OVER CONCRETE SAMENWERKING IN PRAKTIJK, EERSTE EN TWEEDE LIJN. NHG-Congres Programma VRIJDAG 21 NOVEMBER - RAI - AMSTERDAM

OVER CONCRETE SAMENWERKING IN PRAKTIJK, EERSTE EN TWEEDE LIJN

NHG-Congres 2014

Programma VRIJDAG 21 NOVEMBER - RAI - AMSTERDAM

De specialist in spataderen, anale klachten en huidoncologie

93,5% van o nze patiënte n vindt de beh andeling bij Helder klinie k gelijk aan of beter dan in het ziekenh uis Onze specialisten behandelen al vele jaren

Helder kliniek:

patiënten met spataderen, anale klachten

gespecialiseerde en ervaren artsen

of huidoncologie. We zijn ontstaan vanuit

24/7 bereikbaar voor onze patiënten

Velthuis kliniek, de grootste kliniek van

eenvoudig doorverwijzen via Zorgdomein

Nederland. Daardoor hebben we jarenlange

geaccrediteerde nascholingsmogelijkheden

ervaring in spataderbehandelingen. We

korte wachttijden

maken gebruik van de nieuwste technieken

direct contact via onze Huisartsentelefoon

waardoor we een hoge kwaliteit zorg, korte

088-778 52 17

wachttijden

en

persoonlijke

aandacht

garanderen.

Kijk voor meer informatie op helderkliniek.nl of kom naar de stand op het NHG-Congres.

Eindhoven

Enschede

Hilversum

Rotterdam

Velp

Zeist


NHG-Congres 2014

Programma VRIJDAG 21 NOVEMBER - RAI - AMSTERDAM

Congresaanbieding

Handboek verrichtingen in de huisartsenpraktijk Meer dan twee jaar is gewerkt aan de volledige herziening van het enorm succesvolle Handboek verrichtingen in de huisartsenpraktijk. Ruim 80% van de huisartsen in Nederland heeft sinds het verschijnen in 2009 dit praktische naslagwerk aangeschaft. Het handboek is nu volledig geactualiseerd en uitgebreid. Nieuwe verrichtingen zijn toegevoegd en bestaande verrichtingen zijn verbeterd en geactualiseerd op basis van de laatste inzichten.

Handboek verrichtingen in de huisartsenpraktijk

volledig nieuwe druk

Lever op 21 november tijdens het congres uw oude boek in op de stand van Prelum medische media & nascholing en ontvang € 25,00 korting op de herdruk!

Handboek verrichtingen in de huisartsenpraktijk

Deze korting krijgt u bovenop uw NHG-ledenvoordeel van 15%!

Met ruim 700 afbeeldingen in kleur Goudswaard | in ’t Veld | Kramer

A.N. Goudswaard C.J. in ’t Veld W.L.M. Kramer

25-01-10 14:03

Winkelwaarde Ledenprijs NHG Inruil oude druk

€ 130,00 € 110,50 € 25,00

Prijs nieuwe druk

€ 85,50

Dit aanbod geldt alleen bij het inleveren van uw oude uitgave tijdens het congres. U kunt uw nieuwe druk direct meenemen of deze laten nasturen.

Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn de Algemene Voorwaarden van Prelum Uitgevers B.V. van toepassing, gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Utrecht op 3 oktober 2006 onder nummer 11058269. Een exemplaar van deze voorwaarden zal op verzoek worden toegezonden. De voorwaarden zijn tevens raadpleegbaar via www.prelum.nl.

Programmaoverzicht TOELICHTING PROGRAMMAONDERDELEN DE STRUCTUUR VAN HET CONGRES BEPAALT EEN DEEL VAN HET PROGRAMMA DAT U OP 21 NOVEMBER

Vrijdag 21 november 2014 8.30

Ontvangst en registratie

9.15

Plenaire opening Rob Dijkstra, bestuursvoorzitter NHG

9.45

Opening inhoudelijk programma Kees in ‘t Veld, congresvoorzitter

9.50

General practice: the boundary specialists Martin Marshall, general practitioner and professor of Healthcare Improvement, University College London

10.10

Geen samenwerking zonder leiderschap?! Wineke Schoo, gedragsbioloog en parkmanager van Koninklijke Burgers Zoo Arnhem

ZULT VOLGEN, DEELS KUNT U DE INVULLING OOK ZELF BEPALEN. DIT PROGRAMMABOEKJE HELPT U BIJ HET SAMENSTELLEN VAN EEN PROGRAMMA DAT OP UW EIGEN BEHOEFTEN EN NIEUWSGIERIGHEID IS TOEGESNEDEN. BEHALVE DE PLENAIRE GEDEELTES AAN HET BEGIN EN EINDE VAN HET

10.30 Pauze

CONGRES VOLGT U ZOWEL ’S MOR-

11.05

Grote sessie A

GENS ALS ’S MIDDAGS EEN GROTE

12.00

Wisselen van zaal

SESSIE. DAARNAAST KUNT U NOG

12.15

Kleine sessies

NAAR EIGEN VOORKEUR TWEE KLEINE SESSIES SELECTEREN, OOK

Kleine sessies Grote sessie A

13.10 Lunch

WEER EEN ’S MORGENS EN EEN ’S

14.25

MIDDAGS.

Grote sessie B

15.20 Pauze

Kleine sessies

15.55

Kleine sessies

16.50

Verzamelen in het Auditorium

Grote sessie B

17.00 21e-eeuwse geneeskunde: implicaties voor artsen en organisatie Marcel Levi, internist, voorzitter Raad van Bestuur en decaan Faculteit Geneeskunde UvA, AMC, Amsterdam 17.15

Blik op het NHG-Congres 2015

17.20

Energieke afsluiting

17.40 Borrel 18.15

Vertrek bussen richting Amsterdam ArenA

19.00 Avondprogramma

3

Inhoud Programmaoverzicht vrijdag 21 november (+ toelichting programmaonderdelen). . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Van de bestuursvoorzitter van het NHG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Van de congresvoorzitter.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Voorprogramma donderdag 20 november. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Plenaire lezingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Grote sessie ochtend 11.05 en 12.15 uur A.

Het hopeloze spreekuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Kleine sessies 11.05 en 12.15 uur KS.1 Crew resource management: inzichten uit de luchtvaart toegepast in de geneeskunde. . . . 15 KS.2 HoutenBeenTheater - Bal masqué. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 KS.3 Kinderspel! De huisarts en poh-ggz voor kinderen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 KS.4 Het zonnetje in de praktijk. Instroommanagement door praktijkassistente én huisarts. . . . 18 KS.5 Huisarts en praktijkondersteuner. Wie ondersteunt wie?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 KS.6 Alleen ga je sneller, samen kom je verder! Samenwerken rond mantelzorg. . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 KS.7 De krakende maatschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 KS.8 Het meekijkconsult in de praktijk. Voordelig op alle fronten!.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 KS.9 Op één lijn. Vernieuwing in de zorg ‘dicht bij huis’ (Postersessie). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 KS.10 Nothing ever really changes. Samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde: de patiënt profiteert!.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 KS.11 Huisarts en apotheker, 1 + 1 = 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 KS.12 Samenwerken langs de meetlat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

4

Grote sessie middag 14.25 en 15.55 uur B.

Huisarts en specialist. Een spannend een-tweetje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Kleine sessies 14.25 en 15.55 uur KS.13 HoutenBeenTheater - Bal masqué. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 KS.14 ‘Maar wat wilt u eigenlijk zelf?’ Mét de patiënt beslissen over een plan van aanpak. . . . . . . 29 KS.15 Samenwerken tussen professionals. Hoe leer je dat?.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 KS.16 Natuurlijk, oncologische zorg is huisartsenzorg!.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 KS.17 Waar wringt de schoen? Over de samenwerking tussen huisarts-specialist. . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 KS.18 Huisarts en poh-ggz. Grip op de basis-ggz.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 KS.19 Het Huisartsenteam, méér dan een zorggroep!.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 KS.20 Working apart together. Samenwerking van de huisartsenpraktijk met het sociale buurtteam.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 KS.21 Patiënten verdienen dappere dokters! Met elkaar optrekken in de zorg voor hart- en vaatziekten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 KS.22 Vanzelfsprekend of een uitdaging? Samenwerking tussen huisarts en specialist.. . . . . . . . . . . 37 KS.23 Coach, cure & care 2025. Bouwen aan de zorg van de toekomst. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 PRAKTISCH Avondprogramma vrijdag 21 november. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Samenstelling Werkgroep Congresorganisatie.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Samenstelling Wetenschappelijke Programmacommissie.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Zakelijke informatie en wetenswaardigheden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Aan dit congres werken mee. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48


5

Van de bestuursvoorzitter van het NHG Geachte collega, Samenwerken lijkt iets nieuws, maar u doet dat als huisarts natuurlijk al jaren. De afstemming met de patiënt, wijkzuster en specialist is er altijd al geweest, maar bestond vooral uit een-op-een-contact. Dat is nu wel anders. Onze praktijken zijn gegroeid en er lopen nu meer mensen maar ook verschillende disciplines rond. Er wordt vaker in teams gewerkt; patiënten en behandelingen zijn complexer. Er draaien meer mensen rond eenzelfde patiënt, ieder met zijn eigen expertise. Ook al is samenwerken een van de zeven competenties van de huisarts, we ‘doen het er vaak bij’, investeren er niet overdreven veel in en dan wordt het al snel als een last ervaren. Samenwerking lijkt niet tot onze kernactiviteiten te behoren. Maar is de communicatie over kankerpatiënten tussen de specialist en u echt goed geregeld? Sluit de chronische zorg in uw praktijk goed aan bij de basiszorg? Heeft u de juiste balans gevonden in uw samenwerking met uw praktijkondersteuner? En zo kan ik nog wel een paar vragen bedenken! Voor u én voor de patiënt is het van belang dat de zaken goed zijn geregeld, in de praktijk maar ook in de keten en met de tweede lijn. Organisatie en afstemming kunnen veel kwaliteit, efficiëntie en plezier in het werk opleveren. Tijdens het NHG-Congres ziet u vele voorbeelden van collega’s die hiertoe initiatief hebben genomen. En dan niet zo dat u na afloop kunt concluderen: leuk voor hen, maar ik kan er niks mee! Nee, de voorbeelden zijn vertaald in handige tools die u direct of na wat aanpassing in uw eigen praktijk kunt toepassen. Want daar komt u voor.

6

Onder leiding van de Brielse huisarts Kees in ’t Veld is een enthousiaste congrescommissie sinds een jaar bezig om een inhoudelijk sterk en gevarieerd programma voor u samen te stellen. Een programma waaruit u als huisarts of aios precies kunt kiezen wat u nodig heeft! Ik zie er naar uit om u te mogen verwelkomen op 21 november in de RAI te Amsterdam!

Rob Dijkstra, huisarts, bestuursvoorzitter NHG

Van de congresvoorzitter zelf aan de slag kunt, worden op het congres gepresenteerd. U hoort de do’s and don’ts bij het zoeken naar nieuwe wegen. If you want to go fast, go alone. If you want to go far, go together. Tijdens het NHG-Congres 2014 Dokteren doe je niet alleen proeft u de wijsheid die besloten ligt in dit Afrikaanse gezegde. Samenwerking in de praktijk, in wijk en regio, en met de tweede lijn krijgt op 21 november 2014 op een concrete manier invulling. Opdat u met plezier aan het werk blijft en opdat de zorg rond de patiënt optimaal vorm krijgt! Een congres voor iedere huisarts Overal wordt gesproken over kwalitatief goede en bovendien betaalbare zorg ‘dicht bij huis’. Om daaraan invulling te geven doen we er als huisartsen goed aan onze krachten te bundelen: met onze collega-huisartsen in de praktijk en in de regio, met teams die wijk- en buurtgericht werken en met medisch specialisten. De huisarts is meer dan ooit spin in het web De organisatie en financiering van de zorg gaat op allerlei manieren ingrijpend op de schop. Naast kwaliteit speelt betaalbaarheid een steeds grotere rol. De huisartsenpraktijk staat voor de uitdaging om aan alle veranderingen het hoofd te bieden. Op verschillende plaatsen in het land slagen ‘dappere dokters’ erin om met prachtige initiatieven niet alleen het hoofd boven water te houden, maar daadwerkelijk stappen te zetten voor en met de patiënt. Deze inspirerende voorbeelden, waarmee u

De keynote-sprekers zetten u aan het denken Huisarts Martin Marshall, professor of Healthcare Improvement aan het University College in Londen, bijt het spits af. Marshall slaagt er altijd weer in om de ontwikkelingen in de huisartsenzorg op een vernieuwende manier te belichten. Gedragsbioloog Wineke Schoo, parkmanager van Koninklijke Burgers Zoo, laat ons zien hoe chimpansees met elkaar samenleven en samenwerken. Tot slot vertelt Marcel Levi, internist en bestuursvoorzitter van het AMC, over zijn visie op de samenwerking tussen huisartsen en medisch specialisten. Betere samenwerking in de medische as kan (moet?) immers tot aansprekende resultaten leiden! Ook dit jaar weer een ‘driegangenmenu’ Als voorgerecht treedt een ‘oude bekende’ op: Ernst van der Pasch presenteert op donderdagavond 20 november zijn nieuwe voorstelling Beter. Dat mag u niet missen! Het programma wordt mede mogelijk gemaakt door de SBOH. Als hoofdgerecht serveren wij u natuurlijk het congres zelf. En het dessert is een spetterend feest in de Amsterdam ArenA. De congrescommissie rekent op uw komst! Kees in ’t Veld, huisarts, voorzitter Wetenschappelijke Programmacommissie

9

Voorprogramma donderdag 20 november

Ernst van der Pasch – Beter

Ernst van der Pasch was al cabaretier, zanger, stand-up musician en tv-presentator. Nu is hij ook nog dokter. Ernst maakt mensen beter. Want dat doen dokters. Maar wat is dat eigenlijk: beter? En word je daar nou zelf nog een beter mens van, van andere mensen beter maken?

Na twaalf jaar op het podium besloot Ernst van der Pasch in 2010 om alsnog zijn studie Geneeskunde af te maken. Hij keerde als de oudste co-assistent van Nederland terug naar het ziekenhuis en keek daar vol verbazing rond in een vreemde wereld. Twee jaar lang zoog hij zich vol met kennis. En met verhalen. Veel verhalen. En natuurlijk moest hij daar een voorstelling over maken. Over hoe het is om opnieuw te beginnen. Om meer niet te weten dan wel. Over hoe het er nou echt aan toegaat in zo’n ziekenhuis. Over samenwerken en tegenwerken. Over breuken, longontstekingen en etterende wonden. Over hoe intiem je kan worden

Dit voorprogramma wordt mede mogelijk gemaakt door SBOH.

10

met iemand die je niet kent. Over baby’s die geboren worden, en over mensen die doodgaan. Over hoe het is om dokter te worden. Hoe het is om mensen te troosten. Om ze aan het lachen te maken. En beter. Want dat doen dokters tenslotte: Beter maken. Wat dat ook moge zijn.’ De voorstelling Beter vindt plaats in het Auditorium van de RAI. U bent vanaf 20.30 uur welkom voor een kopje koffie of thee. De voorstelling start om 21.00 uur en duurt 90 minuten. Na afloop is er gelegenheid om na te praten onder het genot van een hapje en een drankje.

Engelstalige lezing

General practice: the boundary specialists

De huisartsgeneeskunde heeft in de afgelopen decennia enorme stappen gezet in de ontwikkeling tot een eigenstandig specialisme en de huisartsenpraktijk krijgt een steeds centralere rol in de gezondheidszorg. Toch vinden veel huisartsen het niet eenvoudig om aan alle verwachtingen het hoofd te bieden. Misschien komt dat omdat de fundamentele rol van de huisarts niet voor alle belanghebbenden vanzelfsprekend is, niet zonder meer wordt begrepen. De huisarts is dé specialist op het snijvlak tussen ziek voelen en ziek zijn, gezondheid en welzijn, zekerheid en onzekerheid, care en cure, zelfzorg en professionele zorg. Op het grensvlak tussen de noden van het individu en die van de gemeenschap. De spanningen worden duidelijker zichtbaar naarmate de gezondheidszorg meer kan en vermag, maar tegelijk complexer wordt. Als de huisarts zich duidelijker positioneert als dé specialist op de diverse snijvlakken groeit de rol van de huisartsgeneeskunde in de gezondheidszorg en wordt de huisartsen praktijk begrepen en gewaardeerd door patiënten, zorgverzekeraars en politici!

General practice has made massive strides in its development as a speciality over recent decades and there is much talk about its central role in the health system. It is therefore ironic that many GPs are finding it increasingly difficult to be effective, moral is plummeting and recruitment and retention are growing problems.

Plenaire lezingen (ochtend)

Spreker Martin Marshall general practitioner and professor of Healthcare Improvement, University College London

In this presentation I will make a case that the position we find ourselves in is a consequence of a lack of understanding of the fundamental role of the general practitioner. A GP’s job is to act as a boundary specialist, to operate at the interface between areas where there are legitimate competing demands – the boundary between illness and disease, health and wellbeing, certainty and uncertainty, care and cure, self-care and professional care and between individual and collective need. These tensions are becoming greater as health care becomes increasingly sophisticated and complex. They are inherent to the nature of health and healthcare, so pretending that they don’t exist, or positioning in one camp or the other, is unrealistic and unhelpful. General practice will only thrive and deliver benefit for individuals, communities, the health system and wider society when their role as boundary specialists is made more explicit by GPs themselves, and is understood and valued by others.

11

Geen samenwerking zonder leiderschap?! Plenaire lezingen (ochtend)

Spreker Wineke Schoo gedragsbioloog en parkmanager van Koninklijke Burgers Zoo, Arnhem

Wat hebben chimpansees en huisartsen gemeen? Kan er worden samengewerkt zonder leiderschap? Waarom is verzoenen zo belangrijk? En is wederkerigheid de sleutel tot succes?

12

Wineke Schoo zal spreken over hoe chimpansees omgaan met leiderschap, samenwerking, verzoening en wederkerigheid. Van welk gedrag we nog iets kunnen leren, maar ook welk gedrag we moeten vermijden om te komen tot een goede samenwerking. Wat maakt een groep chimpansees eigenlijk succesvol? En blijft een succesvolle leider in een veranderende omgeving altijd succesvol? Is een groep chimpansees gebaat bij verandering of juist bij stabiliteit? En geldt hetzelfde ook voor huisartsen? In een prikkelende voordracht zullen voorbeelden van leiderschap en samenwerking binnen een chimpanseegroep de revue passeren. Ook zal Wineke Schoo belichten hoe leiderschap te herkennen is en hoe een leider aan de top komt en blijft (of niet).

21e-eeuwse geneeskunde: implicaties voor artsen en organisatie

Geneeskunde maakt in de 21e eeuw razendsnelle veranderingen door met als belangrijk resultaat een langere levensduur, hoewel dat niet noodzakelijkerwijs meer gezonde jaren zijn. Overlijden door ziekte wordt dikwijls omgeruild voor overleven met ziekte. Ook wordt geneeskunde steeds complexer, met toenemende subspecialisatie in alle echelons tot gevolg. Het is belangrijk dat in de komende jaren zowel onze manier van werken als de organisatie van de gezondheidszorg beter aansluit bij de veranderingen in de geneeskunde, de zorgvraag van onze patiënten en de behoeften van de samenleving. Dat vereist een andere manier van werken van artsen, een verandering in de rol van de huisarts ten opzichte van (sub-)

Plenaire lezingen (middag)

Spreker Marcel Levi internist, voorzitter Raad van Bestuur en decaan Faculteit Geneeskunde UvA, AMC, Amsterdam

specialisten en een andere opzet van ziekenhuiszorg en eerstelijnscentra. Marcel Levi spreekt over de noodzakelijke veranderingen in de organisatie van de gezondheidszorg en de opstelling van de verschillende professionals om de uitdagingen van de geneeskunde in de 21e eeuw adequaat te adresseren.

13

Het hopeloze spreekuur Grote sessie A (ochtend)

Sprekers Adriënne van den Bosch stoppen-met-roken-consulente Michiel Jans huisarts en staflid huisartsopleiding UMC Groningen Kitty de Jong projectleider Innovatie Evean Daan Kerklaan directeur Zorroo Hans Moolenburgh huisarts, Katwijk Kees van der Plas huisarts n.p., projectleider Netwerkzorg COPD Waterland Tony Poot kaderhuisarts ouderengeneeskunde, projectleider MOVIT en adjunct-hoofd huisartsopleiding LUMC Leiden Claudia de Waard coördinator NHG-Kaderopleiding Ouderengeneeskunde

Brrrr… een visiteaanvraag van mevrouw De Vries. Weer een exacerbatie, en maar door blijven roken! U kent het wel, dat verlammende gevoel bij zo’n heartsink patient. Die onmacht bij de zoveelste opname die voorkomen had kunnen worden als ze gewoon haar leefstijl wat zou hebben aangepast en de behandelingsadviezen had opgevolgd. Maar hoe pak je dat aan, wie kan dat demonstreren?

14

Of neem nou de kafkaëske rompslomp wanneer je een effectief en afdoende gefinancierd stoppen-met-roken-spreekuur wilt opzetten; wie kan daar nou eens een soepel draaiend voorbeeld van laten zien? Of die kwetsbare oudere, juist terug uit het ziekenhuis, met onduidelijkheid over de medicatie. Zij valt steeds maar weer en haar wond geneest slecht. Iedereen is met haar bezig en toch gaat het niet goed. En jij bent de spil in de zorg, maar je ziet door de bomen het bos niet meer. Of al die heisa rond de jeugd-ggz! Zijn er überhaupt nog normaal functionerende kinderen, zonder een mogelijke gedragsstoornis? Waarover een woud aan hulpverleners met de huisarts en de poh-ggz willen overleggen? In deze multimediale grote sessie krijgt u oplossingen aangereikt en worden enkele best practices in heikele kwesties voor het voetlicht gebracht, gevoed door de praktijk van alledag. Na afloop bent u op de hoogte van een aantal handige contacten en websites die u helpen om de hopeloosheid om te buigen in praktische daadkracht.

Crew resource management: inzichten uit de luchtvaart toegepast in de geneeskunde

Dennie Wulterkens directeur Opleidingsinstituut Spoedeisende Geneeskunde, CRM-instructeur

Het functioneren in spoedeisende situaties kun je optimaliseren door: - inzetten van ‘closed-loop’-communicatietechniek (uit de luchtvaart); - vergroten van situatiebewustzijn; - inzetten van taakmanagement. In de hectiek van alledag, en vooral tijdens spoedeisende situaties, wordt van huisartsen handelend en sturend optreden verwacht. Bij een ongewenst verloop van zulke situaties blijken menselijke factoren vaak de aanleiding. In de luchtvaart is dit enkele decennia geleden herkend en als antwoord ontstond crew resource management. Deze methodiek van handelen en communiceren concentreert zich op het optimale gebruik van de talenten van alle aanwezigen.

Na een korte introductie waarin wordt uitgelegd hoe CRM ontstaan is en uit welke onderdelen het bestaat, worden herkenbare werksituaties gepresenteerd waarin u handvatten krijgt aangereikt om optimaal te communiceren en te handelen. Daarbij gaat het niet om de medisch inhoudelijke aspecten maar juist om uw persoonlijk functioneren.

Kleine sessie 1

Sprekers Jean van ’t Hof verkeersvlieger KLM en beroepscoach en trainer Aviation Coaching

CRM-technieken zijn bij uitstek toepasbaar in uw dagelijkse praktijk, maar bijvoorbeeld ook tijdens onverwachte (nood)situaties en samenwerkingsmomenten met de ambulancedienst. Ze bieden mogelijkheden om onder hoge werkdruk toch prioriteiten te stellen, een planning te maken, een goede overdracht te verzorgen, leiderschap uit te oefenen en communicatie te optimaliseren. Tijdens de sessie zal hiermee geoefend worden in een uitdagend scenario met patiëntveiligheid als eindbestemming.

15

Bal masqué Kleine sessie 2

HoutenBeenTheater

De duistere kant van samenwerking We praten niet graag over de duistere kant van samenwerking. In het gebied tussen ergernis en conflict wordt steeds minder gepraat en ligt de eenzaamheid om de hoek. Om u heen hoort u de onvermijdelijke succesverhalen: ‘Zo moet jij het doen, jij kan het ook en wij doen het zo!’ Maar achter de voordeur worden rekeningen vereffend, is het gunnen verdwenen en is de inspiratie weg.

Welkom op het bal masqué van het HoutenBeenTheater, waar u op onderzoek gaat naar de verhalen achter de voordeur. U gaat uw eigen weg in deze voorstelling waarbij wij u nu al zeggen dat u niet alles kunt zien en beleven. U wordt geconfronteerd met verhalen en inzichten over de duistere kant van samenwerking. U mag plezier maken en hoeft uw eigen masker niet af te doen. U observeert en vraagt zich af wat uw rol is aan de dark side van uw samenwerkingen.

16

Kinderspel! De huisarts en poh-ggz voor kinderen

De jeugdzorg gaat volgend jaar op de schop... De gemeente krijgt de beschikking over de portemonnee... Wat wordt de rol van de huisarts?

Onderzoek heeft uitgewezen dat de Eurekawerkwijze ook tot andere positieve uitkomsten leidt: minder gebruik van psychofarmaca en minder verwijzingen naar de tweede lijn. In deze sessie wordt de Eureka-werkwijze toegelicht: u krijgt praktische handvatten om u als een echte gezinsarts te profileren.

Kleine sessie 3

Spreker Dick Walstock huisarts, Enschede

De Eureka-werkwijze is ontwikkeld in Medisch Centrum Eudokia (in Enschede). De werkwijze laat zien dat de huisarts, in zijn beperkte tijd, samenwerkend met de pohjeugd-ggz en consulenten, op een zinvolle manier kan bijdragen aan de overgang van de organisatie van de jeugdzorg naar de gemeente.

17

Het zonnetje in de praktijk. Instroommanagement door praktijkassistente én huisarts Kleine sessie 4

Sprekers Nelleke Gruijters huisarts, Heeze Paul Ram huisarts i.r., UHD, Maastricht

Deze sessie wil huisartsen inspireren om met hun assistentes het instroommanagement vorm te geven. Dit leidt tot verbetering van de praktijkvoering en van het functioneren als team. Praktijkassistentes regelen de instroom van de praktijk. Zij vragen de patiënt naar de reden van komst, de hulpvraag en de beleving. Zij bepalen waar, bij wie en op welk moment de patiënt terecht kan. U bent als huisarts verantwoordelijk voor dat proces. Maar weet u of alles naar uw wens verloopt? Wat kunt u doen ter verbetering van dat proces?

18

In de sessie ziet u een voorbeeld van teamwork in een hele andere sector…: muziek! Aan de hand van de door u meegebrachte praktijkfolder staat u stil bij de afspraken over instroommanagement in uw eigen praktijk en gaat u na in hoeverre de werkelijkheid daarbij aansluit. U wordt als huisarts uitgedaagd de spreekkamer uit te komen en te observeren hoe uw assistente het instroommanagement vormgeeft. Welke hulpmiddelen zijn er en welke knelpunten kunt u overwinnen? Tot slot hoort u in een interview met een collega hoe scholing op praktijkniveau heeft geleid tot het maken van betere werkafspraken en protocollen binnen het team.

Huisarts en praktijkondersteuner. Wie ondersteunt wie?

Een huisarts die zijn vak goed uitoefent steekt meer energie in een optimale samenwerking met de poh dan in het zoveel mogelijk delegeren van taken. Met de komst van de poh heeft u er als huisarts een rol bij gekregen, die van supervisor. U wordt geacht het werk van de poh systematisch te beoordelen; u bent immers eindverantwoordelijk voor de chronische zorg en u wilt integrale zorg leveren. Hoe gaat u met die rol om? Gaat die u goed af? Wat komt daar allemaal bij kijken?

In deze sessie bespreken we eerst de verschillende rollen in de zorgverlening van de poh en de huisarts en waarom die rollen glashelder moeten zijn. Vervolgens komen systematisch alle voorwaarden aan bod die nodig zijn om u als huisarts de rol te laten vervullen die nodig is.

Kleine sessie 5

Spreker Guy Rutten huisarts, Juliuscentrum UMC Utrecht, afdeling Huisartsgeneeskunde

Knelpunten genoeg, dat zal duidelijk worden! U maakt samen met de andere deelnemers een korte analyse van de sterke en zwakke punten in de samenwerking met uw poh en stelt een enkel actiepunt vast waarmee u de samenwerking op korte termijn wilt optimaliseren. Na het volgen van deze sessie weet u precies wat u te doen staat in de samenwerking met de poh!

19

Alleen ga je sneller, samen kom je verder! Samenwerken rond mantelzorg Kleine sessie 6

Sprekers Taco Eisenga huisarts, Erica Marianne Nijhout projectmanager Yolanda Brandenburg beleidsmedewerker Welzijn Initiatiefnemers tot het ZonMw-Op één lijn-project ‘Kapstok’ te Emmen

Mantelzorgers bieden ondersteuning en zorg aan kwetsbare mensen. Voor u als huisarts zijn ze daarmee belangrijke partners in de zorg. Alleen als mantelzorgers goed toegerust zijn en niet overbelast raken, kunnen ze de langdurige en vaak ook intensieve zorg voor hun naasten volhouden. Weten wie welke ondersteuning kan bieden in de omgeving is daarbij essentieel. Het is daartoe belangrijk nauw samen te werken binnen de eerste lijn, met Welzijn én met de familie en vrijwilligers. Een op de vijf volwassenen is mantelzorger en is hier meer dan drie maanden en meer dan acht uur per week mee bezig. In de huisartsenpraktijk zijn mantelzorgers niet altijd zichtbaar: ze cijferen zichzelf en hun behoeftes vaak weg. Toch kom je meer mantelzorgers tegen in je praktijk dan je in eerste instantie zou denken. Het bespreekbaar maken van mantelzorg is niet typisch iets voor de huisarts alleen. Ook de thuiszorg, psychologen, gemeente, scholen en verenigingen hebben contact met mantelzorgers. Met elkaar en gebruikmakend van elkaars expertise kunnen betrokken partijen invulling geven aan hun maatschap-

20

pelijke rol en daarmee overbelasting van mantelzorgers en het zorgsysteem verminderen. Juist door samen te werken, bereik je meer. Het doel van deze sessie is dat u zich bewust wordt van de rol die de huisarts kan hebben bij mantelzorg en (het voorkomen van) overbelasting. Hebt u zicht op de mantelzorgers in uw praktijk? Bij welke patiënten, op welke momenten en hoe? Welke ondersteuning kunt u bieden? Wie kunt u bij dit maatschappelijke thema betrekken en hoe werkt u samen? Wat vraagt dat van u en wat levert het op? Met deze vragen gaat u tijdens de sessie actief aan de slag, samen met uw collega’s en de sprekers. Daarbij raakt u beter bekend met de handvatten die de vernieuwde LHV-toolkit Mantelzorg biedt. Informatie over het ZonMw-Op één lijn-project ‘Kapstok’ te Emmen:

De krakende maatschap

Moniek van den Ende huisarts, NHG-supervisor/(team)coach, lid NHG-expertgroep Coaches voor Medici Cor Vernooy begeleidingskundige, teamcoach, lid NHG-expertgroep Coaches voor Medici In samenwerking met: Birgitte van den Heuvel-Stoop, mediator

tie, teleurstelling, irritaties en energieverlies, soms leidend tot een breuk in het vertrouwen en het opbreken van de samenwerking. Samenwerken vergt onderhoud en als dat té lang achterwege blijft, ontstaan er spanningen die soms niet op te lossen zijn. In deze sessie krijgt u een methodiek aangereikt waarmee u gemakkelijk zelf de samenwerking in het team bespreekbaar kunt maken.

Kleine sessie 7

Sprekers Liesbeth van der Jagt andragoloog, teamleider NHG-Scholing, NHG-supervisor/(team)coach, lid NHGexpertgroep Coaches voor Medici

U gaat naar huis met frisse energie om het functioneren van uw eigen team een boost te geven!

Krakende wagens lopen het langst, zo luidt het spreekwoord. Dat is echter niet altijd het geval in de huisartsenzorg. Samenwerking in het praktijkteam of het eerstelijnsteam gaat maar al te vaak gepaard met miscommunica-

21

Het meekijkconsult in de praktijk. Voordelig op alle fronten! Kleine sessie 8

Spreker Guy J.C. Schulpen medisch directeur ZIO, Maastricht

Samenwerking tussen huisarts en specialist loont! Het meekijkconsult kan deze samenwerking succesvol vormgeven. Nieuw: vanaf januari 2015 vormt het meekijkconsult een vast onderdeel van de huisartsenzorg. Maar deze intensieve samenwerking tussen de eerste en tweede lijn is niet helemaal nieuw; die bestaat al sinds de jaren zeventig in de regio Maastricht. Het begon met het gezamenlijk consult van huisarts en specialist, vervolgens ontstond de ketenconsultatie en nu is de zogenaamde stadspoli de meest recente verschijningsvorm van samenwerking door de lijnen heen. Is het gezamenlijk consult een model waarbij intercollegiaal contact en wederzijdse

22

deskundigheidsbevordering centraal staat en leidt consultatie in de ketenzorg tot verregaande substitutie van de tweede naar de eerste lijn? Het meekijkconsult in de vorm van de stadspoli geeft nieuwe impulsen. Dit model omvat een systematische inbedding van de specialist binnen de eerstelijnszorg. In deze sessie bespreken we de ervaringen tot nu toe. Voor welke specialismen is dit samenwerkingsmodel geschikt? Welke rol vervullen de medisch specialisten naar de huisarts toe? Wat is de meest kansrijke locatie (wel of niet bij de huisarts)? Wat is het beste organisatiemodel en welke financiering hoort daarbij? Drie voorbeelden laten zien dat samenwerking loont voor huisarts, specialist én patiënt. Er is meerwaarde op talloze fronten. Graag delen wij onze ervaringen en geven we u praktische tips waarmee u zelf in uw regio aan de slag kunt gaan!

Op één lijn. Vernieuwing in de zorg ‘dicht bij huis’ (Postersessie)

U krijgt een kijkje in de keuken van vernieuwende projecten in de eerstelijns- en huisartsenzorg: wat werkt en waarom? Het programma Op één lijn van ZonWM stimuleert organisatorische versterking van vernieuwing in de zorg. Een goede structuur is immers onmisbaar voor het welslagen van een project!

De voorbeelden uit de praktijk die worden gepresenteerd lenen zich voor toepassing op andere plaatsen in het land. Wellicht bij u in de wijk, bij u in de regio? Grijp uw kans, laat u inspireren door de ervaring van anderen en profiteer van de opgedane kennis waarom een project kansrijk is!

Kleine sessie 9

Moderator Wil van den Bosch huisarts, Lent

Uitgebreide informatie vindt u op zonmw.nl/opeenlijn.

Aan de hand van korte posterpresentaties van concrete praktijkvoorbeelden krijgt u meer inzicht in het wat en het hoe van projecten die leiden tot een betere gezondheid en/of een betere kwaliteit van leven van de mensen die aan uw zorg zijn toevertrouwd.

23

Nothing ever really changes. Samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde: de patiënt profiteert! Kleine sessie 10

Sprekers Frank van Kemenade kaderhuisarts Ouderengeneeskunde, voorzitter LAEGO Annette van Lier specialist Ouderengeneeskunde, kaderarts eerste lijn

Goede samenwerking tussen huisarts en specialist ouderengeneeskunde is nodig om de kwaliteit van leven van de kwetsbare oudere patiënt te optimaliseren. Kwetsbare ouderen zullen steeds langer thuis blijven wonen. Een echte uitdaging voor de eerste lijn! Dus ook een uitdaging voor u als huisarts om met uw zorgpartners in de wijk kwalitatief hoogwaardige zorg te bieden aan deze zorgbehoeftige patiënten. Dat vraagt om protocolleren, logistieke afspraken en het delegeren van taken aan praktijkondersteuners of verpleegkundig

24

specialisten. Maar ook om inhoudelijke samenwerking met de specialist ouderengeneeskunde. Hoe gaat u dat aanpakken? Wat is daar voor nodig? Wat kan een zorggroep voor u betekenen? In deze sessie hoort u inspirerende voorbeelden hoe u in uw eigen praktijk de samenwerking met de specialist ouderengeneeskunde en de verpleegkundig specialist of praktijkondersteuner vorm kunt geven. De patiënt profiteert, maar u ook! We zullen daarbij ‘grensoverschrijdend’ te werk gaan met leerzame ervaringen uit Engeland, waar een soortgelijke ontwikkeling plaatsvindt. Vormen veranderen, maar de inhoud van uw zorg blijft eigenlijk als vanouds: gewoon integrale huisartsenzorg.

Huisarts en apotheker, 1 + 1 = 3

Willem van de Spijker stafapotheker PoZoB Arnold Romeijnders huisarts, medisch directeur PoZoB

Succesvolle samenwerking tussen huisarts en apotheker leidt tot aantoonbaar betere zorg en tot meer werkplezier van beide partijen.

Een belangrijke doelstelling is ‘het in de samenwerking naar voren werken’, waarbij de huisarts steeds beter leert voorschrijven en achteraf herstellen minder vaak nodig is. U neemt kennis van goede ervaringen in Zuidoost-Brabant. Samenwerking tussen huisarts en apotheker leidt daar tot aantoonbaar betere zorg, gewaardeerd door patiënten. Maar ook tot meer werkplezier voor huisarts en apotheker.

Kleine sessie 11

Sprekers Els van Dieten stafarts Farmacie PoZoB

Deze sessie biedt u de ingrediënten voor een succesvolle samenwerking met uw apotheker(s). Laat u inspireren!

Huisartsen en apothekers werken al jaren dagelijks en in fto’s met elkaar samen. De huidige werkwijze is meestal heel praktisch ingericht, maar kan met inbreng van nieuwe elementen aanmerkelijk verbeteren. Hoe gaat u om met geneesmiddelenreviews, regionale formularia en het gegeven dat de apotheker zijn rol als zorgverlener verder wil profileren? Wat betekent dat voor u als huisarts? Deze sessie neemt u mee om van knelpunten in de onderlinge samenwerking naar praktische en werkzame oplossingen te komen. U leert over het maken en implementeren van regionale formularia en van medicatie reviews. Diverse werkwijzen passeren daarbij de revue.

25

Samenwerken langs de meetlat Kleine sessie 12

Sprekers Loes Meijer huisarts, Amersfoort Marijke Labots-Vogelesang huisarts, Den Helder Annemarie de Vries-Moeselaar WDH-coördinator namens de NHG-Commissie Wetenschappelijk Onderzoek

Werken we goed samen? Hoe meet je dat? De wetenschappelijke literatuur geeft daarvoor niet veel aanknopingspunten, maar over een aantal criteria bestaat wel overeenstemming, bijvoorbeeld: - Is het doel van de samenwerking duidelijk?

26

- Wat levert samenwerking op voor de patiënt? - Hoe formeel of informeel is de samenwerking geregeld? - Zijn alle betrokkenen gemotiveerd om samen te werken? - Wordt de samenwerking regelmatig geëvalueerd? In deze sessie kunt u op uw eigen samenwerkingservaringen reflecteren door deze te toetsen aan de criteria uit de literatuur. Een praktisch bruikbaar model zal worden gepresenteerd waarna u leert dit toe te passen op uw eigen situatie.

Huisarts en specialist. Een spannend een-tweetje

Gust van Montfort traumachirurg, Eindhoven Patrick Bindels hoogleraar Huisartsgeneeskunde, Rotterdam

Dé oplossing van het zorgvraagstuk ligt volgens velen in een slimmere inrichting van de eerste en tweede lijn. Tegelijk is er een roep om méér kwaliteit, méér preventie en méér transparantie. Onderwerpen die zowel de tweede lijn als de huisartsen in de eerste lijn aangaan. Het is dus niet zozeer de vraag óf huisartsen en specialisten meer en beter gaan samenwerken, maar meer hóé ze dat dan gaan vormgeven. En hoewel huisartsen en specialisten vaak in harmonie samenwerken rond de patiënt, kan het zeker ook wringen.

In deze sessie gaan we lastige vragen en vooroordelen over-en-weer niet uit de weg. Sterker nog, we stellen ze centraal. ‘Kunnen die specialisten nu nooit stoppen met behandelen?’, aldus de huisarts. ‘Versjteren die huisarts en zijn poh niet mijn beleid?’, denkt de specialist. Huisarts en specialist nemen de vrijheid om hun hart te luchten en op zoek te gaan naar antwoorden op prangende vragen en flagrante vooroordelen. En als we er niet uitkomen… dan mag ú het zeggen!

Grote sessie B (middag)

Sprekers Rinske van de Goor huisarts, Utrecht

27

Bal masqué Kleine sessie 13

HoutenBeenTheater

De duistere kant van samenwerking We praten niet graag over de duistere kant van samenwerking. In het gebied tussen ergernis en conflict wordt steeds minder gepraat en ligt de eenzaamheid om de hoek. Om u heen hoort u de onvermijdelijke succesverhalen: ‘Zo moet jij het doen, jij kan het ook en wij doen het zo!’ Maar achter de voordeur worden rekeningen vereffend, is het gunnen verdwenen en is de inspiratie weg.

Welkom op het bal masqué van het HoutenBeenTheater, waar u op onderzoek gaat naar de verhalen achter de voordeur. U gaat uw eigen weg in deze voorstelling waarbij wij u nu al zeggen dat u niet alles kunt zien en beleven. U wordt geconfronteerd met verhalen en inzichten over de duistere kant van samenwerking. U mag plezier maken en hoeft uw eigen masker niet af te doen. U observeert en vraagt zich af wat uw rol is aan de dark side van uw samenwerkingen.

28

‘Maar wat wilt u eigenlijk zelf?’ Mét de patiënt beslissen over een plan van aanpak

Loes van Bokhoven huisarts te Elsloo, universitair docent vakgroep Huisartsgeneeskunde, Maastricht University Sandra Beurskens hoogleraar Doelgericht meten, vakgroep Huisartsgeneeskunde, Maastricht University, lector autonomie en participatie Zuyd Hogeschool Heerlen

Bij complexe en chronische aandoeningen is de terloopse vraag: ‘maar wat wilt u eigenlijk zelf?’ onvoldoende om samen met de patiënt over de aanpak van een probleem te beslissen.

De kern van shared decision making is het gezamenlijk wikken en wegen over het plan van aanpak van een probleem, nadat huisarts en patiënt het er over eens zijn voor welk probleem een oplossing moet worden gezocht. De huisarts stemt de besluitvorming af op de persoonlijke wensen, doelen en mogelijkheden van de patiënt.

Kleine sessie 14

Sprekers Trudy van der Weijden hoogleraar Implementatie van richtlijnen in de geneeskunde, vakgroep Huisartsgeneeskunde, Maastricht University

Aan de hand van casuïstiek krijgt u in deze sessie praktische tips voor het toepassen van gedeelde besluitvorming bij het met de patiënt formuleren van doelen en het opstellen van een plan van aanpak. Er wordt aandacht besteed aan de kernelementen van gedeelde besluitvorming, waarbij timing en intensiteit van gedeelde besluitvorming per probleem en patiënt kunnen verschillen. Ook krijgt u praktische hulpmiddelen aangereikt, zoals het Individueel Zorgplan en de keuzehulpen op Thuisarts.nl

29

Samenwerken tussen professionals. Hoe leer je dat? Kleine sessie 15

Sprekers Paul Van Royen hoogleraar Huisartsgeneeskunde, Universiteit Antwerpen Giannoula Tsakitzidis docent interprofessioneel samenwerken in de gezondheidszorg, vakgroep Eerstelijns- en Interdisciplinaire Zorg Universiteit Antwerpen

Samenwerking tussen professionals gaat verder dan afspraken maken met elkaar en met andere disciplines. Samenwerking tussen professionals vraagt om kennis en inzicht in elkaars competenties, expertise en werkwijze. Dat is te leren door er ervaring mee op te doen tijdens het werk, maar ook door te reflecteren op elkaars vak, competenties, en manier van werken.

30

In deze sessie wordt de competentie samenwerking tussen professionals in de gezondheidszorg toegelicht en maakt u kennis met de manier waarop deze in Belgische curricula van opleidingen in de gezondheidszorg is geïmplementeerd. Deelnemers gaan ook zelf aan de slag met de eerste stap in het samenwerken met professionals: wat weten wij echt van elkaars vak en competenties? Speciaal aanbevolen voor huisartsopleiders en aiossen!

Natuurlijk, oncologische zorg is huisartsenzorg! en persoonsgerichte zorg voor oncologische patiënten goed kunt vormgeven. Het gaat dan om de overname van nacontroles van de specialist en nauwe samenwerking met de palliatieve thuiszorg.

Bertien Winkel huisarts, Brielle

Wij hopen dat u tijdens de sessie geïnspireerd raakt, want: ‘Hier zijn wij huisarts voor geworden!’

Bart Schweitzer huisarts, Amsterdam, projectleider PaTz

Kleine sessie 16

Sprekers Marike de Meij huisarts, Amsterdam, lid werkgroep NHG-Standpunt Oncologische zorg in de huisartsenpraktijk

In 2014 is het NHG-Standpunt Oncologische zorg in de huisartsenpraktijk verschenen. Het verwoordt de ambitie om de rol van de huisarts in de oncologische zorg de komende jaren te versterken. De belangrijkste boodschap van het standpunt is dat de huisarts deze ambitie kan waarmaken door een proactieve houding en structurering van zijn contacten. In deze politiek zware tijden krijgt u als huisarts al van alles op uw bord. Toch willen wij u enthousiast maken om op een efficiënte manier tijd en aandacht te besteden aan de patiënten in uw praktijk die lijden aan kanker of hiervan zijn genezen. Wij zullen u aan de hand van twee voorbeelden van samenwerking met andere hulpverleners laten zien hoe u deze continue

31

Waar wringt de schoen? Over de samenwerking tussen huisarts-specialist Kleine sessie 17

Sprekers Dorien Zwart huisarts, senior onderzoeker Julius Centrum, Utrecht Bas Spelberg huisarts, wetenschappelijk medewerker NHG

Deze sessie biedt inzicht in de thema’s waarop en de redenen waarom het soms wringt tussen huisartsen en specialisten. Dit maakt het mogelijk te werken aan een betere onderlinge samenwerking. ‘Waarom heeft uw huisarts u niet eerder gestuurd?’ en ‘Die specialisten doen veel te veel onderzoek en houden patiënten veel te lang

32

vast!’ Dit zijn twee van de vele bronnen van irritatie tussen huisartsen en specialisten. In deze interactieve sessie krijgt u inzicht in de redenen waarom soms irritaties ontstaan tussen huisartsen en specialisten en waarom het soms zelfs onvermijdelijk is dat er wrijving ontstaat. U maakt kennis met wetenschappelijk onderzoek naar de thema’s waarop irritaties ontstaan. U krijgt inzicht in de epidemiologische verschillen tussen de patiënten van huisartsen en specialisten, die vaak de oorzaak zijn van onderlinge misverstanden. En u krijgt praktische tips en adviezen hoe u met deze kennis de onderlinge samenwerking kunt verbeteren.

Huisarts en poh-ggz. Grip op de basis-ggz

Christine Weenink kaderhuisarts GGZ, Utrecht

Hoe een patiënt met psychische klachten van lastig en tijdrovend uitgroeit tot een inspirerende en gezamenlijke uitdaging! De poh-ggz, een functie die sinds 2008 bestaat, is niet meer weg te denken uit de zorg voor patiënten met psychische klachten in de huisartsenpraktijk. Ruim 70% van alle huisartsen werkt inmiddels samen met een poh-ggz. Met de invoering van de basis-ggz per 1 januari 2014 is de stroom van patiënten naar het spreekuur van de poh-ggz toegenomen. Dit komt enerzijds doordat de doorverwijsmogelijkheden naar de generalistische basis-ggz (de oude eerstelijnszorg), beperkt zijn.

Maar ook worden chronische psychiatrische patiënten die stabiel zijn, actief terugverwezen naar de huisartsenzorg. Dit vraagt, naast deskundigheid, om een goede organisatie en samenwerking tussen poh-ggz en huisarts. In deze sessie krijgt de deelnemer informatie over de functie van de poh-ggz en handvatten voor een goede samenwerking in de huisartsenpraktijk.

Kleine sessie 18

Sprekers Janet Miedema poh-ggz, Utrecht

Onderwerpen die aan bod komen zijn: - taken en competenties van de poh-ggz; - voorwaarden voor goede samenwerking binnen de praktijk, met de patiënt als uitgangspunt; - een casus uit de praktijk waarin alle aspecten van samenwerking aan de orde komen, ook met andere ggz-partners; - recente ontwikkelingen in de basis-ggz. Er is ruimte voor inbreng van de deelnemers. In tweetallen, met plenaire terugkoppeling, zullen ervaringen, knelpunten en tips besproken worden. Deze sessie wordt gegeven door een kaderhuisarts ggz en poh-ggz tezamen.

33

Het Huisartsenteam, méér dan een zorggroep! Kleine sessie 19

Sprekers Jan Frans Mutsaerts huisarts en directeur Zorggroep Het Huisartsenteam, Etten-Leur Dominiek Rutters-van Lierop algemeen manager Zorggroep Het Huisartsenteam.

Samenwerken vraagt van huisartsen moed om een klein deel van hun autonomie op te geven, in het vertrouwen dat dit voor henzelf én voor de patiënt meerwaarde oplevert. Het Huisartsenteam is een eerstelijns samenwerkingsverband van veertig zelfstandig werkende huisartsen in West-Brabant. De huisartsen zijn allemaal NPA-geaccrediteerd en hun praktijken zijn voor patiënten uitstekend toegankelijk. Dit laatste vanwege een goede fysieke en optimale telefonische/ digitale bereikbaarheid. Het Huisartsenteam werkt intensief samen met veel regionale zorgverleners en ook aan de samenwerking met de GGZ- en VVT-sector en zes gemeenten wordt gezamenlijk vorm gegeven. De huisartsen van Het Huisartsenteam ervaren een belangrijke meerwaarde van hun onderlinge samenwerking. Hoe heeft Het

34

Huisartsenteam dit succes gerealiseerd? Welke elementen creëren het gevoel van ‘samen zijn wij méér dan één’? In de drie zorgprogramma’s (DM, COPD en CVRM) boeken de praktijken al jarenlang erg goede resultaten, afgemeten aan de landelijke benchmark. Wat is de sleutel tot dit succes? En welke andere producten en diensten hebben zij ontwikkeld om toegevoegde waarde te creëren voor iedere individuele huisarts? Hoe geven de aangesloten huisartsen vorm aan hun gezamenlijke merkessentie ‘Het Huisartsenteam gaat verder dan genezen’? In de sessie hoort u de voorwaarden voor een succesvolle samenwerking en het hele palet aan gezamenlijk ontwikkelde producten en diensten. Dan gaat het over (chronische) zorg, maar ook over kwaliteit, communicatie, financiën en personeel. U zult zien dat huisartsen die vaardig zijn in samenwerken binnen een zorggroep, de (medische) zorg voor patiënten ook daadwerkelijk verbeteren. Het doel van deze sessie is om u te prikkelen tot meer samenwerking binnen en met uw eigen zorggroep.

Working apart together. Samenwerking van de huisartsenpraktijk met het sociale buurtteam

Frank van Balen huisarts, bestuurder Stichting Overvecht Gezond Nikki Makkes huisarts Huisartsenkliniek Overvecht en projectleider GGZ Stichting Overvecht Gezond Petra van Wezel manager Stichting Overvecht Gezond

Samenwerking tussen het medische en sociale domein, ieder vanuit de eigen opdracht, is cruciaal in de basiszorg voor bewoners in de wijk. Vooruitlopend op de transities in de AWBZ en de WMO vanaf 2015, is de gemeente Utrecht twee jaar geleden al gestart met de eerste pilots met sociale buurtteams. In de Utrechtse

wijk Overvecht hebben de huisartsenpraktijken vanaf het begin actief de samenwerking opgezocht. In het eerste gedeelte van deze sessie ziet u hoe deze samenwerking in de praktijk gestalte krijgt in Overvecht. U krijgt een inkijkje in de zoektocht om het belang van de samenwerking met de huisartsenpraktijk bij de gemeente op de agenda te krijgen en tot concrete afspraken te komen. Ook ziet u voorbeelden van de samenwerking tussen de huisartsenpraktijk en het sociaal buurtteam rond de ggz en ouderenzorg.

Kleine sessie 20

Sprekers Jacqueline van Riet-Lohman huisarts, directeur Huisartsenkliniek Overvecht en bestuurder Stichting Overvecht Gezond

In het tweede gedeelte van de sessie zal in een interactieve dialoog met de deelnemers worden ingezoomd op de rol van de huisarts in deze ontwikkeling. Wat vraagt het van huisartsen, wat is het perspectief en welke dilemma’s zijn er? Wie en wat heb je nodig om de samenwerking te gaan ontwikkelen? U gaat naar huis met concrete ideeën en inspiratie om de samenwerking met uw eigen gemeente vorm te geven.

35

Patiënten verdienen dappere dokters! Met elkaar optrekken in de zorg voor hart- en vaatziekten Kleine sessie 21

Sprekers Ad Bakx cardioloog, BovenIJ Ziekenhuis, Amsterdam David Koetsier kaderhuisarts Hart- en vaatziekten, Amsterdam

‘Dappere dokters’ is een beweging in Amsterdam met als uitgangspunt ‘optimale in plaats van maximale zorg’. Dit kan alleen worden gerealiseerd door intensieve samenwerking tussen dokters. Zorg moet niet alleen patiëntgericht, maar ook effectief, veilig en doelmatig zijn. Vanuit dit perspectief startte een groep huisartsen en specialisten een driejarig project in Amsterdam-Noord. Het doel was een transmurale keten voor patiënten met hart- en vaatziekten, met verschuiving van chronische zorg uit de tweede naar de eerste lijn.

36

Het project heeft zich als een olievlek verspreid. Transmurale ketenafspraken voor hart- en vaatziekten zijn inmiddels met alle ziekenhuizen in Amsterdam gemaakt. En de huisartsen hebben hun patiënten steeds beter in beeld, ook degenen die eerder nergens meer onder controle waren (het zwarte gat). Het wordt ‘dapper’ gevonden als je als cardioloog constateert dat zo’n 30% van je patiënten in de eerste lijn thuishoort. Ad Bakx kreeg hiervoor de Dappere Dokters Bokaal 2013. Maar samenwerking kent ook valkuilen. Wat heeft de samenwerking opgeleverd, voor dokters en patiënten? We delen met u onze ervaringen!

Vanzelfsprekend of een uitdaging? Samenwerking tussen huisarts en specialist

Lilo Crasborn, MHA algemeen coördinator MCC Omnes, Sittard Loes Meijer huisarts te Amersfoort en voorzitter FMCC

Samenwerken tussen huisarts en specialist gaat niet vanzelf en vraagt organisatie, coördinatie en het maken van afspraken. Voor de continuïteit en een integrale benadering van zorg vanuit het perspectief van de patiënt is het noodzakelijk dat huisarts en specialist intensief samenwerken, elkaars competenties kennen en met elkaar communiceren. Temeer omdat de perspectieven en dilemma’s van huisartsen en specialisten verschillen, ze een andere patiëntenpopulatie zien en ze vaak niet op elkaar afgestemde evidence based richtlijnen hebben. Continuïteit en doelmatigheid van zorg betekent dan afspraken maken over wie wat op welk moment doet, hoe wordt gecommuniceerd

met patiënt en collega-zorgverleners en hoe de zorg wordt georganiseerd. Huisartsen en medisch specialisten vormen één as in de veelal multidisciplinaire samenwerking. Structurele samenwerking is echter niet vanzelfsprekend. Deze vraagt om een bestuurlijke visie, kost tijd en inspanning en ‘loont’ alleen als een medische noodzaak door de samenwerkingspartners wordt gezien. Deze samenwerking moet proactief en op geleide van de door de professionals ervaren knelpunten worden georganiseerd. Aan de hand van diverse medisch-inhoudelijke onderwerpen, zoals mictieklachten, nierinsufficiëntie, hematurie, lumbosacraalradiculair syndroom et cetera, worden de samenwerkingsdilemma’s, mogelijke (regionale) samenwerkingsoplossingen en de effecten daarvan interactief besproken. Regionale initiatieven en de landelijke website afsprakenhuisarts enspecialist.nl worden bekend gemaakt.

Kleine sessie 22

Sprekers Mariëtte Oostindiër, MSc medisch coördinator TransMáx, Eindhoven

Kortom, in deze interactieve sessie maakt u kennis met initiatieven tot regionale samenwerking tussen huisartsen en specialisten.

37

Coach, cure & care 2025. Bouwen aan de zorg van de toekomst Kleine sessie 23

Sprekers Suzanne van der Els-Schoenmaker bestuurslid LOVAH Jolien Glaudemans en Lotje Vernooy beiden waarnemend huisarts in respectievelijk Amsterdam en Den Haag, tevens voormalig leden van de LOVAH-Werkgroep Politiek en Maatschappij

Een veranderende samenleving vraagt om een veranderende visie op de gezondheidszorg in het algemeen en de rol daarin van artsen in het bijzonder. Ook de manier waarop artsen met elkaar, met de patiënt en met andere stakeholders samenwerken zal veranderen. Verwacht wordt dat de (huis)arts steeds meer een coachende rol aanneemt ten opzichte van de patiënt. Vanuit onder andere de LOVAH, de Jonge Specialist en de VJA is een groep jonge art-

38

sen en apothekers als Werkgroep Zorg 2025 een intensieve samenwerking aangegaan. In november 2013 presenteerde deze de gezamenlijk visie op de toekomst van de zorg: Coach, Cure & Care 2025. Het is een verzameling ideeën over het toekomstig zorglandschap, met aandacht voor innovatie, financiering en opleiding. Wij nodigen u uit om samen met ons uw blik op de toekomst te richten. Welke veranderingen in de opleiding zijn nodig om artsen voor te bereiden op een veranderende, meer coachende rol? Moeten specialisten in opleiding een stage gaan lopen in de huisartsenpraktijk? Moet onderwijs over de financiering en organisatie van het zorgstelsel tot een vast en terugkerend onderdeel van de medische opleiding behoren? Wij hopen op een inspirerende sessie die aanzet tot verdere discussie!

Praktisch

Avondprogramma in de Amsterdam ArenA Wanneer u aan een feestlocatie in onze hoofdstad denkt, komt de Amsterdam ArenA waarschijnlijk niet als eerste in uw hoofd op. We kennen de ArenA vooral als de thuishaven van Ajax, maar deze locatie biedt nog zoveel meer! Zo hebben vele artiesten hier opgetreden en zijn hier grote feesten gegeven. Dit jaar zal ook het NHG-diner en -feest in de ArenA plaatsvinden. U wordt ontvangen met een welkomstdrankje op de tribune met een adembenemend uitzicht op het veld. Desgewenst kunt u deelnemen aan een rondleiding door het imposante gebouw. U kunt hiervoor een voucher ophalen in de ArenA bij het centrale punt op het Plein van de Toekomst. Wees er snel bij, want het aantal plaatsen is beperkt! De Hermes House Band (bekend van de jaren ’90 coverhit I will survive) gaat er een geweldig feest van maken in de prachtige Amsterdamzaal. Daarnaast is er de Koninklijke loge, een rustige ruimte waar u kunt genieten van uw diner, opgeluisterd door bewogen liedjes ‘van het land, de zee en de stad’ gebracht door Duo de Sjampetters. Speciale bussen zullen de feestgangers van de RAI naar de ArenA brengen en later op de avond weer terug naar de RAI. Naast de RAI ligt NS-station RAI waar de bussen ook zullen stoppen.

40

Winnock Zorg voor huisartsen Winnock Zorg is een erkende medisch specialistische instelling (ZBC) met ZKN kwaliteitskeurmerk.

Waarvoor kunt u naar Winnock Zorg verwijzen? Als het gaat om medisch specialistische revalidatiezorg bij langer bestaande gezondheidsklachten die beperkingen opleveren voor het functioneren, waarbij diagnostiek en behandeling zijn afgerond en herstel of optimaliseren van functioneren doel is. Deze behandelingen worden vanuit de (basis)zorgverzekering vergoed. U kunt o.a. verwijzen indien er sprake is van: Klachten van het bewegingsapparaat* Pijnklachten (met fysieke beperkingen)* (Chronische) vermoeidheid / SOLK, Whiplashtrauma e.d.* *waarbij optimaliseren of herstel van functioneren het doel is.

Onze behandelprogramma’s bestaan uit een multidisciplinaire diagnosefase, een intensieve behandelfase in dagbehandeling en aansluitend nazorgfase met begeleiding. Meer informatie? Ga naar www.winnock.nl/zorg of bel 088 9466 625 Actief op socialmedia? Volg ons op LinkedIn en Twitter (@Winnock_nl) en Twitter mee via #winnockzorg

Voor alle psychische en verslavingsproblemen Basis GGZ

Specialistische GGZ

Specialist in kortdurende en laagdrempelige psychische hulp

Specialist in kinderen jeugdpsychiatrie

Indigo

Lucertis

POH GGZ

Specialist in interculturele psychiatrie

en/of

Generalistische Basis GGZ

i-psy

Specialist in psychomedische behandeling

PsyQ

Specialist in verslavingszorg

Brijder Specialist in complexe psychiatrie in de regio Rijnmond

Bavo Europoort

Specialist in complexe psychiatrie in de regio Noord-Holland

Dijk en Duin Specialist in complexe psychiatrie in de regio Haaglanden

Parnassia Specialist in forensische en intensieve psychiatrie

Palier

Standnr.

9

Het is beter voor iedereen als u deze advertentie leest ASP

VDF

promedico.nl

U en uw praktijk nog beter laten werken. Dat is waarvoor wij alles in het werk stellen. Met als belangrijkste graadmeter: is het beter voor iedereen? Voor u, uw naaste collega’s, uw patiënten, maatschappelijk. Vanuit die gedachte presenteren we u graag onze vernieuwde huisartsinformatiesystemen en onze aanvullende diensten. Om te beginnen op het NHG-congres 2014, standnummer 9. Goed dat u deze advertentie gelezen heeft.

Samenstelling Werkgroep Congresorganisatie Rob Dijkstra huisarts, bestuursvoorzitter NHG Mariëtte Henkes coördinator Evenementenorganisatie NHG Yvon Jonkers senior medewerker Evenementenorganisatie NHG Marina Kopier medewerker Evenementenorganisatie NHG Noor Zee medewerker Evenementenorganisatie NHG

Nederlands Huisartsen Genootschap Mercatorlaan 1200 3528 BL Utrecht Telefoon: 030-282 35 00 E-mail: [email protected] Voor registratie en administratie kunt u contact opnemen met: Your Back Office J.P. Sweelinckweg 12 1421 KT Uithoorn Telefoon: 010-258 10 58 E-mail: [email protected]

Samenstelling Wetenschappelijke Programmacommissie Kees in ’t Veld, huisarts en voorzitter NHG-Congrescommissie 2014 Jettie Bont, huisarts Niels Chavannes, huisarts, Associate Professor LUMC Debby Keuken, wetenschappelijk medewerker NHG Maarten Klomp, huisarts en medisch directeur DOH Floris van de Laar, huisarts Carolien van Leeuwen, huisarts Tim Linssen, waarnemend huisarts Saskia Nicolaï, aios huisartsgeneeskunde François Schellevis, hoogleraar Huisartsgeneeskunde VUmc Amsterdam en hoofd Onderzoeksafdeling NIVEL Utrecht Meike Schellevis, huisarts

43

Zakelijke informatie en wetenswaardigheden Congresregistratie U kunt zich aanmelden via de website nhgcongres.nl. Mocht u zich toch liever aanmelden via een papieren inschrijfformulier, dan kunt u dit opvragen bij: Your Back Office J.P. Sweelinckweg 12 1421 KT Uithoorn Telefoon: 010-258 10 58 E-mail: [email protected] Voor vragen over het inhoudelijke programma kunt u contact opnemen met de sectie Evenementenorganisatie van het NHG: 030-282 35 00 of [email protected]. Keuze van programmaonderdelen Er zijn dit jaar twee grote sessies en drieëntwintig kleine sessies. Naast de plenaire openings- en slotlezingen volgen alle deelnemers de grote sessies A en B en twee kleine sessies naar keuze. Bij uw inschrijving geeft u aan welke sessies u wilt volgen. Degenen die zich het eerst aanmelden, hebben de eerste keus. Half november ontvangt u de toegangskaarten voor alle programmaonderdelen waarbij u bent ingedeeld.

44

Registratie-/informatiebalie De registratie-/informatiebalie is op 21 november van 08.30 tot 18.00 uur open. Alleen deelnemers die zich niet tijdig hebben ingeschreven en dus nog niet in het bezit zijn van de benodigde congresbescheiden (waaronder een badge), moeten zich voor aanvang van het congres melden bij de registratiebalie. Tijdige inschrijving versnelt uw congresentree dus aanzienlijk. Voorrangsregeling Het NHG-Congres is toegankelijk voor NHG-leden, aios-NHG-leden, buitengewone leden en niet-leden. NHG-leden hebben voorrang op niet-leden, mits zij zich vóór 27 oktober hebben ingeschreven. Na 27 oktober worden alle inschrijvingen gelijk behandeld. Bij overinschrijving is dus eerst het aantal aanmeldingen van NHG-leden bepalend en vervolgens de datum van binnenkomst van de inschrijvingen. Inschrijving/betaling Er zijn drie inschrijvingstermijnen. Hoe eerder u zich inschrijft, hoe lager de congresprijs. U kunt zich via de website nhgcongres.nl aanmelden. De tarieven vindt u in nevenstaande tabel.

Tarieven NHG-lid

Congresdeelname, vroege registratie

Tot en met 29 september

€ 280,-

NHG-lid

Congresdeelname, normale registratie

30 september tot en met 27 oktober

€ 311,-

NHG-lid

Congresdeelname, late registratie

Na 27 oktober

€ 406,

NHG-lid NHG-lid partner NHG-lid NHG-lid partner Niet-leden Niet-leden Niet-leden Aios-NHG-lid

Voorprogramma

Congresdeelname, vroege registratie

Tot en met 29 september

€ 35,€ 35,€ 100,€ 100,€ 412,€ 45,€ 125,€ 215,-

Aios-NHG-lid

Congresdeelname, normale registratie

30 september tot en met 27 oktober

€ 248,-

Aios-NHG-lid

Congresdeelname, late registratie

Na 27 oktober

€ 343,-

Aios-NHG-lid Aios-NHG-lid partner Aios-NHG-lid Aios-NHG-lid partner

Voorprogramma

Voorprogramma Avondprogramma Avondprogramma Congresdeelname Voorprogramma Avondprogramma

Voorprogramma Avondprogramma Avondprogramma

€ 35,€ 35,€ 30,-* € 100,-

* Het resterende bedrag van € 70,- wordt betaald door de SBOH. Betaalwijze leden en niet-leden Houd bij uw inschrijving uw betaalpas bij de hand in verband met directe overmaking van het verschuldigde bedrag via Ideal. Dit jaar is de betaalwijze ‘automatische incasso’ komen te vervallen. Na uw registratie ontvangt u per e-mail een bevestiging van uw digitale inschrijving. Betaalwijze aiossen Na uw registratie ontvangt u per e-mail een bevestiging van uw digitale inschrijving, waarin het totaalbedrag van uw congresdeelname is opgenomen. Het totaalbedrag wordt in rekening gebracht bij de SBOH en verrekend met uw persoonlijke budget. Dit geldt ook voor eventuele annuleringskosten.

45

Speciale actie voor aiossen Voor aiossen die in dienst zijn van de SBOH wordt een hotelovernachting vergoed met een maximum van €50,- per nacht. Meerkosten van de hotelovernachting(en) kunt u declareren ten laste van uw persoonlijk budget. (Te) late inschrijving Wanneer u zich onverhoopt pas na 9 november 2014 kunt inschrijven, verzoeken wij u contact op te nemen met Your Back Office om na te gaan of registratie nog mogelijk is. Ook informatie betreffende deelname en inschrijving zijn daar te verkrijgen. Your Back Office J.P. Sweelinckweg 12 1421 KT Uithoorn Telefoon: 010-258 10 58 E-mail: [email protected] Congresbescheiden Na uw inschrijving ontvangt u per e-mail een bevestiging. U ontvangt deze niet per post. Mocht u geen bevestiging per e-mail ontvangen, neem dan contact op met Your Back Office (zie het adres hierboven). Half november worden uw congresbescheiden toegestuurd. Dan ontvangt u ook – als u zich hiervoor heeft ingeschreven – de toegangskaarten voor het voorprogramma en het feest. Annulering Annulering van uw inschrijving (ook voor het voorprogramma en het feest) kan uitsluitend schriftelijk bij Your Back Office (zie het adres hierboven). Daarbij geldt de onderstaande terugbetalingsregeling. De administratiekosten ad € 30, - zullen wij in alle gevallen doorberekenen.

46

Voorprogramma: • Tot twee weken voor aanvang van het voorprogramma kunt u kosteloos annuleren. • Bij annulering binnen twee weken tot een week voor aanvang van het voorprogramma bent u 50% van de kosten verschuldigd. • Bij annulering in de laatste week voor aanvang van het voorprogramma bent u het volledige bedrag verschuldigd. Congres: • Bij annulering tot vier weken voor aanvang van het congres bent u alleen €30,- administratiekosten verschuldigd. • Bij annulering van vier tot twee weken voor aanvang van het congres bent u 50% van het inschrijfgeld verschuldigd. • Bij annulering binnen twee weken voor aanvang van het congres bent u het volledige inschrijfgeld verschuldigd. Uw plaats mag altijd door een vervanger worden ingenomen. Avondprogramma: • Tot twee weken voor aanvang van het congres kunt u kosteloos het avondprogramma annuleren. • Bij annulering binnen twee weken tot een week voor aanvang van het congres bent u 50% van de kosten voor het avondprogramma verschuldigd. • Bij annulering in de laatste week bent u het volledige bedrag voor het avondprogramma verschuldigd.

Congreslocatie Het congres vindt plaats in: Amsterdam RAI (Ingang G) Europaplein 8 1087 GZ Amsterdam 020-5491212 Bereikbaarheid Per trein De RAI is vanuit het hele land uitstekend bereikbaar per trein en heeft een ‘eigen’ station: Amsterdam RAI. Dit station ligt op een steenworp afstand van het RAI-complex. Volg de borden Amsterdam RAI als u uit het station komt. Raadpleeg voor meer informatie de NS-Reisplanner op ns.nl. Per tram, metro en bus Tram 4 rijdt tussen de RAI (halte Europa plein), het centrum van Amsterdam en station Amsterdam Centraal. Vanaf station Amstel kunt u de RAI bereiken met metro 51 en bus 65. Metro 51 heeft tevens verbinding met station Amsterdam Centraal. Metro 50 onderhoudt een regelmatige dienst tussen Amsterdam Sloterdijk en Gein, en stopt bij station RAI. Per Auto Direct bij het naderen van Amsterdam via de A1 (Amersfoort/Amsterdam), A2 (Utrecht/ Amsterdam) of A4 (Den Haag/Amsterdam) is op de ringweg de RAI aangegeven op de ANWB-borden. Amsterdam RAI ligt direct aan de ringweg (afslag 9). Vanaf de afslag is de route naar de parkeergarages aangegeven.

kosteloos. U betaalt GEEN reserveringskosten en er zijn flexibele annuleringsvoorwaarden. U kunt een hotelkamer reserveren via nhgcongres.nl onder het kopje hotel. Vragen over hotelreserveringen kunt stellen via e-mail ([email protected]) of per telefoon (020 549 1927). Accreditering Het congres is voor 5 uur geaccrediteerd onder nummer ID-188650 Congreswebsite Op de website nhgcongres.nl vindt u actuele informatie over het NHG-Congres in de Amsterdam RAI. Social media

twitter.com/nhgcongres

facebook.com/nhgcongres2014

Hotelinformatie Op verzoek van het NHG heeft RAI Hotel & Travel Service opties geplaatst in verschillende hotels in Amsterdam tegen zeer concurrerende prijzen. RAI Hotel & Travel Service is

47

Aan het NHG-Congres 2014 werken mee: Ad Bakx Frank van Balen Sandra Beurskens Patrick Bindels Loes van Bokhoven Adriënne van den Bosch Wil van den Bosch Yolanda Brandenburg Niels Chavannes Lilo Crasborn Els van Dieten Rob Dijkstra Taco Eisenga Suzanne van der ElsSchoenmaker Moniek van den Ende Jolien Glaudemans Rinske van de Goor Nelleke Gruijters Mariëtte Henkes Birgitte van den Heuvel-Stoop Jean van ’t Hof HoutenBeenTheater Liesbeth van der Jagt Michiel Jans Kitty de Jong Yvon Jonkers

Frank van Kemenade Daan Kerklaan Debby Keuken Maarten Klomp David Koetsier Marina Kopier Floris van de Laar Marijke Labots-Vogelesang Carolien van Leeuwen Marcel Levi Annette van Lier Tim Linssen Nikki Makkes Martin Marshall Marike de Meij Loes Meijer Janet Miedema Gust van Montfort Hans Moolenburgh Jan Frans Mutsaerts Saskia Nicolaï Marianne Nijhout Mariëtte Oostindiër Kees van der Plas Tony Poot Paul Ram Jacqueline van Riet


48

Arnold Romeijnders Paul van Royen Guy Rutten Dominiek Rutters-van Lierop François Schellevis Meike Schellevis Wineke Schoo Guy Schulpen Bart Schweitzer Bas Spelberg Willem van de Spijker Giannoula Tsakitzidis Kees in ’t Veld Cor Vernooij Lotje Vernooy Annemarie de Vries-Moeselaar Claudia de Waard Dick Walstock Christine Weenink Trudy van der Weijden Petra van Wezel Bertien Winkel Dennie Wulterkens Noor Zee Dorien Zwart

HET BETERE HANDWERK HET BETERE HANDWERK

Hand- of polsklachten? polsklachten? De oplossing ligt ligt voor voor de dehand: hand:Xpert XpertClinic. Clinic. U wilt wilt de de beste beste zorg U zorg voor voor uw uw patiënten patiëntenmet methandhand-ofof polsklachten. Verwijs polsklachten. Verwijs ze ze dan dandoor doornaar naarXpert XpertClinic. Clinic.

WAAROM CLINIC? WAAROMXPERT XPERT CLINIC?

Bij Xpert Xpert Clinic Clinic werken Bij werken supergespecialiseerde supergespecialiseerdeartsen artsen en handtherapeuten samen en handtherapeuten samen in ineen eenmultidisciplinair multidisciplinair

>> >> deskundige behandeling met veel deskundige behandeling met veel

BETER AF BIJ XPERT CLINIC BETER AF BIJ XPERT CLINIC

94,5%* van onze patiënten vindt de behandeling bij 94,5%* van onze patiënten vindt de behandeling bij Xpert Clinic gelijk aan of beter dan in het ziekenhuis. Xpert Clinic gelijk aan of beter dan in het ziekenhuis. Patiënten worden altijd betrokken bij beslissingen over Patiënten worden altijd betrokken bij beslissingen over hun behandeling: Shared Decision Making in de praktijk. hun behandeling: Shared Decision Making in de praktijk.

>> >> direct contact viavia onze Huisartsentelefoon direct contact onze Huisartsentelefoon

088 - 778 52 18 088 - 778 52 18 >> eenvoudig doorverwijzen via Zorgdomein >> eenvoudig doorverwijzen via Zorgdomein >> geaccrediteerde nascholingsmogelijkheden >> geaccrediteerde nascholingsmogelijkheden >> eigen, ‘award-winning’ >> eigen, ‘award-winning’ uitkomstenregistratiesysteem Pulse uitkomstenregistratiesysteem Pulse >> dienstverlening van hoge kwaliteit: download >> dienstverlening van hoge kwaliteit: download ons Kwaliteitsverslag op xpertclinic.nl ons Kwaliteitsverslag op xpertclinic.nl

Bezoek ons Bezoek ons op op het het NHG-Congres NHG-Congres2014. 2014. Eindhoven • Enschede • Hilversum • Rotterdam • Velp • Zeist Eindhoven • Enschede • Hilversum • Rotterdam • Velp • Zeist Onderdeel van Onderdeel van

De specialisten in hand- en polszorg De specialisten in hand- en polszorg

* ZKN Patiënttevredenheidsonderzoek 2013-2014

een deskundige diagnose stellen en de beste behandeling een deskundige diagnose stellen en de beste behandeling geven, zowel conservatief als operatief. geven, zowel conservatief als operatief.

persoonlijke aandacht enen service persoonlijke aandacht service >> >> consult mogelijk binnen 5 consult mogelijk binnenwerkdagen 5 werkdagen

* ZKN Patiënttevredenheidsonderzoek 2013-2014

team, dat dat elke elke dag team, dag tientallen tientallenhandhand-en enpolsproblemen polsproblemen onderzoekt en onderzoekt en oplost. oplost. Door Door die dieervaring ervaringkunnen kunnenzijzijsnel snel

>> >> supergespecialiseerde artsen en en handtherapeuten supergespecialiseerde artsen handtherapeuten


Inlichtingen Nederlands Huisartsen Genootschap Evenementenorganisatie Bezoekadres Mercatorlaan 1200 3528 BL Utrecht

Correspondentieadres Postbus 3231 3502 GE Utrecht

e-mail: [email protected] www.nhgcongres.nl

tel. 030 - 282 35 00 fax 030 - 282 35 01 twitter.com/nhgcongres facebook.com/nhgcongres2014

OVER CONCRETE SAMENWERKING IN PRAKTIJK, EERSTE EN TWEEDE LIJN. NHG-Congres Programma VRIJDAG 21 NOVEMBER - RAI - AMSTERDAM

Recommend Documents