Nieuw: Warmteleverend raam • Isoleert s’nachts 7 maal beter dan gewoon dubbel glas • (u = 0,45 TNO rap.) • Laat overdag passieve zonne energie binnen • In de zomer de beste zonwering (Zta = 0,04)
Kosteneffectiviteit op instrumentniveau Stimulerende communicatie Subsidies Fiscale maatregelen
Fiscale maatregelen • Positieve prikkels: fiscale korting of aftrek • Negatieve prikkels: ecotaks op gas en stroom en slurptaks op auto’s
De onbekende verspillers • Circa 1 miljoen elektrische boilers • (Groot en klein)
• • • • • •
De grote verspillers in ons land volgens Prof Blok van Ecofys
Ongeisoleerd 160 mil. m2 vloeren 100 mil. m2 spouwmuren Circa 20 milj m2 enkel glas 75 milj m2 dak Oude CV ketels
Totale potentie aan rendabele maatregelen die geen subsidie nodig hebben • Circa 7 megaton CO2 reductie • Gelijk aan CO2 emissie van 5 gasgestookte E centrales ter grootte van de kerncentrale van Borssele • Investeringsniveau circa 10 miljard euro • Terugverdientijd 3 tot 15 jaren
1
Oud beleid Vanaf 1990 2 miljard gulden aan milieutoeslag
1997 convenant MAP 2000
• WKK • Subsidies • Informatie aan kleinverbruikers?? • Vooral stimulering witgoed en kunstlicht
Teksten MAP 2000 • “Kosteneffectiviteit loopt als een constante factor door het MAP” • “Stimuleren van efficient energiegedrag is interessant als het ook commercieel aantrekkelijk is” • “Het bij de consument hoog op de agenda houden van de zin van energie besparing is in dat verband een voorwaarde maar niet vanzelfsprekend”
Vanaf 1997 nog 300 miljoen gulden MAP toeslag in kas • Strategisch adverteren? • In 2007 nog MAP geld
• Geen mediacampagne voor stimulering besparing • Geen woord om ecotaks te laten werken
2000 EPR en EPA • EPA iedereen mag adviezen geven zonder afrekening op resultaat • Commerciele adviezen? • 2003 80% subsidie op zon PV
Beleid 2008 • Energielabel • Subsidie op grote projecten (300.000 woningen in meer dan vijf jaren)
2
Kosteneffectiviteit op instrumentniveau Referentie 1
• Groene stroom 600 miljoen belastinggeld naar het buitenland verdwenen zonder resultaat.
• boosheid in de Tweede kamer • Door minister Brinkhorst stopgezet
Referentie 3 • 6000 euro fiscaal voordeel op hybride auto (toyota prius) • Na 200.000 km circa 4000 liter=10 ton • Kosteneffect 6000/10 = 600 euro per vermeden ton CO2
Referentie 5 • Energielabel bestaande woningen • 50-100 miljoen euro per jaar voor alleen stempel • Dikke dossiers voor boodschap van 5 seconden • Gratis voet tussen de deur voor commerciële activiteiten zie EPA • Geen productinformatie
Referentie 2
• Subsidie Zonnestroom 33cent /kwh • Kosteneffect 0,33/0,00057 = 578 Euro/tonCO2 • Zonnestroom ongeschikt in combinatie met kolen en kernstroom • niet op te slaan dus bijdrage wordt marginaal
Referentie 4 Subsidie Windstroom 8,8 cent/kwh • Kosteneffect 0,088/0,00057 = • 154 euro/tonCO2
Hoe werkt het energielabel • Ruimte voor commercieel verhaal in de achterkamer • Meten effectiviteit noodzakelijk
3
Het kan beter: doen wat men zegt • De beste willen zijn. • Dat is: • Slimmer zijn dan EU. Meer doen dan alleen EU regel uitvoeren • Marktwerking en transparantie
5 miljoen half geïsoleerde bestaande woningen • De beste willen zijn is: • Mediacampagne voor het nana-isoleren • Analoog aan de campagne voor groene stroom die binnen korte tijd miljoenen klanten opleverde.
Inhoud mediacampagne • Begin met verbeteren beeldvorming • Bestaand beeld • Ik ben helemaal zo geïsoleerd • Isoleren maakt huizen vochtig en ongezond • Huizen worden zo duur door de overheidsregels • Energiebeleid gaat alleen over stroom
nieuwbouw • • • • •
Zweeds isoleren in bouwregels opnemen Alle daken minimaal 25 cm isolatie Doen we al 1000 jaren. We vinden het mooi Kostenverlaging door schaalvergroting Iedereen is voor want het is de beste bescherming tegen korte termijn visie van projectontwikkelaars en bouwers. Immers nieuwbouw gaat 80 jaren mee. Dat is 60 jaren zonder eigen gas. • Geen subsidie, toch groot effect • Kosteneffect: minder dan 1 euro per tonCO2
Luister naar mensen uit de praktijk (Shell) Met dik isoleren geen verwarming meer nodig Wij zijn klaar voor duurzame energie Als de overheid maar betaald Vraag uit China en India niet onderschatten Overheid moet voorwaarden scheppen Verwacht van Shell geen bijdrage aan zuinige auto’s Omstreeks 2015 vraag groter dan aanbod (Dus niet wachten tot het te laat is).
Zo kan het ook • Een goed geïsoleerd huis is warm in de winter en koel in de zomer als de ventilatie maar in orde is
4
Laat zien hoe eenvoudig het is • Laat de mensen zelf ervaren hoe simpel het is om de grote verspillers zelf vast te stellen. • Gewoon zelf even kijken of de vloer, de buitenmuren, de ramen en het dak geïsoleerd zijn en of er een HR ketel met energiezuinige warmwatervoorziening is. • Aangetoond is dat iedereen dat zelf kan
Aandacht voor passieve zonne energie • Passieve zonne energie is goed voor 25% van de warmtebehoefte
maak het leuk : Meer koopkracht • Investeren in isoleren is de koopkracht tweemaal benutten • Men koopt meer comfort • Minder koudeval (tocht) • Minder afkoeling, na 1 week in de winter nog geen koud huis
Doe wat al 20 jaren niet gebeurt • Breng de isolatieproducten steeds opnieuw in beeld want elke marketing deskundige weet het: zien doet kopen.
Anticipeer op eigen belang • Een hoog beleggingsrendement want de gasprijzen stijgen al 35 jaren twee maal zo hard als de inflatie. • Een waardevast beleggingsrendement want bij verkoop moet de energetische kwaliteit zichtbaar worden gemaakt.(EU regel) • Een lage gasrekening is een prettig voordeel bij het pensioen. • Over 20 jaren is ons gas op • Blijft Rusland aan Europa gas leveren? China en India vragen dan veel meer en leveren goedkopere tegenprestaties
Leuk: Een droger en gezonder huis • Drogere muren en vloeren • Minder kans op schimmels en muffe luchtjes • Droge ramen en kozijnen is minder kans op houtrot
5
Verstrek specifieke productinformatie via het internet. Kosten en baten per product. Net als ooit de jaarlijkse besparingswijzer van de consumentengids
Nog meer transparantie • verbruik per graaddag op de Energie nota vermelden • Gemiddeld jaar heeft 2700 graaddagen • Mensen kunnen dan onderling vergelijken
Houdt de koopdrempel laag • • • • •
Elk jaar een stapje werkt beter Spouwmuurvulling Bodemisolatie Dakisolatie Ramen woonkamer, ramen slaapkamers en keuken • Combineer het zonodig met onderhoud.
Transparantie verplicht Gas en stroomprijzen op de energienota even helder als bij de benzinepomp bijvoorbeeld: gas 70 cent/m3 dagstroom 19 cent/kwu nachtstroom 28 cent/kwu
Speciale aandacht voor huurders • Vertel dat de jaarlijkse gasprijsstijging twee maal zo groot is als de jaarlijkse huurverhoging. • Na isoleren wordt win win situatie, ook als de kosten in de huur worden doorbekend
Prijsverlaging door schaalvergroting • Op buurtniveau samenwerking en gelijktijdig offertes aanvragen. • Coordinatie door gemeente woningcorporatie of buurtvereniging levert 10 tot 20-% korting op.
6
Breng gestructureerd blije mensen in energie zuinige huizen in beeld. • Praktijkvoorbeelden genoeg
Gemeten waarden • Tussenwoning van 2800 naar 900 m3 per jaar • Hoekwoning van 3500 naar 900 m3 en niettemin 30% groter • Hoekwoning 65%minder
• Vrijstaande dijk woning. Van 7000 naar 3500 m3 • Vrijstaande villa van 5700 naar 2600 m3 per jaar • Minder stroomverbruik
hoofdconclusie Conclusie mediacampagne Kosten circa 10 miljoen euro/jaar Kosteneffectiviteit minder dan 10 euro per kg CO2 reductie want dan gaat iedereen aan de slag.
Toekomst voor innovaties • Toets zo vroeg mogelijk op kosten en effecten met als referentie zon PV • Toets op draagvlak zoals meer comfort en zekerheid want dan zijn subsidies niet nodig • Pas kostenverlaging door schaalvergroting integraal toe
• Op het niveau van stimuleringsinstrumenten voor een effectief energiebeleid kan de overheid per euro van het Rijk vele malen beter scoren.
Voorbeeld grootschalige zonnewarmtedaken met seizoenopslag • Per m3 bodem 30 MJ = 200 x Waterman bassin van 30 m hoog (0,15 MJ/m3) • 15 tot 20.000 euro per woning geeft 80 jaren warmtezekerheid
7
Voorbeeld 2
Onderzoek bij werknemers
• Europese daglichtindustrie
• Kunstlicht “aan-uit” heeft aantoonbaar breder draagvlak dan de kunstlichtindustrie ons doet geloven Onderzoek werknemers
• Overdag 80% “licht uit” in alle eenlaagse gebouwen • Gratis passieve zonne energie
Voorbeeld 3 Isolatie + warmteleverend raam
warm te s trome n e xtra ge is ole e rd huis
warmtestromen kantoor
120,0
0,0 jan
f eb
mrt
apr
mei
jun
jul
aug
sept
okt
nov
dec
interne warmte zon passief
pt
ju l
no v
warmte behoefte
se
ja n
20,0
warmte passief
rt
w armte behoef te
ei
zon passief
40,0
30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0
m
passief totaal interne bronnen
60,0
m3 gas eq
80,0
m
m3 gas equivalent
100,0
maand
m aand
8
