Orthotarische voeding voor honden

uw leef- en eetwij(s)zer

20 1989-2009

®

Orthotarische voeding voor honden

Minder eten houdt “ouderdomskwalen” op afstand

Winterhanden en -voeten

Soja, vriend of vijand?

Plantenextracten in de huidverzorging

Belgisch voedingsmagazine Faché instituut

Afgiftekantoor Lochristi | V.U.: Walter, O. M. Faché | Kerkstraat 103 | 9270 Laarne België e 8,80 | Nederland e 9,50 | jaargang 7 | november/december 2010 | tweemaandelijks | P602654

54

Proparan Tropa-cat complex

Voorbeelden zijn: PCB’s, Pesticiden, Schimmels Ftalaten (Terug te vinden in plastic flessen) Fijn stof, Dioxines, Asbest Zware metalen, Chloroform Chlorine Gevolgen: • Vermoeidheid • Allergieën / Astma • Immuniteitsproblemen • Hoofdpijn / Migraine • Depressie • Hormonale problemen • Etc.

Proparan is aangewezen bij verkoudheden die al dan niet gepaard gaan met koorts. Proparan helpt tegen overmatig zweten, heeft een goede werking tegen bacteriën en virussen, stimuleert het afweersysteem van het lichaam, remt ontstekingsreacties en heeft een anti-allergisch effect.

Resium is een alcoholvrij mengsel van 10 belangrijke ontgiftende kruiden. Eén kuur Resium heeft een onmiddellijk effect.

Tropa-cat complex is een natuurlijk antibioticum dat zowel virale als bacteriële problemen bestrijdt en dit door zijn unieke combinatie van ingrediënten. Tropa-cat complex heeft een anti-biotische werking, werkt ontsmettend, is bloedzuiverend en is ontstekingsremmend zonder nevenwerkingen. Tropa-cat complex gaat de weerstand verhogen, is aangewezen bij reuma, jicht, langdurige infecties en ontstekingen.

Andere positieve effecten van Resium: • Lever-en bloedreinigend • Elimineert urinezuren • Ondersteunt lever en nieren • Ondersteunt de prostaat • Helpt gewicht te verliezen • Helpt bij opgeblazen gevoel • Verbetert de huid • Helpt de spijsvertering • Geeft meer energie en verhoogt de concentratie.

Succesvol gebruikt door miljoenen mensen sinds 1929! kwaliteitslabel

kwaliteitslabel

� KORTINGSBON € 2,5 KORTING bij aankoop van 1 fles Resium (

€23,56/fl)

Naam: . Straat:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode:

. . . . . . . . . . .

Gemeente:

.............................................

Stuur deze bon terug naar: Postkantoor St-Niklaas 1 • Postbus 148 • 9100 St-Niklaas Tel. 03 789 09 59 • Gratis Fax 0800 800 11 [email protected] • www.energeticanatura.com

U Voor meer informatie: CVBA Urmale De pierpontstraat 2 Tel: 013 55 60 92

[email protected] 3540 Herk-de-Stad Fax: 013 55 21 05

®

Inhoud LeefNu geeft belangrijke adviezen en info om onnodige medische kosten uit te sparen. Nog meer info geven wij op onze open en gesloten website www.fache-instituut.be en in al onze cursussen. erkend Medisch Journalist Walter faché

n redactioneel

n ACTUEEL

• “Niet bewezen” Hoeveel bewijzen heb je nodig voor de werking van natuurlijke stoffen?........................................4

• B-vitaminen, de redding voor alzheimerpatiënten?.............................................6

•

• Het gebruik van de Wii spelconsole verbetert evenwicht bij MS-patiënten...............7

n voedingsdossier • Geef je huisdier geen commercieel voer Orthotarische voeding voor honden..................8 • We eten met z’n allen veel te veel. Minder eten houdt ‘ouderdomskwalen’ op afstand.............12

n Orthotarische recepten. ....................14 • Winterkost • Bierbrood • Geroosterde uiensoep • Champignonpaté • Kroketjes van aardappel en savooikool

n Eetwij(s)zer • Meer kalium in de voeding kan levens redden...............................................16 • Granen zijn niet voor iedereen geschikt voedsel.................................17

n Orthomoleculaire waarschuwingen • Waarschuwing aan ouders van jonge baby’s: ondersteuningskussens zijn gevaarlijk!...........22 • Hormonale anticonceptie verlaagt coënzym Q10 en alfa-tocoferol in het bloed..23

• Gedroogde fruitballetjes

LeefNu, een neutraal vakblad LeefNu blijft - naast Orthofyto - het enige orthomoleculaire vakblad op de Beneluxmarkt dat zich niet bindt aan een productlijn om voldoende inkomsten te genereren. Wij hebben geopteerd voor een orthoceutische firmaraad die los van de redactie en de artikels in het blad functioneert.

n Toxiciteit • Winterhanden en -voeten

• Ontstekingsremmers verhogen het risico op hartaanval en beroerte...............28

• Twee bijzondere vitaminen kunnen dit pijnlijke fenomeen voorkomen........................................18

n orthotrends

• Acne / Kan een orthomoleculaire behandeling redding bieden?...........................20

• Langdurige inname van multivitaminen verlaagt het risico op een hartaanval bij vrouwen.......32

n Achterkant van de waarheid

• Lycopeenrijke tomatenpasta beschermt tegen huidkanker................................................32

n Medisch dossier

• De controverse rond soja Vriend of vijand?..................................................24

• Overgewicht - Zit het in de genen?..................33

n fyto

• Ginkgo biloba, coënzym Q10, vitamine B2 en magnesium effectief tegen migraine bij kinderen..............................33

• Fyto bij virale infecties: gember, kaneel, kruidnagel, ravintsara en tea tree........................ 26

• Magnesium beschermt tegen metabool syndroom X en cardiovasculaire aandoeningen...............34

•

Erkenning LeefNu LeefNu is sinds juni 2007, het enige neutrale Orthomoleculaire Wetenschappelijke Tijdschrift erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’.

n COSMETICA • Kruid je huid Plantenextracten in de huidverzorging............. 30

n Het faché instituut leeft • 24ste Orthomoleculair Seminarie van het FIOW Herziening van de vetoplosbare vitaminen....36

Publiciteit • Energetica Natura: Resium..................................2 • Urmale: ..................................................................2 • Pharma Nord: Bio-active Q10............................23

Nieuws Faché Instituut • Monografieën van het Faché Instituut............35

• Nordic Naturals: Omega-3/ Ultimate Omega.29 • Nutrisan: Neptune Krill Oil.................................37 • Ojibwa De Roeck: Geef je immuniteit meer weerstand...............40

Wenst u nog meer info?

• Nieuwe website..................................................37

Bezoek onze nieuwe gesloten website www.fache-instituut.be en vraag uw paswoord aan.

• Colofon..................................................................38

Productinfo

• Agenda Faché Instituut......................................39

• Energetica Natura: Atherozol. ...........................35

• In volgend nummer............................................38

Abonneer u nu op LeefNu en Orthofyto en ontvang een gratis ontbijtboekje !

Redactioneel

“Niet bewezen” Hoeveel bewijzen heb je nodig voor de werking van natuurlijke stoffen?

D

e ‘alternatieve’ geneeskunde wordt er nog steeds van beticht om ‘niet werkzaam’, ‘niet bewezen’ en bovendien ‘gevaarlijk’ te zijn. Onder de alternatieve geneeskunde verstaat men alle geneeswijzen die niet ‘regulier’ zijn. Dat zijn ondermeer de orthomoleculaire en de kruidengeneeskunde, de Chinese Traditionele en de Ayurvedische geneeskunde, acupunctuur, homeopathie, ... en een heleboel andere natuurlijke geneeswijzen die al eeuwen met succes worden toegepast. Dat de natuurgeneeskunde beschimpt en gehoond wordt, daar kunnen we nog mee leven, maar dat de overheid onder invloed van de farmaceutische industrie wetten gaat opstellen om het gebruik van eeuwenoude remedies aan banden te leggen, is onaanvaardbaar. Onder het mom van het waarborgen van de ‘veiligheid van de bevolking’ ontneemt ‘Big Pharma’ ons het recht om onze gezondheid in eigen handen te nemen. Walter OM Faché

Prof. Dr. Linus Pauling tweevoudig Nobelprijswinnaar introduceerde in 1968 voor het eerst de term “Orthomoleculair” in Science: alle stoffen, moleculen of handelingen die niet toxisch en niet vreemd aan het lichaam zijn, die het lichaam biochemisch en fysiologisch normaal kan verwerken zonder enige schade en die op de juiste tijd met de juiste dosis biochemisch individueel dient gegeven of geëlimineerd te worden. (verruimde betekenis uit Science 160:265-271, 1968)

Gemiddelde jaarlijkse sterfte in USA (1981-1993). Wereldcongres Health 2000 Kopenhagen Augustus 1997 Roken.......................................................400.000 Obesitas...................................................300.000 Alcohol.....................................................100.000 Medicijnvoorschrift..................................100.000 Microbiële agentia in de voeding.........90.000 Vuurwapens.............................................36.000 Auto-ongevallen......................................23.856 Medicijnenmisbruik.................................20.000 Zelfmoord.................................................19.000 Vitaminen/kruiden.................................1 (Fe!)

4

zevende jaargang 2010 - n°54 - www.fache-instituut.be

Biologisch niet aannemelijk

neeskunde lichaamseigen, niet-toxische stoffen (vitaminen, mineralen, enzymen, In het tijdschrift Knack van 29 september fytonutriënten, ...) om enzymen te stimu2010 werd de ‘alternatieve’ geneeskunde leren, af te remmen en in evenwicht te weer eens onderuitgehaald. De orthobrengen. De reguliere geneeskunde, die moleculaire geneeskunde werd daarin gebaseerd is op dezelfde biochemie, gebeschreven als “... biologisch niet aannebruikt lichaamsvreemde, toxische stofmelijk en niet gesteund door onderzoek. fen om diezelfde enzymen te blokkeren. De problemen worHet blokkeren van den verergerd door enzymen heeft echter het feit dat ze schade zware gevolgen voor Natuurgeneeskunde kan toebrengen...”. is geen ‘alternatieve’ alle functies die van dat enzym afhankelijk geneeskunde. Iemand die zulke zijn. Een voorbeeld is De reguliere geneesuitspraken doet, het remmen van het kunde is alternatief. wordt of gesponsord enzym dat instaat voor door de farmaceutide cholesterolsynthese: sche industrie, of heeft geen flauw benul hierdoor wordt cholesterol inderdaad van wat orthomoleculaire geneeskunde effectief verlaagd, maar komt ook de inhoudt. Wie zijn medische biochemie aanmaak van alle andere stoffen die via kent, weet dat orthomoleculaire gedeze weg aangemaakt worden in het neeskunde meer dan aannemelijk is. In gedrang (coënzym Q10, vitamine D, de tegenstelling tot de reguliere geneesgeslachtshormonen, ...). Dat zorgt voor kunde gebruikt de orthomoleculaire gede bekende, gevaarlijke bijwerkingen.

Redactioneel

Niet gesteund door onderzoek Een tweede punt van kritiek dat de orthomoleculaire geneeskunde en elke andere vorm van natuurgeneeskunde steeds weer onder de neus geschoven wordt, is het feit dat het niet “bewezen” zou zijn. Iedereen die de medische literatuur erop nakijkt, weet dat die bol staat van onderzoeken die aantonen dat vitaminen, mineralen, kruiden en andere natuurlijke stoffen wel degelijk werken. In de populaire media haalt men echter liever die studies aan die geen werkzaamheid van voedingssupplementen vinden. Dat deze studies geen rekening houden met storende factoren, met synergie en de juiste werkzame concentraties wordt handig verzwegen. Medicijnen zijn niet meer of minder gesteund door onderzoek. Er is echter één belangrijk verschil: de studies die de werkzaamheid van medicijnen ‘bewijzen’ zijn één voor één gesponsord door de producenten van die medicijnen. Die hebben er alle belang bij dat de resultaten positief zijn. Het is ondertussen algemeen geweten dat er met zulke onderzoeken enorm gesjoemeld wordt en dat gevaarlijke bijwerkingen verzwegen worden om de verkoop (en de enorme winstcijfers) niet in het gedrang te brengen. Men zou terecht kunnen tegenwerpen dat voedingssupplementen ondertussen ook ‘big business’ geworden zijn en dat de producenten ervan evengoed belang hebben bij positieve resultaten. Dat is waar, maar men vergeet dat zulke onderzoeken en het sjoemelen ermee enorm duur zijn. De productie en verkoop van voedingssupplementen mag dan evengoed een commerciële aangelegenheid geworden zijn, de opbrengst ervan is slechts een fractie van de gigantische bedragen die een farmaceutisch bedrijf binnenrijft. De werking van een voedingsstof wordt ironisch genoeg wel bewezen wanneer ze onder een farmaceutisch label verkocht wordt (niacine voor cholesterol, retinol bij acné, calcium tegen osteoporose, glucosaminesulfaat bij artritis-artrose,...)

Gevaarlijk Dat ‘alternatieve’ geneeskunde gevaarlijk zou zijn, is nog het meest ironische verwijt van allemaal. Het gebruik van medicijnen eist jaarlijks honderdduizend dodelijke slachtoffers in de VS alleen al, terwijl vitaminen, mineralen en kruiden bij ondeskundig

gebruik slechts bijwerkingen van voorbijgaande aard veroorzaken. Het enige dodelijke geval in meer dan 12 jaar was het gevolg van te veel ijzer,... door de reguliere voorgeschreven!

Moeten voedingsstoffen nog bewezen worden? Het vrij gebruik van supplementen zal in de toekomst door de overheid sterk aan banden gelegd worden. Binnen onafzienbare tijd moeten alle natuurlijke stoffen op dezelfde manier geregistreerd worden als medicijnen. Dat wil zeggen dat men de werking ervan moet bewijzen. Men maakt de bevolking wijs dat het voor hun eigen veiligheid is, maar het is gewoon een nieuwe manier van de farmaceutische industrie om alle concurrentie uit de weg te ruimen. Orthoceutische firma’s kunnen slechts hun natuurlijke preparaten alleen laten registreren; er kunnen namelijk geen (miljarden opleverende) patenten op aangevraagd worden. Het is schrijnend dat er bewijs gevraagd wordt voor de werking van natuurlijke stoffen die al miljoenen jaren hun werkzaamheid aangetoond hebben. Je vraagt je toch ook niet af of het effect van de appel die je vanmorgen gegeten hebt wel bewezen is? Aan de andere kant staat men het genetisch manipuleren van voedsel wel toe, terwijl de veiligheid daarvan alles behalve aangetoond is. Het FIOW is het er mee eens dat de veiligheid van de bevolking gewaarborgd moet worden en pleit er dan ook voor dat men steeds advies vraagt aan deskundigen. Het wordt hoog tijd dat men deze onderscheidt van de ‘echte kwakzalvers’ die een smet zijn op de reputatie van alle bekwame natuurgeneeskundige therapeuten.

Meer info op www.fache-instituut.be 1. Oproep tot het tekenen van een petitie tegen genetisch gemanipuleerd voedsel 2. Farmaceutische industrie slaat grote slag: geneeskrachtige kruiden verdwijnen uit de EU...

Uw hoofdredacteur, Walter O.M. Faché


5

Actueel In deze rubriek worden thema’s ‘heet van de naald’ uit de verschillende media overgenomen en door de redactieraad kritisch geëvalueerd.

Orthomoleculaire geneeskunde eindelijk positief in de media, Belgische experts niet enthousiast…

B-vitaminen, de redding voor alzheimerpatiënten? FIOW Advies Alzheimer Gezien de recente wetenschappelijke bewijzen dat oxidatieve stress en inflammatie een centrale rol spelen in de pathologie van alzheimer, wordt patiënten en mensen met een verhoogd risico op alzheimer of met beginnende dementie aangeraden om supplementen te nemen die oxidatieve stress en inflammatie reduceren. Dat zijn ondermeer: Curcumine: 900 tot 1800 mg per dag Omega-3 vetzuren: 1400 mg EPA and 1000 mg DHA per dag Vitamine E-complex: 400 IE per dag Vitamine C: 1 tot 3 gram per dag Vitamine K: 10 mg, waarvan 9mg K1 en 1mg K2 met minstens 45 µg MK-7 Vitamine D: 2000 à 5000 IE per dag Vitamine E complex: 200 à 800 IE Ginkgo biloba: 120 mg per dag Acetyl-L-carnitine: 750 tot 2000 mg per dag Coënzym Q10: 100 tot 600 mg per dag N-acetylcysteïne: 600 mg per dag Fosfatidylserine: 200 tot 400 mg per dag Knoflookextract: 1200 mg per dag Vinpocetine: 15 tot 20 mg per dag Groene thee extract: 800 mg per dag B-vitaminen: een hoog gedoseerd vitamine B-complex om het homocysteïnegehalte te verlagen: 1000 µg vitamine B12, 150 mg vitamine B6 en 800 µg foliumzuur Vitamine B3 (niacine): tot 800 mg per dag. Bouw langzaam op en neem B3 tijdens de maaltijden om de ‘flush’ beperken. Melatonine: 1 tot 3 mg voor het slapengaan (in overleg met een arts) DHEA: 15 tot 75 mg per dag (in overleg met een arts) Druivenpitten extract: 100 mg per dag

6


testen. Eén van de boosdoeners voor het krimpen van de hersenen is homocysteïne, een toxische stof die ook gelinkt wordt aan ondermeer harten vaatziekten. In de orthomoleculaire geneeskunde worden de B-vitaminen al jaren met succes ingezet om het homocysteïneniveau te verlagen.

De kranten stonden er begin september bol van en het was zelfs een paar uur lang het hoofdnieuws op de BBC: “Bvitaminen een wondermiddel tegen alzheimer”. Een studie van de Universiteit van Oxford heeft namelijk aangetoond dat twee jaar lang suppletie met 800µg foliumzuur, 500µg vitamine B12 en 20mg vitamine B6 het krimpen van de hersenen met 30 tot 50% vertraagt bij 70-plussers die al een lichte mentale achteruitgang hadden. De hersenmassa neemt jaarlijks af met 0,5%, ook bij gezonde ouderen, maar bij alzheimerpatiënten krimpen de hersenen met een snelheid van zo’n 2,5% per jaar. Mensen met een lichte mentale achteruitgang bungelen daar tussenin met 1%. Afname van de hersenmassa wordt geassocieerd met lagere scores op cognitieve

Het was opvallend dat het grootste effect van de B-vitaminen op het behouden van de hersenmassa gezien werd bij diegenen die bij aanvang van de studie de hoogste homocysteïnewaarden in hun bloed hadden. Zij scoorden na twee jaar nog evengoed op de cognitieve testen, terwijl diegenen met hoge homocysteïnewaarden in de controlegroep duidelijk achteruitgingen. Bij diegenen met de laagste B12waarden nam de hersenmassa zes maal sneller af dan bij diegenen met de hoogste concentratie B12. Toch had geen van hen een echt B12-tekort. Dit bewijst nog maar eens dat ‘normale’ bloedwaarden geen ‘optimale’ bloedwaarden zijn. De onderzoekers, die toch niet van de minste zijn, noemen het gevonden resultaat ‘dramatisch’ en veelbelovend in de preventie én behandeling van alzheimer. Belgische ‘experts’ hebben het

Actueel effect van de vitamine B-pil al afgewimpeld als een ‘overstatement’ en noemen het onderzoek ‘één van de kleinschalige studies die opvolging verdient, meer niet’. Ze wijzen erop dat onderzoek naar alzheimer complex en delicaat is en dat het moeilijk is om uit te maken wat effectief een verschil maakt. Dat geloven wij graag, maar al dat onderzoek heeft tot nog toe

geen werkzaam medicijn zonder bijwerkingen opgeleverd, terwijl verschillende onderzoeken een positief resultaat laten zien van voedingssupplementen, zoals de Bvitaminen, omega-3 vetzuren, coënzym Q10, vitamine D, vitamine E, curcumine, ginkgo biloba, ...

werken. Bescherm je nu al tegen alzheimer, dementie en alle andere ‘ouderdomsziekten’ met een orthotarische voedingen leefstijl. (WF) Referentie:

Smith AD, Smith SM, de Jager CA et al. Homocysteinelowering by B vitamins slows the rate of accelerated brain atrophy in mild cognitive impairment: a randomized controlled trial. PLoS One. 2010 Sep 8;5(9):e12244.

Wacht niet tot het medische establishment eindelijk toegeeft dat supplementen

Het gebruik van de Wii spelconsole verbetert evenwicht bij MS-patiënten Iedereen kent ondertussen het (inter)actieve computerspel Wii met zijn vele toepassingsmogelijkheden. Dat het niet alleen een leuk stuk speelgoed is, blijkt nu uit een Italiaans onderzoek onder leiding van Dr. Giampalo Brichetto. Brichetto en zijn team bestudeerden het effect van het Wii evenwichtsbord bij MS-patiënten. 36 MS-patiënten met evenwichtsstoornissen kregen gedurende vier weken ofwel 12 sessies van één uur traditionele rehabilitatieoefeningen, ofwel 12 sessies van één uur oefeningen op het Wii evenwichtsbord. Alle deelnemers verbeterden hun balans, maar dit was alleen statistisch significant in de Wii groep. Het aantal valpartijen was in beide groepen laag. “Rehabilitatie met het Wii evenwichtsbord is een nuttig instrument om evenwichtsstoornissen bij MS-patiënten te verbeteren”, zegt Dr. Brichetto. “Bovendien is zo’n bord goedkoop, overal verkrijgbaar en gemakkelijk thuis te gebruiken.” Ons lijkt het vooral een leuke manier van rehabilitatie, waaraan de rest van het gezin kan deelnemen, zodat het voor de patiënt niet zozeer geassocieerd wordt met zijn of haar ziekte, maar gewoon met spel, plezier en ontspanning. (HM) Referentie:

26th Congress of the European Committee for Treatment and Research in Multiple Sclerosis (ECTRIMS): Abstracts 61, 62, and P-511. Presented October 13 and 16, 2010.


7

Voedingsdossier

Geef je huisdier geen commercieel voer

Hilde Maris

Orthotarische voeding voor honden

D

e meeste mensen denken dat ze hun hond het allerbeste geven door hem brokken van een duur merk te serveren. De dierenvoedingsindustrie laat ons immers geloven dat in zo’n brok alles zit wat een hond nodig heeft. Maar in feite zitten er meer stoffen in die ze niet nodig hebben. Commerciële dierenvoeding is de reden waarom honden aan dezelfde degeneratieziekten leiden als hun baasjes: ze eten geïndustrialiseerde junkfood. Wie zijn geliefde huisdier een lang en gezond leven toewenst, kan beter zelf zijn dagelijkse menu samenstellen.

Oorsprong van brokken Het idee om honden brokken te geven is ontstaan door de opvattingen van een zeker professor Donath, die in de jaren ’30 boeken schreef over hondenvoeding. Hij vond dat het beter was om een soort complete voeding te ontwikkelen voor honden, zodat ze geen tekorten zouden krijgen. De bedoeling was om deze als aanvulling te gebruiken, maar door het gemak ervan en de zekerheid dat er alles in zat, werden brokken uiteindelijk de ‘standaardvoeding’ voor honden. Ondertussen is er een enorme variëteit aan brokken op de markt, niet alleen met verschillende ingrediënten en smaken, maar ook voor elke levensfase of specifieke behoefte een andere samenstelling. Steeds meer ‘nieu-

8


we formules’ en ‘nog completere voeding’ beloven een supergezonde hondenbrok. Dat geeft de indruk dat het haast misdadig zou zijn om je hond zulke goede voeding te onthouden. Zelfs de meeste dierenartsen bevelen, met de beste bedoelingen, hondenbrokken aan, omdat ze in hun opleiding geleerd hebben dat het complete voeding is.

Onvolwaardige voeding Helaas is de waarheid anders. Wat gepromoot wordt als ‘volwaardige voeding’ is eigenlijk niet geschikt voor je hond. Zelfs de duurste brokken zijn geen volwaardig voer. Het gebit en maagdarmkanaal van je trouwe viervoeter is nog steeds hetzelfde als dat van

Voedingsdosser

zijn verre voorvader, de wilde wolf. Zijn tanden zijn erop voorzien om grote stukken rauw vlees en organen af te scheuren en botten te versplinteren of af te kloven. Zijn spijsvertering is dan ook ingesteld op vlees en botten én de plantaardige inhoud van de ingewanden van zijn prooi. De huidige ‘perfecte brok’ lijkt in niets meer op zijn oorspronkelijke voedsel.

Degeneratieziekten De moderne hond lijdt aan dezelfde ziekten als de moderne mens: overgewicht, allergie, huidaandoeningen, maagdarmziekten, diabetes, harten vaatziekten en kanker. De meeste mensen denken dat ze deze ziekten bij hun hond kunnen voorkomen door ze gespecialiseerde dierenvoeding te geven. Helaas is het juist deze voeding die voor een groot deel verantwoordelijk is voor degeneratieziekten bij honden.

Gedenatureerde eiwitten Door het verhitten veranderen de eiwitten van structuur, waardoor ze moeilijker opneembaar en verteerbaar zijn. Men noemt dit gedenatureerde eiwitten, waar het lichaam in feite niet veel mee kan doen. Gedenatureerde eiwitten geven ook meer aanleiding tot allergische reacties. Honden die bijvoorbeeld allergisch zijn voor kip in brokken blijken dat vaak niet te zijn voor rauwe kip.

Geoxideerde vetten In brokken zitten weinig vetten, omdat deze ranzig worden. Vetten die vóór het verhitten zijn toegevoegd oxideren en vormen zeer schadelijke stoffen die ontstekingsreacties en tumoren kunnen veroorzaken.

Granen vormen meestal het hoofdbestanddeel van brokken (30 tot 70%). Graan is echter helemaal geen onderdeel van het natuurlijke voedingspakket van de wolf. Honden hebben granen niet alleen niet nodig, ze kunnen er zelfs niets mee doen. Integendeel, granen (en gluten) in brokken zorgen ondermeer voor allergie, overgewicht, diabetes, huidziekten, tandplak en anaalklierproblemen.

De nieuwe trend is om overal omega-3 en omega-6 aan toe te voegen en dat als een gezondheidsbonus te promoten. Omega-3 en omega-6 zijn onverzadigde vetzuren die door blootstelling aan lucht, licht en hitte veel sneller oxideren dan verzadigde vetten. Er worden dan vrije radicalen gevormd, die een kettingreactie van inflammatie en schade aan alle weefsels veroorzaken en vaak tot het ontstaan van kanker leiden. Onverzadigde vetzuren zouden dus alleen in verse voeding mogen zitten, die niet te lang bewaard en niet verhit is. Honden hebben veel vetten nodig, en die zitten vaak niet genoeg in brokken. Als ze er wel inzitten, zijn ze geoxideerd.

Vlees

Toevoegingen

Op de verpakking van hondenbrokken lees je ‘vlees en dierlijke bijproducten’. Dat kan zowat alles zijn. Dat kan echt vlees en orgaanvlees zijn, maar ook darmen, gemalen veren, slachtafval dat niet geschikt is voor menselijke consumptie. Wat ze er precies ingooien kom je niet te weten want dat valt onder het productiegeheim. Alsof dat nog niet erg genoeg is, wordt dit ‘vlees’ (in de vorm van meel) ook nog eens samen met de granen verhit, waardoor de suikers uit het graanmeel reageren met de aminozuren uit het vleesmeel en zogenaamde amadoriproducten vormen, beter bekend als de Maillard reactie. Hierdoor ontstaan verbindingen die niet meer opgenomen kunnen worden door de darmen en bovendien kanker kunnen veroorzaken. Door dit proces verdwijnen ook de aminozuren taurine en lysine, die enorm belangrijk zijn voor het lichaam.

Afhankelijk van het merk vind je in hondenbrokken een heel aantal stoffen die er zeker niet in thuishoren: kleur-, geur-, smaak- en bewaarstoffen en een heleboel andere stoffen. Soms zitten er zelfs middelen bij die voor mensen verboden zijn. Deze vormen een zware toxische belasting voor je hond, vooral als hij ze dag in dag uit binnenkrijgt, wat meestal het geval is.

Wat is er mis met brokken? Granen

Vitaminen en mineralen Door de bewerking en verhitting van de ‘natuurlijke’ ingrediënten is het grootste deel van de vitaminen en mineralen verloren gegaan. Die worden er daarom massaal terug ingestopt. Helaas meestal in de synthetische vorm, waardoor ze niet alleen niet goed opgenomen worden, maar ook nog eens een extra belasting vormen voor de darmen.


9

Voedingsdosser

Wanneer is je hond gezond?

Verstoorde darmflora

Wanneer je over de nadelen van brokken begint, werpen de meeste mensen tegen dat hun hond er toch niet slecht bij vaart, dat hij immers niets mankeert. Gezondheid is echter meer dan de afwezigheid van ziekte. Kleine kwaaltjes worden vaak ten onrechte als normaal beschouwd. Wanneer is je hond gezond en wanneer weet je dat hij het goed doet op de voeding die hij krijgt? Hij mag niet te veel ontlasting hebben, niet winderig zijn en niet mager of dik worden. Zijn vacht moet zacht en glanzend zijn, hij mag niet overmatig verharen, geen vetbulten, talgbulten, oorontstekingen en overvulde anaalklieren hebben. En hij mag geen tandsteen krijgen.

Brokken zijn dood voedsel, alle bacteriën en enzymen zijn vernietigd. De enzymen zijn echter nodig voor de vertering van het voedsel en voor elk biochemisch proces dat in het lichaam plaatsvindt. De bacteriën zijn dan weer nodig om een stabiele darmflora op te bouwen. Een hond met een verstoorde darmflora zal bij de minste verandering van voeding diarree krijgen. Bovendien zal zijn weerstand verzwakt worden en zal hij vatbaarder zijn voor wormen en parasieten.

Gezonde Beloningen pezen, gedroogd vlees, oren, ...

Suppletie Vitaminen, mineralen, essentiële vetzuren, kiemen, noten, zaden, algen, eieren, kruiden

Groenten

Andijvie, spinazie, sla, wortel, paksoi, tomaten, paprika, komkommer, courgette, waterkers, alfalfa, selder, peterselie, sperziebonen, ...

Orgaanvlees Biologisch hart, lever, nieren, longen, vuile pens

Botten

Ribben, wervels, schouderbladen, nekken en staarten met of zonder vlees eraan Gemalen botten

Vlees & Vis

Rauw of eventueel licht gekookt Kip, rund, kalf, lam, schaap, eend, konijn, kalkoen, duif, kwartel, hert, geit, fazant, patrijs. Geen varkensvlees. Vette vis, zoals zalm, makreel, haring, tonijn, forel: vers of in blik

Fig. De Hondenvoedingsdriehoek Faché/Maris: richtlijnen voor een optimaal voedingspatroon

10


Zelf voeding samenstellen Er zijn ondertussen verschillende boeken geschreven over het zelf samenstellen van maaltijden voor je hond. De methodes en de samenstellingen die in deze boeken beschreven worden verschillen enigszins van elkaar, maar in grote lijnen komt het op hetzelfde neer: geef je hond zo veel mogelijk vers, rauw vlees, orgaanvlees en botten, rauwe groenten en supplementen. Je hoeft je geen zorgen te maken over precieze hoeveelheden of verhoudingen. Zorg wel voor zoveel mogelijk variatie. Er zijn ook ‘kant-en-klare’ rauwe diepvriesmaaltijden verkrijgbaar. Deze zijn niet zo goed als vers voer, maar ze kunnen wel handig zijn wanneer je weinig tijd hebt en ze kunnen het in het begin makkelijker maken om over te schakelen. Waar men het ook over eens is, is dat honden één dag per week zouden moeten vasten om hun spijsvertering te laten rusten, schade te herstellen en afvalstoffen te elimineren. Dat advies geldt niet voor puppies, zwangere en zogende teven en honden die er niet tegen kunnen.

Vlees en vis • • • •

Geen varkensvlees Kip, rund, kalf, lam, schaap, eend, konijn, kalkoen, duif, kwartel, hert, geit, fazant, patrijs Als je botten geeft met veel vlees aan, hoef je niet veel extra vlees te geven Vette vis, zoals zalm, makreel, haring, tonijn, forel: vers of in blik (zoetwatervis en zalm uit de Pacific best ingevroren, omwille van parasieten)

Botten • •

Geef niet meteen botten aan honden die geen vers vlees gewend zijn Voor beginnende boteters is het beter om er vol-

Voedingsdossier

•

•

• • •

•

doende vlees aan te laten (half vlees/half bot) Geef geen botten aan gulzige eters of geef ze pas een bot na een vleesmaaltijd, zodat ze al voldaan zijn en het eten in hun maag mogelijke splinters inkapselt Geef in het begin geen dragende botten (poten, schenkels), maar wel ribben, wervels, schouderbladen, nekken en staarten Kippenpoten, kippenvleugels en kippennekken geven haast nooit problemen Geef nooit gekookte botten, deze splinteren gemakkelijk; rauwe botten zijn veel elastischer Laat je hond wennen aan botten door in het begin grote stukken te geven die hij niet zomaar kan doorslikken. Zorg ervoor dat hij kauwt en blijf in de buurt wanneer hij botten eet tot hij ervaren is. Als je hond gevaarlijk botten eet, of als je er echt niet gerust in bent, kan je hem beter gemalen botten geven.

Groenten • •

• •

• •

Rauwe groenten fijnmixen en onder het vlees mengen Andijvie, spinazie, sla, wortel, paksoi, tomaten, paprika, komkommer, courgette, waterkers, alfalfa, selder, peterselie, sperziebonen, ... Broccoli, spruitjes, kool en bloemkool kunnen winderigheid veroorzaken. Geen uien en prei Af en toe een beetje knoflook: goed voor de weerstand en tegen vlooien, teken en wormen. Niet te veel, want er zitten net als in uien en prei stoffen in die de rode bloedcellen kunnen afbreken bij overmaat Niet te veel zetmeelhoudende groenten, zoals knolgewassen en aardappelen Niet te veel fruit. Fruit bevat veel suikers die honden niet nodig hebben

Orgaanvlees • • •

Hart, lever, nieren, longen, vuile pens Liefst biologisch orgaanvlees, zeker lever Geen milt en baarmoeder

Supplementen • •

kefir, yoghurt rauwe eieren, eierdooier (met de schaal)

• • • • • • •

kruiden en planten: peterselie, tijm, rozemarijn, ... teunisbloemolie, lijnzaadolie, visolie, krillolie gemalen noten, zaden, kiemen gember, knoflook, spirulina, algen, wholefood preparaten multivitaminen-mineralen probiotica ...

Dingen die niet thuishoren in het voedingspatroon van je hond • • • • • •

granen zuivel chocola suiker, kunstmatige zoetstoffen gist (brood, biergist) druiven, rozijnen

Overschakelen Schakel langzaam over op een versvoer dieet. Begin met stapsgewijs rauw vlees en groenten toe te voegen, zodat je hond er aan kan wennen. Als je hond gevoelig is voor veranderingen, kan je hem tijdens het overschakelen een krachtig probioticum geven. ‘Gevoelige’ darmen zijn meestal het gevolg van een verstoorde darmflora. Om een idee te hebben van de juiste verhoudingen, hebben we een hondenvoedingsdriehoek samengesteld. Zie fig.: Hondenvoedingdriehoek Faché-Maris: richtlijnen voor een optimaal voedingspatroon.

Voor katten gelden over het algemeen dezelfde principes, alleen zijn zij echte carnivoren en hebben zij maar heel weinig groenten nodig. Katten die gewend zijn om alleen maar brokken te eten, willen niets anders. Overschakelen op versvoer vraagt bij hen heel wat geduld, doorzettingsvermogen en trucjes. Referenties:

1. Tannetje Koning. Voer voor carnivoren. 2008 Uitgeverij Aspekt ISBN 90-5911-354-3 2. Dr. Ian Billinghurst. Give your dog a bone. Alexandria, Australia: Bridge Printery, 1993 ISBN 0-6461628-1 3. Dr. Ian Billinghurst. The BARF diet. 2001 ISBN: 0-9585925-1-9 4. Tom Lonsdale. Raw Meaty Bones Promote Health. Dogwise Publishing (August 2001) ISBN 0-64639624-2 5. Tom Lonsdale. Work Wonders. Feed your dog raw meaty bones. Dogwise Publishing; 1 edition (September 30, 2005) ISBN 97571740-5

Info Meer informatie over voeding en suppletie bij honden: www.dap-animanatura.be


11

Voedingsdossier Voedingsdosser

Walter OM Faché

We eten met z’n allen veel te veel Minder eten houdt ‘ouderdomskwalen’ op afstand

W

e beschouwen het allemaal als vanzelfsprekend dat we bij het ouder worden niet kunnen ontkomen aan al die typische ‘oude mensenkwaaltjes’, het verlies van onze jeugdige uitstraling en energie, pijnlijke, stijve gewrichten, hoge bloeddruk, geheugenverlies, diabetes, harten vaatziekten en kanker. De waarheid is dat deze ‘ouderdomsziekten’ helemaal niet normaal zijn en dat we ze zeker niet moeten beschouwen als onvermijdelijk. Het zijn welvaartsziekten, het gevolg van een overvloed aan voedsel en tegelijkertijd een gebrek aan nutriënten. Door minder, maar de juiste voedingsmiddelen te eten, kunnen we niet alleen al die ouderdomskwalen op afstand houden, maar ook ons leven verlengen.

Calorierestrictie, de goedkoopste vorm van anti-aging De meest spectaculaire anti-aging ontdekking in de geschiedenis werd al in 1935 gedaan, toen bleek dat ratten die een caloriearm dieet kregen veel langer leefden dan hun soortgenoten die konden eten zoveel ze wilden. Bovendien kregen ze pas veel later de zogenaamde ‘ouderdomsziekten’. Sinds de publicatie van deze bevindingen, 75 jaar geleden, hebben talrijke experimenten met zoogdieren bevestigd dat ondervoeding zonder malnutritie (gebrek aan nutriënten) diepgaande levensverlengende effecten heeft. Dieren die weinig eten leven niet alleen langer, ze blijven ook veel gezonder dan dieren die ‘normaal’ eten.

12


Bij mensen zien we de bloedparameters die verhogen naarmate we ouder worden (glucose, cholesterol, triglyceriden, LDL) aanzienlijk dalen wanneer ze een caloriebeperkt dieet volgen. Eén van de meest opmerkelijke resultaten van calorierestrictie werd gevonden in een studie met resusapen die twintig jaar lang bestudeerd werden. In de groep die een matig beperkt dieet kregen daalden leeftijdsgerelateerde ziekten met een factor drie. Kanker en harten vaatziekten kwamen in deze groep de helft minder voor. Geen van hen ontwikkelde diabetes of glucose-intolerantie, welke normaal veel voorkomen bij resusapen. Een andere interessante ontdekking was dat de hersenmassa behouden bleef door matige calorierestrictie. De afname van het hersenvolume en het daarmee gepaard gaande verlies van neuronen is ver-

Voedingsdossier

antwoordelijk voor de typische achteruitgang van het geheugen en de verstandelijke vermogens bij ouderen.

We eten met z’n allen veel te veel Calorierijke, toxische voedingsmiddelen zonder nutriëntenwaarden zijn niet alleen goedkoop en overal verkrijgbaar, ze worden ook nog eens agressief gepromoot in reclamespots, die ons willen doen geloven dat ze goed voor ons zijn, die suggereren dat we zonder die reep chocola of die frisdrank niet gelukkig kunnen worden. Het is voor de meeste mensen moeilijk om te weerstaan aan al die rekken in de supermarkt vol kant-en-klaar maaltijden, ontbijtgranen, chips, chocolade, koekjes en frisdranken met aantrekkelijke, kleurrijke verpakkingen. Wanneer we op restaurant gaan, worden we door de menukaart verleidt om ons over te geven aan gerechten met mooie namen die we thuis zelf niet kunnen maken. Het wordt ons ook letterlijk met de paplepel ingegeven dat we veel moeten eten om sterk en gezond te worden. Dikke baby’s met een grote eetlust zijn een zegen voor de trotse ouders. Eten weigeren dat je aangeboden wordt, is een belediging voor de gastvrouw of -heer. Een maaltijd overslaan omdat je geen honger hebt is uit den boze, want ‘je moet toch iets eten’. We zijn een volk van Bourgondiërs omdat onze cultuur het ons voorschrijft.

Door elke dag te veel te eten bulkt onze bloedstroom letterlijk van glucose, insuline, cholesterol, vet, homocysteïne en andere ontstekingsbevorderende stoffen. Aanhoudende overbelasting van ons bloed met deze stoffen maakt ons vatbaar voor kanker, beroerte, hartaanval, seniliteit, pijnlijke gewrichten en vrijwel elke andere ‘ouderdomsziekte’. Overeten maakt ons ziek en verkort ons leven. Een overvloed aan calorieën heeft ook een catastrofaal effect op onze genen. Veel wetenschappers geloven dat onze levensduur grotendeels gecontroleerd wordt door genen die het lichaam voorprogrammeren om in een jeugdig-gezonde toestand te functioneren. Wanneer we te veel eten, keren deze genen zich tegen ons en dragen ze bij aan een versnelde veroudering en vroegtijdige dood. Minder eten zorgt voor een gunstige genexpressie, waardoor we langer en gezonder leven.

Lege calorieën Onze westerse voeding barst van de lege caloriebronnen. Het grootste deel van onze ‘supermarktvoeding’ is geraffineerd en overmatig bewerkt. Er zitten niet alleen geen voedingsstoffen in, ze overbelasten bovendien ons metabolisme door meer energie te verbruiken dan te produceren. Ze beroven het lichaam van haar reserves: vitaminen, mineralen, enzymen, aminozuren, ... Onze immuniteit daalt, we hebben minder energie, voelen ons moe en zijn vatbaarder voor ziekten. Zelfs mensen die menen dat ze gezond eten, omdat ze alles vers bereiden, beseffen niet dat ze door alles te koken, te bakken en te braden vele essentiële nutriënten vernietigen. Om nog maar te zwijgen van wat de microgolfoven met ons eten doet.

Minder honger en meer energie door volwaardige voeding Je hoeft je niet uit te hongeren om de vruchten te plukken van caloriebeperking. Eet minder, maar eet zoveel mogelijk vers, rauw voedsel met een hoge nutriëntendichtheid. Kies met andere woorden voor voeding die relatief weinig calorieën bevat, maar veel voedingsstoffen. De Voedingsdriehoek Faché is een geschikte leidraad voor caloriearme, nutriëntenrijke voeding. Hier ligt de nadruk immers op groenten, fruit, noten, zaden, pitten en kiemen. Je zal merken dat je veel minder honger hebt dan je verwacht. Als je rauwe, onbewerkte, nutriëntenrijke voeding eet, heb je gewoon veel minder nodig. Het is juist onze lege supermarktvoeding die aanzet tot steeds meer eten, omdat ze ons niet de essentiële stoffen geeft die we nodig hebben. In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, geeft minder eten meer energie. Denk er wel aan dat je niet te snel mag overschakelen op een caloriearm voedingspatroon. Er komen dan te veel gifstoffen gelijk vrij, waardoor je je inderdaad moe en duizelig kan voelen, wat door velen ten onrechte voor een gebrek aan energie wordt aanzien. Referenties:

1. McCay CM, Crowell MF, Maynard LA. The effect of retarded growth upon the length of life span and upon the ultimate body size. 1935. Nutrition. 1989 May-Jun;5(3):155-71. 2. Colman RJ, Anderson RM, Johnson SC, et al. Caloric restriction delays disease onset and mortality in rhesus monkeys. Science. 2009 Jul 10;325(5937):201-4. 3. Kopp W. The atherogenic potential of dietary carbohydrate. Prev Med. 2006 May;42(5):336-42. 4. Zhang X et al. Hypothalamic IKKbeta/NF-kappaB and ER stress link overnutrition to energy imbalance and obesity. Cell. 2008 Oct 3;135(1):61-73.


13

Orthotarische recepten

Winterkost

Lies Helsloot k ben verzot op winterkost: stoemp, rode kool met appeltjes en rozijntjes, pastinaak in Parmezaanse kaassaus, knolseldergratin, gebakken en gekaramelliseerde raapjes en niet te vergeten: spruitjes! Ik ben er gek op. De natuur verschaft ons precies wat we nodig hebben in elk seizoen. En in een maatschappij waar we op elk moment kunnen kiezen uit een steeds maar groter aanbod voedingsmiddelen, grijp ik maar wat graag terug naar die ouderwetse, seizoensgebonden recepten. Het maakt ons leven zo veel makkelijker en ‘t is nog gezond ook…

I

Bierbrood Een superlekker brood dat wel wat geduld vraagt door de wat langere rijstijden. Als je het tijdens het weekend op een avond maakt, dan kan je al tegen de ochtend het tweede rijsproces starten en zit je broodje op tijd in de oven. Maak er ineens een paar van en vries ze in. Ingrediënten

• 11g gedroogde gist • 2 eetlepels vloeibare, koudgeslingerde biologische honing • 330 ml bruin bier (het lukt ook met andere soorten bier, experimenteer gerust) • 100 g biologisch roggemeel • 100 g speltmeel (fijn gemalen) • 400 g biologische witte tarwebloem • 15 g ongeraffineerd, fijn zeezout • 25 g verse boter in kleine stukjes • eventueel een beetje bier om het brood in te strijken alvorens het in de oven gaat Werkwijze • meng de bloemsoorten met het zout en de gist en wrijf er de boter onder • voeg er de honing en het bier aan toe en kneed het geheel gedurende zo’n 10 minuten tot je een stevig deeg krijgt dat niet meer plakkerig aanvoelt (ikzelf heb niet steeds de tijd om het hele proces met de hand te doen en dus maak ik dankbaar gebruik van mijn keukenrobot) • laat het deeg zo’n 6 uur rijzen • sla het deeg dan plat met je vuist (ideaal om te ontstressen!) • maak er een mooie bal van en dek af met een handdoek • laat het opnieuw zo’n 2 uur rijzen

14


• wrijf het in met wat bier • bak het brood in de oven op 200 graden gedurende 30 à 35 minuten • het brood is klaar als je een hol geluid hoort wanneer je er op klopt

Geroosterde uiensoep Een heerlijk soepje dat fantastisch past bij het broodrecept. Neem een dikke plak, eventueel licht geroosterd, van het bierbrood en besmeer met verse biologische boter. Soms maak ik van de geroosterde uien geen soep, maar leg ik ze op een heerlijke bruine boterham met wat verse geitenkaas of gewoon lekker zo… Een hartig alternatief voor het klassieke boterhammenbeleg. Je kan de uien ook gebruiken als garnering voor bijvoorbeeld een toastje met ambachtelijke hoevepaté of met de champignonpaté in één van de recepten in dit nummer, een leuk idee voor de feestdagen. Je kan er gerust een grotere hoeveelheid van maken. Ik bewaar het enkele dagen in een glazen bokaal in de koelkast. Ingrediënten voor ongeveer 4 porties

• 4 grote (zoete) uien en 4 grote sjalotten, in twee gesneden en dan in heel fijne plakjes • 1 volledige bol look, teentjes gepeld en in 2 gesneden • een flinke scheut olijfolie • 1 liter kippen- of groentebouillon • 4 eetlepels balsamico azijn

Orthotarische recepten

• • • •

enkele takjes verse of 1 koffielepel gedroogde tijm zwarte peper, vers gemalen ongeraffineerd zeezout 1 eetlepel biologische rietsuiker (of 2 indien je het graag wat zoeter hebt) • eventueel gemalen kaas voor de afwerking (gruyère, emmentaler) of wat verkruimelde geitenkaas of roquefort Werkwijze:

• verwarm de oven voor op 220 graden • meng in een ruime ovenschaal de uien, sjalotten, look, kruiden, balsamico azijn, rietsuiker, olijfolie, zout en peper • plaats de schaal zo’n 35 minuten in de oven of tot ze goudbruin zijn • haal de schaal uit de oven, schep de uien over in een kookpot • giet wat bouillon in de schaal om de laatste restjes te kunnen losweken • giet de rest van de bouillon in de kookpot en breng alles aan de kook • van zodra het geheel kookt, draai je het vuur lager en laat je de soep nog zo’n 20 minuten zachtjes sudderen onder gesloten deksel • kruid af met zout en peper en werk in je bord desgewenst af met kaas

Champignonpaté

Een overheerlijke combinatie van gedroogde en verse paddenstoelen. Lekker op een toastje of als hartig broodbeleg voor een originele lunch. Heel eenvoudig te maken op zo’n 30 minuten. Door zijn geconcentreerde smaak heb je er heel weinig van nodig. Ingrediënten

• 30 g gedroogde paddenstoelen (shii-take, eekhoorntjesbrood of porcini, …) • 25 g verse biologische boter • 500 g gemengde, verse paddenstoelen in fijne plakjes • 2 kleine, zeer fijn gehakte sjalotjes • snuifje gedroogde tijm of 1 klein takje verse tijm uit je keukentuintje (of verse of gedroogde oregano) • 3 à 4 eetlepels verse mascarpone • zwarte peper • zeezout • 2 koffielepeltjes balsamico azijn

Werkwijze • week de gedroogde paddenstoelen in 125 ml heet water gedurende zo’n 20 minuten of tot ze zacht zijn • neem een grote pan en smelt daarin de boter. Fruit op een heel laag vuurtje de sjalotjes tot ze mooi zacht zijn. (dit is echt belangrijk) • draai het vuur dan hoger en voeg de plakjes verse paddenstoel toe • voeg na 5 minuten de gedroogde paddenstoelen toe, samen met het weekvocht • werk af met zwarte peper, zout en balsamico azijn en laat flink doorkoken tot al het vocht verdampt is • laat alles volledig afkoelen • pureer alles samen met de mascarpone en voeg eventueel extra zeezout en peper toe naar smaak

Kroketjes van aardappel en savooikool Een receptje gebaseerd op de klassieke rösti. Ingrediënten voor zo’n 8 stuks

• 500 g vastkokende aardappelen in de schil (schoongeborsteld): best een drietal van dezelfde grootte • 100 g savooikool in heel fijne reepjes gesneden • 60 g grofgeraspte gruyère kaas (of andere vaste kaas) • 1 eetlepel volkorenbloem • 30 g boter • 1 à 2 eetlepels olijfolie • zeezout en zwarte peper

Werkwijze • doe de aardappelen in een kookpan en overgiet met kokend water • kook de aardappelen gedurende 8 minuten in de schil, giet ze af en laat ze afkoelen • haal dan de pel eraf • kook de reepjes kool heel kort in kokend water (1 à 2 minuutjes), giet ze af en laat ze goed uitlekken (dep ze eventueel droog met een keukenhanddoek) • verkruimel de aardappelen en meng ze met 2 vorken onder de andere ingrediënten (kaas, kool, zout en peper). Ga het geheel vooral niet kneden tot een puree! • plaats het mengsel in de koelkast tot het fris aanvoelt • maak er 8 burgertjes van en wentel ze even in de bloem • bak ze in een koekenpan aan beide kanten goudbruin in een mengeling van boter en olijfolie


15

Eetwij(s)zer Voeding is een filosofie. Deze rubriek spoort de lezer aan om verstandig met eten om te gaan. Met deze tips en adviezen reiken we een leidraad aan om dag na dag tot een beter voedingspatroon te komen voor jezelf, je kinderen en je huisdieren.

Meer kalium in de voeding kan levens redden In een persbericht van de Universiteit van

Wageningen (14 september 2010) waarschuwen Linda van Mierlo en haar collega’s dat de kaliuminname wereldwijd veel te laag is. De universiteit van Wageningen deed samen met Unilever een onderzoek naar de kaliuminname in 21 landen, waaronder de VS, China, Nieuw Zeeland, Duitsland en Nederland. De gemiddelde kaliumconsumptie ligt tussen 1700 en 3700 mg. Dat is aanzienlijk lager dan de 4700 mg die aanbevolen wordt op basis van de gunstige gezondheidseffecten die daarmee behaald worden. De laagste inname van kalium ziet men in China en de hoogste in Finland, Nederland en Polen. Opvallend is ook dat vrouwen

16


minder kalium binnenkrijgen dan mannen. Een verhoogde inname van kalium kan bijdragen aan

een significante verbetering van de bloeddruk bij de algemene bevolking. Het gunstige effect van kalium zou zelfs vergelijkbaar zijn met de verlaging van de bloeddruk die bereikt wordt door het halveren van de natriuminname (vooral van keukenzout). “Patiënten met hypertensie krijgen medicatie om harten vaatziekten te voorkomen, maar wat de meeste mensen niet beseffen is dat de meerderheid van de hartaanvallen zich voordoen bij mensen met een iets meer dan gemiddelde bloeddruk die onbehandeld blijft.” Dat zegt voedingsdeskundige Dr. Johanna M Geleijnse. Hoe hoger de bloeddruk, hoe groter de kans

op harten vaatziekten. In westerse landen heeft slechts 20 à 30% van de bevolking een optimale bloeddruk, met een systolische bloeddruk (bovendruk) minder dan 120mmHg en een diastolische bloeddruk (onderdruk) minder dan 80mmgHg. Voeding en leefstijl spelen een belangrijke rol in het behoud van een gezonde bloeddruk. Hoge zoutinname en lage kaliuminname verhogen de bloeddruk, dus de zoutinname beperken en de kaliuminname verhogen zal een enorme impact hebben op de volksgezondheid. Een verhoging van de kaliumconsumptie tot de aanbevolen hoeveelheid van 4700 mg per dag zou de systolische bloeddruk bij de populatie doen dalen met 1,7 tot 3,2mmHg. Dat komt overeen met 4 gram zout minder eten per dag. Door deze eenvoudige maatregel zou, volgens de schatting van de Nederlandse wetenschappers, het aantal sterfgeval-

len aan beroerte met 8 tot 15% afnemen en het aantal doden door harten vaatziekten met 6 tot 11%. (WF) Referenties:

1. van Mierlo LAJ, Greyling A, Zock PL, et al. Suboptimal potassium intake and potential impact on population BP. Arch Intern Med 2010; 170:1501-1502. 2. Wageningen University. Consumption of ‘good salt’ can reduce population blood pressure levels [press release]. September 14, 2010.

Advies FIOW voor meer kaliumrijke voeding Een orthotarisch voedingspatroon volgens de Voedingsdriehoek Faché met aan de basis groenten, fruit, noten, zaden, pitten, kiemen en peulvruchten voorziet in een optimale kaliuminname. Kalium en natrium zijn antagonisten, dus beperk tegelijkertijd ook je zoutconsumptie. Let op voor verborgen zout: kant-en-klare producten, conserven, meeneemschotels, pizza, chips, brood, soepen, sauzen en snacks. Factoren die kalium in het bloed verlagen: • Het gebruik van diuretica of vochtafdrijvende middelen • alcoholisme • overmatig overgeven en diarree • anorexia nervosa en boulimie • magnesiumtekort • congestief hartfalen

Voedingsmiddel

Portie

Banaan Aardappel, in de schil Pruimensap Pruimen, gedroogd Sinaasappelsap Sinaasappel Tomatensap Tomaat Rozijnen

1 middelgrote 1 middelgrote 175 ml 125 gram 175 ml 1 middelgrote 175 ml 1 middelgrote 125 gram

Kalium (mg) 422 926 528 637 372 237 417 292 598

Kalium (mg)

Voedingsmiddel

Portie

Ontbijtgranen met rozijnen

250 gram

362

Artisjok, gekookt

1 middelgrote

343

Lima bonen, gekookt

125 gram

485

Eikelpompoen, gekookt

125 gram

448

Spinazie, gekookt

125 gram

420

Zonnebloempitten

30 gram

241

Amandelen

30 gram

200

Melasse

1 eetlepel

293

Tabel. Kaliumgehalte in een aantal voedingsmiddelen Bron: U.S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service. USDA Nutrient Database for Standard Reference, Release 21. 2008.

Granen zijn niet voor iedereen geschikt voedsel Granen worden door de meeste voedingsdeskundigen of diëtisten nog steeds gepromoot als essentieel voor de gezondheid. Men heeft ons altijd geleerd dat granen boordevol voedingsstoffen en vezels zitten en niet mogen ontbreken in een evenwichtig voedingspatroon. In de conventionele voedingsdriehoeken staan ze zelfs helemaal onderaan, als de belangrijkste voedingsgroep. Toch zijn granen niet voor iedereen geschikt voedsel, zelfs niet de volle, biologische graansoorten. Er zijn namelijk een aantal duistere kanten aan granen waar weinig rekening mee gehouden wordt. Granen verhogen de insulineaanmaak. Volle granen zorgen niet voor dezelfde glucosepiek in het bloed als geraffineerde granen, maar ze verhogen de bloedspiegel evengoed en kunnen vooral bij mensen met overgewicht, diabetes,

hoge bloeddruk en verhoogde bloedvetten voor problemen zorgen.

gen zelfs schade toe aan de cellen. Door het verhitten worden ook de enzymen en een groot deel van de Granen veroorzaken alvitaminen en mineralen lergie. De meeste granen vernietigd. Deze zijn echter bevatten gluten. Glutenin- nodig voor de vertering tolerantie wordt nog steeds van de koolhydraten, bij vele ziektebeelden over eiwitten en vetten. het hoofd gezien. SubkliUit de praktijk blijkt dat nische glutenintolerantie heel wat mensen zich komt meer voor dan men opmerkelijk beter voelen denkt en kan heel wat wanneer ze alle granen uit hun voedingspatroon klachten veroorzaken. Vaak zijn dat vage klachten schrappen, zowel de geraffineerde als waar men geen oorzaak de ongeraffineerde. voor vindt en waar men Hoofdpijn, vermoeidheid, mee blijft rondlopen. Ook overgewicht, emotionele klachten, andere eiwitten in granen huidaandoeningen, veroorzaken bij veel men- maagdarmklachten, sen allergische reacties die ontstekingen, enz. kunnen sterk verbeteren of ze niet kunnen duiden. zelfs helemaal genezen Granen worden meestal worden. Ook ‘gezonde’ verhit. De meeste mensen mensen merken dikwijls dat klachten die ze al eten hun granen in de jaren als vanzelfsprekend vorm van brood, pasta, beschouwden, opeens pizza, koekjes, pannenkoe- verdwenen zijn. ken, ... Door het verhitten van volle granen, worden Wil dat zeggen dat je de onverzadigde vetzuren nooit meer granen mag geoxideerd en de eiwitten eten? gedenatureerd, waardoor Natuurlijk niet. Gezonde, actieve mensen die klachhet lichaam er niets mee tenvrij zijn, kunnen volle, kan aanvangen. Ze bren-

biologische granen met mate eten. In de Voedingsdriehoek Faché nemen de granen slechts een bescheiden plaatsje in. Voor mensen met bovengenoemde gezondheidsproblemen en andere klachten loont het echter de moeite om alle granen eens een tijdje te schrappen en aan den lijve te ondervinden welk effect dat heeft.

Hoe geraak je dan aan voldoende vezels? Door het eten van groenten, fruit, peulvruchten, paddenstoelen, noten, zaden, pitten en kiemen. Alles liefst vers, biologisch en zo min mogelijk bewerkt. (HM)


17

Medisch dossier

Hilde Maris

Winterhanden en -voeten I

Twee bijzondere vitaminen kunnen dit pijnlijke fenomeen voorkomen

edereen heeft in de winter wel eens last van koude handen en voeten. Deze verdwijnen meestal snel wanneer men zich binnen bij de kachel verwarmt met een dampende kom soep of thee. Voor mensen die last hebben van winterhanden en/of -voeten, zijn de wintermaanden echter een bron van hardnekkig terugkerende letsels aan handen en voeten, die niet verholpen worden door ze op te warmen. Is dit een verschijnsel waar je gewoon mee moet leren leven of kan er effectief iets aan gedaan worden?

Perniosis De medische term voor winterhanden is perniosis of kortweg pernio. De aandoening wordt gekenmerkt door kleine, jeukende, pijnlijke zwellingen die meestal op de huid verschijnen na enkele uren van blootstelling aan een lage temperatuur, vooral in de wintermaanden. Deze letsels komen het meest voor op de uitstekende lichaamsdelen, zoals de vingers, de tenen, de oorlellen en de neus. Dit zijn de plaatsen waar we het snelst koude ervaren. Bij extreme koude kunnen ook andere delen van het lichaam aangetast worden, zoals de hielen, de dijen en de onderbenen.

Abnormale reactie van de haarvaatjes Perniosis is een abnormale reactie van de kleine haarvaatjes in de huid op koude. Wanneer je blootgesteld wordt aan koude, gaat je lichaam alles in het werk stellen om afkoeling te voorkomen. Het doet dat door de oppervlakkige haarvaatjes af te sluiten door vasoconstrictie (samentrekken van de bloedvaten). Op die manier gaat er minder bloed naar de huid en kan de kerntemperatuur van het lichaam op peil gehouden worden. In normale omstandigheden treedt er

18


een beschermingsmechanisme in werking zodra de huidtemperatuur te laag wordt. Dan worden de vaatjes weer opengezet (vasodilatatie), waardoor de huid snel opwarmt, rood wordt en gaat gloeien. Bij perniosis reageren de bloedvaten op een andere manier. In de dieper gelegen bloedvaten van de huid treedt een aanhoudende vasoconstrictie of vernauwing op, die niet automatisch gevolgd wordt door het beschermende mechanisme van vasodilatie of uitzetting. De kleine haarvaatjes aan de oppervlakte gaan daarentegen wel helemaal openstaan, in een poging om de afsluiting van de dieper gelegen bloedvaten te compenseren. Het zijn vooral de grote temperatuursschommelingen die winterhanden en -voeten veroorzaken. In landen waar het extreem koud is komt perniosis bijna niet voor.

Symptomen • jeuk, brandend gevoel • roodheid van de huid die tot purperachtig kan evolueren • pijn en gevoeligheid • blaarvorming • zweervorming en infectie

Medisch dossier

Actoren en risicofactoren • Langdurige blootstelling aan koude (rond het vriespunt) in combinatie met hoge luchtvochtigheid en wind • Strakke schoenen of handschoenen, te dunne kousen • Familiale aanleg • Slechte doorbloeding • Bloedarmoede • Hormonale veranderingen • Bindweefselaandoeningen • Beenmergziekten • Slechte voedingsstatus • Vochtige leefomstandigheden • Bètablokkers

Preventie effectiever dan behandeling Het is uiteraard aan te raden om grote temperatuursverschillen zo veel mogelijk te vermijden en je warm aan te kleden als het buiten koud is. Draag ruime schoenen met dikke kousen en goede handschoenen, maar zorg er ook voor dat je romp, je armen, je benen en je hoofd goed beschermd zijn tegen de kou. Op die manier moet je lichaam veel minder zijn noodsysteem in werking zetten. Blijf niet stilstaan in de kou, maar beweeg zo veel mogelijk om je doorbloeding te stimuleren. Vermijd hittebronnen zoals warmwaterkruiken, kachels, hete koppen zolang je handen en/of voeten koud zijn. Geef ze de tijd om langzaam warm te worden. Stoffen die de bloedcirculatie bevorderen kunnen bijdragen aan een effectieve preventie. Ginkgo biloba herstelt de functie van het circulatiesysteem en verbetert de bloedtoevoer naar de uiterste lichaamsdelen. Gember is een verwarmende stimulator van de doorbloeding en werkt anti-inflammatoir. Rozemarijn verwijdt en versterkt de bloedvaten en verhoogt de bloeddoorstroming.

Niacine Vitamine B3 of niacine wordt al sinds de jaren ’40 gebruikt om de bloedvaten te verwijden bij gevallen van perniosis. De basisdosis die men toen gebruikte was 3 x 50 mg per dag voor een volwassene en 3 x 25 mg per dag voor kinderen, vlak na de maaltijden, om de be-

kende ‘flush’ te beperken en het vaatverwijdende effect van B3 te verlengen. In ernstige gevallen werd de dosis opgedreven tot 300mg, meer was bij geen enkel geval nodig. Zodra suppletie met niacine werd gestopt, keerden de winterhanden of -voeten weer terug. Hervatten van de behandeling gaf echter meteen weer genezing. Het heeft geen zin om hoge doses niacine preventief te nemen. Zodra de eerste tekenen van winterhanden opduiken, kan je met suppletie beginnen. Nicotinamide of niacinamide, een andere vorm van vitamine B3 werkt niet bij winterhanden en -voeten.

Advies Doordat niacine de bloedvaten verwijdt, geeft het in hoge doses een ‘flush’, waarbij je huid helemaal rood wordt en tintelt. Dit kan vervelend zijn, maar het is totaal onschuldig en van voorbijgaande aard. Neem niacine altijd vlak na de maaltijd en best op een tijdstip dat je niet meteen het huis uit moet. Een banaan of een glas koud water kan snel verlichting geven. Dosis: begin met 150 mg per dag en verhoog indien nodig tot 500 mg of meer

Vitamine D Injecties van 600.000 IE vitamine D3 worden ook al vanaf de jaren ’40 met succes toegepast. Zij kunnen wel preventief gegeven worden aan het begin van de winter. Sinds 2003 worden intramusculaire vitamine D3-injecties niet meer toegepast in de reguliere geneeskunde. Suppletie met tabletten in lage doses geeft niet het gewenste resultaat, dus wordt de behandeling met vitamine D als onwerkzaam afgedaan. Een recente studie uit 2009 vond geen werking van 2000 IE vitamine D per dag bij perniosis.

Advies Orthomoleculaire artsen kunnen vitamine D via injectie of infuus toedienen. Hoge orale doses van 5.000 à 10.000 IE in de vloeibare (emulsie) vorm, vooral in de wintermaanden, kunnen ook gunstige resultaten geven. Referenties:

1. Boada A, Bielsa I, Fernández-Figueras MT, Ferrándiz C. Perniosis: clinical and histopathological analysis. Am J Dermatopathol. 2010 Feb;32(1):19-23. 2. Gourlay R.J. The problem of chilbains with a note on their treatment with nicotinic acid. British Medical Journal 336 Feb. 21, 1948 3. Wheatley D.P.Vitamin K for the relief of chilblains. Br Med J. 1947 Nov 1;2(4530):689-91. 4. Souwer IH, Lagro-Janssen AL. Vitamin D3 is not effective in the treatment of chronic chilblains. Int J Clin Pract. 2009 Feb;63(2):282-6.


19

Medisch dossier

Hilde Maris, Walter OM Faché

Acne

Kan een orthomoleculaire behandeling redding bieden?

A

cne wordt meestal beschouwd als een ‘jeugdprobleempje’ of iets dat gewoon bij de puberteit hoort. Het is een huidaandoening die zich vooral manifesteert in het gezicht en de nek, maar ook op de borst, de rug, de schouders en de armen. Ongeveer 80 tot 95% van alle adolescenten krijgt te maken met één of andere vorm van acne. Naarmate men ouder wordt, daalt het voorkomen van acne aanzienlijk. Toch hebben nog 12% van de vrouwen en 3% van de mannen er last van op middelbare leeftijd. Acne is niet alleen vervelend en ontsierend, het is voor velen een bron van ellende, die moeilijk te behandelen blijkt. Er worden massa’s producten gepromoot die beloven snel en voorgoed komaf te maken met dit euvel. De meeste van die middeltjes werken niet en bevatten zelfs schadelijke chemische stoffen. Om nog maar te zwijgen van de vaak ronduit gevaarlijke medische voorschriften. Kan een orthomoleculaire behandeling redding bieden?

Oxidatie van vetten en inflammatie Acne wordt gekenmerkt door puistjes, cysten en abcessen. Deze ontstaan wanneer de huidporiën geblokkeerd geraken, waardoor olie, dode huid en bacteriën vast komen zitten in de haarfollikels of haarzakjes. In normale omstandigheden scheiden de talgklieren die aan haarzakjes gehecht zijn een vetachtige substantie af, die men sebum of talg noemt. Deze talg begeeft zich via het haarzakje naar de huid om deze zacht en soepel te houden. Als het haarzakje echter geblokkeerd is, kan de talg niet naar buiten. De olie kan oxideren en een

20


ontstekingsreactie veroorzaken, die op haar beurt witte bloedcellen aantrekt. Het resultaat is een zwart kopje, beter bekend als een mee-eter. Ondertussen beginnen de in de huid aanwezige bacteriën (Propionbacterium acnes) de vastzittende talg in het haarzakje af te breken. Dit veroorzaakt nog meer inflammatie, want de witte bloedcellen gaan nu de bacteriën aanvallen. In dit stadium begin zich pus te vormen en zien we een pukkeltje met een witte kop verschijnen. In een verder stadium kunnen ook puisten, cysten en abcessen ontstaan.

Medisch dossier

Hormonen De rol van hormonen is evident in de puberteit, wanneer er een plotse verhoogde aanmaak van het ‘mannelijk’ hormoon testosteron plaatsvindt (zowel bij jongens als bij meisjes) en een vergroting van de talgklieren, met meer aanmaak van talg. In tegenstelling tot de mannelijke hormonen (androgenen) hebben de vrouwelijke hormonen (oestrogenen) een gunstige invloed op acne. Dat is de reden waarom sommige artsen de pil voorschrijven aan vrouwen met acne. Wanneer een paar dagen voor de menstruatie het oestrogeenniveau bij een meisje of vrouw begint te dalen, kan acne verergeren. Dit verklaart waarom sommige vrouwen er alleen last van hebben vlak voor hun menstruatie.

Medicijnen, toxines en cosmetica Medicijnen zoals corticosteroïden, lithium en sommige antidepressiva, antipsychotica en kalmeermiddelen kunnen acne veroorzaken of verergeren. Andere factoren die hun bijdrage leveren zijn sigarettenrook, koolteerderivaten, industriële oliën en chloorkoolwaterstoffen. Overmatig wassen en schrobben van de huid kan de zaak verergeren, omdat het de talgproductie juist stimuleert. Het gebruik van cosmetische producten, shampoos en zonnecrèmes op basis van olie kan de talgklieren verstoppen. Het is daarom beter om producten op waterbasis te gebruiken.

De rol van voeding Conventionele dermatologen beweren nog steeds dat voeding niets met acne te maken heeft en dat de rol van frieten, chocola, cola en suiker slechts een fabeltje is. Toch is er heel wat recent onderzoek dat aantoont dat voeding wel degelijk bijdraagt aan het probleem. Zo

vond men een duidelijk verband tussen acne en een voeding met een hoge glycemische index. Het vermijden van hoogglycemische voedingsmiddelen gaf gunstige resultaten. Ook zuivel lijkt het ontstaan van acne in de hand te werken. Meisjes die veel melk en melkproducten eten, hebben meer last van acne. Verschillende studies hebben ook een verband gevonden met een westers voedingspatroon, rijk aan vetten en geraffineerde koolhydraten en suikers. Bij primitieve volkeren, die leven van vers, rauw en onbewerkt voedsel is niet één geval van acne te vinden, terwijl 80 tot 95% van de Amerikaanse adolescenten er door getroffen wordt.

Vitamine B5 deficiëntieziekte? Volgens L.H. Leung zou een gebrek aan vitamine B5 dé hoofdoorzaak van acne zijn. Hij noemt het zelfs de deficiëntieziekte van B5. Vitamine B5 is betrokken bij de afbraak van vetzuren. Volgens de theorie van Leung zou voldoende B5 de vetzuren efficiënt afbreken en daardoor de talgproductie reduceren. Het zou ook het verband met stress en hormonen verklaren. B5 wordt namelijk uitgeput door een verhoogde aanmaak van geslachts- en stresshormonen.

Besluit Hoewel hormonale en genetische factoren een rol kunnen spelen bij de aanleg voor acne, kunnen een gezond voedingspatroon en voedingssupplementen die inflammatie en infectie remmen ingezet worden in de strijd tegen puistjes. Nutriënten waarvan is aangetoond dat ze acne verminderen zijn ondermeer vitamine B5, A en E, alfa-liponzuur, zink, niacinamide of vitamine B3, essentiële vetzuren en tea tree oil.

Advieshoekje Faché Voeding en suppletie voor een gave huid Voeding • Eet volgens de voedingsdriehoek Faché • Vermijd dierlijke vetten, transvetten, bewerkt voedsel en additieven • Gebruik uitsluitend natuurlijke, hypoallergene, olievrije cosmetica • Drink veel zuiver water (omgekeerde osmose) en groene thee

Suppletie • Vitamine A: 5.000 à 10.000 IE per dag. In ernstige gevallen 25.000 à 50.000 IE • Vitamine E: 400 IE gemengde tocoferolen en tocotriënolen • Vitamine B3: 150 à 500 mg per dag • Vitamine B5: 500 à 1500 mg per dag • Alfa-liponzuur: 150 à 300 mg per dag • Zink: 50 mg elementair zink per dag • Omega-3 vetzuren: 1400 mg EPA en 1000 mg DHA per dag • MSM: 2 tot 4 gram

Topische behandeling • • • •

Tea tree oil Colloïdaal zilver gel MSM gel Crèmes met vitamine A, C, E en B3 (niacinamide)

Referenties:

1. Rossen MH, Roed-Petersen J. [Acne vulgaris]. Ugeskr Laeger. 1993 Mar 15;155(11):775-8. 2. Cordain L, Lindeberg S et al. Acne vulgaris: a disease of Western civilization. Arch Dermatol. 2002 Dec; 138(12):1584-90 3. Smith R, Mann N et al. The effect of short-term altered macronutrient status on acne vulgaris and biochemical markers of insulin sensitivity. Asia Pac J Clin Nutr. 2004;13(Suppl):S67. 4. Adebamowo CA, Spiegelman D et al. High school dietary dairy intake and teenage acne. J Am Acad Dermatol. 2005 Feb;52(2):207-14. 5. Bowe WP, Joshi SS, Shalita AR. Diet and acne. J Am Acad Dermatol. 2010 Jul;63(1):124-41. 6. Kovalev VM. Complex treatment of acne with lipoic acid. Vrach Delo 1981a Mar; (3): 108-13. 7. Burgess C. Topical vitamins. J Drugs Dermatol. 2008 Jul;7(7 Suppl):s2-6. 8. Enshaieh S, Jooya A, Siadat AH, Iraji F. The efficacy of 5% topical tea tree oil gel in mild to moderate acne vulgaris: a randomized, double-blind placebo-controlled study. Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2007 Jan-Feb;73(1):22-5. 9. Leung LH. Pantothenic acid deficiency as the pathogenesis of acne vulgaris. Med Hypotheses. 1995 Jun;44(6):490-2.


21

Orthomoleculaire waarschuwingen Niet alles wat orthomoleculair is, is zomaar goed. Daarom deze kanttekeningen bij voeding en voedingssupplementen, opdat elke voedingsstof op de juiste plaats bij de juiste persoon terechtkomt.

Waarschuwing aan ouders van jonge baby’s:

ondersteuningskussens zijn gevaarlijk!

De Amerikaanse FDA en de Veiligheidscommissie voor Consumentenproducten (CPSC) hebben samen een waarschuwing gepubliceerd tegen het gebruik van ondersteuningskussens voor baby’s. Deze kussens hebben de dood van minstens 12 baby’s veroorzaakt in de afgelopen 13 jaar. Ondersteuningskussens zijn sinds de jaren ’80 op de markt. Ze hebben opstaande kanten die de baby op z’n plaats moeten houden tijdens de slaap. Sommigen hebben ook schuine vlakken waardoor het hoofdje van de baby hoger ligt. Verschillende van die kussens werden goedgekeurd door de FDA als middel om de symptomen van reflux te verlichten en om het plat hoofd syndroom te voorkomen. De FDA heeft nu beslist dat de potentiële voordelen van zo’n kussen helemaal niet opwegen tegen de

22


verhoogde kans dat de baby erdoor sterft. Het meest verontrustende is dat vele ouders deze kussens gebruiken om wiegendood te voorkomen, omdat de fabrikanten beweren dat ze dat doen. De FDA heeft deze claim nooit goedgekeurd omdat er geen bewijzen voor waren. Integendeel, er is nu voldoende bewijs dat deze kussens juist dood kunnen veroorzaken. Terwijl ouders er dus van uitgaan dat ze hun baby beschermen door het in zo’n kussen te laten slapen, brengen ze hun kindje eigenlijk in gevaar. De meeste baby’s stierven doordat ze gekneld geraakten tegen de zijkant van het kussen of tussen het kussen en de rand van de wieg, waardoor ze stikten. Bij de kussens wordt meestal de waarschuwing meegegeven om het gebruik ervan te stoppen zodra de baby zich begint om te draaien tijdens zijn slaap. Doorgaans is dat rond de leeftijd van vier maanden, maar het kan al op twee maanden. Kinderartsen en deskundigen op het gebied van wiegendood waarschuwen ouders al jaren voor het gebruik van zulke kussens, maar ze stonden daarin alleen omdat er onvoldoende ‘bewijs’ was. Ze pleiten er voor om de waarschuwing op te nemen in het voorlichtingsbeleid van het ziekenhuis en in alle literatuur voor toekomstige ouders. Artsen, verpleegsters, vroedvrouwen en gezinshelpers moeten er op toezien dat alle kersverse ouders op de hoogte gesteld worden van het risico. De FDA en de CPSC roepen ouders op om met het gebruik van de kussens te stoppen. Ze adviseren ouders hun baby’s op de rug te laten slapen en geen zachte dingen, zoals kussen en dekens, onder hun kind te leggen. De meeste producenten hebben al beloofd te stoppen met de productie en marketing van de kussens. Tot nog toe is er geen terugroepactie aangekondigd, maar de mogelijkheid wordt niet uitgesloten. (HM) Referentie:

News telebriefing, FDA and Consumer Product Safety Commission, Sept. 29, 2010.

Coënzym Q10:

ENERGIE voor een

Hormonale anticonceptie verlaagt coënzym Q10 en alfa-tocoferol in het bloed

tweede jeugd

Het gebruik van de anticonceptie patch wordt gepromoot omdat het oestrogeen ethinyl estradiol (EE) beter wordt opgenomen via de huid, vergeleken met de vaginale ring of de orale anticonceptiepil. Amerikaanse onderzoekers onderzochten het effect van de drie verschillende anticonceptiemethoden op de bloedwaarden van coënzym Q10, alfa-tocoferol en gamma-tocoferol (twee vormen van vitamine E) en de totale antioxidantcapaciteit bij premenopauzale vrouwen.

vanaf 14,95 E UR 30+ 15 GRA TIS

BioActive Q10 50 mg CNK 2725-281 30+15 caps Adviesprijs: € 14,95

Zij ontdekten dat coënzym Q10 en alfa-tocoferol aanzienlijk lager waren in het bloed van de vrouwen die één van de drie anticoncenptiemethoden gebruikten, vergeleken met vrouwen die niet aan anticonceptie deden. Vrouwen die de patch gebruikten hadden de laagste coënzym Q10 bloedwaarden. Ook de totale antioxidantcapaciteit in het bloed was lager bij de anticonceptiegebruikers.

BioActive Q10 50 mg CNK 2576-403 90+30 caps Adviesprijs: € 43,20 BioActive Q10 CNK 2506-905 Adviesprijs:

100 mg 30 caps € 26,75

(Beschikbaar in Apotheken)

BioActive Q10 Uniqinol® levert coënzym Q10 onder de gereduceerde vorm ubiquinol, die biochemisch actief is.

Deze bevinding verklaart waarom vrouwen die de anticonceptiepil nemen een verhoogd risico op harten vaatziekten hebben. Maar daar houdt het niet op. Coënzym Q10 en alfa-tocoferol zijn niet alleen belangrijk voor de cardiovasculaire gezondheid, maar ook voor de energieproductie en om vroegtijdige veroudering te voorkomen. Vrouwen die hormonale anticonceptie gebruiken, doen er dus goed aan te zorgen voor extra inname van deze twee antioxidanten. (WF)

Gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke ontwikkelingen, is BioActive Q10 een voedingssupplement van de 2de generatie dat voor een sneller en groter effect zorgt in vergelijking met andere coënzym Q10 supplementen. Bovendien biedt BioActive Q10 de garantie dat het natuurlijke ubiquinol, aangeboden in een 100% homogene oplossing zonder kristallen, stabiel blijft, hetgeen zorgt voor een betere biologische opneembaarheid én werkzaamheid.

Belangrijk: Suppletie met uitsluitend alfa-tocoferol verlaagt de concentratie van gamma-tocoferol, die eveneens heel belangrijk is. Het is daarom aan te raden steeds een vitamine E-complex te nemen, een combinatie van tocotriënolen en tocoferolen en er vooral op te letten dat er voldoende gamma-tocoferol inzit (minstens 200mg).

BioActive Q10 is aangewezen bij de gezonde volwassene: • antioxidatief effect • bij vermoeidheid

• vitaliserend

de volwassene met gezondheidsproblemen: • voor de goede werking van de cardiovasculaire, metabole en neurologische functies.

Palan PR, Strube F, Letko J, Sadikovic A, Mikhail MS. Effects of oral, vaginal, and transdermal hormonal contraception on serum levels of coenzyme q(10), vitamin e, and total antioxidant activity. Obstet Gynecol Int. 2010;2010. pii: 925635.

BE_Q10_Active_Ad_orthophyto_DU_0910

Referentie:

Pharma Nord QH Active Q10 – Patented Formula

Innoverend voor de gezondheid Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02/720.51.20 – Fax 02/720.51.60 E-mail:[email protected]

Achterkant van de waarheid

De controverse rond soja Vriend of vijand?

Z

Hilde Maris

elden heeft een voedingsmiddel zo snel erkenning én zo veel vijandelijke kritiek gekregen als soja. De FDA (Food and Drug Administration) had nog maar net de hoogst ongebruikelijke toestemming gegeven om gezondheidsclaims te maken voor soja (1999) of de ‘gezonde boon’ kwam al onder vuur te liggen van een minderheid van bezorgde burgers. Daardoor is er veel verwarring ontstaan rond soja en zijn veel mensen bang om sojaproducten te eten, terwijl ze er in feite veel gezondheidsvoordelen zouden kunnen uithalen.

Hardnekkige misverstanden ontkracht Het positieve aan heel de hetze rond soja, is dat er daardoor heel veel wetenschappelijk onderzoek gedaan is naar de effecten ervan, zowel door de voor- als de tegenstanders van de sojaboon. Daardoor is er ondertussen een massa aan bewijzen verzameld voor zijn gezondheidsbevorderende werking.

Waarschuwing: eet geen genetisch gemanipuleerde soja! Een recente studie met genetisch gemanipuleerde soja bij muizen toont aan dat de eerste generatie geen gezondheidsproblemen vertoont, maar de volgende generaties wel. Zo ziet men bij de nakomelingen van muizen die GG soja kregen een vijf keer zo hoog aantal doodgeboren muizen en de derde generatie muizen blijkt bijna volledig onvruchtbaar. Referenties:

1. Oscar Rodriguez. Is soy safe? Busting the myths of a nutritional powerhouse. Life Extension Magazine, July 2010 2. Jeffrey Smith. Genetically Modified Soy Linked to Sterility, Infant Mortality. Study by Alexey V. Surov. Institute for responsible technology, Okt. 1, 2010.

24


De tegenstanders van soja, waarvan er velen een band hebben met de industrieën die bedreigd worden door de populariteit van sojaproducten, hebben enkele negatieve effecten van soja ‘aangetoond’ en deze tot hardnekkige misverstanden gebombardeerd, die in medische kringen én bij voedingsdeskundigen veel aanhang vinden. Grondig onderzoek van de wetenschappelijke literatuur heeft deze misverstanden echter één voor één ontkracht of genuanceerd.

Misverstand nr. 1 “Soja bevat antinutriënten” Eén van de nadelen van soja die het meest aangehaald worden, is dat sojabonen antinutriënten bevatten. Dat is ook zo, in feite bevatten álle rauwe, onbewerkte bonen verschillende enzymen en andere biomoleculen die de vertering en absorptie van ondermeer proteïnen kunnen verstoren. Dit probleem kan

gemakkelijk omzeild worden door kiemen, weken, koken en fermenteren van sojabonen, waardoor de enzymremmers gedeactiveerd worden. Dat geldt trouwens ook voor alle andere bonen, die net als sojabonen normaalgezien door niemand rauw gegeten worden. Gekiemde soja, gekookte sojabonen, tofu, natto, enz. vormen dus geen enkel probleem. Sojaproteïne wordt zelfs succesvol ingezet bij proteïne-energie ondervoeding bij de ziekste kinderen ter wereld.

Misverstand nr. 2 “Soja veroorzaakt schildklierproblemen” In 1960 verscheen een artikel waarin één geval van krop (gezwollen schildklier) beschreven werd bij een baby die uitsluitend gevoed werd met soja. Op basis van dat artikel extrapoleerden de tegenstanders van soja dit risico naar de algemene bevolking. Het is inderdaad zo dat isoflavonen in soja een bepaald enzym remmen dat betrokken is bij de synthese van schildklierhormonen, maar dat vertaalt zich niet naar schildklierproblemen bij gezonde mensen. Wanneer mensen zonder schildklieraandoeningen voldoende jodium binnenkrijgen, heeft soja geen remmende werking op de schildklierfunctie. In feite is het zo dat een gebrek

Achterkant van de waarheid

aan jodium het onderliggende probleem is, dat het effect van soja-isoflavonen kan versterken. Bovendien was soja de enige voedingsbron van de baby uit het artikel. De meeste mensen houden er niet zulke extreme eetgewoonten op na.

Misverstand nr. 3 “Isoflavonen verstoren de geslachtshormonen” Isoflavonen worden fyto-oestrogenen of plantaardige oestrogenen genoemd omwille van hun moleculaire structuur die overeenkomt met die van oestrogeen, het vrouwelijke geslachtshormoon. Het vermogen van isoflavonen om sommige eigenschappen van oestrogeen na te bootsen heeft hen de benaming ‘zwakke oestrogenen’ opgeleverd. Verschrikkelijke verhalen over kinderen die vervroegd in de puberteit komen door het eten van soja zijn echter gebaseerd op één enkele studie uit 1986 waarin een zwak verband werd gevonden tussen het gebruik van babyformules op basis van soja en vroegtijdige borstontwikkeling bij meisjes. De onderzoekers die deze studie uitvoerden, stelden toen al de geldigheid van dat verband in vraag en de American Academy of Pediatrics stelde dat er “geen bewijs is dat soja-isoflavonen een negatief effect hebben op de ontwikkeling, de voortplanting en de hormonale functies bij mensen”.

Misverstand nr. 4 “Soja veroorzaakt kanker” De zwakke oestrogene werking van isoflavonen heeft er ook toe geleid dat wetenschappers zich gingen afvragen of dit geen verhoogd risico gaf op hormoongerelateerde kankers, zoals borstkanker. Een handvol studies uit de jaren ’90 toonde cellulaire veranderingen aan die men ook ziet in het voorstadium van kanker. Toch kon geen van deze studies een verhoging van het aantal kankergevallen aantonen. Ondertussen weet men dat er verschillende soorten oestrogeenreceptoren zijn en dat deze niet dezelfde werking uitoefenen. Lange tijd kende men alleen de ER-alfa (oestrogeen receptor-alfa), waarvan een verhoogde expressie gezien wordt bij een heel aantal kankers, zoals borstkanker, ovariumkanker, endometriumkanker en darmkanker. Eind jaren ’90 werd er echter een tweede oestrogeenreceptor ontdekt, de ER-bèta. Expressie van deze receptor gaat juist de kankerverwekkende activiteiten

van ER-alfa tegen. Het is op deze ER-bèta dat de sojaisoflavonen zich binden, waardoor ze dus een antikanker werking hebben. Hormoonsubstitutie therapie met oestrogenen verhoogt de kans op hormoongerelateerde kankers door activatie van de ER-alfa receptoren die de celproliferatie (woekering) stimuleren. Soja-isoflavonen laten niet alleen de ER-alfa ongemoeid, maar activeren bovendien de ER-bèta receptoren die de proliferatieve werking van ER-alfa onderdrukken.

Soja beschermt tegen kanker en degeneratieve aandoeningen De vrees dat soja en sojaproducten kanker zouden veroorzaken is dus gebaseerd op overhaaste conclusies en achterhaalde wetenschappelijke studies. Ondertussen hebben talrijke onderzoeken aangetoond dat sojaisoflavonen een krachtige remmende werking uitoefenen op het ontstaan en de ontwikkeling van kanker in alle fasen. Ze voorkomen niet alleen borstkanker, maar ook prostaatkanker en darmkanker. Bovendien hebben ze een gunstig effect op de symptomen van menopauze. Tientallen studies hebben een verband gevonden tussen een hoge sojaconsumptie en een hele reeks gezondheidsbevorderende effecten. Een sojarijke voeding wordt geassocieerd met een verlaagd risico op harten vaatziekten, osteoporose, kanker, metabool syndroom en diabetes type 2.

Geen reden om soja van het menu te schrappen Er is geen enkele reden om soja van het menu te schrappen, mits je enkele regels in acht neemt. Zo is het bijvoorbeeld geen goed idee om soja als enige bron van proteïnen te gebruiken. Soja kan namelijk aanleiding geven tot allergie. Een combinatie van verschillende proteïnebronnen en zoveel mogelijk afwisseling is trouwens altijd aan te raden. Eet ook geen rauwe sojabonen, maar week en kook ze. Eet vooral gefermenteerde sojaproducten zoals miso, tempeh en natto. Je kan sojabonen ook kiemen. Als je veel soja eet of isoflavonen in supplementvorm gebruikt, zorg er dan voor dat je voldoende jodium met de voeding of via supplementen binnenkrijgt om schildklierproblemen te voorkomen.


25

Fyto

Fyto bij virale infecties Gember, kaneel, kruidnagel, ravintsara en tea tree

Philippe Gérard

E

en antigriepbereiding in de fytotherapie spitst zich vooral toe op een antivirale werking. De versterking van de immuniteit speelt eveneens een zeer grote rol; daar zijn planten met essentiële oliën bijzonder goed in! De meeste sterk ontsmettende essentiële oliën zijn tevens stimulantia: de vermoeidheid bij griep kan er aanzienlijk door verbeteren. Combinatie van verschillende planten maakt een behandeling mogelijk van zowel ademhalings- als maagdarminfecties en doodt virussen door de planten, die essentiële oliën bevatten. Tevens worden veelvuldige symptomen van dergelijke infecties aangepakt: op het spijsverteringsstelsel, de pijn, die zich manifesteert in alle weefsels, de koorts en het ademhalingsstelsel. Enkele voorbeelden zijn gember, kaneel, kruidnagel, ravintsara en tea tree.

Gember: Zingiber officinale

Fig. Gember werkt antiviraal en is een uitstekend middel tegen de griep met het optreden van spierpijn, koorts en uitgeput gevoel, verkoudheidssymptomen en maagdarmongemakken.

Fig. Kaneel bevat hoofdzakelijk het cinnamaldehyde. Dit is een krachtig middel tegen micro-organismen, en het is ook ontstekingswerend. Dit uit zich in de bekende pijnstillende en koortswerende werking van de kaneelbast.

Fig. Kruidnagel wordt vooral gebruikt bij griep met ernstige keelpijn. Het is een fyto- en aromatherapeutisch ‘antibioticum’, het doodt bacteriën en geneest infecties.

26


Gember is een tropische plant uit ZuidOost Azië. Het werkt vooral tegen pijn en koorts. Door de antivirale activiteit is gember een uitstekend middel tegen de griep en het gripaal syndroom, waarbij het virus zich in alle weefsels manifesteert, met het optreden van spierpijn, koorts en uitgeput gevoel, waarbij heel dikwijls nog bijkomende ademhalingsinfecties van bacteriële oorsprong optreden. Gember is een gastro-intestinaal actieve wortel. Bij griep treden vaak gastro-intestinale stoornissen op met braken en misselijkheid. Gember is nuttig bij buikgriep, als anti-emeticum (tegen braken), bij misselijkheid, duizeligheid, maagontsteking, maagpijn en brandend gevoel in de slokdarm. Gember is een antioxidant en een ontstekingsremmend middel. Het bevordert ook de galvorming en doodt een groot aantal micro-organismen, waaronder bacteriën, virussen, schimmels, alsook parasieten en wormen. Gember is pijnstillend en koortswerend, stimuleert het immuunsysteem en blijkt zelfs veelbelo-

vend in de strijd tegen kanker! Gember is veelbelovend als weerstandsversterker en als wapen in de strijd tegen infecties (zowel bacteriële als virale!) en allergieën.

Kaneel: Cinnamomum zeylanicum Kaneelstokjes zijn schors van een tropische boom: de kaneelboom van Ceylon (Sri Lanka). Kaneel en zijn essentiële olie is in de eerste plaats een probaat middel tegen griep en verkoudheden, omwille van de antibacteriële en antivirale activiteit. Het is een ontstekingsremmend middel, het ontsmet en is koortswerend. Het stimuleert eveneens de immuniteit. Het bastpoeder is bijzonder efficiënt tegen verschillende griepsymptomen, zoals misselijkheid, braken, anorexie, darmkolieken, diarree, winderigheid en spijsverteringsstoornissen.

Kruidnagel: Eugenia caryophyllata Eugenia caryophyllata is een tropische boom uit Zuidoost-Azië. De essentiële

Fyto

olie bevat veel eugenol en eugenylacetaat (pijnstillend, verdovend). Eugenol heeft een breedspectrum ontstekingremmende werking op bacteriën, virussen en schimmels. De antivirale activiteit werkt vooral tegen het griepvirus. Het is een probaat middel bij luchtweginfecties. Kruidnagelolie heeft een antioxidatieve werking, wat o.a. de genezing van griep bevordert en terugval vermijdt. Het is een belangrijke pijnstiller. Eugenol en zijn derivaten hebben een wondhelend, pijnstillend en lokaal verdovend effect. Het staat gekend voor een uitgesproken antivirale activiteit. Kruidnagel heeft ook een heilzame, verzachtende activiteit bij luchtwegen keelontstekingen, stemoverlast en heesheid. De antivirale activiteit van kruidnagel en zijn inhoudsstof eugenol is gecombineerd met een antibacteriële activiteit, wat zeer nuttig is bij virale infecties, omdat daarbij heel dikwijls bijkomende bacteriële infecties optreden, zoals luchtweginfecties bij griep of het gripaal syndroom.

Ravintsara: Cinnamomum camphora cineol Ravintsara is een zeer sterkwerkende anti-infectieuze boom uit Madagascar. Ze is actief bij infecties met bacteriën, virussen en schimmels. Vooral griepvirussen zijn gevoelig. Het heeft een ademhalingsverbeterend effect, het bevordert het ophoesten van slijm en remt hoestprikkels. Het werkt ontstekingsremmend en ontsmettend, met zeer breed spectrum.

Tea Tree: Melaleuca alternifolia Tea tree is een bijzonder interessant antibioticum, daar het een zeer breed spectrum bezit, en geen toxiciteit. Tea tree wordt gecombineerd met essentiële oliën van het fenolische type, zoals kaneel en kruidnagel. Het is een prachtige immunostimulans met rijke antibiotische eigenschappen: het werkt antibacterieel, antiviraal, antischimmel en antiparasitair en dus sterk ontsmettend en heeft een heerlijke, typische geur. Het is verzachtend bij alle infecties en ontstekingen, zeker deze van de luchtwegen, zoals griep, maar ook schimmelinfecties en zelfs resistente (ziekenhuis)bacteriën. Tea tree is niet alleen een immunostimulans, maar ook een algemene stimulans: het is versterkend in geval van chronische lusteloosheid, mentale vermoeidheid en nerveuze zwakte, vooral bij mensen met een verminderd afweersysteem. Tea tree is dus ideaal voor de zwakte die bij griep optreedt. Tea Tree is ook een antioxidans. Het bezit geen enkele toxiciteit.

Combinatie van deze 5 planten is nuttig want ze vullen elkaar aan: kaneel, gember, ravintsara, tea tree en kruidnagel zijn allemaal planten die rijk zijn aan vluchtige oliën en andere actieve stoffen die kunnen helpen om heel snel de natuurlijke weerstand te versterken. Ze hebben een antivirale activiteit en doden gemakkelijk griepvirussen. Zo ondersteunen ze de resistentie van ons lichaam en wapenen ze ons tegen gevaarlijke (griep)virusinfecties. Een oude traditie met nieuwe mogelijkheden!

Fig. Ravintsara is actief bij infecties met bacteriën, virussen en schimmels, vooral griepvirussen zijn gevoelig! Ravintsara is de sterkste antivirale en de sterkste immunostimulerende plant die er bestaat.

Fig. Tea tree is een bijzonder interessant antibioticum, omdat het een zeer breed spectrum bezit en zeer veilig is. Het doodt bacteriën, virussen en schimmels en versterkt de weerstand.

Referenties:

1. Oyen et al., PROSEA : Plant Resources Of South Easth Asia 19 (Backhuys, Bogor, Indonesia, 1999). 2. N. Imanishi et al., Am. J. Chin Med. 34, 157 (2006). 3. J. A. Ojewole, Phytother. Res. 20, 764 (2006). 4. R. C. Lantz et al., Phytomedicine. 14, 123 (2007). 5. de Guzman C.C., Siemonsma J.S., PROSEA : Plant Resources Of South-East Asia (Backhuys Publishers, Leiden, The Netherlands, 1999). 6. Joanne Barnes, Linda Anderson, David Phillipson, Herbal Medicines (Pharmaceutical Press, London, UK, ed. 2, 2002). 7. G. Singh, S. Maurya, M. P. Delampasona, C. A. Catalan, Food Chem. Toxicol. (2007). 8. K. Chaieb et al., Phytother. Res. 21, 501 (2007). 9. A. Fabio, C. Cermelli, G. Fabio, P. Nicoletti, P. Quaglio, P hytother. Res. 21, 374 (2007). 10. Hänsel, HAGERS HANDBUCH : Drogen (Springer Verlag, Berlin, 1992). 11. Franchomme, Pénoël, L’Aromathérapie Exactement (Roger Jollois Editeur, Limoges, France, 1990). 12. Y. Fu et al., Phytother. Res. (2007). 13. Y. Fu et al., Phytother. Res. (2007). 14. Dr. Geert Verhelst, Groot Handboek Geneeskrachtige Planten (Mannavita, 2004). 15. F. R. Carrasco et al., J. Pharm. Pharmacol. 61, 961 (2009). 16. P. M. Furneri, D. Paolino, A. Saija, A. Marino, G. Bisignano, J. Antimicrob. Chemother. 58, 706 (2006).


27

Toxiciteit In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar toxiciteit in onze voeding en milieu. De consument moet weten dat toxines ons lichaam overbelasten en dat deze moeten geëlimineerd maar liever voorkomen worden.

Ontstekingsremmers verhogen het risico op hartaanval en beroerte De Deense cardioloog Dr. Gunnar Gislason maakte op het Medische Congres van Cardiologen 2010 in Stockholm (Zweden) bekend dat zijn team van onderzoekers ontdekt had dat kortetermijn gebruik van ontstekingsremmers wordt geassocieerd met een verhoogd risico op een beroerte. Ontstekingsremmers of NSAID’s (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen), zoals ibuprofen, naproxen en diclofenac, zijn oorspronkelijk ontwikkeld als ontstekingsremmers voor reumatoïde artritis, maar worden omwille van de pijnstillende en koortswerende werking tegenwoordig ook massaal gebruikt bij menstruatiepijn, hoofdpijn, migraine en allerhande infecties. Enkele jaren geleden al ontdekte men dat NSAID’s het risico op een hartaanval verhogen. Iedereen herinnert zich nog wel het Vioxxschandaal, maar dat ook andere ontstekingremmers schadelijk zijn voor het hart wordt vaak uit het oog verloren. Nu heeft men dus hetzelfde verband gevonden voor beroerte (herseninfarct). Ibuprofen, naproxen en diclofenac zijn in de meeste landen vrij verkrijgbaar. Rofecoxib (Vioxx®) en celecoxib (Celebrex®) zijn alleen op doktersvoorschrift verkrijgbaar. In Denemarken echter heb je altijd een voorschrift van een arts nodig als je één van deze NSAID’s wil nemen.

28


Dat maakte de Deense populatie voor Dr. Gislason en zijn team een ideale bevolkingsgroep om het effect van deze medicijnen op beroerte na te gaan. Uit de volledige Deense bevolking van 10 jaar en ouder werden alleen die personen geselecteerd die gezond waren. Diegenen die de afgelopen vijf jaar in het ziekenhuis waren opgenomen of diegenen met chronische aandoeningen werden van de studie uitgesloten. Er bleef nog slechts een half miljoen gezonde Denen over, waarvan 45% tussen 1997 en 2005 minstens één voorschrift voor een NSAID gekregen had. Toen de onderzoekers nagingen wie van hen een beroerte had gehad, al dan niet met dodelijke afloop, waren ze verbaasd over de resultaten. Er werd namelijk een duidelijk verband gevonden tussen het gebruik van ontstekingsremmers en een verhoogd risico op beroerte.

Aangezien het hier om gezonde mensen gaat, is het resultaat van de studie des te frappanter. Toch hoeft het niet te verbazen dat NSAID’s een verhoogd risico geven op beroertes, zegt Gislason, het is namelijk hetzelfde mechanisme als datgene dat verantwoordelijk is voor een verhoogd risico op hartinfarct: verhoogd trombose-effect op de bloedplaatjes, de binnenkant van de bloedvaten en atherosclerotische plaques, verhoogde bloeddruk, beïnvloeding van de nierfunctie en zoutretentie. Dr. Gislason zegt dat er ondanks het gevonden verband tussen NSAID’s en hartinfarct en beroerte, een grote onwil heerst bij artsen om het voorschrijven van deze geneesmiddelen te beperken. “Het is heel moeilijk om het voorschrijfgedrag van artsen te veranderen. Ze hebben deze medicijnen tientallen jaren voorgeschreven zonder aan cardiovasculaire bijwerkingen te denken.”

NSAID

Verhoogd risico op beroerte

Ibuprofen

28%

Naproxen

35%

Diclofenac

86%

Rofecoxib(Vioxx®)

61%

Celecoxib(Celebrex®)

69%

Het verband is dosisafhankelijk: ibuprofen in doses van meer dan 200mg geeft een 90% verhoogd risico en bij diclofenac in doses van meer dan 100mg is het risico op beroerte verdubbeld.

Gislason vindt dat de bevolking beschermd moet worden tegen de mogelijk fatale gevolgen van deze medicijnen en dat NSAID’s alleen nog maar op voorschrift verkocht zouden mogen worden. In De-

ZUIVER TOTToxiciteit HET EXTREME Alle Omega-3 voordelen die men nodig heeft. Niets van ongewenste onzuiverheden of oxidaties. nemarken, waar diclofenac een tijdje geleden vrij verkrijgbaar werd, heeft men althans naar zijn advies geluisterd, want daar werd het weer een alleen-opvoorschrift medicijn. (HM)

“Als de helft van de bevolking deze ontstekingsremmers neemt, al is het maar af en toe, dan kan dat leiden tot een 50 à 100% toename in beroertes. Dat is een onaanvaardbaar risico”, aldus onderzoeksleider Gislason.

De superieure kwaliteit van onze visolie hangt af van z’n zuiverheid en integriteit. Nordic Naturals beseft ten volle dat structuur en kwaliteit de werking en efficiëntie van Omega-3 visolie bepalen. Daarom ontwikkelde Nordic Naturals gepatenteerde productieprocessen waardoor we dé referentie werden dankzij onze onberispelijke visoliekwaliteit, en dat al bijna 15 jaar lang. Ons zuurstofvrije productieproces op lage temperatuur garandeert de integriteit van de delicate oliën en elimineert eventuele, schadelijke toxines zoals kwik. Het resultaat: 100 % zuiver farmaceutische Omega-3 vetzuren die uw lichaam nodig heeft voor een sterk hart en gezonde hersenen. Nordic Naturals-visolie is gegarandeerd vrij van zware metalen (en van meer dan 210 andere toxines). Tests van onafhankelijke instellingen tonen aan dat de waarden 10 keer lager liggen dan de strenge Noorse Medische Norm en Europese Farmacopee. En dat kan van geen andere visolie gezegd worden. Nordic Naturals—Always Innovating. Always Pure.

FIOW Advies - Orthomoleculaire ontstekingremmers bij reumatoïde artritis • Omega-3 vetzuren: minstens 2100 mg EPA + 1500 mg DHA per dag • GLA (gamma-linoleenzuur): 900 tot 1800 mg per dag • Vitamine C: 1 à 4 gram per dag • Vitamine B6: 150 mg • Vitamine B3: 500 à 4000 mg • Zinkmonomethionine: 15 à 30 mg elementair zink • Magnesium: 250 à 1000 mg • Curcumine: 3 x 400 mg per dag • Bioflavonoïden: 1200mg per dag • Boswellia Serrata extract: 300 mg Boswellia zuur, 3 à 6 x per dag • Gember: 0,1 à 1 g poeder/d • Quercetine: 250 à 500 mg • Bromelaïne: 2 à 3 x 500mg op nuchtere maag of Multi-enzymcomplex Referentie:

European Society of Cardiology (ESC) 2010 Congress, Stockholm, Zweden, 28 augustus - 01 september 2010

Benelux distributie: CompleMed bel ons op: +32 59 27 07 53 of mail [email protected]

29

Cosmetica

Sara De Clerck

Kruid je huid Plantenextracten in de huidverzorging

V

andaag de dag worden veel verzorgingsproducten gemaakt met een diversiteit aan synthetisch geproduceerde chemicaliën. De huid is ons grootste orgaan en neemt deze ingrediënten op, soms in slechts heel kleine hoeveelheden, maar soms ook in die mate dat ze de bloedvaten bereiken en op die manier door het hele lichaam getransporteerd kunnen worden. Hoewel één enkel product vaak maar kleine doses van deze stoffen bevat, geeft het cumulatieve effect reden tot zorg. Sommige ingrediënten hebben de afgelopen jaren in de media negatieve aandacht gekregen, wat ertoe geleid heeft dat men biologische of plantaardige producten als een veiliger alternatief is gaan zien. Ook melden mensen die een gevoelige huid hebben of lijden aan huidklachten als eczeem of psoriasis dat biologische producten door hen beter verdragen worden doordat ze minder of helemaal geen synthetische chemicaliën bevatten.

Rosacea - couperose Couperose is een huidaandoening die zich kenmerkt door abnormale grote rode vlekken in het gezicht, die een gevolg zijn van chronisch verwijde of gesprongen adertjes. Couperose is geen ernstige aandoening, maar voor veel mensen die eraan lijden is het vooral op esthetisch vlak storend. Het is vaak een gevolg van rosacea, een chronische huidaandoening waarbij er een vlekkerige, rode uitslag (erytheem) zichtbaar is in het gelaat. In wetenschappelijk onderzoek is herhaaldelijk aangetoond dat witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) bijdraagt aan de gezondheid van aders

30


en haarvaten, voornamelijk te wijten aan het actieve bestanddeel escine. Belangrijkste werkingsmechanismen van dit kruid zijn het verbeteren van de elasticiteit van de aderwand, het verminderen van de verhoogde doorlaatbaarheid, het induceren van vaatvernauwing en verbeteren van de bloeddoorstroming. Ook muisdoorn (Ruscus acuteatus) kan uitwendig gebruikt worden voor diverse uitingen van vaatinsufficiëntie. Het actieve bestanddeel is ruscogenine, een krachtige bloedvatvernauwer. Muisdoorn verbetert de circulatie, reduceert oedeem en zwelling en remt ontstekingen. Dit product behaalt goede resultaten bij ontstoken aders en rosacea. Een derde stof die vaak verwerkt wordt in cosmeti-

Cosmetica

sche producten is toverhazelaar. Dit kruid werkt sterk samentrekkend, door de aanzienlijke hoeveelheden tannines. Gecombineerd met de ontstekingsremmende eigenschappen, wordt toverhazelaar vaak ingezet bij ontstoken aders en aambeien. Vierde wondermiddel is druivenpitextract (Vitis vinifera). De farmacologische werking van druivenpitextract zit voornamelijk in de aanwezige proanthocyanidinen (OPC’s). Via deze en andere waardevolle bestanddelen (o.a. resveratrol), heeft druivenpitextract een beschermende invloed op het collageen en de elastine in huid en vaatwanden. Het zorgt ervoor dat bloedvaten stevig en soepel blijven en bevordert de doorstroming. Ten slotte verdient ook zoethout (Glycyrrhiza glabra) vermelding. Het belangrijkste actieve bestanddeel van deze stof is licochalcone A. Dit bestanddeel wordt tegenwoordig, met veel succes, ingezet voor de behandeling van rosacea en wordt bijgevolg veelvuldig verwerkt in de zogenaamde ‘redness relief’ verzorgingsproducten. Andere kruiden en planten die werkzaam zijn gebleken in de behandeling van vaatinsufficiëntie: pycnogenol uit pijnboomschors (pinus maritima), boekweit (Fagopyrum esculentum) en honingboom (Styphnolobium japonica).

Bescherming tegen huidkanker Cosmetische producten die naast hun verzorgende eigenschappen ook beschermend werken tegen de schadelijke effecten van de zon, zullen in de toekomst steeds belangrijker worden. In wetenschappelijk onderzoek zijn de effecten van groene thee (Camellia sinensis) veelvuldig bestudeerd en bijgevolg is deze theesoort een dankbaar ingrediënt in cosmetische producten. Uitwendig gebruik van groene thee beschermt tegen de kankerverwekkende gevolgen van de zon en reduceert daarnaast ook zonnebrand en zonneschade. Van olijfolie (Olea Europaea) wordt aangenomen dat het bij veelvuldige consumptie preventief werkt tegen kanker. Daarnaast zijn er degelijke aanwijzingen dat ook uitwendig gebruik van extra vierge olijfolie de vorming van huidkanker ten gevolge van UV-straling remt. Drie andere stoffen, rozemarijn (Rosmarinus officinalis), bijenbalsem (propolis) en rode ginseng zijn recent in verband gebracht met preventie van huidkanker. Rozemarijn was al vermaard voor zijn antioxidantwerking; bijenbalsem wordt gebruikt vanwege de antibac-

teriologische, ontstekingsremmende en pijnstillende eigenschappen en rode ginseng is een traditioneel Chinees kruid waarvan wordt aangenomen dat het immuniteitsverhogend werkt. In recente studies bij muizen is echter gebleken dat deze drie stoffen bij uitwendig gebruik in staat zijn om de vorming van huidtumoren tegen te gaan.

Dermatitis - eczeem - psoriasis Psoriasis is een chronische huidziekte die wordt gekenmerkt door dikke, rode, schilferende plekken op de huid. De aandoening wordt veroorzaakt door een stoornis in de huidgroei. Dermatitis is een huidontsteking met een willekeurige oorzaak, die voor kan komen in verschillende vormen. Dermatitis verschilt van eczeem doordat bij dermatitis ook de diepere lagen van de huid zijn aangedaan, terwijl bij eczeem alleen de oppervlakkigere delen van de huid zijn aangetast. Voor de behandeling of genezing van psoriasis, dermatitis of eczeem zijn natuurlijke stoffen zeker het proberen waard. Het gebruik van havermeel voor huidproblemen gaat ver terug. In diverse vormen (voeding, thee, baden) werd havermeel gebruikt om slapeloosheid, angst en huidaandoeningen zoals eczeem, brandwonden en ontstekingen te behandelen. Recent onderzoek bevestigt de ontstekingsremmende eigenschappen van havermeel. Hierdoor is het een geschikt middel bij inflammatoire aandoeningen zoals eczeem, dermatitis en psoriasis. Voor olijfolie geldt eenzelfde verhaal. De oude Grieken baadden met olijfolie en de essentiële olie werd door de oude Egyptenaren en Romeinen gebruikt om wonden te verzachten. Vandaag wordt olijfolie uitwendig met succes toegepast in de behandeling van rosacea, psoriasis, atopische dermatitis, contactdermatitis, eczeem, seborrhea en andere ontstekingsgerelateerde aandoeningen. Andere kruiden en stoffen die werkzaam zijn gebleken in de behandeling van inflammatoire aandoeningen: zoethout, arnica, kamille en Chinese kruiden. Referenties:

1. Bedi MK, Shenefelt PD. Herbal therapy in dermatology. Archives of Dermatology. 2002 Feb;138(2):232-42. 2. Thornfeldt C. Cosmeceuticals containing herbs: fact, fiction, and future. Dermatologic Surgery. 2005 Jul;31(7 Pt 2):873-80; discussion 880. 3. Baumann LS. Less-known botanical cosmeceuticals. Dermatologic Therapy. 2007 Sep-Oct;20(5):330-42. 4. Reuter J, Wölfle U, Korting HC, Schempp C. Which plant for which skin disease? Part 2: Dermatophytes, chronic venous insufficiency, photoprotection, actinic keratoses, vitiligo, hair loss, cosmetic indications. Journal of the German Society of Dermatology. 2010 Aug 5. [Epub ahead of print]


31

Orthotrends In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar de meest actuele en praktische informatie over gezonde voeding en hoe wij ziekten kunnen behandelen met nutriënten uit onze dagelijkse levensmiddelen.

Langdurige inname van multivitaminen verlaagt het risico op een hartaanval bij vrouwen

Het nemen van multivitaminen wordt door velen nog steeds afgedaan als overbodig, nutteloos of zelfs gevaarlijk. Vooral in de medische wereld doet men de gunstige werking van vitaminen graag af als ‘niet bewezen’. Het effect van een multivitamine is voor de gebruiker ook niet meteen merkbaar. Pas na jarenlang trouwe inname beseft men plots dan men al lang niet meer ziek geweest is, of niet zo veel last meer heeft van een kwaaltje waar men vroeger aan leed. Velen haken helaas na enkele maanden of zelfs weken gebruik al af omdat ze weinig of geen verschil voelen.

Het effect van multivitaminen kan dan ook alleen maar aangetoond worden door langdurige studies, liefst met zo veel mogelijk deelnemers. Zulke studies hebben in het verleden al ‘bewezen’ dat het gebruik van multivitaminen mensen gezonder maakt, minder vatbaar voor infecties en degeneratieziekten. Een recente prospectieve studie bij meer dan 30.000 Zweedse vrouwen van 49 tot 83 jaar vond een verlaagd risico op hartinfarct bij de vrouwen die een multivitamine namen. Het gebruik van een multivitamine alleen gaf een 27% verminderd risico. Wanneer ook andere supplementen genomen werden, zag men een risicovermindering van 30%. Vrouwen die meer dan vijf jaar multivitaminen namen hadden maar liefst 41% minder risico op een hartaanval. Bij vrouwen die al een geschiedenis van harten vaatziekten hadden, vond men geen effect van de multi-

vitaminen. Dat is ook logisch, want de gemiddelde doseringen kwamen ongeveer overeen met de RDA, de recommended daily allowance of de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid, die amper genoeg is om deficiëntieziekten te voorkomen. Mensen die al aan hartziekten lijden of mensen met een verhoogd risico op een hartaanval, hebben veel hogere, orthomoleculaire doses nodig om zichzelf te beschermen. Ook bij de ‘gezonde’ vrouwen zou het resultaat veel opmerkelijker geweest zijn indien de doses hoger waren. Toch wijst deze studie nogmaals op het belang van voldoende nutriënten om degeneratieziekten op afstand te houden. Blijf dus gewoon je multi nemen en je zal er vroeg of laat de vruchten van plukken. (WF) Referentie:

Rautiainen S, Akesson A, Levitan EB. Multivitamin use and the risk of myocardial infarction: a population-based cohort of Swedish women. Am J Clin Nutr. 2010 Sep 22. [Epub ahead of print]

Lycopeenrijke tomatenpasta beschermt tegen huidkanker Lycopeen, één van de krachtige antioxidanten uit de carotenoïdenfamilie, die vooral bekend staat voor zijn rol in de preventie van prostaatkanker, blijkt ook bijzonder effectief in het beschermen van de huid tegen de schadelijke inwerking van UV-stralen. Tot voor kort was het vooral bètacaro-

32


teen die met deze eer ging lopen. In een Britse studie stelde men 20 gezonde vrouwen van gemiddeld 33 jaar bloot aan UV-stralen en ging men na hoe hoog men de dosis straling kon opdrijven voor de huid rood werd. De helft van de vrouwen kreeg vóór een tweede bestraling twaalf

Orthotrends Orthotrends weken lang dagelijks 55 gram tomatenpasta in olijfolie (goed voor 16 mg lycopeen). De andere helft kreeg alleen olijfolie. Voor en na de bestraling werd ook een biopsie van de huid genomen om de oxidatieve stress en DNAschade te meten. De vrouwen die dagelijks tomatenpasta kregen konden veel hogere doses

straling verdragen voor hun huid rood werd, vergeleken met vóór de suppletie. Bovendien was de oxidatieve stress en de DNA-schade die veroorzaakt werd door de UV-stralen bij hen ook aanzienlijk lager dan voordien. Lycopeenrijke tomatenpasta beschermt dus al op korte termijn tegen

de schadelijke gevolgen van UV-straling die tot huidkanker kunnen leiden. Mensen met een verhoogd risico op huidkanker zouden daarom dagelijks tomatenproducten moeten eten of een lycopeensupplement moeten nemen. Het beste kan je een complex nemen waarin ook de andere carotenoïden aanwezig zijn.

Elke carotenoïde heeft zijn eigen specifieke functie en bovendien versterken ze elkaars werking wanneer ze samen in de voeding aanwezig zijn. (WF) Referentie:

Rizwan M, Rodriguez-Blanco I et al. Tomato paste rich in lycopene protects against cutaneous photodamage in humans in vivo. Br J Dermatol. 2010 Sep 21. doi: 10.1111/j.1365-2133.2010.10057.x. [Epub ahead of print]

Overgewicht - Zit het in de genen? Gewoon een half uurtje per dag matig bewegen is al voldoende om het effect van je genen te onderdrukken. Langer en/of intensiever sporten zal uiteraard tot nog betere resultaten leiden, maar je hoeft zeker geen triatleet te worden om je genen te slim af te zijn. Wie zich een orthotarisch voedingspatroon aanmeet, zal trouwens veel minder moeten sporten om de kilo’s er af te krijgen dan diegenen die zich vasthouden aan het typische westerse dieet. (HM) Referentie:

De genetische factor van overgewicht wordt vaak als een excuus gebruikt voor de overtollige kilo’s: “Ik kan er niets aan doen, het zit in mijn genen.” Het is inderdaad zo dat er genetische varianten zijn die de aanleg om dik te worden vergroten. Maar dat wil nog niet zeggen dat er dan niets aan te doen is. Wetenschappers uit Groot-Brittannië bestudeerden 12 genetische varianten die geassocieerd worden met overgewicht bij meer

dan 20.000 mensen. Aan de hand daarvan bepaalden ze wie van de deelnemers een verhoogd risico op obesitas hadden. Vervolgens gingen ze na in welke mate lichamelijke activiteit deze genetische ‘voorbestemming’ kon beïnvloeden. Zij kwamen tot de conclusie dat beweging de aanleg om dik te worden met 40% vermindert. Dit weerlegt nog maar eens het fabeltje dat overgewicht onvermijdelijk is als het ‘in de familie zit’.

Loos RJ et al. Physical activity attenuates the genetic predisposition to obesity in 20,000 men and women from EPIC-Norfolk prospective population study. PLoS Med. 2010 Aug 31;7(8). pii: e1000332.

Meer info en uitgebreide adviezen: MN 49. Orthomoleculaire Genetische Manipulatie - e 30

Walter O.M. Faché

ORTHOMOLEC ULAIRE GENETISCHE MANIPULATIE Kunn

en voeding en omg evingsfactoren uw gene n manipuleren en op orthomoleculaire wijze verbeteren?

MONOGRAFIEË N NUTRICEUTICA

©Faché Instituut Orthomoleculaire

Publi Media, Laarne België

Wetenschappen


33

Orthotrends Ginkgo biloba, coënzym Q10, vitamine B2 en magnesium effectief tegen migraine bij kinderen

Primaire hoofdpijnen, zoals migraine en spanningshoofdpijn, komen veel voor bij schoolkinderen en zijn een bron van ellende, niet alleen voor de kinderen zelf, maar ook voor hun ouders en opvoeders. Pijnstillers en andere medicatie zijn geen oplossing omwille van de vele schadelijke bijwerkingen, waar kinderen extra gevoelig voor zijn en die accumuleren bij langdurig gebruik. Ginkgolide B, een extract uit de bladeren van de Ginkgo biloba boom, is bekend om zijn effectiviteit in de behandeling van migraine bij volwassenen. Italiaanse wetenschappers onderzochten of deze stof in combinatie met andere natuurlijke antimigrainemiddelen, coënzym Q10, vita-

34


mine B2 en magnesium effectief en veilig zijn bij schoolkinderen. Zij ontdekten dat het aantal migraineaanvallen met meer dan de helft verminderde na drie maanden behandeling met dit complex. Een combinatie van Ginkgo biloba, coënzym Q10, vitamine B2 en magnesium kan volgens de onderzoekers beschouwd worden als een veilig alternatief voor migrainemedicatie bij kinderen. Redactioneel commentaar Een beter resultaat kan verwacht worden wanneer men het voedingspatroon van kinderen met migraine aanpast. Wat vooral moet geschrapt worden uit het dieet zijn voedingsmiddelen

waar ze allergisch of overgevoelig voor zijn. In heel veel gevallen zijn dat melk, tarwe en gluten, maar in principe kan elk voedingsmiddel tot allergie of intolerantie leiden. Andere boosdoeners zijn ondermeer geraffineerde suiker, additieven, kleurstoffen, bewaarmiddelen, aspartaam (cola light), medicijnen, zware metalen, sulfieten en biogene aminen. (HM) Advies Geef je kinderen geen junkfood, snoep en frisdrank, maar een ‘zuivere’ volwaardige voeding, aangevuld met een multivitamine-mineralencomplex. Als extra ondersteuning kan je supplementen zoals Ginkgo biloba, coënzym Q10, B2 (samen met een B-complex) en magnesium (samen met kalium) geven Elimineer psychische spanningen, stress en angsten Laat je kinderen sporten en bewegen en zich uitleven in dingen die ze graag doen Beperk het aantal uren voor de tv en achter de computer

Meer info en uitgebreide adviezen: MN 14. Hoofdpijn en migraine - e 35

Walter O .M. Fach é

HOOFD PIJN EN MIGRAI NE Met natu urlijke

orthomole te behand culaire middele n elen

MONOG RAFIEË N NUTR ICEUTIC A

©Fach

é Institu ut Ortho Publi Me molecula dia, Laa rne België ire Weten sch

appen

Referentie:

Esposito M, Carotenuto M. Ginkgolide B complex efficacy for brief prophylaxis of migraine in school-aged children: an openlabel study. Neurol Sci. 2010 Sep 25.

Nieuwe monografieën van het FIOW MN 57. Voedingsdeficiënties bij patiënten herkennen aan de hand van lichaamssymptomen € 30 MN 80. Orthomoleculair bloedprofiel interpreteren en evalueren

€ 35

MN 91. Natuurgeneeskundige aanpak van hormonale disbalans bij vrouwen en mannen

€ 35

MN 93. De vetoplosbare vitaminen ADEK

€ 45

MN 94. Krillolie, een nieuwe superieure omega-3 vetzuurbron

€ 35

Wij wensen u van harte een gezond hart toe! Een gebalanceerde combinatie van essentiële vetzuren, vitamines, mineralen, aminozuren, kruiden en andere belangrijke orthomoleculaire stoffen.

Ondersteunt de doorstroming

Atherozol

Draagt bij tot een goede cholesterol Unieke nutriceutische formule

kwaliteitslabel

Energetica Natura BV ● Postbus 148 - 9100 St.Niklaas ● Gratis tel: 0800-990 11 ● Gratis fax: 0800-800 11 ● [email protected] ● www.energeticanatura.com

Het Faché instituut leeft In deze rubriek houden wij u op de hoogte van wat reilt en zeilt in en rond het Faché Instituut.

24ste Orthomoleculaire Seminarie van het FIOW

Herziening van de vetoplosbare vitaminen

O

p vrijdag 8 oktober 2010 vond in de Larenhoeve het 24ste Orthomoleculaire Seminarie van het FIOW plaats. Het thema was ‘De vetoplosbare vitaminen - ADEK’. Deze worden, ook in de orthomoleculaire geneeskunde, vaak gemeden doordat men denkt dat ze toxisch zijn in hoge doses. Walter Faché toonde op zijn eigen, onnavolgbare wijze - aan de hand van de biochemie én talrijke wetenschappelijke studies - aan dat ze niet alleen veilig zijn in hoge doses, maar dat ze ook essentieel zijn voor een optimale gezondheid. De vetoplosbare vitaminen hebben een enorme impact op de genexpressie. De meeste mensen hebben eerder een tekort dan een teveel en zouden spectaculaire effecten kunnen bereiken, als ze niet zo bang waren om ze te nemen. De aanbevolen doseringen zijn dus dringend aan herziening toe.

Vitamine A is nog steeds de vitamine waar men de meeste toxiciteit aan toeschrijft. Je kan niets over deze stof lezen zonder gewaarschuwd te worden voor het nemen van teveel. Toch zien we in de orthomoleculaire geneeskunde opmerkelijke resultaten met extreem hoge doses vitamine A, zonder tekenen van toxiciteit. Met behulp van zijn biochemische kennis toonde Walter Faché aan dat de negatieve effecten van hoge doses vitamine A die men in veel studies vindt, het gevolg zijn van een tekort aan vitamine D en een ongunstige verhouding tussen A en D. Het belang van vitamine D komt door de recente wetenschappelijke studies pas nu volledig aan het licht. Er lijkt wel geen einde te komen aan de lijst met spectaculaire resultaten die met hoge doses vitamine D bereikt kunnen worden. Het wordt ook steeds duidelijker dat het wijdverbreide tekort aan vitamine D verantwoordelijk is voor heel wat te voorkomen ziektebeelden, zoals kanker, auto-immuunziekten, infectieziekten, diabetes, harten vaatziekten, … Vitamine D is de absolute topper onder de vitaminen. Vitamine E heeft heel wat negatieve publiciteit gekregen in de media omdat verschillende studies geen gunstig effect konden aantonen. Het probleem is dat men slechts één component van het vitamine E-complex gebruikt, namelijk alfa-tocoferol, en dan meestal nog in de synthetische (niet werkzame) vorm. Suppletie met alleen alfa-tocoferol verlaagt de bloedwaarden van gamma-tocoferol, waarvan het belang nu pas boven water komt. Bovendien kan vitamine E zijn werking niet uitoefenen zonder andere antioxidanten zoals vita-

36


mine C, coënzym Q10, glutathion en alfa-liponzuur, die vitamine E ‘recycleren’. De tot voor kort nog verwaarloosde vitamine K, waarvan slechts een beetje voldoende is voor de bloedstolling, blijkt nu één van de belangrijkste anti-aging vitamines, waarvan we veel meer nodig hebben dan men dacht. Vitamine K is net als vitamine D gebombardeerd tot een veelzijdig orthoceutical. Een vitamine die in staat is atherosclerose, osteoporose, kanker en veroudering af te wenden, verdient uiteraard de aandacht van iedereen die zich met preventie bezighoudt. De angst voor een verhoogde bloedstolling bij hoge doses vitamine K is trouwens volkomen onterecht, want vitamine K is ook betrokken bij het antistollingsmetabolisme. (HM)

De Seminaries van het FIOW worden geaccrediteerd en kunnen door iedereen bijgewoond worden. Voor elk jaar van de opleiding Orthomoleculaire Geneeskunde wordt er jaarlijks een Seminarie gegeven, waarin een bepaald thema volledig wordt uitgediept, aangepast aan de meest recente bevindingen. Deze ‘bijscholingsdagen’ zijn bovendien een ideale gelegenheid voor de cursist om vragen te stellen over de leerstof. De Seminaries zijn zo opgesteld dat ze een op zichzelf staande actuele topic vormen, die door iedereen, los van de cursus, kan gevolgd worden. Wie dit seminarie gemist heeft, kan de syllabus (Monografie 93) nabestellen voor € 45. Elke vitamine wordt ook afzonderlijk besproken in een veel uitgebreidere aparte monografie, verkrijgbaar aan € 35 per stuk. MN 83. Vitamine D/ MN 87. Vitamine K / MN 90. Vitamine A / MN 92. Vitamine E

Orthomoleculair surfen op de eerste digitale orthomoleculaire databank in België! De nieuwe website: www.fache-instituut.be • een geavanceerde zoekmachine die je in staat stelt snel alle publicaties over jouw gezochte onderwerp te vinden in het archief • de nieuwslijn met nooit gepubliceerde artikels, permanent aangevuld met de laatste ontwikkelingen in de orthomoleculaire voeding en supplementen • de unieke mogelijkheid om via email op de hoogte gehouden te worden van nieuws over een bepaald onderwerp waar je voor inschrijft • de rubriek “Weet wat je neemt”, waarin je te weten komt welke de bijwerkingen zijn van de medicijnen en orthocijnen (supplementen) die je neemt en hoe deze te vervangen door orthoceuticals.

Voor toegang tot de gesloten website zijn er twee mogelijkheden: • DIGIPAKKET: € 98 NIEUW - Volledig digitaal abonnement op de tijdschriften en de website (incl. volledig digitaal archief Orthofyto & LeefNu) • ORTHOSPAKKET: € 160 - Digitaal én gedrukt abonnement op de tijdschriften en de website (incl. volledig digitaal archief Orthofyto & LeefNu)

In volgend nummer Geef je kinderen een goede start in het leven met de juiste voeding Kinderen weten niet altijd wat goed voor ze is, dus is het aan de ouders om hen te leren welke voeding goed is en welke niet. Er wordt veel te weinig aandacht geschonken aan het belang van de juiste voedingskeuze in onze kinderjaren. Deze keuze bepaalt namelijk voor een groot deel of we gezond zullen opgroeien. Als je je kinderen nu al de juiste voedingskeuzen leert maken, leg je daarmee de basis voor een preventiestrategie tegen degeneratieziekten later in hun leven.

Tinnitis of oorsuizen Iedereen kent het wel, dat piepende, rinkelende of suizende geluid in je oren dat soms knap vervelend kan worden als het niet meteen weggaat. Hoewel tinnitis of oorsuizen het meest voorkomt bij oudere mensen en vaak gerelateerd wordt met gehoorverlies is de exacte oorzaak niet altijd bekend. Elke oorziekte kan tinnitis veroorzaken, maar ook allergie, inflammatie en medicatie kunnen verantwoordelijk zijn voor oorsuizen. De oorzaak opsporen en behandelen is het begin van een succesvolle therapie.

Wat moet er in een goede tandpasta zitten? We weten ondertussen al dat fluor niet thuishoort in tandpasta, maar wat moet er dan wel inzitten? Welke stoffen zorgen voor een efficiënte plakbestrijding en voorkomen gaatjes en tandvleesaandoeningen? Wat kan je naast een goede tandpasta nog gebruiken om je mondhygiëne te optimaliseren?

Belgisch Voedingsmagazine faché instituut Verschijnt 6 maal per jaar met concrete, nuttige dagelijkse voedingsadviezen en leeftips, voor mensen die bezorgd zijn voor hun eigen gezondheid of beroepsmatig met de voedings problematiek bezig zijn zoals natuur- en reformwinkels, gezondheidszorgwerkers, schoonheidspecialiste, sportcoaches, horecabedrijfsmensen, sportcentra, onderwijzend personeel, kortom voor iedereen die begaan is met de gezondheid.

Hoofdredactie/Eindredactie Walter OM Faché, hoofdredacteur Hilde Maris, adjunct-hoofdredacteur

Walter OM Faché, Orth. Bioch. Philippe Gerard, Apr. Hilde Maris, Voedingsdesk. Jozef Poppe, Prof. Dr. Ir. Mark Bottu , Dr. Med. Frans Fermon , Dr. Med. Guido Duerinckx Lies Helsloot Annemie Vermeiren Sara De Clerck, Voedingsdesk.

Vormgeving, productie en druk Walter OM Faché Hilde Maris

Danny Coppens Stijn De Pauw Drukkerij Coppens bvba Hospitaalstraat 2 - Lochristi 09 353 93 93 www.coppens-druk.be Hilde Maris [email protected]

FIOW

© Copyright 2010 ISSN 1379-8383

Walter OM Faché, Directeur Faché Instituut

Kerkstraat 103 9270 Laarne

Kernredactie

Advertenties

Uitgever

Secretariaat/Advertenties

Larenhoeve, Kerkstraat 103 9270 Laarne. Tel +32 09 3690642 Fax +32 09 3661838 E-mail: [email protected] Website: www.fache-instituut.be

Hoe abonneren?

Betaling geldt als enige abonnering. Abonnement loopt automatisch verder indien geen schriftelijke opzegging twee maand op voorhand. Jaarabonnementen voor 6 nrs: België: Storting van € 50 op rek nr. Fortis 290-0307607-41 Nederland Storting van € 54 op rek nr. Fortis IBAN BE 88290030760741 BIC code GEBABEBB

Prijs per nummer: € 8,80 (België) € 9,50 (Nederland) Uitgeverij Publi Media Faché Instituut • Gespecialiseerd op het gebied van ziektepreventie, voeding, voedingsaanvullingen, gezonde levenswijze en adviezen bij sporten en ziekten. • Overname van arikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden. Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels. Dit tijdschrift werd gedrukt op chloorvrij papier.

38


Agenda Faché Instituut Bistro 7 - Gezondheidsproblemen Deel 4. Ouder worden zonder problemen Maandag 22 november 2010 (19-22u) e 35 (incl. gratis syllabus)

Prestatieverlies, achteruitgang van geheugen en concentratie, psychische verwardheid, lichamelijke ongemakken en andere ouderdomsverschijnselen kunnen orthomoleculair voorkomen of sterk afgeremd worden. Het is niet zozeer ouderdom die verantwoordelijk is voor deze problemen, maar wel een verkeerde voedings- en leefstijl.

Onder ho

ofdredac tie van Walter O.M. F aché

GEZO

NDHE

IDSPR

OBLEM

EN

Deel 4 Oud Prestatie er worden zond ve er proble en conc rlies, achterui men entratie tgang fysische , psychische van geheugen verw beperkth eid voor ardheid en ko men en behand elen Walter O.M. Fa ché, HE GEZON OS

NDHEID SBIST RO’S F ACHÉ en

©Faché Ins Publi Me tituut Orthomo dia, Laarn lec e België ulaire Wetensch app

Onder

FIOW

an

dactie v

hoofdre

. Faché

O.M Walter

Bistro 7 - Gezondheidsproblemen

Deel 5. Hyperventilatie, een onderliggende pathologie bij ziekten. Maandag 6 december 2010 (19-22u) e 35 (incl. gratis syllabus) Symptomen van chronische hyperventilatie kunnen in ieder orgaan en systeem opduiken omdat het een aanzienlijke biochemische verstoring is. De Buteyko Methode volgens de visie van Dr. K. Buteyko leert de patiënt opnieuw optimaler ademen om het CO2 gehalte in het bloed te doen stijgen en de zuurstof efficiënter op te nemen in alle cellen.

GEZO

NDHE

OBLE IDSPR

MEN

Deel 5 , ntilatie nische Hyperve ologie bij chro de path ziekten OS ché, HE O.M. Fa Walter

ggen n onderli

ee

FACHÉ TRO’S IDSBIS pen FIOW NDHE tenschap We GEZO ire ula thomolec Or Instituut lgië ©Faché dia, Laarne Be Publi Me

25ste Orthomoleculair Seminarie Ziekte van Crohn - Whiplash - Hernia Vrijdag 19 november 2010 (9-17u)

Gratis voor ingeschreven cursisten van het 4de jaar € 90 voor alle andere cursisten en niet-cursisten (incl. gratis syllabus) Ziekte van Crohn

Whiplash, Hernia

De ziekte van Crohn is een ernstige chronische inflammatie van

Ruggenmergletsels worden in de klassieke geneeskunde als onbe-

de darmen, die gepaard gaat met hevige buikpijn, diarree en

handelbaar beschouwd. De ‘behandeling’ bestaat dan ook voorna-

vermoeidheid. In België lijden ongeveer 15.000 patiënten aan de

melijk uit het onderdrukken van pijn en inflammatie. In de ortho-

ziekte en jaarlijks komen er zo’n 500 patiënten bij. Tot nog toe is

moleculaire geneeskunde heeft men een aantal orthoceuticals die

er geen klassieke behandeling. De orthomoleculaire geneeskunde

niet alleen de pijn en inflammatie remmen, maar ook effectief de

pakt via voeding en suppletie de inflammatie bij Crohn aan, met

zenuwen regenereren. Het gebruik van meerdere orthoceuticals

goede resultaten.

maakt een breedspectrum behandeling mogelijk.

Inschrijving bij: FIOW Larenhoeve Kerkstraat 103, B 9270 Laarne • Tel: 0032 (0)9 369 06 42 • Fax: 0032 (0)9 366 18 38 • E-mail: [email protected]

In de donkere herfst-en wintermaanden is zorg dragen voor je immuunsysteem van groot belang. Koude, vocht, wind en gebrek aan zonlicht maken dat we ons snel moe en futloos voelen. Daarom is het zinvol om je immuunsysteem een serieuze boost te geven. Het immuunsysteem werkt als een soort ‘interface’ tussen mens en omgeving: wanneer de weerstand vermindert, kan het lichaam niet optimaal reageren op indringers. Een goede immuniteit is tenslotte als een levensverzekering voor een gezond en vitaal leven.

Geef je immuunsysteem meer weerstand

COLOSTRUM FORTE

IMMUNOMAX AHCC

CAT’S CLAW PURE

IS UW WEERSTAND PARAAT?

EEN STERKER AFWEERSYSTEEM DANKZIJ JAPANSE PADDESTOELEN

EEN ECHTE MUST VOOR EEN OPTIMALE AFWEER

De eerste melk, die binnen de 24 tot 48 uur van een moederdier wordt afgenomen, staat bekend als ‘biest’ of ‘colostrum’. Deze gelige, transparante ‘supermelk’ bevat naast groeistoffen zeer veel afweerstoffen. Onderzoek toont aan dat koecolostrum identiek is aan de menselijke variant, maar 40 keer krachtiger; het bevat 86% IgG(Immunoglobuline). Het is de belangrijkste afweerstof in het lichaam, met méér vitamines, mineralen en glycoproteïnen én minder vetten en suikers dan in normale voeding.Colostrum stimuleert de spijsvertering, herstelt de darmflora en ruimt opgestapelde afvalstoffen op. Colostrum Forte is verkrijgbaar in capsules en bevat: breedspectrum colostrum met BIO-lipide coating, haver met Beta Glucaan, olijfblad en lactoferrine.

Aan de frontlinie van ons afweersysteem staan ‘Natural killer’ cellen (NK cellen). Deze bouwen mee aan een actief immuunsysteem dat voortdurend waakzaam is om ontspoorde cellen tegen te gaan. In 1984 ontdekten Japanse wetenschappers het actieve bestanddeel AHCC (Active Hexose Correlated Compound). Het product Immunomax bevat een hoge concentratie van het organische, actieve bestanddeel AHCC met polysacchariden en glycoprotëinen uit Shiitake en Maitake. Uit onderzoek blijkt dat de aanmaak van NK cellen met 20 procent wordt verhoogd door dit AHCC bestanddeel. Immunomax is verkrijbaar in een verpakking van 60 capsules.

VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL EN DE APOTHEEK.

De belangrijkste actieve stoffen van Cat’s Claw, van deze houtige klimplant uit het regenwoud van Peru, zijn de oxindolalkaloïden, die worden onttrokken aan de binnenschors. Indianen gebruiken Cat’s claw al eeuwenlang omwille van zijn positieve werking op het immuunsysteem en zijn optimalisering van de darmfunctie. Cat’s Claw Pure van Nataos bevat het hoogst beschikbare gehalte aan alkaloïden, die een gunstig effect hebben op de circulatie en ons afweersysteem stimuleren om schadelijke en lichaamsvreemde stoffen te vernietigen. Cat’s Claw is verkrijbaar in een verpakking van 60 capsules.

Voor meer informatie:

Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.nataos.com

Orthotarische voeding voor honden

Recommend Documents