OP DIT MOMENT ZIJN ER WERELDWIJD 45 MILJOEN MENSEN DRONKEN EN 1338 ANDERE NUTTELOZE FEITEN Samengesteld door John Lloyd, John Mitchinson en James Harkin met de hulp van de QI-elfen Anne Miller, Andrew Hunter Murray, Anna Ptaszynski en Alex Bell.
isbn 978-90-225-7461-4 isbn 978-94-023-0464-0 (e-boek) nur 370 Oorspronkelijke titel: 1,339 QI Facts To Make Your Jaw Drop Oorspronkelijke uitgever: Faber & Faber, Londen Vertaling: Theo van der Ster Omslagontwerp: Bart van den Tooren | BVDT Zetwerk: Mat-Zet bv, Soest © 2013 QI Ltd © Nederlandse vertaling 2015 Meulenhoff Boekerij bv, Amsterdam Niets uit deze uitgave mag openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, internet of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
INHOUD
Inleiding 7 1339 feiten 13 Over onze bronnen 297 Over de auteurs 299
INLEIDING
De waarheid is de dochter van de zoektocht. – ARABISCH SPREEKWOORD
Bij het schrijven van Loeien koeien in het Nederlands? hadden we ons ten doel gesteld 1.000 onvergetelijke weetjes te verzamelen. Daarvoor hebben we al onze vondsten van de afgelopen tien jaar bij elkaar gelegd: ongelooflijke vergelijkingen (er huizen 1.000 keer zoveel bacteriën in onze ingewanden als er sterren zijn in het melkwegstelsel); verbluffende statistieken (één man produceert in 2 weken genoeg sperma om elke vruchtbare vrouw op aarde te bevruchten); feiten die je nooit zou verwachten (in de Verenigde Staten wordt geen enkel boek zo vaak uit winkels gestolen als de bijbel) en absurde weetjes voor tijdens de koffie (de tweede voornaam van Richard Gere is Tiffany).
7
Toen we alles wat we hadden verzameld bij elkaar hadden gelegd, hadden we 1.227 feiten. Dat leek ons een interessanter en beter getal dan 1.000. Tijdens het redigeren en rangschikken van het materiaal deden we een verrassende ontdekking: de feiten bleken een eigen leven te leiden. In plaats van levenloze wetenswaardigheden gedroegen ze zich meer als energieke moleculen die popelden om bindingen aan te gaan met andere feiten om hun verhaal meer inhoud en betekenis te geven. Alles wat wij hoefden te doen, was de beste combinaties voor dit boek te behouden. Dat was een erg leuk proces, maar het betekende wel dat we de ruif tot de rand moesten vullen om het aantal mogelijke combinaties zo groot mogelijk te maken. En toen we de eindstreep in zicht hadden, beseften we al dat de stapel vreemde en wonderbaarlijke feiten waar we niet aan toe waren gekomen de kern van een nieuw boek vormde. We zeggen altijd tegen onze onderzoekers dat ze alleen maar wat langer en nauwkeuriger hoeven te zoeken als ze het beste materiaal willen vinden. Dat is onze leidraad geweest bij het samenstellen van dit tweede boek. Als je je eenmaal in de feitenmodus bevindt, zo is ons gebleken, dan zie je opeens overal nieuwe verbazingwekkende feiten die om aandacht roepen en bij wijze van spreken smeken om een
8
plekje in het boek. We hopen dat de combinaties die op dezelfde manier tot stand zijn gekomen de goedkeuring van de lezer kunnen wegdragen. En om met Groucho Marx te spreken, als ze je niet bevallen… nou, dan hebben we nog genoeg andere.
John Lloyd, John Mitchinson en James Harkin
9
Feiten zijn voor de geest wat voedsel is voor het lichaam. – EDMUND BURKE (1729-1797)
Dit boek telt 1339 feiten.
Peru telt 1339 bankfilialen.
Onder de Texaanse buitenlucht staan 1339 beeldhouwwerken.
In de Chinese havenstad Wenzhou staan 1339 christelijke kerken.
Er zijn 1339 illegale fabrieken in Samanabad, Pakistan.
13
Pakistan betekent ‘Land der reinen’ in het Urdu en het Perzisch.
Wasmiddel wordt in het Urdu gewoonlijk surf genoemd.
Op de Chinese televisie mag onder etenstijd geen reclame voor aambeienzalf worden vertoond.
Op 1 op de 7 bankbiljetten kunnen sporen van anale bacteriën worden aangetroffen.
Baby’s worden zonder bacteriën in hun lichaam geboren.
In Spanje en Portugal is een infant een prins van den bloede die geen troonopvolger is. In
14
het Latijn betekent infant zoveel als ‘kind’ of ‘kan niet spreken’. In het Nederlands verwijst ‘infantiel’ naar kinderlijk en ‘infanterie’ naar voetvolk, waarbij de betekenis is verschoven van kind naar jonge man en knecht.
‘Bow-wow’, ‘Ding-dong’, ‘Pooh-pooh’ en ‘La-la’ zijn theorieën over de oorsprong van taal.
De echte naam van Winnie de Poeh is Beer Edward.
IJsberen en grizzlyberen zijn in de verte aan elkaar verwant en kunnen paren. Een jong dat daaruit voortkomt wordt een ijsgrizzly of een pizzly (een samentrekking van polar bear en grizzly bear) genoemd.
15
Flappers waren in de jaren twintig zelfbewuste vrouwen die hun haar kort knipten en de regels aan hun laars lapten.
Kakkerlakken bestonden al 120 miljoen jaar voordat de dinosauriërs op het toneel verschenen.
De Himalaya is pas 25 miljoen jaar na het uitsterven van de dinosauriërs ontstaan.
Alle bergen op Titan (een van de vele manen van Saturnus) zijn genoemd naar bergen in In de ban van de ring.
J. R. R. Tolkien en Adolf Hitler hebben allebei gevochten in de Slag aan de Somme.
16
Tijdens de jaren dat Hitler aan de macht was, kreeg elk pasgetrouwd stel een exemplaar van Mein Kampf.
Mussolini zei over Mein Kampf: ‘Een slaapverwekkend boekwerk waar ik nooit doorheen ben gekomen.’
In Groot-Brittannië is het huisblad van supermarktketen Tesco de meest gelezen publicatie. Wereldwijd gooit ook de catalogus van Ikea hoge ogen.
Een pak melk uit de supermarkt kan melk van meer dan duizend verschillende koeien bevatten.
17
De gemiddelde Brit eet in zijn leven 8 koeien, 36 schapen en 36 varkens. Nederlanders eten beduidend minder schapen (2,5 lammetjes) en ook slechts 3 koeien en maar 27 varkens. Met 490 kippen per jaar eet de gemiddelde Nederlander tijdens zijn leven 522 dieren.
Een rauwe wortel leeft nog als je hem opeet.
De helft van al het geproduceerde voedsel in de wereld wordt weggegooid.
Elk uur wordt er in Groot-Brittannië genoeg afval geproduceerd om de Albert Hall mee te vullen. (De Albert Hall in Londen heeft 5272 zitplaatsen. Ter vergelijking: Carré heeft er 1756.)
18
Als de Albert Hall een vrieskist was, zouden alle sterrenstelsels in het waarneembare heelal erin passen als deze de grootte zouden hebben van erwten.
Howard Hughes had een meetlat op zijn hotelkamer om de erwten die hij bij zijn maaltijden bestelde te kunnen meten. Als ze te groot waren, stuurde hij ze terug.
Huisdieren kunnen evenals mensen lijden aan een dwangstoornis. In het geval van mensen heet dat ocd (obsessive compulsive disorder ofwel obsessief-compulsieve stoornis); in het geval van honden spreekt men van ccd (canine (hondachtige) compulsive disorder).
Duitsers hebben een term voor hardlopen met hun hond: ‘Dogging ist jogging mit
19
dem Hund.’ In Engeland is dogging seks in de openlucht, liefst met toeschouwers.
Het reukvermogen van een bloedhond is 100 miljoen keer zo sterk als dat van een mens.
De helmen van astronauten zijn uitgerust met een klein stukje klittenband voor als ze aan hun neus willen krabben.
Volgens de officiële website van Velcro (de maker van klittenband) bestaat klittenband helemaal niet.
Splenda is een insecticide dat door een communicatiestoornis als zoetje op de markt is gebracht. De assistent die het middel moest onderzoeken, verstond taste (proeven) in plaats van test. 20
