Op De Wonderboom: Protocol School en Scheiding Op De Wonderboom De protocollen van De Wonderboom hebben als doel u over een onderwerp goed te informeren en tegelijk aan te geven hoe De Wonderboom hier mee om gaat. De protocollen van De Wonderboom zijn op de website te downloaden.
Inleiding
In dit protocol willen wij een aantal uitgangspunten vastleggen rondom (echt)scheiding. Als school worden we geconfronteerd met kinderen waarvan de ouders gaan scheiden of zijn gescheiden. Uitgangspunt voor de school is dat het belang van het kind voorop staat en dat de school neutraal is. Dit beleid moet ervoor zorgen dat de informatie voorziening goed is geregeld. De definities van de gehanteerde termen en de wettelijke bepalingen die uitgangspunt voor dit protocol vormden vindt u in bijlage 1.
1.
Verdeling gezag en zorg tussen de ouders
Als ouders getrouwd waren, behouden zij na de echtscheiding in principe beiden het gezag over hun kind. Als ouders ongehuwd samenwoonden heeft de moeder automatisch (‘van rechtswege’) het gezag over het kind. De vader die het kind heeft erkend kan samen met de moeder bij het gezagsregister van de rechtbank gezamenlijk gezag over het kind laten registreren. Na echtscheiding kan de zorg op verschillende manieren verdeeld worden: ouders gaan een co-ouderschap aan, d.w.z. dat het kind bij beide ouders woont (afwisselend een periode bij de ene ouder en een periode bij de andere ouder). het kind woont voornamelijk bij één van de ouders (dit wordt in dit document de ‘hoofdouder’ genoemd) en een contact/zorgregeling (omgangsregeling) hebben met de andere ouder. het kind kan bij één van de ouders (de hoofdouder) wonen en de andere ouder sporadisch zien . het kind kan bij één van de ouders (de hoofdouder) wonen en geen contact meer hebben met de andere ouder. Het kan ook voorkomen dat een ouder geen gezag (meer) heeft. De school vraagt bij aanmelding of later als er sprake is van (echt)scheiding om de checklist (zie bijlage 2) in te vullen. Deze lijst geeft de school duidelijkheid over de situatie in uw gezin. Om misverstanden te voorkomen wordt aan beide ouders gevraagd om deze te ondertekenen.
2.
Richtlijnen van De Wonderboom m.b.t. informatieverstrekking aan gescheiden ouders Beide ouders zijn ook na een scheiding onze partner in onderwijs en opvoeding. In goed overleg hopen we hieraan mede vorm te geven middels onderstaande richtlijnen: De school gaat ervan uit dat het in principe de verantwoordelijkheid is van de ouders zelf om de informatie aan elkaar door te geven. De ouders blijven immers samen verantwoordelijk voor de zorg voor het kind. Ouders zijn, ook als ze gescheiden zijn, samen van harte welkom op de tijd die ingeruimd is om de vorderingen van hun kind te bespreken. Indien dit niet mogelijk is, vragen wij ouders om samen te bepalen wie van hen beiden naar de afspraak komt en de uitslag daarvan ook weer communiceert met de andere ouder. Indien beide ouders het ouderlijk gezag hebben en de leerling woont bij één van de ouders dan zal de informatie worden verstrekt aan de ouder bij wie de leerling in huis woont, de zogenaamde hoofdouder. Hierbij gaat de school ervan uit dat alle informatie welke door de school aan de hoofdouder wordt verstrekt door die ouder aan de andere ouder wordt doorgegeven. De niet-hoofdouder kan de nieuwsbrieven of andere informatie, die voor het kind van belang is, via de e-mail ontvangen. Nieuwsbrieven (de INFO), de schoolgids en de kalender zijn ook op de website van de school te lezen.
3.
Informatieplicht school
Gescheiden ouders hebben informatierecht volgens het Algemeen burgerlijk wetboek (art 377c). Hierin staat dat de school de ouder waarbij het kind niet woont desgevraagd op een gelijke wijze dezelfde informatie dient te verschaffen, net als zij de hoofdouder informatie geeft. Onder informatie in deze wordt verstaan: alle relevante zaken betreffende de leerling en de schoolorganisatie zoals: rapporten, nieuwsbrieven, voortgangsrapportages, de schoolgids en ouderavonden. Soms verloopt de communicatie tussen de ouders zo stroef, dat het doorgeven van de informatie door de ene ouder naar de andere ouder tekortschiet en onze richtlijnen (onder punt 2 beschreven) niet toereikend zijn.
1
Op De Wonderboom: Protocol School en Scheiding
Als de school weet dat er geen omgang is tussen een ouder en het kind, mag zij niet zonder meer genoegen nemen met de richtlijn dat de hoofdouder de andere ouder zal voorzien in de informatieverstrekking. Als een ouder dit op school kenbaar maakt, maken wij met de betreffende ouder nadere afspraken, zoals het toezenden van het rapport of een afzonderlijk gesprek met beide ouders. De Wonderboom geeft op deze manier vorm aan het educatief partnerschap dat zij met beide ouders wil onderhouden.
4.
Ouder zonder gezag
De wettelijke plicht tot informatie geldt ook t.a.v. een ouder die niet met het gezag belast is, wanneer deze ouder daarom vraagt, maar nooit meer dan de ouder met ouderlijk gezag. Alleen in het geval van zwaarwegende argumenten mag men hiervan afwijken, d.w.z. als men kan aantonen dat informatieverstrekking niet in het belang van het kind is. Het is niet voldoende als de ouder met het gezag zich verzet tegen het verstrekken van informatie aan de ex-partner, of niet in het belang van het kind acht. Deze ouder zal dit moeten onderbouwen met bij voorkeur een gerechtelijke uitspraak waarin een beperking van de informatieplicht is opgehouden.
5.
Informatie aan derden
Informatie over het kind zal niet aan anderen dan aan ouders (volgens art. 1:377 c van het Burgerlijk Wetboek) worden verstrekt. Uitzonderingen op die regel gelden onder andere voor instanties als ‘Veilig Thuis’ (het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling) en de schoolarts. Volwassenen (verzorgers, pleegouders, de biologische vader die het kind niet heeft erkend ) die een duidelijke zorg rol binnen het gezin hebben vormen ook een uitzonderingspositie. Zij mogen informatie krijgen mits de zorg rol heel duidelijk is, maar ook nooit meer dan de ouder met ouderlijk gezag. De school mag dan de afweging maken of de informatie noodzakelijk is voor de ontwikkeling van de leerling. De school mag dit doen als de wettelijke vertegenwoordiger weigert om toestemming te verlenen voor het doorgeven van belangrijke persoonsgebonden informatie. Indien sprake is van de situatie dat een ouder een nieuwe relatie aangaat, dan zal de school geen informatie verschaffen aan de nieuwe partner van de ouder zonder de hierboven genoemde belangenafweging. Uitgangspunt voor de school is dat het belang van het kind voorop staat en dat de school neutraal is. Indien de ouder wenst dat de nieuwe partner samen met de ouder bij bijvoorbeeld rapport- of voortgangsgesprekken aanwezig is, dan zal in overleg worden bezien of en op welke wijze hieraan gehoor kan worden gegeven.
6.
Beslissingsrecht
Beide ouders met gezag hebben beslissingsrecht als het o.a. gaat om: inschrijving op een school (andere basisschool of school voor voortgezet onderwijs) overplaatsing naar een andere school (sbo) onderzoek door een externe deskundige
2
Op De Wonderboom: Protocol School en Scheiding
7.
Inlichten school m.b.t. wijzigingen van de Burgerlijke Staat
Voor een juiste en zuivere toepassing van de regels en richtlijnen van dit protocol is het van belang dat ouders de school op de hoogte stellen indien er wijzigingen zijn met betrekking tot hun Burgerlijke Staat. Indien als gevolg van een scheiding de situatie ontstaat dat één of beide ouders niet meer belast is met het ouderlijk gezag, dan is de betreffende ouder verplicht om afschriften van de officiële stukken waarin dit is vastgelegd, waaronder bepalingen ten aanzien van het ouderlijke gezag, bezoekrecht en dergelijke, te overhandigen aan de school. De betreffende stukken zullen in het leerlingendossier worden bewaard. Uiteraard zal hierbij uiterste zorgvuldigheid worden betracht. Mocht de betreffende ouder dit nalaten, dan zal de school niet gehouden kunnen worden aan een correcte uitvoering van het onderhavige protocol.
8.
Onderlinge problemen tussen ouders
De school heeft primair het belang van het kind voor ogen en is onpartijdig ten aanzien van problematiek die met de scheiding van de ouders te maken heeft. De school is gericht op onderwijs, waarbij onder meer veiligheid en rust van het kind gewaarborgd dienen te worden. Om die reden is het niet toegestaan dat ouders hun onderlinge relationele problemen of conflicten op school of via school beslechten.
9.
Aanwezigheid bij activiteiten
Soms vinden er activiteiten plaats op school waarbij ouders welkom zijn, bijvoorbeeld: inloopmomenten, afsluitingen van een thema of afscheidsavonden. De school gaat er vanuit dat ouders in goed overleg met elkaar beslissen wie daarbij aanwezig is. Dat kunnen beide ouders zijn, beide ouders met hun partner of beide ouders tijdens een gedeelte van de activiteit. Uitgangspunt is dat het belang van het kind niet wordt geschaad. Voor het kind kan het belastend zijn, als beide ouders aanwezig zijn en het kind de spanning tussen de ouders aanvoelt.
10. Wijziging geslachtsnaam Het komt soms voor dat een ouder ten gevolge van een (echt)scheiding een andere achternaam (geslachtsnaam) van het kind opgeeft aan school. Bijvoorbeeld de meisjesnaam van de moeder of die van een nieuwe partner. Dat is echter niet mogelijk zonder dat daartoe eerst een verzoek tot naamswijziging bij de rechter wordt ingediend. In ieder geval zal de school niet toestaan dat het kind wordt ingeschreven onder een andere naam dan de officiële (volgens de GBA), zonder dat de rechter in de geslachtsnaamwijziging heeft toegestemd.
Bijlagen: 1. Definities van de gehanteerde termen 2. Checklist voor niet-samenwonende ouders ten behoeve van de school
3
Op De Wonderboom: Protocol School en Scheiding
Bijlage 1:
Definities van de gehanteerde termen en wettelijke bepalingen voor scholen
Definities van de gehanteerde termen Wie zijn ouders van een kind? In dit protocol wordt over ouders gesproken die volgens de wet vader of moeder zijn. Daarmee bedoelen we meestal de biologische moeder en vader, en dat zijn niet altijd de ouders in de zin van de wet. De moeder van het kind is de vrouw: - uit wie het kind is geboren; - die het kind heeft geadopteerd. De vader is in ieder geval: - de man die met de moeder getrouwd was (is) toen (als) het kind geboren was (is); - de man die het kind heeft erkend of geadopteerd; - de man wiens vaderschap door de rechter is vastgesteld. Wat is ouderlijk gezag? In Nederland staan alle minderjarigen (kinderen onder de 18 jaar) onder gezag. Meestal hebben de ouders samen het gezag; ‘ouderlijk gezag’. Het gezag kan ook worden uitgeoefend door een ouder en een niet-ouder samen (bijvoorbeeld de partner van een vader of moeder). Dit wordt ‘gezamenlijk gezag’ genoemd. Als ouders scheiden, behouden zij in principe beiden het gezag over het kind. Als een ander dan de ouder(s) het gezag uitoefent wordt dit ‘voogdij’ genoemd. Hoofdouder/verzorgende ouder: De ouder bij wie de leerling het meest in huis woont. In het geval van co-ouderschap: de ouder wiens adresgegevens ten behoeve van de registratie (volgens de GBA) van de leerling zijn gemeld.
Wettelijke bepalingen voor scholen Belangrijkste wettelijke bepalingen informatieverstrekking gescheiden ouders : Artikel 1:377b BW. De met het gezag belaste ouder heeft op grond van dit artikel uit het Burgerlijk Wetboek de verplichting de andere ouder op de hoogte te houden van gewichtige aangelegenheden die het kind betreffen. Artikel 1:377c BW. De school is in principe verplicht een ouder die niet het ouderlijk gezag heeft, desgevraagd van beroepshalve beschikbare informatie te voorzien over belangrijke feiten en omstandigheden die het kind of de verzorging en opvoeding van het kind betreffen. Art. 1:377c BW kent twee beperkingen voor het verstrekken van informatie. De informatie wordt niet verstrekt als de school de informatie niet op gelijke wijze aan de ouder met het ouderlijk gezag zou verschaffen of als het belang van het kind zich tegen het verschaffen van de informatie verzet. Artikel 11 van de Wet op het primair onderwijs (WPO) en Artikel 23b van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) bepalen dat de school over de vorderingen van de leerlingen rapporteert aan hun ouders.
4
Op De Wonderboom: Protocol School en Scheiding
Bijlage 2:
Checklist voor niet-samenwonende ouders ten behoeve van de school
Ik ben de vader/moeder van (voor- en achternaam van het kind of kinderen):
De gezagssituatie over ons kind/onze kinderen is als volgt geregeld: o Het gezag berust bij beide ouders gezamenlijk o Alleen de moeder heeft het gezag o Alleen de vader heeft het gezag o Anders, namelijk: …..
Wij hebben de zorg voor ons kind / kinderen als volgt verdeeld: O wij zorgen als co-ouders voor onze kinderen (er is een regeling aanwezig) O de moeder zorgt hoofdzakelijk voor de kinderen O de vader zorgt hoofdzakelijk voor de kinderen O anders, namelijk:
De rechter kan bepalen (de ouders kunnen dat ook onderling bepalen) bij wie van de ouders ‘de gewone verblijfplaats’ van het kind is. De gewone verblijfplaats is het adres waar het kind volgens de Gemeentelijke Basis Adminstratie is ingeschreven. De gewone verblijfplaats van het kind/de kinderen volgens de gemeentelijke basisadministratie is bij: o De moeder o De vader o Anders, namelijk: ……….. Een zorg- of omgangsregeling tussen het kind en ‘de andere ouder’ kan na onderling overleg van de ouders geregeld worden. Meestal wordt de regeling vastgelegd in een ouderschapsplan. In andere gevallen bepaalt de rechter de zorg- of omgangsregeling. Soms ontzegt de rechter één van de ouders het recht op omgang. Is er sprake van een zorg- of omgangsregeling van de kinderen/het kind met de ouder bij wie ze volgens de Gemeentelijke Basis Administratie niet wonen? o Ja o Nee Indien ja, die zorg- of omgangsregeling is: o Bepaald door de rechter o Onderling afgesproken Anders, namelijk: …………… U geeft als ouders uitvoering aan de volgende zorg- of omgangsregeling: ....... Heeft de rechter één van de ouders het recht op omgang met het kind/de kinderen ontzegd? o Nee o Ja, namelijk de moeder o Ja, namelijk de vader Eventuele toelichting: ……………
Volgens art. 1:377 c van het Burgerlijk Wetboek hebben beide ouders recht op informatie betreffende de schoolontwikkeling van hun kind/kinderen, ook als één van de ouders niet is belast met het gezag, en om die informatie vraagt. Zijn er volgens u in het belang van uw kind/kinderen redenen om vanuit school één van de ouders die informatie te onthouden? o Nee o Ja, namelijk:……………
5
Op De Wonderboom: Protocol School en Scheiding
Zijn er tussen u beiden afspraken gemaakt over het halen en brengen van uw kind/kinderen van en naar school? Zo ja, welke?
Oudergesprekken: O gezamenlijk O alleen met de ouder die hoofdzakelijk voor het kind zorgt , volgens richtlijnen van De Wonderboom (punt 2) O anders, namelijk:
Bijzonderheden:
Handtekening moeder:
Handtekening vader:
Naam:
Naam:
Datum:
Datum:
Plaats:
Plaats:
6
