Pagina 4 Aerocartoons in Militair Luchtvaart museum. Ontscheping in de Eemshaven. Foto: A&W fotografie. Nieuw record Van Harten

Nummer 22 I 11 juni 2009 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 Landmacht­-­ dagen grote ­ trekpleister

Pagina 4 Aerocartoons ­ in Militair Lucht­ vaart­museum

Pagina 5 Wiepie ­ en Max ­ klemvast

Pagina 6 ‘Stompen’ op ­ een winderige ijsbaan

Purple Nectar van start MARNEWAARD - Een hoogtepunt in de momen­ teel gehouden command en control-oefening Purple Nectar was de verplaatsing vorige week van enkele Patriot-eenheden van de Groep Geleide Wapens. De lanceerinstallaties met toebehoren gingen in Den Helder aan boord van het Landing Platform Dock Hr.Ms. Johan de Witt en werden een dag later in de Eemshaven ontscheept. Vervolgens ontplooiden de luchtdoeleenheden op het oefenterrein Marnewaard.

Ontscheping in de Eemshaven. Foto: A&W fotografie

De verplaatsingen gaven de oefenstaf meer mogelijkheden om de commandovoering, de communicatie en de beeldopbouw onder operationele omstandigheden te testen. Ook in andere delen van Nederland vonden militaire activi-

teiten plaats, zoals rond Stroe, Oirschot, Texel en in de kop van Noord-Holland. Aan Purple Nectar nemen in totaal 1300 man van alle krijgsmachtdelen deel. De oefening duurt nog tot 12 juni. Meer hierover in de volgende Defensiekrant.●

Nieuw record Van Harten

Kroonprins te gast op Evertsen Prins Willem Alexander in gesprek met Bindt. Tweede van links de commandant van de Evertsen, kapitein-luitenant-ter-zee Kees Vooijs. Foto: Kon. Marine

DEN HELDER - Kroonprins Willem Alexander is vorige week te gast geweest op het luchtverdedigingen commandofregat Hr.Ms. Evertsen. Hij bekeek onder meer een boarding - het enteren van een verdacht vaartuig - en een opposed entry. Daarbij vaart een schip een haven binnen, terwijl een aanval met bijvoorbeeld kleine, snelle bootjes of vliegtuigen dreigt of al op gang is gekomen. De commandant van de Netherlands Maritime Force, commandeur Pieter Bindt, informeerde de Prins over de aanstaande rol van de Evertsen in de operatie ‘Atalanta’ van de Europese Unie. Die moet het piraterijprobleem in de wateren bij Somalië en de Golf van Aden de kop indrukken. De leiding over ‘Atalanta’ berust de komende zes maanden bij de Nederlandse marine, met Bindt als commandant. Hij wordt daarvoor met een deel van zijn staf aan boord van de Evertsen ingescheept.●

ROTTERDAM - Kapitein Chantal van Harten heeft met 731,6 punten een nieuw Nederlands record klein kaliber geschoten. De officier van de Koninklijke Landmacht deed dat tijdens het nationaal kampioenschap Sportpistool (Center Fire) op de banen van de ksvr in Rotterdam. Van Harten, lid van de Neder­landse Militaire Pistoolequipe en van het Schietteam KL, schoot in de finale 194,6 punten bovenop haar score van 537. Wachtmeester-1 Leonie Spoor (KMar) legde beslag op de bronzen medaille (met 719,0 punten). Bij de mannen was majoor Ed Klok, vanwege diens huidige functie tijdelijk gestopt als schutter van de pistoolequipe, goed voor een zilveren medaille (553) punten, adjudant Erik Scherphof (KL) viel net buiten de prijzen met 542 punten. Het schietteam KL eindigde op de tweede plaats bij de ploegen in zowel de lichte als de zware klasse.●

Uruzgan-gewonden in Nederland UTRECHT - Van de vier Nederlandse militairen die zondag 7 juni gewond raakten in Uruzgan, zijn er drie een dag later naar Nederland gevlogen en opgenomen in het Centraal Militair Hospitaal in Utrecht. Het viertal reed met een Patria in de omgeving van patrouillebasis Mashal in de Baluchivallei op een bermbom. Geen van de militairen verkeert in levensgevaar, wel raakte één van hen ernstig gewond. Na het incident zijn ze in eerste instantie voor behandeling overgebracht naar het role 2 hospitaal op Kamp Holland in Tarin Kowt. Daar lag de vierde militair nog enkele dagen ter observatie. Hij is inmiddels uit het ziekenhuis ontslagen.●

Groene Efteling AMERSFOORT - De Landmachtdagen mochten zich ook dit jaar weer in een grote belangstel­ l­ing verheugen. Op de ‘Groene Efteling’ in Amersfoort vermaakten 130.000 landgenoten zich uitstekend met alles wat het leger te bieden had. Voor menigeen duurde de dag te kort, zoveel viel er te beleven. Geen nood, volgend jaar is er een herkansing. Meer op pagina 3. Foto: KPL1 Zadrach Salampessy

11 juni I Pagina 2

Tweede politiepost geopend in Uruzgan DEH RAWOD - De bouw van politieposten in Uruzgan vordert gestaag. Vorige week is in het dorpje Chekzai bij Deh Rawod een nieuwe vestiging geopend, de tweede van een reeks grotere politiebureaus die in de provincie verrijzen. De openingshandeling werd verricht door gouverneur Assadullah Hamdam, politiecommandant Jumah Guhl en civiel vertegenwoordiger Joep Wijnands.

De bouw van de post maakt onderdeel uit van een scala van activiteiten om het functioneren van de politie te verbeteren. “De opening van dit substation is onderdeel van het Security Plan dat wij hebben opgesteld. In de toekomst volgen nog meer politieposten om zo Community Policing toe te passen en de bevolking te bereiken. Het Nederlandse Police Mentoring Team zal bijdragen aan de verbetering en

training van de politieagenten op deze post”, aldus commandant tfu brigadegeneraal Tom Middendorp. In februari dit jaar opende in Dizak in Deh Rawod de eerste politiepost. Er komen er nog acht bij. Op dit moment zijn 35 agenten geplaatst op de post Chekzai. Komende maanden volgen nog eens 35 man, die nu nog in opleiding zijn.●

Nieuwe mijlpaal SPEER

Dodelijk schiet­ incident DEN HAAG - Het lichaam van de 25-jarige soldaat der tweede klasse Tariq Ahmadi is deze week door zijn familie naar Afghanistan gebracht om te worden bijgezet in een familiegraf. De militair, die deel uitmaakte van 11 Luchtmobiele Brigade, kwam 3 juni om het leven door een tragisch schietongeval tijdens een oefening in het Duitse Bergen-Hohne. De Koninklijke Marechaussee en de Onderzoeksraad Voor Veiligheid onderzoeken de toedracht van het incident.●

DEN HELDER - Als onderdeel van het programma SPEER is afgelopen maandag programmatuur van de firma sap ‘live’ gegaan aan boord van het fregat Hr.Ms. Van Speijk. De supervisor van het programma, vice-admiraal Jan van der Burg, voerde in bijzijn van onder anderen de commandant van de Van Speijk kapitein-luitenant ter zee Peter Kwant, directeur dmo Lex Hendrichs, programmamanager speer commodore Jan Vos, projectleider kapitein ter zee Hans Leeflang en de projectleider bij het Marinebedrijf kapitein-luitenant ter zee Robin Brink, de eerste transactie met sap uit. Een jaar geleden ging finad (de financiële modules van sap) al ‘live’ bij alle financiële afdelingen van Defensie. Sinds 11 juni 2008 maken ongeveer 1200 medewerkers er gebruik van. “Met de verdere uitrol van sap in het materieellogistieke domein, biedt het systeem dus een steeds beter totaalbeeld. We kunnen bijvoorbeeld zeer nauwkeurig en vooral ook eenvoudiger inzichtelijk gaan maken wat missies kosten. Hiermee kunnen we zelf efficiënter gaan werken en ons beter verantwoorden aan politiek en rekenkamer”, aldus Van der Burg. Kwant ziet grote voordelen. “Straks weten we precies wat er in de haven klaarligt, zodat we in kunnen schatten of en wanneer het zin heeft om binnen te lopen voor een logistieke stop. En ook voor onderhoud is er winst. Een onderhoudsmonteur krijgt nu vooraf advies over gereedschap en onderdelen die hij mee moet nemen, dat werkt veel efficiënter. In augustus varen we uit naar New York en naar de Cariben, dus dan draaien we voor het eerst buitengaats op sap.” Het speer-programma zorgt voor de defensiebrede standaardisatie en koppeling van alle financiële en materieellogistieke gegevens en werkwijzen. Waar defensieonderdelen nu nog gebruik maken van eigen procedures en informatiesystemen, zullen ze in de toekomst op dezelfde manier gaan werken, ondersteund door één systeem. Hierdoor is transparantere, snellere en goedkopere bedrijfsvoering mogelijk, wat uiteindelijk ten goede komt aan het gezamenlijk operationeel optreden van de krijgsmacht.●

Succesvolle shura ondanks intimidatie Taliban URUZGAN - Tijdens een grote vergadering van stamleiders in de Baluchi-vallei heeft de gouverneur van Uruzgan, Assadullah Hamdam, de aanwezigen opgeroepen zich te blijven verzetten tegen de Taliban. Hij zegde toe de veiligheid in het gebied te vergroten door er meer Afghaanse veiligheidstroepen te stationeren. Ook werd gesproken over de economische ontwikkeling. Cruciaal daarvoor is de aanleg van een weg door de vallei van Tarin Kowt naar Chora. De herbouw van de lokale bazaar en toename van de onderwijsmogelijkheden staan hoog op het verlanglijstje van de plaatselijke bevolking. In het gevolg van de gouverneur bevonden zich het hoofd van de rechter-

lijke macht in Uruzgan, en de provinciale directeuren voor onderwijs, recon-

Nieuwe club op Kandahar KANDAHAR - Het tiende detachement van de Air Task Force (atf) op de vliegbasis Kandahar heeft maandag 8 juni de werkzaamheden overgedragen aan zijn opvolgers. Dat gebeurde met een symbolische overhandiging van de vlag door kolonel Bas Pellemans aan kolonel Frank Rombouts, commandant atf-11.

De afgelopen vier maanden leverde atf-10 een belangrijke bijdrage aan de isaf-missie in Afghanistan. f-16’s en Apache gevechtshelikopters verleenden geregeld luchtsteun aan grondtroepen en de Cougar transporthelikopters verrichtten veel werk met het vervoer van personeel en middelen. Deze transporttaak is

begin mei overgenomen door de Chinooks. De commando-overdracht werd bijgewoond door onder anderen generaal-majoor Mart de Kruijf (commandant Regional Command South), air commodore Andy Fryer en commandeur Jelle Snoeks (Contingentscommando).●

structie, irrigatie en landbouw. Zij zijn verantwoordelijk voor een concrete invulling van deze behoeftes. Ook het hoofd van de politie, de commandant van het Afghaanse leger in Uruzgan en de commandant van de tfu waren aanwezig. De Taliban heeft geprobeerd invloed uit te oefenen op de shura door de lokale bevolking te bedreigen. Ook nam recentelijk het aantal vondsten van Improvised Explosive Devices (ied’s) in het gebied toe. Voor een aantal stamhoofden vormde dit reden om niet aan de vergadering deel te nemen. Grote delen van de Ba-

luchivallei stonden tot eind vorig jaar nog onder controle van de Taliban. Na enkele succesvolle operaties van isaf en Afghaanse eenheden en de bouw van een permanente patrouillebasis is de veiligheid er aanmerkelijk verbeterd. Directe confrontaties met opstandelingen behoren sindsdien nagenoeg tot het verleden. Toch blijft de Taliban proberen druk uit te oefenen, onder meer door middel van intimidatie, bedreigingen en het plaatsen van geïmproviseerde explosieven. Daarmee hoopt ze de lokale bevolking af te houden van samenwerking met de Afghaanse overheid.●

Dankbetuiging De overweldigende belangstelling en warme betrokkenheid die Defensie met ons deelde na het overlijden van mijn zoon en broer

Azdin Chadli hebben ons, ondanks het enorme verlies en gemis, troost en steun gegeven waarvoor onze oprechte dank. De kaarten, bloemen, lieve woorden, berichtjes, de ondersteuning en begeleiding bij het afscheid nemen, de blijken van medeleven in welke vorm dan ook, zijn voor ons een grote troost. Het is voor ons onmogelijk u allen persoonlijk te bedanken, daarom doen we dat op deze manier. Onze dank is echter niet minder welgemeend! Uden, juni 2009 Anita en Mounir Peter Familie Schouten●

Geschikte jongens BREDA - Het kan niet anders of het vakje ‘geschikt’ staat aangevinkt als Wouter Sips, Mike Robbe en John Vlaamings solliciteren op een militaire baan bij Defensie. Het trio leerlingen Vrede en Veiligheid van het Vitalis College in Breda wist halverwege vorige maand een van inbraak verdachte man staande te houden en over te dragen aan de plaatselijke politie. In een brief aan de school spreekt politieman Mark Toonen van ‘een daadkrachtig optreden’. De politie

had de verdachte gezien en deed een beroep op de scholieren, die in uniform op weg waren naar hun oefenlocatie. Dat was niet aan dovemansoren gericht, want de drie hadden de inbreker snel te pakken. De leerlingen volgen het nieuwe loopbaanlintproject V&V 3 voor studenten die in twee jaar tijd worden voorbereid op een baan als onderofficier bij de landmacht of marine. Zij krijgen op school les van militaire instructeurs en volgen een stage op de Koninklijke Militaire School in Weert.●

11 juni I Pagina 3

Links: De be­man­ning be­ leeft zichtbaar ple­zier aan het platwalsen van een sloopauto. Foto: SGT1 Arief Rorimpandey

Rechts: Gewoon voor de leut een rondje rennen met een militaire rugzak om. Foto: SGT1 Arief Rorimpandey

Voor elk wat wils tijdens enige echte groene uitje

Landmachtdagen grote trekpleister AMERSFOORT - De Re­ nault Cleo is geen lang leven beschoren. Koud staat het sloopwagentje op het kleine demonstratieterrein van de Amersfoortse Bern­ hardkazerne of de Leopard 2 a6 tank dendert er finaal overheen. “Zelfs de beste schadehersteller bakt hier weinig meer van, dames en heren”, zegt spreekstalmeester adjudant Hooft met cynische ondertoon. De demo ‘Tank ontmoet auto’ was slechts één van de publiekstrekkers die de 130.000 bezoekers van de afgelopen weekeinde gehouden Landmachtdagen kregen voorgeschoteld. TEKST: ANDRÉ TWIGT

Het groene krijgsbedrijf pakte ook dit jaar groots uit. Er was voor elk wat wils en zelfs de meest ver­wende bezoeker kwam aan zijn trekken. Parachutisten zeilden naar beneden, gevechtshelikopters voerden een bewakingsopdracht uit en 43 Gemechaniseerde Brigade liet zien hoe de

samenwerking tussen infanterie en onder meer cavalerie op het gevechtsveld verloopt. Wie dat allemaal op het belendende oefenterrein De Vlasakkers wilde bekijken, moest niet bang zijn voor zand in de schoenen. Dat is onvermijdelijk tijdens een dagje uit met de KL. Evenals een zwart gezicht. Wie zich niet in camouflagetinten liet schminken, verschoot gaandeweg de dag wel van kleur door de wolken rubber die door de wind werden weggeblazen. Vooral na de demonstratie van 44 Pantserinfanteriebataljon ‘Johan Willem Friso’, gebeurde dat. Om de beweeglijkheid van de pas ingestroomde Zweedse cv90 te demonstreren, maakte de bemanning van dit 35 ton wegende stalen monster de nodige noodstoppen en haakse bochten. Bij die manoeuvres vloog het rubber in het rond. Maar goed dat de onder pantser meerijdende infanterieploeg niet gevoelig was voor wagenziekte. Tijdens het uitgestegen voorwaarts gaan, bleken alle mannen nog prima in staat het publiek te vermaken. Hun salvo’s mitrailleurvuur gingen er vooral bij de jeugd in als koek. Zij kropen na afloop van de demo onder het hek door om de lege patroonhulzen te rapen. Werden de kinderen het ‘buitenspelen’ zat, dan konden ze terecht in de Game zone. In de tot computerparadijs omgebouwde sporthal wachtte een spelletje ‘Optreden in Verste-

delijkt Gebied’. Wie meer stof en geluid bij deze gevechtsvorm wilde, spoedde zich weer naar buiten voor een demo huizen zuiveren door leden van 11 Luchtmobiele Brigade (Air Assault). Boven: Potje gamen in de sporthal. Foto: KPL1 Zadrach Salampessy Links: Ook een Amerikaanse delegatie deed mee aan de Landmachtdagen. Foto: KPL1 Zadrach Salampessy Rechts: Lieden met hoogtevrees zijn hier niet gewenst: de klimtoren. Foto: KPL1 Zadrach Salampessy

Onder: Wie durft het op te nemen tegen de riot control? Foto: SGT1 Arief Rorimpandey

Rugzak

ding en uitrusting. Een bezoekje waard was het vrij volledig ontplooide Mobiel Geneeskundig Operatiekamer Systeem of een presentatie van het pas opgerich­ te Operationeel OndersteuningsCommando Land. En niet te vergeten een demo colonne rijden à la Uruzgan. Van een afstandje zag het er realistisch uit, al valt de stress die de uitgezonden troepen bij het werken onder hoogspanning hebben, vanzelfsprekend niet na te bootsen. Of je moest met hoogtevrees toch van de hoge klimtoren verderop willen abseilen.

Niet alleen het optreden van de gevechtssoldaat kwam tijdens de Landmachtdagen aan bod. Ook randvoorwaarden als trainen, medische en geniesteun, bevoorra-

Wie het wat rustiger aan wilde doen, kon terecht bij de lo/ Sportorganisatie. Die legde op de stormbaan een deels alternatief

parcours aan. Verder kon men nog schieten met een mitrailleur, een rondje met een lichte pantser rijden of ervaren hoe het is om met een zware rugzak door het zand te verplaatsen. Om alles te ondergaan, duurden de Landmachtdagen eigenlijk te kort. Gelukkig worden de meeste attracties volgend jaar gewoon weer herhaald. Dan staan de poorten van de Johannes Postkazerne in Havelte open voor het grote publiek.●

film ‘de landmacht’

Tijdens de Landmachtdagen werd de nieuwe algemene film over de kl aangeboden aan de Commandant Landstrijdkrachten, luitenant-generaal Rob Bertholee. De film, met als titel ‘De landmacht’, duurt twaalf minuten en laat de kijker kennis maken met het landmachtgevoel. Dus geen uitgebreide beschrijving van a tot z van de organisatie van het Commando Landstrijdkrachten of zijn wapensystemen. Maar wel vijf kl-militairen die regisseurs Wilco Pleging en Johan van Leeuwen laten meekijken bij hun werkzaamheden in Nederland, Duitsland, Noorwegen en Afghanistan. Ze maken de kijker op een openhartige manier duidelijk dat het bij de landmacht vooral om mensenwerk en teamgeest gaat. Werk met veel mooie en af en toe minder mooie kanten, maar altijd veelzijdig en constant in het teken van vrede en veiligheid. De film komt binnenkort beschikbaar via de avdd.●

11 juni I Pagina 4

SOESTERBERG - Meer dan twintig tekenaars uit Australië, België, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Nederland, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, hebben humo­ristische, cynische en soms pijnlijke cartoons geleverd voor de tentoonstelling ‘A good landing is any landing you can walk away from, aerocartoons ii’. Deze luchtige kijk op het vliegbedrijf valt te bewonderen in het Militair Luchtvaart Museum in Soesterberg. Vorige week donderdag opende plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten, generaal-majoor Erik Oliemans, de expositie.

Aerocartoontentoonstelling in militair luchtvaartmuseum

Generaal-majoor Oliemans (r) genietend van de meest vreemde cartoons in het militair luchtvaartmuseum. Foto: Frank van Biemen

Chatham in herinnering bij Haagse Officiersmess “De verschijning in oktober 2008 van het boek A good landing is any landing you can walk away from, uitgegeven door klmpiloot Martin Leeuwis vormde de prikkel om nogmaals aandacht te besteden aan de wereld van de luchtvaartcartoons”, vertelt de directeur van het museum, Jan Janssen. Inderdaad nogmaals, want in 2002 vond in Soesterberg eveneens een cartoonexpositie plaats, destijds van Ton van Andel. Saillant detail is dat die door Franklin Oliemans werd geopend, de broer van... Overigens was zonder de bemoeienis van Van Andel en Leeuwis deze tweede tentoonstelling niet tot stand gekomen. Zij traden als intermediair op om uit de hele wereld geschikt materiaal te krijgen. Dat is goed gelukt, want een wandeling langs de vele prenten levert heel wat hilarische momenten op of op zijn minst een glimlach. De passie van voormalig luchtmachtvlieger Leeuwis voor luchtvaartcartoons dateert al uit 1972 toen hij voor de vliegop-

leiding in Canada zat. Toen ontdekte hij There I was, een boek vol spotprenten van Bob Stevens. Hij deelde de humor met anderen en van hen waren er steeds meer die ook werk wilden van Stevens. Daarop kreeg Leeuwis het idee zelf een dergelijk boek uit te geven. Zo ontstond met Say again de eerste uitgave van een hele say-serie, getekend door Ton van Andel, ook bekend van de zeer gewilde jaarlijks terugkerende cartoonkalender van de Stafgroep Vliegveiligheid, Kwaliteit, Arbo en Milieu van de luchtmacht. Van Andels werk ontbreekt uiteraard niet in deze expositie, die nog minstens het hele jaar valt te zien. A good landing is any landing you can walk away from van Martin Leeuwis Publications vormt de basis voor de tentoonstelling. Het 160 pagina’s tellende boek, barstensvol tekeningen, is nog te bestellen via [email protected]. isbn: 978 90 800 375 95. Een exemplaar kost H 12,50 (zie ook www. goodlanding.nl en voor de expositie www.militaireluchtvaartmuseum.nl).●

DEN HAAG - Het bekendste Nederlandse amfibisch optreden uit de zeventiende eeuw is ongetwijfeld de Tocht naar Chatham in 1667. Een expeditionaire scheepsmacht vernietig­de toen op de Medway een groot aantal Engelse oorlogsbodems, magazijnen en voorraden. Plaatsvervangend Commandant Zeestrijdkrachten schout-bij-nacht Willem Nagtegaal onthulde 2 juni een reproductie van het schilderij van Jan van Leyden van deze operatie. Dat gebeurde op de Prinses Julianakazerne tijdens de eerste Chathamviering van de Officiersmess Den Haag, waar dr. Adri van Vliet van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie de actie met een lezing in herinnering bracht.

Tegen aartsvijand Engeland werden in de zeventiende eeuw drie zeeoorlogen uitgevochten, waaronder de Tweede Engelse Zeeoorlog (1665-1667) met daarin als hoogtepunt de Tocht naar Chatham. Aan de wieg daarvan stond de Hollandse raadpensionaris Johan de Witt. Hij had in oktober 1665 zelf in de monding van de Theems enige lodingen verricht en plannen gemaakt om de rivier te blokkeren en daarmee Engeland economisch te treffen. Toen de Engelse vloot vanwege financiële problemen in 1666 voor een groot deel was opgelegd, werd dit plan uit de kast gehaald en in de Foto: Arnaud Roelofsz

zomermaanden van 1667 gerealiseerd, met als doel de vijand te dwingen vrede te sluiten. Vanuit het Vlie bij Texel stak luitenant-admiraal Michiel Adriaensz. de Ruyter met zijn vloot de Noordzee over en ankerde voor de monding van de Theems. De volgende dagen werd de operatie in gang gezet. Onder leiding van Cornelis de Witt en luitenant-admiraal Willem Joseph baron van Ghent voeren zeventien oorlogsschepen en vijf jachten bemand met duizend mariniers de Medway op om de bij Chatham afgemeerde Engelse marineschepen te vernietigen. Een belangrijke rol was weggelegd voor het in 1665 opgerichte Regiment de Marine, de voorloper van het huidige Korps Mariniers, dat de forten langs de rivier moest uitschakelen. De hoofdmacht van de vloot, onder bevel van De Ruyter, sloot de monding van de Theems af om een eventuele Engelse tegenaanval af te slaan. De Nederlanders wisten een over de rivier gespannen ketting te doorbreken, waarna diverse grote Engelse oorlogsbodems bij Chatham werden vernield. Uiteindelijk waren op 31 juli 1667 de Engelsen bereid in Breda vrede te sluiten en kwam er een einde aan de Tweede Engelse Zeeoorlog. De eerste grootschalige amfibische operatie van de Nederlandse vloot op Chat­ ham had hierbij de doorslag gegeven.●

11 juni I Pagina 5

Tarak van sergeant 1 Pieter Fiers in actie.

Bewaking van een arrestant

Eerste vrouwelijke geleider zegeviert tijdens gouden kampioenschap met diensthonden

Wiepie en Max klemvast LEEUWARDEN - Wiepie Zwager vierde vorige week dubbel feest. Niet al­ leen slaagde de korporaal 1 hondengeleider van de vliegbasis Leeuwarden erin het vijftigste KLu-Kampioenschap met Diensthonden te winnen, zij was tevens de eerste vrouwelijke titelhouder. Hulde voor Zwa­ger en hond Max natuurlijk, die als geen an­der in vorm b ­ leek. Het constant onder appel houden van de hond is een vak apart.

Zowel Zwager als korporaal 1 Jan Reinink met Barney kwamen in het overall klassement uit op een gelijk aantal punten. Helaas moesten laatstgenoemden het kampioenschap afstaan, omdat zij op de stelonderdelen van de derde afdeling lager scoorden. Daardoor ging de zege naar ‘Leeuwarden’, dat tevens het gouden jubileum mocht organiseren. Derde plaats was voor de kampioen van 2008, sergeant 1 Pieter Fiers. Zijn Mechelse herder Tarak deed het goed, maar liet op sommige onderdelen punten liggen, onder meer bij het werpstellen. Daarbij gooit de pakwerker bij het naderen van de aanvallende hond enkele voorwerpen in zijn richting. Zo op het oog leidde dat Tarak niet af. Maar toch pakte de zeven jaar oude reu over. Dergelijke foutjes worden door het zeer getrainde deelnemersveld niet vergeven. Vandaar dat Fiers wat terugzakte in de score. Dat zelfde gold voor routinier sergeant-1 Corné Keijl van de vliegbasis Woensdrecht. Hij eindigde met Bono op zes. Was er een trofee voor doorzettingsvermogen geweest, dan kwam korporaal-1 Mo (hcine) Bouy van vliegbasis Eindhoven er voor in aanmerking. Zijn ruim drie jaar oude teef Noek vloog bij het werpstellen keihard op de pakwerker af en raakte daarbij volledig uit balans. Gevolg: een afgescheurde pees in de rechtervoorpoot. Ondanks dat het dier kermde van de pijn, hield het de bovenarm van korporaal 1 Zwaagman klemvast. Adjudant Jan Louwerens was hiervan zeer onder de indruk. “Da’s een goeie hond”, schreeuwde de commanDe nummers één, twee en drie met hun dieren op een rij.

eigen fokprogramma

dant Hondensectie Leeuwarden luidkeels. “Dat is er één met karakter.” Niemand sprak hem tegen. Sowieso moet je dan van goede huize komen, want Louwerens geldt als een autoriteit in de diensthondenwereld. Zijn Duitse herders uit eigen fok zijn zelfs in luchtmachtkringen welbekend. Vorige week wist de tot explosievenspeurhond opgeleide Chuck in Afghanistan nog een ingegraven ied op te sporen. (Uiteraard moesten Bouy en Noek de wedstrijd voortijdig staken.)

Een stralende korporaal 1 Wiepie Zwager

Tanden

Vanaf het publieke terrein maakte stafmedewerker Force Protection, kapitein Guido de Veld, er geen geheim van het deelnemersveld heel sterk te vinden. Ondanks de zware werkdruk zetten de trainers en teams prima prestaties neer. Adjudant Willy Stevens deelt die mening. Het doet de coördinator Vakgroep Diensthonden en tevens hoofd Hondenschool Woensdrecht deugd dat die ontwikkeling ook in de jurering is meegenomen. Kleine overtredingen worden bestraft en grotere nog veel zwaarder. Laat een hond los om vervolgens op een andere plek te bijten, dan krijgen hij en zijn geleider op alle zes te beoordelen onderdelen één punt minder. Dat overkwam Django van korporaal 1 Cees Jan Scheel (Defensie Helikopter Commando). Bij het stokstellen presteerde de hond het tot twee keer toe ‘los-vast’ te gaan. “Als dat een paar keer gebeurt, kun je het verder wel vergeten”, zei Louwerens. Klopt, want Scheel eindigde op de achtste plaats. Verder had sergeant Ralph Beeking van het Logistiek Depot Rhenen bij het ‘Terugroepen’ geen vat op zijn Chief. Weliswaar sprong die pak-

De luchtmacht maakt sinds 1951 gebruik van diensthonden en richtte in dat zelfde jaar een eigen diensthondenschool op. Die nam zijn intrek op de Alexanderkazerne te Den Haag om later naar het Brabantse Prinschenbosch te verhuizen. De eerste hond die de KLu aanschafte, was Roland, de eerste operationele hondensectie die van de vliegbasis Soesterberg (1952). Omdat in het begin soms viervoeters van twijfelachtige kwaliteit werden aangeschaft, startte de luchtmacht in 1964 op Ypenberg een eigen fokprogramma voor raszuivere Hollandse herders. Door onder meer personeelsgebrek duurde dat project

TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: BONTEKOE PRoDUCTIES

werker korporaal 1 van Norel (aocs Nieuw Milligen) gracieus in de rug. Maar toch kwamen beiden niet verder dan de zevende plek. Chief viel overigens wel positief op bij het onderdeel schotstellen. Absoluut niet afgeleid door het dichtbij afgevuurde pistoolschot zette het dier uiterst relaxed, maar zeer overtuigend zijn tanden in de bovenarm van zijn slachtoffer. Die kon zich door de klap met moeite overeind houden. Terugkijkend toonde Stevens, zich tevreden over de prestaties. Zo wisten de nummers één en twee 613 van de totaal 620 punten te vergaren. Voorwaar niet slecht. Zeker niet, wanneer je beseft dat de details sterk meetellen. Bijt een hond bij het ‘Zoeken naar kleine voorwerpen’ een deukje in een wapenhuls, dan krijgt hij een strafpunt. Steekt

bij de geleider de riem uit zijn broekzak, dan volgt een zelfde sanctie. “Ook mogen ze niet langer afwijkende commando’s gebruiken. Kortom, we eisen niet alleen van de hond, maar ook van de geleider steeds meer discipline en uniformiteit.” Die trend blijft zich volgens De Veld voortzetten. Ook wanneer in de nabije toekomst naast de luchtmacht het Defensie Bewakings- en Beveiligingscommando aan het Kampioenschap met Diensthonden gaat meedoen. Dat is onvermijdelijk omdat deze eenheid straks een substantieel deel van het totale aantal diensthonden beheert. Gelet op deze omvang ziet De Veld nóg liever dat de nieuwkomer het evenement gaat organiseren. Sterker, hij daagt hem zelfs uit. “Nu kijken of die handschoen wordt opgepakt.”●

slechts vier jaar. Al voor die tijd stapte de KLu over op het aankopen van door de Koninklijke Nederlandse Politiehonden Vereniging gecertificeerde dieren. Om de kwaliteit en het functioneren van de diensthond verder te verbeteren, besloot men in 1972 alle geleiders bij de Nederlandse Bond voor de Diensthond in te schrijven. Dat bracht een verdere professionalisering teweeg en zorgde voor een gestage overdracht van kennis en ervaring. Sinds 1959 worden er KLu-kampioenschappen gehouden en sergeant Jan de Jong met Mentor vormde het eerste winnende team.●

11 juni I Pagina 6

‘Mr. Triatlon’ Van Scheijen opnieuw superieur naar titel

‘Stompen’ op een winderige ijsbaan BIDDINGHUIZEN - ‘Mister Militaire Triatlon’ Matthijs van Scheijen kon er na het door hem gewonnen nationaal kampioenschap op de Olympic Distance op het schaatscomplex ‘Flevonice’ nauwelijks over uit. Drie militaire titels binnen een week, te weten zwemmen (tweehonderd meter vrije slag), vijf kilometer hardlopen (atletiek) en dus de triatlon. Kon het beter? Nauwelijks. Daarom beschouwde de eerste luitenant van 45 Pantserinfanteriebataljon de triatlonzege als de kroon op het werk. In het winderige en kille Biddinghuizen bewees hij vorige week opnieuw tot ‘s lands beste militaire topsporters te horen. Het bochtige parcours van Flevonice vereiste veel stuurmanskunst.

Uitgedost als Kanaalzwemmers, stortten de triatleten zich in de vijver van Flevonice.

Voor sommige deelnemers was het bereiken van de finish belangrijker dan het pakken van een prijs.

Boven: Dokter annex succesvol triatleet Rick Nijhoving. “Een mooie race.”

TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: SIMONE VAN ES

De nummers twee en drie van het nmk, kapitein Rick Nijhoving (landmacht) en eerste luitenant Henk Elbertsen (luchtmacht), legden zich bij het overwicht van Van Scheijen neer. Ook in hun ogen stak hij en niemand anders er met kop en schouders bovenuit op Flevonice, in februari nog decor voor het nmk Schaatsen. Het krachtmens zelf sprak van een superrace. Terecht, want op het eerste onderdeel (zwemmen) na, dicteerde hij de wedstrijd als een veldheer. Van Scheijen, voor de tweede achtereenvolgende keer winnaar, schreef de zege (in één uur, 54 minuten en 26 seconden) toe aan de vele trainingsmogelijkheden die hij bij 45 Pantserinfanteriebataljon krijgt. “Daarnaast moet ik het van een ijzeren discipline hebben.” Talent? Daar is hij volgens eigen zeggen minder mee behept, reden waarom hij moet ‘stompen’ voor het eremetaal, in plaats van technisch soepel te lopen, zoals oudwaterpoloër Nijhoving. “Toch won ik”, grinnikte Van Scheijen.

Mooie race

De altijd sportieve Nijhoving, tijdelijk als burgerarts werkzaam bij het Militair Revalidatiecentrum in Doorn, verklaarde een minder ‘scherpe’ dag te hebben gehad. Maar het was dan ook pas zijn eerste krachtmeting van het nog prille seizoen. Bovendien wilde hij afgelopen zondag (7 juni) pas ‘pieken’, op het Nederlands kampioenschap op de middenafstand in Nieuwkoop. “Toch had ik de militaire titel graag gewonnen. Maar toen Thijs na een gelijkopgaande strijd steeds sneller liep en een gat sloeg, dacht ik: dit wordt een tweede plaats. Ik vond het een mooie race.” Zo zag de nummer drie van het eindklassement, Henk Elbertsen, het ook. Vooral op het onderdeel zwemmen legde hij het tegen Van Scheijen en Nijhoving af. Bij het hardlopen zag hij zich vervolgens voor een dilemma geplaatst: de kloof proberen te dichten of achterblijven? Hij koos voor het laatste, omdat ook hij de krachten wilde sparen voor het Nederlands kampioenschap. Daarnaast ontbeerde hij simpelweg de kracht

slechts twintig

Het nmk Triatlon op de Olympic Dis­tance bestond uit de onderdelen zwemmen (1.500 meter), veertig kilometer fietsen en tien kilometer hardlopen. Er deden dit keer slechts twintig atleten mee.●

om de kloof met de koplopers te dichten. “Ik ben tevreden met de derde plaats. Mijn tegenstanders zijn bepaald geen koekenbakkers.” Tot haar teleurstelling moest ser-

overzichtelijker

geant 1 Angelique van der Linden van 11 Luchtmobiele Brigade het als enige (!) vrouwelijke deelnemer op de Olympic Distance wel zonder concurrentie stellen. De tanige sportvrouw liet zich echter allerminst uit het veld slaan en besloot als alternatief dan tegen de klok te strijden. Een gouden greep, die haar een persoonlijk record van twee uur, zestien minuten en 29 seconden opleverde.● Winnaar Van Scheijen zat direct na de finish even stuk.

Verandering van spijs doet eten. In de aanloop naar het nmk verruilde de Sportcommissie van de Landmacht Dronten voor Flevonice als arena. Als een van de belangrijkste argumenten daarvoor noemt kapitein Johan Bouman de veiligheid. In Dronten leidde het parcours grotendeels over de openbare weg, met alle gevaren van dien voor atleten en begeleiders. “Door een gebrek aan personeel konden we de veiligheid daar niet langer garanderen.” In Biddinghuizen ligt het ‘strijdtoneel’ veilig binnen de hekken van een complex, ver van drukke verkeerswegen. “Bovendien is de wedstrijd daar overzichtelijker voor trainer-coaches en toeschouwers.”

Verder heeft de Sportcommissie KL voor een wed­ strijd op Flevonice minder ‘ondersteunend’ personeel nodig. “Door het gebrek daaraan vorig jaar in Dronten, moesten scholieren van de opleiding Vrede en Veiligheid van een Rijksopleidingscentrum als verkeersregelaars bijspringen.” Nog een argument: de leiding van de grootste bui­ ten­ijsbaan ter wereld zag Defensie graag komen. “Ze deden ons in elk geval een aantrekkelijk financieel voorstel van ongeveer H 7,50 per deelnemer.” Zegt general manager van Flevonice Roel Ketelaar. “Als militairen een evenement organiseren, gebeurt dat zorgvuldig en gedisciplineerd. Je hebt er geen omkijken naar.”

En wat vinden de atleten ervan? Van Scheijen: “Zoveel deelnemers op een relatief klein parcours: dat kan tot gevaarlijke situaties leiden. Achteraf viel het mee. Het circuit is best overzichtelijk.” Nijhoving: “Op Flevonice loop en rijd je veilig.” Elbertsen roemde het ‘strakke’, hobbelloze asfalt. “Volgend jaar weer.” Adjudant Rick van Trigt, trainer-coach van de militaire triatlonploeg, was kritischer: “Fietsers en lopers die elkaar in de weg zitten door een flessenhals in het parcours... dat kan anders. Maar na zoveel jaar Dronten, is Flevonice een enorme push voor de militaire triatlon.”●

11 juni I Pagina 7

Discussie dienstplicht versus beroepsleger niet nieuw DEN HAAG - Moet de Nederlandse landmacht verburgerlijken en van een beroepsleger veranderen in een leger waarin iedereen zijn dienstplicht vervult of moet ze nu juist een gesloten organisatie zijn met strenge discipline waarin de militaire kwaliteiten het best tot hun recht komen? Daarover brak het Nederlandse officierskorps zich tientallen jaren lang het hoofd in de periode 1832 - 1914. Uiteindelijk resulteerde dat begin twintigste eeuw in een kader-militieleger, zo valt te lezen in het proefschrift van historicus Ben Schoenmaker. Schoenmaker, hoofd van de afdeling Operationele Dienstverlening en Ondersteuning van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, promoveerde daarop onlangs aan de Universiteit van Leiden. TEKST: BERT VAN ELK

‘Burgerzin en soldatengeest. De relatie tussen volk, leger en vloot 1832 - 1914’ rekent af met het idee dat het officierskorps in de onderzochte periode een eensgezind conservatief bolwerk was. Als belangrijkste bron hanteerde Schoenmaker de talloze brochures en grote hoeveelheid publicaties van officieren in De Militaire Spectator. In 1832 gingen zij deelnemen aan de openbare discussie over het onderwerp. Ze waren ruwweg verdeeld in twee kampen. De conservatieven vonden dat de defensie van het land niet aan burgers moest

worden toevertrouwd en de meer liberale stroming had het idee dat de desinteresse van de burgers voor de landsverdediging voortkwam uit de introverte houding van het leger. Deze twee conflicterende visies bepaalden tot 1914 het debat over de relatie tussen maatschappij en leger. Waar de ene groep officieren de samenleving met argwaan beloerde, wees de andere op de noodzaak en mogelijkheid van een op vertrouwen gebaseerde samenwerking tussen burger en militair. Na 1870 keek het Nederlandse officierskorps met bewondering naar het Pruisische legerstelsel, dat werd gekenmerkt door de persoonlijke dienstplicht, een remplaçant sturen mocht niet meer. De redenering was dat het leger zo automatisch een volwaardig deel van de samenleving werd, doordat rijk en arm evenredig waren vertegenwoordigd. Als ook de zonen van rijke burgers moesten dienen, zou het parlement, waarin het gegoede deel van de samenleving de scepter zwaaide, zich niet langer kunnen veroorloven dit leger stiefmoederlijk te behandelen. Die zienswijze veranderde in de jaren negentig van de negentiende eeuw. Veel officieren waren bang dat het parlement, als ook de gegoede burgers moesten dienen, de last van de dienstplicht aanzienlijk zou verminderen. Voor de meerderheid van het officierskorps stond als een paal boven water dat het leger in sociaal opzicht het spiegelbeeld van de burgermaatschappij moest zijn, maar mentaal zijn eigen karakter moest blijven koesteren. In 1901 werd een gematigde variant van het Pruisische legerstelsel ingevoerd en met de Legerwetten van 1911 en 1912 werd het verder in de samenleving verankerd. Verongelijktheid

‘Burgerzin en soldatengeest’ besteedt ook aandacht aan de marine en het debat daar. De visie van de zeeofficieren op de relatie tussen maatschappij en vloot kenmerkte zich door een grote mate van verongelijktheid. De marine was traditioneel populairder dan het leger, maar dat kwam vooral

door het grootse (17de eeuwse) verleden. Er bestond onder de bevolking nauwelijks belangstelling voor het lot van de marine in de 19de eeuw. De zeeofficieren vonden dat de marine was veroordeeld tot het uitvoeren van politietaken in de koloni�ën en tot het verdedigen van de Nederlandse kust. Op één punt werd ze volgens hen stelselmatig achtergesteld. De landmacht kreeg door de dienstplicht altijd voldoende mannen binnen. De marine was van de arbeidsmarkt afhankelijk. De werving liep slecht en door het gebrek aan personeel wierf zij vooral jonge jongens die vervolgens werden geprest een langdurig contract te sluiten. Deze praktijk bezorgde haar een slechte naam. Bovendien was het regime aan boord van de oorlogsschepen hardvochtig. Er heerste onder het lagere personeel dan ook een chronische ontevredenheid, met als gevolg dat de matrozen massaal lid werden van een eigen vakbond, de in 1897 opgerichte Matrozenbond. Die vereniging kwam al snel in socialistisch vaarwater terecht. Nederland had daardoor een ‘roode vloot’. De dienstplicht kon daaraan een einde maken, dachten de marineofficieren. Rond 1900 ontdekte de mari­ne echter de verdediging van Nederlands-Indië tegen Japan als nieuwe taak en dat rechtvaardigde de aanschaf van een volwaardige vloot.

Het parlement was het er in meerderheid mee eens en leek in toenemende mate bereid grote schepen aan te schaffen. In 1913 presenteerde de regering een ambitieus vlootplan. Doordat de Eerste Wereldoorlog uitbrak, kwam het echter niet tot uitvoering. Het grote verschil tussen de marine en de landmacht ten aanzien van de verhouding tot de maatschappij was dat het le­ger door de werking van de dienstplicht vooral na 1898 in sociaal opzicht een precieze afspiegeling van de samenleving was geworden. Het begrip volksleger had algemeen ingang gevonden, terwijl niemand sprak van (de noodzaak van) een volksmarine. Het spanningsveld tussen de wens tot sociale integratie en de wens tot mentaal isolement zou ook in het vervolg van de twintigste eeuw het vraagstuk van de relatie tussen maatschappij en leger bepalen. De marine stond nog lange tijd in fysiek, sociaal en mentaal opzicht op grotere afstand van de samenleving dan het leger, maar wel met die paradox dat zij binnen de eigen gelederen veel sterker werd geconfronteerd met wat de heersende orde als de ernstigste maatschappelijke dreiging beschouwde, namelijk het socialisme. Waar velen vol verontrusting spraken van de ‘roode vloot’, was niemand echt bezorgd om het gevaar van een ‘rood leger’.● ‘Burgerzin en soldatengeest. De relatie tussen volk, leger en vloot 1832-1914’ telt 500 bladzijden en wordt uitgegeven door Boom in Amsterdam. isbn: 9789085067085. Het boek kost 29,50 euro.●

IN HET KORT Lof voor luchtmacht­ majoor

KABOEL - Majoor Marcel Spaans (luchtmacht) heeft vorige week in Kaboel de Amerikaanse Army Commendation Medal gekregen. Dat als blijk van waardering voor zijn inzet, de afgelopen zes maanden, voor de Amerikaanse missie in de Afghaanse hoofdstad. Die schoeit daar de ministeries van Defensie en Binnenlandse Zaken en leger en politie op nieuwe leest. Spaans, die betrokken was bij de opbouw van de Afghaanse krijgsmacht, ontving de medaille uit handen van de Amerikaanse generaal Richard Formica.●

Nieuwe commandant LMG

HOOGERHEIDE - Luitenant-kolo­nel Boude­ wijn Hulsman (r) is sinds vorige maand commandant van de Luchtmacht Meteorologische Groep (lmg) op vliegbasis Woensdrecht. Hij heeft de functie overgenomen van kolonel Johan de Jongh, volgens wie de lmg met Hulsman een door de wol geverfde meteo-officier aan het roer krijgt.●

Dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@mindef. nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

WONINGEN Te koop: Amersfoort, Groote Kreek 26. Aan­trekkelijke zeer goed onderhouden eengezinswoning, nabij uitvalswegen a1 en a28. Beg.gr. apart eet- en zitgedeelte, luxe open keuken, 3 slpkmrs, badkmr, open zolder met dakkapel, diepe achtertuin. Vr.pr.: H 279.000,- k.k. Zie www. funda.nl. Te koop: Barneveld, 10 km van Garderen / Stroe, goed onderhouden hoekwoning met 6 slpkmrs en garage van 30 m². Bjr. 2000, inh. 450 m³, opp. 233 m². Gezellige kindvr. tuin op zw. Vr.pr. H 345.000,k.k. Info en foto’s 06 - 239 274 87. Te koop: Joure (Frl) ,Scheen 66, 2/1 kap­woning met erker. Bjr ± 1962, inh. 400 m³. 319 m² eigen grond. Vrijst. ga­ rage en op­rit. Woonkeuken met inb.app., kelder, bijkeuken, 3 slpkmrs, badkmr, grote zolder. Gestoffeerd en zeer scherp geprijsd! Vr.pr.: H 224.500 k.k. Zie www. a7.nl Te koop: Leersum, Utrechtse Heuvelrug nabij Doorn, M.C. Verloopweg 50-2, hoekappar­tement op rand van dorp en bos/heide. Door uitstekende staat, centrale ligging en mooie omgeving met sportieve mogelijkheden een unieke plaats om te wonen. Vr.pr. H 159.500,k.k. Zie www.beninkmakelaardij.nl / www.funda.nl Te koop: Roosendaal, Meesberg 3, ge­ scha­kelde woning. Inh. 570 m³. Ind.: hal, toi­let, eetkmr, keuken, living, inp. garage, bijkeuken. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr, vide, dakterras. 2e verd.: vaste trap, slpkmr met dakkpl. Vr.pr.: H 354.000,- k.k. Zie www.remax.nl Te koop: Zoetermeer, Kid Oryrode 36, rustig gelegen 5/6 kmrwoning. Verbouwde drive-in woning met ruime berging vm garage, parkeerplaats op eigen grond. Woonkmr en keuken v.v. vloerverwarming, 4/4 slpkrms op 1e en 2e verd. Vr.pr. H 239.500,- k.k. Inf.: 06 401 695 69 of zie www.funda.nl

DIVERSEN

Bergtraining mariniers

WILLEMSTAD - Ruim honderd mariniers van de 32ste Infanteriecompagnie uit Aruba en de 31ste Infanteriecompagnie uit Curaçao hebben zich de afgelopen maand in de Verenigde Staten bekwaamd in het optreden in bergachtig gebied. Voor het eerst namen ook negen cursisten van de Antilliaanse en Arubaanse Militie deel aan deze uitdagende opleiding. Tijdens de eerste fase - de Mountain Movement and Survival Course - lag de nadruk op het verplaatsen, navigeren, bivakkeren en overleven. Ook specifieke oefeningen, als klim- en afdaaltechnieken, kwamen aan bod. Vervolgens mochten de mariniers deze vaardigheden in de praktijk brengen tijdens de Mountain Warfare Course. In diverse gevechtscenario’s - van het leggen van hinderlagen tot het uitvoeren van gevechtspatrouilles - leerden de mannen tactisch opereren in de bergen.●

Naval Cross voor Van de Geijn

PORTO - Souschef Verwerving dmo Ad van de Geijn heeft vorige week uit handen van de Portugese minister van Defensie Nuno Severiano Teixeira het Naval Cross First Class ontvangen. Hij kreeg de onderscheiding voor zijn inzet bij de verkoop van de m-fregatten aan Portugal. Van de Geijn was samen met minister Van Middelkoop en directeur dmo Lex Hendrichs op bezoek in Portugal om onder meer de herdoop van de ex-Hr.Ms. Van Nes in nrp Bartolomeu Dias bij te wonen. Begin dit jaar is het m-fregat aan Portugal overgedragen. Het land neemt ook Hr.Ms. Van Galen van dezelfde klasse over. (Eerder stoot­te Nederland twee m-fregatten af aan de Belgische en twee aan de Chileense marine.) De nauwe betrekkingen tussen de Portugese en Nederlandse marine werden nog eens extra onderstreept door de aanwezigheid Commandant Zeestrijdkrachten van luitenantgeneraal Rob Zuiderwijk.●

Erepenning voor korporaal

HOOGERHEIDE - Korporaal Lie­ven Poortvliet van het Brandweerpeloton op de vliegbasis Woensdrecht heeft de erepenning van de Koninklijke Luchtmacht gekregen, omdat hij vorig jaar met gevaar voor eigen leven een 5-jarig jongetje van de verdrinkingsdood redde. Op 16 augustus 2008 sleurde een extreem hoge vloedgolf, veroorzaakt door een snel varend zeeschip, het jochie op het strand van Vlissingen het water in. Hij verdween voor de ogen van zijn moeder onder water. De toevallig aanwezige Poortvliet aarzelde geen moment en dook hem achterna. Hij wist het ventje op te diepen en aan de kant te brengen voor medische hulp. Poortvliet kreeg de erepenning uit handen van de Commandant Vliegbasis luitenant-kolonel Anton Vosters.●

Gezocht: Marineofficieren rangonderscheidingstekens / schouderemblemen. 071 - 528 23 28 of mail: sail.together@ hotmail.com Traditionele 24 uurs vismarathon: Collega sportvissers (paars), 21/22 juni vindt de vismarathon plaats te Nieuwersluis. Inf. en inschrijven (aantal deelnemers niet onbeperkt) via JPM.v.Dinter2@mindef. nl of +31 (0) 620 449 406/+49 (0) 175 438 11 61.

RECREATIE Te huur: Home Sweet Home splinternieuw mini-resort. Hooggelegen met prachtig uit­zicht over Caribische Zee en natuurgebied. Prachtig Penthouse van alle luxe voorzien, sfeervol zwembad met kinderbadje. Zie www.homesweethomecuracao.com P de Koster 5999 - 528 21 55. Te huur: Ruim 5/6 pers. chalet op cam­ping ‘t Hout te Bakkum, Friesland. Vakantiecentrum v.v. zwembad en grote speeltuin. Inl.: 051 - 104 740 13.●

11 juni I Pagina 8

VIJF VRAGEN AAN...

LEZEN & GAMEN D-Day revisited

DEN HAAG - Reservekolonel van de Koninklijke Landmacht Hans van Baalen. Hij kwam de afgelopen jaren veelvuldig in beeld als voorzitter van de Vaste Commissie voor Defensie (vcd) van de Tweede Kamer. De welbespraakte liberaal was lijsttrekker van de vvd bij de Europese verkiezingen en verhuist binnenkort naar Brussel/ Straatsburg om daar een van de 736 zetels te bezetten. Deze nieuwe Europolicus ziet de navo als belangrijkste instrument om conflicten buiten de grenzen te houden. Krijgt de Europese Defensie bijzondere aandacht van u en uw fractie de komende jaren? Ja, ik zal mij ook vanuit het Europees Parlement voor een sterke defensie inzetten. In de eerste plaats door nauwe samenwerking van de vs, Canada en de Europese partners binnen de navo te bevorderen. In de tweede plaats door een versterking van de Europese defensiesamenwerking in die gevallen, waarin de belangen van de vs en de Europese Unie niet gelijk oplopen. De VVD ziet de NAVO als belangrijkste wapen om conflicten buiten de (Europese) grenzen te houden. Is er dan nog wel een militaire internationale rol voor de Europese Unie? Ja, maar in aanvulling op de navo. Waar de navo geen rol kan spelen vanwege gebrek aan overeenstemming en waar Europese belangen aan de orde zijn, zal de eu zelf moeten kunnen optreden. Het mag nooit meer zo zijn dat er een burgeroorlog of gewapend conflict op het Europese continent of in de directe nabijheid daarvan plaatsvindt en de eu op de vs moet wachten om het op te lossen (voormalig Joegoslavië). Voor de rest zie ik de Europese defensie als de Europese pilaar van de navo. U heeft zich de afgelopen jaren oprecht betrokken getoond bij de Nederlandse militairen op missie en bent vrijwel altijd meegegaan bij bezoeken. Gaat u die betrokkenheid niet missen daar in Brussel? Ja, ik heb als defensiewoordvoerder voor de vvd en als voorzitter van de vcd mij direct kunnen inzetten voor onze uitgezonden militairen, hun collega’s en hun thuisfront in Nederland. Als reserveofficier en als Europees fractievoorzitter van de vvd zal ik mij binnen en buiten de vvd voor de Nederlandse krijgsmacht blijven inzetten. Voorts zal ik minister Eimert van Middelkoop vragen mij in de gelegenheid te stellen de banden met onze krijgsmacht te blijven onderhouden. Overigens, neem ik mij voor op termijn weer naar politiek Den Haag terug te

keren. Ik zie Brussel als een politieke uitzending. De Amerikaanse defensie-industrie staat nog altijd op nummer 1. Hoe kan de eu stimuleren dat de balans wat meer naar Europa doorslaat? De Europese defensie-industrie en de toeleveringsbedrijven zullen veel nauwer moeten samenwerken dan nu het geval is. We moeten echter wel altijd het beste voor onze krijgsmacht aanschaffen. Als dat de jsf is, dan kiezen we geen Europees alternatief om geopolitieke redenen. U wilt geen Europees leger, maar wel meer samenwerking. Hoe ziet u dat? Er is geen navo-leger, dus er hoeft ook geen Europees leger komen. Wel goede samenwerking binnen navo en binnen eu-verband. De eu Battle Groups moeten worden ingezet voor training on the job (bijvoorbeeld in Afghanistan). If you do not use them, you loose them. Ik wil dat de Nederlandse regering en de Staten-Generaal het laatste woord hebben over het uitzenden van Nederlandse troepen.●

Kort voor de 65ste herdenking van de invasie verscheen de Nederlandse uitgave van ‘d-Day - Van de landing in Normandië tot de bevrijding van Parijs’. Een strategisch gekozen moment, dus. Waarbij moet worden aangetekend dat het accent in dit boek van de Britse historicus Antony Beevor vooral ligt op de moeizame gevechten na die 6de juni. Voor wat d-Day zelf betreft, biedt het niet echt nieuwe inzichten. En bevat het soms onjuiste informatie. Zo telde de batterij van Merville in plaats van de verwachte 155 mm kanonnen, geen 75 mm maar 100 mm geschut. En is een Tobroek niet een bunker met daarop een pantserkoepel van Franse tanks, maar in zijn zuiverste vorm een betonnen schuttersput. Daarnaast herhaalt Beevor de uitleg van menig andere auteur met betrekking tot de lichte tegenstand op Utah Beach. Daar was de eerste aanvalsgolf afgedreven naar een stuk strand waar de Duitsers aanzienlijk minder versterkingen zouden hebben gebouwd. Maar in werkelijkheid werden de vijandelijke stellingen bij La Madeleine, waar de voorhoede per abuis landde, uitgeschakeld door b-26 Marauders in het enige precisiebombardement van die dag. Wat niet wegneemt dat Beevor een prima boek heeft geproduceerd, doorspekt met ooggetuigenverslagen, dat veel informatie geeft. Bijvoorbeeld over hoe de doorsnee vs soldaat tegen Frankrijk aankeek of die arrogante lastpost De Gaulle tegen de Amerikanen en Britten. Over het falen van diverse Britse en Canadese generaals, die te weinig durf en initiatief aan de dag legden, en over sommige oorlogsmoede veteranendivisies wier prestaties onder de maat bleven. En vooral over de egocentrische Montgomery, die er een handje van had om de eer voor successen naar zich toe te trekken en mislukkingen af te schuiven. De controverse over zijn aanpak woedt al sinds 1944, maar Beevor maakt er definitief korte metten mee. Toen d-Day niet de snelle verovering van Caen opleverde die Monty had beloofd, heette het al snel dat hij trachtte de Duitse pantserstrijdkrachten op de linkerflank te binden zodat de Amerikanen op de rechterflank konden uitbreken. Alsof de Duitsers naar het pijpen van Montgomery dansten... Die maakten hun eigen strategische afwegingen, met Hitler als voornaamste stoorzender. Er ging heel wat mis aan geallieerde kant, met als grootste blunder wel de herhaalde bombardementen op eigen troe­ pen. Daar kon ook de Franse bevolking over mee praten, al

De ‘Scanjack’, het landmijnenruimingmiddel van de Koninklijke Landmacht, draait de komende weken zijn rondjes op Vlieland. Op het schiet- en oefenterrein de Vliehors ruimt hij de restanten van munitie. Normaal doet de ‘beach cleaner’, een apparaat dat door een tractor wordt voortgetrokken en het zand zeeft, dat. De ‘Scanjack’ kan tot 50 centimeter diep de grond omwoelen en mijnenvrij maken. “Alles wat er tot die diepte in de bodem zit, haalt hij omhoog”, legt adjudant Hans Storm, commandant van het Ondersteuningspeloton van 111 Pantsergeniecompagnie, waar de ‘Scanjack’ onder valt, uit. “Dit is een mooie oefening voor onze mensen.”●

gebeurde dat in haar geval niet per ongeluk. Zij vormde de ‘collateral damage’ van de aanvallen op de Duitse infrastructuur. In de aanloop naar de invasie werden 15.000 burgers gedood en tijdens de bevrijding van Normandië kwamen er nog eens bijna 20.000 om. Daarnaast hadden alleen al in het departement Calvados 76.000 mensen hun huizen en al hun bezittingen verloren. De zware gevechten woedden ruim twee maanden lang en pas toen wisten ook de Britten en Canadezen uit te breken, nadat de Amerikanen op 30 juli al het gaspedaal hadden ingedrukt. Maar daarna rukten de geallieerden zo snel op, dat de rest van Frankrijk er genadig vanaf kwam. Aldus Beevor in zijn 536 pagina’s dikke pil, die van begin tot eind blijft boeien. En dan de vertaling. Er schijnt onder Nederlandse vertalers een consensus te bestaan dat er aan geallieerde kant louter katholieken hebben meegevochten. Hoe anders valt te ver­klaren dat het woord chaplain (veldprediker) steevast als ‘aalmoezenier’ wordt aangeduid. Ook zet het gilde een punt gevolgd door een getal doorgaans foutief in millimeters (moet zijn inch) om. Waaruit tevens blijkt dat vertalers niet kunnen rekenen. Zo willen Bep Fontijn en Willem van Paassen ons doen geloven dat de Amerikaanse parachutisten een voorraad munitie bij zich hadden ter grootte van 150 30 mm (moet zijn 7,62) kogels (patronen). Indien deze mannen überhaupt van de grond waren gekomen, zouden ze bij de landing regelrecht zijn doorgeschoten naar de andere kant van de aardbol. En zo gaat het maar door. Tot slot nog deze (on)zin: ‘De meesten kwamen om van honger en uitputting, en werden gedwongen zich over te geven aan de ffi of de Amerikanen.’ Een citaat uit Ghost Whisperer misschien? Oké, en dan deze nog: ‘Een Brits artillerieregiment dat plotseling aan de frontlinie stond, kon maar net een aanval afslaan door in de lucht te schieten met zijn 25-ponders.’ Pardon? ‘d-Day - Van de landing in Normandië tot de bevrijding van Parijs’ is een met foto’s verluchte paperback van Ambo. De prijs bedraagt H 29,95. isbn: 978 90 263 2097 2. Tekst: Wiebren Tabak●

Chinezen in WO I

Met deel 19 van ‘De Grote Oorlog. Kroniek 1914-1918’ weet uitgeverij Aspekt weer te scoren, zeker in een gezin waar deze periode juist in de schoolbanken wordt behandeld. Onder redactie van Hans Andriessen, Leo Dorrestijn en Perry Pierik komen onvermoede zaken aan het licht. Wat te denken van het essay van drs. K.T. Liem, een econoom die zich in de Eerste Wereldoorlog heeft gespecialiseerd. Hij bespreekt de inzet van Chi­ nezen in een Werkersbataljon (clc, Chinese Labour Corps). Deze gastarbeiders werden ondergebracht in Noyelles en dienden zowel de Fransen als de Britten bij het herstellen van wegen en spoorlijnen. Uiteindelijk kwamen zo’n 95.000 Chinezen naar Europa. Tweeduizend graven, die nog steeds worden verzorgd door de Britten, herinneren aan hun inzet tijdens de Eerste Wereldoorlog. Volgens historici een onwaarschijnlijk klein aantal gezien de ontberingen en gevaren die de mannen moesten doorstaan. Het hoofdstuk van Liem is overigens niet het enige interessante chapiter in het 240 pagina’s tellende boekwerk. Ook de deelname van de Grieken aan wo i wordt bijvoorbeeld aan de vergetelheid onttrokken en ir. Eric Wils heldert misverstanden over het gebruik van gifgas haarfijn op. ‘De Grote Oorlog. Kroniek 1914-1918’ is voor 24,95 euro te bestellen bij uitgeverij Aspekt (www.uitgeverijaspekt.nl) onder ISBN 97.890.59.116.511. Tekst: Evert Brouwer●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 8 t/m 12 juni: Open Militair Kampioenschap Zweefvliegen, Malden 12 juni: Nationaal Militair Kampioenschap Ruitersport, Amersfoort 13 juni: Hello Goodbye Soesterberg 13 juni: Concert Marinierskapel, Valkenburg aan de Geul 13 juni: Concert rfggj, Kampen 13 juni: Concert fkklbw, Klundert 14 juni: Festival Classique Den Haag, Marinierskapel 14 juni: Veteranenconcert kmkjwf, Den Haag 16 juni: Rondleiding en presentatie ‘Bronbeek,

het landgoed’, museum Bronbeek, Arnhem 17 juni: Plazatour 2009 door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Burgum 18 juni: Openluchtconcert door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht tijdens ‘100 jaar Luchtvaart’, Etten-leur 19 juni: Concert Marinierskapel tijdens opening Hermitage Amsterdam 19 juni: Plazatour 2009 door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Maastricht 19 en 20 juni: Luchtmachtdagen, vliegbasis Volkel 24 juni: Concert fkklbw in Zoetermeer 24 juni: Openluchtconcert Marinierskapel in Gouda 25 juni: Plazatour 2009 door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Wijns



25 juni: Concert fkklbw, Bussum 26 juni: Concert fkklbw, Breda 26 juni: Concert Marinierskapel in Rossum (Gelderland) 26 juni: Plazatour 2009 door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Hulsberg 27 juni: Wedstrijd ruitersport, samengesteld (dressuur, springen, cross) op het Landgoed Maasbergen 27 juni: Veteranendag, Malieveld met concert van de Marinierskapel en Tamboers en Pijpers en een defilé van het fkklbw 27 juni: Plazatour 2009 door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Stramproy

Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Activiteiten.●

Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77) Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Defensiesite: www.defensie.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Oplage: 41.000 Abonnementen: Per jaar H 13,61. Voor het buitenland H 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808