Pedagogisch beleidsplan 2013-2015 Christelijke Peuterspeelzaal Lotje
Vastgesteld door het bestuur op dd. 10 januari 2013 met instemming van de oudercommissie. Na wijziging opnieuw vastgesteld door het bestuur op dd 10 april 2014 met instemming van de oudercommissie. Na wijziging opnieuw vastgesteld door het bestuur op dd 29-05-2015 met instemming van de oudercommissie.
Inhoudsopgave 1.
Inleiding
2.
Visie
3.
Doelen
4.
Uitwerking van de doelen
5.
4.1
Liefdevolle benadering
4.2
Bijbelse waarden en normen
4.3
Emotionele en fysieke veiligheid
4.4
Vertrouwen in zichzelf en anderen
4.5
Zicht op regels en rituelen
4.6
Ontplooiingskansen
4.7
Creatieve en muzikale vorming
Signalering
Pedagogisch beleidsplan christelijke peuterspeelzaal Lotje versie
april 2015
2
1. Inleiding Christelijke peuterspeelzaal Lotje is een speelplek voor kinderen vanaf twee jaar tot ze op vierjarige leeftijd worden toegelaten op de basisschool . Lotje is een open speelzaal, waar kinderen en ouders zich welkom en waardevol voelen, ongeacht geloofsovertuiging en afkomst. De kinderen worden begeleid en verzorgd door de leidsters, die op hun beurt worden ondersteund door het bestuur en de oudercommissie. Het bestuur voert het werkgeverschap uit en zorgt voor goede randvoorwaarden. De oudercommissie denkt mee en ondersteunt in praktische zin. In dit pedagogisch beleidsplan worden de visie en doelstellingen van de peuterspeelzaal beschreven. 2. Visie We bieden een veilige plek, waar kinderen kunnen spelen, zich ontwikkelen en elkaar ontmoeten. We sluiten aan bij de ontwikkelingsfase van de peuters en de bijbehorende behoeftes. Leidraad is Gods onvoorwaardelijke liefde, die we willen doorgeven aan kinderen en ouders. 3. Doelen De peuters worden gestimuleerd zich op allerlei terreinen te ontwikkelen. We denken hierbij aan de motorische, sociale, emotionele, cognitieve en creatieve ontwikkeling. We stellen ons hierbij de volgende doelen: o
De kinderen krijgen erkenning en waardering en worden met liefde benaderd
o
De omgang met elkaar is gebaseerd op Bijbelse waarden en normen
o
De peuters voelen zich veilig, zowel emotioneel als fysiek
o
Ze leren vertrouwen te krijgen in zichzelf en in anderen
o
De peuters krijgen zicht op regels en rituelen
o
Er worden voldoende ontplooiingskansen geboden in een geschikte ruimte met goed materiaal
o
Creatieve en muzikale vorming krijgen grote aandacht
4. Uitwerking van de doelen 4.1
Liefdevolle benadering
Wij zien ieder kind als een uniek, door God geschapen mens. Leidraad in het peuterspeelzaalwerk is Gods onvoorwaardelijke liefde, die we willen doorgeven. Daarom benaderen we de kinderen liefdevol. We treden de kinderen niet bevooroordeeld tegemoet. Alle kinderen zijn welkom op Lotje, ongeacht geloofsovertuiging of afkomst. Ook kinderen met speciale zorg, zoals b.v. met het syndroom van Down of met een lichte lichamelijke handicap, zijn welkom op Lotje. We geven deze kinderen zo nodig en zo mogelijk extra begeleiding. In overleg met de ouders zal per kind bekeken worden of dit ook praktisch haalbaar is.
Pedagogisch beleidsplan christelijke peuterspeelzaal Lotje versie
april 2015
3
We proberen (soms letterlijk) naast de peuters te staan en op hun eigen niveau te communiceren. Hierbij kijken we de kinderen aan en soms moedigen we de kinderen aan door een fysiek gebaar. Gewenst gedrag wordt bevestigd door het positieve te benoemen en complimenten te geven 4.2
Bijbelse waarden en normen
Onze christelijke visie kleurt de benadering van de peuters en de werkwijze op Lotje. De grondhouding van de leidsters is gebaseerd op waarden en normen die ons vanuit de Bijbel worden aangereikt. Deze Bijbelse waarden zijn onder andere: ieder mens is uniek en God lief hebben boven alles en je naaste liefhebben als jezelf. Hieraan ontlenen we de volgende normen: verdraagzaamheid, vergevingsgezindheid, het samen delen, respect hebben. Deze normen zijn leidend voor de benadering van de leidsters richting de ouders en de peuters. Ook leren we de peuters deze normen toe te passen in de interactie met de mensen en kinderen om hen heen. Dit doen we onder andere door een kind te wijzen op het effect van hun gedrag op andere kinderen en te complimenteren voor het gedrag dat aansluit bij onze normen en waarden. We maken de peuters vertrouwd met de verhalen uit de Bijbel. Na het eten en drinken vertellen of lezen we een verhaal en bidden we met de kinderen. Ook zingen we liederen, die passen bij de verhalen. De christelijke feestdagen (Kerst, Pasen e.d.) worden gevierd. Hoewel de sfeer er ook mag zijn, gaat het ons vooral om de werkelijke inhoud. 4.3
Emotionele en fysieke veiligheid
Wij vinden het belangrijk dat de peuters zich emotioneel veilig voelen op Lotje. We zorgen voor een ontspannen en open sfeer, waarin de kinderen zichzelf kunnen zijn. In de groep nodigen we de kinderen uit tot meedoen als dat nodig is en we stimuleren kinderen ruimte te geven aan andere kinderen. Verder zijn er zoveel mogelijk vaste ervaren leidsters op vaste dagen en werken we ook met een vaste groep leeftijdsgenootjes. Er zijn maximaal 16 kinderen per 2 leidsters. Kinderen worden aan maximaal drie beroepskrachten toevertrouwd. Er is per ochtend in ieder geval een gediplomeerde leidster aanwezig, de andere is vrijwilligster of eveneens gediplomeerd. In geval van ziekte van de gediplomeerde leidster zal deze vervangen worden door eveneens een gediplomeerde leidster. We werken volgens het vierogenprincipe. Er zijn altijd 2 leidsters op de groep en op de hal, verschoonplek en toiletruimte kan direct toezicht worden gehouden. Bij het jaarlijkse uitstapje zijn altijd meerdere leidsters aanwezig. Verder streven we een open aanspreekcultuur na. Dit biedt niet alleen extra toezicht voor wat betreft het vier ogen en/of oren principe, maar is ook fijn voor de samenwerking. We zorgen voor informatieoverdracht richting de ouders over bijzonderheden tijdens de speelochtenden of wanneer de leidsters zaken structureel opvallen bij een peuter. Dit gebeurt met name rondom het halen en brengen, waar nodig vindt telefonisch contact plaats met de ouders. Met de ouders proberen we een vertrouwensband op te bouwen. We steunen de ouders in de opvoeding door een luisterend oor te bieden en indien nodig adviezen te geven. In sommige situaties is het nodig ouders door te verwijzen naar specialistische hulp. De risico’s wat betreft veiligheid en gezondheid van de kinderen en leidsters worden in kaart gebracht aan de hand van risico-inventarisaties. Aan de hand van de inventarisaties wordt een actieplan uitgevoerd om de veiligheid verder te vergroten en ziekte te voorkomen. Pedagogisch beleidsplan christelijke peuterspeelzaal Lotje versie
april 2015
4
Er wordt gespeeld in twee ruimtes: in de grote hal is er ruimte voor het spelen met rijdend materiaal en voor kringspelletjes. In de speelzaal vinden activiteiten plaats zoals het vrije spel in de hoeken, het knutselen, eten en drinken, het vertellen van de Bijbelverhalen en andere kringmomenten. De kinderen spelen telkens allemaal tegelijk in dezelfde ruimte. Wanneer het voorkomt dat er voor korte tijd kinderen in twee ruimtes spelen is er altijd in beide ruimtes een leidster aanwezig. 4.4
Vertrouwen in zichzelf en anderen
De basis voor het ontwikkelen van een stabiele persoonlijkheid is een positief zelfbeeld. We stimuleren de peuters daarom door ze complimenten te geven als ze iets goed doen en door ze aan te moedigen om hun grenzen te verleggen. Hierin gaan we naast ze staan en bieden ze de veiligheid door samen met de leidsters net dat stapje verder te zetten. De leidsters leren de peuters om de ander te vertrouwen door zelf betrouwbaar te zijn. Betrouwbaar houdt voor ons in: doen wat je zegt en zeggen wat je doet. Hierdoor leren de kinderen dat de leidsters te vertrouwen zijn en voelen ze zich veilig. We steunen de kinderen in het opkomen voor zichzelf, ze leren aangeven wat niet prettig is. We stimuleren de kinderen in deze leeftijdsfase meer om zich heen te kijken naar andere kinderen. Beginnende vriendschappen kunnen ontstaan. De kinderen ervaren dat ze deel uitmaken van een groep en hebben hun eigen plekje in de groep. Er zijn zowel kinderen van 2 als van bijna 4 jaar in de groep. Qua ontwikkeling is dit een relatief groot verschil. De kinderen leren hierdoor om te gaan met kinderen van verschillende leeftijden. Positief hieraan is dat de kinderen leren elkaar te accepteren in verschillende mogelijkheden, passend bij de verschillende leeftijden. Het kan voor de jongere kinderen stimulerend zijn met de oudere kinderen te spelen. De oudere kinderen vervullen een voorbeeldfunctie en ‘nemen de jongere kinderen mee’ in het spel. 4.5
Zicht op regels en rituelen
Er is een vaste dagindeling, zodat het voor de kinderen voorspelbaar en duidelijk is wat er gebeurt in de groep. Als kinderen voor het eerst op Lotje komen nemen de leidsters de tijd om het kind en de ouders welkom te heten. Ouders mogen elke morgen tussen 8.30-8.45 uur bij hun kind blijven om samen te spelen, een puzzeltje te maken of een boekje te lezen. Als het tijd is om weg te gaan neemt één van de leidsters samen met het kind duidelijk afscheid van de ouder en is er de mogelijkheid om de ouder uit te zwaaien bij het raam. De leidster introduceert de omgeving aan het kind en nodigt het kind uit om te gaan spelen. Als een kind behoefte heeft aan meer nabijheid van de leidster door bijvoorbeeld even op schoot te zitten wordt hieraan tegemoet gekomen. De leidster geeft gedurende de ochtend extra aandacht aan het kind bij overgangsmomenten, zodat het voor het kind duidelijk wordt wat er van hem/haar gevraagd wordt. Als het kind aan het eind van de ochtend opgehaald wordt, neemt de leidster de tijd om aan de ouder over te dragen hoe het gegaan is. Hoe de wenperiode verder ingevuld wordt hangt af van de behoefte van ouder en kind. In ieder geval is er tijdens haal- en brengmomenten regelmatig contact tussen ouder en leidsters om te bespreken hoe de eerste periode op Lotje verloopt. Bij rituelen denken we met name aan het vieren van verjaardagen en geboortes, maar ook het vieren van de feestdagen en het bidden. Rond het eten en drinken hebben we ook bepaalde rituelen, zoals: aan tafel zingen, eerst een liedje zingen en dan tegelijkertijd starten met eten en drinken. We maken de kinderen vertrouwd met de diverse rituelen.
Pedagogisch beleidsplan christelijke peuterspeelzaal Lotje versie
april 2015
5
4.6
Ontplooiingskansen
De leidsters stimuleren de kinderen in hun ontwikkeling, zodat ze binnen hun eigen mogelijkheden groeien naar Gods plan. We bieden kansen en bouwstenen, die hen ondersteunen in hun groei en ontplooiing. o
Cognitieve ontwikkeling. De peuters ontwikkelen zich door hun spel. Ze leren voorwerpen onderscheiden, herkennen en verbanden leggen. Deze kennis ontstaat door ervaring: al spelend ontdekken ze de wereld om hen heen. Wij zorgen voor voldoende spelmaterialen, waardoor het fantasiespel wordt gestimuleerd. Aan het begin van de morgen kunnen de kinderen kiezen uit een ruim aanbod van ontwikkelingsmateriaal en samen spelen in de verschillende hoeken, zoals de keuken, de bouwhoek en de leeshoek. De oudste peuters bieden we soms wat extra uitdaging, omdat zij soms uitgekeken raken op het vrije spel. We geven ze dan bijvoorbeeld kleine opdrachtjes. Eens per jaar wordt aan de hand van een thema een uitstapje gemaakt naar een locatie buiten de peuterspeelzaal. Doel van dit ‘schoolreisje’ is dat we samen met de kinderen iets ondernemen wat buiten de kaders van een gewone morgen ligt. De kinderen doen nieuwe ervaringen op, zoals: met de trein reizen, naar de kinderboerderij gaan, spelen in een grote speeltuin. Ook geven we de ouders (die ook meegaan) een inkijkje in het functioneren van hun eigen kind in de groep.
4.7
o
Taalontwikkeling. Taal is een belangrijk communicatiemiddel. De peutertijd is een belangrijke periode voor de taalontwikkeling. Daarom besteden we hier veel aandacht aan. We gebruiken de Nederlandse taal als voertaal. We maken gebruik van de methode ‘Puk & Ko’. Taalontwikkeling staat bij deze methode voorop: spreken, luisteren en uitbreiding van de woordenschat. De kinderen worden gestimuleerd op hun eigen niveau onder woorden te brengen wat ze doen, zien of voelen. We lezen regelmatig voor, zowel in de grote kring als aan een enkel kind. Het voorlezen thuis wordt gestimuleerd met de logeertas, hierin zit een voorleesboek en o.a. een bijpassende pop. Ieder kind krijgt een aantal dagen de logeertas met inhoud mee naar huis. Tijdens de nationale voorleesdagen besteden we veel aandacht aan het uitgekozen prentenboek en werken en spelen we rond dit thema.
o
Motorische ontwikkeling. We stimuleren zowel de fijne als de grove motoriek. Er is voldoende rijdend materieel, zoals fietsjes, steppen, tractors, poppenwagens e.d., waar in de grote ruimte mee gespeeld wordt. Bij het ontwikkelen van de fijne motoriek denken we bijvoorbeeld aan het vasthouden van een potlood, stift of kwast, papierscheuren, plakken of kleien.
o
Emotionele ontwikkeling. Door te spelen leren de kinderen met hun emoties om te gaan. Ze leren hierin ook van de andere kinderen. Ze zien hoe de leidsters hiermee omgaan. We maken emoties bespreekbaar, bijvoorbeeld aan de hand van een boekje of een werkje. Ook benoemen de leidsters emoties zodat de kinderen emoties leren (her)kennen.
o
Sociale ontwikkeling. De peuterspeelzaal is bij uitstek een plaats waar kinderen in een veilige setting kunnen leren samen spelen met andere kinderen. We stimuleren de kinderen om samen eventuele problemen op te lossen. Hierin gaan we naast de kinderen staan. Creatieve en muzikale vorming
Kenmerkend voor Lotje is dat wij, náást het spelen, veel aandacht besteden aan de creatieve en muzikale vorming. Knutselwerkjes worden gemaakt met maximaal twee
Pedagogisch beleidsplan christelijke peuterspeelzaal Lotje versie
april 2015
6
kinderen tegelijk, zodat we hen optimale aandacht en sturing kunnen geven. De kinderen leren kleuren, vormen en begrippen te onderscheiden en te benoemen. We besteden veel aandacht aan het zingen met de kinderen, het is fijn met elkaar muzikaal bezig te zijn. Het heeft een samenbindend karakter en draagt bij aan een positieve sfeer, het is feestelijk en soms ontspannend. De taalontwikkeling en het geheugen worden gestimuleerd. Allerlei momenten in het programma worden zingend begeleid. Bij speciale momenten maken we ook gebruik van muziekinstrumentjes en worden de kinderen gestimuleerd mee te doen.
5. Signalering Door opleiding en ervaring weten leidsters wanneer een kind in zijn gedrag af lijkt te wijken van het normale, bij de leeftijd, horende beeld. Wanneer er zorgen of vragen zijn wordt het kind door de leidsters extra in de gaten gehouden. De leidsters delen met elkaar hun zorgen en vragen rondom een kind. Wanneer de zorgen en vragen blijven bestaan neemt de leidster contact op met de ouders. De leidster bespreekt met de ouder de mogelijkheid het kind te observeren middels het ‘Ontluikings Volg Systeem voor Peuters (OVP)1’. De resultaten van het OVP worden gedeeld en besproken met de ouders. Ouders krijgen zo nodig het advies contact op te nemen met het Centrum voor Jeugd en Gezin of de huisarts voor eventuele verdere verwijzing. Het is de verantwoordelijkheid van de ouders de resultaten van het OVP en de daarbij horende rapportage aan de basisschool over te dragen. Bij vermoeden van kindermishandeling in de thuissituatie volgen we de landelijke op Lotje toegepaste meldcode ‘huiselijk geweld en kindermishandeling’. Er bestaat voor de leidsters de mogelijkheid ondersteuning en advies te vragen aan het CJG. Ook de pedagoog die aan het CJG verbonden is, kan geraadpleegd worden
1
De leidsters zijn door opleiding, ervaring en specifieke OVP-scholing toegerust voor het signaleren en doorverwijzen. Pedagogisch beleidsplan christelijke peuterspeelzaal Lotje versie
april 2015
7
