Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, Deel 7
Het kabinet-De
Quay
1353-13^3
Regeren zonder rood JAN WILLEM BROUWER EN JAN RAMAKERS (RED.) Centrum voor Parlementaire Geschiedenis SUB Hamburg
Auteurs: Anne Bos Charlotte Brand Jan Willem Brouwer Joris Gijsenbergh Peter van der Heiden Miei Jacobs Alexander van Kessel Marij Leenders Johan van Merriënboer Jan Ramakers
Boom - Amsterdam
A/488556
Inhoud
Inleiding en verantwoording p Jan Willem Brouwer en Jan Ramakers HOOFDSTUK I
Van brede basis naar centrumrechts. Verkiezingen, formatie en samenstelling van het kabinet-De Quay / j Alexander van Kessel :• .'
De verkiezingscampagne /j . Uitslag en reacties 18 De kabinetsformatie 20 Jan de Quay: premier tegen wil en dank? 54 De ministersploeg: 'Een homogene club' 35 'Het kabinet der staatssecretarissen' 40 De eerste uitvaller: Sidney van den Bergh 42 Debat over de regeringsverklaring: 'in de tang van Oud' 43 HOOFDSTUK II
Het parlement aan het werk 4$ Anne Bos
Aan de slag in de Kamer 4$ De Eerste Kamer 49 De Kamervoorzitter, de orde en de experimenten $o De status van het kabinet en de oppositie $6 Incidenten in de Eerste Kamer öj Bewindslieden in de Tweede Kamer 67 De 'uittocht der gladiatoren' 77
INHOUD
HOOFDSTUK III
Lopende en onomstreden zaken 87 Nederland en de wereld 87 Bestuur, recht en orde 94 Financieel en sociaaleconomisch beleid 101 De sociaal-culturele sector 120 Slot 125 HOOFDSTUK IV
'Kennelijk was aan beide kanten de maat vol'. De kabinetscrisis van december 1960 127 Alexander van Kessel De ARP kritisch en verdeeld 127 Volkshuisvesting wordt de steen des aanstoots 129 Een 'vredig Kerstfeest'? 130 Van Aartsen geeft een opening maar doet geen concessie 132 Groeiende crisissfeer tijdens de schorsing ZJJ De ARP-fractie veroorzaakt 'in geweten' een crisis 134 Premier De Quay opgelucht; de ARP-fractie onder vuur 136 Een geheime lijmpoging van Beel mislukt; De Gaay Fortman informateur 137 'Zuidafrikaanse boeren' in Utrecht 139 Behoefte aan een 'novum' 140 De 'guerrilla' beëindigd? 140 De regeringsverklaring en de reactie 141 De fracties stemmen in — maar de ARP en de CHU niet van harte 142 Hernieuwd optreden van het kabinet: aanvaring tussen Oud en de ARP 143 De schade wordt opgemaakt 146 HOOFDSTUK V
De Nieuw-Guineakwestie 149 Jan Willem Brouwer Inleiding 149 Het begin van het kabinet-De Quay: kalme voortzetting van het beleid 160 Nederland kan het alleen af, voorjaar 1960 - voorjaar 1961 165 Op zoek naar een internationale oplossing, voorjaar - najaar 1961 181 Praten met Indonesië, december 1961 - april 1962 197 Nederland gaat door de knieën mei - augustus 1962 21$ Snel vergeten 230 Conclusies 236
INHOUD
HOOFDSTUK VI
Sociaaleconomisch beleid. Een breuk met het brede-basisverleden? 247 Charlotte Brand, Jan Willem Brouwer, Alexander van Kessel, Johan van Merriënboer en Jan Ramakers
Inleiding 247 Ambitieuze plannen. De Prioriteitennota van 26 juni 1959 247 Loonbeleid in sprookjesland: rondom de interpellatie-Roemers 257 'Priegelbeleid' op het terrein van de prijzen 274 Naar normale verhoudingen op de woningmarkt? 289 De Algemene kinderbijslagwet: het vlaggenschip van de KVP 302 Budgettaire prioriteiten. De kwestie-Lauwerszee als testcase 311 Conclusie: een moeizame en amper geslaagde ombuiging van het beleid 316 HOOFDSTUK VII
De Mammoetwet centraal. Onderwijs en andere immateriële kwesties 321 Charlotte Brand, Peter van der Heiden en Miei Jacobs
Inleiding 321 De Wet op het wetenschappelijk onderwijs 322 Een gehavende Mammoet op stal. De Wet op het voortgezet onderwijs 328 'Wij doen dit hier allemaal toch niet voor de grap?' De behandeling van de Nota inzake reclametelevisie 347 De scheiding van kerk en staat in het geding? De Wet premie kerkenbouw 355 'Een gewetenszaak voor onze natie.' Het toelatingsbeleid voor spijtoptanten 360 Ten slotte 370 Conclusies 373 Jan Willem Brouwer en Jan Ramakers Noten 383 Bijlagen 419 Bijlage 1 Regeringsprogramma van het kabinet-De Quay 419 Bijlage 2 Samenstelling van het kabinet-De Quay (19 mei 1959 - 24 juli 1963) 427 Bijlage 3 Samenstelling van de Staten-Generaal (12 maart 1959 - 14 mei 1963) 429 Bijlage 4 Enige biografische gegevens van de in de periode maart 1959 - juni 1963 nieuw in het parlement benoemde leden 437 Bijlage 5 Agenda van de Tweede Kamer 443 Bijlage 6 Agenda van de Eerste Kamer 459
INHOUD
Bronnen en literatuur 467 Lijst van afkortingen 479 Index van persoonsnamen 483 Over de auteurs 488
