PEDAGOGISCH BELEID
Indeling Deel 1 § 1.1 § 1.2 § 1.3 § 1.4 § 1.5 § 1.6 § 1.7 § 1.8 § 1.9 § 1.10 § 1.11 § 1.12
9 9 10 10 10 11 11
De dagelijkse praktijk
Kinderdagverblijf Buitenschoolse opvang
Bijlage
[Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 2 van 16
3 3 3 4 4 5 5 5 6 6 6 8
Convenant Kwaliteit Kinderopvang
Vierogenprincipe Groepssamenstelling Extern wenbeleid Intern wenbeleid Open deurenbeleid Incidenteel afnemen extra dag(deel) Meldcode
Deel 3 § 3.1 § 3.2
Uitgangspunten
Onze koers Samen met u Onze visie Onze pedagogische cirkel Onze kernwaarden Belangrijke uitgangspunten Opvoedingsdoelen Samen ontdekken Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Observatiesysteem Voeding Beeldende expressie, muziek en dans
Deel 2 § 2.1 § 2.2 § 2.3 § 2.4 § 2.5 § 2.6 § 2.7
2
12 14 16
Pedagogisch beleid
DEEL 1
UITGANGSPUNTEN
§ 1.1 ONZE KOERS Voor u ligt het Pedagogisch Beleid van Het Steigertje. Hierin beschrijven wij onze visie op het kind, onze samenwerking met ouders en geven we weer op welke wijze onze pedagogisch medewerkers handelen bij de uitvoering van hun dagelijkse werkzaamheden. Hiermee bepaalt het pedagogisch beleid onze koers. Dit pedagogisch beleidsplan is zeker geen statisch document. Het is juist een ‘levend document’; er is voortdurend sprake van evaluatie, waarbij zo nodig aanpassingen in het plan worden gedaan om dit steeds te laten aansluiten bij de wet- en regelgeving, de laatste ontwikkelingen binnen de kinderopvang en de praktijk en wensen van de kinderen en ouders. Wij zijn graag uw partner daar waar het gaat om de opvoeding van uw kind. Wij vernemen graag uw ideeën, uw suggesties en verbeterpunten en proberen daar waar mogelijk aan te sluiten bij de thuissituatie. De basis van kwaliteit, veiligheid en gezondheid ligt vast in de Wet Kinderopvang (2005) en het Convenant Kwaliteit Kinderopvang (2012). Deze vormen het uitgangspunt van ons pedagogisch beleid. § 1.2 SAMEN MET U Wij zijn uw samenwerkingspartner in de opvoeding van uw kind. We trekken in deze samen met u op. Dit maakt, dat wij graag horen over uw opvoedingsideeën. Met elkaar streven we naar de best mogelijke zorg op basis van de ervaringen van zowel u en uw kind als die van ons als pedagogisch medewerkers, om uw kind een zo’n prettig en leerzaam mogelijke tijd te bezorgen. Een goed contact tussen u als ouder en onze pedagogisch medewerkers draagt bij aan het welzijn en de ontwikkeling van uw kind. Een open communicatie is daarbij van groot belang. We geven deze communicatie vorm door aandacht te hebben voor een goede overdracht, zowel persoonlijk (bij het halen en brengen) en schriftelijk (middels onze contactschriftjes). Andere belangrijke contactmomenten zijn de kindbesprekingen, de ouderavonden en wanneer wenselijk een persoonlijk gesprek. Uw Locatiemanager houdt u via de Nieuwsbrief op de hoogte van belangrijke locatiegerelateerde zaken.
§ 1.3 ONZE VISIE Onze visie luidt als volgt: - ieder kind is uniek met de wil zichzelf te ontplooien; - ieder kind heeft behoefte aan contact, dit als basis voor zijn of haar persoonlijke en sociale ontwikkeling; - ieder kind wil zich uiten, door middel van geluid, beeld en beweging; - ieder kind wil zich de wereld eigen maken. Deze visie is van groot belang bij de totstandkoming van ons pedagogisch beleid; deze vormt de basis van ons pedagogisch handelen. § 1.4 ONZE PEDAGOGISCHE CIRKEL
[Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 3 van 16
Pedagogisch beleid
Wij hebben onze visie uitgewerkt in onze ‘pedagogische cirkel’1. Met behulp van deze cirkel toetsen we het pedagogisch beleid aan de dagelijkse praktijk. Daar waar nodig brengen wij verbeteringen aan. De uitgangspunten van onze kindvisie staan in het midden van de cirkel weergegeven, onder de kernwoorden - zelf - samen - expressie - innerlijk. De kindvisie wordt in steeds groter wordende cirkels uitgesplitst. Het uitgangspunt is: we doen voor, we leggen uit, helpen, stimuleren, verduidelijken en stellen kaders § 1.5 ONZE KERNWAARDEN Het Steigertje heeft eigen kernwaarden geformuleerd om helder te zijn over waar Het Steigertje voor staat en voor gaat. Wij verwachten van alle medewerkers dat zij de kernwaarden en de pedagogische cirkel leidend laten zijn in hun houdingen en gedragingen.
LIEFDE VOOR KINDEREN Wij kiezen bewust voor werken met kinderen. Wij hebben hart voor het welzijn en de ontwikkeling van het kind. Wij creëren een sfeer die bijdraagt aan hún welzijn en ontwikkeling. Deze sfeer wordt gekenmerkt door geborgenheid en respect.
1
+1
SAMEN IN BEWEGING Wij zijn ons er van bewust, dat stilstand leidt tot achteruitgang en dat beweging staat voor vooruitgang. De kinderopvang is teamsport. Dit geldt ook voor Het Steigertje. Samen in beweging zijn en blijven genereert energie en synergie: 1 + 1 = 3. Betrokken partijen zijn hierbij kinderen, ouders, medewerkers en externe relaties.
1
ALLES MET AANDACHT Wij voeren ons werk uit ‘met aandacht’. Deze aandacht richt zich op ouders, kinderen, collega’s en onze externe relaties. Dit houdt in, dat wij goed luisteren, alert zijn, mogelijkheden zien en benutten. We gaan voor de hoogste kwaliteit en streven een financieel gezonde bedrijfsvoering na.
MIDDEN IN DE MAATSCHAPPIJ Het Steigertje is gevestigd in een multiculturele stad. Het kind- en medewerkersbestand is hiervan een afspiegeling. Het Steigertje heeft een focus op verbeteringen en vertaalt ontwikkelingen en trends in kansen en uitdagingen → mogelijkheden
Pedagogische cirkel zie bijlage
[Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 4 van 16
Pedagogisch beleid
§ 1.6 BELANGRIJKE UITGANGSPUNTEN Alle kinderen zijn gelijkwaardig. We respecteren ieders persoonlijke geloofs- en levensovertuiging en dragen dit ook uit naar de kinderen. Ouders hebben de eindverantwoordelijkheid in de opvoeding; de pedagogisch medewerker is mede-opvoeder. Opvang is vrije tijd; regels staan in dienst van ontwikkeling, plezier en respect. Kinderen ontwikkelen zich het best in een prettige omgeving. Kinderen voelen zich veilig als zij erkend worden en als zij hun omgeving kunnen begrijpen. Continuïteit is goed voor de ontwikkeling. Elke situatie is het ervaren waard. We houden rekening met de persoonlijke eigenschappen en ontwikkelingsstappen van ieder kind. Veiligheid en gezondheid Jaarlijks wordt er een risico-inventarisatie veiligheid en gezondheid op voor alle voor kinderen toegankelijke ruimten, waaronder ook de buitenspeelruimte. § 1.7 OPVOEDINGSDOELEN In de Wet Kinderopvang worden vier opvoedingsdoelen genoemd. Deze zijn belangrijk en maken onderdeel uit van ons pedagogisch beleid: 1. Zorgen voor emotionele geborgenheid en veiligheid; 2. Stimuleren van de persoonlijke competenties van het kind; 3. Stimuleren van de sociale competenties van het kind en 4. Overdracht van normen en waarden (cultuur). § 1.8 SAMEN ONTDEKKEN Wij hebben verschillende middelen om spontaan spel en leren bij kinderen te ontlokken. De belangrijkste zijn: - de inrichting en de indeling van de ruimte, zowel binnen als buiten. Hiermee ontlokken wij bepaalde spelvormen en creëren overzichtelijkheid. - de groepsindeling en het dagritme. Door de indeling van kinderen in groepjes zorgen wij ervoor dat de kinderen elkaar stimuleren en van elkaar kunnen leren. Het dagritme sluit aan bij het bioritme en de behoeftes van de kinderen. - Observeren, doelen stellen en plannen. Wij observeren veel. Dit maakt deel uit van ons werk. Wij doen dit voortdurend om sensitief op de kinderen te kunnen inspelen. Wij maken optimaal gebruik van het spontane leren door spelen en meehelpen, door herhalen en ontdekken, en kijken en luisteren door de pedagogisch medewerker . Kinderen stimuleren elkaar door samen plezier te maken, elkaar uit te dagen, elkaar te imiteren. Samen zijn kinderen creatief en fantasierijk. Wij spelen met de kinderen mee, volgen hun belangstelling, helpen de kinderen om hun plannen te realiseren, stellen vragen en zorgen voor een balans tussen vertrouwde herhaling en nieuwe impulsen. We leggen uit en stellen kaders.
[Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 5 van 16
Pedagogisch beleid
§ 1.9 VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE UK & PUK (VVE) We werken met het programma Uk & Puk, een kindgericht programma voor kinderen van twee en drie jaar op een kinderdagverblijf. Wij stimuleren middels activiteiten de spreek- en taalvaardigheid, de sociaal-emotionele vaardigheden en de motorische en zintuigelijke vaardigheden. Ook stimuleren wij de eerste rekenprikkels. Het Steigertje hecht veel waarde aan de aan het programma. Als organisatie dragen wij op deze wijze bij aan de ontwikkeling van jonge kinderen en bieden hen optimale ontwikkelingskansen. De uitvoering van Uk & Puk geldt als een soort ‘rode draad’ over de dag; het biedt medewerkers uitstekende handvatten voor de uitvoering van het pedagogisch beleid, waarvan Uk & Puk onderdeel is. Puk is een pop, een jongen. Hij maakt alledaagse belevenissen mee. Voor de kinderen is hij een vertrouwenspersoon. Hij mag zelfs wel eens bij een van de kinderen logeren of mee op vakantie. § 1.10 OBSERVATIESYSTEEM Het is van belang ontwikkelingen van het kind vast te leggen. In dit verband is gekozen voor het kindvolgsysteem ‘Zo doe ik’, ‘Zo praat ik’ & ‘Zo beweeg ik’. Dit systeem richt zich op kinderen tussen nul (vanaf 5 maanden) en vier jaar. Doel ervan is om de ontwikkeling van kinderen te volgen en te documenteren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een observatielijsten. Hiermee kan de ontwikkeling goed worden begeleid en kan vroegtijdige onderkenning van opvallendheden in de ontwikkeling worden vastgesteld. De observatielijsten bestrijken drie terreinen: de sociale competenties (‘zo doe ik’); de spraak- en taalontwikkeling (‘zo praat ik’) en de motoriek (‘zo beweeg ik’). In de observatiecyclus is de insteek om te zorgen voor afstemming met de ouders. We streven ernaar om samen met ouders, kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling. Indien nodig is er een samenwerkingsverband met het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) die hun expertise aanbieden. § 1.11 VOEDING Eén van de eerste vroege ontwikkelingsstappen die een kind maakt, is het aannemen van voeding van iemand anders dan zijn moeder/vader/verzorger. Vervolgens komt het verkennen van vast voedsel en het drinken uit een beker. Daarna leert een kind steeds zelfstandiger en netter te eten. Daarbij spelen coördinatie en motoriek een grote rol, zoals bij het gebruiken van bestek en het goed kauwen en slikken. Pedagogisch Medewerkers stimuleren al deze vaardigheden en zorgen ervoor, dat een kind trots kan zijn op zichzelf bij deze ontwikkeling. Behalve zelfstandigheid is ook het ontdekken en herkennen van voedsel een verrijking. Aan het uiterlijk en de smaak van de maaltijd wordt dan ook de nodige aandacht besteed, zodat kinderen hun ervaring kunnen verbreden en verdiepen. Bij Het Steigertje worden zeer diverse gerechten bereid. Tijdens het eten kunnen kinderen niet op de groep worden gebracht/gehaald. In overleg kan een Pedagogisch Medewerker wel het kind op de gang komen halen of brengen.
[Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 6 van 16
Pedagogisch beleid
Warme maaltijd We kennen bij Het Steigertje een zomermenu en een wintermenu. Deze menu’s zijn na vele zorgvuldige afwegingen tot stand gekomen. Belangrijke uitgangspunten bij de warme maaltijd zijn ondermeer: - we hebben veel aandacht voor groenten; - we koken vers, ook sauzen maken we zelf; - frituren gebeurt bij hoge uitzondering (bijvoorbeeld op een feestdag); - als de kinderen vlees eten, is dit vooral rundvlees en kip; - we eten regelmatig vegetarisch; - we gebruiken geen zout (voor de allerkleinsten) of zeer weinig; - we gebruiken ook bij de warme maaltijd volkoren producten. Veel kinderen bezoeken de kinderopvang op basis van meerdere dagen per week. Dit maakt een goed uitgebalanceerd menu erg belangrijk. Zodra we aanpassingen doorvoeren in het menu, leggen we het nieuwe menu voor aan een voedingsadviseur. Pedagogisch Medewerkers Onze Pedagogisch Medewerkers eten mee met de kinderen. Dit is belangrijk. Zij hebben hierin een voorbeeldfunctie. Want ook dan geldt: ‘zien eten, doet eten’. We eten dus gezamenlijk en allemaal hetzelfde. Verder zijn belangrijke regels aan tafel: samen aan tafel, samen van tafel. Een Pedagogisch Medewerker die om de een of andere reden niet kan mee-eten, overlegt hierover met de Locatiemanager. Een uitzondering sowieso vormt de ramadan. De Pedagogisch Medewerker hoeft dan niet mee te eten. Als een kind iets niet lust of niet mag Natuurlijk kan het voorkomen, dat een kind iets niet lust of niet lekker vindt. In dat geval proberen Pedagogisch Medewerkers het kind te stimuleren het toch te eten. In veel gevallen lukt dit. Bijvoorbeeld door het geven van complimenten voor een paar hapjes. Maar niet altijd lukt het. Soms lust een kind iets echt niet. Wij vinden dat hiervoor ruimte moet zijn. Soms krijgt een kind dan een vervangende boterham. Natuurlijk zien Pedagogisch Medewerkers erop toe, dat dit niet te vaak voorkomt. Mag een kind iets niet eten (bijvoorbeeld op grond van een allergie of op grond van geloofs- of levensovertuiging) dan is hiervoor alle ruimte. De Pedagogisch Medewerkers zorgen dan, eventueel in overleg met de ouders, voor een volwaardig alternatief. Drinken Rond de tijd dat het kind een jaar wordt, starten de Pedagogisch Medewerkers het kind te leren drinken met een beker. Dit is een gewone beker. Het snel leren drinken met een normale beker is goed voor de smaakontwikkeling en goed voor de zgn. ‘ mondmotoriek’. In goede afstemming met de ouders lukt het veelal zeer goed het kind de overstap te maken van flesje naar beker. Suikergoed Op de kdv’s wordt in principe geen suikergoed aangeboden, met uitzondering van feestdagen. Bij de boterham is wel wat zoet beleg. De Pedagogisch Medewerkers stimuleren de kinderen te kiezen voor variatie (hartigheid/zoetigheid). Op de bso’s mogen kinderen snoepen of snacken met mate, dit ter beoordeling aan de Pedagogisch Medewerkers. De smaakontwikkeling bij juist hele jonge kinderen is [Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 7 van 16
Pedagogisch beleid
bepalend voor de voorkeuren die ze verder ontwikkelen. Daarom wordt beperkt zoetigheid aangeboden. § 1.12 BEELDENDE EXPRESSIE, MUZIEK EN DANS Het Steigertje vindt het belangrijk bij te dragen aan de culturele ontwikkeling van kinderen. Kinderen uiten zich in kleur, klank, geur, smaak, vorm of beweging. Ze krassen, tekenen, kleuren, verven, scheuren, knippen en plakken. Ze drukken zich uit en maken zichzelf en de wereld mooi. Beeldende expressie is een manier van communiceren zonder taal. Via verschillende activiteiten wordt dit aan de kinderen aangeboden. Onze muziek- en dansdocente begeleidt de muziek- en danslessen die we ook voor de allerkleinste kinderen organiseren. In deze lessen maken de kinderen muziek, zingen ze liedjes en wordt er gedanst en bewogen en een groot beroep gedaan op hun creativiteit en fantasie.
[Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 8 van 16
Pedagogisch beleid
DEEL 2
CONVENANT KWALITEIT KINDEROPVANG
§ 2.1 VIEROGENPRINCIPE Het Steigertje vindt het belangrijk dat kinderen in een veilige en vertrouwde omgeving hun dag doorbrengen. Gedurende de gehele dag is de sociale controle op de pedagogisch medewerkers en kinderen groot. Het grootste gedeelte van de dag zijn er minimaal twee pedagogisch medewerkers op de groep aanwezig. Er zijn altijd meerdere volwassenen op de locatie aanwezig (assistent locatiemanager, locatiemanager, POCK coach, huishoudelijk medewerkers en stagiaires). Tijdens de breng- en haalmomenten zijn er naast pedagogisch medewerkers ook ouders aanwezig. Door het werken in clusters is er tijdens de dag regelmatig overleg tussen de pedagogisch medewerkers van de verschillende groepen waardoor er geregeld toezicht is op elkaars (pedagogisch) handelen. Daarnaast komt de (assistent)locatiemanager regelmatig binnen op de groepen. De groepen grenzen aan elkaar en zijn ‘open’. Er zijn veel ramen en men kijkt en loopt makkelijk bij elkaar naar binnen. Het Steigertje werkt met een “open deuren” beleid, de deuren tussen de verschillende groepen staan geregeld open. Er is waar mogelijk een doorzichtige afscheiding tussen de groeps- en verschoonruimtes of de deur blijft open staan tijdens het verschonen. Wanneer er kinderen op bed liggen staat er altijd een babyfoon aan. Er kan op die manier altijd meegeluisterd worden wanneer een pedagogisch medewerker een kind verzorgt. Op alle locaties zijn huishoudelijk medewerkers aanwezig die de huishoudelijke taken uitvoeren, zodat de pedagogisch medewerkers minder van de groep af moeten om andere taken uit te voeren. De entrees zijn voorzien van een intercominstallatie waardoor medewerkers de persoon voor de deur kunnen zien en toespreken, zonder naar de deur te hoeven lopen bij een entree. Alle medewerkers hebben een geldig VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) en bij de aanname van nieuwe medewerkers worden altijd minimaal 2 referenties nagevraagd. (+ continue screening) § 2.2 GROEPSSAMENSTELLING Wij werken met verschillende groepssamenstellingen. Op het kinderdagverblijf zijn dit; baby-ukken groepen ; in deze groepen worden maximaal 14 kinderen opgevangen in leeftijd variërend van nul tot twee jaar; peutergroepen; in deze groepen worden maximaal 14 kinderen opgevangen in leeftijd variërend van twee tot vier jaar; Verticale groepen; in deze groepen worden maximaal 13 kinderen opgevangen in leeftijd variërend van nul tot vier jaar. Wij werken binnen de buitenschoolse opvang in half verticale stamgroepen. De indeling is als volgt: jongste groep (van 4 tot omstreeks 6 jaar); tussengroep (van omstreeks 6 tot omstreeks 8 jaar) en oudste groep (van omstreeks7 tot einde basisschoolleeftijd). De leeftijd van het kind bepaalt niet alleen de indeling. Wij kijken ook naar de ontwikkeling van uw kind. In overleg met u kan uw kind dus eerder of later doorstromen. Voordat uw kind doorstroomt naar een andere groep wordt er gewend. Uw kind wordt in een vaste stamgroep geplaatst welke tijdens de intake bekend gemaakt wordt. Met vooraf gegeven toestemming van u als ouder kan het kind ook in een andere stamgroep ondergebracht worden gedurende een afgesproken periode. Op de locatie werken wij in clusters. [Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 9 van 16
Pedagogisch beleid
Een cluster bestaat uit twee of drie groepen. De pedagogisch medewerkers zijn betrokken bij alle kinderen van de groepen binnen dat cluster. Het aantal pedagogisch medewerkers per groep is afhankelijk van het aantal kinderen en de leeftijd van de kinderen op de groep (PKR). Wij volgen hierin de wettelijke richtlijnen. Er geldt een afwijkingsregel PKR bij openingstijden van tien uur of langer zoals het geval bij Het Steigertje. Dit houdt in dat gedurende de openingstijden ten hoogste drie uur per dag, niet aaneengesloten, minder pedagogisch medewerkers ingezet worden dan volgens de PKR vereist is. Deze afwijking is aan het begin van de dag (voor 9.30 uur) en het eind van de dag (na 16.30 uur) en gedurende de pauzes van de pedagogisch medewerkers.
§ 2.3 EXTERN WENBELEID De wenperiode is van groot belang voor uw kind. In de eerste weken op het kinderdagverblijf leert het de geluiden en de omgeving kennen en maakt het contact met de andere kinderen en volwassenen. Belangrijk is dat uw kind in deze periode een vertrouwensband opbouwt met de pedagogisch medewerkers. Wanneer uw kind op hen durft te vertrouwen en het de omgeving en de andere kinderen kent, zal het zich veilig voelen. Onze ervaring is, dat kinderen gelukkig snel hun draai in de groep vinden. Voordat uw kind bij ons start, spreken wij met u een wenperiode af. Uw kind komt minimaal drie keer wennen op de groep in de periode van minimaal twee weken voorafgaand aan de startdatum. § 2.4 INTERN WENBELEID Wanneer uw kind bijna twee wordt zal de pedagogisch medewerker van de groep contact opnemen met de pedagogisch medewerker van de peutergroep waar uw kind geplaatst zal worden. Er worden dan drie wendagen ingepland, welke in urenaantal oplopen (twee, vier en zes uur). Tijdens de kindbespreking, die rondom de tweede verjaardag plaats vindt, sluit de pedagogisch medewerker van de peutergroep aan. Er kan dan overdracht plaatsvinden en , zij zal uitleg geven over de werkwijze op de peutergroepen. § 2.5 OPEN DEUREN BELEID Open deurenbeleid is een pedagogische methode waarbij kinderen structureel de gelegenheid krijgen om buiten de eigen groepsruimte met kinderen van andere groepen te spelen. Wanneer een ontmoeting met de kinderen van andere groepen wordt “geregeld”, dan spreken we van open deurenbeleid. Het is geen natuurlijke situatie om de hele dag in één ruimte te spelen. De bewegingsvrijheid uit zich in één ruimte en geeft hen weinig uitdaging en exploratieruimte. Daarom geven de pedagogisch medewerkers met een open deurenbeleid de kinderen regelmatig de gelegenheid om de omgeving buiten hun eigen groepsruimte te verkennen. Dit kan buitenspelen of spelen in de speelhal zijn met kinderen van andere stamgroepen, maar ook in de groepsruimtes van de andere stamgroepen. § 2.6 INCIDENTEEL AFNAME EXTRA DAG(DEEL) Indien u incidenteel extra dagen wilt afnemen, kan dit in overleg op de locatie worden ingepland. Het streven is om het kind binnen de eigen groep op te vangen, dan wel binnen het eigen cluster. Mocht er geen plaats zijn, dan kan in overleg met ouders het kind op een groep buiten het eigen cluster opgevangen worden. Ouders moeten hier wel schriftelijk toestemming voor geven. [Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 10 van 16
Pedagogisch beleid
§ 2.7 MELDCODE In 2013 is ‘’Het Besluit vaststelling minimumeisen verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling’’ in werking getreden. Dit besluit verplicht organisaties om een meldcode vast te stellen en het gebruik ervan te bevorderen. In het kader van kwaliteitszorg, wordt de plicht opgelegd om een meldcode te hanteren voor huiselijk geweld en kindermishandeling, daaronder ook begrepen seksueel geweld, vrouwelijke genitale verminking (ook wel genoemd meisjesbesnijdenis) en eergerelateerd geweld. Als organisatie zijn wij aangesloten bij SISA en hebben wij het convenant getekend Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.
[Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 11 van 16
Pedagogisch beleid
DEEL 3
DE DAGELIJKSE PRAKTIJK
§ 3.1 KINDERDAGVERBLIJF De kinderopvang speelt een belangrijke rol bij de opvoeding van een kind. Wij zijn samen met de ouders verantwoordelijk voor het welzijn van het kind. Bij de rondleiding informeren wij de ouders over onze visie en werkwijze. Tijdens het intakegesprek vertellen we hoe wij met de verschillende opvoedingssituaties omgaan. Eveneens kunnen ouders aangeven wat zij belangrijk vinden in de opvoeding van hun kind. Samen met de ouders maken wij hierover afspraken. Bij binnenkomst zorgen wij ervoor, dat het kind zich welkom voelt; het geven van een handje of een knuffel hoort er vaak bij. Met de brengende ouder hebben wij een individuele overdracht. Hierbij wordt kort besproken hoe het met het kind gaat en wat van belang is te weten voor de optimale verzorging en begeleiding. Voor een langer of intensiever gesprek maken wij graag een afspraak. Het afscheidsritueel vindt plaats in onze aanwezigheid. Echt afscheid nemen is belangrijk: een kus, zwaaien en weggaan. Daarna kan het spelen beginnen. De communicatie over het kind is erg belangrijk; het draagt bij aan de ontwikkeling en het welzijn van het kind. Naast de dagelijkse overdracht hanteren wij contactschriftjes. Hierin schrijven wij over belevenissen van het kind op de groep. Wij vragen de ouders ook regelmatig te schrijven, zo houden we elkaar op de hoogte. Wij verzorgen verder een logboek voor onze onderlinge overdracht. Daarin schrijven wij dagelijks de bijzonderheden op van elk kind en van de groep als geheel. In het groepsoverleg bespreken wij de ontwikkeling van ieder kind. Wij leggen de ontwikkeling van uw kind vast in observatielijsten. Natuurlijk bespreken wij de ontwikkelingen van het kind met de ouders. Tijdens dit gesprek kunnen de ouders ervaringen uitwisselen met de pedagogisch medewerker. In de communicatie met de kinderen stemmen wij ons taalgebruik af op het kind. Kinderen leren dat communicatie belangrijk is voor een goed contact. Wij geven daarbij het goede voorbeeld. In geval van kleine conflictjes en ruzietjes spelen wij een bemiddelende en ondersteunende rol. Het dagritme op het kinderdagverblijf bestaat uit een afwisseling van speel-leeractiviteiten en verzorg-leeractiviteiten zoals eten, drinken, handen wassen of verschoond worden. Spontaan spel wordt afgewisseld met de activiteiten uit het Uk & Puk programma. Binnenspelen wordt afgewisseld met buitenspelen. De kinderen komen tussen 7.00 uur en 9.00 uur binnen. Deze tijden zijn afgesproken om de rust op de groepen te waarborgen en de kinderen een duidelijke structuur te bieden. Wanneer het kind na 9.00 uur gebracht wordt zal de pedagogisch medewerker hem of haar buiten de groep overnemen. Onze voorkeur heeft dat het kind tussen 17.00 uur en 19.00 uur ophaalt. Deze tijden zijn afgesproken om de kinderen het volledige dagprogramma te kunnen laten volgen en de rust op de groepen te kunnen waarborgen. Wanneer het kind voor 17.00 uur gehaald wordt brengt de pedagogisch medewerker hem of haar buiten de groep en zal dan een korte overdracht geven. Dit doen wij om de rust op de groep te bewaren en andere kinderen niet te storen in hun spel.
[Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 12 van 16
Pedagogisch beleid
Wij leren kinderen het belang van hygiëne. Voor het eten de handen wassen en niezen in je elleboog; het hoort er allemaal bij. Hierbij geldt uiteraard, dat ‘een goed voorbeeld doet goed volgen’. We hebben op de groepen ‘vaste’ slaapmomenten. Soms moeten kinderen hier even aan wennen. Kinderen slapen in principe in aparte slaapkamers. Op iedere slaapkamer is een babyfoon aanwezig. Ieder kind heeft een eigen (gecertificeerd) bedje. En kinderen met een knuffeltje van thuis, mogen deze natuurlijk meenemen. De meeste kinderen vinden andere kinderen het allerleukste aan het kinderdagverblijf. Ze komen om te spelen en om samen op onderzoek uit te gaan. Al heel jong hebben kinderen met elkaar een sociaal leven en veel interactie, met leuke en soms minder leuke kanten. Kinderen maken vriendjes en hebben soms even ruzie. Ze dagen elkaar uit en leren van elkaar. Vrij spelen betekent dat de kinderen zelf hun spel bepalen. Ze kiezen zelf waarmee ze gaan spelen en met wie. Zo ontdekken zij hun mogelijkheden en voorkeuren. Dagelijks zijn er verschillende vrije spelmomenten op de groep. De binnenruimten zijn zodanig ingericht, dat kinderen worden gestimuleerd in hun spel. Ook buitenspelen is vaak vrij spel. Als het even kan, gaan wij met de kinderen naar buiten. Wij hechten ook grote waarde aan gezamenlijke spelmomenten. Afhankelijk van de activiteit stimuleren wij de zintuiglijke- (zien, horen, proeven, voelen, ruiken) en motorische ontwikkeling (bewegen). Kinderen kunnen hierbij heerlijk hun fantasie en creativiteit kwijt. En kinderen leren hoe het is om deel uit te maken van een groep. Dagelijks is er een peuteruurtje. Tijdens dit peuteruurtje worden verspreid over de peutergroepen verschillende activiteiten aangeboden. De activiteiten zijn gekoppeld aan het thema van Uk & Puk. De peuters mogen zelf kiezen aan welke activiteit zij willen deelnemen. In het maken van hun keus krijgen zij begeleiding van een pedagogisch medewerker. Wij hebben veel aandacht voor de inrichting van onze ruimtes; zowel binnen als buiten. Een goed ingerichte ruimte nodigt immers kinderen uit tot spelen, ontdekken, samen of alleen. De buitenruimte is voor kinderen minstens zo belangrijk als de binnenruimte. Zowel de binnen- als buitenruimtes voldoen aan hoge veiligheidseisen en de normen van hygiëne. Er is een goed binnenklimaat (zoals schone lucht en een goede temperatuurregeling). Met behulp van risico-inventarisaties wordt de veiligheid en de gezondheid van de kinderen bewaakt. Er wordt steeds een balans gezocht tussen de noodzakelijke veiligheid en de al even noodzakelijke uitdagingen voor de kinderen. In de groepen zijn verschillende semi-afgescheiden hoeken te vinden. Deze creëren een gevoel van huiselijkheid en geven de kinderen de mogelijkheid om hun omgeving te beperken en daarmee te overzien. Hiermee voelen zij zich beschermd en veilig. Daarnaast zijn er hoeken die een zichtbare functie hebben; een poppenhoek, een leeshoek, een bouwhoek, enzovoort.
[Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 13 van 16
Pedagogisch beleid
§ 3.2 BUITENSCHOOLSE OPVANG (BSO) De bso speelt een belangrijke rol in de opvoeding en de ontwikkeling van het kind. Wij zijn samen met ouders hiervoor verantwoordelijk. Wij wisselen graag met ouders opvoedingsideeën uit. Ook zetten wij ons in voor een goede samenwerking met de leerkrachten en directie van de basisscholen. Tijdens het intakegesprek kunnen ouders aangeven wat zij belangrijk vinden in de opvoeding van hun kind. Wij vertellen ouders graag hoe wij met verschillende opvoedingssituaties omgaan. Vervolgens maken wij samen met u en uw kind in goed overleg afspraken. Uw kind kan wennen naar behoefte. Na schooltijd halen wij de kinderen van school. Wij ontmoeten de kinderen bij de klas of op het schoolplein. Bij binnenkomst op de bso bieden wij de kinderen volop de gelegenheid te vertellen over de dag. Ieder kind krijgt persoonlijke aandacht en levert zijn of haar aandeel aan de groep. Bij het afscheid geven wij elkaar een hand en zeggen wij elkaar gedag. Op deze manier is er op speelse wijze aandacht voor sociale waarden en normen ten aanzien van begroeten en afscheid nemen en aandacht voor elkaar. Wij hebben hierbij een voorbeeldfunctie. Wanneer het kind wordt opgehaald, vindt er een individuele overdracht plaats. Wij vertellen u hoe het met het kind is gegaan. Tijdens het ‘haalcontact’ is het natuurlijk wel van belang dat wij onze aandacht ook bij de groep kunnen houden. Wij maken daarom voor een wat langer en intensiever gesprek graag een afspraak met ouders. We hanteren een logboek om bijzonderheden te noteren. Wanneer het kind de voorschoolse opvang bezoekt en op dagen dat er geen school is, is er ook een ‘brengcontact’. Wij evalueren jaarlijks de ontwikkeling van uw kind. We leggen dit vast in het ‘observatieboekje’ en bespreken dit met de ouders. Tijdens dit gesprek kunnen ouders ervaringen uitwisselen met de pedagogisch medewerker. Wij leren de kinderen dat communicatie belangrijk is voor een goed contact. Wij stemmen onze communicatie, ons taalgebruik af op het kind. Wij leren de kinderen te vertellen zonder hen te onderbreken. Waar veel kinderen zijn, wordt wel eens gekibbeld. Dit hoort erbij. Indien nodig spelen wij een bemiddelende of ondersteunende rol. Overigens leren kinderen vooral veel van elkaar. Wij werken ‘activiteitengericht’. Wij bieden de kinderen dagelijks de mogelijkheid deel te nemen aan allerlei activiteiten. Ze kunnen kiezen uit een divers aanbod. Het aanbod gaat uit van de verschillende niveaus van de kinderen, van verschillende ontwikkelingsgebieden en interesses. De activiteiten zijn binnen hun eigen stamgroep, maar de kinderen mogen ook meedoen met een andere groep. Het kind kiest zelf de activiteit uit. Soms is dat moeilijk, dan helpen wij hen bij het kiezen. Het kind is overigens niet verplicht deel te nemen; misschien wil hij of zij zelfstandig iets doen of eens een keertje niks doen. Wij vinden de ‘tafelmomenten’ bij uitstek gezellig en sociaal. We kennen meerdere eet- en drinkmomenten per dag. Deze vinden altijd plaats in de stamgroep. Tijdens de voorschoolse opvang bieden wij tot 08.00 uur ontbijt aan. Bij binnenkomst na schooltijd drinken we wat en eten we fruit. Omstreeks 17.00 uur genieten we van een warme maaltijd. Mocht het kind tijdens het eetmoment opgehaald worden, dan wordt het kind buiten de groep aan de ouder overgedragen om een rustig eetmoment te behouden. [Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 14 van 16
Pedagogisch beleid
Het deel uitmaken van- en het functioneren binnen een groep is voor een kind van groot belang. Spelenderwijs maken de kinderen in de groep kennis met groepsprocessen en sociale relaties en ervaren zij het belang van een goede communicatie en interactie. Bijna zonder uitzondering vinden kinderen het leuk in de groep. Wij organiseren de groep zodanig, dat er een sfeer is waarin alle kinderen zich veilig en vertrouwd kunnen voelen, zij het gevoel hebben erbij te horen en zij hun mening kunnen geven. En wat is er fijner, dan in de groep vriendschappen te ontwikkelen. In een goed georganiseerde groep kunnen kinderen zich ontwikkelen en hun sociale vaardigheden uitbouwen. Daarnaast hebben we ook aandacht voor groepsregels. Deze dragen ook bij aan een goede sfeer en het gevoel van veiligheid. Bij de intake ontvangen de ouders een overzicht van de geldende huisregels. Op de bso stellen de kinderen zelf met ons een aantal aanvullende huisregels op; de groepsregels. Die regels hangen op een goed zichtbare plaats in de groep. Wij zien dagelijks toe op de veiligheid van de kinderen. Hierbij gaat het om fysieke- en emotionele veiligheid. Zo zorgen wij dagelijks voor een veilige situatie bij het ophalen van de kinderen van school en natuurlijk kijken wij mee als de kinderen binnen- of buiten spelen. Minstens even belangrijk is de emotionele veiligheid van kinderen: wij zorgen ervoor, dat het kind zich veilig en vertrouwd voelt bij ons. Op de bso hanteren wij ook een pestprotocol. Kinderparticipatie draagt bij aan het ontwikkelen van zelfstandigheid. Ook worden de kinderen uitgedaagd mee te denken en helpen. Er wordt een groep gemaakt van kinderen vanaf zes jaar. De groep wordt geleid door één coördinator en op locatie wordt het proces begeleid door een pedagogisch medewerker. Eén keer per twee maanden wordt er een kindvergadering gehouden. Een aantal onderwerpen zullen per jaar in ieder geval worden besproken; speelgoed en spelmaterialen, feestdagen, uitstapjes, activiteiten, vakantieplanning, menu/ eten en dromen en ideeën.
[Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 15 van 16
Pedagogisch beleid
Bijlage
Pedagogische cirkel
vragen stellen materialen bieden inleven laten bewegen aansluiten bij ontwikkeling
beschikbaar zijn vragen stellen luisteren kijken open staan oogcontact maken
communiceren
ontplooiing stimuleren opruimen buiten spelen laten bewegen afwachten materialen bieden
expressie
ruimte bieden
Ieder kind wil zich uiten
uniek SAMEN
Ieder kind wil Ieder kind heeft behoefte aan zich de wereld contact
actief ontdekken
duidelijkheid bieden
eigen maken
goede sfeer creëren
begrip kweken vragen beantwoorden effecten van gedrag aanwijzen uitleggen voordoen
rust bieden
tijd nemen verzorgen en beschermen
inleven interesse tonen aansluiten bij ontwikkeling aansluiten bij interesse
[Typ 1hier] Versie: Datum: maart 2015 Blad: 16 van 16
luisteren oogcontact maken objectief zijn inleven interesse tonen eerlijk zijn verantwoordeopen staan individueel lijkheid geven benaderen tijd geven afwachten respect tonen prijzen functioneel inrichten zelfstandigheid stimuleren prijzen open staan lachen zelf positief kijken relativeren Ieder kind is
INNERLIJK
vragen stellen nieuwe dingen introduceren vooruit denken
consequent zijn uit laten rusten opruimen rustig praten beschikbaar zijn
gezond eten geven observeren vooruit denken lichamelijk verzorgen laten bewegen beschikbaar zijn aanpassen
normen en waarden bijbrengen
grenzen stellen consequent zijn uitleggen voordoen vragen stellen vragen beantwoorden effecten van gedrag aanwijzen
Pedagogisch beleid
beschikbaar zijn consequent zijn eerlijk zijn oogcontact maken
lachen interesse tonen samen doen samen laten doen
observeren tijd geven samen dingen doen duidelijk afronden
