Open Brief Briandlaan 11-13, 2037 XE Haarlem

Open Brief van het Gezondheidscentrum Schalkwijk zevenendertigste jaargang, nummer één 2012

Briandlaan 11 - 13, 2037 XE Haarlem

2 – Open Brief, zevenendertigste jaargang, nummer een

Inleiding De samenstelling van deze Open Brief is een bont palet van onderwerpen geworden. Ik hoop dat er weer veel wetenswaardigheden voor u in staan. Er zijn onderwerpen die medisch inhoudelijk zijn en er zijn artikelen die wat meer maatschappelijk zijn. U krijgt uitleg over bekkenfysiotherapie, behandeling voor mensen met problemen met urineren en ontlasten. Ook medisch getint is de uitleg over de zogenoemde ‘ketenzorg’. Dit is voor de zorgverleners én voor veel patiënten een belangrijk begrip, zeker voor de toekomst. De zorg voor mensen met chronische ziektes (bijvoorbeeld suikerziekte, longemfyseem of hoge bloeddruk) neemt erg toe de laatste tijd en het zal zich nog verder uitbreiden. Dit heeft veel te maken met het feit dat de mens gemiddeld steeds ouder wordt en ongezonder leeft. Om alle zorg te kunnen bieden zijn goede afspraken onder de zorgverleners nodig. Deze zorg moet als het ware een ‘keten’ van zorg worden. Onze omgeving en het milieu hebben een belangrijke invloed op onze gezondheid. Een patiënt van dokter van Kempen legt uit dat het écht zin heeft om ons afval gescheiden in te leveren, goed voor het milieu en dus voor onze gezondheid. Doordat we met zijn allen de broekriem financieel moeten aanhalen, zijn er per 1 januari allerlei veranderingen. De apotheker legt uit wat er op het gebied van medicatie is veranderd. En met name de huisartsen zijn ‘sprakeloos’ over het onzalige idee van de minister van VWS om de vergoeding van de tolkentelefoon af te schaffen. Patiënten moeten zonder financiële drempel hulp kunnen krijgen van een huisarts, maar door deze maatregel kan dit principe in gevaar komen. Een oplossing is er nog niet. De huisartsen zoeken tevens naar oplossingen voor het uitlopen van de spreekuren en vragen daarvoor ook de hulp van de patiënten. Het DOCK laat van zich horen. Dit is een welzijnsorganisatie voor bewoners, die activiteiten aanbiedt die gericht zijn op vrije tijdsbesteding en op het ontmoeten van anderen. Zoals gebruikelijk in het laatste deel van de Open Brief een kennismakingsrondje. Er zijn weer 3 nieuwe huisartsen-in-opleiding. Zij willen zich graag aan u presenteren. Veel leesplezier en wijsheid toegewenst! Martin Mensink, huisarts.

Bekkenfysiotherapie Bernadette Berendes, bekkenfysiotherapeut Bekkenfysiotherapie is ontstaan vanuit de zwangerschapsbegeleiding. De belangstelling voor de bekkenbodem en de daarmee samenhangende klachten nam een grote vlucht en al gauw werden niet alleen vrouwen, maar ook mannen en kinderen behandeld. Eerst richtte de behandeling zich vooral op urineverlies, daarna ook op problemen met het ophouden van de ontlasting en pijn bij gemeenschap. Tegenwoordig maakt de bekkenfysiotherapeutische begeleiding voor en na operaties aan blaas, baarmoeder of prostaat deel uit van de multidisciplinaire behandeling. De behandeling van bekkenpijn, al dan niet samenhangend met zwangerschap vormt een onderdeel van bekkenfysiotherapie.

Wat is bekkenfysiotherapie? Bekkenfysiotherapie is fysiotherapie bij bekkenklachten zoals: • ongewild verlies van urine en/of ontlasting; • niet te onderdrukken aandrang om te plassen en/of te ontlasten; • moeizaam kwijt kunnen van ontlasting; • verzakkingen van blaas, baarmoeder of darmen; • pijn in de onderbuik, rond de anus of de geslachtsdelen; • pijn bij gemeenschap, als de klachten samenhangen met de bekkenbodem; • begeleiding bij operaties in de onderbuik; • bekkenpijn in de periode rond en na de zwangerschap en bevalling; • begeleiding tijdens zwangerschap en bevalling.

Bekkenpijn Veel vrouwen hebben tijdens hun zwangerschap last van klachten van en rond hun bekken. Hierdoor kunnen er in de zwangerschap en na de bevalling veel klachten in de lage rug, rondom bekken en in de benen ontstaan. Deze klachten staan onder invloed van bewegen en belasting. Vaak verdwijnen deze klachten na de bevalling, maar soms blijven klachten langdurig bestaan. Dat kan variëren van continu pijnklachten tot alleen vlak voor en tijdens de menstruatie. Andere namen voor deze klachten zijn peripartum bekkenpijnsyndroom, bekkeninstabiliteit of symfysiolyse. Tijdens de zwangerschap verweken de banden van het bekken, waardoor het bekken minder stevig, minder ‘stabiel’ wordt. Deze verweking is noodzakelijk omdat de baby tijdens de geboorte de bekkenring moet passeren. Deze

Open Brief, zevenendertigste jaargang, nummer een – 3

verweking is dus een heel natuurlijk verschijnsel dat bij elke zwangere optreedt!! Soms echter veroorzaakt deze instabiliteit klachten. Er bestaat ook een traumatische of mechanische vorm van bekkeninstabiliteit: deze wordt veroorzaakt door een ongeval of trauma (zoals vallen met de fiets, van de trap vallen of een heel zware bevalling) of een sportletsel (sliding bij voetbal). Je kunt wanneer zich klachten openbaren die wijzen op bekkeninstabiliteit zelf al veel doen. Houd rekening met de verminderde belastbaarheid van het bekken. Dat kan al door wat meer rustpauzes in te lasten, de zwaardere huishoudelijke en verzorgende karweitjes of lange werkdagen (tijdelijk) te beperken. Probeer ook het traplopen te beperken. Gun het lichaam wat extra rust, door een paar keer per dag minstens vijftien minuten te gaan liggen.

Wanneer er ernstige klachten optreden is het raadzaam hulp te zoeken bij een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in het behandelen van patiënten met bekkenpijnklachten. Bekkenbodemproblemen Dysfunctioneren wil zeggen ‘niet werken zoals het hoort te werken’. Dit kan met betrekking tot de bekkenbodem betekenen dat het gaat om een tekort aan spierkracht, een onvoldoende bestuurbaarheid van de bekkenbodemspieren of een teveel aan spierspanning in de bekkenbodem. Omdat het functioneren van de bekkenbodemspieren van invloed is op het functioneren van blaas, endeldarm en ook op seksuele functies, kan een en ander leiden tot verschillende klachten. Dat kan betekenen: • moeite met ophouden van plas, windjes of ontlasting • een niet te onderdrukken

• • • • • •

gevoel van aandrang om te plassen of te ontlasten een verzakkingsgevoel moeite met uitplassen en/ of ontlasten pijn in de onderbuik, onderrug of rond de geslachtsorganen bekkenpijn pijn bij vrijen erectiestoornissen

Als de bodem te strak staat... De bekkenbodem ligt als een hangmatje van dunne spierlagen onderin het bekken. Te zwakke bekkenbodemspieren kunnen leiden tot klachten, maar te gespannen of te actieve bekkenbodemspieren ook. Een overactieve bekkenbodem kan leiden tot de volgende klachten: • pijn in de onderbuik, onderrug en/of in de bekkenbodem zelf • pijn rond de geslachtsorganen


• plasproblemen, niet goed kunnen uitplassen • veelvuldige urineweginfecties • obstipatie • problemen bij ontlasten, onvolledige lediging bij ontlasten • het ontstaan van aambeien • pijn bij gemeenschap (zowel bij mannen als bij vrouwen) • erectiestoornissen

Een keus zal gemaakt worden aan de hand van de specifieke klachten van de patiënt en altijd in overleg met de patiënt.

Een combinatie van deze klachten kan ook voorkomen.

Een plasje kan soms best even uitgesteld worden. Als u het drinken van ongeveer 1½ tot 2 liter mooi verdeelt over de dag zult u ongeveer 6 tot 8 keer per etmaal plassen. In een gezonde volwassen blaas past normaal gesproken 300 tot 500 cc. Een en ander hangt af van wat de blaas is gewend.

Een gespecialiseerde bekkenfysiotherapeut kan behulpzaam zijn bij het leren herkennen van en omgaan met deze te hoge spierspanning, die vaak samengaat met een verhoogde spierspanning in andere delen van het lichaam. Er zal aandacht worden besteed aan het op gezonde wijze ledigen van blaas en darmen, zonder onnodige spierspanning of persgedrag. Daarnaast kan aandacht besteed worden aan de rol van de bekkenbodem tijdens seksuele activiteiten.

Goed plassen voorkomt nattigheid Neem altijd de tijd om naar het toilet te gaan. Hoe rustiger, hoe effectiever! Hoe beter uw blaas of darm geleegd is, hoe langer het duurt voordat u weer naar het toilet moet.

Aandrang voor ontlasting uitstellen betekent vaak dat de aandrang verdwijnt en voorlopig niet meer terugkomt. Dat kan leiden tot verstopping. Ga altijd goed op het toilet zitten. Dat betekent dat u goed op de bril gaat zitten en niet op het voorste puntje of (nog erger) dat u boven de bril blijft

hangen. Zorg dat uw voeten plat op de grond kunnen steunen. Bij kinderen of bij kleine volwassenen is het raadzaam een voetenbankje of opstapje te gebruiken. Wanneer u alleen met uw tenen kunt steunen ontstaat er veel spierspanning in de benen en de bekkenbodem en zal het plassen en /of ontlasten bemoeilijkt worden. Het plassen • Ga goed rechtop op het toilet zitten, de voeten op de grond, de handen liggen op de bovenbenen. • Ontspan de bekkenbodemspieren en plas in één keer rustig en volledig uit. • Pers niet mee. Laat de blaas zelf het werk doen. Meepersen helpt niet, het kan zelfs de plasbuis een beetje dichtdrukken. • Wanneer er geen urine meer komt, kantelt u rustig het bekken een aantal keren voor- en achterover. Zo kunnen ook de laatste restjes urine naar de plasbuis stromen en kunnen deze uitgeplast worden. • Rond het geheel af door de bekkenbodemspieren even goed aan te spannen, dan


te ontspannen en daarna pas op te staan. • Wanneer u wel drang hebt maar de urine moeilijk of niet wil komen, kunt u ook proberen te kantelen. Beter is om een aantal keren uw bekkenbodemspieren rustig aan te spannen en weer los te laten. Zo komt de plasreflex meestal goed op gang. • Ga nooit ‘stippeltjes of streepjes plassen’. Dit is geen goede oefening en kan leiden tot het achterblijven van urine en daardoor tot urineweginfecties. Het ontlasten • Voldoende drinken (1½ tot 2 liter) en een vezelrijke voeding houden de ontlasting zacht genoeg om deze zonder veel moeite kwijt te raken. • Wanneer u drang tot ontlasting voelt, gaat u direct naar het toilet. • Ga rechtop op het toilet zitten, de voeten op de grond, de rug iets bol, de kleding goed naar beneden. • Pers rustig terwijl u uitademt en de buik bol maakt. • Richt de druk naar de anus. • Wanneer de ontlasting niet komt, ademt u een aantal keren rustig in en uit. De buik beweegt hierbij goed

mee (buikademhaling). • Als de ontlasting nog niet komt, kantelt u 10 keer het bekken achterover en ademt u hierbij rustig uit. Maak eventueel gebruik van een voetenbankje. • Komt de ontlasting niet terwijl u toch behoorlijke drang hebt, ga dan ca. 10 minuten intensief bewegen. Ga hierna weer naar het toilet en probeer opnieuw op de juiste manier ontlasting te krijgen. De zorgverzekeraar vergoedt de bekkenfysiotherapeutische behandeling voor 9 keer uit de basisverzekering als er sprake is van urine-incontinentie. De overige indicaties worden alleen vergoed als u voor fysiotherapie verzekerd bent met een aanvullende verzekering. Via www.defysiotherapeut. com vindt u een bekkenfysiotherapeut bij u in de buurt.

Dock Haarlem Sjoekie van der Meer, ouderenwerker Graag wil ik u laten kennismaken met DOCK Haarlem. DOCK is een welzijnsorganisatie die voor bewoners van Haarlem allerlei activiteiten biedt op het gebied van recre-

atie, ontspanning, ontmoeten van elkaar, leren van een andere taal of creatieve activiteit, met elkaar eten, sport en spel of yoga, er is voor iedereen wat te vinden. In Schalkwijk hebben we 3 wijkgebouwen. 1. Wijk Centrum Europawijk aan de Laan van Berlijn. 2. Wijk Centrum de Ringvaart aan de Floris van Adrichemlaan 98 in de Boerhaavewijk. 3. In Meerwijk het wijkcentrum, Meerwijk Centrum aan het Leonardo da Vinciplein 73 (activiteiten voor jong en oud). Met een aantal zorginstellingen werken we samen en doen een gezellig aanbod voor ouderen in de wijk. Dit gaat THEATER in de WIJK heten en we bieden een aantal keren in de maand een grote activiteit aan zoals een shantykoor of dansen. Deze activiteiten zijn in Schalkweide, de Molenburg of Wijkcentrum Europawijk. (deze activiteit is voor 55+ in de wijk) DOCK is ook altijd opzoek naar actieve vrijwilligers in de wijk, misschien wat voor u? Houdt u vooral de Haarlemse ouderenpagina in de gaten voor aankondigingen van deze gezellige activiteiten, waar u mensen uit de buurt kunt ontmoeten.


Wilt u liever thuis iemand ontmoeten die als maatje met u gaat winkelen, praten/koffie drinken of een wandelingetje gaat maken? Hiervoor kunt u zich opgeven bij ons, dan zoeken wij een geschikt ‘maatje’. Telefoonnummer van DOCK Haarlem is 023-543 6000 De ouderenwerkers zijn: Jacob Carrière en Sjoekie van der Meer

Gescheiden afval voor een beter milieu Rob

van

Huis, patiënt

Mijn huisarts, dokter van Kempen, vroeg mij iets te schrijven over afvalverwerking. Wat gebeurt er werkelijk met het afval? Heeft het zin om papier, plastic, glas en oude kleren in aparte containers te gooien? Of komt toch alles op één grote hoop? Ik ben werkzaam bij Spaarnelanden nv, Divisie Service Bedrijf Haarlem. Mijn dag begint bij de stadskweektuin en vanaf daar rijd ik de hele stad door om overal tuinafval op te halen. Ook bermgras wordt apart afgevoerd. Dit gras gaat naar een gistingsbedrijf dat daar gft-afval (Groente-, fruit- en tuinafval ) en afval van vruchtensappen aan toevoegt. Dan begint het gistingsproces. De warmte die daardoor vrij komt wordt gebruikt voor stadsverwarming. Ook werk ik voor de stadsreiniging aan de Ou-

deweg. Voor hen leeg ik de ondergrondse glascontainers. Mensen vragen zich vaak af of het glas ook daadwerkelijk gescheiden wordt afgevoerd. U ziet namelijk het bonte en witte glas in dezelfde vrachtwagen verdwijnen. De glascontainers zijn in tweeën verdeeld net zoals de containers die op de vrachtwagen staan. Als wij de glasbak legen dan legen we eerst het witte glas aan de voorkant van de vrachtwagen en daarna legen we het bonte glas in het achterste gedeelte. Zo blijft het glas gescheiden. Bij het storten van het glas wordt de vrachtwagen eerst gewogen waarna het bonte glas wordt gestort. Daarna gaat de vrachtwagen nog een keer op de weegbrug. Voor de tweede keer storten wordt eerst het tussenschot ontgrendeld en daarna kan het witte glas worden gestort. Dan wordt de vrachtwagen voor de laatste keer gewogen en zo kan ik van de weegbon aflezen hoeveel ton bont glas en hoeveel ton wit glas ik heb gestort. Ik rijd ook voor het milieuplein en ook daar wordt alles gesorteerd afgevoerd zoals groen afval, plat glas, oud ijzer, gipsplaten, autobanden, elektrische apparaten, harde kunststoffen, A-hout (hout dat schoon is), B-hout (geschilderd hout) en C-hout (hout dat geteerd is of geïmpregneerd). Oud papier gaat naar de firma Brantjes en oude kleding gaat naar de Schalm. De kledingstukken die niet meer gebruikt kunnen worden gaan naar Haaksbergen waar het verder word verwerkt. En zo gaat iedere volle container zijn goede weg naar bedrijven die het kunnen verwerken. Doordat de materialen hergebruikt worden, zijn voor nieuwe producten die gemaakt worden minder grondstoffen, energie en geld nodig. Dat spaart het milieu en de portemonnee. Tips afval scheiden Wees zorgvuldig bij afvalscheiding. Stop bijvoorbeeld

geen gloeilampen in de glasbak en verwijder folie van folders voordat u ze bij het oud papier inlevert. Alleen dan kan uw afval gescheiden verwerkt worden. Vanaf 2010 kunt u bij elke gemeente plastic verpakkingsafval, zoals plastic flessen, flacons voor dranken en schoonmaakmiddelen, plastic tasjes en folies om tijdschriften, gescheiden inleveren.

Ketenzorg Sabine Vuister, huisarts Wat is Ketenzorg? Ketenzorg is zorg voor chronisch zieken waarbij de samenwerking van de verschillende zorgverleners goed op elkaar is afgestemd: het is een” keten van zorg”. Deze zorgverleners zijn bv. huisartsen, praktijkondersteuners, fysiotherapeuten, diëtisten, laboratorium, podotherapeuten etc. De Ketenzorg vindt plaats in de zogenoemde Eerste Lijn: dit zijn bijvoorbeeld zorgverleners in een gezondheidscentrum, zoals huisartsen, diëtisten, POH, fysiotherapeuten. Ziekenhuizen en specialisten (de Tweede Lijn) doen dus niet mee. Wel zijn er met hen afspraken gemaakt over wanneer een patiënt doorverwezen moet worden naar de Tweede Lijn. DM2 (diabetes mellitus type 2=suikerziekte) Patiënten met diabetes mellitus type 2 hebben al een aantal jaren te maken met de DM2-ketenzorg van het gezondheidscentrum. Zij krijgen ieder jaar in hun geboortemaand een oproep voor het jaarlijks onderzoek. Dit onderzoek omvat een aanvraag voor laboratoriumonderzoek en een afspraak met de praktijkondersteuner. Ook vindt iedere twee jaar een onderzoek plaats van de ogen (fundusfotografie). Een keer per drie maanden is er een


kleine controle. Dat gebeurt bij de assistenten van de huisartsen van het gezondheidscentrum. Het goed instellen van DM2 vermindert op de lange termijn schade aan de bloedvaten, waardoor de kansen op hartaanvallen, CVA’s (beroertes) en vaatproblemen van de benen kleiner worden. Ook neemt de kans op schade van het netvlies van de ogen af waardoor minder oogproblemen optreden. Nieuwe DM2 patiënten bezoeken ook bijna altijd de diëtiste en de diabetesverpleegkundige. CVRM (CardioVasculair Risico Management) Dit is ketenzorg voor mensen met hart- en vaatziekten of een verhoogde kans hierop. Dit omvat vele ziektebeelden. Bijvoorbeeld een doorgemaakte hartaanval of CVA (beroerte), TIA (kortdurende beroerte), angina pectoris (pijn op de borst bij inspanning), een doorgemaakte open-hart-operatie of dotterprocedure, niet goed functioneren van de slagaderen van de benen (claudicatio intermittens), maar ook hypertensie (verhoogde bloeddruk). Afgelopen jaren werd een deel van hen met deze ziektebeelden al opgeroepen. Eén keer per jaar krijgen deze patiënten in hun geboortemaand een oproep voor laboratoriumonderzoek en een afspraak bij de praktijkondersteuner voor controle. Tijdens deze controle worden de laboratoriumuitslagen besproken en worden onder andere bloeddruk en gewicht gemeten. Alleen als het nodig is wordt vaker gecontroleerd. Dit wordt dan met de patiënt afgesproken. In 2012 zullen steeds meer patiëntengroepen een oproep gaan krijgen voor dit jaarlijks onderzoek. Het is belangrijk dat u daar gehoor aan geeft! Het goed regelen en controleren van risicofactoren (bloeddruk, cholesterol- en bloedsuikeronderzoek, rookgedrag, leefstijl) maakt

de kans op nieuwe) hart- en vaatziekten kleiner. COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) Dit is misschien beter bekend als longemfyseem, een achteruitgang van de longfunctie vaak, maar niet altijd, t.g.v. van roken. In 2011 hebben we alle patiënten die bij ons bekend stonden als COPD-patienten opgeroepen voor een eerste testronde. In 2012 gaan we beginnen met het jaarlijks volgen van alle COPD-patiënten. Het is belangrijk aandacht te besteden aan de conditie, rookgedrag, voedingstoestand, longfunctie en het medicijngebruik. Door, samen met de patiënt, hier zo goed mogelijk voor te zorgen, kunnen exacerbaties COPD (tijdelijke verergeringen van de COPD door een luchtweginfectie) vaak voorkomen worden en kan op de lange duur de longfunctie beter blijven. Patiënten zullen in hun geboortemaand opgeroepen gaan worden. Op dit moment weten we nog niet precies hoe de organisatie van het COPD spreekuur eruit zal gaan zien. We lichten u op tijd in. Bij de COPD ketenzorg spelen diëtiste, fysiotherapeut en praktijkondersteuner de belangrijkste rol.

Samenvattend: Als u bekend bent met Diabetes Mellitus type 2 (suikerziekte), COPD (Longemfyseem) of Hart- en Vaatziekten, dan krijgt u in 2012 in uw geboortemaand een oproep voor onderzoek. Geeft u aub gehoor aan de oproep. Wilt u niet meewerken, heeft u geen oproep ontvangen of bent u nog voor de aandoening onder controle bij de specialist, laat dat dan aub weten bij de praktijkondersteuner.

Verandering in de apotheek Marieke

van den

Berk, apotheker

Maagzuurremmers meer vergoed

niet

Uit: ‘uw apotheek informeert’, nr 1, jan 2012 van de KNMP Maagzuurremmers (bijvoorbeeld omeprazol en ranitidine) worden per 1 januari niet altijd meer vergoed door uw basisverzekering. Krijgt u de remmers naar verwachting langer dan zes maanden achter elkaar voorgeschreven door uw arts, dan heeft u de diagnose ‘chronisch gebruik’. Dit vermeldt de arts op uw recept. In dat geval hoeft u in 2012 alleen bij het eerste recept de kosten zelf te betalen. Is er geen sprake van chronisch gebruik dan betaalt u vanaf 1 januari alle kosten voor dit medicijn zelf. Hebt u in het laatste half jaar van 2011 continu maagzuurremmers gebruikt, dan kunnen wij ook voor u declareren bij een vervolgrecept in 2012. Vrije prijzen Uit: ‘uw apotheek informeert’, nr 1, jan 2012 van de KNMP Op 1 januari 2012 verandert er het een en ander in de zorg. Ook op het gebied van medicijnen. Het kan zijn dat deze veranderingen gevolgen hebben voor de vergoeding van uw medicijnen door uw zorgverzekeraar. Hierbij zetten wij de belangrijkste wijzigingen voor u op een rij. Heeft u na het lezen nog vragen? Zoals altijd staan wij u graag aan de balie te woord. U kunt ook terecht op www.apotheek.nl. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft bepaald dat er twee belangrijke wijzigingen komen die gaan over medicijnen en de zorgverlening van de apotheek.


1 De zorgverlening van de apotheek wordt zichtbaar in de prijs. Tot 1 januari betaalde u of uw zorgverzekeraar een vaste vergoeding voor het verstrekken van uw medicijnen. De aanvullende zorgverlening van de apotheker en het team zat bij deze prijs in. Dit verandert vanaf nu. Naast de prijs voor uw medicijn wordt de vergoeding voor de door de apotheek geleverde zorg voortaan apart aangegeven. De totale prijs wordt dus opgesplitst in een gedeelte voor de medicijnen en een gedeelte voor de bijbehorende zorg. De wijziging is bedoeld om zorgverlening aan patiënten beter en duidelijker te maken. U ziet precies waarvoor u betaalt. In het nieuwe systeem kunnen apotheken zich onderscheiden met de kwaliteit van hun zorgverlening, en daar ook een vergoeding voor vragen. Dit stemt de zorgverzekeraar met de apotheker af. Het kan dus zijn dat u op de afrekening van uw zorgverzekeraar naast de kosten voor medicijnen ook kosten voor zorgverlening ziet staan. 2 Medicijnen hebben geen vaste prijzen meer. De prijzen van medicijnen worden per 1 januari niet meer landelijk door de overheid vastgesteld. Zorgverzekeraars sluiten contracten af met de apothekers over de tarieven voor farmaceutische zorg. Daarin staan afspraken over de prijs van een medicijn en van de zorgverlening die daarbij hoort. Wij zijn op dit moment bezig om met alle zorgverzekeraars een contract af te sluiten. Medische noodzaak Als een patent (het recht van de uitvinder) van een geneesmiddel is verlopen, brengen veel fabrikanten een “generiek” geneesmiddel op de markt. Dat zijn middelen zonder merknaam, maar genaamd naar de werkzame stof die in het medicijn zit. Zie ook

de tekst hierover in de vorige Open Brief. Zorgverzekeraars, artsen en apothekers hebben afgesproken om zoveel mogelijk generieke geneesmiddelen voor te schrijven, omdat deze gelijkwaardig zijn aan het “merk”-geneesmiddel, maar wel véél minder kosten en hiermee een belangrijke bijdrage wordt geleverd om de gezondheidszorg voor ons allen betaalbaar te houden. Soms ervaart een patiënt een andere reactie op een generiek middel dan hij gewend was van het “merk”-geneesmiddel. In sommige gevallen kan het voor de arts een aanleiding zijn om om “medische noodzaak” te verzoeken voor het “merk”-geneesmiddel. Er bestaat in de praktijk regelmatig onduidelijkheid over de aantekening “Medische Noodzaak” die door artsen op recepten gezet kan worden. Achmea (bijvoorbeeld het Zilveren Kruis) zegt het volgende hierover: Wanneer is het medische noodzaak? Bij medische noodzaak gaat het vrijwel altijd om een van de volgende twee situaties: 1. Een patiënt is overgevoelig voor een bepaalde hulpstof, die niet in het merkmiddel zit maar wel in het generieke product. Dit betekent niet automatisch dat hij recht heeft op verstrekking van het merkmiddel. Er kan ook een ander generiek product zijn waar de bewuste hulpstof niet in zit. 2. Een bepaalde hulpstof veroorzaakt een wat snellere of juist tragere opname van het geneesmiddel in het lichaam. Bij bepaalde geneesmiddelen kan dit bij sommige patiënten een probleem opleveren. De geneesmiddelen waarvoor dit kan gelden staan vermeld in een circulaire van het WINAp, het wetenschappelijk bureau van de apothekers in Nederland. Bij geneesmiddelen op

deze lijst dienen artsen en apothekers voorzichtig te zijn met het switchen naar een andere variant van het geneesmiddel. In de apotheek gaan wij hier als volgt mee om: In de 1e situatie zullen wij een ander generiek middel zoeken waar de hulpstof waar u op reageert NIET in zit. Onze ervaring is dat wij vrijwel altijd een alternatief kunnen vinden voor u. In de 2e situatie gaat het om bijvoorbeeld lithium, sommige anti-epileptica, middelen om te voorkomen dat getransplanteerde organen worden afgestoten en schildkliertabletten. Deze zullen wij alleen na uitvoerig overleg met u en de arts zo nodig omzetten. Mocht u zwaarwegende redenen hebben om voor “medische noodzaak” in aanmerking te komen, dan kan uw arts een verzoek indienen bij de apotheek. Het formulier hiervoor kunt u bij ons afhalen. Mocht u het “merk”-geneesmiddel willen, maar is er geen medische noodzaak voor, dan kunt u deze natuurlijk krijgen, maar dienen deze wel zelf betaald te worden.

Wachttijden spreekuur verminderen Robert Hijnens en Martin Mensink, huisartsen Een tijdje geleden zijn onze huisartspraktijken doorgelicht. Daarover heeft u in de vorige Open Brief ook al kunnen lezen. Een van de belangrijkste knelpunten die daarbij aan de orde kwamen, was het uitlopen van het spreekuur. U kent het vast wel uit eigen ervaring: u heeft op een bepaald tijdstip een afspraak met de huisarts,


maar de huisarts “loopt uit”, soms enkele minuten maar soms ook wel langer, tot wel 20-30 minuten. Dat is vervelend, want wij willen graag iedere patiënt op tijd helpen. Nu blijkt uit het onderzoek, dat de belangrijkste reden voor het uitlopen van het spreekuur is, dat patiënten tijdens een consult regelmatig méér problemen willen bespreken dan aangekondigd is bij het maken van de afspraak. Op zich is er natuurlijk niets mis mee dat een patiënt meerdere problemen met de huisarts wil bespreken. Een patiënt moet immers datgene kunnen bespreken, waar hij of zij behoefte aan heeft, dat staat voorop. Maar daar zit nu wel de “bottleneck”. Voor een consult ten behoeve van één klacht heeft de huisarts 10 minuten ter beschikking. Die 10 minuten zijn nodig om uw vraag of klacht gedegen en professioneel te analyseren, lichamelijk onderzoek te doen, eventueel ver-

volgonderzoek aan te vragen (een foto of bloedprikken), een diagnose te stellen, uitleg en advies te geven, eventueel medicijnen voor te schrijven en een vervolgplan te bespreken; ook moet dit alles in uw dossier worden genoteerd. Eigenlijk is voor al die handelingen 10 minuten al krap. Op het moment dat een huisarts op 2 of 3 onderwerpen van de patiënt wil ingaan, zijn 10 minuten dus te kort. Wij proberen bovenstaande zoveel mogelijk te voorkómen doordat de assistente in principe altijd vraagt waarom u naar de huisarts wilt komen, wat het probleem is, of wat de problemen zijn. Wij willen u met klem vragen om álle problemen die u wilt bespreken aan de assistente te melden. Zij kan dan een inschatting maken hoe lang het ongeveer zal gaan duren. Voor het bespreken van 2 problemen wordt dan altijd een “dubbel consult” gepland van 20 minuten. U kunt gerust meerdere problemen per keer bespre-

ken maar dan willen we dat wel van te voren weten. Dan krijgt u dus gewoon een langere afspraak. Maar onaangekondigd meerdere problemen ter sprake brengen tijdens een enkel consult, gepland op 10 minuten, is voor de huisartsen lastig, dan gaat het spreekuur uitlopen. In principe noteren onze assistentes in de agenda het probleem dat de patiënt wilt bespreken. We hebben als huisartsen afgesproken dat als in de agenda één probleem genoteerd staat en u wilt na het bespreken van dit probleem nóg een probleem bespreken, we u kunnen vragen om een nieuwe afspraak te maken ter voorkoming van lange wachttijden. Een andere oorzaak van het uitlopen van het spreekuur is dat als niet-Nederlands sprekende patiënten een eigen tolk meenemen, de patiënt het probleem bij de huisarts in de spreekkamer eerst aan de tolk uitlegt. Dit probleem is makkelijk te verhelpen door


vóór het bezoek aan de huisarts alvast aan de tolk te vertellen wat het probleem en de vraag aan de huisarts is, zodat de tolk dit meteen aan de huisarts kan vertellen. Dus als u weleens meegaat met een patiënt die geen Nederlands spreekt, vraag dan vóór het bezoek aan de huisarts wat het probleem is en wat de patiënt aan de huisarts wilt vragen hierover. Het scheelt ons tijd, en de volgende patiënten wachttijd.

kosten voor de tolkentelefoon per consult zijn een veelvoud van de opbrengsten van het consult voor de huisarts. Ook onze artsenberoepsvereniging KNMG (Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst, die de belangen behartigt van 53.000 artsen en medische studenten) weet nog niet de oplossing voor het probleem. De KNMG zet op het moment van schrijven de knelpunten en mogelijke oplossingen op een rij.

Wij zijn sprakeloos Maarten Hamming en Martin Mensink, huisartsen Goede communicatie is essentieel in de zorg. De meeste mensen spreken gelukkig goed Nederlands. Er is echter ook een groep mensen die de Nederlandse taal (nog) niet goed genoeg machtig is. Hierdoor kan het moeilijk zijn om lichamelijke of psychische klachten goed uit te leggen. In deze gevallen gebruikten we regelmatig de tolkentelefoon. Per 1 januari is de vergoeding van de tolkentelefoon weggevallen. Een gesprek met de tolkentelefoon kost ongeveer 27 euro per 10 minuten. Graag willen we vragen als mensen niet goed genoeg Nederlands kunnen om zelf iemand mee te nemen om te vertalen. Soms is dit niet mogelijk of niet gewenst, bijvoorbeeld omdat het over zeer persoonlijke problemen gaat. Voor die groep mensen bellen we dan alsnog de tolkentelefoon, want zonder goede communicatie kunnen we ons vak ook niet goed uitoefenen. Het is voor de meeste zorgverleners, en ook voor de huisartsen van het gezondheidscentrum, op het moment van schrijven nog niet duidelijk hoe we met dit probleem moeten omgaan. De minister van VWS wil de kosten van de tolkentelefoon afschuiven op de patiënt en de zorgverlener. De patiënten die de tolkentelefoon het hardst nodig hebben, hebben daar vaak geen geld voor. Aan de andere kant: de

Nieuwe huisarts in opleiding bij dokter Mensink Maayke Schilstra, AIOS Een korte introductie van mijzelf: Ik ben Maayke Schilstra, 26 jaar oud. Op 1 maart zal ik starten met de opleiding tot huisarts, in de praktijk van dokter Mensink. Ik ben geboren in Deventer en op mijn 11e verhuisd naar Zwolle waar ik verder opgegroeide. In maart 2010 heb ik mijn studie geneeskunde afgerond in Groningen. Ik heb daar gedurende mijn studententijd met veel plezier gewoond. Na 6 jaar Groningen ben ik naar Amsterdam verhuisd, omdat veel van mijn vrienden hier wonen. Inmiddels woon ik hier 2 jaar, sinds een jaar samen met mijn vriend. Na mijn studie heb ik gedurende 8 maanden als poortarts op de spoedeisende hulp in Woerden gewerkt. Hierna heb ik 1 jaar ervaring opgedaan op de spoedeisende hulp in Amsterdam. Gedurende mijn studie werd mij duidelijk dat ik graag huisarts wil worden. Ik heb een brede interesse. De diversiteit van het huisartsenvak spreekt me dan ook erg aan. Daarnaast vind ik het leuk om patiënten van alle leeftijden te zien. Wat mij verder trekt in het huisartsenvak is de vertrouwensband die je als arts met patiënten op kunt bouwen. Ik zou mezelf omschrijven als een open, sociaal, toegankelijk en betrokken persoon. Ik heb ontzettend veel zin om komend jaar in de praktijk aan de slag te gaan. Wie weet komen we elkaar tegen!


Nieuwe huisarts in opleiding bij dokter Wijs en Vuister Siri Visser, AIOS Hallo allen, Vanaf maart 2012 kom ik in dit gezondheidscentrum werken. Ik ben Siri Visser, 30 jaar, arts en in het 3e jaar van mijn opleiding tot huisarts. Ik doe de huisartsenopleiding aan het VUmc in Amsterdam. In deze stad woon ik ook al mijn hele leven. Ik hoop zoveel mogelijk op de fiets naar Haarlem te kunnen komen, fietsen is een van mijn grote hobby’s. Op het moment werk ik op de eerste hulp in Woerden. Dit bevalt goed, maar ik heb zin om weer als huisarts aan de slag te gaan. Tot in maart!

Nieuwe huisarts in opleiding bij dokter Baak en dokter Hamming Meile Page, AIOS Hallo, Ik heet Meile Page en ik ben 33 jaar oud en zal vanaf 1 maart een jaar lang als huisarts in opleiding aan de slag gaan in het gezondheidscentrum onder begeleiding van dr Baak en dr Hamming. Ik heb al de nodige werkervaring opgedaan voordat ik besloot huisarts te worden; zoals psychiatrie, kindergeneeskunde en heelkunde. Daarnaast ben ik half Engels en half Nederlands vandaar mijn (lastige) voor- en achternaam.

sfeer hangt, de lijntjes kort zijn naar de andere hulpverleners (diëtisten, fysiotherapeuten, psychologen etc) en bovenal de zorg voor de patiënten op een hoog niveau wordt uitgeoefend. Wie weet tot ziens in het Gezondheidscentrum!

Ik heb enorm veel zin om te gaan werken in het gezondheidcentrum waar er een prettige werk

Gevraagd vrijwilligers voor het bezorgen van de Open Brief: Wijk 22A Molenwijk Pampus 75 krantjes Wijk 15 Meerwijk Ghandistraat 102 krantjes Wilt u, 4x per jaar de Open Brief bezorgen? Of wilt u reserve-bezorger zijn en invallen bij ziekte, vakantie e.d. van een vaste bezorger? Neem dan contact op met: Marja van den Broek, contactpersoon bezorging: Tel.: 535.82.62 E-mail: [email protected]

12 – Open Brief, zevenendertigste jaargang, nummer een GEZONDHEIDSCENTRUM SCHALKWIJK Bezoekadres: Briandlaan 11 2037 XE Haarlem Postadres: Postbus 4090, 2003 EB Haarlem Website: www.gcschalkwijk.nl DIRECTEUR (1e etage) Marjolein Adriaanse T 536 35 77 OFFICEMANAGER (1e etage) Inge Paap T 533 67 92 HUISARTSEN (2e etage) Wouter van Kempen / Katja Reiding (donderdag) T 533 78 33 Martin Mensink / Ninetta d’Onofrio (donderdag) T 545 20 27 Dolores Wijs & Sabine Vuister T 533 68 30 HUISARTSEN (3e etage)) Robert Hijnens T 533 03 84 Arianne Baak & Carla Sneek T 540 30 90 Maarten Hamming / Ninetta d’Onofrio (vrijdag) T 533 35 36 SPOEDGEVALLEN avond, nacht en weekend Avond en nacht tussen 17.00 en 08.00 uur én de gehele zaterdag en zondag T (023) 545 32 00 De huisartsen doen dienst vanuit de spoedpost SPOEDGEVALLEN overdag Overdag maandag tot en met vrijdag tussen 08.00 uur en 17.00 uur Alléén bij spoedgevallen overdag, indien de telefoon van uw huisarts bezet is T 533 32 22 TELEFONISCH SPREEKUUR Voor het telefonisch spreekuur huisartsen (voor korte vragen) kunt u een afspraak maken via de assistente tussen 08.00-17.00 uur. Uw huisarts belt u dan terug tussen 11.15 en 13.00 uur of een ander gewenst tijdstip. AFSPRAKEN MAKEN, VISITES AANVRAGEN, ENZ Maandag t/m vrijdag tussen 08.00-17.00 uur. Spreekuur volgens afspraak. Spoedgevallen kunnen natuurlijk altijd tussendoor! RECEPTEN BESTELLEN Herhaalrecepten kunt u ook buiten kantooruren bestellen via het telefoonnummer van uw huisarts. Spreek dan duidelijk uw naam en geboortedatum in en het medicijn dat u nodig heeft. De volgende werkdag na 15.00 uur ligt het medicijn klaar bij uw apotheek. Het kan echter ook met lege doosjes in de brievenbus van de apotheek of via internet. Raadpleeg daarvoor onze website! SPREEKUUR CENTRUMASSISTENTEN (2e en 3e etage) Voor een afspraak kunt u bellen tussen 08.00-17.00 uur. O.a. voor bloeddruk meten, bloedsuiker meten, oren uitspuiten, hechtingen verwijderen. UITSTRIJKJES Voor het laten maken van een uitstrijkje bij de centrumassistente of de huisarts, kunt u een afspraak

maken ma t/m vrijdag 08.00-17.00 uur via de praktijk van uw huisarts. URINEONDERZOEK Na overleg met assistente brengen tussen 08.00-17.00 uur. WRATTENSPREEKUUR (BG) De eerste vrijdag van de maand tussen 12.15-12.30 uur. CENTRUMASSISTENTEN (2e en 3e etage) Loes Dietz, Emmy van de Lagemaat, Rianne Lammertink, Marianne Langendijk, Sümeyye Özdogan, Marion Rotteveel, Annemieke Schellenberg, Roza Schaefers, Amina Tarrass, Eveline Valent, Miranda Wassenaar POH-S (somatiek) PRAKTIJK ONDERSTEUNER HUISARTSEN (4e etage) Lidwien Heeremans, Rianne Quik, Anneke Bloemert. Telefonisch spreekuur maandag t/m donderdag tussen 11.15-12.00 uur T 536 79 78. POH-GGZ (geestelijke gez.zorg) PRAKTIJK ONDERSTEUNER HUISARTSEN (begane grond) Voor een afspraak of informatie wordt u verzocht contact op te nemen met de assistente van uw huisarts. LABORATORIUM (BG) Met een verwijzing via uw huisarts kunt u voor onderzoek (o.a. bloed en urine) dagelijks 08.15-11.00 uur terecht bij het laboratorium. ARTS in OPLEIDING tot SPECIALIST AIOS (2e en 3e etage) Regelmatig werkt er in de praktijk een AIOS. Dit is een afgestudeerde arts, die zich specialiseert tot huisarts. Op het moment werkzaam in praktijk Baak/Hamming: Marina Duijn. In de praktijk Wijs&Vuister: Sanne Schmidt. In praktijk Mensink: Ramazan Ciftci. In praktijk van Kempen: Halima Tisoudali.

gesp. fysiotherapeut. Marleen Sibeijn, psychosomatisch gesp. fysiotherapeut en manueel therapeut. Ingeborg Schilderman, psychosomatisch gesp. oefentherapeut, Behandeling na afspraak, T 536 14 67. KONTEXT MAATSCHAPPELIJK WERK (5e etage). Spreekuur tussen 09.00-10.00 uur. T 533 99 83 voor een afspraak of huisbezoek. PSYCHOLOGEN (4e etage) Eddy Loonstijn, Semra van Leeuwen. Nelly van Berkel. T 533 62 08. Spreekuur volgens afspraak. DIËTISTEN (BG) Isabella Branderhorst, Judith van Barneveld, Marleen Erbay T 540 92 66. Spreekuur volgens afspraak. PEDICURE (BG) Nelleke Steenbakker 06-23788490, Sonja Hakkenbrak 06 - 124 763 53, Monique van der Weide 06-41356666. Behandeling na afspraak. PODOTHERAPIE (BG) Anita Mooren T 0900-2233442. Behandeling na afspraak. VERLOSKUNDIGEN (BG) Verloskundigenpraktijk ‘Aan het Spaarne’ T 535 50 07. Spreekuur volgens afspraak. LOGOPEDIE (5e etage) Mary de Boer en collegae. Behandeling na afspraak. T 890 01 72. CIZ CENTRUM INDICATIESTELLING ZORG (BG) Indicatiestellers. T 06 - 333 440 80. PRAKTIJKFOLDER Uitgebreide informatie over de praktijken staat in een folder die u kunt meenemen uit de wachtkamers.

APOTHEEK (BG) Apothekers: Marieke van den Berk en Péter Pál Skolnik. Apotheek in Gezondheidscentrum open ma t/m vr 8.3018.00 uur. T 533 76 04 Apotheek (in) Boerhaavewijk, Floris van Adrichemlaan 82, open ma t/m vrij 8.30-17.30 uur. T 533 27 33. Voor beide apotheken: www.apotheekmeerwijk.nl en [email protected] Bij spoed buiten openingstijden: Dienstapotheek Gedempte Oude Gracht 103-105 T 023 - 531 91 48

KLACHTENCOMMISSIE Bij een klacht over de dienstverlening, neemt u dan contact op met de bureaudirecteur T 536 35 77.

THUISZORG Zorgbalans (6e etage) Wijkteam Verpleging en Verzorging, voor afspraak T8918918, alle dagen 24 uur per dag. Voor afspraak bij: Diabetesverpleegkundige Anneke Bloemert / Longverpleegkundige / Diëtisten T 023 - 891 89 18 ma t/m vrij 8.00-17.00 uur.

REDACTIE M. van den Berk, M. van den Broek, A. Friedhoff, D. Friedhoff, W. van Kempen, R. Maas, M. Mensink.

JEUGDGEZONDHEIDSZORG en CONSULTATIEBUREAU Op Athenestraat 31: Consultatiebureau T 088-9959595.

BEZORGING Marja van den Broek T 535 82 62 e-mail: [email protected] en 44 vrijwilligers.

FYSIOTHERAPEUTEN en OEFENTHERAPEUT (4e etage) Sieb Makelaar en Frank van het Kaar, algemeen fysiotherapeuten. Annet de Jong, psychosomatisch

BRIEVEN voor de redactie van de Open Brief: Postbus 4090, 2003 EB Haarlem. BANKREKENING Open Brief: Rabobank 38.44.81.558 t.n.v. Krant Gezondheidscentrum te Haarlem.

ILLUSTRATIES Annelie Versteeg

Open Brief Briandlaan 11-13, 2037 XE Haarlem

Recommend Documents