Orthopedisch Technicus Beroepscompetentieprofiel

Orthopedisch Technicus Beroepscompetentieprofiel

SVGB kenniscentrum, Utrecht, 15 december 2011

Inhoudsopgave

Inleiding ................................................................................................................................................. 3 Colofon ................................................................................................................................................... 4 Brondocumenten ................................................................................................................................... 4 Algemene informatie over het beroep ................................................................................................ 5 Mogelijke functiebenamingen ........................................................................................................ 5 Beschrijving van het beroep ........................................................................................................... 5 Loopbaanperspectief....................................................................................................................... 9 Trends en innovaties ..................................................................................................................... 10 Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep ............................................................ 14 Beschrijving van de kerntaken .......................................................................................................... 15 Kerntaak 1 Evalueert de hulpvraag en aanwezige voorziening, bereidt de vervaardiging voor en stuurt deze aan ........................................................................................................................ 15 Kerntaak 2 Vervaardigt orthesen en past (semi-)confectieartikelen aan ................................... 19 Kerntaak 3 Vervaardigt prothesen ............................................................................................... 21 Kerntaak 4 Past de orthopedische voorziening en levert deze af ............................................... 23 Kerntaak 5 Professionele ontwikkeling en onderzoek ................................................................. 25 Bijlage 1 Betrokken bij de ontwikkeling van het BCP ...................................................................... 26

Er bestaat in het Nederlands een dilemma als het gaat over het gebruik van woorden die als mannelijk en vrouwelijk geïnterpreteerd kunnen worden. We zouden consequent kunnen werken met 'hij/zij' en 'zijn/haar', maar dat geeft een gedwongenheid die wij stilistisch niet verantwoord vinden. De personen die in dit stuk de handelingen verrichten of beschreven worden, kunnen in onze optiek net zo goed mannen zijn als vrouwen. 111215 - BCP Orthopedisch Technicus (vastgestelde versie)

1

111215 - BCP Orthopedisch Technicus (vastgestelde versie)

2

Inleiding Dit beroepscompetentieprofiel (bcp) beschrijft de werkzaamheden en competenties die nodig zijn om het beroep van Orthopedisch Technicus uit te oefenen. Het betreft een beschrijving van een vakvolwassen beroepsbeoefenaar, die al drie tot vijf jaar in het beroep werkzaam is. Drie begrippen staan centraal in het beroepscompetentieprofiel: kerntaken, opgesplitst in een aantal werkprocessen en de competenties die noodzakelijk zijn bij de uitvoering van de werkzaamheden. Het beroepscompetentieprofiel Orthopedisch Technicus is opgesteld door SVGB kenniscentrum in opdracht van NVOS/Orthobanda. Bij de uitwerking van het beroepscompetentieprofiel is gebruik gemaakt van het beroepscompetentieprofiel Orthopedisch Schoentechnicus en bestaand bronnenmateriaal. Ook zijn gesprekken gevoerd met deskundigen uit de beroepspraktijk en uit aanpalende beroepsgroepen. Voor een overzicht van betrokkenen verwijzen we naar bijlage 1. Het beroepscompetentieprofiel Orthopedisch Technicus is ontwikkeld in het kader van een project gericht op het vorm en inhoud geven aan de beroepskolom in de orthopedisch technische bedrijven. Aanleiding voor dit project was de behoefte aan duidelijkheid over de beroepsuitoefening op mbo-niveau en op hbo-niveau. Door het afzonderlijk naast elkaar ontstaan en bestaan van opleidingen in het middelbaar beroepsonderwijs en het hoger beroepsonderwijs was in de beroepspraktijk onduidelijk geworden wie welke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden heeft. Uitgangspunt voor de ontwikkeling van dit beroepscompetentieprofiel is de positionering van de werkzaamheden van orthopedisch technici op mbo-niveau en op hbo-niveau zoals die op 7 september 2011 in de begeleidingscommissie van het project Beroeps(opleidings)kolom Orthopedische Techniek is vastgesteld. Voor de samenstelling van de begeleidingscommissie verwijzen we naar bijlage 1. Daarnaast is rekening gehouden met de Internationale Standaarden zoals die door ISPO International zijn vastgesteld in de documenten:  Category I professional – Prosthetist/Orthotist, Orthopaedic Engineer, Orthopaedic Meister (August 2007)  Category II professional – Orthopaedic Technologist (May, 2010)  Category III professional – Prosthetic/Orthotic Technician (January 2001) Het beroepscompetentieprofiel Orthopedisch Technicus is opgesteld om richting te geven aan de nieuwe mbo-4 kwalificatie Orthopedisch Technicus, waarvoor wordt opgeleid door de Dutch HealthTec Academy. Tegelijk met het beroepscompetentieprofiel Orthopedisch Technicus (nieuwe stijl) is het beroepscompetentieprofiel Orthopedische Technoloog ontwikkeld om richting te geven aan de variant Orthopedische Technologie van de bachelor opleiding Orthopedische Technologie zoals die wordt verzorgd door Fontys Paramedische Hogeschool. Uit de positionering van deze twee beroepscompetentieprofielen t.o.v. elkaar, komt het onderscheid tussen de beroepsuitoefening op hbo-niveau en de beroepsuitoefening op mbo-niveau duidelijk naar voren komen.


3

Colofon Ontwikkeld door

SVGB kenniscentrum

In opdracht van

NVOS/Orthobanda

Verantwoording

Vastgesteld door: Op: Te:

bestuur en ledenvergadering NVOS/Orthobanda 28 november 2012 Utrecht

Brondocumenten -

Beroepscompetentieprofiel Orthopedisch Technicus (SVGB, 2004) Beroepscompetentieprofiel Orthopedisch Technisch Medewerker (SVGB, 2004) Kwalificatiedossier Adviseur Gezondheidstechnische Voorzieningen (SVGB, 2010) Kwalificatiedossier Orthopedisch Technisch Medewerker (SVGB, 2010) Beroeps(opleiding)kolom Orthopedische Techniek ISPO International Standards (2001, 2007, 2010 ) Structuuronderzoek Orthopedisch Schoentechnisch bedrijf en Orthopedische Instrumentmakers (EIM, 2011)


4

Algemene informatie over het beroep In dit hoofdstuk wordt het beroep nader omschreven. Mogelijke functiebenamingen

  

Orthopedisch Technicus Paskamermedewerker Behandelkamermedewerker

Beschrijving van het beroep Werkomgeving

De orthopedisch technicus is hoofdzakelijk werkzaam in orthopedisch technische bedrijven. Naast gespecialiseerde orthopedisch technische bedrijven betreft dit ook bedrijven waarin naast orthopedische voorzieningen (orthesen en prothesen) ook orthopedisch schoeisel en/ of compressiehulpmiddelen worden ontworpen, aangepast, vervaardigd en geleverd. In toenemende mate maken orthopedisch technische bedrijven deel uit van organisaties en samenwerkingsverbanden waarin naast orthopedisch technici ook een grote diversiteit aan andere beroepsbeoefenaren werken. De orthopedisch technicus werkt dan samen met deze beroepsbeoefenaren om zo optimaal mogelijk te kunnen inspelen op de zorgvraag van cliënten. Daarnaast heeft de orthopedisch technicus te maken met beroepsbeoefenaren in de eigen discipline op verschillende niveaus, zoals de orthopedisch technoloog (hbo-niveau), en de orthopedisch technisch medewerker (mbo-niveau 3). De werkzaamheden van de orthopedisch technicus worden op verschillende plaatsen uitgevoerd: in de behandelkamer en in de werkplaats van een orthopedisch technisch bedrijf. Het nemen van de maten kan bijvoorbeeld in het ziekenhuis of in het revalidatiecentrum plaatsvinden.

Werkzaamheden In het geval van een eerste voorziening neemt de orthopedisch technicus onder verantwoordelijkheid en op aanwijzing van de orthopedisch technoloog de maten van de cliënt en maakt hij een gipsafdruk of digitale afdruk. Voordat hij begint met de maatname, leest en controleert hij de verkregen informatie van orthopedisch technoloog (programma van eisen en informatie over de gekozen oplossingsrichting). De orthopedisch technicus controleert de haalbaarheid van de orthopedische voorziening. Indien nodig overlegt hij met de orthopedisch technoloog. Op basis van de maatname maakt hij een werktekening en formuleert hij opdrachten voor de werkplaats. De maatname is gericht op confectieartikelen, semi-confectie-


5

artikelen en maatwerk. In het geval van een vervolgvoorziening ontvangt de orthopedisch technicus de cliënt in de behandelkamer van het orthopedisch technisch bedrijf. Hij evalueert de hulpvraag, beoordeelt de orthopedische voorziening, beoordeelt het herhalingsvoorschrift en voert evaluerend onderzoek uit. Wanneer blijkt dat de voorziening voldoet, er geen contraindicaties zijn en de situatie van de client niet is gewijzigd, neemt de orthopedisch technicus zelfstandig de maten, maakt hij een digitale afdruk of een gipsafdruk en bereidt hij het vervaardigingsproces voor. In het geval dat de voorziening niet voldoet, bij contra-indicaties of wanneer de situatie van de cliënt gewijzigd is ten opzicht van de vorige voorziening, verwijst de orthopedisch technicus door naar of overlegt met de orthopedisch technoloog. De orthopedisch technicus vervaardigt en modelleert orthopedische voorzieningen (orthesen en prothesen) en past (semi-)confectieartikelen aan. In de werkplaats van een orthopedisch technisch bedrijf geeft een orthopedisch technicus aanwijzingen voor de vervaardiging van orthopedische voorzieningen. Waar nodig overlegt hij met de orthopedisch technoloog over de te maken voorzieningen en ondersteunt hij orthopedisch technisch medewerkers bij het vervaardigen van de voorzieningen. Dit is afhankelijk van de omvang en de organisatie van het orthopedisch technisch bedrijf. Hij controleert het vervaardigingsproces en na afloop van de vervaardiging de technische en functionele kwaliteit van de voorziening. De orthopedisch technicus past de voorziening bij en met de cliënt. In het pasproces controleert hij of de voorziening voldoet aan de gestelde eisen. Op basis van de passing optimaliseert hij de voorziening. Hij vraagt feedback over de pasvorm en functie van de voorziening. Hij controleert de pasvorm en observeert en test de beoogde functie. Waar nodig observeert, test en controleert hij de houding en de beweging van de cliënt tijdens het gebruik van de voorziening. Hij bepaalt op basis van de observaties en testen de aanpassingen die nodig zijn. Kleine aanpassingen doet hij direct zelf. Indien de voorziening in de werkplaats aangepast moet worden, maakt hij een vervolgafspraak voor een vervolg passing of voor de aflevering. Bij de aflevering geeft hij de cliënt en eventueel andere betrokkenen instructies voor het gebruik en het onderhoud van de voorziening en informeert over garantie- en klachtenprocedures. De orthopedisch technoloog is te allen tijde verantwoordelijk voor de kwaliteit van de af te leveren voorziening. Gedurende het gehele proces noteert de orthopedisch technicus zijn werkzaamheden en bevindingen ten behoeve 111215 - BCP Orthopedisch Technicus (vastgestelde versie)

6

van kwaliteitsborging.

De orthopedisch technicus volgt relevante ontwikkelingen en innovaties en ontwikkelt zijn competenties om goed in het beroep te blijven functioneren. Daarnaast gebruikt hij opgedane kennis en ervaringen om bestaande producten en diensten door te ontwikkelen en te verbeteren. Typerende beroepshouding

De orthopedisch technicus is een vakman op het gebied van maatname, vervaardigen, passen en afleveren van de voorziening en het aansturen van de vervaardiging. Vanuit zijn vakmanschap communiceert hij duidelijk en collegiaal met collega’s. Ook met cliënten gaat hij professioneel om. Hij heeft inlevingsvermogen, luistert goed en is duidelijk in zijn communicatie. Hij is in staat met een grote verscheidenheid aan cliënten en hun begeleiders te communiceren. Hij verricht zijn maatname integer en met respect voor de persoonlijke levenssfeer van de cliënt. Bij het vervaardigen van orthopedische voorzieningen werkt hij zorgvuldig. Ook heeft hij gevoel voor esthetiek. De orthopedisch technicus kent zijn eigen grenzen en weet wanneer hij de orthopedisch technoloog moet raadplegen of moet door- of terugverwijzen.

Rol en verantwoordelijkheden

De orthopedisch technicus is een vakman op het gebied van maatname, vervaardigen, passen en afleveren van de voorziening en het aansturen van de vervaardiging. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk. Vanuit die verantwoordelijkheid gaat hij collegiaal en kritisch om met collega’s en anderen waarmee hij samenwerkt. De orthopedisch technicus voert zijn werkzaamheden zelfstandig uit, maar bij maatname en passen en afleveren van eerste voorzieningen voert hij zijn werkzaamheden uit onder supervisie van de orthopedisch technoloog uit. Hij stuurt medewerkers in het orthopedisch technisch bedrijf inhoudelijk aan; waarbij de orthopedisch technicus verantwoordelijk is voor de kwaliteit van het product en de orthopedisch technoloog eindverantwoordelijk is voor het leveren van doeltreffende en doelmatige producten en diensten en voor de werkzaamheden die hierop gericht zijn. Communicatie en het kennen van zijn eigen grenzen blijft door het gehele proces heen cruciaal. Indien nodig wordt er teruggekoppeld naar de orthopedisch technoloog.

Complexiteit

De complexiteit van de beroepsuitoefening uit zich in een gedegen kennisbasis die de orthopedisch technicus nodig heeft voor het uitoefenen van zijn werkzaamheden. De kennisbasis betreft kennis van medische achtergronden en oorzaken van beperkingen in mobiliteit en kennis van het brede scala producten en diensten gericht op het (gedeeltelijk) compenseren van die beperkingen. Verder uit zich de complexiteit in de eisen die gesteld


7

worden aan de communicatieve vaardigheden om adequaat om te gaan met orthopedisch technologen, cliënten bij de maatname en met diverse collega’s bij de vervaardiging van de orthopedische voorzieningen.

Ook uit zich de complexiteit van de beroepsuitoefening in de vaardigheden van de orthopedisch technicus om orthopedische voorzieningen te vervaardigen op basis van het ontwerp van de orthopedisch technoloog. Hij moet daarbij optimaal aandacht besteden aan de esthetiek van de voorzieningen, zonder concessies te doen aan de functionaliteit en technische kwaliteit. Daarnaast uit zich de complexiteit van de beroepsuitoefening in het kennen van de eigen grenzen en bevoegdheden en het hiernaar handelen. Het is belangrijk dat in iedere stap van het proces de orthopedisch technicus een juiste beoordeling kan geven en weet wanneer hij door kan gaan met de processtappen of moet door- of terugverwijzen naar een andere discipline of de orthopedisch technoloog.


8

Loopbaanperspectief

De orthopedisch technicus kan binnen het bedrijf in de breedte doorgroeien en zich ook specialiseren in de orthopedisch schoentechniek. Daarnaast kan de orthopedisch technicus doorgroeien naar een coördinerende of leidinggevende functie. Hij kan zich in zijn werk en door het volgen van cursussen specialiseren. Ook kan hij na het behalen van het diploma de hbo-opleiding Orthopedische Technologie gaan volgen en zich doorontwikkelen tot orthopedisch technoloog.


9

Trends en innovaties Hieronder worden relevante ontwikkelingen voor het beroep beschreven. Trends en innovaties geven aan in hoeverre het beroep nog kan veranderen onder invloed van vernieuwingen. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (b.v. technologische veranderingen of marktontwikkelingen in de sector). Arbeidsmarkt Uit recent uitgevoerd onderzoek (EIM, 2011) blijkt dat de orthopedisch technische branche, waar de orthopedisch technicus hoofdzakelijk werkzaam is, bestaat uit ongeveer 130 ondernemingen; waarvan 45 gespecialiseerde orthopedisch technische bedrijven, 10 overige orthopedische bedrijven en 75 gecombineerde bedrijven (zowel orthopedische schoentechniek als orthopedische techniek). De branche telde per 1 januari 2010 een kleine 3000 werkzame personen, waarvan er ruim 2100 direct betrokken waren bij de omzet uit orthopedisch technische of orthopedisch schoentechnische activiteiten. Het aantal werkzame personen is de afgelopen jaren stabiel gebleven met een lichte stijging van 2009 naar 2010. Ongeveer de helft van de in de branche werkzame personen heeft een leeftijd tussen de 25 en 45 jaar. Binnen de orthopedische techniek is een vergrijzing zichtbaar die vergelijkbaar is met het landelijk gemiddelde. In de branche speelt het probleem van instroom en doorstroom een grote rol. Vanwege de toenemende zorgvraag en de vergrijzing van het personeel is er een grote behoefte aan gekwalificeerde medewerkers en meer instroom. Op dit moment is deze instroom onvoldoende om aan de behoefte te voldoen. Daarnaast zien bedrijven ook veel medewerkers vertrekken en /of doorstromen.


10

Wetgeving en regelgeving

Als gevolg van de zorgverzekeringswet die per 1 januari 2006 is ingegaan, is de rol van zorgverzekeraars bij de verstrekking van orthopedische voorzieningen groter geworden. Dit heeft consequenties voor de orthopedisch technische bedrijven. De aard en inhoud van deze consequenties worden langzamerhand duidelijk. Een en ander is nadrukkelijk in ontwikkeling en zorgt voor onzekerheid voor bedrijven. Daarbij spelen onder andere de volgende zaken:  de inhoud van het basispakket en de inhoud en de diversiteit van aanvullende pakketten;  de zorg dient optimaal te zijn tegen de laagst mogelijke prijs;  de zorgverzekeraars maken afspraken met zorgverleners over de prijs van de te verlenen zorg, zoals bijvoorbeeld in Diagnose Behandel Combinaties (DBC’s);  prijsbewust werken is daarmee voor de orthopedisch technicus erg belangrijk geworden;  zorgverzekeraars vragen van de orthopedisch technische bedrijven protocollen om de transparantie van het doorverwijsproces en verantwoording te vergroten. Orthopedisch technische bedrijven hebben te maken met een erkenningsregeling (SEMH). Er zijn ontwikkelingen in de richting van verdergaande erkenning en certificering van vakmanschap. Hoe en in welke mate zich dit verder zal ontwikkelen is onduidelijk. Ook hierin kunnen de eisen die zorgverzekeraars stellen een rol gaan spelen.

Ontwikkelingen in de beroepsuitoefening

Marktontwikkelingen Binnen de orthopedisch technische branches is een ontwikkeling waarneembaar van een dienstverlening gebaseerd op technisch ambachtelijke kennis en vaardigheden naar een dienstverlening gebaseerd op technologische en paramedische kennis en vaardigheden. De advieskant van het beroep orthopedich technicus wordt steeds belangrijker. De afbakening van het beroep ten opzichte van andere zorg- en dienstverleners krijgt daardoor meer aandacht. Ontwikkelingen in de gezondheidstoestand van de Nederlandse bevolking (overgewicht, diabetes, CVA, CANS-klachten) en de toenemende vergrijzing (osteoporose, artose) leiden tot een veranderende vraag naar orthopedische voorzieningen. Van vakmensen wordt in toenemende mate verwacht dat ze ondernemend. Scherpere concurrentie, samenwerking met andere zorg- en dienstverleners en hogere eisen van zorgverzekeraars dwingen tot slim in spelen op kansen in de markt.


11

Technologische ontwikkelingen Er is sprake van een toenemend gebruik van nieuwe maatname-, ontwerp- en vervaardigingstechnieken, zoals scanner, CAD-CAM apparatuur en digitale fotografie. De apparatuur doet zowel in de behandelkamer als in de werkplaats haar intrede. Er sprake van een toenemend gebruik van geavanceerde halffabricaten en een voortdurende verbetering van deze halffabricaten (beter verstelbaar en aanpasbaar). Dit verruimt de keuzemogelijkheden van de orthopedisch technicus. Er is sprake van een toenemend gebruik van nieuwe materialen/ kunststoffen. Ook is er in toenemende mate sprake van modulaire opbouw van orthopedische voorzieningen, met name in het geval van prothesen. Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen Orthopedisch technische bedrijven verbreden hun assortiment met (nieuwe) producten en diensten. Hiermee vergroten zij hun markt creëren zijn nieuwe markten. Samenwerking tussen orthopedisch technische bedrijven en orthopedische schoentechnische bedrijven is hiervan een goed voorbeeld. Ook samenwerking met bedrijven werkzaam in de adaptatietechniek komt steeds meer voor. Naast diversificatie leidt schaalvergroting ook tot het concentreren van specialistische activiteiten op specialistische afdelingen. In toenemende mate ziet men ook de productie gecentraliseerd worden. Orthopedisch technische bedrijven maken onder invloed van de eerder genoemde marktontwikkelingen een efficiencyslag door. Vervaardigingsprocessen worden geformaliseerd en geoptimaliseerd. Bedrijfsprotocollen spelen een steeds belangrijkere rol. Het belang van logistieke processen neemt toe. Voorraadbeheer en leveringssnelheid worden steeds belangrijker in de bedrijfsvoering.


12

Internationale ontwikkelingen Internationale contacten en internationale samenwerking worden steeds belangrijker. Via congressen en beurzen komen nieuwe ontwikkelingen onder de aandacht. Ook wordt in internationaal verband (ISPO) kritisch gekeken naar de positionering van de verschillende beroepen. Voor de orthopedische techniek zijn in ISPO-verband internationale standaarden voor de beroepsuitoefening op verschillende niveaus. Internationale CE-markering speelt in toenemende mate een rol in de orthopedisch technische branche. In verband met productaansprakelijkheid wordt (schriftelijke) verantwoording van stappen in het productieproces, waarbij CE-gemarkeerde onderdelen worden gebruikt, steeds belangrijker.


13

Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen kenmerkend voor het beroep. Een kerntaak is een kenmerkende taak binnen de beroepsuitoefening. Het betreft een substantieel deel van de beroepsuitoefening naar omvang, tijdsbeslag, frequentie en/of belang. Een werkproces is een afgebakend onderdeel van een kerntaak. Het werkproces kent een begin en een eind, heeft een resultaat en wordt kenmerkend herkend in de beroepspraktijk. De werkprocessen worden in handelingen beschreven opdat duidelijk is wat de beroepsbeoefening inhoudt. Orthopedisch Technicus Kerntaak Werkproces Kerntaak 1 Evalueert de hulpvraag en aanwezige voorziening, bereidt de vervaardiging voor en stuurt deze aan 1.1 Hulpvraag en aanwezige voorziening evalueren 1.2 Aangeleverde gegevens controleren 1.3 Maten nemen 1.4 Vervaardigen van een tekening of model 1.5 Bewerken van een tekening of model (digitaal of gips) 1.6 Opdrachten formuleren voor de werkplaats 1.7 Vervaardiging van de orthopedisch voorziening aansturen Kerntaak 2 Vervaardigt orthesen en past (semi-)confectieartikelen aan 2.1 Bewerken van materialen 2.2 Opbouwen van de orthese 2.3 Pasklaar maken van de orthese 2.4 Corrigeren en afwerken van de orthese 2.5 Afstellen en aanpassen van (semi-)confectieartikelen Kerntaak 3 Vervaardigt prothesen 3.1 Vervaardigen van de prothesekoker 3.2 Opbouwen en uitlijnen van de prothese 3.3 Pasklaar maken van de prothese 3.4 Corrigeren en afwerken van de prothese Kerntaak 4 Past de orthopedische voorziening en levert deze af 4.1 Passen van de orthopedische voorziening 4.2 Afleveren van de orthopedische voorziening 4.3 Uitvoeren van aanpassingen aan de orthopedische voorziening Kerntaak 5 Professionele ontwikkeling en onderzoek 5.1 Volgen van innovatieve ontwikkelingen 5.2 Doorontwikkelen en verbeteren van producten en diensten 5.3 Ontwikkelen van eigen competenties


14

Beschrijving van de kerntaken In dit hoofdstuk zijn de verschillende kerntaken in dit beroepscompetentieprofiel beschreven. Daarnaast worden in de rechterkolom de werkprocessen benoemd en resultaten die een werkproces moet opleveren. Kerntaak 1 Evalueert de hulpvraag en aanwezige voorziening, bereidt de vervaardiging voor en stuurt deze aan Kerntaak 1 Evalueert de hulpvraag en aanwezige voorziening, bereidt de vervaardiging voor en stuurt deze aan Beschrijving werkproces In het geval van een vervolgvoorziening ontvangt de orthopedisch technicus de cliënt in de behandelkamer van het orthopedisch technisch bedrijf. Hij evalueert de hulpvraag, beoordeelt de orthopedische voorziening, beoordeelt het herhalingsvoorschrift en voert evaluerend onderzoek uit, waaronder in vivo onderzoek aan het lichaam.

Werkprocessen bij kerntaak 1 1.1 Hulpvraag en aanwezige voorziening evalueren

Resultaat De orthopedisch technicus heeft de hulpvraag geëvalueerd en de voorziening en het herhalingsvoorschrift beoordeeld. Beschrijving werkproces De orthopedisch technicus ontvangt het programma van eisen en informatie over de gekozen oplossingsrichting van de orthopedisch technoloog. Voordat hij begint met de maatname, leest en controleert hij de verkregen gegevens en de haalbaarheid van de orthopedische voorziening. Indien nodig overlegt hij met de orthopedisch technoloog.

1.2 Aangeleverde gegevens controleren

Resultaat De orthopedisch technicus is op de hoogte van de orthopedische voorziening die gemaakt moet worden en de maten kunnen worden genomen. Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus neemt de benodigde maten bij en met de cliënt op basis van het programma van eisen en de geselecteerde orthopedische voorziening. Hierbij houdt hij rekening met correcties en biomechanische aspecten. Hij kiest een adequate maatnametechniek en legt aan de cliënt uit wat hij gaat doen en wat er van de cliënt verwacht wordt. Zo nodig werkt hij bij de maatname samen met de orthopedisch technisch medewerker. Hij instrueert de cliënt hoe deze moet staan of zitten. Hij noteert de gegevens op een maatnameformulier.

1.3 Maten nemen

Resultaat: De cliënt is zo goed mogelijk geïnformeerd, op zijn gemak gesteld en er is een vertrouwensbasis tussen de client en zijn behandelaar ontstaan. De benodigde maten, inclusief correcties, zijn doelmatig en doeltreffend genomen en vastgelegd. De vastgelegde maten geven duidelijke en volledige informatie voor de vervaardiging van de orthopedische voorziening.


15

Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus vervaardigt een tekening of een model (gips of digitaal) op basis van de afdruk. In het geval van een model op basis van een gipsafdruk, bewerkt hij de afdruk zodanig dat het model gegoten kan worden. Als het model is uitgehard, scheidt hij het model van de afdruk en brengt hij de aantekeningen van de gipsafdruk over op het model. In het geval van digitale maatname wordt het digitale model na bewerking verstuurd naar een CNCmachine of 3D-printer waar het model vervaardigd wordt. De orthopedisch technicus kan het ontwerp van de voorziening ook visualiseren in een tekening.

1.4 Vervaardigen van een tekening of model

Resultaat: Een model dat voldoet aan kwaliteitseisen en anatomische kenmerken van de gebruiker, zodat er een goed passende prothesekoker of orthese op gemaakt kan worden. Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus controleert en bewerkt het model digitaal of handmatig. Bij deze bewerking corrigeert hij de afdruk. Hierbij maakt hij gebruik van de gegevens uit de intake, onderzoeken en maatname. Hij zorgt ervoor dat de (veelal) in statische toestand gemaakte afdruk/model geschikt is voor het vervaardigen van de voorziening die zowel statisch als dynamisch en met de gewenste functionaliteit gebruikt kan worden. Indien het een tekening van de voorziening betreft, bepaalt hij de technische scharnierlijn en de plaats van de onderdelen.

1.5 Bewerken van een tekening of model (digitaal of gips)

Resultaat: Een bewerkt model (digitaal of gips) dat als basis kan dienen voor het vervaardigen van een orthopedische voorziening. Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus formuleert de opdrachten voor de werkplaats op basis van de informatie uit de maatname of de passing. Hij stelt vast op welke wijze en met welke materialen en onderdelen de orthopedische voorziening vervaardigd of gewijzigd dient te worden. Hij herkent beperkingen in de uitvoeringsvorm en bepaalt alternatieve mogelijkheden. Waar nodig raadpleegt hij (productinformatie van) externe leveranciers en bij meer complexe problematiek overlegt hij met de orthopedisch technoloog of met een ervaren collega. Op basis van alle verkregen gegevens maakt hij voor de werkplaats een werktekening met duidelijke specificaties voor de te vervaardigen voorziening. Hij formuleert opdrachten op de werkorderkaart en geeft hij aan wanneer de voorzieing of het tussenproduct gereed moet zijn.

1.6 Opdrachten formuleren voor de werkplaats

Resultaat: Duidelijke opdrachten voor de werkplaats, waarin eisen op het gebied van esthetiek, functionaliteit, technische kwaliteit en kostprijs duidelijk zijn aangegeven.


16

Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus geeft aanwijzingen voor de vervaardiging van orthopedische voorzieningen. Hij fungeert als aanspreekpunt bij problemen en vragen en demonstreert waar nodig hoe een bewerking moet worden uitgevoerd. Hij controleert het vervaardigingsproces en de esthetische, technische en functionele kwaliteit van de orthopedische voorziening en geeft feedback. Waar nodig overlegt hij met de orthopedisch technoloog over de te maken voorziening.

1.7 Vervaardiging van de orthopedische voorziening aansturen

Resultaat: Het vervaardigingsproces verloopt doelmatig en doeltreffend en leidt tot een orthopedische voorziening die pasklaar c.q. afleverklaar is. Vakkennis: o kennis van anatomie en fysiologie: houdings- en bewegingsapparaat o kennis producten en diensten gericht op revalidatie en/of verbetering van zelfstandigheid en hun toepassingsmogelijkheden o kennis van medische achtergronden en oorzaken van beperkingen in mobiliteit (ziektebeelden, aandoeningen) o kennis van verschillende maatnametechnieken en -instrumenten o kennis van machines en gereedschappen o kennis van biomechanica o kennis van (eigenschappen van) materialen en onderdelen o kennis van de wijze van vervaardigen van orthopedische voorzieningen en assemblage o kennis van arbo en risicoclassificatie o kennis van van wet- en regelgeving, vergoedingsmogelijkheden en zorgverzekeringen o kennis van onderzoeksmethoden en –middelen o kennis van communicatieve vaardigheden (mondeling en schriftelijk) o kennis van calculatie o kennis van erkenningsregelingen, ethische codes en protocollen Competenties: o Aansturen o Aandacht en begrip tonen o Samenwerken en overleggen o Ethisch en integer handelen o Formuleren en rapporteren o Vakdeskundigheid toepassen o Materialen en middelen inzetten o Kwaliteit leveren o Instructies en procedures opvolgen o Bedrijfsmatig handelen Toelichting kerntaak 1: Indien het om een eerste voorziening gaat, is het altijd de orthopedisch technoloog die de cliënt behandelt. Hij zal de intake en onderzoeken uitvoeren, indien nodig participeren in een multidisciplinair team, de oplossingsrichting bepalen, het programma van eisen opstellen, de voorziening selecteren, overleg voeren met de verzekeraar/financier, de cliënt en betrokkenen informeren en verslag leggen/ dossier vormen. De orthopedisch technicus zal dan pas, indien nodig, bij de maatname worden betrokken en werkt dan onder supervisie van de orthopedisch technoloog. In het geval van een vervolgvoorziening is het de orthopedisch technicus die de cliënt het eerst ziet. Hij evalueert dan de hulpvraag en verricht indien nodig aanvullende onderzoeken. Indien blijkt dat de hulpvraag van de cliënt, het programma van eisen of de situatie van de cliënt is veranderd, moet de orthopedisch technicus de cliënt doorverwijzen naar de


17

orthopedisch technoloog en mag de orthopedisch technicus de cliënt NIET verder behandelen. Het is hierbij dus van essentieel belang dat de orthopedisch technicus het ‘rode vlaggen systeem’ hanteert.


18

Kerntaak 2 Vervaardigt orthesen en past (semi-)confectieartikelen aan Kerntaak 2 Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus bewerkt materialen tot onderdelen van een orthese. Onder andere trekt hij kunststof, bewerkt hij leer en halffabricaten en bewerkt hij metalen onderdelen tot persoonsgebonden orthesestangen. Door het hele proces heen verricht hij een breed scala aan verspanende en vormende bewerkingen.

Werkprocessen bij kerntaak 2 2.1 Bewerken van materialen

Resultaat: De onderdelen voor de orthese zijn vervaardigd en voldoen aan de maten en vorm van het gipsmodel. Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus bouwt de orthese op uit de vervaardigde onderdelen/ bewerkte materialen en halffabrikaten. Hij bevestigt de verschillende onderdelen aan elkaar onder andere door te klinken en te lijmen. Hierbij volgt hij de instructies en informatie op uit de werkorderkaart en bedrijfsprotocollen.

2.2 Opbouwen van de orthese

Resultaat: Een complete orthese die op de juiste wijze is gemonteerd en voldoet aan de informatie en eisen uit de werkorderkaart. Beschrijving werkproces: De orthopedische technicus bewerkt de gemaakte onderdelen, brengt bij het pasklaar maken van de orthese pasbanden en sluitingen aan en werkt hij het product glad af. Hij controleert de vervaardigde voorziening op kwaliteit volgens de instructies op de werkorderkaart.

2.3 Pasklaar maken van de orthese

Resultaat: Binnen de geplande tijd is de orthese pasklaar gemaakt conform de bedrijfsprotocollen en voldoet aan de gegevens op de werkorderkaart en het pasrapport. Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus corrigeert de orthese en werkt naar aanleiding van de resultaten uit de pasfase. Hij brengt onderdelen op de definitieve lengte en buigt voor zover nodig de onderdelen (m.n. orthesestangen) om deze passend te maken. Hij werkt de orthese af door scherpe randen en uitstekende onderdelen te schuren en zonodig te polijsten. Hij brengt beschermingsmateriaal aan en smeert de scharnieren. Indien nodig bevestigt hij de orthese aan de schoen van de cliënt. Hij administreert eventuele bijzonderheden en verrichtte handelingen.

2.4 Corrigeren en afwerken van de orthese

Resultaat: De orthese is gecorrigeerd en afgewerkt conform de bedrijfsprotocollen en voldoet aan de gegevens op het pasrapport. De verrichte handelingen en bijzonderheden zijn geregistreerd. Beschrijving werkproces: Als de orthopedisch technicus tussen zijn werkzaamheden door opdracht krijgt een (semi-)confectieartikel af te

2.5 Afstellen en aanpassen van (semi-)confectieartikelen


19

stellen, volgt hij bij het afstellen of aanpassen van een (semi-)confectieartikel de gebruiksaanwijzing van het artikel en de gegevens op het pasrapport. Op basis van die gegevens verlengt hij de orthese of kort deze in, stelt de juiste graden van de scharnier in, zodat die overeenkomen met de gewenste bewegingsuitslagen, en modelleert of vervormt metaal of thermoplastisch materiaal zodat de vorm is afgestemd op die van de gebruiker. Vakkennis: o kennis van materialen en onderdelen o kennis van machines en gereedschappen o kennis van arbo en risicoclassificatie o kenns van het interpreteren van werkorderkaarten en afdrukmethoden o kennis van anatomie en fysiologie, m.n. van het houdings- en bewegingsapparaat o kennis van ICT o kennis van bedrijfsprocedures o kennis van wijze van vervaardigen van orthesen o kennis van gebruiksaanwijzingen van materialen, gereedschappen en onderdelen o kennis van veiligheidsvoorschriften o kennis van digitalisering (innovaties) o kennis van communicatieve vaardigheden (mondeling en schriftelijk) o kennis van registratieformuleren o kennis van dieptrekken, leerbewerking, bewerking van halffabricaten en metalen, verspanen, klinken, lijmen Competenties: o Samenwerken en overleggen o Formuleren en rapporteren o Vakdeskundigheid toepassen o Materialen en middelen inzetten o Instructies en procedures opvolgen


20

Kerntaak 3 Vervaardigt prothesen Kerntaak 3 Vervaardigt prothesen Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus vervaardigt een prothesekoker op basis van de vastgelegde gegevens uit de maatname, de afdruk en ontvangen instructies. Hierbij bewerkt en gebruikt hij verschillende materialen. Hij maakt daarbij onder meer gebruik van een breed scala aan verspanende en vormende bewerkingen, gieten en dieptrekken.

Werkprocessen bij kerntaak 3 3.1 Vervaardigen van de prothesekoker

Resultaat: Vervaardigde prothesekoker die voldoet aan de aangeleverde gegevens en instructies. Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus bouwt de prothese op uit de vervaardigde prothesekoker en de halffabricaten.Hij zet de voorziening in een basisuitlijning aan de hand van de aangeleverde instructies en wensen, voorschriften van de leverancier en de afdruk.

3.2 Opbouwen en uitlijnen van de prothese

Resultaat: Een prothese die op de juiste wijze is gemonteerd, geborgd en uitgelijnd volgens de ontvangen criteria. Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus bewerkt bij het pasklaar maken het materiaal van de prothese, hij werkt de prothese glad af, zorgt ervoor dat het geheel nog demontabel is en brengt tijdelijke cosmetiek aan. Hij beoordeelt de prothese op stevigheid en kwaliteit.

3.3 Pasklaar maken van de prothese

Resultaat: Binnen de geplande tijd is de prothese pasklaar gemaakt conform de bedrijfsprotocollen en voldoet aan de aangeleverde gegevens en instructies. Beschrijving werkproces: Na de pasfase corrigeert de orthopedisch technicus, indien nodig, onder andere de hoogtematen van de prothese en de plaatsen waar druk wordt uitgeoefend op de stomp en past hij de stand aan (koker verplaatsen t.o.v. belastingslijn). Hij brengt cosmetiek aan op basis van de opgenomen maten en tekeningen van het collaterale been en zet alle onderdelen definitief vast. Hij administreert eventuele bijzonderheden en verrichte handelingen.

3.4 Corrigeren en afwerken van de prothese

Resultaat De prothese is gecorrigeerd en afgewerkt conform de bedrijfsprotocollen en voldoet aan de gegevens op het pasrapport. De verrichtte handelingen en bijzonderheden zijn geregistreerd. Vakkennis: o kennis van materialen en onderdelen o kennis van machines en gereedschappen o kennis van arbo en risicoclassificatie o kenns van het interpreteren van werkorderkaarten en afdrukmethoden o kennis van anatomie en fysiologie, m.n. van het houdings- en bewegingsapparaat o kennis van bedrijfsprocedures o kennis van ICT o kennis van wijze van vervaardigen van prothesen/ assemblage 111215 - BCP Orthopedisch Technicus (vastgestelde versie)

21

o o o o o o

kennis kennis kennis kennis kennis kennis

van gebruiksaanwijzingen van materialen, gereedschappen en onderdelen van veiligheidsvoorschriften van digitalisering (innovaties) van communicatieve vaardigheden (mondeling en schriftelijk) van registratieformuleren van gieten, dieptrekken, verspanen, bewerking van halffabricaten en metalen

Competenties: o Samenwerken en overleggen o Formuleren en rapporteren o Vakdeskundigheid toepassen o Materialen en middelen inzetten o Instructies en procedures opvolgen


22

Kerntaak 4 Past de orthopedische voorziening en levert deze af Kerntaak 4 Past de orthopedische voorziening en levert deze af

Werkprocessen bij kerntaak 4

Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus creëert een geschikte passituatie en past de orthopedische voorziening om de voorziening te optimaliseren en te controleren of de voorziening aan de gestelde functionaliteits- en producteisen voldoet. Hij vraagt feedback over de functie en de pasvorm en controleert deze. Hij observeert en controleert de houding en de beweging van de cliënt tijdens het gebruik. Waar nodig tunet hij de orthopedische voorziening/ lijnt hij de orthopedische voorziening dynamisch uit. Tijdens het passen bepaalt hij op basis van de observaties en testen de aanpassingen en legt deze vast. Indien nodig raadpleegt hij een orthopedisch technoloog waarbij hij zijn eigen grenzen en bevoegdheden goed kent. Al zijn bevindingen noteert hij in het klantdossier.

4.1 Passen van de orthopedische voorziening

Resultaat: Er is een geschikte passituatie gecreëerd, waarin de cliënt zich op zijn gemak voelt. De passing geeft duidelijke informatie over de aanpassingen die aan de voorzieningen moeten worden uitgevoerd. De noodzakelijke aanpassingen zijn duidelijk vastgelegd. Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus levert de definitieve orthopedische voorziening bij de cliënt af. Hij controleert of de klant tevreden is en de hulpvraag is beantwoord. In het geval van complicaties raadpleegt hij een orthopedisch technoloog. Hij instrueert de cliënt hoe de voorziening te gebruiken en probeert met de cliënt de voorziening uit. Hij informeert de cliënt en eventuele begeleiders over het onderhoud van de voorziening en over de garantie- en klachtenprocedure. Hij maakt een afspraak voor de nacontrole en legt relevante gegevens vast. Tijdens de nacontrole evalueert hij de (werking van de) orthopedische voorziening en de tevredenheid van de klant.

4.2 Afleveren van de orthopedische voorziening

Resultaat: De cliënt maakt op de juiste wijze gebruik van de voorziening en is geïnformeerd over onderhoud en over garantie- en klachtenprocedure. Er is een vervolgafspraak gemaakt voor nacontrole. Alle relevante gegevens zijn vastgelegd. Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus voert op basis van de passing kleine aanpassingen aan de orthopedische voorziening uit. Hij stelt de orthopedische voorziening af en lijnt deze uit. Indien grotere aanpassingen nodig zijn legt hij dit vast in een opdracht aan de werkplaats.

4.3 Uitvoeren van aanpassingen aan de orthopedische voorziening

Resultaat: Kleine aanpassingen aan de orthopedische voorziening zijn uitgevoerd. Noodzakelijke grotere aanpassingen zijn duidelijk beschreven in een opdracht aan de werkplaats. Klantgegevens worden vertrouwelijk behandeld.


23

Vakkennis: o kennis van anatomie en fysiologie, m.n. van het houdings- en bewegingsapparaat o kennis van medische achtergronden en oorzaken van beperkingen in mobiliteit (ziektebeelden, aandoeningen, pathologie) o kennis van producten en diensten gericht op revalidatie en/ of verbetering van mobiliteit en hun toepassingsmogelijkheden o kennis van het pasproces en de aandachtspunten waar bij het passen op gelet moet worden o kennis van machines en gereedschappen en de wijze waarop die gebruikt moeten worden bij het verrichten van aanpassingen o kennis van biomechanica o kennis van communicatieve vaardigheden (mondeling en schriftelijk) o kennis van garantie- en klachtenprocedures Competenties: o Aandacht en begrip tonen o Presenteren o Vakdeskundigheid toepassen o Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten o Formuleren en rapporteren Toelichting: Bij het passen, afleveren en controleren wordt ook altijd gekeken naar mogelijke relevante veranderingen in de gezondheidssituatie en/ of functioneren van de cliënt. Hierbij is het van belang dat de orthopedisch technicus rekening houdt met de eigen grenzen en bevoegdheden. Hij stuurt de orthopedische voorziening indien nodig terug naar de werkplaats of de cliënt terug naar de maatname. Het is belangrijk dat in iedere stap van het proces de orthopedisch technicus een juiste beoordeling kan geven en weet wanneer hij door kan gaan met de processtappen of moet door- of terugverwijzen naar een andere discipline of de orthopedisch technoloog.


24

Kerntaak 5 Professionele ontwikkeling en onderzoek Kerntaak 5 Professionele ontwikkeling en onderzoek Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus gaat op zoek naar en informeert zich over nieuwe innovatieve ontwikkelingen in de branche. Hij neemt deel aan bijeenkomsten waarin de innovaties en ontwikkelingen binnen het beroep centraal staan.

Werkprocessen bij kerntaak 5 5.1 Volgen van innovatieve ontwikkelingen

Resultaat: De orthopedisch technicus is op de hoogte van nieuwe innovatieve ontwikkelingen in de branche. Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus weegt opgedane kennis en verkregen informatie op relevantie voor de eigen organisatie en heroriënteert zich op basis hiervan op de vervaardiging van producten en verbetering van diensten en huidige werkwijzen. Hij bespreekt zijn bevindingen met de orthopedisch technoloog en het management en werkt mee aan het implementeren van deze verbeteringen en ontwikkeltrajecten.

5.2 Doorontwikkelen en verbeteren van bestaande producten en diensten

Resultaat: Informatie en kennis over innovaties en ontwikkelingen is verkregen. Relevantie van informatie en kennis voor de eigen organisatie is bepaald. Bestaande producten en diensten zijn waar nodig en doorontwikkeld. Beschrijving werkproces: De orthopedisch technicus ontwikkelt zijn eigen competenties om goed in het beroep te blijven functioneren. Hij reflecteert zelf op zijn beroepsmatig handelen, vraagt anderen om feedback, bepaalt welke competenties hij verder moet ontwikkelen en welke activiteiten hij daaroe moet ondernemen. Hij leest regelmatig vakliteratuur en bezoekt vakbeurzen, trainingen, cursussen en seminars.

5.3 Ontwikkelen van eigen competenties

Resultaat: Constante ontwikkeling van de eigen competenties. Vakkennis: o kennis van relevante onwikkelingen op (medisch) en technologisch gebied o kennis van evaluatietechnieken Competenties: o Creëren en innoveren o Leren o Onderzoeken


25

Bijlage 1 Betrokken bij de ontwikkeling van het BCP Onderstaande betrokkenen hebben een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de beroeps(opleidings)kolom en beroepscompetentieprofielen Orthopedische Techniek en/of zijn betrokken geweest bij de discussie betreffende de relatie MBO/HBO. Frans Elferink

Opleidingscommissie NVOS-Orthobanda

Fred Holtkamp

Opleidingsmanager Orthopedische Technologie Fontys

Gert-Jan Heemskerk

Directeur Orthopedie Techniek Noord-Holland

Ton van Bakkum

Directeur Orthopedie-Techniek Heiloo

Marcel Conradi

Directeur Orthopedie Techniek De Hoogstraat

Garik Khatschatrian

Regiomanager Noord-Holland/ Utrecht OIM

Marjolein Reens

Opleidingsfunctionaris Livit

Dimphy Hoitzing

Opleidingsfunctionaris OIM

Lambert Klaus

Docent Orthopedische Techniek DHTA

Erik Simons

Orthopedisch Technoloog POM Nijmegen

Che Hsin Falkenström

Directeur OIM

Bart van Pageé

Manager Zorginkoop Achmea Zorg

Theo Bougie

Eigenaar Bougie Revalidatie Techniek Advies

Harmen van der Linden

Revalidatiearts UMC St. Radboud te Nijmegen

Ron Ides

Opleidingsmanager DHTA


26

Orthopedisch Technicus Beroepscompetentieprofiel

Recommend Documents