Opinions nr 1 2007
Magazine over gezondheidsmanagement
Mark de Lat (KPMG):
Akzo Nobel Coatings bekent kleur
pag 7
, De P&O er moet leren rekenen
Stelt u zich voor...
pag
pag 4
10
Onderzoeksgegevens direct beschikbaar Een uitgave van
HRM-manager wil
SurveyBox: onderzoeken,
NXP Semiconductors: van
aan de arbo-touwtjes
analyseren en
curatief naar preventief
trekken | 3
aanpakken! | 6
met WorkPace | 14
nr 1 2007
INHOUD pag
4
, Mark de Lat (KPMG): “De P&O er moet meer rekenen” “P&O kan zijn toegevoegde waarde en het effect van goed personeels- en arbobeleid steeds beter aantonen”, zegt de senior adviseur van KPMG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Column Prof. Dr. Ir. Pauline Bongers (TNO): “Welke zaken beïnvloeden het presteren van mensen?” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Akzo Nobel Coatings bekent kleur Hoe veel winst kan een bedrijf nog boeken op een fraai verzuimcijfer van 3,0? . . . . . . . .
Samenwerking ErgoDirect en TNO Spitten naar factoren voor inzetbaarheid en productiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pag
12
Stelt u zich eens voor... alle gegevens direct beschikbaar Een managementinformatiesysteem waarmee u kunt sturen op gezondheid en productiviteit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pag
14
SurveyBox: Onderzoeken, analyseren, aanpakken! TNO ontwikkelde een ‘digitale trukendoos’ die de vinger legt op de zere plek van
pag
6
arbeidsproblematiek in organisaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pauzesoftware
Verzuimmanagement
NXP Semiconductors: van curatief naar preventief
MTO
RI&E
HR Registratiesysteem
Et cetera
Een ommezwaai, in verschillende opzichten. Hoe WorkPace in Nijmegen niet alleen curatief maar ook preventief wordt ingezet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
pag
10 Data
Data
Data
Data
Data
04 06 07 09 10 12 14
Data
Colofon:
Op centraal niveau: Geïntegreerde Analyse & Managementinformatie
pag 7
ErgoDirect Opinions is een uitgave van ErgoDirect, Operetteweg 41, 1323 VK Almere. Wilt u reageren of heeft u een vraag over onderwerpen in deze uitgave, neemt u dan contact op: 036 - 547 24 40 of
[email protected]. Productie: Van der Sar Communicatie, Eefde
pagina | 2 Opinions voorjaar
Paul Kremer, directeur ErgoDirect
De touwtjes Het zijn de ‘touwtjes’ waaraan elke HRM-
worden waarmee het HR management alle
manager –maar zeker ook zijn CEO en
gezondheidsaspecten van de organisatie kan
CFO– graag eens zouden trekken: wat kan
managen. Daarmee vormen deze gegevens de
een organisatie doen om ervoor te zorgen
intelligente basis onder al onze arbo-proces-
dat mensen prettig en gezond werken, met
ondersteunende software. Het portal doet
een laag verzuim en een hoge productiviteit?
twee dingen: interpreteren van data uit on-
Business drivers uit de ‘board room’ ontmoe-
derliggende systemen en het presenteren van
ten zo het domein van de P&O’er.
de resultaten in een soort dashboard of cockpit. De klant krijgt
Het is de ‘heilige graal’ in P&O land, die
informatie over
bepaalt of organisaties en mensen ‘lekker
inzetbaarheid van
werken’. Wetenschappelijker geformuleerd
zijn personeel. Ook
gaat het om de vraag welke indicatoren de
krijgt hij een idee
productiviteit en inzetbaarheid bepalen van
van hoe bepaalde
mensen op de werkvloer. Met welke midde-
indicatoren in zijn
len zijn zij te meten? En hoe zwaar wegen ze
organisatie afwij-
elk? Wat is hun onderlinge relatie? Iemand
ken van de bench-
die heel tevreden is met zijn positie en functie
mark die in onze systemen zijn verwerkt. Hoe
maar wel een hoge werkdruk ervaart, zal
meer data er in de loop van de jaren wordt
anders scoren op de verzuimrisicoschaal dan
verzameld, hoe rijker en betrouwbaarder
iemand die ook heel hard moet werken, maar
de informatie op het dashboard wordt.De
ontevreden is over zijn rol in de organisatie.
onderliggende ontwikkeling is de wens om de
TNO is begin dit jaar in opdracht van
factor arbeid beter te managen. Om er meer
ErgoDirect begonnen aan een zoektocht
op te sturen, op basis van de business drivers
die dit voorjaar de eerste resultaten moet
van de organisatie.
opleveren. Alle gegevens en verbanden worden ondergebracht in een rekenmodel,
Dat is waar deze eerste uitgave van Ergo-
dat wordt verwerkt in onze HOW (Healthy
Direct Opinions vooral over gaat: meningen
Office Work) portal, het unieke dashboard
en visies op gezonde inzet van de factor
waarin alle applicatiedata samen gebracht
arbeid. Ik wens u veel leesplezier.
voorjaar Opinions pagina | 3
, “De P&O er
Verplicht toegevoegde waarde aantonen
moet leren rekenen!” De cruciale vragen in de ‘board room’ van de onderneming: hoe kunnen we kosten besparen en hoe kan de onderneming beter gaan presteren in een zo kort mogelijke terugverdientijd? Kosten, opbrengsten, prestaties, rendementen: niet de terreinen waarop P&O’ers van huis uit kunnen meepraten. ‘P&O-instrumenten zijn immers niet meetbaar’, zo lijkt de alom geaccepteerde regel. Terecht? Nee, zegt Mark de Lat, senior adviseur bij KPMG Business Advisory Services. “P&O kan zijn toegevoegde waarde en het effect van goed personeelsen arbobeleid steeds beter aantonen.”
pagina | 4 Opinions voorjaar
tige stap. De oudere P&O’ers zijn nog geschoold op de sociale academie. Hun optiek – en die moeten we vooral niet uitvlakken – is primair sociaal van karakter. Ik zeg: door meer en meer personeelsgerelateerde zaken in getallen uit te drukken, kan de P&O-afdeling steeds beter aansluiten bij de taal van het bedrijf.”
“De mensen zijn ons belangrijkste kapitaal.” Het
Vanwaar de noodzaak tot rekenen? Om de be-
is de holle kreet uit jaarverslagen van onderne-
drijfseconomische relevantie van bepaalde in-
mingen, het oercliché dat de directeur bezigt bij
vesteringen in de factor arbeid beter voor het
de nieuwjaarsborrel en bij de onthulling van een
voetlicht te krijgen. En om in het algemeen de
nieuw kantoor. Je hoort en leest ze terug bij al-
positie en de betekenis van deze ‘asset’ goed te
les dat het bedrijf veel geld heeft gekost en dat
verdedigen. Daarbij zullen ze nog meer in staat
ten goede komt aan de medewerkers. Investeren
moet zijn de loonkosten en de opbrengsten
in mensen, het op verstandige wijze organiseren
– prestaties, productiviteit – te benoemen. De
en managen van de factor arbeid staat volop in
financiële afdeling spreekt de taal van de directie
de spotlights. Maar of input leidt tot output en
in het algemeen beter, daar kunnen P&O’ers nog
wat het rendement van investeren is in ‘human
wat van leren. Andersom: ik zie ook dat directies
capital’, dat vraagt rekenexercities waar nog niet
vaak niet al te helder zijn in hun vraagstelling
elke HR-manager in thuis is.
aan P&O. Bestuurders moeten duidelijk zijn over wat ze van P&O verwachten en welke bijdrage ze
‘HR Accounting’
willen zien. En: ze moeten P&O daar op blijven
Het is het domein van ‘HR Accounting’, dat zijn
aanspreken.”
oorsprong heeft in de jaren zestig. Toen al had-
Loonkosten worden volgens De Lat te veel ge-
den veelal Angelsaksische bedrijfseconomen de
zien als een vast gegeven. Terwijl ze – zeker
gedachte om menselijk kapitaal feitelijk op de
over meer jaren gesproken – wel degelijk te be-
balans te zetten. Een idee dat niet geheel van de
ïnvloeden zijn. Net als de output van arbeid, te
grond kwam vanwege waarderingsproblemen.
weten productie, productiviteit. Ook die is wel
Decennia later kwam toch de behoefte weer bo-
degelijk vergaand te beïnvloeden, door ideale
ven om de factor arbeid op een of andere manier
werkomstandigheden te creëren en door mede-
in concrete getallen uit te drukken. Het is lange
werkers door training en opleiding te voorzien
tijd ‘not done’ geweest, vloeken in de kerk als
van het juiste ‘gereedschap’. “Als je vandaag niet
het ware. Tegenwoordig hebben we aan de KUB
begint met beïnvloeden, heb je morgen niet de
in Tilburg een hoogleraar Human Capital Valu-
gewenste verandering”, zegt De Lat, die bedrij-
ation.
ven adviseert op het gebied van organisatiepro-
“De waardering van de menselijke factor blijft
ductiviteit. Daar wordt hij geconfronteerd met
lastig”, geeft Mark de Lat toe. “Maar intussen
de kosten van verzuim en de invloed daarvan op
zijn er wel methoden om enigszins met die men-
productiviteit. “Het verzuim kan niet terug naar
selijke inbreng in organisaties te rekenen.”
nul, dat is een utopie. Maar een deel van het
Het is voor P&O’ers vooral psychologisch een las-
verzuim kan wel degelijk worden gestuurd.
‘‘‘P&O’ers moeten ophouden om personeelszaken een lijnverantwoordelijkheid te noemen. Ze zijn gewoon verantwoordelijk voor de factor arbeid, zowel qua kosten als qua opbrengsten, punt uit.” En beter dan veel P&O’ers zich lijken te reali-
sert. Conclusie van Mark de Lat: “P&O kampt al
een herwaardering en zelfs een herdefinitie van
seren. En wie goed beleid ontwikkelt om het
jaren met een soort identiteitscrisis. Hoe de toe-
de P&O-functie plaatsvindt? “Dat niet alleen. Als
verzuim terug te brengen, brengt de loonkosten
gevoegde waarde voor het voetlicht te krijgen?
ik bij opdrachtgevers op bezoek ben, vraag ik wel
substantieel terug. En dat is de taal die het ma-
Als in een bedrijf de aanschaf van een machine
eens aan controllers hoe vaak ze contact heb-
nagement spreekt. P&O’ers moeten meer langs
wordt overwogen, dan wordt precies uitgerekend
ben met de HR-managers. Dat blijkt dus heel erg
deze lijnen durven denken.”
wat de capaciteit en de aanschaf- en beheerkos-
tegen te vallen. En dan te bedenken dat vooral
ten zijn. Dat zijn vragen die zelden aan P&O-
in de dienstverlening de loonkosten ‘by far’ de
Cultuurachtergrond
afdelingen worden gesteld bij het aannemen van
belangrijkste kostenpost zijn!” Kortom, zegt De
Het besef groeit. Steeds meer P&O’ers brengen
nieuwe medewerkers. P&O’ers moeten ophouden
Lat: “Het wordt tijd dat P&O’ers leren rekenen.
een bedrijfseconomische achtergrond mee. “Ik
om personeelszaken een lijnverantwoordelijk-
En tegelijk dienen ze meer en meer oplossingen
wil ook niet spreken van verzet, meer van on-
heid te noemen. Ze zijn gewoon verantwoordelijk
te bieden voor zingevingsvraagstukken. De jonge
bekendheid in combinatie met een cultuurach-
voor de factor arbeid, zowel qua kosten als qua
medewerker van nu treedt niet meer aan met de
tergrond die van medewerkers slechts het men-
opbrengsten, punt uit.”
wens om zo snel mogelijk carrière te maken; die
selijke aspect wil zien.” De Lat haalt de titel aan
Bij sommige organisaties lijkt het tij al wat te
wil een goed leven met een balans tussen werk
van een bekend en veelgelezen boek op dit ge-
keren. In de ‘board room’ verschijnen de eerste
en privé.” Maar hoe kan de rekenexercitie in gang
bied: ‘P&O: passé en overbodig?’ van Daan Fou-
HR-managers. Een teken dat er hier en daar reeds
gezet worden als je nog nooit met dit bijltje hebt
Mark de Lat: “Noodzaak tot rekenen.”
voorjaar Opinions pagina | 5
Onderzoek naar
‘de menselijke factor’ levert alleen winnaars
>> gehakt? De Lat ziet het als een van zijn ambities om de twee werelden samen te brengen. “Nodig je collega de controller eens uit, pak de spreadsheet erbij en begin er gewoon mee. Laat de financi-
op
“Hoe hou je een organisatie vitaal, gezond en productief? Het is een geweldige uitdaging voor de ondernemer. Er is een onzekere, ogenschijnlijk moeilijk te beïnvloeden factor: de mens. Ik vind het dan ook niet vreemd dat er met veel belangstelling wordt gekeken naar het onderzoek dat wij op dit moment doen bij TNO Kwaliteit van Leven.
ële man of vrouw het rekenwerk doen en de vragen stellen. Wat is je personeelsbudget, wat zijn de feitelijke loonkosten, wat is het ziekteverzuim, wat is de productiviteitsanalyse, procesoptimali-
We proberen in kaart te brengen welke zaken het presteren van mensen beïnvloeden, tenminste voor zover het zaken betreft die te maken hebben met vitaliteit, welzijn en gezondheid. We willen graag weten hoe deze
satie. Begin maar eens met meten
zaken elkaar beïnvloeden. Interessante materie voor P&O’ers en arbo-
en vastleggen, hoe lastig het ook
professionals, want het onderzoek belooft kennis op te leveren over hoe
lijkt. En ga daarna eens kijken waar je zoal kunt sturen.”
zij medewerkers in hun organisatie optimaal hun werk kunnen laten doen. Daarbij is het niet al-
De uitkomst van deze exercities
leen rendement dat leidend is. Het welzijn en de gezondheid van medewerkers alleen is voor veel
is – zo leert de adviespraktijk van Mark de Lat – dat arbeidskosten en -opbrengsten op een nieuwe en frisse wijze worden bekeken. “De financiële manager en de per-
organisaties voldoende. Maar stel dat onze onderzoeksinspanningen enigszins duidelijk maken bij welke arbeidsomstandigheden en werkdruk mensen zich minder prettig voelen en op den duur zelfs ziek worden… dan zal elke ondernemer daar toch graag gebruik van maken, lijkt me.
soneelsfunctionaris kunnen heel
Dat is voor mij het spannende van onze exercitie: de uitkomsten zijn straks rechtstreeks in de
veel van elkaar leren. Al doende
praktijk toe te passen. Wetenschap ontmoet werkvloer. Ik moet erbij zeggen dat er al veel langer
ontdek je als P&O’er dat je meer weet en dat je meer kunt beïn-
onderzoek wordt gedaan naar de factoren die de motivatie en het presteren van de mens bepalen.
vloeden dan je dacht”, zegt De
Alleen zijn deze factoren vaak niet met elkaar in verband gebracht. De ‘winst’ die deze kennis
Lat. “Je gaat kritischer kijken naar afwijkingen: kosten die een grillig verloop vertonen, het ziekteverzuim dat een piek vertoont. Het belangrijkste effect is dat het
straks oplevert, is dat organisaties die bereid zijn de bepalende factoren voortdurend te volgen, in staat zijn beter te sturen. Als de meter voor één aspect in het rood komt te staan, kan de organisatie ingrijpen om uitval van medewerkers te voorkomen. Het zal nooit exacte wetenschap worden,
besef ontstaat dat de kosten en
er blijven onzekere, moeilijk te beïnvloeden factoren over. Desondanks levert deze aanpak alleen
baten van de factor arbeid meer
maar winnaars op: de organisatie voorkomt kosten van uitval en verzuim. En de medewerker heeft
te sturen zijn dan velen denken. En daarmee wordt P&O binnen
meer plezier in zijn werk, blijft gezond en levert vermoedelijk ‘en passant’ ook betere prestaties.
organisaties steeds meer een serieus te nemen partij, waarmee op goede bedrijfseconomische gronden gesproken kan worden.”
pagina | 6 Opinions voorjaar
Prof. Dr. Ir. Paulien Bongers, hoofd van de Afdeling Gezond en Veilig Werken bij TNO Kwaliteit van Leven en bijzonder hoogleraar ‘Preventie klachten bewegingsapparaat bij intensivering van arbeid’.
Akzo Nobel Coatings sleutelt aan verzuim
Kleur
bekennen Hoe veel ‘winst’ kan een bedrijf nog boeken dat reeds een mooi laag verzuimcijfer heeft van 3,0? Akzo Nobel Coatings in Sassenheim heeft de ambities verder aangescherpt en mikt voor het komende jaar op 2,0. Het vertrouwen dat het hier niet om een utopie gaat, komt voor een belangrijk deel voort uit de grote verwachtingen die bij de onderneming bestaan van Wellnomics® (Computer Use Risk Management) van ErgoDirect. Arbeidshygiënist Geek van der Zalm: “De business case voor deze investering was in ‘no time’ geschreven.”
heidsdienst of bij de arbeidshygiënist. Voor het feit dat hun aantal niet groter is, steekt Van der Zalm deels de hand in eigen boezem. “Op nieuwe PC’s werd het programma niet standaard geladen, omdat het geen essentiële applicatie voor het dagelijks werk heet te zijn, zoals Word.”
Er werken bij Akzo Nobel Coatings in Sassen-
Het was aan de oplettendheid van Van der Zalm
heim 1.250 medewerkers aan de productie en
en zijn collega’s te danken dat de seinen in
vermarkting van hoogwaardige reparatielakken
Sassenheim op oranje kwamen te staan. “We
voor auto’s, vliegtuigen en schilderwerk binnen-
werden steeds vaker geconfronteerd met klach-
en buitenshuis. Op zo’n 900 PC’s wordt dagelijks
ten die niet direct met de werkomstandigheden
kantoorwerk verricht. Tot dusver beschikte het
gelinkt kunnen worden. Iemand was wat stijf,
bedrijf over 1.100 WorkPace licenties, gebruik
waarschijnlijk doordat hij op de tocht had geze-
van WorkPace was echter niet verplicht. “Die
ten. Een ander had wat pijntje, maar dat hield
vrijblijvendheid verdwijnt”, zegt Geek van der
mogelijk ook verband met een partijtje tennis.
Zalm beslist. “Alle beeldschermwerkers krijgen
Er rezen vermoedens dat er meer aan de hand
het aangeboden, gebruik is verplicht. Simpelweg
moest zijn. Analyse van de betrokken werkplek-
omdat we hebben vastgesteld dat sommige
ken wees vaak uit dat de klach-
medewerkers duidelijke klachten hebben en
ten vooral voort moesten
desondanks niet WorkPace gaan gebruiken.”
komen uit overbelasting van bepaalde spier-
Gedragsverandering
groepen, bijvoorbeeld
Van der Zalm en zijn collega’s hebben op de
door
Sassenheimse locatie van Akzo Nobel Coatings
werkhouding.”
gemerkt dat er misverstanden bestaan over de
De
een
bepaalde
voordelen
van
‘pauzewaakhond’ WorkPace. “Dat is toch dat programma dat mij zo van mijn werk houdt?”, formuleert Van der Zalm de misvatting. “Dan zeg ik: nee, dat is dat programma dat vaststelt dat jij je PC verkeerd gebruikt en je daarin kan corrigeren. Dat is de gedragsverandering die bij heel veel beeldschermwerkers blessures kan voorkomen.” Dat kunnen zo’n 350 medewerkers van de vestiging beamen, want zij gebruiken
WorkPace
al
wel op regelmatige basis, na melding van hun Wellnomics® en WorkPace zijn gedeponeerde
lichamelijke klachten
handelsmerken van Wellnomics Ltd., Nieuw-Zeeland
bij de bedrijfsgezondvoorjaar Opinions pagina | 7
“De business case
voor deze investering was
in ‘no time’ geschreven.”
bedrijfsbrede invoering van Wellnomics - Work-
hoger rendement zijn dus niet de enige drivers.
ties. Daar willen we veel mee gaan doen. Mede-
Pace lonkten nadrukkelijk in Sassenheim. “Mede-
Gezond werken is bedrijfsbeleid. Bij Akzo Nobel
werkers die tot de risicogroepen behoren, zullen
werkers moeten anders met hun werkplek en met
moet iedereen die ’s morgens gezond door de
we benaderen met de suggestie om een cursus
hun lichaam omgaan. Het idee van het op deze
poort komt er ’s avonds ook weer gezond uit. Als
voor sneltoetsen te doen om het muisgedrag te
wijze voorkomen van verzuim is direct te kop-
je dat belangrijk vindt, dan moet je daar ook in
verminderen. Inventariseren, actie ondernemen,
pelen aan harde besparingen. Uitval kost geld en
investeren. Dat gebeurt ook, we hebben bijvoor-
sturen en evalueren: we verwachten echt iets
dat is dan ook de basis geweest van de business
beeld zelfs onderscheidingen gewonnen met een
met dit instrument te kunnen doen.” Optimisme
case die we voor de investering hebben geschre-
methode om gehoorschade bij onze medewerkers
dat ondersteund wordt door een groeiend draag-
ven. Daar hebben we weinig tijd voor nodig ge-
vast te stellen en te voorkomen. We treffen voor-
vlak bij medewerkers. “Hoewel de vooroordelen
had. Met de meest conservatieve aannames voor
zieningen voor alles wat mensen gezond houdt.
nog wel bestaan, zijn veel medewerkers zuiniger
de beperking van het verzuim kwamen we al uit
Voor gezond tillen en bukken en dus ook voor
geworden op zichzelf. Ze hebben minder moei-
op een korte terugverdientijd van zo’n anderhalf
gezond beeldschermwerk. Als het kan proberen
te om aan de bel te trekken als ze vermoeden
jaar.”
we vooraan te lopen, we kiezen daarvoor, beken-
dat de klachten hebben door hun werksituatie
nen kleur. Met Wellnomics kan dat.”
en werkplek.” Akzo Nobel Coatings maakt het
Ambities groot
ze de laatste tijd extra gemakkelijk, door op de
Conservatieve aannames sluiten echter niet uit
Maximaal benutten
intranetsite een speciale knop te plaatsen met
dat de ambities groot zijn. Van der Zalm geeft
Akzo Nobel Coatings is van plan het instrument
de tekst ‘Ik wil WorkPace’. Wie daarop drukt, zet
aan dat het toch al scherpe verzuimcijfer van
maximaal te benutten. Zo zullen medewerkers
met die klik het proces in werking dat leidt tot
3,0 procent per ultimo 2006 het liefst moet zijn
op basis van de gegevens in de applicatie na-
installatie op de werkplek. Maar binnenkort kan
teruggebracht naar 2,0 procent. Dat is niet al-
drukkelijk worden geconfronteerd met hun ei-
die knop dus van de site, want het instrument
leen een geldkwestie. Van der Zalm haast zich
gen gedrag. “Uiteraard gebeurt dat discreet,
is er dan voor iedereen. Verplicht, voor de eigen
te zeggen dat terugverdientijd dan ook niet de
met het oog op de privacy. Alleen ikzelf en de
bestwil. En die van het bedrijf.
doorslaggevende factor was. “Het welzijn van
bedrijfsarts hebben toegang tot de informatie.
medewerkers staat voorop. Lagere kosten en
Minstens zo interessant zijn de groepsregistra-
pagina | 8 Opinions voorjaar
TNO spit in opdracht van ErgoDirect
Meters
op de motor van de
organisatie TNO onderzoekt in opdracht van ErgoDirect alle aspecten die mogelijk van invloed zijn op productiviteit en verzuim. ErgoDirect directeur Paul Kremer: “Je kunt het zien als het plaatsen van meters op alle belangrijke plaatsen in de motor van een organisatie. Een in de benzinetank, een bij de olietank, een bij de bougies, een bij de kleppen, noem maar op.”
“Een volledig beeld is niet te schetsen”, waar-
De belangrijke data die zo beschikbaar komen,
schuwt Kremer. “Veel verbanden kunnen weten-
voedt via de HOW portal alle applicaties waar-
schappelijk onderbouwd worden, maar andere
mee organisaties op dit moment de gezondheid
zijn nog niet onderzocht. Daar zoeken we de des-
en productiviteit van hun medewerkers sturen,
kundige inschatting van een ‘expert guess’.” De
van pauzesoftware tot verzuimmanagement ap-
gegevens zijn de basis onder het HOW (Healthy
plicaties. Daarmee wordt de kwaliteit van de
Office Work) portal, het dashboard waarin alle
metingen, de waarschuwingen en de interventies
applicatiedata samen komen en waarmee het HR
vergroot. “Mateloos vergroot”, zegt Paul Kremer
management alle gezondheidsaspecten van de
zelfs. “Hiermee wordt online zichtbaar hoe de
organisatie kan organiseren en managen. Als het
factor arbeid van een organisatie er voor staat.
portal eenmaal ‘staat’, zal het jaar in jaar uit
Onze aanpak vergroot het inzicht in de risico’s
moeten worden aangevuld met nieuwe gegevens.
en tevens de effectiviteit van de ingrepen. Het
Bijvoorbeeld over het effect en het rendement
is een kwestie van ‘meer weten’ en daardoor van
van bepaalde interventies. Zo kan informatie uit
‘gerichter sturen’. Een onderzoek naar de mede-
de ene organisatie over de 4 procent producti-
werkerstevredenheid kan heel nuttig zijn. Ook is
viteitsstijging door het aanbrengen van airco in
het belangrijk voor een organisatie om te weten
bepaalde werkomgevingen heel interessant zijn
wat het verzuimcijfer is. Maar het wordt pas echt
voor een andere organisatie. Zo ontstaan best
interessant als je kunt aantonen wat de relatie
practices die – verwerkt in de HOW portal – ook
is tussen een lage medewerkerstevredenheid en
beschikbaar komen voor andere organisaties.
een hoog verzuim. Daar werken we nu aan.”
voorjaar Opinions pagina | 9
“Hoe meer data er in de
loop van de jaren wordt verzameld, hoe
rijker en betrouwbaarder de informatie op het dashboard
wordt.”
>> Een andere bepalende factor voor hoe senang medewerkers zich in dynamische organisaties voelen is de wijze waarop reorganisaties worden doorgevoerd. “De betrokkenheid daalt, mensen voelen zich minder verbonden met het bedrijf. Het is voor veel organisaties interessant als we het verband kunnen laten zien met uitval van medewerkers. Zo geldt voor tientallen factoren dat ze ieder voor zich, maar zeker ook in combinatie met elkaar, ervoor kunnen zorgen dat de risicoverkeerslichten voor de organisatie op oranje of rood springen. Dat objectieve inzicht, daar is het ons om te doen.” De eerste rekenmodellen zijn dus al in de maak en de zoektocht gaat verder. Intussen blijft TNO betrokken bij de implementatie
Stelt u zich voor… Stelt u zich voor… een managementinformatiesysteem waardoor HR management in beter en sneller verbanden legt tussen ziekteverzuim en zaken als arbeidsomstandigheden, werkdruk en medewerkerstevredenheid. Een instrument dat u in staat stelt snel actie te ondernemen op knelpunten. Een bijdrage aan het rendement van uw organisatie. Want per slot van rekening draait het daar allemaal om.
Organisaties hebben reeds sinds enige tijd de mogelijkheid hun HR beleid en zorgplicht onder eigen regie uit te voeren en te managen. De werkgever is verantwoordelijk voor goede arbeidsomstandigheden in de organisatie. HR management voert hierover de regie. Met het oog op deze nieuwe regiefunctie nemen veel HR afdelingen het gezondheidsmanagement zorgvuldig onder de loep. Preventie, verzuim en reïntegratie worden meer op elkaar afgestemd. De nieuwe regiefunctie maakt het noodzakelijk dat HR management beter en sneller inzicht krijgt in knel- en of verbeterpunten die direct van invloed zijn op het rendement van de organisatie. Want het HR management wordt steeds meer daarop aangesproken door de directie. Binnen het domein van HR wordt steeds meer software ingezet. Bijvoorbeeld voor RI&E’s, werknemertevredenheidsonderzoeken, verzuimmanagement, trainingen, het bevorderen van herstelmomenten bij beeldschermwerk. Deze applicaties functioneren veelal naast elkaar. De
van de HOW-portal bij afnemers.
resultaten worden meestal onafhankelijk van el-
Kremer: “Wij werken graag samen
kaar beoordeeld. Met de groei van het aantal HR
met TNO omdat daar de expertise
applicaties groeit ook de behoefte aan inzicht in
bestaat om deze belangrijke ex-
de relaties tussen de verschillende gezondheids-
peditie uit te voeren. Wij brengen
factoren. Deze gecombineerde resultaten geven
onze kennis van de markt en haar
beter inzicht in de relatie tussen arbeid en ge-
behoeften in. Wij weten hoe we
zondheid van werknemers, zowel per individu
de diensten moeten verkopen,
als per team, afdeling en bedrijfsbreed. Stelt u
TNO weet hoe de diensten in te
zich eens voor… met een druk op de knop en u
vullen. Samen zijn we een sterke
beschikt op elk gewenst moment over de meest
match.”
actuele en precieze informatie, ook voor uw HR presentatie in de directievergadering.
pagina | 10 Opinions voorjaar
Een instrument dat u in staat stelt snel actie te ondernemen op knelpunten.
Een bijdrage aan het rendement van
uw organisatie.
Maakt uw organisatie gebruik van HR zorgplichtapplicaties zoals pauzesoftware, werknemertevredenheidsonderzoek, geautomatiseerde RI&E, software voor verzuimmmanagement? Dan weet u dat deze applicaties informatie en data genereren die vaak afzonderlijk worden geanalyseerd. Het zou beter zijn wanneer voor u de verbanden tussen de resultaten uit verschillende zorgplichtapplicaties worden gelegd. En ook dat de resultaten overzichtelijk worden weergegeven in een HR Dashboard. Dit HR Dashboard zorgt ervoor dat data uit de diverse applicaties bij elkaar en met elkaar in verband wordt gebracht en zichtbaar worden. Onderstaand schema toont hoe dit proces er uit ziet.
De praktijk is dichterbij dan u wellicht denkt. ErgoDirect ontwikkelt met TNO Kwaliteit van
Pauzesoftware
Verzuimmanagement
MTO
RI&E
HR Registratiesysteem
Et cetera
Data
Data
Data
Data
Data
Data
Leven een innovatief Gezondheidsmanagement Informatiesysteem (HR Dashboard). Een instrument dat deze zo gewenste, geïntegreerde gegevens oplevert. In deze oplossing kunt u ook uw bestaande en nieuwe applicaties integreren. Het is een open systeem met een groeipad. Dus stelt u zich gerust van alles voor. De tech-
Op centraal niveau: Geïntegreerde Analyse & Managementinformatie
nologie is er klaar voor. Beter en scherper sturen op gezond werk én daar de vruchten van pluk-
Zo worden de data uit diverse applicaties bij elkaar gebracht en zichtbaar gemaakt.
ken: het kan! voorjaar Opinions pagina | 11
De inhoud van de SurveyBox • Me dewe r ke rs t ev re de n heidsonderzoeken (MTO) • Digi-RI&E • Digi-PAGO en Digi-PMO • P&O-scan • IGM-scan • Methode optimale ploeg • Loopbaanontwikkelingsvragenlijsten pagina | 12 Opinions voorjaar
• Aanvullend: maatwerk
Mailadres Arie In ’t Veld:
[email protected]
IT-adviseur Arie in ’t Veld van TNO:
SurveyBox Onderzoeken, analyseren, aanpakken! Het lijkt een utopie voor HR-managers en arbocoördinatoren: over elk belangrijk aspect van de arbeidssituatie in een organisatie vrijwel stante pede informatie verzamelen, scherp analyseren en direct de juiste actie ondernemen. Het kan. TNO ontwikkelde in samenwerking met ErgoDirect de SurveyBox, een digitale trukendoos die snel en feilloos de vinger op de zere plek legt van arbeidsproblematiek in organisaties.
De SurveyBox is in feite een verzameling on-
geen tijd in het aanpakken van een verhoogd
derzoeks- en analysetools, speciaal ontwikkeld
risico van uitval op een afdeling of een ander
om de factor Arbeid van een organisatie door
belangrijk probleem dat de organisatie veel geld
te lichten, bijvoorbeeld met een RI&E, een me-
zou kunnen kosten.” Een kortere doorlooptijd?
dewerkerstevredenheid onderzoek, een PAGO en
“Een RI&E van een middelgroot bedrijf kan zo in
een cultuur-scan. TNO ontwikkelde de online ap-
een dag worden uitgevoerd. Een medewerkerste-
plicatie om P&O managers in staat te stellen snel
vredenheidonderzoek voor een bedrijf van enkele
en efficiënt informatie te verzamelen over de ge-
duizenden mensen zal in enkele weken door de
zondheid, het werkplezier, de ervaren werkdruk
medewerkers ingevuld kunnen zijn. De deelne-
en -stress en andere belangrijke aspecten die de
mers vullen de vragenlijst in op een website
productiviteit van een organisatie bepalen. Met
en zodra de input verricht is, kunnen de eerste
de gegevens kan een soort ‘foto’ van de organisa-
belangrijke signalen in een uitdraai al zichtbaar
tie worden gemaakt, met groene, oranje en rode
worden gemaakt. Welke afdeling scoort veilig, op
signalen voor gezonde, wat minder gezonde en
welke gaan de alarmbellen rinkelen?”
voor ongezonde en risicovolle scores. De derde
Het gebruiksgemak van SurveyBox voor de werk-
stap is de analyse, de weging van de resultaten
nemers die de vragenlijst invullen is groot, waar-
ten opzichte van industriestandaarden, gekop-
mee de drempel tot deelname wordt verlaagd en
peld aan een advies voor eventueel te nemen
de respons wordt verhoogd. Het invullen van
acties om verbetering te realiseren.
de vragenlijst kan op het werk of thuis worden
De SurveyBox maakt het mogelijk om bij vermoe-
gedaan en halverwege worden onderbroken om
dens van problemen op het gebied van arbeid
later te worden hervat.”
razendsnel te schakelen. “Dat kan vooral doordat het administratieve aspect van onderzoek en
Snel de pols nemen
analyse veel efficiënter – want digitaal – wordt
In ’t Veld verwacht dat de SurveyBox in een grote
georganiseerd”, zegt IT-adviseur Arie in ’t Veld
behoefte voorziet bij bedrijven en instellingen.
van TNO. “Verzamelen, invoeren, rekenen en ana-
“Want eindelijk is er een instrument om snel en
lyseren kunnen hierdoor met een minimum aan
betrouwbaar de pols te nemen van de organisatie.
administratieve rompslomp worden uitgevoerd.
En om op basis van concrete, actuele informatie
Medewerkers van de organisatie vullen de vra-
acties in gang te zetten om de productiviteit en
genlijsten zelf digitaal in en het doorrekenen
het rendement van de organisatie positief te be-
van de uitkomsten kan in een dag of wat ge-
ïnvloeden. Een foto maken van de organisatie,
beurd zijn. Zo verliest de P&O manager vrijwel
vaststellen waar het beeld wat minder fraai is en voorjaar Opinions pagina | 13
>> weten hoe je de foto kunt verbeteren. Dat is een belofte waar de HRM-afdeling iets mee kan: sturen en verbetering bereiken op basis van gerichte informatie! Ik merk dat vooral arbocoördinatoren en preventiemedewerkers in organisaties echt zitten te springen om de SurveyBox.” Ook bij een organisatie als NOC*NSF is inmiddels ervaring opgedaan met de
Vereenvoudigd IT-beheer trekt investering bij NXP Semiconductors over de streep
Van curatief
naar preventief met
WorkPace
SurveyBox, zegt In ’t Veld. “Daar valt met name de mogelijkheid in de smaak om een snelle foto van de aangesloten organisaties (de sportbonden) te maken.”
Effect interventies Bij TNO wordt verwacht dat de databases onder de SurveyBox in de loop van de jaren voortdurend kunnen worden aangevuld met branchespecifieke gegevens over verzuim én over het effect van interventies. “Het systeem moet steeds intelligenter worden, bijvoorbeeld door het toevoegen van nieuw onderzoek over het meten van werkdruk. We weten steeds meer over het moment waarop een hoge werkdruk leidt tot verzuim. Onderzoeksuitkomsten over verzuim bij bedrijf A kunnen dan in verband worden gebracht met scores van talloze andere bedrijven. Daarmee kunnen uitkomsten beter gewogen worden en neemt de betrouwbaarheid van de analyses en van de adviezen toe”, zo verwacht In ’t Veld.
Een ommezwaai, en wel in meer dan één opzicht. Van vrijwillig gebruik naar een actief en preventief beleid. Een daling in IT-beheerkosten. Samen telt dat op tot gerichter sturen op gezond werken, lagere (kans op) uitval en hogere productiviteit, tegen een kostprijs die vooraf niet voor mogelijk leek. Het waren de business drivers van NXP Semiconductors (het voormalige Philips Semiconductors) in Nijmegen die leidden tot een investering in een bedrijfsbrede toepassing van WorkPace.
De alarmbel rinkelde indringend. Een PAGO (periodiek
algemeen
gezondheidsonderzoek)
toonde aan dat een groeiend aantal beeldschermwerkers bij NXP Semiconductors een gerede kans op gezondheidsklachten liep. Een risico dat voort leek te komen uit hun werk(omstandigheden), reden waarom extra aandacht voor preventie geboden leek. Niet dat de werkomstandigheden voor beeldschermwerkers in Nijmegen tot dat moment onvoldoende waren, integendeel. Medewerkers van het bedrijf werkten al vier jaar met de pauzesoftware WorkPace, maar tot dat moment slechts op vrijwillige basis. Bij bepaalde klachten aan handen, armen, schouders en nek gingen medewerkers op eigen initiatief en via de Arbodienst aan de slag met de pauzesoftware. Zo gingen in de loop van de jaren honderden beeldschermwerkers met WorkPace hun werkintensiteit managen. Veel beeldschermwerkers in het bedrijf werken intensief met de PC, gemiddeld 4,5 uur per dag. Ook de bij sommigen gemeten 60 procent muisgebruik (normaal gemiddelde: 25 procent) is duidelijk aan de hoge kant. Daarnaast bleek dat ook andere limieten geregeld worden overschreden, zoals van de grens van maximaal zes uur PCgebruik per dag. Verder werd duidelijk dat er op de (kantoor)werkvloer bij het bedrijf door sommigen structureel wordt gepiekt. Er zijn mensen
pagina | 14 Opinions voorjaar
De alarmbel rinkelde indringend.
Een PAGO toonde aan dat een groeiend
aantal beeldschermwerkers een gerede kans op gezondheidsklachten liep. van circa € 9000 voor duizend installaties naar
die tien tot twaalf uur per dag met de PC werken.
medewerkers op een centrale dataserver. Het
De onderzoeksuitkomsten geven aan dat de kan-
probleem was echter dat geen duidelijk overzicht
circa € 6000 voor meer dan drieduizend instal-
sen op uitval reëel zijn en dat daarmee de finan-
bestond van welke medewerkers standalone met
laties. En tegelijk – inhoudelijk het belangrijk-
ciële risico’s toenemen. “Het risico op langdurige
WorkPace werkten. Daarmee kwam de oplos-
ste argument – de stuurinformatie beschikbaar
arbeidsuitval, de trend van verder toenemend
sing in beeld die achteraf de meest praktische
maken waarmee de arbodienst van NXP Semi-
PC-gebruik: het was wachten op problemen”,
zou zijn, met maximale mogelijkheden om de
conductors echt aan de slag kon.
weet ErgoDirect-adviseur John Krijgsman.
werkomstandigheden bedrijfsbreed te volgen én
In Nijmegen was de ‘business case’ van deze in-
De PAGO-uitkomsten waren voor de Ergonomie-
– zonodig – aan te pakken.
vestering vrij vlot te maken: een investering in
deskundige aanleiding om meer te doen met de
Het advies van ErgoDirect kwam neer op een
kwaliteit én een manier om interne ICT-kosten
preventiemogelijkheden die WorkPace biedt. Het
eenmalige structurele investering in bedrijfs-
te besparen en dat viel goed bij het manage-
draagvlak daarvoor bij management en medewer-
brede inzet en installatie van WorkPace. Door
ment. Volgens Menno van Renswoude, Customer
kers leek vrij gering, mede als gevolg van een
het gebruikersgedrag via een centrale database
Relation & IT Demand Manager, zijn de IT’ers bij
relatief laag verzuimcijfer van tussen 3 en 4 pro-
te gaan monitoren, kan het management knel-
het bedrijf verlost van flinke werklast. “De oude
cent. “De klachten leidden tot dusver nog niet
punten snel signaleren en maatregelen nemen
situatie was bewerkelijk. Als een medewerker
tot veel verzuim. Er was sprake van grijs verzuim:
die verzuim voorkomen. Deze oplossing zou het
WorkPace wilde gaan gebruiken, dan moest de
mensen werken door, hoewel ze last van licha-
mogelijk maken in een keer een goed totaalbeeld
licentie en installatie op de werkplek geregeld
melijke klachten hebben”, analyseert Krijgsman
te genereren van alle werknemers, met goede
worden”. De aanschaf van circa drieduizend licen-
achteraf. “Het is in juist dat grijze gebied – als
mogelijkheden om een actief en preventief be-
ties blijft uiteraard een substantiële investering
het ware in het voorportaal van uitval – waar
leid te voeren. “Een aantrekkelijke gedachte voor
die dan ook goed onderbouwd diende te worden.
preventie veel effect kan hebben. Het is de fase
de Arbodienst en de IT-afdeling, die de appli-
“Maar door standaard op elke werkplek het pak-
waarin medewerkers zich niet prettig voelen en
catie efficiënt kon installeren, met uitzicht op
ket beschikbaar te hebben, komt een eind aan
duidelijk minder productief worden.”
een relatief eenvoudige beheerklus”, zegt John
discussies en ad hoc acties, met alle tijdsverlies
Krijgsman. “Daarbij kon de afdeling direct een
en administratieve druk van dien. De investering
Gezondheidssituatie
fikse besparing realiseren”.
voor de extra licenties verdient zich, door de
Bewust geworden van de risico’s, wilde de in-
De totale maandelijkse IT-beheerskosten daalden
lagere beheerskosten, met gemak terug.”
terne arbodienst zich een beeld vormen van het aantal WorkPace gebruikers en van hun gezondheidssituatie. Daarbij speelde op de achtergrond de vraag hoe groot de kans is dat mensen uit deze groep gaan uitvallen. Een inventarisatie leerde dat WorkPace werd gebruikt door circa 400 medewerkers, zo’n 12 procent van het gehele werknemersbestand. Een groep die eerder al had gekozen om zichzelf te beschermen tegen lichamelijke klachten en mogelijke arbeidsuitval. Omdat WorkPace standalone was geïnstalleerd en er dus geen centrale database bestond, was het monitoren van deze groep PC-gebruikers niet eenvoudig. Om niet te zeggen intensief en kostbaar. De meest voor de hand liggende oplossing was het aansluiten van de circa 400 betrokken voorjaar Opinions pagina | 15
Wij hebben de norm gesteld voor RSI-preventie, jaar in jaar uit, jaar in jaar uit... Nu vinden wij het tijd voor een pauze. WorkPace is al jarenlang het ‘gouden’ hulpmiddel voor het managen en voorkomen van RSI. Nu heeft WorkPace zich ontwikkeld tot Wellnomics Risk Management. Voortbouwend op de pauzesoftware van WorkPace biedt Wellnomics een nieuwe rapportage tool voor managers en HR-management. De rapportagemodule van Wellnomics Risk Management is nu verkrijgbaar met nieuwe mogelijkheden, zoals: • rechtstreekse meting van de mate van computergebruik en werk-/pauzeproelen • inventarisatie van computergebruikers met het hoogste risico op RSI • proactief optreden en gelimiteerde middelen toewijzen aan gebruikers met een verhoogd risico voordat letsel optreedt • de voornaamste risicofactoren in kaart brengen die binnen de organisatie dienen te worden aangepakt • rapporten voor managers genereren met betrekking tot risiconiveaus binnen hun afdeling • automatisch alle benodigde en afgeronde herstelmaatregelen vastleggen. Wellnomics Reports is gezond zakelijk verstand. Door kostbaar werkgerelateerd letsel te voorspellen en te voorkomen heeft het een gunstig effect op het nettoresultaat. Bedrijven kunnen een proactieve aanpak van gezondheid en veiligheid toepassen door minder tijd te besteden aan het reageren op letsel en meer tijd aan het voorkomen daarvan. Dankzij de rapporten kunt u gebruikers met een verhoogd risico in kaart brengen en pro-actief gelimiteerde middelen toewijzen aan de terreinen waar zij het hardst nodig zijn. Door het dagelijkse gebruik van onze software worden uw medewerkers met een lager risico productiever op basis van een gezondere en dynamische werkwijze. Breng uw investering in WorkPace op een hoger plan – neem vandaag nog contact op met ErgoDirect voor meer informatie.
www.wellnomics.com Bel nu: (036) 547 24 40 E-mail :
[email protected]
