Parkeren in Borne-Centrum

Parkeren in Borne-Centrum Analyse en Advies

Den Haag, september 2008 Opsteller: drs. J. bouwman, Afdeling DAD tel.nr : 0541 - 53 12 28 fax : 0541 - 53 11 86 Secretariaat Afdeling DAD tel.nr : (070) 33 85 676 fax : (070) 33 85 711 Dossier : 2007/30.136

Parkeren in Borne-Centrum - Analyse en Advies

INHOUD

1 2 3 4

Inleiding TOEPASSING CHECKLIST OMVANG WINKELAANBOD EN VERZORGINGSNIVEAU DE PARKEERVOORZIENINGEN 4.1 Aantal en ligging parkeerplaatsen 4.2 Aanvaardbare loopafstand en aantal plaatsen voor winkelend publiek 4.3 Vergelijking met andere gemeenten 4.4 Parkeertarieven/parkeerregulering 4.5 Parkeerverwijzing 5 THEORIE EN PRAKTIJK 6 ONTWIKKELINGEN EN PLANNEN 7 CONCLUSIES EN ADVIES 7.1 Conclusies 7.2 Advies

w:\dad\rapporten\0871858wem gecompr afb &.doc \ 1-10-2008

1 2 3 4 4 4 6 7 7 9 11 13 13 14


1 INLEIDING

De gemeente Borne heeft plannen ontwikkeld voor de herinrichting van De Haven, waardoor parkeergelegenheid verloren gaat. De eerste fase van het Trivium-woonzorgcomplex (wozoco) is onlangs in gebruikgenomen en zal geleidelijk meer parkeervraag oproepen. Borne groeit binnen enkele jaren met 6.000 tot 7.000 inwoners. Naar aanleiding van deze ontwikkelingen heeft BBO (Bundeling Bornse Ondernemers) het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) verzocht om, onder andere aan de hand van de HBD-Checklist Bereikbaarheid winkelcentra ’99, de parkeersituatie in de Bornse binnenstad te bekijken. Men verzocht ons tevens advies te geven over het te voeren parkeerbeleid. In hoofdstuk 2 van voorliggend rapport leest u het nodige over de checklist. Hoofdstuk 3 positioneert het hoofdwinkelcentrum van Borne. Hoofdstuk 4 toont tot welke bevindingen het invullen van de HBD-Checklist voor het centrum van Borne leidt. Hoofdstuk 3 en 4 benaderen de situatie vanuit de theorie. Tussen theorie en praktijk kunnen verschillen zitten. Daarom hebben wij, in overleg met BBO, een aparte beschouwing gewijd aan de praktische situatie in Borne. Hoofdstuk 5 geeft hier inzage in. Hoofdstuk 6 gaat in op enkele recente ontwikkelingen, terwijl u in hoofdstuk 7 onze conclusies en aanbevelingen kunt lezen.


1


2 TOEPASSING CHECKLIST

In de HBD-Checklist over bereikbaarheid wordt in een zestal stappen aan alle verplaatsingsmogelijkheden aandacht besteed. Het parkeren wordt in de HBDChecklist in stap 3 onder de loep genomen. Voor de actuele vraag uit Borne is, naast stap 1, alleen deze stap nodig. Stap 1 gaat over omvang winkelaanbod en voorzieningenniveau. De geografische begrenzing van het winkelgebied en de omvang van het kernwinkelapparaat worden bepaald. Dit is van belang om het winkelcentrum in een grootteklasse in te delen en dat is weer nodig om over aanvaardbaarheid van loopafstanden een uitspraak te kunnen doen. Stap 3 betreft de parkeervoorzieningen. De omvang en de kwaliteit ervan worden bepaald. Omdat de zaterdag de winkeldag bij uitstek is, wordt deze dag als uitgangspunt genomen. Gekeken wordt naar locaties, aantallen, loopafstanden, tarieven en dergelijke. Let op 1. De HBD-Checklist is een theoretische analyse, een leidraad om enkele objectieve gegevens vast te leggen. De theoretische uitkomst kan tot verrassende inzichten leiden, maar moet met oog voor de praktijk worden verwerkt tot beleid. Let op 2. De HBD-Checklist beantwoordt niet de vraag hoe klanten de bereikbaarheid, waaronder de parkeergelegenheid, ervaren. Dat kan alleen via consumentenonderzoek achterhaald worden.


2


3 OMVANG WINKELAANBOD EN VERZORGINGSNIVEAU

Het dorpshart van Borne omvat een ruim gebied rondom de Grotestraat. Daarbinnen ligt het hoofdwinkelcentrum van Borne. Het is het gebied van de Grotestraat tussen het gemeentehuis en de St. Stephanuskerk, plus de Nieuwe Kerkstraat en het (voetgangers)gebied daartussen1). In de Structuurvisie Centrum Borne wordt ook nog een deel van de Hofstraat en een deel van de Stationsstraat meegenomen, maar naar ons idee ligt dat toch buiten het hart2). Dat deel is meer vergelijkbaar met de Grotestraat ten zuiden van het gemeentehuis of de noordzijde van de Grotestraat tussen de St. Stephanuskerk en de Von Bönninghausenstraat. Die gebieden heten bij de structuurvisie gemengde gebieden. Waar de Structuurvisie Centrum Borne het heeft over het kernwinkelgebied gaat het om het gebied tussen de pleinen De Bolkshoek, ‘St. Stephanusplein’, Dorsetplein en het plein voor het Dorset Mansion House. De Grotestraat en de Stationsstraat worden betiteld als aanloopstraten, een overgang vormend naar de woonbuurten3). In het door ons aangeduide kernwinkelgebied bevindt zich volgens het Locatusbestand afgerond ongeveer 20.000 m² winkelvloeroppervlak (wvo)4). Het kernwinkelgebied van Borne is daarmee volgens de HBD-Checklist (blz. 16) kwantitatief een klein hoofdcentrum. Voorts kwalificeren wij dit hoofdwinkelcentrum als een ‘gemakscentrum plus’, omdat het doen van boodschappen een belangrijke functie is en er daarnaast, aanvullend, allerlei branches als extra aanwezig zijn. De lokale consument komt voor beide soorten winkelbezoek; de bovenlokale consument komt vermoedelijk vooral voor de speciaalzaken in de niet-dagelijkse goederen. Het rapport ‘Verkeersinrichtingsplan centrumgebied’ onderstreept dit beeld5).

1) In dit rapport wordt met de woorden hoofdwinkelcentrum, kernwinkelgebied, kernwinkelapparaat, kernwinkelcircuit of hoofdwinkelcircuit steeds dit gebied bedoeld. 2) Structuurvisie Centrum Borne, Gemeente Borne, 12 mei 2005. Blz. 6. 3) Structuurvisie Centrum Borne, Gemeente Borne, 12 mei 2005. Blz. 13. 4) Locatus uit Woerden houdt een landelijk dekkend bestand van voorzieningen, waaronder winkels, bij. 5) Verkeersinrichtingsplan centrumgebied. Borne, gemeente Borne/Royal Haskoning, 2004. Blz. 3: “De winkelfunctie van Borne ontleent haar kracht vanuit een sterk lokaal verzorgend centrum maar heeft daarnaast een regionale component in zich. Het versterken van deze regionale component is een belangrijk middel en een gewenste ontwikkeling om de kracht van het winkelgebied te vergroten”. Verder spreekt men over ‘doelgerichte winkelfuncties’, ‘boodschappen doen’ en ‘winkelen en (fun)shoppen’.


3


4 DE PARKEERVOORZIENINGEN

4.1 Aantal en ligging parkeerplaatsen In de loop der jaren is het parkeerareaal in het dorpshart van Borne een paar keer geïnventariseerd. Meest recent is de studie in het kader van het Verkeersinrichtingsplan centrumgebied (VIP). Volgens dit VIP zijn er bijna 700 plaatsen beschikbaar, waarvan ruim 400 geregeld via een parkeerschijfzone en 150 via betaald parkeren in de parkeergarage Bijenkorf6). De parkeerschijfzone-plaatsen zijn te vinden op enkele parkeerterreinen (zoals De Haven en De Bolkshoek) en langs straten (zoals Grotestraat, Stationsstraat en Nieuwe Kerkstraat). Sommige parkeerterreinen zijn niet gereguleerd maar toch voor klanten van winkels beschikbaar, omdat daar de parkeerdruk door werkers en/of bewoners laag is, zoals het parkeerterrein De Höfte achter de Aldi. De parkeerlocaties De Bolkshoek, Rheineplein/Marktplein en De Haven fungeren als goede bronpunten voor het kernwinkelgebied. De ligging zorgt tevens voor enige spreiding van het publiek. De parkeerlocatie De Höfte wordt vooral gebruikt voor de boodschappen bij de Aldi. Er zijn voorzieningen gemaakt voor winkelwagentjes. Ook op De Bolkshoek en het Marktplein (bij Mitra) zijn voorzieningen voor winkelwagentjes aanwezig, hetgeen duidelijk wijst op de boodschappenfunctie. De P-garage Bijenkorf wordt waarschijnlijk alleen benut voor bezoek aan het Kulturhus.

4.2 Aanvaardbare loopafstand en aantal plaatsen voor winkelend publiek Om te kunnen bepalen welk deel van de aanwezige parkeerplaatsen van nut zijn voor de bezoekers van het hoofdwinkelcircuit in Borne moeten we vaststellen hoeveel van de in par 4.1 genoemde plaatsen gelegen zijn binnen de maximaal aanvaardbare loopafstand. Deze loopafstand is vooral afhankelijk van het bezoekdoel en het niveau van een winkelcentrum. De loopafstand wordt gemeten vanaf een bepaald punt in het hoofdwinkelcircuit: het zwaartepunt van het winkelgebied. Dit

6) Bron: Verkeersinrichtingsplan centrumgebied. Borne, gemeente Borne/Royal Haskoning, 2004. Blz. 18.


4


punt ligt naar ons gevoel op het pleintje voor de HEMA, hoek Bakkerssteeg/Nijstad/ Marktplein. Dit is ook de plek die centraal ligt in het gebied dat in de Structuurvisie Centrum Borne wordt aangeduid als winkelhart7). In het voorafgaande hebben we bepaald, dat Borne een kernwinkelgebied heeft dat kan worden aangeduid als ‘klein hoofdwinkelcentrum’. Daarbij hoorde in 1999 een maximum loopafstand van 250 meter. De consument is echter steeds minder bereid grote afstanden te voet af te leggen. De gemiddelde verblijfsduur neemt af en ook gunt de consument zich gemiddeld steeds minder tijd om winkels te bezoeken8). Voorts stelden we al vast, dat het kernwinkelgebied van Borne in belangrijke mate wordt gebruikt om boodschappen te doen. Daarom is het voor 85% van de bezoekers niet aanvaardbaar om verder dan 200 meter te moeten lopen9). Voor 10% van de bezoekers geldt zelfs 100 meter als maximum. Voor het kernwinkelgebied van Borne menen wij uit te moeten gaan van maximaal 200 meter lopen vanaf het zwaartepunt van het kernwinkelcircuit tot de parkeerplek. Binnen, of vrijwel grenzend aan, deze 200 meter-zone liggen de volgende P-terreinen: De Bolkshoek (netto plm. 110 plaatsen10)), Marktplein (plm. 40 plaatsen), De Loods (plm. 35 plaatsen), De Haven (plm. 50 plaatsen) en, hoewel effectief niet vallend onder de parkeerschijfzone, De Bree (plm. 35). Hoewel het RABO-terrein (33 plaatsen) op zaterdag ook voor niet-RABO-klanten opengesteld is kunnen wij dit terrein niet meerekenen, omdat het geen openbaar terrein is. De gemeente heeft er geen zeggenschap over. Verder zijn in enkele straten langsparkeerplaatsen aanwezig die vallen onder de parkeerschijfzone. Het zijn er binnen het 200 metergebied 45 à 5011). In totaal bevinden zich binnen (of vrijwel grenzend aan) de 200 meter-zone 310 à 325 plaatsen voor het winkelend publiek. Nu we het aantal plaatsen (325) en de omvang van het winkelvloeroppervlak (20.000 m² wvo) weten, kunnen we uitrekenen hoeveel plaatsen er per 100 m² wvo beschikbaar zijn. De uitkomst van de rekensom is 1,6 à 1,7 plaatsen per 100 m² wvo. We kunnen dit getal vervolgens vergelijken met de landelijke kentallen die verzameld worden door het CROW.

7) Structuurvisie Centrum Borne, 12 mei 2005, kaartje op blz. 12. 8) Zie bijvoorbeeld de tijdparadox in ‘10 Retailparadoxen’. Den Haag, HBD, 2006. Blz. 27 t/m 39. 9) Bron: ASVV 2004, Verkeerskundig handboek van het CROW met aanbevelingen voor verkeersvoorzieningen binnen de bebouwde kom. Ede, CROW, 2004. Blz. 401 (Het CROW is het landelijk kenniscentrum voor verkeer, vervoer en infrastructuur te Ede). 10) Er vervallen op zaterdag 13 plaatsen op De Bolkshoek, langs het gemeentehuis, wegens markt. 11) Opname op donderdag 2 augustus 2007.


5


4.3 Vergelijking met andere gemeenten

Om de juiste kentallen van het CROW te nemen, moet de mate van stedelijkheid bepaald worden. Deze loopt uiteen op een vijfpuntsschaal van niet stedelijk tot zeer sterk stedelijk. Bij niet stedelijk kunt u denken aan gemeenten als Vlieland en Woensdrecht. Bij zeer sterk stedelijk gaat het om gemeenten als LeidschendamVoorburg en Amsterdam. Goirle en Sliedrecht behoren tot de middengroep (matig stedelijk12)). Wij schalen Borne in op een weinig stedelijke gemeente, vergelijkbaar met Heerde en Driebergen-Rijssenburg. De kentallen voor de dorpscentra van zulke gemeenten zijn 3,0 tot 4,5 plaatsen per 100 m² bruto vloeroppervlakte (bvo)13). Terwijl het kernwinkelgebied van Borne over 1,6 à 1,7 plaatsen per 100 m² winkelvloeroppervlakte beschikt is dat elders, in vergelijkbare gemeenten, gemiddeld dus 3,0 tot 4,5 plaatsen per 100 m² bvo. We moeten hierbij twee kanttekeningen plaatsen. De eerste heeft betrekking op de omzetting van winkelvloeroppervlak naar bruto vloeroppervlak. Het CROW rekent namelijk met bruto vloeroppervlak (bvo) en Locatus met winkelvloeroppervlakten (wvo). Wvo is het deel van de winkel waar de klant komt en bvo is het wvo plus de magazijnen, de kantine of personeelsruimte, de toiletgroep, het kantoortje etc. In een modern winkelcentrum komt 80 m² wvo overeen met 100 m² bvo. Voor een juiste vergelijking moeten we in Borne dus uitgaan van afgrond 24.000 tot 25.000 m² bedrijfsvloeroppervlak, indien we mogen stellen, dat in Borne de bedrijfsruimte efficiënt wordt benut (dus in de verhouding 80:20). Dan zijn er dus 325 parkeerplaatsen op 24.000 tot 25.000 m² bvo, ofwel 1,3 tot 1,4 parkeerplaatsen tegenover landelijk 3,0 tot 4,5 per 100 m² bvo. De tweede kanttekening betreft de aanduiding ‘centrum’. Bij het CROW kan deze in diverse gemeenten ruimer zijn gehanteerd dan puur betrekking hebbend op kernwinkelgebieden. Het verschil tussen de cijfers van Borne en het gemiddelde is evenwel zo groot, dat we toch moeten komen tot de conclusie, dat het parkeercomfort voor de klant die per auto in Borne komt, zeker niet optimaal is en (ver) achterblijft bij vergelijkbare gemeenten. In Borne liggen de parkeerplaatsen voor bezoekers op maaiveldniveau. In grote steden is het ruimtegebrek vaak zo groot, dat men of de lucht of de grond in moet om parkeergelegenheid te creëren. Bij kernwinkelgebieden als Borne is maaiveldparkeren een logische vorm van parkeren. Gebouwde voorzieningen zoals parkeer-

12) Bron: Parkeerkencijfers - Basis voor parkeernormering. Ede, CROW, 2003. Blz. 12. 13) Bron: Parkeerkencijfers - Basis voor parkeernormering. Ede, CROW, 2003. Blz. 16.


6


kelders passen minder bij de schaal en de functie van het Bornese hoofdwinkelcentrum dan parkeren op straat, op pleinen en parkeerterreinen. Bovendien vindt niet elk consument het plezierig om in een parkeerkelder of een parkeergarage te moeten parkeren.

4.4 Parkeertarieven/parkeerregulering In Borne geldt een parkeerschijfzone met een maximum van 2 uur, maandag t/m zaterdag van 9 tot 18 uur plus de vrijdagavond tot 21 uur. In de P-garage Bijenkorf is het eerste uur gratis, daarna betaalt de bezoeker € 0,60 per uur met een maximum van € 3,- per dag. Borne heeft voor het hoofdwinkelcircuit qua parkeerregulering een klantvriendelijk systeem. Het is een voordeel ten opzichte van omliggende winkelgebieden, dat men gratis kan parkeren als men winkelt of boodschappen doet. De grenzen van de parkeerschijfzone lijken niet even logisch. Zo loopt de zone in de Stationsstraat en in de Grotestraat ver door, maar valt het P-terrein De Bree effectief buiten de werking van de zone omdat langs de parkeervakken geen blauwe belijning is aangebracht.

4.5 Parkeerverwijzing De HBD-Checklist vraagt tenslotte of er een parkeerverwijzingssysteem is en welke kwaliteit dit heeft. Borne kent een zogenaamde statische parkeerverwijzing. De borden geven een parkeerroute aan, in twee richtingen. In het noorden maakt de route een wijde boog. Wie van het zuiden komt krijgt meteen na het Dorsetplein het gevoel het centrum verlaten te hebben. De verwijzing naar P-terrein De Haven gaat verscholen achter het openbaar groen. De parkeerroute stuurt je nog verder van je doel weg. Er staat een verwijzing naar een P-garage maar noch de naam, noch de locatie doen vermoeden dat dit een parkeervoorziening is voor (de winkels in) het centrum. Aan de andere kant van het dorpshart loopt de route deels dwars door het kernwinkelgebied (Nieuwe Kerkstraat in één richting) waar je zou verwachten, dat de P-route eromheen zou lopen. Vanaf de P-route worden alle parkeerterreinen en de P-garage aangegeven behalve P-terrein De Loods.


7


De Bijenkorf-garage kent een ‘vol/vrij’-aanduiding. De bezoeker kan vooraf zien of het nut heeft de weg naar deze garage in te slaan14). Het meest klantvriendelijk systeem is een dynamisch verwijzingssysteem waarbij op de P-route steeds van alle (grotere) parkeeraccommodaties wordt aangegeven hoeveel vrije plaatsen er zijn. Voor plaatsen als Borne is zo’n systeem evenwel onrendabel. Gekozen moet worden voor de huidige statische verwijzing en voor voldoende capaciteit aan vrije plaatsen op de terreinen zodat zoekverkeer (toch) wordt voorkomen. Wij sluiten ons op dit punt graag aan bij Royal Haskoning15 ). In het kader van de verwijzing naar parkeerplaatsen moeten wij nog enkele opmerkingen maken over de P-garage Bijenkorf. Niemand die in Borne gaat winkelen verwacht er een winkel van het Bijenkorf-concern. Iets anders zal wel de Bijenkorf heten; wellicht heeft Borne wel een bijencultuur. De naam doet niet vermoeden, dat het om een centrumvoorziening kan gaan. Wie komt winkelen komt in elk geval niet voor dat ‘iets anders’. En hoewel op diverse plaatsen in het centrum de P-garage expliciet op wegwijzers wordt aangegeven speelt deze garage nauwelijks of geen rol voor hen die in het centrum een parkeerplek zoeken. De garage zit mentaal niet in de gedachten van het winkelend publiek. Verder ligt de entree geheel buiten het centrum en ligt de garage als zodanig buiten de 200 meter-zone. Voor het gevoel ook moet je niet dáár zijn als je naar de winkels gaat. De entree ligt geheel uit het zicht. Bovendien is een garage meestal niet gratis, nog een reden voor de bezoeker om eerst naar een vrije plaats in de parkeerschijfzone uit te kijken.

14) Die aanduiding is hier noodzakelijk omdat men anders, indien de garage vol blijkt te zijn, op de aanrijdroute achteruit moet steken om weer naar de weg (Bekenhorst) te komen. 15) Verkeersinrichtingsplan centrumgebied. Borne, gemeente Borne/Haskoning, 2004. Blz. 7.


8


5 THEORIE EN PRAKTIJK

In de hoofdstukken 3 en 4 hebben we de aan de hand van de HBD-Checklist gegevens verzameld en met met behulp van landelijke kentallen van het CROW in een landelijk perspectief geplaatst. Het is de noodzakelijke objectieve reeks van stappen die men moet zetten om enig grip te krijgen op de problematiek. Bij BBO leeft het gevoel dat er te weinig parkeercomfort is voor de bezoekers van het centrum van Borne. Uit hoofdstuk 3 en 4 blijkt, dat dit gevoel duidelijk uit de feitelijke situatie voortkomt en niet uit de lucht is gegrepen. Nu kan men stellen, dat het strikte hanteren van de 200 meter-grens nogal rigide is. Dat is juist. Maar wie wil er voor het boodschappen doen bij Albert Heijn in de Aanslagsweg parkeren? Wie wil 100 meter met zijn winkelwagentje sjouwen en dat wagentje ook weer terugbrengen? Wie gaat winkelen, of niet met zware boodschappen wordt geconfronteerd, is bereid grotere afstanden te lopen. Vooral als de looproutes logisch en aangenaam zijn wordt men minder kritisch op afstand. In Borne is doorgaans sprake van aangename looproutes. Daardoor ligt de kritische grens in Borne wellicht op 250 meter. Als we die ruimere grens hanteren moeten we kijken hoeveel meer winkeloppervlak ‘bediend’ moet worden, namelijk een deel van de aanloopstraten die we niet in de oppervlaktesom hebben meegenomen, maar er liggen ook meer parkeerplaatsen in de aanvaardbaar te achten loopzone. Daarbinnen vallen nu De Koem, de Aanslagsweg, een ruimer deel van de Grotestraat en een ruimer deel van de Stationsstraat, plus de Hofstraat. Ook parkeerterreinen De Bree en de Haven vallen nu geheel in het gebied16 ). Het wordt door BBO ook wel als logisch ervaren, dat deze locaties voor het parkeren ten behoeve van het winkelen in Borne worden meegeteld. Naar onze ruwe inschatting zouden er 1.000 m² wvo (ofwel 1.250 m² bvo) extra bediend moeten worden en zouden er zo’n 100 extra plaatsen geteld kunnen worden. Afbeelding 1, op de volgende pagina, geeft het globale parkeergebied ten behoeve van de centrumbewinkeling weer. Vanuit de praktische benadering, op basis van de theoretische analyse, zijn er afgerond 425 plaatsen beschikbaar voor de bezoekers van afgerond 26.000 m² bvo.

16) We herinneren u eraan, dat hier op De Bree geen parkeerduurbeperking geldt. Effectief is dit dus geen parkeerlocatie voor centrumbezoekers, maar aannemende dat er spoedig blauwe strepen getrokken zullen worden rekenen wij dit terrein alvast mee.


9


Het kental voor bezoekersparkeren is dus, afgerond, 1,6 à 1,7 plaatsen per 100 m² bvo tegenover het landelijke gemiddelde voor plaatsen als Borne van 3,0 tot 4,5 plaatsen per 100 m² bvo. Vanuit deze meer praktische benadering moeten we dus ook tot de conclusie komen, dat degenen die per auto naar het Bornse winkelapparaat komt niet in de watten gelegd wordt. Als Borne wil bouwen aan een versterking van haar rol op de (recreatieve) winkelmarkt zal men dus nadrukkelijk iets aan het parkeercomfort voor de klant moeten doen. Afbeelding 1 Parkeergebied ten behoeve van de centrumbewinkeling.

Bron: Google Earth Bewerking: HBD


10


6 ONTWIKKELINGEN EN PLANNEN

In Borne wordt nagedacht over de verdere ontwikkeling van het dorpshart/centrum. Er zijn in de loop der jaren twee documenten verschenen waarnaar we hiervoor al verwezen: Structuurvisie Centrum Borne en Verkeersinrichtingsplan centrumgebied. Het hierin verwoorde beleid gaat uit van enige groei van het kernwinkelapparaat, onder andere vanwege de groei van het aantal inwoners. Wonen, winkelen en werken in het centrum worden gestimuleerd. Daarvoor zullen extra parkeervoorzieningen moeten komen. Bewoners moeten, aldus het beleid, parkeren op eigen terrein. Maar voor langparkeerders moet nog een oplossing worden gezocht. Er ontstaat op de locatie ‘Trivium’ in toenemende mate een knelpunt, omdat nog onvoldoende is voorzien in parkeergelegenheid op eigen terrein. Op de locatie ‘Trivium’ zal ruimte gevonden moeten worden voor bewoners, werkers en bezoekers (o.a. van de sociaal-medische voorzieningen). De parkeergelegenheid op De Schoener is geheel bestemd voor vergunninghouders! Bezoekers en werkers (tenzij in bezit van vergunninghouderskaart) zullen dus (moeten) uitwijken naar de omgeving. Dan gaat het om: • De Bekenhorst, maar daar is het aantal parkeerplaatsen zeer beperkt; • de P-garage Bijenkorf, maar dat staat haaks op het gegeven dat deze garage voor het Kulturhus bedoeld is en ook als overloopparkeerlocatie voor het centrum moet kunnen dienen; • P-terrein De Haven (vanwege de vigerende parkeerduurbeperking tot 2 uur gaat het hier alleen om bezoekers), maar die is juist bedoeld voor bezoekers van het kernwinkelgebied van Borne. Verder wordt in het beleid gekoerst naar de opvang van centrumbezoekers op grote parkeerterreinen die nabij de winkels liggen. Daarbij wordt gestreefd naar enige overcapaciteit zodat er geen zoekverkeer optreedt. Dat is een prima streven! Meer in het bijzonder gaat het om de volgende gemeentelijke plannen: • één groot parkeerterrein ten noorden van de Grotestraat-west (Bornse Hoven). Hierdoor zouden de P-terreinen De Höfte en De Bree/Esstraat uitgebreid en met elkaar verbonden kunnen worden. Realisatie zit er volgens ons echter voorlopig niet in; • uitbreiding van parkeerlocatie De Loods (De Driehoek). Men moet particuliere eigendommen verwerven: hoe lang gaat dat duren? • het gesloten verklaren voor auto’s van de Nieuwe Kerkstraat; wordt voetgangersgebied, waardoor parkeerplaatsen in het kernwinkelgebied verloren gaan. Deze moeten gecompenseerd worden; de vraag is waar?


11


• Herinrichting van De Haven. Om een fraaier plein te vormen zou men (Sant en co) het parkeren geheel willen laten vervallen17). Dit lijkt ons een contraproductieve gedachte, omdat dan het parkeerprobleem wordt vergroot, de bereikbaarheid wordt verminderd en de P-garage Bijenkorf nog meer gescheiden wordt van het kernwinkelgebied; • Herinrichting van het Dorsetplein. Naar onze mening zou het contraproductief zijn om niet uit te gaan van het autoluwe model. Men spreekt in dit soort situaties wel van een doorwaadbare plaats: je kunt er met de auto komen en het plein oversteken, maar met lage snelheid. Verkeersjuridisch spreekt men van een ‘erf’. In dat model blijft de bereikbaarheid in stand, blijft de P-route in stand, blijft de verkeerscirculatie logisch, kan de consument dichtbij het winkelgebied blijven komen en is de P-garage Bijenkorf eenvoudiger, beter bereikbaar te maken vanuit het Dorsetplein. De pleinen St. Stephanus en Dorsetplein zouden volgens de gemeentelijke plannen meer een verblijfskarakter moeten krijgen en het verkeer zou minder moeten worden. Beide pleinen zullen wat ons betreft onderdeel moeten blijven van de interne verkeerscirculatie binnen Borne, want de routes Grotestraat-Bekenhorst en Grotestraat-Stationsstraat-Hofstraat kunnen als centrumontsluiting en als onderdeel van de P-route niet gemist worden. De plannen gaan uit van het idee, dat men een centrum moet beleven. Zodra dit gevoel ontstaat moet men meteen kunnen parkeren (het centrum ‘ruiken’, VIPcentrum, blz. 7). Deze denktrant is goed, maar botst met de locatie van de P-garage Bijenkorf. Ver voordat u op de Bekenhorst iets van een centrum ervaart moet u de weg af, nog verder weg van het centrum, om ergens de auto neer te zetten. Komt u vanuit het zuiden, dan bent u het centrum al uit voordat u de garage kunt zien. U volgt dan de P-route waarschijnlijk tot de St. Stephanuskerk om naar een parkeerplekje te zoeken in de Nieuwe Kerkstraat of op De Bolkshoek. Het tekort aan parkeerplaatsen voor bezoekers van het kernwinkelgebied is een kwetsbaar punt als men het kernwinkelapparaat gezond en sterk wil houden.

17) Sant en co, presentatie ontwerpstudies.


12


7 CONCLUSIES EN ADVIES

7.1 Conclusies De analyse leidt ons tot de volgende samenvattende conclusies. 1. Het kernwinkelapparaat van Borne is qua omvang een klein hoofdwinkelcentrum en qua branchering een gemakscentrum-plus. 2. De voor winkelbezoek maximaal aanvaardbare loopafstand tussen het zwaartepunt van het kernwinkelgebied en een parkeerplek bedraagt in theorie in Borne 200 meter. 3. Binnen deze acceptabele loopafstand biedt Borne ongeveer 325 parkeerplaatsen aan zijn bezoekers aan. Gegeven de omvang van het kernwinkelapparaat (24.000 tot 25.000 m² bvo) is dat 1,3 tot 1,4 parkeerplaatsen per 100 m² bvo, terwijl dat in vergelijkbare gemeenten gemiddeld in ons land 3,0 tot 4,5 is. De kanttekening moet worden gemaakt, dat men elders wellicht wat ruimer meet. We zouden de cijfers dan ook als indicatie hanteren. De getallen komen voort uit een theoretische analyse. Men moet daar nog met een praktisch oog naar kijken en dat hebben gedaan in hoofdstuk 5. De verschillen zijn echter zo groot, dat de conclusie gerechtvaardigd is, dat het parkeercomfort voor de klant die per auto naar Borne komt zeker niet optimaal is en achterblijft bij elders. 4. Als men de rekensom maakt voor een loopafstand van 250 meter, hetgeen voor het gevoel in Borne ook nog aanvaardbaar is, is het kental 1,6 à 1,7 plaatsen per 100 m² bvo; ook dit is nog aanzienlijk lager dan het landelijk gemiddelde. 5. De vorm van parkeerregulering (parkeerschijfzone ofwel blauwe zone) is publieksvriendelijk en goed aangeduid, maar op P-terrein De Bree ontbreken de blauwe markeringen. 6. De parkeerverwijzing naar de diverse parkeerlocaties en de P-route zijn goed op straat gezet, op drie punten na: de verwijzing naar P-terrein De Haven valt weg achter openbaar groen, er is geen verwijzing naar P-terrein De Loods en de naam van de parkeergarage bij het Kulturhus doet niet vermoeden dat het een parkeervoorziening betreft die, zij het als reserve of overloop, ook voor het centrum zou kunnen dienen. 7. Mede door zijn ligging maakt de P-garage Bijenkorf op dit moment geen deel uit van de parkeergelegenheden waar het publiek aan denkt bij het boodschappen doen of het winkelen. 8. De parkeerdruk van het wozoco Trivium zal toenemen; wellicht wordt het probleem op de omgeving afgewenteld. Dat zou een slechte zaak zijn. De parkeerbehoefte dient op eigen terrein opgevangen te worden. 9. De gemeente streeft in het beleid naar enkele grotere parkeerterreinen met een bepaalde overcapaciteit op locaties waar men voor het gevoel bij het centrum is


13


aangekomen (centrum ‘ruiken’). Dat is een prima streven. De uitvoering van dit beleid laat (te) lang op zich wachten. 10. Sommige ontwerpvoorstellen van Sant en co voor de herinrichting van De Haven en het Dorsetplein vergroten het parkeerprobleem en creëren een bereikbaarheidsprobleem. Geen van de voorstellen verbeteren de parkeersituatie. 11. Het tekort aan parkeerplaatsen voor bezoekers van het kernwinkelgebied is een kwetsbaar punt als men het kernwinkelapparaat gezond en sterk wil houden. Wij merken nog het volgende op. De HBD-Checklist Bereikbaarheid winkelcentra ’99 meet niet de klanttevredenheid omtrent het parkeren. De Checklist meet ook niet het feitelijk gebruik van de parkeergelegenheden. Daar kan men alleen achter komen door middel van consumenten- en parkeeronderzoek. Afsluitend moeten we het volgende stellen. Als Borne wil bouwen aan behoud en zo mogelijk versterking van haar rol op de (recreatieve) winkelmarkt zal men nadrukkelijk het parkeercomfort voor de klant moeten vergroten.

7.2 Advies Vanuit de analyse komen we nu op onze aanbevelingen. Deze luiden als volgt. 1. Behoud de parkeerschijfzone als systeem van parkeerregulering. Het systeem zorgt ervoor, dat langparkeerders verder weg staan en dus plaatsen in/dichtbij het kernwinkelgebied vrij laten voor de consumenten. En zij zijn het die het mogelijk maken dat het kernwinkelapparaat van Borne zowel lokaal als regionaal meetelt. Het systeem is ook klantvriendelijk, omdat het gratis is en de automobilist niet naar een kaartautomaat hoeft te lopen. 2. Behoud de bestaande parkeerterreinen en zorg dat ze goed toegankelijk blijven. De discussie gaat in Borne nu vooral over De Haven. Het is contraproductief als men de parkeerplaatsen op De Haven laat vervallen. Er zijn, ook in de voorstellen van Sant en co, mogelijkheden om het gebied een (nog) groener aanzien te geven met behoud van de parkeergelegenheid. Behoud van bereikbaarheid betekent, dat wij nadrukkelijk bepleiten het Dorsetplein autodoorgankelijk te houden. In de huidige situatie (bochtig wegverloop, gelijkwaardige kruising) is het verkeer al op zijn hoede. Het is duidelijk, dat men niet op een autoweg rijdt. Het verkeersluwe karakter moet behouden blijven. Een ‘verkeersknip’ is echter contraproductief, belemmert een goede bereikbaarheid en tast de Proute aan.


14


3. Optimaliseer de parkeeraccommodaties De Haven, Marktplein, De Bolkshoek en De Loods. Op deze locaties lijkt enige parkeerruimte te winnen. Wij hebben dit niet op detailniveau uitgewerkt, maar door een andere indeling lijkt hier en daar het aantal parkeerplaatsen toe te kunnen nemen. Het gaat niet om grote aantallen, maar elke extra plek is mooi meegenomen. 4. Voorkom zoekverkeer. Een dynamisch parkeerverwijzingssysteem is mooi, maar voor Borne niet rendabel. Gekozen moet worden voor de huidige statische verwijzing. Zoekverkeer kan worden voorkomen door voldoende capaciteit aan parkeerplaatsen op de terreinen. Wij sluiten ons op dit punt graag aan bij Royal Haskoning18). 5. Geef de parkeerterreinen De Haven en De Loods beter op de P-route aan. Nu staan er geen (De Loods) of slecht waarneembare (De Haven) verwijzingsborden. Door ze te plaatsen respectievelijk beter zichtbaar te maken zal de P-route beter uit de verf komen en kunnen onbekenden eenvoudiger naar een van deze parkeerlocaties verwezen worden. 6. Breng blauwe markering aan op de parkeerplaatsen op parkeerterrein De Bree. Het parkeerterrein ligt binnen de met borden aangegeven parkeerschijfzone. In de huidige situatie zijn de parkeerplaatsen hier echter effectief voor langparkeerders beschikbaar, omdat er geen blauwe markering is aangebracht. Ze liggen in de zone 200-250 meter en kunnen dus betekenis hebben voor bezoekers van het kernwinkelgebied. Voor het gevoel hoort deze locatie bij het kernwinkelgebied; het is een locatie waar men het centrum ‘ruikt’. 7. Zorg dat de te verwachten parkeerproblemen op wozoco Trivium niet op de omgeving worden afgewenteld. Duidelijk is, dat er nu al een grote parkeerdruk aanwezig is. Het complex is nog niet geheel in gebruik. De parkeerdruk zal toenemen. Als men die extra parkeerbehoefte niet op eigen terrein opvangt zal die op de omgeving worden afgewenteld. Daar kan het kernwinkelgebied last van krijgen. Dat moet natuurlijk voorkomen worden, en het is te voorkomen door op het Trivium-complex voldoende plaatsen beschikbaar te stellen voor bewoners, werkers en bezoekers.

18) Verkeersinrichtingsplan centrumgebied. Borne, gemeente Borne/Haskoning, 2004. Blz. 7.


15


8. Verbeter de situatie rond de Bijenkorfgarage. In de huidige situatie maakt de P-garage geen onderdeel uit van de parkeerplaatsen waar de consument aan denkt als logische parkeergelegenheid als hij het kernwinkelapparaat van Borne gaat bezoeken. De garage heeft daarvoor de verkeerde locatie, de verkeerde naam en de verkeerde aansluiting op het kernwinkelgebied. De garage zal voor inkomend autoverkeer bereikbaar moeten worden vanuit het centrum langs De Haven. Het gaat alleen om een inrit, dus een rijstrook van 2,50 meter. Het publiek kan via de huidige opgang naar het centrum lopen. Deze looproute moet wel heel aantrekkelijk worden, omdat de afstand tot het hart van het winkelgebied relatief groot is. Verder zal de herkenbaarheid van de garage groter moeten worden zowel vanaf het centrum als op de verwijzingsborden. Er zal een duidelijk waarneembaar element geplaatst moeten worden op de garage zodat deze vanuit het Dorsetplein goed zichtbaar en herkenbaar is. De naam zou moeten veranderen van P-garage Bijenkorf in P-garage Centrum. In de garage en rond de garage zal de looproute naar het kernwinkelgebied duidelijk moeten worden aangegeven. Mocht de garage het in de toekomst goed gaan doen, dan moet rekening gehouden worden met uitbreiding van de capaciteit. Deze zouden wij dan richting De Haven zoeken. In het ontwerp van de extra inrit en de eventuele herinrichting van parkeerterrein De Haven zouden wij daar alvast rekening mee houden. 9. Communiceer de verbeteringen. Zodra er een verbetering van de parkeergelegenheid ten behoeve van bezoekers aan het kernwinkelgebied van Borne is doorgevoerd zouden wij daar ruim aandacht aan besteden en een publiciteitscampagne op zetten. Elk goed nieuws draagt immers bij aan een positieve beleving van het hoofdwinkelcentrum van Borne en dat leidt weer tot versterking daarvan.


16

Afdeling Decentrale Advisering Detailhandel (DAD)

Deze afdeling adviseert en begeleidt ondernemersverenigingen op het gebied van onder andere:

Renovatie van winkelcentra Herinrichting van winkelgebieden Herinrichting van warenmarkten Ruimtelijk-Economisch Onderzoek Structuurvisies/masterplannen Bestemmingsplannen Bouwplannen Verkeerscirculatieplannen Bereikbaarheidsproblemen Parkeerbeleid en Parkeeronderzoek

Telefoon: 070 - 33 85 676

Parkeren in Borne-Centrum

Recommend Documents