Over het algemeen worden per schooljaar vier JeugdSportPas periodes aangeboden, doorgaans tussen de schoolvakanties in

JeugdSportPas VO Organisatie: Sportservice Noord-Holland Contactpersoon: heer Hubert Habers Contactpersoon 2: Erkenningen:

Sport- en beweegaanbod Achtergrond Samenvatting JeugdSportPas VO is een sportkennismakingsproject voor middelbare scholen. Scholen en sportverenigingen zorgen er samen voor dat jongeren uit het voortgezet onderwijs kennis kunnen maken met diverse takken van sport. Omdat kinderen in de basisschoolleeftijd al kennismaken met het project en de lokale sportverenigingen komen er extra doelstellingen bij voor de oudere doelgroep. Op deze leeftijd kunnen de jongeren weer opnieuw enthousiast worden gemaakt voor sport. Veel verenigingen kampen immers met een tekort aan jeugdleden van 13-18 jaar. Bij de JeugdSportPas VO kunnen naast verenigingssporten ook 'bijzondere' sporten worden aangeboden die goed aansluiten bij de leeftijd van de doelgroep. Een voorbeeld is panna voetbal. Zo wordt niet alleen verenigingssport maar ook sporten op straat gestimuleerd. Voorbeelden van verenigingssporten die goed aanslaan bij de doelgroep zijn rugby en kickboksen. Welke sporten worden aangeboden hangt af van de lokale situatie. De JeugdSportPas VO is geschikt voor alle groepen van het Voortgezet Onderwijs. Het project wordt in veel gemeenten ook aan het basisonderwijs aangeboden waardoor de jongeren al op basisschoolleeftijd bekend zijn geraakt met het project. Over het algemeen worden per schooljaar vier JeugdSportPas periodes aangeboden, doorgaans tussen de schoolvakanties in. Per periode kunnen jongeren zich inschrijven voor de sport(en) van hun keuze. De jongeren betalen over het algemeen 5 euro voor 4 lessen. De vergoeding gaat vaak naar de sportvereniging. De lessen vinden na schooltijd plaats bij de sportverenigingen en zijn vaak vooraf gegaan door een introductieles op school. Hierbij kan de aanwezigheid een buurtsportcoach een belangrijke rol spelen. Er zijn drie varianten op de JeugdSportPas: met introductieles op school, zonder introductieles op school, en een combinatie van deze twee varianten binnen dezelfde gemeente.

1/9

Niet overal heeft het project dezelfde benaming. Het project wordt ook wel JeugdSportProgramma genoemd. Omdat in een aantal gemeenten ook cultuur aan het activiteitenaanbod is toegevoegd heet het project ook wel JeugdActiviteitenProgramma. Bij de JeugdSportPas is het gebruik van de website en inschrijfapplicatie een belangrijke succesfactor. Niet alleen is dit een ideaal instrument om de doelgroep mee aan te schrijven, ook levert het veel tijdsbesparing op en is het zeer geschikt als monitoringsinstrument.

Doel van het sport- en beweegaanbod JeugdSportPas VO kan verschillende doelen bewerkstelligen. De voornaamste zijn: 1. jongeren ontwikkelen kennis over en ervaring met meerdere sporten en sportverenigingen in de buurt/gemeente. Zij komen op een laagdrempelige manier in aanraking met sport. Jongeren die gestopt zijn met sporten bij een vereniging ervaren opnieuw hoe leuk sporten is. 2. Jongeren blijven een leven lang sporten door een bewuste sportkeuze, nu of later. Door deze sportoriëntatie van nu, wordt sportuitval op latere leeftijd tegen gegaan. 3. Aanwas nieuwe jeugdleden voor sportverenigingen, die vaak te kampen hebben met een terugloop in leden uit de leeftijdscategorie van het voortgezet onderwijs. 4. Verbetering van het sport(gezondheids)- en bewegingsklimaat binnen de gemeente. 5. Jongeren die niet lid zijn van een sportvereniging en daardoor weinig sporten kunnen door middel van de JeugdSportPas toch het hele schooljaar door goedkoop deelnemen aan sportactiviteiten.

Hoofddoel Subdoelen Doelgroep Eind doelgroep De JeugdSportPas VO is een vervolg aanbod op het JeugdSportPas project dat aan het basisonderwijs wordt aangeboden. Het project wordt in diverse gemeenten al aan het voortgezet onderwijs aangeboden en richt zich op jongeren van 12 tot 18 jaar. Omdat kinderen in de basisschoolleeftijd al kennismaken met sportverenigingen komen er extra doelstellingen bij voor de oudere doelgroep. Op deze leeftijd kunnen de jongeren weer opnieuw enthousiast worden gemaakt voor sport. Veel verenigingen kampen immers met een tekort aan jeugdleden van 13-18 jaar. In combinatie met andere interventies of fittesten is doorverwijzingen van jongeren met bewegingsarmoede naar de JeugdSportPas VO goed mogelijk. Deze jongeren kunnen een voorrangspositie krijgen bij het indelen. Daarnaast kan via de JeugdSportPas VO applicatie ook monitoring plaatsvinden. Niet alleen de deelname aan activiteiten binnen de JeugdSportPas VO worden immers geregistreerd, maar ook of jongeren lid zijn van een sportvereniging, of zij meedoen aan schoolsporttoernooien en of zij MRT lessen volgen. Intermediaire doelgroep Bij de JeugdSportPas wordt samengewerkt met scholen, vakdocenten en sportverenigingen en hun trainers. De scholen en vakdocenten hebben een belangrijke rol bij de promotie van het project en de activiteiten. De verenigingen en hun trainers zorgen voor het sportaanbod, met ondersteuning de buurtsportcoaches van Sportservice Noord-Holland.

Intermediaire doelgroep

2/9

Probleembeschrijving Probleem

Aanpak Strategie Binnen de JeugdSportPas VO wordt met drie modellen gewerkt, waarop diverse variaties mogelijk zijn. Model 1: Met introductielessen op school Per periode worden op school introductielessen gehouden. Na de introductielessen kunnen de jongeren zich inschrijven voor de kennismakingslessen bij de vereniging. De introductieles wordt verzorgd door een groepsleerkracht, vakleerkracht, buurtsportcoach of de sportvereniging zelf. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van de lesbrieven van Sportservice Noord-Holland. Voordelen: - alle jongeren maken kennis met de sporten, niemand uitgezonderd. - jongeren schrijven zich vaker tegelijk met vrienden in. - vakleerkrachten kunnen input voor de invulling van hun gymlessen uit de lesbrieven halen. - betrokkenheid van de school is aanwezig, zij kunnen de jongeren motiveren om deel te nemen aan de - lessen bij de verenigingen. Nadelen: - er zijn soms geen vakdocenten of buurtsportcoaches aanwezig om de introductielessen te geven. (oplossing: de gastles kan worden gegeven door trainers van de sportverenigingen.) - vakleerkrachten vinden het te veel werk om de introductielessen te geven. (oplossing: de gastles kan worden gegeven door trainers van de sportverenigingen.) - jongeren hebben de keuze uit een beperkt aantal sporten om aan deel te nemen. (oplossing: naast sporten met een gastles ook sporten aanbieden zonder gastles) Model 2: Zonder introductielessen op school Op school krijgen de jongeren per periode informatie over het sportaanbod en wordt hen verteld hoe ze zich kunnen inschrijven. De jongeren volgen de kennismakingslessen bij de vereniging, zonder eerst een introductieles op school te hebben gehad. Voordeel van dit model is dat er meer sporten aangeboden kunnen worden, het eenvoudiger te organiseren is en minder tijd en geld kost. Voordelen: - jongeren kunnen veelal kiezen uit een breder sportaanbod. - de tijdsinvestering voor scholen is minder. - de tijdsinvestering voor de verenigingen is minder - de kosten van de activiteiten zijn lager Nadelen: - niet alle jongeren komen in aanraking met nieuwe sporten. (oplossing: met extra PR de jongeren toch enthousiasmeren om deel te nemen aan de kennismakingslessen.) - er is minder betrokkenheid vanuit de school bij het project. (oplossing: de school extra betrekken bij PR, inschrijving en op de hoogte houden van het aantal aanmeldingen van de school, om zo de betrokkenheid toch hoog te houden.) Model 3: Combinatie methode 1 en 2 De aanpak in een gemeente kan per wijk en school verschillen. Een combinatie van beide methoden is dan ook mogelijk. Met name grote gemeenten met veel wijken en/of dorpskernen kiezen voor een mengvorm. In een aantal aandachtswijken waar gemiddeld minder jongeren lid zijn van een sportvereniging wordt model 1

3/9

toegepast: eerst kennismakingslessen op de school/scholen, daarna vier vervolglessen via de sportvereniging (waar mogelijk in de wijk of op school). In de overige wijken of dorpskernen kunnen jongeren zich rechtstreeks aanmelden voor de vier vervolglessen van de sportverenigingen. Bij alle modellen worden sportverenigingen gestimuleerd om na de vier kennismakingslessen een extra laagdrempelig vervolgaanbod aan te bieden, bijv. langere uitleen van sportmateriaal, korting op het lidmaatschap, trainingsgroep na schooltijd op locatie van de school. Invoering van de JeugdSportPas VO De JeugdSportPas VO in stappen (uitgaande van digitaal inschrijving en de methode zonder kennismakingslessen op school) ziet er als volgt uit. Stappen opstartfase 1. Bepalen doelstellingen project in samenspraak met gemeente 2. Bepalen doelgroep project in samenspraak met gemeente 3. Bepalen methode project in samenspraak met gemeente 4. Bepalen wijze van inschrijven 5. Benaderen van scholen 6. Benaderen van vereniging 7. Bij digitaal inschrijven: het klaarmaken van de JSP-website en applicatie Stappen per blok 8. Openen inschrijving en promotie blok 9. Indelen van jongeren aan de hand van de inschrijvingen 10. Afmeldingen doorvoeren en eventueel jongeren van de wachtlijst herplaatsen 11. Kennismakingslessen 12. Incasseren afgegeven eenmalige digitale machtigingen 13. Afhandeling

Samenwerking Bij de JeugdSportPas VO wordt door de uitvoerders (regiokantoren Sportservice Noord-Holland) samengewerkt met scholen, vakdocenten en sportverenigingen en hun trainers. De scholen en vakdocenten hebben een belangrijke rol bij de promotie van het project en de activiteiten. De verenigingen en hun trainers zorgen voor het sportaanbod in samenwerking met de buurtsportcoaches.

Duur en intensiteit Over het algemeen worden per schooljaar vier JeugdSportPas periodes aangeboden, doorgaans tussen de schoolvakanties in. Sommige gemeenten hebben een aanbod dat niet gekoppeld is aan perioden, maar dat het hele schooljaar lang plaats heeft. Het hangt van de grootte van de gemeente af hoeveel activiteiten er per periode worden aangeboden. In kleine gemeenten worden er gemiddeld 2 sportcursussen per periode aangeboden om de verenigingen niet te overbelasten. In grote gemeenten kan dit aanbod uit tientallen activiteiten per periode bestaan. Een sportcursus bestaat vrijwel altijd uit 4 lessen van minimaal een uur, verspreid over 4 weken. Het JeugdSportPas project kan zowel op het basis onderwijs als voortgezet onderwijs worden aangeboden. De totale duur van de aanpak hangt dus af van de gemeentelijke keuze. Verenigingen proberen door deelname aan het project jongeren te enthousiasmeren structureel te laten sporten bij hun vereniging. Na het introductie aanbod staat het de verenigingen vrij een vervolgaanbod aan te bieden. Als de lessen bevallen zijn, leert de ervaring dat veel jongeren direct al lid van de sportvereniging worden.

Opzet van de interventie Locatie en uitvoerders

4/9

Overdraagbaarheid Ondersteuning Ondersteuningspakket Sportservice Noord-Holland heeft in veel gemeenten de interventie gestart en ook eigen medewerkers die de JeugdSportPas VO op lokaal niveau uitvoeren. Uitvoering door een eigen aangestelde lokale projectleider is zeer goed mogelijk. Sportservice Noord-Holland zal in dit geval de lokale projectleider scholen en begeleiden bij het opstarten en uitvoeren van het project. Deze ondersteuning kan de volgende elementen bevatten: JeugdSportPas VO webapplicatie Om de administratieve taken te verminderen maken de meeste aanbieders van JeugdSportPas VO gebruik van de JSP-applicatie. Via deze webapplicatie kunnen kinderen zich via uw eigen JSP-website inschrijven voor de JeugdSportPas VO. De bevestiging van inschrijving, betaling en informatie over de introductielessen verloopt geheel digitaal. De applicatie is tevens geschikt voor promotie en als monitoring systeem. De applicatie is inclusief een eigen JeugdSportPas VO website. In het standaard format kan men zelf teksten toevoegen. Bij gebruik van de applicatie is een uitleg aan de nieuwe gebruiker noodzakelijk en verplicht. Drukwerk/PR materialen De drukkerij van Sportservice Noord-Holland kan zorg dragen voor het ontwerp en vervaardigen van PR-materialen als folders, posters en flyers. Daarnaast kan de drukkerij ook de verzending van de brieven (voor de ouders) aan de scholen op zich nemen. Lesbrieven Aan de hand van lesbrieven kunnen groepsdocenten, vakdocenten of verenigingen introductielessen op scholen verzorgen. Handleiding Zowel voor de webapplicatie als de JeugdSportPas VO is een uitgebreide gratis handleiding aanwezig. Gebruik van de handleiding van de webapplicatie is verplicht en nodig om onnodige vragen aan de helpdesk te vermijden. Het is aan te raden voor het indienen van de aanvraag contact op te nemen met Sportservice Noord-Holland (Hubert Habers) om de mogelijkheden te bespreken.

Handleiding Zowel voor de webapplicatie als de JeugdSportPas VO is een uitgebreide handleiding aanwezig. Gebruik hiervan is kosteloos en verplicht, om onnodige helpdeskvragen te voorkomen.

Kwaliteitsbewaking Regelmatig wordt de JeugdSportPas VO tijdens het vaksectieoverleg van docenten lichamelijke opvoeding geëvalueerd. Tweemaal per jaar komen alle JeugdSportPas en JeugdSportPas VO coördinatoren bijeen om van elkaar te leren en het product te verbeteren. Het digitale JeugdSportPas VO systeem is uitermate geschikt voor de monitoring van activiteiten en deelnames van kinderen. Zo is het eenvoudig om statistieken te benutten om het product te verbeteren.

Materialen Implementatie

5/9

Randvoorwaarden Draagvlak Draagvlak bij samenwerkingspartners: Scholen zijn blij met de JeugdSportPas VO omdat hun leerlingen aan den lijve kunnen ervaren dat sporten leuk is, ze verschillende vaardigheden ontwikkelen en kennis maken met verschillende sporten. Sporten is gezond voor jongeren en een school is gebaat bij gezonde jongeren. Sportverenigingen krijgen middels de JeugdSportPas VO de kans om hun sport/ vereniging onder de aandacht te brengen/ leden te werven. Als verenigingen dit zelf zouden moeten bewerkstelligen zou het hen veel meer tijd en geld kosten. In de strijd tegen overgewicht bij jongeren vindt de GGD het een goede zaak dat de JeugdSportPas VO in gemeenten wordt uitgevoerd. Draagvlak op gemeentelijk (politiek ) niveau: De JeugdSportPas VO geeft gemeenten de kans te laten zien dat ze investeren in gezonde jeugd door het faciliteren van de JeugdSportPas VO. Hierdoor kunnen jongeren sportkennismakingslessen volgen tegen een goedkoop tarief. Draagvlak bij en participatie van de einddoelgroep: Jongeren kijken uit naar ieder nieuw blok van de JeugdSportPas VO. Ze beleven veel plezier aan het ervaren van verschillende sporten. Ze maken kennis met sporten die ze misschien niet eens kenden en leren hun grenzen verleggen. Jongeren geven zich graag op voor de JeugdSportPas VO en enthousiasmeren hun klasgenoten om dit ook te doen. Ouders zijn blij met de JeugdSportPas VO omdat hun kinderen op een goedkope en laagdrempelige manier met een breed sportaanbod kennis kunnen maken.

Deskundigheid Met de verenigingen wordt afgesproken dat het aantal vrijwilligers wordt afgestemd op het aantal deelnemers zodat er voldoende begeleiding aanwezig is. Voor de lessen wordt vooraf een max. aantal deelnemers bepaald. Binnen de JeugdSportPas VO wordt gewerkt met ervaren en/of gecertificeerde docenten of buurtsportcoaches.

Bereik Onbekend.

Locaties 15 gemeenten/stadsdelen 50 scholen(gemeenschap): PO, VO, VMBO, MBO, HBO, brede school 200 sportverenigingen

Aantal deelnemers Naar schatting 8.000 jongeren

Ervaringen met de uitvoering De ervaringen met de JeugdSportPas VO zijn positief. Er is in verschillende gemeenten onderzoek gedaan naar de JeugdSportPas VO. De volgende succes en faalfactoren kwamen hieruit naar voren: Succesfactoren

6/9

- Bewegingsconsulent - Goed contact met (vak) leerkrachten - Kick off begin schooljaar - JSP sportdag - JSP contactpersoon op school die zorgdraagt voor PR, bijv. middels nieuwsbrief - Gebruik maken van (digitale) nieuwsbrief scholen - School en wijk betrekken bij JSP VO - Herinneringsmail versturen via applicatie - Koppeling met andere projecten zoeken - Aandacht voor PR Faalfactoren - Verenigingen hebben zelf al een gratis kennismakingsaanbod (Tip: afstemmen en koppelen aan JSP) - Prijs en daardoor inkomsten te laag (tip: zoek sponsors of pas de prijs aan bij duurdere sporten) - Te weinig financiële middelen (tip: zoek sponsors of pas de prijs aan bij duurdere sporten) - Schoolprocedures (tip: verkrijg eerst voldoende draagvlak bij de scholen) - Applicatie te moeilijk (tip: laat nieuwe medewerkers die met de applicatie gaan werken eerst scholen) - Blokken kunnen beperkend werken (tip: kies voor een variant zonder blokken met een doorlopend aanbod) - Niet alle jongeren staan in database (alleen deelnemers): (tip: maak hierover afspraken met de scholen en laat alle leerlingen zich registreren) - Overbelasting scholen met projecten (tip: maar ruim van te voren goede afspraken met de scholen) - Overbelasting verenigingen met projecten (tip: maar ruim van te voren goede afspraken met de verenigingen en wijs hen op de voordelen van het project) - Sporten met beperkte capaciteit (Bijv. paardrijden) kunnen zorgen voor een lager deelnamecijfer (tip: maak met de vereniging afspraken over het aanbieden van meerdere lessen, zodat een groter aantal leerlingen bereikt kan worden) - Weinig invloed op kwaliteit lessen (tip: maar hier vooraf afspraken over met de verenigingen, controleer de kwaliteit van het aanbod en ga hierover in gesprek met de verenigingen) Er zijn ook andere partijen (niet zijnde regiokantoren van Sportservice Noord-Holland) die naar tevredenheid gebruik maken van de methode, de website en/of de inschrijfapplicatie. Voorbeelden zijn de JeugdSportPas VO in Amstelveen, Uithoorn, Haarlem, Hoorn en Purmerend.

Referenten Referenten Naam en functie Marloes Gosman, manager

emailadres [email protected]

telefoonnummer 072-57 63 880

Uitspraak van de persoon over kwaliteit van de interventie / het aanbod Het JeugdSportProgramma (+VO) is een uitstekend middel om kinderen van de basisschool en voortgezet onderwijs in Heerhugowaard op een laagdrempelige manier te laten kennismaken met sportactiviteiten. De kinderen/jongeren volgen 4 lessen bij de sportvereniging en kunnen dan eventueel lid worden. Het project wordt in Heerhugowaard ook op het voortgezet onderwijs aangeboden en dit bevalt goed. Kinderen kennen het project nog van hun basisschooltijd en zijn vertrouwd met het aanbod. Ook aanbieders van sportactiviteiten profiteren van de

7/9

instroom van nieuwe jeugdleden. De webapplicatie is een makkelijk hulpmiddel bij de uitvoering van de JSP (VO).

Naam organisatie Sportservice Heerhugowaard

Type organisatie Sportservicebureau

Website www.sportserviceheerhugowaard.nl

Referent 2 Naam en functie Saskia van der Meer, manager

emailadres [email protected]

telefoonnummer 020 3473459

Uirspraak van de persoon over kwaliteit van de interventie / het aanbod De JeugdActiviteitenPas ( JAP) is een succesvol middel om kinderen van de basisschool en voortgezet onderwijs op een laagdrempelige manier te laten kennismaken met sport, natuur en cultuuractiviteiten. Tegen een klein bedrag volgen zij 4 lessen bij een van de aanbieders. Lid worden mag, moet niet.. Ook voor de aanbieder is de JAP een mooi instrument, zij kunnen zo hun activiteit/sport in brede zin en meer specifiek hun club/vereniging onder de aandacht brengen. Aanbieders geven zelf hun mogelijkheden en beschikbaarheid qua dagen/tijden/aantallen etc aan. De webapplicatie is een efficient hulpmiddel bij het ’makelen’ van deelnemers en aanbieders. Inschrijven en machtigen tot betalen verloopt via deze applicatie. Mails en brieven kunnen vanuit dit systeem gestuurd worden. Ook zijn vele gegevens en rapportages uit de database op te vragen.

Naam organisatie Amstelveens Sportbedrijf

Type organisatie Sportbedrijf

8/9

Website www.amstelveenssportbedrijf.nl

Kosten en uren Kosten en uren Komen tot een (lokaal) samenwerkingsverband: € 275,- eenmalig (5 uur), 200,- jaarlijks (5 uur) Drukwerk € 500,- jaarlijks (inclusief verplichte uitleg webapplicatie en handleiding) Leveren/uitvoeren sport- beweegaanbod € 4.000,- jaarlijks (+/- 25 uur per blok) PR activiteiten en communicatie € 4.000,- jaarlijks (+/- 25 uur per blok) Monitoring en evaluatie € 1.000,- jaarlijks (20 uur jaarlijks) Kostten webapplicatie (inclusief verplichte uitleg webapplicatie en handleiding) Eenmalige instapkosten: € 950,Jaarlijkse bijdrage (inclusief uitbreiding VO) € 2653,46

Toelichting op kosten en uren De genoemde kosten zijn sterk afhankelijk van het aantal activiteiten en deelnemers en gekozen werkwijze. Bovenstaand voorbeeld is een schatting op basis van kosten en uren op basis van een aanbod verdeeld over 4 blokken met 2 sporten per blok. De JeugdSportPas VO genereert ook inkomsten in de vorm van deelnemersbijdragen. Deze gaan vaak als vergoeding naar de deelnemende sportverenigingen.

Bijlage 101

9/9