen hebben of opmerkingen dan staat Tamara’s gastouderbureau klaar om u persoonlijk te woord te staan. U kunt ons telefonisch bereiken via 06 – 24 23 0904/ 036 – 750 15 66
14
