Overzicht workshops Docentevent 2014 1.01 - Interdisciplinair onderwijs. Leren van elkaar, leren met elkaar Deelnemers leren wat interdisciplinair onderwijs is, wat de voordelen zijn, hoe je het kunt organiseren en wat de mogelijkheden zijn voor het eigen instituut / de eigen hogeschool. Dit alles geïllustreerd met producten van het Fontys FutureMediaLab. Ik wil graag deelnemers aanspreken die curriculumverantwoordelijkheid hebben of voelen binnen hun instituut. 1.02 - Ondernemerschap in het onderwijs: hard nodig! In deze workshop word je als docent geprikkeld om na te denken over de veranderingen in het beroepenveld, waarvoor je jouw studenten denkt op te leiden. Op welk soort professional zit jouw beroepenveld eigenlijk te wachten? Nu de wereld om ons heen snel verandert en vaste banen in de toekomst zeldzaam worden, moet je jouw studenten dan niet veel meer ondernemende bagage meegeven? Moet ondernemerschap en/of een ondernemende houding niet een integraal onderdeel vormen van jouw opleiding? Wij van het Fontys Centrum voor Ondernemerschap (CvO) denken van wel! Wij denken dat je inhoudelijk deskundige professionals moet opleiden, die ook ondernemende professionals zijn. Vandaar: ‘Ondernemerschap in het onderwijs: hard nodig!’. Voor jou als docent zullen we in deze workshop uiteraard voorbeelden geven hoe je aandacht in het curriculum kunt geven aan een ondernemende houding en/of ondernemerschap. 1.03 - Hoe wordt Engelse grammatica een eitje? ENGLISH) GRAMMAR MADE EASY Target Group: Language teachers + teachers at English-medium Fontys courses Teaching/learning Objective: To learn to apply a fitness-for-purpose approach and to set realistic targets By and large our students enter HBO with a modest understanding of grammar in general and the grammar of foreign languages in particular. In my nearly two decades as a teacher trainer I was in an excellent position to register how successive “generations” increasingly struggled with sentence analysis, morphological and syntactic taxonomies, etc. For prospective language teachers a good understanding of such matters continues to be essential, I think, and it is regrettable that we have allowed these standards to slide so dramatically. In my current position as a trainer of Business English, however, my focus has shifted from form to function. My current target group, future business executives, has different ambitions and expectations regarding their English proficiency. Their motivation is instrumental rather than language-oriented. They will rarely use their English with L1 speakers of English but overwhelmingly with other L2 interlocutors. Our pedagogy should, I think, reflect this target situation. Over the years I have reduced the use of grammatical terminology to an absolute minimum: practically zero. My grammar rules either fit on the back of a postal stamp or are packaged as simple contrasting sample sentences. I steer clear of rarely used grammatical tenses and forms; what use are they to the future business person? My approach now focuses on simple (if overgeneralised) rules, sets of short sentences and lots of practice. In what are decidedly the autumn months of my teaching career (such as it is) I look forward to discussing my approach with colleagues – not necessarily English teachers – and to demonstrating the effectiveness of my philosophy in April. 1.04 - Hoe realiseer je succesvolle samenwerking tussen SLB'er, studiecoach en studenten met een vorm van autisme? Naast een antwoord op de op de titel ook: 1. Wat zijn succes- en faalfactoren bij het inzetten van vrijwilligers als studiecoach voor studenten met autisme? 2. Wat levert het SLBérs, studiecoaches en studenten met autisme op? Ik wil deelnemers aanspreken die ervaren dat ze te weinig kennis, tijd of ervaring hebben om studenten met autisme goed te kunnen begeleiden. 1.05 - Effectiviteit als instrument: meer bereiken met minder inspanning Effectiviteit en dus doelgericht werken is een belangrijke pijler om tot prestaties te komen maar wordt vaak ondergewaardeerd of onderkend, zeker in het onderwijs. Hoe kun je nu als docent het onderwijs
1
beter inrichten waardoor jijzelf en de studenten tot hogere prestaties komen en waardoor alle partijen meer gemotiveerd raken. Door vooral de belangrijke relevante zaken goed uit te werken en de onbelangrijke juist weg te laten. Dat verschilt per situatie en vereist wat meer denkwerk in het begin (wat is er belangrijk?), maar het verdient zichzelf terug door de dunnere rapporten van de studenten die meer werken volgens prioriteiten en daarmee de kennis een extra dimensie en relevantie geven. Studenten zijn enthousiast over deze aanpak, ze worden nu immers volwassen benaderd en zien zich niet meer als een robot die louter de theorie reproduceert. Gelukkig merk ik dat op onze opleiding van Feht langzaamaan het kwartje breder begint te vallen, dankzij het vele jaren begieteren! De workshop wordt in collegevorm gepresenteerd met enige kleine activiteiten / overwegingsmomenten en geconcretiseerd aan de hand van een praktijkcasus over samenwerking binnen de sportverenigingen. Ze is vooral geschikt voor docenten vanuit onderwijs waarbij het keuzeproblemen een rol spelen (on/belangrijk). Ook is dit een thema voor de vele keuzes in het leven en heeft het invloed op het geluksgevoel (zie "hbo kennisbank", Paul van Kempen: "economie en geluk","sportsponsoring","jeugdsynergieplan".). 1.06 - Focusgroep interview op basis van de tool Claims /Concerns en Issues(CCI) De mens zelf weet zoveel! Hoe voer je een focusgroep interview uit met behulp van het evaluatie instrument (CCI). Na deze workshop kun jij studenten die betrokken zijn bij praktijkgericht onderzoek faciliteren bij het gebruik van deze methode. Of je gaat deze methode zelf inzetten in verschillende situaties Deelnemers leren: 1. Hoe een focusgroep interview uitgevoerd kan worden. Zij kunnen na deze bijeenkomst studenten die betrokken zijn bij praktijkgericht onderzoek faciliteren bij het gebruik van deze methode. 2. Hoe het evaluatie-instrument (CCI) dat veel gebruikt wordt binnen Practice Development ingezet kan worden. 1.07 - “De camera als spiegel van gedrag” Beeldopnames van jezelf als docent of van studenten in je groep geven inzicht in gedrag en interactiepatronen. Beoog je een gedragsverandering, wil je jezelf ontwikkelen als docent, wil je (groepen) studenten feedback geven op hun (leer)gedrag, dan kunnen beeldopnames daaraan een waardevolle bijdrage leveren. Tijdens de workshop worden voorbeelden van toepassingen van beeldopnames aangereikt. Ook wordt interactie van docenten en groepen studenten geanalyseerd aan de hand van het begrippenkader van Biemans (1994). 1.08 - Professionals in gesprek: van breukvlak naar raakvlak! Samen reflecteren op en bewust worden van de kracht van taal in situaties waarin professionals vanuit verschillende perspectieven naar een kwestie kijken. Taal kan verbinden en scheiden. Fontys Hogescholen leidt veel studenten op, bachelors en masters, tot aankomende professionals. Deze gaan in veel gevallen aan de slag met kinderen of jongeren. Hun opleiding zijn divers: FLOT, FLOS, Pedagogiek, HKE, HRM/TP, OSO, Social Studies en nog een aantal andere ‘domeinen’. Al die disciplines spreken een andere taal tegen dezelfde leerling / klant / patiënt. Een ander jargon, register of repertoire: dat is zo gegroeid. Soms betekent hetzelfde woord iets heel anders. Is dat erg? Verstaan we elkaar binnen Fontys Hogescholen goed? Is het bij interdisciplinair werken (bijvoorbeeld in een zorgadviesteam op school) belangrijk om elkaar te begrijpen? Wat betekent dat voor onze opleidingen? Waar nu nog breukvlakken en grenzen zijn, ontstaan raakvlakken, interactie en samenwerking. Suggesties, tips en tops zijn welkom! Het is input voor verder onderzoek binnen het lectoraat en daarbuiten. We willen alle deelnemers aanspreken, omdat door discussie in een heterogene groep juist de kern van ons onderwerp van onderzoek zichtbaar wordt. 1.09 - Telecollaboration projecten in het HBO Tijdens deze workshop wordt eerst een korte presentatie gegeven t.a.v. telecollaboration projecten en de meerwaarde hiervan voor het (hoger beroeps) onderwijs. Vanuit een best practice zullen ervaringen gedeeld worden met de deelnemers en zal er ingegaan worden op het belang van taskdesign als het gaat om online samenwerking. Er worden voorbeelden gegeven waaraan goed taskdesign moet voldoen en hoe je het online samenwerken tussen koppels en groepen kunt intensiveren door het plegen van didactische interventies. Het doel is dat aan het einde van de workshop 2
deelnemers met een duidelijk beeld van wat telecollaboration is en welke mogelijkheden het biedt om ons onderwijs te verrijken de bijeenkomst verlaten. 1.10 - Mediarijke didactische werkvormen Deelnemers zullen interactief in aanraking komen met nieuwe media die ze in hun eigen onderwijspraktijk kunnen toepassen. Er zijn verschillende inhouden mogelijk. De deelnemers kunnen zelf een keuze maken tussen welke inhoud(en) op het gebied van activerende mediarijke didactische werkvormen er aan bod komen in de workshop. Uit de volgende mogelijkheden kunnen de deelnemers kiezen bij het bepalen van de inhoud; voorkennis activeren bij studenten, brainstorm in de klas, individuele aanspreekbaarheid bereiken bij de studenten, debatteren in de klas, hoe ontwikkel je eigenaarschap tijdens een debat en online toetsing. Het doel dat we nastreven is om de docenten te laten ervaren hoe nieuwe media een rol kunnen spelen in hun eigen onderwijspraktijk. Deelnemers maken kennis en ervaren good practices die toegepast kunnen worden in hun eigen onderwijs. Deelnemers ervaren direct hoe ze nieuwe tools op een verantwoorde manier kunnen inzetten in hun eigen onderwijspraktijk. 1.11 - CourseLeague Gamification Gamification is het idee dat je eigenlijk van het hele leven een spelletje kan maken. Kunnen we dat idee toepassen op het onderwijs dat wij geven? Dat is de centrale vraag van deze workshop. Gaan studenten harder werken als ze punten krijgen voor ieder college waar ze komen opdagen, voor iedere keer dat ze hun huiswerk bijhouden en als ze actuele ontwikkelingen volgen? Gaan ze nog harder werken als je met die punten ook een echt cijfer kan verdienen? Kunnen we het onderwijs organiseren in competitievorm, waar het er niet meer om gaat dat je goed genoeg bent, maar dat je beter bent dan anderen? Wordt het onderwijs daar leuker van? Bij de Fontys Economische Hogeschool Tilburg hebben we geëxperimenteerd met gamification, ondersteunt door een zelfgebouwde mobiele app CourseLeague. In deze workshop delen we die ervaringen en gaan we samen uitzoeken of deze principes ook voor jouw onderwijs een verrijking zouden kunnen zijn. 1.12 - Waarom ik altijd gelijk heb De noodzaak van Kritisch denken voor de professial van vandaag. Waarom wordt juist deze vraag gesteld? Zijn er andere vragen die meer van toepassing zijn op de problematiek? Kan de vraag ook anders worden geformuleerd? Een kritische onderzoekende houding helpt de onderzoeker om de achterliggende vraag te vinden waardoor de kern wordt geraakt wat het beste kan worden onderzocht. In deze workshop wordt de bezoeker het belang van kritisch denken uitgelegd en dat het niet vanzelf gaat. Onze hersenen staan bij voorkeur op een zuinigheidsmodus. Nieuwe ervaringen zijn belangrijk voor het stimuleren van extra hersenactiviteit. De deelnemers van deze workshop worden uitgenodigd om mee te doen met een test om aan te geven hoe jezelf tot een beslissing komt. Met de belangrijkste denkfouten die we (bijna) allemaal maken, wordt deze workshop afgesloten. Wel bestaat er het risico dat je met meer vragen de workshop verlaat dan dat je vooraf had! 1.13 - Toekomstgericht(er) onderwijs? Versterk je eigen innovatiekracht FLOS is door Kennisnet geselecteerd om deel te nemen aan het project “Het Leren van de Toekomst”: een team van tien docenten past ict toe bij verschillende vraagstukken. Doel: onderwijsvernieuwing en duurzame integratie van ict in de hele opleiding. We delen ervaringen met de inzet van een ict toepassing waarbij studenten van FLOS elkaar efficiënt feedback geven. En schetsen de (proces)aanpak die FLOS doorloopt. Kan dit jou ook helpen om te vernieuwen binnen je onderwijs? Aan welke randvoorwaarden moet worden voldaan om de eigen innovatiekracht te versterken? Binnen deze sessie wordt er een (eerste) stap gezet om te vernieuwen met ict, aan de hand van een eigen probleem of vraagstuk. Want: waarom wil jij eigenlijk innoveren? Iedereen die meer wil weten over innoveren met ict is welkom! 1.14 - Global Challenges In this workshop I will initially outline some developments in the global political and economic environment that are currently impacting higher education both in the Netherlands and elsewhere. Secondly, the workshop will identify important future trends in higher education which present some clear risks and opportunities that educators should be aware of – for example ‘MOOCs’ . Finally – my
3
approach to workshops is eclectic and informal - I hope to promote engagement and discussion with a mixture of controversy, humour and relevant insights. 1.15 – Personal networking In het domein van kunst en cultuur wordt net als in Onderwijs een ondernemende en tegelijkertijd creatieve houding steeds belangrijker. Maar je kunt je nog best ongemakkelijk voelen bij het netwerken voor een eigen doel. Aan het einde van de workshop zijn de deelnemers een stap verder op weg naar een zelf gesteld doel, doordat ze hun netwerkkwaliteiten hebben aangescherpt en meteen hebben toegepast. Docenten en studenten die zich nog ongemakkelijk voelen met netwerken of die met een mooi plan rondlopen, maar niet zo goed weten hoe ze van wenselijkheid naar waarschijnlijkheid kunnen komen, kunnen hier iets opsteken over persoonlijk netwerken. 1.16 - Jongensbrein en studiesucces: appeltje-eitje? Heb je wel eens écht aandacht gehad voor studiesucces en studierendementen in jouw opleiding? Of: heb je wel eens écht gekeken naar rendementscijfers in het hoger onderwijs in het algemeen? Als je dat hebt gedaan dan is je misschien opgevallen dat mannelijke studenten het niet altijd even goed doen in het (hoger) onderwijs. Zeker niet als je hun prestaties vergelijkt met de rendementen van vrouwelijke studenten. Heemskerk e.a. (2012) geven op basis van een overzichtsstudie verschillende verklaringen voor optredende studie-achterstanden van met name jongens in het (hoger) onderwijs. Zij onderscheiden verklaringen vanuit een meer sociaal-maatschappelijk perspectief, verklaringen gekoppeld aan veranderingen in onderwijs en verklaringen voortkomend uit biologische verschillen tussen jongens en meisjes. In dit laatste geval kun je onder meer denken aan specifieke kenmerken van brein en breinontwikkeling. Onder de vlag van het Lectoraat Leren en Innoveren, zijn op de Hogeschool voor Kind en Educatie verschillende initiatieven gestart om onderwijs en begeleiding beter af te stemmen op specifieke (brein)kenmerken en eigenheid van mannelijke studenten. Tijdens de workshopronde willen we in de workshop ‘jongensbrein en studiesucces: appeltje-eitje?’ prachtige ervaringen en boeiende eerste onderzoeksresultaten met je bespreken en delen. We gaan je zeker inspireren en hopen met de eventuele nieuwe gezichtspunten die jij aanreikt zelf weer nieuwe inspiratie op te doen. We ontmoeten je graag! 1.17- Educationcamp wens en werkelijkheid Ontwikkelingen laten zien dat steeds meer onderwijs online komt. Een hogeschool als Fontys is juist sterk in contactonderwijs. Het antwoord op het online geweld van universiteiten zou volgens Thomas Frey educationcamps zijn. In deze workshop onderzoeken we het verschijnsel educationcamp en op welke wijze we docenten hiervoor willen professionaliseren. Zin om mee te denken in het aanbod dat wij winterschool hebben genoemd? Kom dan naar de workshop. 1.18 - Speel je slim! Het gaat steeds beter’ ligt voor me. Een inspirerend boek, maar kan ik er wat mee? Ik blader erin, op zoek naar een manier om mijn studenten te helpen, die worstelen met de theorie die wij hebben voorgeschreven. Dan valt mijn oog op het maken van een spel. Zou dat werken? En hoe maak je dat dan? In deze workshop laat ik het resultaat van deze zoektocht zien en vertel ik hoe ik dit spel in mijn lessen heb gebruikt, om de studenten spelend slimmer te laten worden. 1.19 - Ondernemendheid in onderwijs, iedere dag waardevolle kansen Onderwijs staat onder druk: passend onderwijs, opbrengstgericht werken, inspectie-eisen met als gevolg toenemende complexiteit in het dagelijks handelen van de onderwijsprofessional.…waar zit er nog ruimte voor de professional? Ondernemendheid kan je helpen om kansen te zien in de complexiteit van alle dag en de keuzes die je daar in maakt . De onderwijsraad pleit voor meer ruimte voor de onderwijsprofessional. In Finland wordt ondernemendheid gezien als een van de meest noodzakelijke eigenschappen van een docent. Het onderwijs van de toekomst vraagt om docenten die ondernemendheid als basishouding hebben in hun werk. Ondernemendheid in onderwijs: een waardevolle kracht tegen de toenemende complexiteit voor de professionals in onderwijs. Deze workshop is voor deelnemers die waarde willen creëren in hun onderwijs vanuit creativiteit, innovatie, lef tonen en proactief zijn binnen de ruimte die er is. Deelnemers worden uitgedaagd hun beeld bij ondernemendheid (in tegenstelling tot economisch ondernemerschap) te delen met elkaar en te spiegelen aan wat de wetenschap daar over zegt. Vervolgens gaan we interactief op zoek naar kansen die er zijn voor de dagelijkse onderwijspraktijk.
4
1.20 - Fontys en Duurzame Ontwikkeling, Wat zijn die vragen van morgen? Deelnemers verkennen het belang van duurzame ontwikkeling voor het onderwijs. Deelnemers krijgen zicht op de vragen die in de toekomst relevant zijn of worden Nienke Meijer heeft in haar nieuwjaarspeech nadrukkelijk uitgesproken dat zij wil dat wij studenten opleiden voor de vragen van morgen. Maar wat zijn die vragen? Duurzame Ontwikkeling zou wat ons betreft het centrale thema bij die vragen moeten zijn. In deze workshop willen we mensen in eerste instantie herinneren aan de uitspraken die Nienke heeft geponeerd (vragen van morgen, innerlijk compas, e.d.). Vervolgens willen we mensen enkele handvatten meegeven over hoe je naar duurzame ontwikkeling kunt kijken. Met deze ‘bril’ op, met dit denkraam kunnen we vervolgens per instituut of vakgebied kijken naar de uitdagingen die dit met zich meebrengt. Wat betekent het voor jouw instituut als je binnen dit kader zou willen blijven? We gaan nadenken over de thema’s die we per opleiding zien, als het gaat om de vragen van morgen. Geschikt voor docenten, Management mét en zonder kennis van Duurzame Ontwikkeling 2.01 - Ondernemend leren en lerend ondernemen Ondernemingszin wordt van veel kanten gestimuleerd in onze participatie maatschappij. Hoe geef je dit nu concreet vorm in een hogeschool? In deze workshop bespreken we het “gamecubator” model. Een model waarbinnen studenten al vroeg en continu in het bedrijfsleven een plaats krijgen. Waar docenten ook hun vak kunnen blijven uitoefenen. En waar uiteindelijk onderwijsproducten (games, ontwerpen, onderzoek) hun weg vinden naar een onderneming. Deelnemers leren kijken naar een incubator model dat stevig verankerd ligt in onderwijs en beroepspraktijk. Ze leren kijken naar welke vragen dit aan hun eigen vak als docent stelt. Docenten en docent onderzoekers die studenten in hun laatste (twee) jaar begeleiden. 2.02 - Interdisciplinair onderzoek: een verrijking van je les, je werkveld en jezelf In deze workshop kijken we naar hoe interdisciplinair onderzoek je kennisveld kan verbreden. Hoe kan een onderzoekssamenwerking met een collega of studenten van een ander instituut je eigen inzichten of lesprogramma verrijken? Deze workshop geeft een overzicht van best practices die passen in het drukke werkschema van een hogeschooldocent. Van een onderzoek dat je binnen een lesuur uit kunt voeren tot en met een complete onderzoekslijn waarover je kunt publiceren. Het is voor alle collega’s die al onderzoek doen en de collega’s die spelen met het idee om onderzoek op te zetten. 2.03 - Mindfullness als Haarlemmerolie: wat is het en wat levert het op? Doelgroep: docenten, beleidsmakers, ondersteunend personeel Doelstelling: - wat is mindfulness? (begrip & ervaren) - waarom zou het relevant kunnen zijn? Wat het je als docent oplevert is: 1. Meer begrip van het menselijk functioneren (het vele automatische handelen) ook als docent agv a) doe(l) modus, b) breinfunctioneren, c) spiegelneuronen, d) taalgebruik 2. Mindfulness als mogelijke weg om te de-automatiseren. Hiermee 1e indruk en ervaring van wat mindfulness is en denkproces naar wat het kan betekenen voor eigen praktijk. 2.04 – Schoollab Het onder de aandacht brengen van het schoollab innovatie traject. Hieraan kunnen diverse instituten deelnemen vanuit hun eigen achtergrond. Iedereen met interesse in onderwijsinnovatie. Zeker degenen die graag vanuit hun eigen instituut een bijdrage aan de vorming van het schoollab willen geven. Info: www.schoollab.iFontys.nl
5
2.05 - Studenten aan (mind)Z(s)et Hoe zou het zijn wanneer studenten zich verantwoordelijk voelen voor hun eigen leren en ontwikkeling en wanneer zij ervaren dat hun eigen bijdrage ertoe doet? Wat betekent dit voor hun studiesucces en voor de begeleiding van studenten? Welke kennis, vaardigheden en houding zijn hiervoor nodig; voor studenten én voor docenten en studieloopbaanbegeleiders? Succes is volgens Dweck (2006) niet alleen afhankelijk van vaardigheden en talenten, maar is ook afhankelijk van een statische of op groei gerichte mindset. Vanuit het lectoraat Leren en Innoveren van Fontys Hogeschool Kind en Educatie is het project van start gegaan ‘Student aan (mind)Zet’. Aan het project is een onderzoek verbonden waarbij we de mindset van studenten meten en kijken of we door het plegen van interventies invloed hebben op de mindset van studenten en op hun studiesucces. In de workshop leer je meer over mindsets en maak je de koppeling naar je eigen praktijk. We delen onze leerervaringen en ideeën over het project en staan open voor nieuwe inzichten. Na afloop ben je je bewust van verschillende mindsets en wat dit voor invloed heeft op jou en alle mensen om je heen. Ben je nieuwsgierig, sceptisch of heb je nog geen idee over wat je kunt verwachten dan kijken we ernaar uit je te ontmoeten. 2.06 - Zoektocht Canvas1/ didactiek Canvas2 Kennismaking met Canvas en de wijze waarop er bij FHICT een experiment mee draait. Hierbij worden twee vormen van uitvoeren tegen elkaar afgezet. In deze workshop maak je hands-on kennis met het learning management systeem canvas. Je bekijkt het systeem vanuit het docentperspectief. Je maakt een eerste cursus bestaande uit een aantal simpele opdrachten, quizzes, etc. We kijken echter met name naar het optimaliseren van je workflow (bijvoorbeeld hoe kun je snel beoordelen), het toepassen van niet standaard werkvormen en hoe het LMS hierin kan ondersteunen en tot slot het krijgen van beter inzicht in het gedrag van de student middels statistieken en metrics. 2.07 - Ga naar huis met een geflipte les Delen van ervaringen over behoeften van studenten en een handvat geven om het eigen onderwijs hierop aan te passen. Er wordt gestart met een korte introductie over onze eigen aanleiding en motivatie om met flipping the classroom te gaan werken (kort: het bereiken van meer betrokkenheid van de student en het bereiken van een hogere leerkwaliteit). Vervolgens wordt theoretisch uitgelegd wat flipping the classroom inhoudt. Hier gaan we uit van wat de literatuur zegt over deze werkvorm en geven we tips over hoe deze werkvorm er ideaal uit zou moeten/ kunnen zien. Dit deel wordt ‘geflipt’ aangeboden, dit wil zeggen dat dit opgenomen wordt en als korte film (enkele minuten) getoond wordt aan de deelnemers. De deelnemers kunnen deze werkvorm zo proeven (wanneer je dit met studenten doet, bekijken de studenten de film thuis, dit lijkt ons niet haalbaar in deze workshop). Het is mogelijk om deze film beschikbaar te stellen voor de deelnemers. Tot slot gaan we in een korte verwerkingsopdracht aan de slag met de deelnemers. De deelnemers brainstormen en discussiëren hier over de toepassingsmogelijkheden binnen hun eigen lescyclus. De docent gaat naar huis met een concreet idee over hoe hij flipping the classroom kan toepassen binnen zijn eigen les. Binnen Fontys zijn er diverse voorzieningen beschikbaar, binnen de verschillende instituten, om dit soort films op te nemen. Wij zorgen ervoor dat we hiervan een overzicht hebben, zodat de drempel om daadwerkelijk films op te gaan nemen zo laag mogelijk is. 2.08 - Social media in het onderwijs "studenten Be Like" In de workshop laten we een aantal manieren zien waarop je social media voor het onderwijs kunt inzetten. De context zal de JHS zijn: daar gebruikt men social media in een juridische context, vooral in de vaardighedenvakken (taal en communicatie, conflicthantering). Er is ook voldoende ruimte voor inbreng vanuit de context van andere Fontys settings. De platforms zijn YouTube, facebook, twitter en wiki's. Deelnemers kunnen hun visie geven op wat ze te zien krijgen, maar mogen zelf ook (graag!) met hun voorbeelden en ervaringen komen. Het doel is docenten te stimuleren ermee aan de slag gaan in hun lessen en lesomgeving. Wanneer het niet is wat je ervan gehoopt had: niet erg, probeer je weer wat anders. In deze workshop zal sprake zijn van “halen én brengen”: ideeën en inspiratie. De workshop is ook interessant voor wie social media wel wil toepassen, maar niet goed weet hoe. Wie geen ervaring heeft en vooral wil halen, ziet hoe simpel het is om social media in te zetten. Verder ook praktische 6
info voor beginners: hoe maak je een YouTube-kanaal, waar moet je op letten als je met facebook of twitter aan de slag gaat? Deelnemers gaan zelf de social media op (BYOD) om te zien wat er al gebeurt. De vorm is een onderwijsleergesprek: door er met elkaar mee bezig te zijn en erover te praten, leer je van elkaar. Belangrijk is dat er op de workshop ook wordt gewerkt. Veel zogenaamde workshops zijn een minihoorcollege, dat wil ik nadrukkelijk niet. Het leven van onze studenten wordt beheerst door social media. De huidige tieners kijken op YouTube naar instructiefilmpjes als ze ergens uitleg over willen. Die generatie staat binnen drie jaar bij ons op de stoep. 2.09 - Zijn projecten in het onderwijs echt projecten, waarom wel of waarom niet? De workshop is bedoeld voor docenten die projectmatig onderwijs als werkvorm (willen) gebruiken. Het komt vaak voor in het onderwijs dat groepjes studenten gezamenlijk een leeropdracht krijgen in de vorm van een project. Daarin worden studenten geacht (tijdelijk) samen te werken aan een specifiek (leer)doel. Hoe je als docent zo’n groep begeleidt, is onderwerp van de workshop. We laten een aantal technieken zien uit project management, zoals teamvorming, rollen, sturing, enz. We verwachten dat docenten dit soort technieken ook goed kunnen inzetten bij projectbegeleiding. Na afloop van de workshop is het zo dat de deelnemers: • de criteria kennen die een project een project maken, volgens de gangbare professionele opvattingen hierover (stukje theorievorming) • hebben geanalyseerd waarom onderwijsprojecten vaak anders zijn (theorie in de onderwijscontext brengen) • hebben geanalyseerd wat dat betekent voor de uitvoering van een onderwijsproject en welke projectmanagement technieken bruikbaar zijn voor onderwijsprojecten (theorie in de eigen onderwijspraktijk brengen) • kunnen onderwijsprojecten niet alleen inhoudelijk, maar ook procesmatig beter begeleiden (uiteindelijke doel is dat docenten projectgroepen beter gaan sturen) • spreken af of/welke vervolgactiviteit zinvol is (nagaan of het zinvol is om een follow up aan de workshop te geven later in het jaar). De workshop spreekt docenten aan die projectmatig onderwijs als werkvorm (willen) gebruiken. 2.10 - Delta Excellence moet !!! Excellence programma’s heb je in verschillende soorten en maten. Het Delta excellence programma onderscheid zich op vele vlakken. Geen versneld programma, geen wetenschappelijke extra basis, geen extra taken bovenop het bestaande programma. Wat willen toekomstige HBO Young Professionals, wat willen bedrijven? Een goed en rijk gevuld Portfolio. Niet alleen “wat” maar vooral “hoe” heb je dingen gedaan als student, het liefst met externe referenties. Met het Delta programma binnen FH ICT bieden we al ruim 10 jaar studenten deze kans op een pragmatische, doelgerichte HBO excellentie binnen hun bestaande curriculum zonder belemmeringen. “Delta” is ondertussen in verschillende smaken ook al op andere plekken binnen Fontys aan het groeien, maar wij laten graag “onze” Delta’s aan het woord waarom dit (meer) moet en vooral Fontys breed, instituut overstijgend. 2.11 - Future of work Wij zoeken ondernemende creatieve docenten met gevoel voor trends die openstaan voor innovatie, zelfontplooiing, uitwisseling van kwaliteit en samenwerking. Hoe ziet de toekomst van jouw vakgebied eruit? Wat vraagt dat van ons huidige onderwijs en jou als onderwijsprofessional? 2.12 - Met Schoology digitaal werken aan schrijf- en onderzoeksvaardigheden van master studenten Bij Fontys OSO zijn we bezig met de ontwikkeling van een digitale leeromgeving, gericht op de (academische) schrijf- en onderzoeksvaardigheden van Master SEN studenten. Dit proces is nog in volle gang, in deze workshop delen we onze eerste stappen met jullie. We laten resultaten uit het vooronderzoek zien in de vorm van ontwerpprincipes voor de digitale omgeving. Deze zijn gebaseerd op behoefteonderzoek bij onze studenten in combinatie met aanwijzingen uit literatuur op het gebied van vormgeven van digitaal leren. Vervolgens gaan we aan de slag met Schoology, een mooi voorbeeld van een online leeromgeving. Je ervaart zelf hoe studenten hiervan gebruik kunnen maken door het uitvoeren van een aantal online opdrachten. 7
Daarnaast leer je hoe je als docent makkelijk een bitesize toets kunt maken in Schoology. We hopen dat je na afloop geïnspireerd de deur uit loopt. 2.13 - Leren met interactieve media Onderwijs ontwerpen waarbij gebruik wordt gemaakt van interactieve media voor ‘individueel verwerven’ en ‘actief samen leren’. Welke mogelijkheden biedt ICT bij het leren van studenten/leerlingen? Wat vraagt dat van mij als docent? In deze workshop gaan we ervaren hoe je als docent leerlingen/studenten een actieve rol geeft in het leerproces en hoe je gepersonaliseerd onderwijs kunt verzorgen m.b.v. ICT. Kortom: hoe maak je onderwijs interactief door de inzet van media bij het leren. 2.14 - Kal didactiek Waarom moet onderwijs innoveren en wat draagt deze werkvorm bij? In deze workshop wordt de beschrijving van de vorm, het experiment wat ermee loopt, beschreven. Doelstelling deelnemers een extra kijk op didactiek te geven en ideeën te geven voor de eigen onderwijspraktijk Het is interessant voor iedereen die bezig is met didactiek. 2.15 - Kwaliteit van internationale partners Het afgelopen jaar heeft een aantal instituten samen met het Office for Internationalisation gewerkt aan een aantal instrumenten (zogenaamde ‘Quality Frameworks’) om de kwaliteit van internationalisering en internationaliseringsactiviteiten in kaart te brengen. Zo kan de kwaliteit van internationale partneruniversiteiten worden gemeten, maar zijn er ook criteria bedacht waaraan je de meerwaarde van inkomende stafuitwisseling en gastcolleges kun beoordelen. In de workshop zullen we gaan bekijken hoe het Quality Framework in de praktijk toe te passen is en op welke manier je dit kunt inzetten bij een accreditatie. Bij landelijke opleidingsoverleggen is gebleken dat bij accreditaties wordt gevraagd naar de kwaliteit van de internationale partners, waarom een opleiding kiest voor bepaalde partners en hoe de kwaliteit geborgd wordt. De workshop helpt docenten om inzicht te krijgen in de kwaliteit van (activiteiten binnen samenwerkingsverbanden met buitenlandse partners. Medewerkers die internationalisering in hun portefeuille hebben en kwaliteitszorgmedewerkers. 2.16 - Werken aan taalbewust onderwijs Dorien, docent Economie bij FLOT, heeft als taak om studenten op de bachelor lerarenopleiding te begeleiden bij het doen van praktijkonderzoek. Dat levert wat zorgen op. Ook zorgen over de taalvaardigheid van haar studenten. De helft van Doriens tijd gaat op aan het leren schrijven van een verslag door studenten. Zou dat komen omdat gedachten, die studenten op papier willen krijgen, steeds van vorm en inhoud veranderen tijdens het schrijfproces? • Hoe begeleid je studenten bij een kerndoel van het schrijfonderwijs: leren zeggen wat je wilt zeggen? • Moet je begeleiden op micro-, meso- of macroniveau? • Dorien is niet de enige opleider die met zulke vragen worstelt…. • Samen met collega’s uit de vakgroep Nederlands en Taalwerkplaats is Dorien aan de slag gegaan om taalbewust onderwijs te bieden. • Wat kenmerkt taalbewust onderwijs? Mariette en Christel, taalexperts binnen FLOT, schetsten enkele mogelijkheden en leggen uit waarom deze didactiek aanslaat bij Dorien, haar studenten en andere collega’s. Aan de hand van concrete studentproducten zullen we vervolgens samen met deelnemers aan de workshop werken aan de toepassing van deze didactiek. Na afloop hebben deelnemers enkele instrumenten en tips die Dorien in haar lessen gebruikt, ook in hun rugzak mee naar de les van morgen.
8
2.17 - Onderwijs voor duurzame ontwikkeling Deelnemers leren: • • •
wat kenmerkend is aan onderwijs voor duurzame ontwikkeling; hoe kenmerken van onderwijs voor duurzame ontwikkeling in de praktijk toegepast kunnen worden; van elkaars ideeën.
Doelgroep: Alle docenten die ruimte zien in zijn of haar onderwijs invulling te geven aan maatschappelijke vraagstukken en/of duurzame ontwikkeling. Onderwijs voor duurzame ontwikkeling bevat enkele uitgangspunten: studenten kunnen systeemdenken, kritisch denken, dimensiedenken, oplossingsgericht- en inclusief denken. Deze uitgangspunten zijn gebaseerd op de vijf competenties voor docenten voor onderwijs voor duurzame ontwikkeling, zoals die in 2008 zijn geformuleerd vanuit de UNECE (Sleurs et al, 2008). Deze 'competenties' gaan over geïntegreerde kennis, systeemdenken, waarden en ethiek, emotie en actie. In deze workshop staan we stil bij de betreffende uitgangspunten en de wijze waarop die zijn vormgegeven kunnen worden. Vragen die aan bod zullen komen, zijn: vormen deze uitgangspunten goede handvatten om studenten in staat te stellen zélf onderwijs voor de toekomst vorm te geven? En welke kansen bieden deze uitgangspunten om voor studenten het onderwijs uitdagend te maken? Hoe zou een onderwijsleermoment er op basis van deze uitgangspunten uiteindelijk uitzien? Deze laatste twee vragen beantwoorden we aan de hand van een korte documentaire (vijf minuten) over de aanplant van palmolie in Uganda. Tot welke leervragen leidt deze documentaire, op basis van de vier eerder genoemde uitgangspunten? En in welke vorm dienen studenten deze leervragen te exploreren, kortom: hoe zou een onderwijsleermoment er dus uitzien? 2.18 - Professionele Identiteitsontwikkeling van leraren als Dialogische Leerproces Docenten die willen leren over hun eigen professionele identiteit met een onderbouwd instrument om de dialoog aan te gaan. Docenten in HBO krijgen steeds meer complexe rollen: naast vak-expert en begeleider van studenten (SLB, afstudeeronderzoek e.d.) ook coach van collega’s, innovator, onderzoeker e.d. Uit mijn promotieonderzoek blijkt dat docenten hun professionele identiteit ontwikkelen als meerstemmig zelfverhaal in dialoog met studenten, zichzelf, collega’s of de opleiding en de maatschappij. Drie dominante thema’s komen daarbij in hun verhalen naar boven: ‘Tussen zorg en ontwikkeling’ in hun begeleiding naar studenten: ‘Tussen erkenning en autonomie’ in hun beroepspraktijk en ‘Tussen levensthema en maatschappelijke positionering’ in hun loopbaan. 2.19 - Playground innovatielab Venlo We share our approach to set up an InnovationLAB to stimulate, incubate and manage innovative ideas. You need to have an interest in applying these ideas yourself. You are open to innovation, if yes: JOIN! 2.20 - Cultural diversity and teaching methods: the benefits of comparing How to implement a functional approach in their teaching methods, applied to ethics classes. De deelnemer krijgt een verdieping in vergelijkende methoden die didactisch gebruikt kunnen worden mee. Zodoende is het mogelijk om op een prettige manier cultureel relativisme te stimuleren, zonder dat een docent daarbij noodzakelijkerwijs volstrekt neutraal moet proberen te zijn, in het doceren van ethische, maar wellicht ook andere vakken in een internationale omgeving.
9
