PACTNIEUWS Arbeidsmarktnieuws
Leo Scholl, Gilde Opleidingen:
‘Opleidingen concentreren zich vooral op hun eigen regio’ D
e Regionale Opleidingencentra en het Agrarisch Opleidingencentrum maken
sinds najaar 1999 deel uit van het Vertrouwenspact. Daarmee heeft een belangrijke partner in het veld van arbeidsmarkt en werkgelegenheid zijn positie ingenomen.Vooralsnog in een luisterende rol, aldus Leo Scholl, voorzitter van het college van bestuur van Gilde Opleidingen. Het Vertrouwenspact is voor Gilde Opleidingen vooral een basis voor contacten in Middenen Noord-Limburg.
“De thema’s die momenteel spelen in het Vertrouwenspact, hebben voor onze opleidingsprogramma’s geen directe impact. Ook kunnen wij met onze opleidingen niet alle problemen op de arbeidsmarkt oplossen”, zo verklaart Leo Scholl de positie die de Regionale Opleidingscentra in Limburg in het Vertrouwenspact verkiezen in te nemen.“We blijven door onze participatie op de hoogte van wat er in de provincie speelt. Daardoor kunnen we in onze eigen regio gemakkelijker onze gesprekspartners vinden: sociale partners,Arbeidsvoorziening en initiatiefnemers voor speciale projecten.” Regionaal gericht
Leo Scholl betwijfelt of opleidingsinstellingen binnen het Vertrouwenspact een bijdrage kunnen leveren om problemen op de arbeidsmarkt te voorkomen. “Het Vertrouwenspact werkt op provinciaal niveau en is te groot van samenstelling. Die schaalgrootte past niet bij een organisatie als het ROC. Onze belangen en samenwerkingsvormen spelen vooral op regioniveau. Daar moeten we een zo goed en efficiënt mogelijk onderwijsaanbod realiseren. De regio’s verschillen onderling sterk, waardoor provinciale ontwikkelingen ons minder raken.
lees verder op pagina 2 Pactnieuws Uitgave september 2000 jaargang 3 nummer 6
•
1
PACTN PACT
Missie Gilde Opleidingen gaat voor een in alle opzichten geslaagde cursist. Dit wil Gilde Opleidingen bereiken door: - het aanbieden van kwalitatief goed onderwijs dat aansluit bij elk gewenst instroomniveau van een cursist met als uiteindelijk doel het verwerven van een kwalificatie die aansluit bij de behoeften van de (eu)regionale arbeidsmarkt en bij de eisen die de huidige maatschappij aan mensen stelt. - zorg te dragen voor een inspirerende leeromgeving waarbij cursisten de kans geboden wordt zich ook sociaal te kwalificeren en zich persoonlijk te ontplooien.
•
vervolg “Leo Scholl, Gilde Opleidingen…”
Midden- en Noord-Limburg zijn bijvoorbeeld gericht op de landbouw en de ontwikkeling van toerisme en techniek. De streek onderhoudt contacten met Zuidoost Brabant en Duitsland. Daar richten wij ons als ROC dus voornamelijk op.”
Overleg
Leo Scholl schetst een aanpak die hem voor ogen staat:“Mensen blijken veelal te gaan werken in de directe omgeving van de plaats waar ze hun opleiding hebben gehad. Dat maakt dat wij de opleidingsvoorzieningen moeten spreiden. Bijvoorbeeld niet alleen techniek in Roermond, maar ook in Venlo, Venray en Weert. Om dat voor elkaar te krijgen overleggen wij met het bedrijfsleven, de gemeenten, de Kamer van Koophandel Midden- en NoordLimburg en ‘Máák ‘t in de Techniek’ om samen te werken in Technische Opleidingscentra. Het bedrijfsleven zorgt voor de infrastructuur. Daarvan maken wij samen met het VMBO gebruik om met de modernste apparatuur opleidingen te verzorgen voor eigen leerlingen en voor medewerkers van bedrijven.Volgens een soortgelijke formule willen we een ICT-lyceum opzetten.Wij verwachten voor deze plannen ondersteuning vanuit het Vertrouwenspact.”
Colofon
Pactnieuws 6 In deze uitgave van Pactnieuws en Arbeidsmarktnieuws wordt opnieuw duidelijk dat de samenwerking die op provinciaal niveau wordt ingezet, leidt tot initiatieven in de regio en in de sectoren. Gilde Opleidingen zoekt in Noord- en Midden-Limburg de samenwerking om een aanbod van (technische) opleidingen te realiseren, waar toekomstige medewerkers voor bedrijven in de regio adequaat worden geschoold. In de artikelen over het Deltaplan Werk in Roermond en het arbeidsmarktbeleid van de Provinciale Zorgfederatie Limburg wordt duidelijk hoe een integrale aanpak er kan uitzien. De bezorgdheid van de LOZO over de ontwikkelingen, waarmee de detailhandel te maken krijgt, leidde tot een plan om de ondernemers weer perspectief te bieden. Met deze en andere artikelen wordt duidelijk dat de bundeling van expertise en informatie in volle gang
is. Een dergelijke bereidheid om de problemen aan te pakken moet binnen afzienbare tijd wel tot resultaat leiden! De samenwerking tussen de partners van het Vertrouwenspact heeft immers alleen nut als het iets oplevert. Door met elkaar te overleggen, van elkaar te leren, beleid op elkaar af te stemmen, middelen te coördineren, door projecten op elkaar af te stemmen en gezamenlijk nieuwe initiatieven te ontwikkelen moet het lukken om in Limburg samenhangend en sluitend arbeidsmarktbeleid te ontwikkelen.
drs. J.J.M.Tindemans, gedeputeerde van Economische Zaken en Werkgelegenheid en voorzitter van het Vertrouwenspact Limburg drs. J.L. Bekema, regionaal directeur Arbeidsvoorziening Limburg
Pactnieuws geeft vier keer per jaar informatie over oplossingen voor problemen op de Limburgse arbeidsmarkt. De informatie is afkomstig van de partners van het Vertrouwenspact Limburg,Arbeidsvoorziening Limburg en RAIL. Voor meer informatie of suggesties voor projecten die aansluiten bij de doelstellingen van het Vertrouwenspact Limburg, kunt u contact opnemen met: Dhr. E. Canisius, Provincie Limburg Postbus 5700, 6200 MA Maastricht tel. 043-389 78 56 fax 043- 389 71 07 Tekst: karin dormans bureau voor tekst en communicatie, Geleen Oplage: 1.500 Ontwerp: Mediaan Communicatie Projecten, Heerlen Fotografie: Bert Janssen, Maastricht Druk:Van Hooren Drukkerij en Repro, Heerlen
2
NIEUWS Provinciale Zorgfederatie Limburg: Samenhangend arbeidsmarktbeleid
T
erwijl de zorg landelijk te maken heeft met grote personeelstekorten, bestaat in Limburg al een aantal jaren een evenwichtige situatie. Bijna
twintig jaar geleden zette de Provinciale Zorgfederatie beleid in om dit voor elkaar te krijgen. Onlangs werd het Raamplan 2001-2003 aan de provincie aangeboden, waarin de lopende projecten verder worden aangescherpt.
Ad Schram, directeur van de Provinciale Zorgfederatie (PZf), schetst de voorgeschiedenis:“De PZf Limburg is in 1974 ontstaan als overlegorgaan voor de Limburgse zorginstellingen. Inmiddels zijn alle zorginstellingen in dit overleg vertegenwoordigd. Een belangrijk gemeenschappelijk thema is de ontwikkeling van een samenhangend arbeidsmarktbeleid. Eind jaren ‘80 zag het ernaar uit dat zich structurele personeelstekorten zouden voordoen. Om dat te voorkomen zijn we gestart met een gemeenschappelijk beleid, waarop ook ons nieuwe raamplan weer is gebaseerd.” Cijfers
Een belangrijk vertrekpunt voor de PZf is cijfermateriaal. Met behulp van het geautomatiseerde RegioMargemodel wordt de personeelsbehoefte voor de komende jaren in beeld gebracht met de daaraan gekoppelde opleidingsbehoefte. Ook temidden van de vele fusies en organisatieveranderingen in de zorg blijkt dit model een goede benadering van de werkelijkheid te bieden.“De gegevens stimuleren ons om beleidsmatig te overdenken hoe een evenwichtige arbeidsmarkt gerealiseerd kan worden”, aldus directeur Schram.“In de afgelopen jaren hebben we naast het RegioMargemodel vijf projecten opgezet om de instroom van nieuwe medewerkers te beïnvloeden en om de mensen die in de zorg werkzaam zijn, aan ons te binden. Deze aanpak werkt, want afgezien van enkele incidentele problemen in de personeelsvoorziening bij individuele instellingen , is de arbeidsmarkt in de Limburgse zorg in evenwicht. In deze regio is voldoende potentieel aanwezig!” Raamplan 2001-2003
Het samenhangende geheel van projecten dat de PZf in de loop der jaren heeft ontwikkeld, vormt de basis van het Raamplan voor de komende jaren. Het RegioMargemodel zal verder worden verfijnd. Met het project Imagoverbetering wordt de Limburgse zorgsector als werkgever onder de aandacht gebracht. Scholieren in het voortgezet onderwijs krijgen via het project Zorgsector V.O. de kans om een kijkje te nemen achter de schermen van de zorg. In het
Ad Schram, directeur PZf
project Opleidingen vindt afstemming plaats tussen zorginstellingen en opleidingsscholen. Er worden met name afspraken gemaakt over het aantal opleidingsplaatsen in relatie tot de benodigde opleidingscapaciteit. Het project Intermedicare is het mobiliteitsbureau van de zorgsector, gericht op doorstroom en het voorkomen van uitstroom van personeel. Het zesde project dat is ingezet om een samenhangend arbeidsmarktbeleid in de zorgsector te realiseren is het Doelgroepenbeleid, opgezet om instroom uit de ‘stille reserve’ (herintreders, niet-werkende werkzoekenden, allochtonen) te bevorderen. Andere sectoren
“Een evenwichtige arbeidsmarkt op langere termijn is ook voor andere bedrijfstakken haalbaar”, is de overtuiging van Ad Schram.“Als je maar zicht hebt op de aantallen. Een andere belangrijke voorwaarde is dat de organisaties in de bedrijfstakken zich verantwoordelijk voelen voor een gemeenschappelijk arbeidsmarktbeleid. Daaraan kunnen zij vorm en invulling geven door samenwerking met partners als opleidingsscholen, gemeenten,Arbeidsvoorziening en onderwijs.Wij merken dat onze aanpak met de huidige krapte op de arbeidsmarkt steeds meer in de belangstelling komt.” Dit najaar verzorgt de heer Schram enkele lezingen naar aanleiding van het Raamplan Zorg.Voor meer informatie: secretariaat Vertrouwenspact.
3
PACTN PACT Nieuw perspectief voor het MKB
‘D
e Limburgse detailhandel staat onder druk. […] Ontwikkelingen als
e-commerce, factory outlets en een oprukkend grootwinkelbedrijf vormen naast een belabberde arbeidsmarkt ernstige bedreigingen voor de detaillist, tenzij deze in staat is de bedrijfsprocessen tijdig te moderniseren. De veranderingsprocessen die hiervoor nodig zijn, zijn echter dusdanig ingrijpend en omvangrijk dat bedrijven […] niet in staat zijn ze door te voeren, zowel financieel als organisatorisch.’* Daarom heeft de Limburgse Organisatie van Zelfstandige Ondernemers (LOZO) het initiatief genomen om het Sectorplan Detailhandel op te stellen.
“De LOZO treedt op als werkgeversvereniging voor de zelfstandige werkgevers in het Midden- en Kleinbedrijf. Ongeveer 35% van onze leden is detaillist. De sector detailhandel is echter verdeeld over meer dan veertig branches. Dat maakt het bijzonder moeilijk om sectoraal initiatieven van de grond te krijgen en beleidsmatig iets te doen aan de problematiek die zich nu aandient. Deze problematiek is juist brancheoverstijgend en vraagt om een sectorale aanpak.” Aan het woord is Esther Schoenmakers van de LOZO. Zij is secretaris van de Stichting Ontwikkelingsperspectief voor het MKB, die eind september wordt opgericht. Deze stichting, waarin naast de sociale partners ook de provincie,Arbeidsvoorziening, het Hoofdbedrijfschap Detailhandel en het Opleidingsfonds Detailhandel participeren, speelt in op de arbeidsmarktsituatie door initiatieven te nemen en activiteiten te sturen. Het doel is om vanuit de stichting praktische ondersteuning te realiseren voor kleine en middelgrote ondernemers. Hoofdlijnen
4
Esther Schoenmakers legt uit:“Wij zetten in op twee hoofdlijnen.We willen de ondernemers bewust maken van de kansen, de mogelijkheden en de bedreigingen. De integratie van ICT in de bedrijfsvoering is bijvoorbeeld een must. Maar hoe doe je dat en wat zijn de personele consequenties? Behoud van personeel in deze krappe arbeidsmarkt is eveneens een belangrijk thema dat nauw samenhangt met het inrichten van modern, goed personeelsbeleid. De tweede hoofdlijn is het aanbrengen van structuur in alles wat er al aan projecten en instrumenten bestaat. Door het geheel in kaart te brengen,
Esther Schoenmakers, secretaris Stichting Ontwikkelingsperspectief
kunnen we een compleet pakket ontwikkelen van voor het MKB projecten die toegesneden zijn op de problematiek en waarvan ook de financiering wordt geregeld. De stichting zal de initiatieven dus bundelen en toetsen aan de behoefte van de detaillisten. Dat is ook wat de werkgeverspanels aan wie we onze plannen hebben voorgelegd aangeven: het moet gaan om praktische oplossingen voor de ondernemers.” Financiën
De afgelopen maanden heeft Esther Schoenmakers de start van de stichting voorbereid. De structuur is uitgewerkt, de netwerken zijn ingericht en de visie is op papier gezet.Tegelijkertijd bleef de LOZO de lopende projecten en goede, nieuwe projecten ondersteunen.“We hebben in deze startfase financiële ondersteuning van de provincie gevraagd. Zodra de sector het belang van dit initiatief ziet, zal hij het zelf in stand houden”, verwacht Esther Schoenmakers.“Door de gecoördineerde aanpak van de projecten kunnen we bovendien de overhead efficiënter inzetten.We willen de beschikbare middelen zo breed mogelijk inzetten voor de regio. Met dat doel zoeken we ook samenwerking met andere sectoren, zoals horeca en toerisme en industrie.”
*uit: Sectorplan Detailhandel
NIEUWS Deltaplan Werk Roermond: Drie sporen naar minder werkloosheid
I
n mei vorig jaar besloot de gemeente Roermond om extra inspanningen te plegen om het hoge werkloosheidspercentage in de gemeente omlaag
te brengen. Er werd ingezet op drie sporen: sluitende trajecten voor niet werkende werkzoekenden, het versterken van de regionale economie en van de sociaal-economische structuur van de probleemwijken. De doelstelling is binnen een jaar gehaald, blijkt uit de evaluatie van dit voorjaar.
Roermond had in 1999 met 16,5% het hoogste werkloosheidspercentage van de hele provincie. Paradoxaal genoeg heeft de stad de hoogste arbeidsquote: per lid van de beroepsbevolking is er 11/2 baan. Uit onderzoek van het ETIL bleek dat 70% van de banen in Roermond wordt ingenomen door werknemers uit andere gemeenten in Midden-Limburg. “Daar willen we in twee jaar verandering in brengen via het Deltaplan Werk. De doelstelling is om het bestand structureel te laten krimpen van 3060 naar 2660”, aldus Mieke van Oorschot, procescoördinator Deltaplan Werk. Trajecten voor werkzoekenden
Projectmanager Jan Smeets en procescoördinator Mieke van Oorschot van Deltaplan Werk Roermond
De organisatie van Deltaplan Werk bestaat uit een stuurgroep en een projectgroep. In de stuurgroep zitten vertegenwoordigers van de uitvoeringsinstanties, de sociale partners, de gemeente, de provincie en de projectcoördinatie. De projectgroep, onder leiding van projectmanager Jan Smeets, zorgt voor de uitvoering. Mieke van Oorschot:“We zijn gestart met het versterken van de concurrentiepositie van de Roermondse niet werkende werkzoekenden. Dat doen we door te zorgen dat alle werkgelegenheidsactiviteiten van de diverse partners op elkaar worden afgestemd, zodat een keten van dienstverlening tot stand komt. De trajecten zijn opgebouwd uit
een breed scala aan scholings-, begeleidings- en werkervaringactiviteiten op allerlei niveaus. Ze worden geleverd door Arbeidsvoorziening, uitzendbureaus, GAK, werkgevers, opleidingsinstellingen, gemeentelijke sociale dienst, enzovoort. Een werkzoekende in een traject wordt heel strak gevolgd. De projectgroep zorgt ook voor de middelencoördinatie, als een voorbereiding op de Regionale Platforms. Dat is door de verkokering van de budgetten nog niet zo eenvoudig; een zeer gedegen verantwoording en contractbeheer zijn vereist.” Versterking van stad en regio
Om de sociaal-economische structuur in de drie Roermondse kanswijken te verbeteren, heeft Deltaplan Werk een project opgezet. Dit is gebeurd in nauwe samenwerking tussen de gemeente, instanties en de ondernemers in de wijken. Mieke van Oorschot: “Renovatie, nieuwbouw, parkeerbeleid en werkloosheidsbestrijding worden niet zomaar aangepakt.We starten bij de wensen en het initiatief van bewoners en ondernemers in de wijken. Ook zijn er zogenaamde trajectprojecten en een Platform Allochtone Jongeren om mensen aan het werk te krijgen.” Deltaplan Werk streeft er verder naar om op termijn de werkgelegenheid in de regio te laten toenemen door de vestiging van nieuwe bedrijven. Met dat doel hebben Roermond en Roerdalen de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij (REO b.v.) opgericht als hét loket waar bedrijven alles kunnen regelen om vestiging in de regio mogelijk te maken. Mieke van Oorschot:“Wij werken met de REO samen om bedrijven van personeel te voorzien.” Resultaten
De doelstelling van het Deltaplan Werk is al binnen één jaar gehaald. Het bestand van niet werkende werkzoekenden is afgenomen met 543 mensen, waarvan 400 met een bijstandsuitkering. Roermond is daarmee de gemeente die in Limburg na Sittard de beste resultaten haalt. Mieke van Oorschot:“Ons belangrijkste handvat zijn de voortgangsrapportages. Vanaf de start van het Deltaplan Werk hebben we de doelstellingen en de bijbehorende activiteiten geformuleerd en maken we elke twee maanden melding van alle resultaten.We weten op detailniveau hoeveel mensen in welk traject zijn opgenomen en met welk resultaat. Zo kun je direct bijsturen waar dat nodig is.” Op 1 mei 2001 houdt de projectorganisatie op te bestaan. Dit najaar al wordt besloten op welke manier de verworvenheden van het Deltaplan Werk worden ingebed in de reguliere werkprocessen van de samenwerkende organisaties.
5
PACTN PACT Arbeidsmarktcommunicatie wordt belangrijker
McDonald’s: Niet alleen voor hamburgers, ook voor een baan! W
erkgevers zoeken oplossingen voor de gevolgen van de krappe arbeidsmarkt.
Zo ook Willems Franchise Groep, die de vestigingen van McDonald’s in Sittard, Geleen en bij De Geusselt in Maastricht exploiteert. Creatieve vormen van werving en het benaderen van minder voor de hand liggende groepen potentiële medewerkers bieden vooralsnog soelaas.
“We hebben geen personeelstekort”, benadrukt manager Robert Teulings van McDonald’s.“Maar het kost meer inspanning om mensen te krijgen.Toch is dat dit jaar heel aardig gelukt door op een andere manier te werven. Niet meer een bordje achter het raam dat we mensen zoeken, maar we vragen onze medewerkers bijvoorbeeld om hun ogen goed open te houden en gasten die geschikt lijken een sollicitatieformulier te geven. Ook belonen we medewerkers die relaties weten te interesseren voor een baan bij ons bedrijf.Verder hebben we veel gehad aan de samenwerking met een lokaal radiostation.” Andere doelgroepen
De personeelsadvertenties om managers te werven bevatten sinds dit jaar de toevoeging dat ook ‘mensen met levenservaring’ uitgenodigd worden om te reageren.“Dat heeft effect gehad”, aldus Teulings.“Veel mensen vinden dit een leuk bedrijf, maar denken dat ze door ons ‘jonge’ imago geen kans maken.Wij zijn juist erg blij met hen, omdat leiding geven steeds meer levenservaring vraagt. Ik signaleer tenminste dat de maatschappelijke veranderingen ook onze medewerkers steeds gemakkelijker uit hun evenwicht brengen. Ze hebben dan op hun werk behoefte aan iemand op wie ze kunnen rekenen, managers met levenservaring dus.” Allochtone medewerkers zijn er nog weinig bij de drie vestigingen van McDonald’s.“We zien ook deze mensen graag komen. Maar in de toeleiding loopt ergens iets spaak. Ik ben er nog niet achter wat er mis gaat, maar allochtone kandidaten zie ik zelden.” Overal anders
6
Robert Teulings heeft inmiddels ervaring met verschillende manieren om mensen te vinden.“We hebben afhankelijk van de vestiging tussen de 50 en 140 mensen nodig. In Maastricht komen veel mede-
werkers uit de wijk Wittevrouwenveld. Zij zijn geplaatst via het project Werk en Bemiddeling in het kader van het grotestedenbeleid.Wij participeren in het netwerk van dat project. In Geleen verlagen we de drempel door mensen via advertenties een gratis ontbijt met kennismakingsgesprek aan te bieden. In Sittard hebben we met Arbeidsvoorziening commerciële afspraken gemaakt over de werving van een complete bezetting in de nieuwe vestiging. Zowel kwalitatief als kwantitatief is dat volledig geslaagd.” Toch vindt Teulings dat op termijn meer lijn gebracht moet worden in de wervingscampagnes.“We zullen als McDonald’s in Nederland meer arbeidsmarktbeleid moeten ontwikkelen. Een belangrijk facet van dat beleid is ons imago. Mensen denken aan ons als een plek waar je kunt eten, niet als een bedrijf waar je kunt werken. Daar moeten we iets aan doen.Arbeidsmarktcommunicatie staat wat mij betreft hoog op de agenda!”
NIEUWS Veranderingen bij Arbeidsvoorziening:
Een nieuwe organisatie ontstaat Basisdiensten
A
fgelopen voorjaar heeft de Tweede Kamer de Suwi-nota (Structuur Uitvoering Werk en Inkomen) aanvaard. Daardoor is de organisatie
van Arbeidsvoorziening sterk gewijzigd. In Pactnieuws 4 is een kort overzicht van de veranderingen opgenomen. In deze uitgave een vervolg hierop.
Arbeidsvoorziening zal in zijn huidige vorm ophouden te bestaan, maar de activiteiten worden voortgezet door de huidige bedrijfsonderdelen in een nieuwe vorm. Er zal echter nog wel wat water door de Maas stromen voor het proces helemaal is afgerond. De organisatie wordt ontvlochten in een aantal zelfstandige bedrijfsonderdelen, die vooralsnog onder eindverantwoordelijkheid staan van de Algemene Directie en het Centraal Bestuur Arbeidsvoorziening. In de loop van 2001 zullen alle onderdelen geheel zelfstandig worden en zal Basisdiensten overgaan in de CWI’s die gevormd worden. Nu wordt eerst een holding gevormd met vijf bedrijven: Basisdiensten, Reïntegratiediensten (KLIQ), Centra Vakopleiding, ESF-Nederland en een facilitair bedrijf (Facent). De holding wordt ondersteund vanuit een kleine concernorganisatie. De structuur van Basisdiensten en KLIQ zal op 1 oktober aanstaande zijn beslag krijgen.
Het bedrijf Basisdiensten is de publieke dienstverlener voor werkzoekenden, werkgevers en beleidsmakers. Basisdiensten, en later het CWI, moet zich ontwikkelen tot een marktplaats, waar alle relevante informatie beschikbaar is voor werkzoekenden, werkgevers en professionals. Kenmerkend is de persoonlijke dienstverlening die gecombineerd wordt met geavanceerde data- en kennissystemen. Bemiddeling naar werk begint bij Basisdiensten. Een werkzoekende kan ook verwezen worden naar een reïntegratietraject. De regionale organisatie Basisdiensten zal overeenkomen met het huidige RBAgebied. Basisdiensten Arbeidsvoorziening gaat bij de invoering van de SUWI-wetgeving over naar de CWI’s en het landelijk instituut voor werk en inkomen. Sommige diensten van de gemeenten en van uitkeringsinstanties zullen eveneens worden opgenomen in het CWI. Hierdoor ontstaat een sluitende publieke dienstverlening voor werkzoekenden, bedrijven en sectoren en voor professionals. KLIQ
KLIQ is het verzelfstandigde reïntegratiebedrijf van Arbeidsvoorziening, dat werkt onder het motto ‘Ontwikkelen en benutten van menselijk talent’. KLIQ levert tegen betaling diensten op het gebied van reïntegratie en personeelsvoorziening. Opdrachtgevers zijn gemeenten, bedrijven, sectoren, enzovoort. Ook de minister zal een belangrijke opdrachtgever zijn. Er wordt hard aan gewerkt om
Centraal Bestuur Arbeidsvoorziening
Minister SZW
Algemene Directie
Concernorganisatie
Regionaal Bestuur Arbeidsvoorziening
Basisdiensten Arbeidsvoorziening
KLIQ
Centra Vakopleiding Nederland
ESF-Nederland
16 regio’s
6 regio’s
landelijk
6 service-eenheden
Voor Limburg: Limburg
Zuidoost NL
Heerlen,Venlo
Zuidoost NL
Facilitair Bedrijf Facent
7
PACTN PACT deze geheel nieuwe organisatie op te zetten. Het reïntegratiebedrijf KLIQ werkt vooralsnog vanuit de huidige locaties van de Arbeidsbureaus.
currentie diensten aanbieden aan de overige bedrijfsonderdelen. Concernorganisatie
De Centra Vakopleiding zijn losgemaakt van de regionale Arbeidsvoorzieningsorganisaties, waar ze tot voor kort deel van uitmaakten. Ze zijn onder een landelijke leiding gebracht. Het is de bedoeling dat de Centra Vakopleiding in de toekomst als zelfstandige organisatie of in samenwerking met andere instellingen zullen opereren. De Limburgse vestigingen zijn in Heerlen (regionaal hoofdkantoor) en Venlo.
Zolang de externe verzelfstandiging van de diverse organisatie-onderdelen nog niet heeft plaatsgevonden en tot de invoering van de SUWI-wetgeving, bestaat de behoefte om een aantal taken op centraal niveau te organiseren: de algemene directie, een bestuursdienst, financiën, personeel, organisatie en dergelijke. Ook het werkgeverschap blijft een verantwoordelijkheid van de algemene directie. De concernorganisatie wordt zo klein mogelijk gehouden.
ESF-Nederland
Sluitende overdracht
Het beheer van het programma van het Europees Sociaal Fonds is ondergebracht in een zelfstandige organisatie ESF-Nederland.Voor Limburg werkt ESF Nederland vanuit de service-eenheid Zuidoost, gevestigd in Eindhoven.
Voor de organisatie betekenen deze ontwikkelingen dat ingrijpende veranderingen plaatsvinden.Arbeidsvoorziening Limburg heeft echter duidelijk gesteld dat klanten en opdrachtgevers kunnen blijven rekenen op de hoge kwaliteit in dienstverlening. Het gehele proces wordt dan ook gekenmerkt door een ‘sluitende overdracht’ van taken, waardoor de dienstverlening onverkort wordt gewaarborgd.
Centra Vakopleiding
Facent
Alle interne facilitaire diensten zijn ondergebracht in een zelfstandig landelijk facilitair bedrijf, Facent. Het facilitair bedrijf zal op basis van marktcon-
donderdag 2 november Limburgse Arbeidsmarktdag Oranjerie Roermond ‘Het gaat om resultaten’, is het motto van deze Arbeidsmarktdag. Het thema sluit aan bij datgene wat de eerste en tweede Arbeidsmarktdag boden. In 1998 draaide het om de informatie, met name voor gemeentelijke beleidsmakers in hun sterk gewijzigde rol op de arbeidsmarkt.Vorig jaar stond de samenwerking tussen de verschillende spelers centraal. Enkele voorbeelden van sectorale en regionale samenwerking kwamen in de schijnwerpers. Dit jaar richt de Arbeidsmarktdag zich op de resultaten die met samenwerking bereikt kunnen worden. Deelnemers en sprekers zullen zich afvragen wat de diverse partners rond het Vertrouwenspact elkaar te bieden hebben en op welke punten zij elkaar kunnen aanvullen en versterken.Wat uiteindelijk telt, is het antwoord op de vraag: wat levert het op? Sprekers zijn onder andere minister Vermeend van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer Tindemans, deputé en voorzitter van het Vertrouwenspact en de heer Frederix, voorzitter van het RBA.Verder zijn er sprekers uit de sectoren zorg en detailhandel, de gemeenten en rayons en uit de reïntegratiediensten van Arbeidsvoorziening. Aan de orde komt onder meer de stand van zaken met betrekking tot Suwi, de visie van het Vertrouwenspact op de regionale arbeidsmarkt, CWI/Basisdiensten in Limburg, enkele praktijkvoorbeelden van reïntegratieprojecten, regionale (rayon)aanpak en de aanpak in de sector detailhandel en zorg. Verder is er gedurende de hele dag een breed opgezette informatiemarkt.
8
Cijfers en resultaten
Arbeidsvoorziening Limburg
NIEUWS Peildatum: 30 juni 2000 VACATURES
Ingediende vacatures
Vervulde vacatures
Opleidingsniveau Basis- en onvoltooid vervolgonderwijs Lager Beroepsonderwijs Middelbaar beroepsonderwijs Hoger Beroepsonderwijs Universiteit en Hoge School geen
1999 91 3.467 2.648 875 56 8.392
2000 209 3.423 2.582 1.102 55 8.921
1999 90 2.251 1.346 489 22 5.244
2000 87 2.009 1.257 521 10 4.832
15.529
16.292
9.442
8.716
Totaal
Het aantal niet werkende werkzoekenden (NWW’ers) is het afgelopen jaar met 2730 personen (6,9%) gedaald. De krapte op de arbeidsmarkt leidt er blijkbaar toe dat ook werklozen een baan kunnen vinden. Het gevraagde opleidingsniveau stijgt. Er worden via Arbeidsvoorziening vooral mensen gevraagd met
lager en middelbaar beroepsonderwijs. Deze categorie komt in de bestanden echter minder voor. Waarschijnlijk is om die reden het aantal ingediende en vervulde vacatures iets afgenomen.
NIET WERKENDE WERKZOEKENDEN NAAR GEMEENTE 30 JUNI Gemeenten Gulpen-Wittem Margraten Simpelveld Vaals Eijsden Maastricht Meerssen Heerlen Voerendaal Brunssum Onderbanken Landgraaf Kerkrade Nuth Valkenburg Beek Stein Geleen Schinnen Born Sittard Susteren Ambt Montfort Haelen Heel Heythuysen Maasbracht
1999 326 222 273 395 222 5.979 462 4.947 263 1.281 221 1.768 2.729 349 449 386 629 1.276 284 291 2.092 312 252 201 169 242 317
2000 293 215 248 389 235 5.950 454 4.509 213 1.185 200 1.485 2.159 327 433 394 656 1.304 304 257 1.774 284 257 209 140 251 315
Gemeenten Roerdalen Roermond Roggel en Neer Swalmen Thorn Bergen Gennep Meerlo-Wanssum Venray Broekhuizen Horst Sevenum Arcen & Velden Grubbenvorst Venlo Beesel Belfeld Tegelen Helden Kessel Maasbree Meijel Hunsel Nederweert Weert Echt LIMBURG
1999 290 2.855 132 241 44 270 460 105 1.003 17 340 105 146 89 3.055 296 123 617 357 52 201 92 115 296 1.665 529
2000 244 2.526 121 260 40 275 398 110 1.057 28 359 107 118 101 2.850 278 138 558 329 53 202 78 117 272 1.537 506
39.832
37.102
9
PACTN PACT Het arbeidsmarktperspectief van opleidingen V
rijwel iedereen die voor de keuze van een beroep of studie staat, zoekt houvast
over het arbeidsmarktperspectief. De arbeidsmarkt is echter grillig. Er kan zich in een sector plotseling een sterke groei van de werkgelegenheid voordoen of het aantal arbeidsplaatsen kan juist snel afnemen. Dat heeft effect op de vraag naar personeel. De populariteit van opleidingen en de ontwikkeling van de beroepsbevolking beïnvloeden anderzijds het aanbod van personeel in sectoren en beroepen. Dat alles maakt het moeilijk om zekerheid te krijgen over perspectieven van opleidingen.Toch is er op basis van cijfermateriaal wel degelijk iets over te zeggen. RAIL doet dit voor Limburg.
Of schoolverlaters een goede kans maken op een baan, hangt af van ontwikkelingen aan zowel de vraagzijde als aan de aanbodzijde van de markt. In essentie gaat het erom het aantal baanopeningen voor nieuwkomers op de markt te vergelijken met de nieuwe instroom op de markt. Hoe sterker de vraag het aanbod overtreft, hoe beter het perspectief. Perspectief voor 2004
10
Voor het MBO gezondheidstechniek zijn de perspectieven bijzonder gunstig. Minder goede vooruitzichten zijn er vooral voor VMBO bouwtechniek en MBO installatietechniek en operationele techniek. Deze opleidingstypen zijn vooral kwetsbaar door de hoge conjunctuurgevoeligheid. Er zijn opleidingstypen met een matig perspectief, zoals VMBO administratie, handel en mode of MBO sociaal-cultureel. Schoolverlaters van deze opleidingen zijn echter breed inzetbaar, ze kunnen in veel beroepen en sectoren aan de slag. Voor hoger opgeleiden zijn er vooral goede perspectieven voor afgestudeerden van de economischadministratieve en informatica-opleidingen. Daarnaast zullen ook schoolverlaters van de opleidingen HBO lerarenopleiding economie en maatschappij relatief gemakkelijk een baan kunnen krijgen. In het wetenschappelijk onderwijs zijn de perspectieven goed voor de opleidingen WO accountancy en belastingen,WO informatica en bestuurlijke informatiekunde,WO econom(etr)ie en WO bedrijfskunde. Mensen met deze opleidingen vinden voornamelijk emplooi in de snel groeiende zakelijke dienstverlening.
Aandachtspunten voor het onderwijs
Vanwege de (macro-)doelmatigheid van het onderwijs is het wenselijk de instroom in opleidingen met goede of zeer goede perspectieven te bevorderen. Studie- en beroepskeuzevoorlichting spelen daarbij een rol. De uiteindelijke keuze ligt echter bij de individuele leerling. Een andere mogelijkheid is het vergroten van de capaciteit van opleidingen met goede tot zeer goede perspectieven. Of een grotere opleidingscapaciteit ook resulteert in een toename van de instroom van leerlingen moet echter eerst onderzocht worden. Naast de aandacht voor de instroom, kan ook het bevorderen van de doorstroom van het VMBO naar het MBO zinvol zijn. Scholen kunnen met name leerlingen uit VMBO-opleidingen met een minder gunstig perspectief aanmoedigen om door te stromen naar MBO-opleidingen met een gunstiger vooruitzicht. Perspectieven in beweging
De arbeidsmarktperspectieven voor veel opleidingstypen zullen de komende jaren in belangrijke mate worden beïnvloed door een tweetal ontwikkelingen. Op de eerste plaats is er sprake van een ‘verdienstelijking’ van de economie in Limburg: het aantal arbeidsplaatsen in de commerciële dienstverlening neemt toe, terwijl de werkgelegenheid in de industrie de komende jaren zal afnemen. Daarnaast zullen opleidingseisen vanuit het bedrijfsleven verder stijgen. Deze beide ontwikkelingen brengen met zich mee dat de perspectieven voor middelbare, hogere en universitaire opleidingen gunstig tot zeer gunstig zijn.Vooral opleidingstypen die zich
RAIL is een samenwerkingsverband tussen de Provincie Limburg, De Regionale Opleidingencentra,Arbeidsvoorziening Limburg, de Limburgse Werkgevers Vereniging, de Federatie Nederlandse Vakbeweging en Limburgse gemeenten. Om de arbeidsmarkt in Limburg op de voet te kunnen volgen, is een aantal jaren geleden de arbeidsmarktmonitor in het leven geroepen. www.railsite.nl
NIEUWS richten op de commerciële dienstverlening hebben goede vooruitzichten.Voor schoolverlaters met een lagere of middelbare technische opleiding zijn de vooruitzichten iets minder gunstig. Dit is vooral een gevolg van afnemende werkgelegenheid. Regionale verschillen
De mogelijkheden om aan werk te komen en daarmee de perspectieven voor schoolverlaters verschillen per regio. Zo zal een schoolverlater uit Valkenburg die emplooi zoekt in de horeca in de onmiddellijke omgeving van zijn woonplaats in het algemeen meer mogelijkheden hebben dan een schoolverlater uit Born die in zijn of haar omgeving in deze sector wil werken. Mogelijkheden nemen uiteraard toe, naarmate men bereid is verder te reizen. Ook de bereidheid om te verhuizen kan de kans op werk vergroten. In de praktijk blijkt dat de
bereidheid om verder te reizen of te verhuizen toeneemt naarmate de genoten opleiding hoger is. Sturen of niet?
De arbeidsmarktperspectieven van de verschillende opleidingen lopen sterk uiteen. Gezien de huidige problemen op de arbeidsmarkt dringt de maatschappelijke vraag zich op of er sturing gewenst is. Vervolgens rijst de vraag of er forse maatregelen genomen moeten worden om de instroom in opleidingsrichtingen met een goed perspectief te bevorderen of dat slechts een lichte mate van sturing gewenst is? In het laatste geval blijft het risico bestaan dat er in verschillende deelsegmenten van de arbeidsmarkt zeer grote fricties ontstaan of dat knelpunten worden vergroot. Het is aan de onderwijsinstellingen, de politiek en het bedrijfsleven om deze discussie aan te gaan.
www.railsite.nl De arbeidsmarktpositie voor schoolverlaters van opleidingstypen op VMBO- en MBO-niveau op de Limburgse arbeidsmarkt voor 2004.
Tabel 1:ARBEIDSMARKTPOSITIE VAN OPLEIDINGEN Matig arbeidsmarktperspectief
Goed arbeidsmarktperspectief
Categorie A: Veel uitwijkmogelijkheden
Categorie C: Veel uitwijkmogelijkheden
VMBO VMBO VMBO VMBO MBO MBO
VMBO theorie VMBO (uiterlijke) verzorging HAVO/VWO MBO milieu en groene ruimte MBO motorvoertuigentechniek MBO administratie MBO handel MBO secretariaat
landbouw en natuurlijke omgeving consumptief en levensmiddelentechniek administratie, handel en mode beveiliging laboratorium sociaal-cultureel
Categorie B: Beperkte uitwijkmogelijkheden
Categorie D: Beperkte uitwijkmogelijkheden
VMBO MBO MBO MBO MBO MBO
VMBO VMBO VMBO MBO MBO MBO MBO MBO MBO MBO MBO MBO
bouwtechniek installatietechniek operationele techniek dokters-, tandarts- en dierenartsassistent apothekersassistent beweging en therapie
grafische techniek brood en banket transport en logistiek grafische techniek procestechniek brood en banket levensmiddelentechniek/vleesverwerking verpleging gezondheidstechniek verzorging uiterlijke verzorging toerisme en recreatie
11
PACTNIEUWS PACT Deelnemers Vertrouwenspact Limburg Provincie Limburg:
drs. J.J.M.Tindemans, gedeputeerde Economische Zaken en Werkgelegenheid en voorzitter van het Vertrouwenspact Limburg; dr. G.Wolfs, hoofd van de afdeling Economie, Arbeidsmarkt en Onderwijs; drs. J. Nauta, directeur Welzijn. Uitvoeringsinstanties (uvi’s):
F. Kamoen, directeur GAK Heerlen-Maastricht; W.J.H.G. Caris, manager regionale uitvoering SFB uitvoeringsorganisatie; G.H.W.M. Oostdam, regiomanager USZO; drs. F.P.M. Petit, vestigingsmanager Cadans; mr. H.M.A. Guise, directeur GUO.
P. Göbbels, regiobestuurder Zuidoost Nederland FNV Regiowerk; drs. C.H.J.M. Lebens, hoofd coöperatieve dienst van de Limburgse Land- en Tuinbouw Bond; P.A. Booij, hoofd regiokantoor CNV Sittard; F. de Vries MHP, regiomanager Vakbond De Unie Sittard; O.F. Matti, erevoorzitter van de Limburgse Organisatie van Zelfstandige Ondernemers. Arbeidsvoorziening:
mr. J.L. Bekema, regionaal directeur Arbeidsvoorziening Limburg. Onderwijs:
Sociale partners:
mw. drs.A. Christophe, lid van de Centrale Directie van Agrarisch Opleidingencentrum Limburg; L.L.G.H. Scholl, voorzitter College van Bestuur Gilde Opleidingen; drs. J.M.C. van Daelen, voorzitter College van Bestuur ROC Arcus Heerlen; drs. E.H.A. van Helsland, voorzitter College van Bestuur Leeuwenborgh Opleidingen; Hogeschool Limburg. mw. drs. M. Dunnewijk, voorzitter College van Bestuur Hogeschool Limburg
mevr. mr. S. van der Laak, secretaris Limburgse Werkgevers Vereniging
Secretariaat:W. Eggen en E. Canisius
Limburgse gemeenten:
drs.Th. Bovens, gemeente Maastricht; drs.T.Thissen, gemeente Roermond; A. Heijmans, gemeente Weert; W. Houben, gemeente Heerlen; L. Heldens, gemeente Venray; H.J.G. Janssen, gemeente Venlo; L.W. van Rijswijk, gemeente Sittard.
Projecten Vertrouwenspact Werkgelegenheid en arbeidsmarkt kunnen volgens de Europese Commissie effectiever regionaal aangepakt worden dan op nationaal of Europees niveau. De “Call for proposals” van de toenmalige voorzitter van de Europese Commissie, Santer, leidde in 1997 tot de oprichting van het vertrouwenspact Limburg.Twee jaar lang vervulde het Vertrouwenspact de rol van denktank. Op het gebied van de arbeidsmarkt werden innovatieve projecten geïnitieerd. De veranderende positie van Arbeidsvoorziening en de nieuwe rol van het Regionaal Bestuur voor de Arbeidsvoorziening leidde eind 1998 en begin 1999 mede tot de ontwikkeling van het Vertrouwenspact.Op 9 maart 1999 werd tijdens het seminar ‘Maasmodel’ een convenant ondertekend. Dit convenant verwoordt de doelstellingen van het samenwerkingsverband van partners op de arbeidsmarkt: het verminderen van de werkloosheid; het verbeteren van de werkgelegenheid; het realiseren van een sluitende aanpak op de arbeidsmarkt; het afstemmen van beleid en middelen op de arbeidsmarkt.
• • • •
12
Voor het jaar 2000 hebben de gezamenlijke partners operationele doelstellingen geformuleerd: het ontwikkelen en met elkaar vervlechten van rayon- en sectorplannen; het aanboren van ‘stille reserves’; het (door)ontwikkelen van de netwerkstructuur.
• • •
Afstemmen planning en financiering arbeidsmarktbeleid Limburg Deltaplan Werkgelegenheid Roermond Groenwachters Oostelijk ZuidLimburg Industrieel arbeidsmarktplan Máák ‘t in de Techniek Projectmanagersopleiding Ouderen en betaalde arbeid Regionale Arbeidsmarkt Informatiesysteem Limburg Project toeleiding vluchtelingen en asielzoekers naar de arbeidsmarkt Sectorplan Detail Sectorplan Zorg Project Mobilisatie Arbeidsgehandicapten Inkoopbureau Rayonplan
