Op de website van de Gearhing staan in het Algemeen Gedeelte van de Schoolgids Webadres: ( zie ook pag. 53 voor de onderwerpen)

1

Verwijzing naar Algemeen Gedeelte Op de website van de Gearhing staan in het Algemeen Gedeelte van de Schoolgids Webadres: www.gearhing.nl ( zie ook pag. 53 voor de onderwerpen)

INHOUDSOPGAVE SCHOOLGIDS ‘09-’10

BLZ.

1

Een woord vooraf

3

1. De school

5

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

5 5 6 6 6 7

Richting De naam van de school. Het adres van de school Situering van de school De grootte van de school Wie werken er op school en wat is hun functie?

2. Waar de school voor staat 2.1 2.2

De visie van De Pikeloer Onze missie

8

8 11

3. De organisatie van het onderwijs

12

3.1 3.2 3.3

12 13 14

De organisatie van de school De taken van de teamleden De activiteiten voor de kinderen

4. De zorg voor de kinderen. 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6

Opvang nieuwe leerlingen . De interne zorg (WSNS) De leerling gebonden financiering (LGF) De begeleiding van de overgang van kinderen naar andere scholen Buitenschoolse activiteiten voor kinderen Schoolarts

22

22 22 26 28 29 30

5. De leraren

32

6. De ouders

34

6.1 6.2 6.3

34 34 36

Het belang van betrokkenheid van ouders Informatievoorziening aan de ouders over het onderwijs en de school Medezeggenschap

2

6.4 6.5 6.6 6.7 6.8

Overblijfmogelijkheden (TSO) Klachtenprocedure Vrijwillige ouderbijdrage Schoolverzekering voor leerlingen Hoofdluisbestrijding

37 38 38 39 39

7. De ontwikkeling en de resultaten van het onderwijs in de school

40

7.1 7.2 7.3 7.4

39 39 41 42

Doel van het onderwijs Activiteiten ter verbetering van het onderwijs Resultaten leerlingvolgsysteem en bijbehorende toetsen Andere resultaten

8. Regeling school- en vakantietijden

44

8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7

44 44 45 45 46 46 47

Schooltijden Vakantietijden Verlofregeling Klokurentabel vak- vormingsgebieden Ongewenste omgangsvormen Veiligheid Diverse wetenswaardigheden, goed om te weten…

9. Namen en adressen

50

9.1 9.2

50 51

Van direct bij de school betrokken instanties Van externe instanties

10. Lijst van gebruikte afkortingen.

52

Verwijzing naar Algemeen Gedeelte Schoolgids Gearhing

53

3

EEN WOORD VOORAF Voor u ligt de schoolgids van onze school 'De Pikeloer' voor het schooljaar 2009-2010. In deze gids staan de meest actuele gegevens die voor u van belang kunnen zijn. Sommige data zijn aan het begin van het nieuwe schooljaar nog niet bekend of nog niet vastgesteld. Informatie over dergelijke zaken krijgt u zo spoedig mogelijk na het bekend worden daarvan via de maandelijkse Nieuwsbrief of losse mededelingen. De schoolgids is een informatief document dat elk jaar ten behoeve van ouders opnieuw verschijnt, waarin het functioneren van de school wordt beschreven. Het betreft hier het schoolspecifieke gedeelte. Hiernaast is er ook een ‘algemeen gedeelte’ waarin gegevens staan die voor alle scholen in ons samenwerkingsverband gelden, dit kunt u vinden op de website van de Gearhing; www.gearhing.nl. Hierin kunt u informatie vinden over bijv. de klachtenregeling, leerplicht, etc. Waarom een schoolgids voor ouders? Scholen verschillen in manier van werken, in sfeer en in wat kinderen er leren. Deze schoolgids laat zien wat ouders van ‘De Pikeloer’ kunnen verwachten en wat onze school voor een kind kan betekenen. De schoolgids kan gezien worden als een openbare verantwoording van de school aan de ouders over de doelen die worden nagestreefd, de activiteiten die daartoe worden ondernomen en de resultaten die daarmee worden bereikt. Wat staat er in deze schoolgids? Alles waarvan wij denken dat belangrijk is voor U om te weten, zoals: - de werkwijze van de school - doelen van het onderwijs en de resultaten die met het onderwijsleerproces worden bereikt - wijze waarop de zorg voor kinderen (leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften) georganiseerd is - de wijze waarop de verplichte onderwijstijd benut wordt en de school- en vakantietijden - de regeling van de vrijwillige financiële ouderbijdrage - schoolregels, ADV- dagen van leerkrachten enz. - etc. Wie hebben aan de schoolgids gewerkt? Het onderwijzend personeel van de school heeft zijn bijdrage aan het tot stand komen van deze gids geleverd. Ook de medezeggenschapsraad heeft een bijdrage geleverd die te vinden is op de pagina met het kopje Medezeggenschap.

4

Wanneer wordt de schoolgids uitgereikt? Als alle gegevens die de schoolgids zo actueel mogelijk maken, bekend zijn worden die verwerkt en kan de schoolgids uitgegeven worden. Het streven is om dat aan het eind van een schooljaar, vlak voor de zomervakantie rond te hebben. Vaak gebeurt het echter dat belangrijke gegevens niet op tijd beschikbaar zijn, in dat geval wordt de gids zo spoedig mogelijk na de zomervakantie uitgereikt. De webversie van de schoolgids is te raadplegen op: www.wiuwert.nl > obs ‘De Pikeloer’. Verzoek aan ouders om te reageren Het kan zijn dat u opmerkingen, aanvullingen of suggesties heeft voor verbetering van de schoolgids voor het volgend schooljaar; graag horen wij die dan van U. Ik ga er van uit dat deze schoolgids in voldoende mate antwoord geeft op uw vragen, mocht dat onverhoopt niet het geval zijn dan kunt u altijd met ons contact opnemen. Ik vertrouw er op dat wij met elkaar een goed schooljaar tegemoet gaan! Wiuwert juni 2009

Henk Nijp, directeur

5

1. DE SCHOOL 1.1. Richting: ‘De Pikeloer’ is een school voor openbaar onderwijs. Onze school is daarom toegankelijk voor alle kinderen. Onze school gaat uit van de in onze maatschappij min of meer algemeen aanvaarde normen en waarden. De leerkrachten zullen dan ook proberen om de kinderen zodanig te begeleiden, dat zij in staat zijn om in vrijheid, verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid en solidariteit samen te leven. Er wordt gestreefd naar het bieden van een opvoedingsklimaat, waarin kinderen zich beschermd, veilig en weerbaar kunnen voelen. Iedere leerling wordt door de leerkrachten zoveel mogelijk gestimuleerd tot het optimaal ontwikkelen en benutten van de persoonlijke vermogens en talenten. Er wordt hierbij vanzelfsprekend aandacht besteed aan de behoeften van het individuele kind. Ook vinden wij het belangrijk om de positieve elementen van het 'samen bezig zijn' te handhaven. Dit zeker ook gezien de grote waarde die we hechten aan een goede sociale ontwikkeling. Verder trachten wij ons onderwijs dusdanig in te richten dat de leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doorlopen en na het verlaten van onze school in groep 8 voldoende basiskennis hebben verworven om met een goede kans op succes een voor hun geschikte vorm van voortgezet onderwijs te kunnen volgen. Een goed en open contact tussen thuis en school vinden wij erg belangrijk evenals de contacten met de dorpsgemeenschap. Gedurende het schooljaar zijn er dan ook regelmatig contactmomenten met ouders en de school zal ook vaak meewerken aan, en betrokken zijn, bij aangelegenheden die in Wiuwert/Britswert plaatsvinden. Te denken valt hierbij aan het dorpsfeest, open dagen e.d. ‘De Pikeloer’ maakt deel uit van het samenwerkingsverband Gearhing. Binnen dit samenwerkingsverband is iedere school verantwoordelijk voor zijn eigen kwaliteitsbeleid. 1.2 De naam van de school: Nadat de school in 1985 ingrijpend was verbouwd, werd er een naam voor de school gezocht. Mevr. T. Ponne-Bilstra, de echtgenote van het toenmalige Hoofd der School, stelde de naam ‘De Pikeloer’ voor. In het eerste deel van Waling Dykstra's "Uit Frieslands Volksleven" staat een verhaal geschreven van het meisje Pike uit Wiuwert. Het verhaal speelde zich af in de tijd dat Wiuwert nog een vissersplaatsje aan de oude Middelzee was. Waling Dykstra (18211914) was een belangrijke Friese volksschrijver in de tweede helft van de negentiende eeuw. Hij schreef:

Pikeloer............

B

ij het dorpje Wieuwerd in Baarderadeel is eene opvaart, die daar in den omtrek Pikeloer wordt genoemd. Daar woonde weleer een schipper, die huis hield met zijn eenige

6

dochter Pike. Het meisje heette, naar ik geloof eigenlijk Pietje, maar haar vader, die heel veel van haar hield, noemde haar altijd Pike, omdat hem deze naam lieflijker in de ooren klonk. En tengevolge hiervan noemden de dorpsgenooten haar ook nooit anders dan Pike. Wanneer de vader met zijn schip op reis was en Pike hem terug verwachtte, dan stond zij, lang eer hij tehuis kon zijn, reeds op den wal langs de vaart te turen of zij het schip ook in de verte kon zien. En dan zeiden de buren: "Pike stiet wer op'e loer." (Pike staat weer op den uitkijk). Dit gebeurde zoo dikwijls, dat zij van lieverlede altijd Pikeloer werd genoemd. En onwillekeurig ging de naam over op de vaart, bij welke zij zo menigwerf stond te loeren. De goede vaderlievende Pike is reeds lang geleden als een rimpelig oudje ten grave gedaald, maar hare nagedachtenis blijft leven in den naam Pikeloer, die de vaart nog steeds draagt. 1.3 Het adres van de school: o.b.s. ‘De Pikeloer’ Labadistendyk 7 8637 VJ Wiuwert tel. : 058-2501717 e-mail: [email protected] www.wiuwert.nl banknr.: 334792495 In het logo van de school is ‘Pike’ afgebeeld. 1.4. De situering van de school ‘De Pikeloer’ is de enige school in Wiuwert/Britswert. Alle groepen zijn ondergebracht in één gebouw. De school is in het schooljaar 2004 / 2005 ingrijpend verbouwd en bestaat uit 3 groepslokalen, een gemeenschapsruimte, een royale hal en enkele nevenruimten. De gymnastieklessen vinden vanaf de zomervakantie tot eind april plaats in een van de sportaccommodaties van de gemeente Littenseradiel 1.5. De grootte van de school Onze school heeft op dit moment 34 leerlingen en is daarmee een van de kleinere scholen van de gemeente.

7

1.6. Wie werken er op school en wat is hun functie?

H. Nijp directeur groepsleerkracht 6, 7 en 8 Gibbeflecht 22 9022 AJ Mantgum 058 – 2501680

S. Okkema - Overal IB-taken De Singel 15 8734 HP Easterein 0515 - 332221

A. Vogel plaatsvervangend directeur, groepsleerkracht 3, 4 en 5 De Grêft 17 9022 CB Mantgum 058 – 2501727

A. Posthumus groepsleerkracht gr. 1, 2 (en 3) Alddyk 1 9035 AW Dronrijp 0517 - 231885

C. de Vries groepsleerkracht gr. 3, 4 en 5 Klaeiterp 4 8637 VT Wiuwert 058 - 2501318

S. Bethlehem godsdienstonderwijs Fleardyk 6 8629 RE Skearnegoutum 0515 – 412142

E. de Vries groepsleerkracht 6, 7 en 8 Bornialeane 20 9024 EM Weidum 058 - 2519855

Effektief Groep, (LSB Schoonmaak B.V.) Anne Wadmanwei 2B / 2C 8914 BD LEEUWARDEN 058 - 21 20 806 F. Hazenberg / schoonmaakster

Godsdienstleerkracht Mevr. S. Bethlehem (juf Sybrig) verzorgt de lessen godsdienstonderwijs. Deze lessen zijn bestemd voor de leerlingen van de groepen 6, 7 en 8 en zijn facultatief. De inhoud van de lessen valt buiten de verantwoordelijkheid van de school. Bovengenoemde godsdienstlessen worden dit schooljaar gegeven op donderdagochtend na de pauze.

8

2. WAAR DE SCHOOL VOOR STAAT 2.1. De visie van 'De Pikeloer' Algemeen Wij willen de kinderen de gelegenheid bieden om zich naar eigen mogelijkheden optimaal te ontwikkelen. 'De Pikeloer' is een 'lerende organisatie', daaronder verstaan we een schoolorganisatie die onophoudelijk ín beweging' is en zich steeds blijft doorontwikkelen. De school zal als lerende organisatie moeten inspelen op de snelle veranderingen in de maatschappij. Pedagogisch klimaat Onze school gaat uit van de in onze maatschappij min of meer algemeen aanvaarde normen en waarden als: - gelijkwaardigheid - respect - verantwoordelijkheid - solidariteit Er wordt gestreefd naar het bieden van een opvoedingsklimaat, waarin kinderen zich beschermd, veilig en weerbaar kunnen voelen. Erg belangrijk vinden we dat kinderen met plezier naar school gaan en dat er voldaan wordt aan drie basisbehoeften - het gevoel hebben iemand te zijn die iets kan - de behoefte om goede relaties te hebben met de leerkrachten en andere kinderen - binnen afspraken de vrijheid hebben om dingen zelf te mogen doen zonder voortdurend hulp of toestemming te hoeven vragen (autonomie) 'De Pikeloer' staat in een gemeenschap waar zowel het Fries als het Nederlands dagelijks gebruikt worden. We onderkennen de meerwaarde die deze taalsituatie met zich mee brengt. We willen dan ook dat de kinderen van deze mogelijkheid kunnen profiteren. Beide talen worden op school gebruikt, beleid op dit gebied wordt op termijn opnieuw geformuleerd. Onderwijskundig klimaat Onze onderwijsinhoudelijke organisatie en zorgstructuur zijn zodanig van opzet, dat continuïteit in ontwikkeling zoveel mogelijk wordt gewaarborgd. We proberen, waar mogelijk in nauwe samenwerking met ouders, een bijdrage te leveren aan het optimaal kunnen functioneren van elk kind op zijn of haar eigen niveau. Daarbij houden we rekening met de verschillen in ontwikkeling, begaafdheid, belangstelling en motivatie. Belangrijke doelen Iedere leerling wordt door de leerkrachten zoveel mogelijk gestimuleerd tot het optimaal ontwikkelen en benutten van de persoonlijke vermogens en talenten. - we willen de leerlingen een stimulerende en brede leeromgeving bieden (op emotioneel, cognitief, creatief, sociaal-cultureel en sportief gebied) - we willen dat onze leerlingen zich in die omgeving ontwikkelen tot zelfstandige, sociale mensen, die met een positief zelfbeeld de wereld tegemoet treden - wij willen een veilig ondersteunend en stimulerend schoolklimaat realiseren waarin we de saamhorigheid tussen leerkrachten en leerlingen bevorderen en waarin we de individuele ontwikkeling van kinderen en leerkrachten stimuleren

9

Vanzelfsprekend wordt hierbij ook aandacht besteed aan de behoeften van het individuele kind. Wij vinden het belangrijk om de positieve elementen van het ‘samen bezig zijn’ te handhaven, immers leren doe je van - en met elkaar. Verder trachten wij ons onderwijs dusdanig in te richten dat de leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doorlopen. En bij het verlaten van onze school na groep 8 voldoende basiskennis hebben verworven om met een goed kans op succes, een voor hen geschikte vorm van voortgezet onderwijs te kunnen volgen. Daarbij zetten we de volgende middelen in; Middelen - een gevarieerd onderwijsprogramma, dat maatschappelijk relevant is, rekening houdt met individuele verschillen tussen leerlingen en maatwerk biedt waar dat wenselijk en mogelijk is. - een leerstofaanbod met mogelijkheden tot differentiatie, zelfstandig werken, keuzewerk en samenwerking - leraren die professioneel, didactisch en pedagogisch handelen - een professionele opbrengst- en resultaatgerichte cultuur - laagdrempeligheid richting ouders Deze visie is onze richtlijn waarop wij onze planning en ons dagelijks handelen baseren. Onderstaande principes zijn voor onze school typerend wat betreft: • omgang met leerlingen / sfeer • de inhoud van het onderwijs • leerstrategieën • zorg Visie in relatie tot de omgang met de leerlingen

a. Wij hanteren het uitgangspunt dat ieder mens uniek is. Dit betekent: dat we vertrouwen in de leerlingen als persoon hebben dat we begrip tonen voor hun manier van 'zijn' dat we grenzen stellen daar waar veiligheid, ontwikkeling van het kind en de sfeer in de groep in gevaar komt.

b. Wij vinden dat elk kind zijn waarde heeft. Dit betekent: dat we streven naar een persoonlijke benadering die een goede persoonlijke groei stimuleert dat we kinderen willen leren op zichzelf te vertrouwen dat we kinderen willen motiveren door hulp te bieden en problemen te delen.

c. Wij willen de zelfstandigheid bevorderen. Dit betekent: dat we verantwoordelijkheid geven aan leerlingen, daar waar ze zelf verantwoordelijk voor kunnen en willen zijn; dat we tijd voor zelfstandig werken organiseren; dat we leerlingen vaardigheden leren zodat ze het werk (deels) zelf kunnen corrigeren Visie in relatie tot de inhoud van het onderwijs

10

a. Ons uitgangspunt is het centraal stellen van het kind in zijn ontwikkeling, ondersteund door een methodische aanpak, gebaseerd op de wettelijke verplichtingen Dit betekent: dat we de vak- en vormingsgebieden aanbieden dat we gevarieerde werkvormen hanteren dat we structuur bieden in onze school. dat we zorgen voor een ononderbroken ontwikkelingsproces b. Wij vinden dat de inhoud van het onderwijs moet aansluiten bij de zone van de naaste ontwikkeling van het kind. Dit betekent: dat we regelmatig de brede ontwikkeling observeren en/of registreren dat we gebruik maken van toetsen en een leerlingvolgsysteem dat we de resultaten van het leerlingvolgsysteem systematisch evalueren en gebruiken voor vervolgplanning ( monitoring) c. Wij willen rekening houden met de mogelijkheden (sociaal, emotioneel, verstandelijk, creatief), belangstelling en leerstijl van het kind. Dit betekent: dat we differentiëren in het aanbod en in de verwerking (basisstofherhaling-verrijking) dat we streven naar een rijke leeromgeving met een diversiteit aan onderwijsleermiddelen. Visie in relatie tot leren

a. In het onderwijzen en leren gaan we uit van een jaargroep. Dit betekent: dat onze inzet is dat ieder kind minimumdoelen kan halen dat we differentiëren in instructietijd dat we momenten voor zelfstandig werken organiseren b. Wij willen mogelijkheden creëren voor differentiatie in instructietijd. Dit betekent: mogelijkheden creëren om verkorte- en verlengde instructie te geven dat we op bepaalde tijden aan dag- of weektaken gaan werken dat we leerlingen elkaar laten helpen dat we samen leren en samenwerken. Visie in relatie tot de zorg Wij willen zoveel mogelijk leer- en /of gedragsproblemen goed opvangen binnen onze mogelijkheden. Dit betekent: dat we scherp observeren in de groep dat we een open en alerte houding hebben om problemen te signaleren dat we planmatig handelen en meetbare doelen stellen dat we tijdig hulp inschakelen van externe deskundigen of andere instanties.

11

2.2 Onze missie We hebben onze missie als volgt verwoord:

'De Pikeloer' vertrouwd, eigen en klein, waar iedereen zichzelf kan zijn ! 'De Pikeloer' is een kleine, laagdrempelige dorpsschool met korte lijnen waar men goed op de hoogte is met het wel en wee van de schoolbevolking. We vinden het belangrijk dat de kinderen met plezier naar school gaan. Immers, welbevinden is de basisvoorwaarde om tot leren te komen. In onze school willen we daarom een veilig klimaat creëren, waar kinderen zich vrij kunnen ontplooien. We verstaan hieronder dat kinderen hun eigen gedachten en gevoelens durven te uiten en zich hier vrij in voelen. Dit houdt ook in dat we op ‘De Pikeloer’ de kinderen willen leren respectvol met elkaar om te gaan. Daarnaast willen we ook dat de leerlingen veel leren in de breedste zin van het woord. Kortom: 'De Pikeloer' is een kleine school met veel ruimte en aandacht voor leren en voor elkaar.

12

3. DE ORGANISATIE VAN HET ONDERWIJS 3.1. De organisatie van de school De groepen Gezien het aantal leerlingen dat onze school bezoekt is het niet mogelijk om alle 8 groepen alleen in een klas te plaatsen. Daarom zijn er een drietal combinatiegroepen gevormd. De leerlingen van groep 1 en 2, de leerlingen van groep 3,4 en 5 en de leerlingen van groep 6,7 en 8 zitten in principe bij elkaar in een lokaal. Soms wordt er echter een andere combinatie gevormd, bv. bij bepaalde ‘crea’l-essen die in circuitvorm plaatsvinden of bij gymnastiek. Groepsgrootte Bij aanvang van het schooljaar 2009-2010 zijn de leerlingen als volgt over de groepen verdeeld: groep 5 - 4 leerlingen groep 1 - 4 leerlingen groep 2 - 6 leerlingen groep 6 - 5 leerlingen groep 3 - 4 leerlingen groep 7 - 4 leerlingen groep 8 - 2 leerlingen groep 4 - 5 leerlingen We starten in augustus met 34 leerlingen, in de loop van het schooljaar komen daar nog enkele bij. Organisatie voor zorg voor leerlingen met specifieke behoeften Juf Sietske Okkema is onze interne begeleider. Zij heeft als taak om samen met de groepsleerkrachten de voortgang van de individuele leerlingen in de gaten te houden. Dit gebeurt door zgn. periodieke toetsen van het LVS (Leerling Volg Systeem), die door de groepsleerkrachten worden afgenomen, te verwerken en de benodigde gegevens er uit te halen. Als uit die periodieke toetsen blijkt dat een leerling op een bepaald gebied moeite heeft of achterblijft, kan de interne begeleider (evt. met behulp van andere toetsen) samen met de groepsleerkracht bepalen hoe het beste geholpen kan worden, zodat de betreffende leerling weer aansluiting krijgt bij de groep of een eigen leertraject gaat volgen. In sommige gevallen is het belangrijk dat leerlingen even individuele hulp krijgen om een bepaald probleem onder de knie te krijgen. Soms is gedurende een bepaalde tijd extra oefening noodzakelijk. Deze extra hulp wordt zoveel mogelijk in de klas uitgevoerd tijdens de verlengde instructiemomenten.

13

3.2 De taken van de teamleden.

M A A N D A G D I N S D A G W O E N S D A G D O N D E R D A G V R I J D A G

groep: leerkracht:

groep: leerkracht:

groep: leerkracht:

1-2: 08.30 u. AP. ---------------1-2: 13.15 u. AP.

3-4-5: 08.30 u. AV. --------------3-4-5: 13.15 u. AV

6-7-8: 08.30 u. HN. --------------6-7-8: 13.15 u. HN.

1-2: 08.30 u. AP. ---------------2-3: 13.15 u. AP.

3-4-5: 08.30 u. AV. --------------4 -5: 13.15 u. AV

6-7-8: 08.30 u. HN. --------------6-7-8: 13.15 u. EV.

1-2: 08.30-12.15 u. AP ---------------geen les

3-4-5: 08.30 -12.15 u. AV. --------------geen les

6-7-8: 08.30-12.15 u. EV. --------------geen les

1-2: 08.30 u. AP.

3-4-5: 08.30 u. AV.

---------------2-3 13.15 u. AP.

---------------4 -5: 13.15 u. AV.

6-7-8: 08.30 u. EV. 10.45 u. SB. ---------------6-7-8: 13.15 u. EV.

1-2: 08.30 u. AP. ---------------geen les

3-4-5: 08.30 u. CV. ---------------4-5 13.15 u. CV.

6-7-8: 08.30 u. EV. ---------------6-7-8: 13.15 u. EV.

Bijzonderheden:

HN
drt

HN
drt

HN
drt

HN
bapo AV
bapo SO
IBtaken HN
adv AV
adv

AV. AP. HN.

= A. Vogel = A. Posthumus = H. Nijp

23,5 lesuur 23,5 lesuur 23,5 lesuur

EV. CV. SO. SB.

= E. de Vries = C. de Vries-Fopma = S.Okkema = S. Bethlehem

17 lesuur 5,5 lesuur 3,25 lesuur --

Bapo op vr. mo / ADV op vr. mi drt. = Dir.taken op di./mi., wo., do. Bapo op vr.mo /ADV op vr.mi.

IB godsdienst op do.mo

14

3.3. De activiteiten voor de kinderen 3.3.1. Activiteiten in onderbouw In de onderbouw zitten de leerlingen van groep 1 en 2 bij elkaar. Toch is er een duidelijk verschil van aanpak. In groep 1 ligt de nadruk op het wennen aan het naar school gaan. Er is veel aandacht voor gewoontevorming en regelmaat. Leren gebeurt vooral door spelen. Dit gaat door in groep 2, maar hier worden de werkjes gerichter en heeft de leerkracht een meer sturende rol. De werkwijze in groep 1 en 2 verschilt van die in andere groepen. Er wordt gewerkt met thema's (b.v. "de winkel", "het voorjaar" e.d.). Rond deze thema's zijn, in het kader van verschillende vak- en vormingsgebieden, activiteiten gepland zodat de leerlingen hier "spelenderwijs" mee in aanraking komen maar zich wel bepaalde vaardigheden eigen maken. Zo leren ze bij het thema "de winkel" zonder dat ze het zich bewust zijn bijv. sorteren, wegen, tellen, een samenspraak houden, verschillende soorten voeding kennen, enz. Ook de inrichting van het lokaal is bij groep 1 en 2 anders; er wordt meer gewerkt in "hoeken". De leerlingen kiezen elke dag voor het werken in een /enkele bepaalde hoek(en). De kring is bij de kleutergroep een belangrijk element; in de kring begint iedere schooldag en gedurende dag komen ze daar regelmatig terug, bv. bij het fruit eten, bij het begin van een gezamenlijke activiteit etc., en aan het eind van de dag. Als leidraad voor de inhoud van het ‘voorbereidend’ taal / reken onderwijs (beredeneerd aanbod) wordt het materiaal van “De Schatkist” gebruikt . Vak- en vormingsgebieden die tijdens de kleuterperiode aan de orde komen zijn: - taalvaardigheid. - computervaardigheden. - muziek. - Fryske taal. - wereldoriëntatie en natuur. - beweging en spel. - leesvaardigheden. - dramatische vorming. - sociale vaardigheden. - schrijfvaardigheden. - handvaardigheid. - werkhouding. - rekenvaardigheden. - tekenen. - etc. 3.3.2. Basisvaardigheden (lezen, schrijven, taal en rekenen) Taalontwikkeling Voor de taalontwikkeling is het belangrijk, dat kinderen hun gedachten en gevoelens goed onder woorden leren brengen, zowel mondeling als schriftelijk. Voor Nederlandse taal gebruiken we met ingang van het schooljaar 2008-2009 de methode: "Taal op Maat”. Voor Fries de materialen van "Studio F", een nieuwe interactieve, methode. We besteden dus aandacht aan de beide talen die in onze provincie veel worden gesproken: Fries en Nederlands. We vinden het namelijk belangrijk, dat kinderen in hun moedertaal (Nederlands of Fries) worden gewaardeerd en gerespecteerd. Bovendien ligt er dan een relatie met de taal, die thuis gesproken wordt. In de hogere leerjaren zal aan Nederlandse Taal meer aandacht worden besteed dan aan het Fries. In de groepen 7 en 8 komt ook de Engelse taal aan de orde. De opzet is het kennismaken met een andere taal op een speelse wijze. Dit gebeurt voornamelijk door spelletjes, liedjes, dramatische vorming en beoogt het uitbreiden van de al aanwezige woordkennis. Dit alles met verschillende materialen; o.a. de methode "Real English" .

15

Schrijven De techniek van het schrijven wordt ontwikkeld via het tekenen van schrijfpatronen en het tekenen van letters. Vanaf groep 2 gebruiken we de methode: "Schrijven in de basisschool". In de groepen 7 en 8 geeft de methode ook ruimte aan het ontwikkelen van een eigen handschrift. Lezen Vanaf groep 1 wordt de basis gelegd voor de latere culturele vaardigheid; lezen. In groep 1 en 2 wordt gebruik gemaakt van het voorbereidend-leesmateriaal van de methode "Schatkist." Groep 3 sluit daarop aan met de aanvankelijk-leesmethode "Veilig Leren Lezen" (met ingang van dit schooljaar de nieuwste versie). In de groepen 4 t/m 8 wordt bijna iedere dag begonnen met lezen, direct bij binnenkomst in het lokaal. Daarna vangt het 'normale' lesprogramma aan; het lezen wordt zo een vast patroon, waarbij de leerkracht voldoende ruimte heeft om hulp te bieden aan leerlingen die dat nodig hebben. Voor het voortgezet-technisch lezen gebruiken we de leesmethode “Estafette”. Daarnaast wordt aandacht besteed aan andere leesvormen als: begrijpend lezen, en studerend lezen. Hiervoor wordt de methode “Goed Gelezen” gehanteerd. Dit is een methode die volgens de meest recente ideeën en inzichten voor wat betreft dit vakgebied is samengesteld. Ook besteden we aandacht aan voordrachtslezen. Rekenen/Wiskunde Vanaf groep 1 wordt de basis gelegd voor de rekenvaardigheid. In groep 1 en 2 wordt gebruik gemaakt van "Schatkist" waarin het voorbereidend rekenen integraal is opgenomen. De rekenmethode die we op school gebruiken heet "Rekenrijk". In het verleden was het rekenonderwijs voornamelijk gericht op het leren van maniertjes om cijfermatige berekeningen te kunnen maken. Nu wordt er meer en meer een beroep gedaan op inzicht en het vinden van oplossingsmethoden. Was er in het verleden vaak maar één goede manier om een som uit te rekenen, tegenwoordig onderzoeken de leerlingen door samen te werken (interactie) en veel gebruik te maken van concreet materiaal, diverse mogelijkheden om tot een juiste oplossing te komen. Daarbij kiest een leerling ten slotte zelf de manier die hem/haar het best ligt, of die het best bij een bepaald probleem past. De kinderen leren rekenen door het oplossen van praktische probleempjes, die ze in het dagelijks leven tegen (kunnen) komen. Toetsen geven duidelijk aan welke leerstof een leerling vervolgens nodig heeft: nog eens iets herhalen, of extra moeilijke opdrachten maken. ( Meer en Weer)

16

3.3.3. Wereldoriënterende vakken Aardrijkskunde, Geschiedenis en Natuuronderwijs We zorgen ervoor dat de leerlingen via de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en natuuronderwijs; • zich een beeld kunnen vormen van de aarde en haar belangrijke regio's. • zich enige geografische kennis en vaardigheden eigen maken. • inzicht krijgen in de beïnvloeding van mens en natuur van de ruimtelijke inrichting. • zich beelden vormen van verschijnselen en ontwikkelingen in de tijd. • enig inzicht hebben in de geschiedenis van de samenleving. • plezier beleven aan het verkennen van de natuur vanuit een kritische en vragende houding. • zorg hebben voor een gezond leefmilieu. Normaliter wordt er in elk geval één maal per jaar gedurende een of twee weken door alle groepen van de school op hun eigen niveau in projectvorm gewerkt aan een thema. Hierbij worden alle vakgebieden, die op de een of andere manier raakvlakken hebben met het thema, betrokken. De bedoeling hiervan is om de saamhorigheid te vergroten en de leerlingen, vooral als ze wat ouder zijn, de samenhang tussen diverse zaken duidelijk te maken. Gezond gedrag Dit vakgebied heeft te maken met lichaamsverzorging en hygiëne, maar ook met veiligheid en houding. Zowel tijdens de biologielessen als tijdens kringgesprekken wordt hieraan aandacht besteed. Ook in de ‘Leefstijllessen’ is de nodige aandacht voor gezond gedrag. De schoolarts komt regelmatig om de kinderen te onderzoeken; tegenwoordig vindt het zgn. preventief onderzoek in groep 2 en groep 7 plaats. Ook worden de kinderen na elke vakantie (van een week of meer) door het "Luizen Preventie Team" (LPT) onderzocht op de aanwezigheid van hoofdluis. Dit L.P.T. bestaat uit een aantal ouders. Sociale Redzaamheid Sociale redzaamheid; het op een goede manier met elkaar omgaan, komt in elk vakvormingsgebied voor tijdens verschillende werksituaties. Bijv. Bij groepswerk in de klas, bij handvaardigheidlessen en groepslezen, bij de gymlessen en het spelen op het plein. Het goed met elkaar omgaan is ook de 'rode draad' binnen de Leefstijllessen, het speelt daar vanzelfsprekend een belangrijke rol. Ook verkeersonderwijs is een onderdeel van dit vak- vormingsgebied. Als methode gebruiken we voor de middenbouw "Stap Vooruit", voor groep 6 "Op voeten en Fietsen" en voor groep 7 en 8 de "Jeugdverkeerskrant". Ieder jaar wordt de "Verkeersproef" (in elk geval schriftelijk) voor groep 7 en 8 door een vertegenwoordiger van de politie op school afgenomen. Als de omstandigheden het

17

toelaten wordt ook de proef in de praktijk (voor groep 8) in Bolsward afgelegd, deze vindt meestal plaats in mei en vormt de afsluiting van de verkeerslessen. 3.3.4. Expressieactiviteiten Handvaardigheid, Tekenen en Textiele werkvormen. Handvaardigheid: Dit “crea-vak” wordt op de vrijdagmiddag gegeven in de midden- en bovenbouwgroepen. Daarbij zijn de leerlingen niet per se aan hun eigen lokaalruimte gebonden. Er worden regelmatig andere groepen gevormd ook kan er van lokaliteit gewisseld worden. Tijdens de lessen komen diverse technieken en diverse materialen aan de orde. Tekenen: komt in de verschillende groepen minstens een keer per week aan de orde als zelfstandig vak. Er wordt ook hier ruim aandacht besteed aan verschillende materialen en technieken. Dit zowel in vrije tekenopdrachten als in gebonden opdrachten. Textiele werkvormen: Dit onderdeel komt in de groepen 5 t/m 8 aan de orde. Diverse technieken krijgen dan de aandacht. De lessen maken een evenwichtig deel uit van de lessen handvaardigheid. Ook in de groepen 1 t/m 4 komen textiele werkvormen aan de orde tijdens verwante lessen, zoals handvaardigheid. Dramatische vorming Een belangrijk vak- en vormingsgebied voor de leerlingen, i.v.m. hun emotionele en sociale ontwikkeling. Kinderen leren hun gevoelens en emoties te uiten en te verwoorden. Dit onderdeel komt aan de orde tijdens lessen in het kader van de taalontwikkeling en wereldoriëntatie. Oefeningen met stemgebruik, houding, beweging en mimiek komen aan de orde in rollenspelen, toneelstukjes, poppenkast enz. Regelmatig wordt er opgetreden voor medeleerlingen en /of ouders, o.a. tijdens de maandsluiting, de feestelijke ouderavond of de Floralia. In dit kader passen ook de uitvoeringen van Keunstwurk onder de noemer Uurcultuur. Alle kinderen bezoeken in elk geval één maal per jaar een uitvoering van een toneelstuk voor hun leeftijdscategorie die georganiseerd wordt door de stichting Keunstwurk. De gemeente Littenseradiel verstrekt een subsidie. Muzikale vorming en PIMBA Zingen speelt een belangrijke rol. Maar ook bewegen op muziek, muziek beluisteren, muziek maken, muzieknotatie en begrippen zoals hoog-laag, vlug-langzaam, ritme, melodie, enz. zullen regelmatig aan de orde komen. Zo nu en dan kunnen de kinderen hun eigen muziek of instrument mee naar school nemen. Het doel is dat de kinderen zich zoveel mogelijk muzikale vaardigheden eigen maken, waarbij plezier beleven aan muziek een belangrijk onderdeel is.

18

Ook dit schooljaar doen we mee aan het project PIMBA (Primair Instrumentaal Onderwijs in de Basisschool.) Door de hele school worden muzieklessen gegeven door leraren van de muziekschool Ritmyk. In de onder- en middenbouw gaat het hierbij om Algemene Muzikale Vorming (AMV.) In de bovenbouw leren de kinderen gitaar, keyboard of een blaasinstrument te bespelen. Dit project wordt gedeeltelijk gesubsidieerd door de gemeente Littenseradiel. 3.3.5. Bewegingsonderwijs Gymnastiek Het bewegingsonderwijs voor de groepen 1 en 2 zal worden gegeven in de gemeenschappelijke ruimte. Om hygiënische redenen is het belangrijk dat elke kleuter tijdens de gymles gymkleren aanheeft. Dit kan een gympakje zijn of een korte broek met T-shirt. Gymschoenen zijn ook belangrijk. Liefst met een gemakkelijke sluiting en een stroeve zool. Kleding graag meegeven naar school in een tas die aan de kapstok kan hangen. Regelmatig krijgen de leerlingen hun gymspullen mee naar huis, zodat de kleding gewassen kan worden. Om aan een gymles mee te kunnen doen is het handig dat een kleuter het volgende al beheerst: * aan- en uitkleden, *kleren opvouwen, * knopen of ritsen dichtmaken en * eventueel veteren. Samen met de ouders proberen de leerkrachten de kinderen dit zo snel mogelijk te leren. Het is belangrijk om ook thuis te oefenen. Vanaf de zomervakantie tot eind april zijn de gymlessen voor de leerlingen van de groepen 3 t/m 8 in een van de sportzalen van de gemeente. Ze worden van en naar de zaal vervoerd met de bus. Bij de gymlessen dragen de kinderen aangepaste kleding. Er wordt tevens geadviseerd om de kinderen gymschoenen te laten dragen i.v.m. de kans op besmetting met bijv. voetwratten. In de periode dat de gymbus niet rijdt, hebben de leerlingen gym op, het sportveld of (eventueel) op het schoolplein. Op dinsdag- en donderdagmiddag geldt dit voor de leerlingen van groep 4 t/m 8. Gymtijden gedurende de winterperiode (inclusief de reistijden) (onder voorbehoud): groep 3 t/m 5. woensdag. 09.25 - t/m 11.10 uur.

groep 6 t/m 8. woensdag. 10.05 t/m 11.35 uur.

3.3.6. ICT-onderwijs De computer is niet meer weg te denken in het tegenwoordige onderwijs. De computers worden voor diverse doeleinden ingezet. De jongste leerlingen leren met verschillende programma's omgaan met de muis, inkleuren, zelf tekenen, figuren namaken, memory, relaties leggen etc. Ook komen ze spelenderwijs b.v. via de programma’s Lekker weertje, Koekepeertje en Schatkist met een aantal specifieke begrippen in aanraking.

19

In de groepen 3/4/5 kunnen de kinderen met verschillende reken- en taalprogramma’s aan de slag. We noemen: programma’s als Tafels trainen, Optellen tot 100, Aftrekken tot 100, Deeltafels, etc. Voor taal zijn er eenvoudige spellingsoefeningen: eind d/t , au/ou, eu/ui, e /ee, u/uu, a/aa etc. Ook worden in het tekstverwerkingsprogramma Word, teksten geschreven. In de groepen 6/7/8 komen de uitgebreidere mogelijkheden van het tekstverwerken in Word aan de orde bv. opmaak, indeling in kolommen, alinea's, cursief, knippen en plakken etc, etc. Het maken van een powerpoint presentatie behoort daar ook bij. In de bovenbouw zijn er reken- en taalprogramma’s beschikbaar en ook trainigsprogramma's voor begrijpen-/studerend lezen. Ook zijn er allerhande educatieve spelletjes aanwezig. Voor alle groepen hebben we ook de beschikking over de educatieve software van 'Ambrasoft'. Methodische software bv. bij de methode Taal op Maat wordt ook benut. Alle leerlingcomputers zijn op het schoolnetwerk aangesloten zodat we goed gebruik kunnen maken van de mogelijkheden van Internet. Inmiddels is er ook (bovenschools) een internet protocol ontwikkeld.

20

3.3.7 Leefstijl Bijna alle leerkrachten van ’De Pikeloer’ zijn gecertificeerd voor het werken met het programma LEEFSTIJL. Leefstijl is een methode voor het ontwikkelen van de sociaalemotionele vaardigheden voor het basisonderwijs. De methode hanteert de volgende uitgangspunten. Om leerlingen tot gezonde weerbare en mentaal-stevige mensen te laten opgroeien is het noodzakelijk sociaal-emotionele vaardigheden te ontwikkelen. Aangetoond is dat vaardigheden als inlevend vermogen, zelfrespect, zorg voor anderen, betrouwbaarheid, uitgestelde behoeftebevrediging e.d., karaktereigenschappen zijn die niet alleen voor de persoonlijke ontwikkeling onontbeerlijk zijn, maar ook voor het later functioneren in de samenleving. Het programma stelt de volgende doelen: • ontwikkelen van denkvaardigheden: problemen oplossen / kritisch denken / beslissen / doelen stellen • ontwikkelen van sociale vaardigheden: waarderen / constructieve relaties / luisteren, communicatie / assertiviteit / verantwoordelijkheid • ontwikkelen van het zelfbeeld: capaciteiten / eigenwaarde / controle • ontwikkelen van zelfdiscipline: zelfrespect / doorzettingsvermogen / behoeften uitstellen / gevoelens uitdrukken • ontwikkelen van verantwoordelijkheidsgevoel: afspraken maken/houden, zorgdragen voor zich zelf / zorgdragen voor anderen • ontwikkelen beoordelingsvermogen: integriteit / eerlijkheid / kunnen weigeren / nadenken over alternatieven en consequenties • ontwikkelen van de omgang met anderen: helpen / delen/ luisteren/ waarderen/ samenwerken / conflicten oplossen • ontwikkelen betrokkenheid met: familie / vrienden / school / gemeenschap In een groot aantal thema’s komen de hierboven omschreven ontwikkelingsaspecten aan de orde in een gevarieerd lesaanbod. 3.3.8 Actief Burgerschap en sociale integratie Visie In de visie (zie schoolplan en -gids) van ibs ‘De Pikeloer’ staat verwoord wat wij graag willen bereiken met ons onderwijs, een zinsnede uit deze visie heeft betrekking op het actief burgerschap en sociale integratie:

- we willen de leerlingen een stimulerende en brede leeromgeving bieden (op emotioneel, cognitief, creatief, sociaal-cultureel, en sportief gebied) - we willen dat onze leerlingen zich ontwikkelen tot zelfstandige, sociale mensen die met een positief zelfbeeld de wereld tegemoet treden... In de uitgangspunten van onze visie geven we aan dat belangrijke waarden zijn:

- gelijkwaardigheid, respect, verantwoordelijkheid en solidariteit.

21

Aanbod In de dagelijkse omgang met elkaar binnen de schoolgemeenschap (en daarbuiten) proberen we door voorbeeldgedrag deze waarden zo goed mogelijk ‘voor te leven’. De regels die we op school hanteren zijn gebaseerd op bovengenoemde waarden. Daarnaast hebben we het volgende in ons onderwijs aanbod opgenomen: - In de bovenbouw is in de geschiedenismethode ‘Een Zee van Tijd’ een gedeelte gewijd aan de staatsinrichting van Nederland. - Rondom Prinsjesdag wordt altijd aandacht besteed aan deze traditie en wordt ook vaak het spel de ‘Derde Kamer’ gespeeld. - Ten tijde van bv. Tweede Kamerverkiezingen worden vaak ‘schaduwverkiezingen’ gehouden. - Rondom 4 en 5 mei wordt aandacht besteed aan de herkomst en achtergronden van deze herinneringsdagen waarbij vaak de ‘Anne Frank krant’ gebruikt wordt. - In de op school gebruikte methode ‘Leefstijl’ komen allerlei thema’s aan de orde die met gedrag / discriminatie / pesten /opkomen voor jezelf en elkaar / gezondheid / respect, etc. aan de orde komen. - In de aardrijkskundemethode zijn hoofdstukken gewijd aan bevolkingsgroepen met verschillende achtergronden en culturen. Ook de EU komt daar aan de orde. - Jaarlijks wordt er meegedaan aan de actie Kinderpostzegels waarbij ingegaan wordt op de projecten waar het opgehaalde geld voor bedoeld is. - Alle kinderen van de school gaan op 11 november bij de deuren langs in het kader van de St. Maartenviering. Het geld dat hierbij opgehaald wordt gaat naar een ‘goed doel’ dat door de bovenbouw bewust gekozen wordt. (bv. Clinclowns, Stichting hulphonden, etc.) - Regelmatig worden nieuwsberichten uit de krant en/of ander media behandeld waarbij de achtergronden belicht worden - Het TV-Weekjournaal wordt wekelijks in de bovenbouw gevolgd en items daaruit worden besproken.

22

4. DE ZORG VOOR KINDEREN 4.1. Opvang nieuwe leerlingen. Wanneer mag een kind naar school? Een kind mag op de basisschool worden toegelaten, zodra het de 4-jarige leeftijd heeft bereikt. Wij gaan er vanuit dat de kinderen dan ook zindelijk zijn. Op ‘De Pikeloer’ kan een nieuwe leerling voor z’n vierde verjaardag een gewenningsperiode van een aantal schooltijden (dagdelen) doormaken. Deze dagdelen kunnen, als een kind minimaal 3 jaar en 10 maanden oud is, in overleg met juf Antje worden afgesproken. We willen graag dat u, als u uw kind op ‘De Pikeloer’ wilt laten inschrijven, dit zelf even kenbaar maakt. We kunnen dan afspreken op welke wijze we de gewenningsperiode gaan invullen. Natuurlijk kunt u eerst eens vrijblijvend komen rondkijken op onze school en uw vragen stellen, u bent van harte welkom. Zo spoedig mogelijk na uw melding van de definitieve komst vragen wij u een set inschrijvingsformulieren in te vullen en te retourneren. Er vindt dan ook een 'intake'-gesprek plaats. Ook vragen we u toestemming om aanwezige gegevens van de peuterzaal en evt. vorige school te mogen raadplegen. Toelating en verwijdering van leerlingen De beslissing over toelating en verwijdering van leerlingen berust bij het bevoegd gezag. Voor het openbaar onderwijs geldt dat rond de besluitvorming van toelating en verwijdering de Algemene Wet Bestuursrecht van toepassing is. Het openbaar onderwijs is ingevolge van artikel 23 van de Grondwet algemeen toegankelijk en derhalve zijn openbare scholen toegankelijk voor alle kinderen zonder onderscheid van godsdienst of levensbeschouwing. Voordat wordt besloten tot verwijdering van een leerling hoort het bevoegd gezag de betrokken groepsleerkracht. Definitieve verwijdering van een leerling vindt niet plaats dan nadat het bevoegd gezag ervoor heeft zorggedragen dat een andere basisschool, een school voor speciaal basisonderwijs, een school voor speciaal voortgezet onderwijs bereid is de leerling toe te laten. Indien aantoonbaar gedurende 8 weken zonder succes is gezocht naar een zodanige school of instelling waarnaar kan worden verwezen, kan tot de definitieve verwijdering worden overgegaan. 4.2. De Interne zorg (WSNS). In het kader van WSNS is een interne begeleider / remedial teacher actief binnen de school. De interne begeleider is verantwoordelijk voor de zorgstructuur binnen ‘De Pikeloer’. Onderzoek van leerlingen en de verdere begeleiding van een leerling behoort tot haar taak. Ook wordt er geprobeerd de leerkrachten in hun functioneren m.b.t. de ‘zorg’ zo goed mogelijk te begeleiden. De hulp van kinderen die extra zorg behoeven zal zoveel mogelijk binnen de methode en binnen de groep plaatsvinden. Toch kunnen er ook momenten zijn dat het betreffende kind los van de groep geholpen wordt.

23

Schoolniveau. Twee keer per jaar worden de leerlingen van de groepen 3 t/m 8 getoetst op hun rekenen, (begrijpend-) lezen- en spellingsvaardigheden Dit gebeurt d.m.v. toetsen waarvan de resultaten verwerkt worden in het leerlingvolgsysteem. Aan de hand van de scores wordt bekeken of een leerling extra begeleiding nodig heeft. In de groepen 1 en 2 worden o.a. de CITO-toetsen Taal en Ordenen afgenomen. In deze toetsen worden de ontwikkeling van de individuele kleuter tijdens de kleuterperiode gevolgd op verschillende vaardigheden m.b.t. taal/lezen en rekenen. Ook deze resultaten worden in de computer verwerkt tot tabellen en grafieken. In het schema op de volgende pagina kunt u de stappen die genomen worden en de daarbij behorende activiteiten en verantwoordelijkheden gemakkelijk aflezen.

Signaleren

Analyseren

Oplossingen voorbereiden

Leerkracht Stap 1 1. Signalering van leer/gedragsproblemen d.m.v. a. methode gebonden toetsen b. leerlingvolgsysteem (zie toetskalender en toetsprotocol) c. observatiegegevens 2. Verwerking van toetsgegevens: a. Groepsoverzicht (= computeroverzicht) b. Individueel overzicht 3. Kopie toetsgegevens naar intern begeleider Stap 2 1. Nadere informatie verzamelen, b.v. uit dossier 2. Formulier leerlingbespreking invullen voor de zorgleerlingen 3. Analysegesprek met de intern begeleider 4. Inbrengen van zorgleerlingen in de zorgvergadering 5. Informeren van ouders n.a.v. overlegsituaties 6. Invullen formulier verslag oudergesprek

Stap 4 1.

Evt. uitvoeren van nader diagnostisch onderzoek

2.

Bespreken van onderzoeksgegevens met intern begeleider Opstellen van een handelingsplan of groepsplan

3.

4. Oplossingen uitvoeren Evalueren

Intern Begeleider

Ouders Informeren van ouders d.m.v. 10-minutengesprekken en tussentijdse gesprekken

1. 2.

Analysegesprek met de leerkracht Verantwoordelijkheid voor goed verloop zorgvergadering en analyseren van de geconstateerde problemen 3. Eventueel besluit tot nader diagnostisch onderzoek door leerkracht of IB Stap 3 4. Nabespreking met directie

Stap 4 1. Evt. uitvoeren van nader diagnostisch onderzoek 2. Bespreken van onderzoeksgegevens met leerkracht 3. Evt. ondersteunen van leerkracht bij opstellen handelingsplan of groepsplan Stap 5 4. Evt. consulteren ambulant begeleider of schoolbegeleider 5. Opstellen van een individuele leerlijn in overleg met de leerkracht n.a.v. consultatie

Aanwezig bij zorgvergadering Overleg met de leerkracht Nabespreking met intern begeleider 1. Hoofdpunten uit zorgvergadering 2. Evt. schoolbeleid aanscherpen

Toestemming van de ouders vragen

N.a.v. consultatie evt. opstellen van een individuele leerlijn in overleg met de IB-er

Stap 6 1. Uitvoeren van het handelingsplan of groepsplan Stap 7 1. Na 6 tot 8 weken wordt het handelingsplan/ groepsplan geëvalueerd met intern begeleider 2. Overleg ouders i.v.m. het vervolg 3. Invullen formulier verslag oudergesprek

Directie

1.

Ondersteunen van de leerkracht

1. 2.

Evaluatiegesprek met de leerkracht Voortgangsafspraken maken Overleg met de leerkracht / i.b.er

25

Procedure extra (zorgniveau 1 - de interne procedure op individueel en klassenniveau). Blijkt uit de toetsresultaten dat een bepaalde leerling extra aandacht of hulp nodig heeft, dan wordt dat in de leerlingenbespreking besproken en vervolgens wordt er verder getest. Ook kunnen kinderen met een (ander) probleem door de groepsleerkracht in de leerlingenbespreking ingebracht. Aan de hand van de verkregen gegevens wordt een handelingsplan opgesteld voor extra hulp en dit plan wordt uitgevoerd door de groepsleerkracht. Het gaat hier om redelijk eenvoudige problematiek. De afspraken worden vastgelegd door de IB-er en de leerkracht in een kortlopend handelingsplan. De ouders worden hiervan door de groepsleerkracht op de hoogte gebracht. Na ± 6 weken vindt een evaluatie plaats. Gesprekken over leerlingen vinden in principe op school plaats. Ook wordt er gebruik gemaakt van Consultatieve Leerling Begeleiding (CLB), de groepsleerkrachten kunnen met de leerlingbegeleider van het Cedin van gedachten wisselen over aard en inhoud van het handelingsplan en de begeleiding. Van die besprekingen wordt door de IB-er verslag gemaakt en daarin wordt vermeld of de leerling aangemeld dient te worden bij het Zorgteam. Het Zorgteam ( zorgniveau 2) Het gaat hier om complexere problematiek. De problemen spelen zich af op meerdere terreinen. Er zijn al meerdere handelingsplannen gestart maar die leverden onvoldoende resultaten op. Zeer waarschijnlijk is langdurige ondersteuning nodig om beter in te kunnen spelen op de behoeften van het kind. Binnen het deelverband functioneert een Zorgteam, waar leerlingen worden aangemeld die qua zwaarte van het probleem de kennis en vaardigheden van de basisschool te boven gaan. De aanmelding vindt plaats door de basisschool in overleg met en na toestemming van de ouders. In het Zorgteam worden de leerlingen besproken en wordt er geadviseerd over het te volgen traject. ( Eventueel onderzoek van een psycholoog / orthopedagoog en/of begeleiding van een externe deskundige. Externe zorg (zorgniveau 3) Er kan worden besloten tot ambulante begeleiding vanuit een van de scholen voor speciaal basisonderwijs. Is het advies van het zorgteam plaatsing naar het Speciaal Basisonderwijs (SBO) dan wordt door de ouders een beschikking aangevraagd bij de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL). Speciaal Onderwijs (zorgniveau 4) Het PCL op samenwerkingsniveau heeft de wettelijke taak om te bepalen of een leerling toelaatbaar is voor het speciaal onderwijs. Daarnaast kan gekeken worden of er een andere basisschool moet worden gezocht, of dat andere oplossingen mogelijk zijn. Er wordt een rapportage opgezet waaruit het gevolgde zorgpad duidelijk wordt. Centraal staat hier de beoordelingsfunctie. Als beoordeling van het PCL negatief is, vindt er geen toelating op een SBO-school plaats.

26

Speciaal onderwijs In het kader van "Weer Samen Naar School" werken wij samen met de volgende scholen: openbare basisschool voor speciaal onderwijs."De Trilker" te Leeuwarden. openbare basisschool voor speciaal onderwijs. “De Bolder” te Franeker. Logopediste De logopediste kan ingeschakeld worden wanneer daar in de optiek van de school, aanleiding toe is. De betreffende leerlingen kunnen dan gescreend worden waarna al of niet een advies aan de ouders / leerkracht volgt. Schoolmaatschappelijk werk Bij problemen thuis met betrekking tot de opvoeding en sociale ontwikkeling van uw kinderen bestaat er de mogelijkheid om gebruik te maken van schoolmaatschappelijk werk. Deze instelling fungeert eigenlijk als een soort doorgeefluik: men verwijst u daar naar een instantie waar u terecht kunt met de problemen. U kunt via onze IB-er in contact komen met de schoolmaatschappelijk werkster. Scholing i.v.m. de zorg De interne begeleider bezoekt een aantal keer per schooljaar de bijeenkomsten van het zgn. "zorgteam". Hier wordt ruimte gegeven om problemen van kinderen te bespreken, ervaringen uit te wisselen en adviezen te krijgen. Ook wordt er gewerkt aan de deskundigheidsbevordering van de interne begeleider d.m.v. scholing en informatiebijeenkomsten. Zowel de interne begeleider als de leerkrachten volgen cursussen, lezen vakliteratuur en onderhouden contacten met externen en instanties op zorggebied. 4.3. Leerlinggebonden financiering (LGF) Voor het beleid c.q. de uitgangspunten inzake de leerlinggebonden financiering zijn de navolgende afspraken gemaakt. Deze staan met ingang van schooljaar 2003-2004 in deze Schoolgids. Het bijbehorende te volgen ‘stappenplan /schema stappen’, is als bijlage toegevoegd aan het Schoolplan 2007 - 2011

De uitgangspunten in geval van leerlinggebonden financiering. In bijzondere gevallen, bijvoorbeeld voor wat betreft de "leerling gebonden financiering", (gehandicapte kinderen of kinderen met indicatie van ontwikkelingsproblematiek) zal er overleg moeten (kunnen) plaatsvinden over de toelating tussen ouders en de directie van de school, waarbij de ouders hun wensen en verwachtingen kunnen aangeven en vervolgens de school de grenzen kan aangeven van haar capaciteit om de verwachtingen gestalte te doen geven, waarbij ook voorwaarden en grenzen van mogelijkheden kunnen worden besproken. Hiervoor hanteren wij de volgende uitgangspunten. Op onze school worden bij een aanmelding van:
een leerling met een positieve beschikking van een commissie voor de indicatiestelling (ook wel een leerling met een Rugzak genoemd);
een leerling met een positieve beschikking van de Permanente Commissie Leerlingenzorg van het samenwerkingsverband WSNS; (voor het VO een beschikking van de RVC) of
een leerling die wordt teruggeplaatst van een speciale school;

27

aan de hand van de onderwerpen die in het stappenplan / schema stappen zijn opgenomen worden de onderwijskundige ‘vragen’ van het kind doorgenomen. Hierbij wordt gelet op de aard van de handicap en de daaruit voortvloeiende beperkingen. Vervolgens wordt aan de hand van deze onderwijskundige vragen bezien of de school in staat is de onderwijskundige antwoorden te bieden. Centraal in die beantwoording staan, naast de belangen van het kind, in ieder geval de mogelijkheden van de school om het ontwikkelingsproces van het kind te ondersteunen. De school zal bij die beantwoording gebruik maken van de ondersteuning van bijvoorbeeld een school aangesloten bij een Regionaal Expertise Centrum en/of van de mogelijkheden die het samenwerkingsverband WSNS of VO-SVO biedt. Bij het besluit (uiteindelijk zal het bevoegd gezag van onze school een besluit nemen) tot toelating of weigering zal er altijd sprake zijn van een teambesluit. We gaan er immers van uit dat – bij toelating – de leerling de gehele basisschoolperiode op onze school welkom zal zijn.” Verkorte weergave van het zgn. Stappenplan ( Voor het volledige Stappenplan verwijzen wij naar de bijlage in het Schoolplan) De procedure bij de aanmelding van een gehandicapt kind is als volgt: 1. Aanmelding: Bij de aanmelding zal een gesprek tussen de ouders en de directeur plaatsvinden. In dat gesprek zullen o.a. aan de orde komen de motivatie en verwachtingen van de ouders, de visie van de school en de toelichting op de procedure. Ook zal de ouders schriftelijke toestemming worden gevraagd om informatie bij derden op te vragen. 2. Informatie verzamelen Er zullen gegevens opgevraagd worden bij bijvoorbeeld de onderwijsbegeleidingsdienst, zorginstellingen, medisch circuit, peuterspeelzaal en evt. de huidige school. 3. Informatie bestuderen Binnengekomen gegevens worden bestudeerd en besproken door de directeur en interne begeleider. Eventueel kan besloten worden het kind te observeren binnen zijn huidige school / zorginstelling / peuterschool. 4. Inventarisatie Er zal in kaart worden gebracht wat het kind ‘vraagt’, wat de mogelijkheden en onmogelijkheden van de school zijn, wat mogelijke oplossingen zijn en wat externe ondersteuning kan bieden. Aspecten daarbij zijn de pedagogische aanpak, de didactische aanpak, de kennis en vaardigheden van de leerkracht(en), de organisatie in de klas en in de school, de medeleerlingen, de ouders en het gebouw/materiaal. 5. Overwegingen De school onderzoekt op basis van stap 4 welke mogelijkheden de school zelf heeft en welke ondersteuningsmogelijkheden geboden kunnen worden en door wie. 6. Besluitvorming Er wordt gekeken in hoeverre de school mogelijkheden heeft om aan de hulpvraag van de leerling tegemoet te komen. Hierbij wordt rekening gehouden met de ondersteuningsmogelijkheden. 7. Advies Er zal een gesprek met de ouders/verzorgers plaats vinden waarbij het besluit van de school wordt besproken. In geval van plaatsing zullen wij afspraken maken met de ouders / verzorgers over het onderwijs dat de leerling zal krijgen. Bij het opstellen van het handelingsplan zullen wij ons laten ondersteunen door het REC ( Regionaal Expertise

28

Centrum ). Op vastgestelde tijden zal dit plan worden geëvalueerd met alle betrokkenen. In geval van afwijzing zal de school een inhoudelijke onderbouwing geven waarom men van mening is dat het kind niet geplaatst kan worden 4.4. De begeleiding van de overgang van kinderen naar andere scholen. Scholen voor regulier basisonderwijs en speciaal onderwijs. Als een leerling, bijvoorbeeld door verhuizing, of zoals hiervoor beschreven bij doorverwijzing, naar een andere basisschool of school voor speciaal basisonderwijs vertrekt, wordt een zgn. onderwijskundig rapport opgesteld. Hierin staan de nodige gegevens omtrent vorderingen, onderzoeken en andere zaken die voor een soepele overgang noodzakelijk zijn. Dat rapport wordt aan de ontvangende school toegezonden, een kopie wordt aan de ouders verstrekt. Indien wenselijk wordt het rapport mondeling bij de ontvangende school toegelicht. Het voortgezet onderwijs Na in principe acht jaar basisschool wordt voor de leerlingen samen met de ouders en hun kind een geschikte school voor voortgezet onderwijs gezocht. Wij als school hebben daarover ideeën, maar de ouders natuurlijk ook. Voor 1 april van het lopende schooljaar moet een kind zijn aangemeld op een school voor voortgezet onderwijs. Wij adviseren ouders om de open dagen van de verschillende scholen liefst samen met hun kind te bezoeken. Op deze manier kan een indruk worden verkregen omtrent de sfeer, het gebouw, de materialen, de leerkrachten, de omgang, enz. Leerlingen van groep 8 krijgen de gelegenheid om één Doe-dag onder schooltijd bij te wonen. Affiches en informatiemateriaal van middelbare scholen in onze regio worden opgehangen op het prikbord in de gang. Ook krijgen de schoolverlaters van groep 8 een brochure mee waarin alle open dagen en Doe-dagen in de regio vermeld staan. Eindtoets Wij vragen ouders om toestemming te geven om hun kind uit groep 8 mee te laten doen aan de CITO-eindtoets. Deze toets wordt landelijk breed gehanteerd en maakt een vergelijking met andere scholen mogelijk. Ook de onderwijsinspectie maakt gebruik van de gegevens die de toets oplevert. De Cito-eindtoets vindt nog steeds plaats in het begin van februari, hoewel er nu ook stemmen opgaan om dat later in het jaar te gaan doen. De uitslag van de toets wordt besproken met de ouders en de kinderen, waarna de keuze van Voortgezet Onderwijs tot stand komt. De uiteindelijke keuze voor een school en inschrijving bij een school ligt bij de ouders. We lichten de gekozen school in over het instroomniveau en sturen de uitslag van het onderzoek op, samen met een onderwijskundig rapport en andere nodige bescheiden. De ouders krijgen een afschrift van de toetsgegevens en inzage in het onderwijskundig rapport. Als wij, de ouders, of de ontvangende school dat wensen, zal een aanvullend gesprek plaatsvinden met de mentor van de school voor VO.

29

In groep 7 wordt de Drempeltoets afgenomen. We kiezen voor dit instrument omdat het behalve gegevens over kennis en inzicht en taal- en rekenvaardigheden van de, ook gegevens oplevert wat betreft motivatie, doorzettingsvermogen en andere persoonlijkheidskenmerken die in de basisschooljaren zijn ontwikkeld. De Drempeltest geeft ook een indicatie voor de mogelijke vervolgopleiding. Daarnaast heeft deze toets ook een voorspellende waarde m.b.t. de kans van slagen binnen de straks te kiezen vorm van voortgezet onderwijs. De uitslag van het onderzoek wordt ook besproken met de ouders. Er wordt aangegeven in welke richting we het kind het beste kunnen sturen. Het maakt ook de oriëntatie op een school voor Voortgezet Onderwijs in groep 8 iets eenvoudiger. 4.5 Buitenschoolse activiteiten voor de kinderen Schoolsportdag Voor de leerlingen van de groepen 5 t/m 8 wordt in de derde week voor de zomervakantie een sportdag georganiseerd. Samen met hun leeftijdsgenootjes van alle scholen uit de gemeente worden dan diverse sport- en spelonderdelen afgewerkt, waaronder hardlopen, verspringen, hindernisbaan, enz. Later in die week krijgen de leerlingen een diploma met hun individuele score op een aantal onderdelen. Ook bestaat er een groepsprijs voor de groep met het beste resultaat. De afsluiting van de sportdag wordt gevormd door een (meestal) enerverende estafetteloop. De leerlingen van groep 5 en 6 gaan naar het sportveld in Mantgum, de leerlingen van groep 7 en 8 naar het zwembad in Wommels, wanneer dat beschikbaar is. Sporttoernooien Op Koninginnedag wordt in Easterlittens het traditionele voet- en lijnbaltoernooi georganiseerd. Bij voldoende belangstelling worden ook namens onze school teams afgevaardigd. Zowel de trainingen als de organisatie en het vervoer zijn in handen van belangstellende ouders. Dit is ook het geval bij eventuele andere sporttoernooien, zoals schoolkaatsen en schoolkorfbal. Belangstellende ouders die willen begeleiden kunnen dat via de vrijwilligerslijst ( zie Activiteitencommissie) aangeven. Schoolschaatsen Sinds enige jaren gaat de bovenbouw in de winterperiode voor een 5-tal schaatslessen naar de IJshal in Leeuwarden. Deze lessen worden door de ouders betaald ongeveer € 17,00) en vinden onder schooltijd plaats, ze moeten gezien worden als extra lessen bewegingsonderwijs. Deze lessen worden gegeven door professionele schaatsleraren. Ook vorig jaar is er met veel enthousiasme geschaatst zodat deze activiteit dit schooljaar een vervolg krijgt. IJs en weder dienende, uiteraard.

30

Schoolreizen Alle groepen maken, naast de gebruikelijke uitstapjes en excursies, eenmaal per jaar een schoolreis. Meestal vinden deze in de periode mei /juni plaats. Waarmee kunt u als ouder rekening houden? groep 1 en 2. hele dag op reis reisdoel : meestal in Friesland kosten : worden per jaar begroot. (± €15,-) groep 3, 4 en 5. hele dag op reis reisdoel : in Friesland, of aanliggende provincie kosten : worden per jaar begroot. (± € 20,-) groep 6, 7 en 8. 3 dagen op kamp reisdoel : in noordelijke helft van Nederland kosten : worden per jaar begroot. (± € 65,-) Enige jaren geleden is op de ouderavond besloten elk jaar een meerdaags schoolreisje voor de bovenbouw te organiseren. We proberen telkens een andere locatie te vinden waar minstens 1 keer per 3 jaar een Waddeneiland tussen zit. De betaling van het schoolreisgeld kan het makkelijkst via de bank geregeld worden, het banknummer is: obs ‘De Pikeloer’ te Wiuwert banknr. 334792495. Eventueel kan het bedrag ook in termijnen worden betaald. Feesten / vieringen Natuurlijk passeren er in de loop van het schooljaar allerhande feesten de revue. Dergelijke evenementen zijn niet allemaal per definitie buitenschools. We noemen Sint Maarten, Sint Nicolaas, Kerstmis, afscheid groep 8, De laatste schooldag, e.d. De organisatie van deze gebeurtenissen wordt meestal ruim van te voren in de Nieuwsbrief aangekondigd en geschiedt in samenwerking met de Activiteitencommissie. 4.6. Schoolarts / GGD Een keer per jaar komt de schoolarts op onze school. Onderzoek vindt in principe plaats bij de kinderen uit groepen 2 en 7. Alle ouders van de kinderen uit groep 2 krijgen een uitnodiging voor het gezondheidsonderzoek uitgevoerd door de schoolarts. Dit bestaat uit een uitgebreid lichamelijk onderzoek en een gesprek over opvoeding, gedrag en gezondheid. Daar aan voorafgaand wordt de ouders gevraagd een vragenlijst in te vullen. Soms volgt een herhalingsonderzoek of een adviesgesprek. Alle ouders van de kinderen in groep 7 worden uitgenodigd voor een gesprek met de sociaal-verpleegkundige. Vooraf wordt een vragenlijst over leefstijl en psychosociale gezondheid van het kind ingevuld. Deze lijst wordt op het gesprek doorgenomen. Aan de orde zouden b.v. kunnen komen: faalangst, pesten, weerbaarheid of vragen over opvoeding. Ook worden de kinderen gewogen en gemeten. Soms volgt een advies of een verwijzing. Leerkrachten kunnen ook terecht bij de GGD voor overleg over 'zorgleerlingen' Op verzoek van de ouders/leerkrachten kunnen ook kinderen uit andere groepen onderzocht worden. Soms worden leerlingen opgeroepen voor een na-controle. Jeugdartsen en verpleegkundigen hebben ook zitting in allerlei zorgteams. Zoals het VTO-team, Weer Samen Naar School, etc. De deskundigen uit die teams proberen een

31

gezamenlijk advies te geven om het kind en de ouders te helpen. Bespreking in dergelijke teams vindt alleen plaats na toestemming van de betrokkenen. Ook voor vragen op het terrein van veiligheid, hygiëne, infectieziekten, hoofdluis en binnenmilieu, etc. kunt u tercht bij de GGD Fryslân. Schoolarts; Pieter Paul Dirksen 06 21101292 [email protected] Sociaal Verpleegkundige Jeannette Hebly 06 55387855 [email protected] Assistente Thea van Zwol 0646423639 [email protected]

32

5. DE LERAREN Ziektevervanging. Zoals u eerder in deze schoolgids heeft kunnen lezen, heeft iedere leerkracht zijn / haar eigen taak binnen de schoolorganisatie. In geval van ziekte wordt er in eerste instantie gekeken of een groep eventueel ook door een van de parttime leerkrachten kan worden overgenomen. Vaak zal dit echter niet mogelijk zijn en kan een beroep worden gedaan op leerkrachten, die zich bij 'De Basis' (vervangersbureau) hebben aangemeld als vervanger. Wel zal worden getracht om in geval van een vervanging zo weinig mogelijk verschillende mensen voor een groep te plaatsen. Ook ligt het voor de hand dat vervangers waarmee we op school positieve ervaringen hebben, in een volgend geval bij voorrang zullen worden benaderd. E.e.a. hangt natuurlijk wel af van de beschikbaarheid. Als er op korte termijn geen vervanging kan worden gevonden, zullen de groepen worden herverdeeld. Wij willen ten allen tijde proberen te voorkomen dat kinderen naar huis moeten worden gestuurd. Mochten er onverhoopt toch leerlingen naar huis moeten worden gestuurd, dan worden de ouders daarvan zo mogelijk van tevoren in kennis gesteld. De begeleiding en inzet van stagiaires van PABO's Regelmatig wordt onze school gevraagd om stageplaatsen beschikbaar te stellen voor studenten van de PABO in Leeuwarden. De begeleiding gebeurt hier door de groepsleerkracht(en) van de groepen waarin een student stage loopt. De eindverantwoordelijkheid voor de groep blijft dan ook te allen tijde bij deze leerkracht(en). Een enkele keer komen leerlingen van andere scholen dan de PABO of ander lerarenopleidingen stagelopen. Na- en bijscholing van leraren Gedurende het schooljaar 2009- 2010 staan er voor de leerkrachten enkele scholingsactiviteiten op het programma:
Scholing / begeleiding i.v.m. Taalbeleid, woordenschat didactiek en leesmotivatie
Scholing/ begeleiding op het gebied van teamcohesie
IB-scholing (netwerkbijeenkomsten)
Bouwbijeenkomsten (leerkrachten per bouw)
Bedrijfs Hulp Verlening (herhaling- / opfris cursus) Management Normaal gesproken vinden er elk jaar cursussen plaats voor directeuren op managementgebied, dit jaar in elk geval:
IPB (Integraal Personeels Beleid), voortzetting.
Intervisie voor directeuren

33

Uitwisselingsbijeenkomsten Juf Sietske bezoekt de bijeenkomsten voor de Interne Begeleiders die ongeveer 5 keer per schooljaar worden gehouden. Hier worden de laatste ontwikkelingen op het gebied van de leerlingenzorg en de ervaringen op de diverse scholen doorgesproken. Ook vindt er scholing plaats. Als de netwerkbijeenkomsten voor de midden- en bovenbouw dit schooljaar ook weer in de plannen worden opgenomen, zullen deze door de desbetreffende leerkrachten bezocht worden. Meester Henk bezoekt ook de bijeenkomsten voor de activiteitencoördinatoren van het computeronderwijs (ICT-ers). Meester Henk heeft ook (bijna) elke maand overleg met de Algemeen directeur en de andere directeuren van de Gearhing over allerlei zaken aangaande het onderwijs. BHV-cursus Voor de personeelsleden die nog geen Bedrijfshulpverleningscursus hebben gevolgd wordt dit jaar opnieuw door de Gearhing de BHV-training georganiseerd. Ook is er een bijscholingsbijeenkomst voor reeds gediplomeerde BHV-ers.

34

6. DE OUDERS 6.1. Het belang van de betrokkenheid van ouders Via de Nieuwsbrief en schoolkrant "De Koekeloer " houden we ouders op de hoogte van de vele activiteiten en ontwikkelingen die op school gaande zijn. Dit omdat we het belangrijk vinden voor de ontwikkeling van kinderen dat hun ouders zich betrokken voelen bij het schoolgebeuren en hier belangstelling voor tonen. De schoolkrant verschijnt vier keer per jaar, de Nieuwsbrief iedere maand. Er is momenteel dringend behoefte aan een schoolkrantredactie. Joke Landman verzorgd het kopieerwerk van De Koekeloer Het redactieadres is: Labadistendyk 7 8637 VJ Wiuwert (op school dus!) Ook is een flink aantal ouders regelmatig behulpzaam bij o.a.: - het vervoer van leerlingen bij excursies, schoolreizen e.d. - de reparatie van defect geraakt materiaal. - het schoonmaken van materiaal. - het begeleiden van leerlingen bij het werken op de computer. - het begeleiden van teams die zich hebben ingeschreven voor diverse sportevenementen - assistentie praktisch verkeersexamen - sportdagen - etc. Aan het begin van het schooljaar krijgen alle ouders via de Activiteitencommissie een formulier toegestuurd, waarop aangeven kan worden voor welke activiteiten zij eventueel beschikbaar zijn. Vanzelfsprekend zijn we alle ouders, die zich gedurende een schooljaar voor de leerlingen en de school inzetten erg erkentelijk voor die hulp. In het verleden gingen bedankjes vaak gepaard met een kleine attentie, zoals een bosje bloemen o.i.d. Er zijn echter in de loop van het schooljaar zoveel activiteiten, dat al deze kleine attenties, die toch weer via de ouderbijdrage betaald moeten worden, samen een flink bedrag vertegenwoordigen. Daarom is destijds besloten dat, met het oog op het betaalbaar houden van de ouderbijdrage, onze bedankjes in het vervolg niet meer met kleine attenties gepaard zullen gaan. Het moge duidelijk zijn dat onze dankbaarheid, mede namens de kinderen, er niet minder om is. Ook is besloten dat ouders die dat (schriftelijk) te kennen geven een tegemoetkoming in de benzinekosten via de ouderraad kunnen krijgen, wanneer zij voor vervoer i.v.m. met buitenschoolse activiteiten hebben gezorgd. 6.2. Informatievoorziening aan ouders over het onderwijs en de school Groepsavonden In het begin van het schooljaar wordt voor alle drie combinatiegroepen een groepsavond georganiseerd. Op deze avond komt het reilen en zeilen van elke groep in de dagelijkse praktijk aan de orde en worden evt. afspraken gemaakt tussen ouders en leerkrachten. De datum van de groepsavond wordt ruim van tevoren in de Nieuwsbrief aangekondigd.

35

Contactavonden In de herfst en rond de tijd dat de kinderen hun rapport mee naar huis krijgen, worden er zgn. "contactavonden" georganiseerd. Ouders worden dan in de gelegenheid gesteld om tien minuten, privé, met de groepsleerkracht(en) van hun kind te praten over de vorderingen die in de afgelopen periode zijn gemaakt. Indien er problemen zijn, is het raadzaam om met de betreffende leerkracht even een speciale afspraak te maken. U hoeft hiermee niet te wachten tot er een "contactavond" is. Immers, hoe eerder het probleem gesignaleerd wordt, hoe sneller er gewerkt kan worden aan een oplossing van het probleem. De data van de contactavonden worden ruim van tevoren in de Nieuwsbrief aangekondigd. Kijkavond In de loop van het schooljaar wordt er een inloopavond gehouden. De leerkrachten zijn dan op school aanwezig. Tijdens deze zgn. "kijkavonden" kunnen ouders, samen met hun kinderen, het werk dat op school is gemaakt en de boeken en andere materialen bekijken. Datum en tijd van de kijkavond worden ruim van tevoren in de Nieuwsbrief aan-gekondigd. Ouderavonden Ieder jaar wordt in het najaar de zgn. "Zakelijke Ouderavond" gehouden. Deze avond wordt georganiseerd door de Medezeggenschapsraad i.s.m. de Activiteitencommissie. Beide ‘instanties’ geven verslag van de activiteiten van het afgelopen jaar en leggen verantwoording af. Ook komen zaken als de laatste ontwikkelingen op school, de plannen voor de nabije toekomst en b.v. de hoogte van de vrijwillige ouderbijdrage aan de orde. Ook worden dan de evt. nieuwe leden van de Activiteitencommissie benoemd. Een keer per twee jaar wordt in de periode maart / april in dorpshuis "Us Honk" in Britswert de zgn. "Feestelijke Ouderavond" georganiseerd. De leerlingen voeren dan voor hun ouders en andere belangstellenden toneelstukjes, dansjes e.d. op. In het jaar dat er geen feestelijke ouderavond wordt gehouden treden de leerlingen op tijdens de "Floralia", die in oktober samen met de VOO-werkgroep wordt georganiseerd. In het voorjaar worden aan de leerlingen plantjes en zaden uitgedeeld, die kunnen worden opgekweekt. Op de Floralia worden door een jury prijzen uitgereikt aan de kwekers met de mooiste resultaten. Tevens worden alle inwoners van Wiuwert en Britswert uitgenodigd voor de optredens van de basisschoolleerlingen en / of andere artiesten. Huisbezoek Er vinden geen reguliere huisbezoeken plaats, de tijd die daar aan besteed moet worden staat niet in verhouding tot het rendement. Op verzoek kunnen wel afspraken voor dergelijke visites worden gemaakt. Vereniging voor openbaar onderwijs (V.O.O.) Onze school is een school voor openbaar onderwijs. Een openbare school is toegankelijk voor alle kinderen, zonder onderscheid naar geslacht, land van herkomst, godsdienst, levensbeschouwing, maatschappelijke opvattingen, inkomen of fysieke mogelijkheden. De leerkrachten zullen proberen de kinderen zodanig te vormen, dat zij in staat zijn om te gaan met vrijheid, verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en samenwerking.

36

De VOO is van oorsprong een landelijke belangenvereniging voor het openbaar onderwijs. De vereniging steunt o.a. ouders, medezeggenschapsraden en leerkrachten met raad en daad. Zij informeren ouders o.a. door middel van het uitgeven van het blad: "Inzicht." De plaatselijke werkgroep "Wiuwert-Britswert" organiseert een feestavond. Een voorbeeld hiervan is de eerder genoemde "Floralia". Omdat we vanaf 2003 van een zelfstandige afdeling een werkgroep zijn geworden, vindt er geen jaarvergadering meer plaats. Men is lid van de landelijke VOO en we hebben dus zelf geen leden en geen financiële verantwoordelijkheid meer. Door activiteiten op school te organiseren promoten we de naamsbekendheid van VOO. Ook kunnen we als werkgroep en als afzonderlijk lid nog steeds met schoolse zaken terecht bij de landelijke vereniging. U kunt lid worden van de VOO.: Landelijke VOO.: Plaatselijke werkgroep VOO Blekerstraat 20 'Wiuwert - Britswert` Postbus 10241 contactpersoon: 1301 AE Almere Hendrikje v/d Mark 036 5331500 Buorren 5 lidmaatschap: 8636 VA Britswert € 17,50 p/j incl. blad Inzicht 058 2501418 giro 2252469 € 4,54 p/j excl. blad Inzicht.

6.3. Medezeggenschap De Medezeggenschapsraad (MR) is samengesteld uit twee geledingen van elk twee personen, te weten: 1- De oudergeleding, deze vertegenwoordigt de ouders 2- De personeelsgeleding, deze vertegenwoordigt het team. De MR stelt zich tot doel het beleid van het bevoegd gezag en de schoolleiding, zoals dit is vastgelegd op basis van de Wet Medezeggenschap Onderwijs en het MR reglement, te toetsen aan duidelijkheid en toepasbaarheid binnen de school, teneinde een optimale omgeving te creëren waarbinnen onze kinderen, in alle rust, kunnen leren en zich kunnen ontplooien. De MR zal daartoe meedenken over zaken die de leeromgeving kunnen beïnvloeden. Daarbij zal zij gebruik maken van het haar ter beschikking staande advies- en instemmingsrecht. Omdat de MR bestaat uit een vertegenwoordiging van leerkrachten en een vertegenwoordiging van ouders, komt het voor dat de ouders adviesrecht hebben en de leerkrachten instemmingsrecht of andersom. Dit advies of deze instemming kan gegeven worden over o.a.

37

• • • •

het schoolplan regels t.a.v. veiligheid of gezondheid beleid m.b.t. voorzieningen t.b.v. leerlingen nieuwbouw of belangrijke verbouwing van de school

De MR vergadert ongeveer éénmaal in de 6 tot 8 weken. De data van de vergaderingen worden bekend gemaakt op een toegankelijke plek op school (op het prikbord in de gang). Deze vergaderingen zijn in het algemeen openbaar. Nadat de verslagen definitief zijn, worden ze in de MR-map op de tafel in de gang, ter inzage, gedaan. Tevens verschijnt er wanneer daar aanleiding voor is: 'Nieuws van de MR' Het MR reglement is ter inzage op school aanwezig. In dit schooljaar ( '09 – '10) zullen er, volgens het reglement, MR verkiezingen plaatsvinden. Voor informatie en vragen kunt u terecht bij de verschillende MR leden. De Activiteitencommissie De Activiteitencommissie komt voort uit wat vroeger de ouderraad werd genoemd. Deze commissie bestaat normaliter uit drie ouders. De ouders worden benoemd door de ouders die aanwezig zijn op de zakelijke ouderavond. De Activiteitencommissie heeft o.a. als taak: * beheren van het geld van de vrijwillige ouderbijdrage * organiseren /regelen en verlenen van hand- en spandiensten bij feesten en andere evenementen * stimuleren van de contacten tussen ouders en school De leden van de Activiteitencommissie komen bij elkaar voorafgaand aan bepaalde evenementen, om allerlei zaken voor te bereiden of te regelen / organiseren. Ze zullen daarbij vaak eens een beroep doen op vrijwilligers. 6.4. Overblijfmogelijkheden (TSO) en buitenschoolse opvang (BSO) Voor tussen- , voor- en naschoolse opvang heeft het bestuur van onze school een contract getekend met Stichting Kinderopvang Zuidwest Friesland. Deze Stichting biedt dagopvang voor 0 tot 4 jarigen, buitenschoolse opvang of gastouderopvang voor 0 tot 13 jarigen. Ouders die voor- of naschoolse opvang voor hun kinderen zoeken kunnen hiervoor contact opnemen met deze stichting. Tevens verzorgt ze de tussenschoolse opvang. Er kan per dag een TSO-groep worden samengesteld wanneer er drie of meer kinderen voor deze dag een abonnement hebben op deze voorziening. Zijn er minder dan drie kinderen op één dag dan zal de Stichting Kinderopvang Zuidwest Friesland zich inspannen om een gastouder te vinden. Heeft u voor- en/of naschoolse opvang nodig voor uw kinderen dan kunt u uw kind(eren) aanmelden via een aanmeldings-formulier te verkrijgen bij de TSO-coördinator of de overblijfkracht op school. Ook kunt u voor het aanmelden op de website www.kinderopvangzwfrl.nl terecht.

38

Als u uw kind laat overblijven wilt u natuurlijk dat uw kind in goede handen is en met plezier overblijft. In de overblijfsituatie wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de gewoonten (het pedagogisch klimaat) van de school. De kinderen nemen zelf hun eten en drinken mee, hierbij gaan wij uit van gezond eten. Zo nu en dan wordt iets extra’s zoals tosti’s of soep aangeboden. De kinderen eten samen, zodat ze tijdens het eten gezellig met elkaar kunnen kletsen. De overblijfkrachten proberen dit zo plezierig mogelijk te laten verlopen. Overblijfkrachten zijn vrijwillige medewerkers die onder supervisie werken van de TSO-coördinator. De coördinator organiseert het overblijven op één of meerdere basisscholen en is aanspreekpunt voor u en de basisschool. Na het eten kunnen de kinderen vrij binnen of buiten te spelen of er wordt een activiteit aangeboden. De TSO vindt plaats in een vaste ruimte van de school. Hoe alles verder geregeld is, opgave, kosten, enz. kunt u lezen in de folder die u bij de stichting Kinderopvang Zuid-West Friesland verkrijgbaar is. De TSO coördinator voor o.a. ‘De Pikeloer’ is Alien Tjerkstra - Meutgeert Voor meer informatie kunt u contact op nemen met het centraal bureau van de stichting; Postbus 3, 8748 ZL, Witmarsum. Telefoon 0517 – 532084 of per mail: [email protected]

6.5. Klachtenprocedure, zie ook www.gearhing.nl Een school is een omgeving waar mensen intensief met elkaar omgaan. Botsingen en meningsverschillen zijn dan ook niet bijzonder en worden meestal in onderling overleg bijgelegd. Soms is een meningsverschil van dien aard, dat iemand er een klacht over wil indienen. Die mogelijkheid is er. Voor de scholen is door het bestuur een klachtenregeling vastgesteld. Voor deze regeling verwijzen we naar www.gearhing.nl. U heeft dan steeds de meest recente informatie tot uw beschikking. 6.6. Vrijwillige Ouderbijdragen Naast de gewone lessen en alles wat daarmee annex is, worden er in een schooljaar vele dingen extra georganiseerd. Te denken valt hierbij aan de Kerstmaaltijd, schaatswedstrijden, sporttoernooien, de laatste schooldag enz. Het spreekt voor zich dat er voor de organisatie hiervan extra kosten moeten worden gemaakt. Daarom vraagt de ouderraad van de school de ouders altijd om een vrijwillige ouderbijdrage, waarmee dergelijke buitenschoolse activiteiten kunnen worden gefinancierd. De hoogte van de ouderbijdrage wordt op de Ouderavond van oktober / november vastgesteld. Deze bedraagt momenteel: Ieder kind: € 20,00 Rekeningnr. 12 47 97 369 t.n.v. de penningmeester van de ouderraad: J.T. van Berkum Froonackerdyk 10 - 8637 VR - Wiuwert - tel. 058 - 2501655 Aan ouders van kinderen die in de loop van het jaar op school komen wordt een bijdrage gevraagd naar rato van het aantal maanden dat het kind in het betreffende jaar naar school gaat.

39

Het mag duidelijk zijn dat het hier gaat om een vrijwillige ouderbijdrage. Dit houdt in, dat kinderen, als hun ouders overwegende bezwaren hebben tegen betaling, niet zullen worden uitgesloten van georganiseerde activiteiten.

6.7.

Schoolverzekering voor leerlingen en ouders / vrijwilligers.

Zowel het schoolbestuur Gearhing als de gemeente Littenseradiel hebben verzekeringen afgesloten voor de leerlingen, personeel en voor ouders wanneer die vrijwillig diensten verrichten voor de school. Polisvoorwaarden zijn op school. Voor autovervoer, verricht door ouders in het kader van ouderhulp/-participatie, stelt de school als voorwaarde dat er door de ouders van autovervoer een inzittendenverzekering is afgesloten. De school gaat ervan uit dat hieraan steeds voldaan is, zonder dat de school daar iedere keer specifiek navraag hoeft te doen. Ook gaan we er vanuit dat elk gezin zelf een WA- verzekering heeft afgesloten 6.8 Hoofdluisbestrijding Hoofdluisbestrijding is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Ouders, school en GGD Fryslân hebben ieder op dit terrein hun eigen taak en verantwoordelijkheden. - Ouders Ouders / verzorgers controleren hun eigen kinderen wekelijks op hoofdluis. Als er hoofdluis wordt geconstateerd, moeten ze dit direct melden aan de school en starten met behandelen. - School De school moet maatregelen nemen ter voorkoming van hoofdluis en voorkoming van verdere verspreiding. Hieronder wordt aangegeven hoe onze school hoofdluis constateert en wat er gebeurt wanneer hoofdluis gesignaleerd wordt. - GGD De GGD heeft een voorlichtende, adviserende en ondersteunende taak. Dit gebeurt door middel van folders, posters en instructies aan de ouderwerkgroep. De verpleegster van de GGD kan ouders die problemen ondervinden bij de bestrijding, begeleiden. De GGD kan niet de verantwoordelijkheid van de ouders of de school overnemen. De Hoofdluiswerkgroep Binnen de school is een hoofdluiswerkgroep samengesteld. Deze werkgroep bestaat uit ouders en controleert alle kinderen op hoofdluis. De werkgroep werkt volgens de richtlijnen van de GGD: - Na elke vakantie wordt er gecontroleerd, en ook na elke hoofdluismelding - Na controle worden de bevindingen doorgegeven aan de betreffende ouders (telefonisch) en de kinderen krijgen een brief / folder (GGD) mee naar huis. - Indien het een eerste melding betreft krijgen alle ouders een brief thuis. - Na een week wordt iedereen opnieuw gecontroleerd (leerlingen / leerkrachten). Bij hardnekkige klachten wordt er met de jeugdverpleegkundige een gezamenlijke aanpak bepaald. Contactpersoon van de werkgroep is Pietrik van Zuiden.

40

7. DE ONTWIKKELING EN DE RESULTATEN VAN HET ONDERWIJS IN DE SCHOOL Scholen en dus het onderwijs dat er gegeven wordt, zijn altijd in beweging. Scholen staan midden in de maatschappij, de wereld om ons heen verandert voortdurend. Steeds worden er nieuwe ontdekkingen gedaan, steeds worden er nieuwe instrumenten ontwikkeld, inzichten en opvattingen zijn aan verandering onderhevig. Het onderwijs zal zich daarom ook steeds verder moeten ontwikkelen. Het spreekt voor zich dat deze ontwikkelingen gericht zijn op verbetering. 7.1.Doel van het onderwijs Het doel van het onderwijs is dat kinderen een ononderbroken ontwikkelingsproces door kunnen maken op school. Dat betekent dat we zo veel mogelijk aansluiten bij de behoeften en mogelijkheden van de leerlingen. Binnen de groepen zal dus rekening gehouden worden met de verschillen tussen leerlingen. Dat uit zich in meer of minder instructie, extra hulp bij verwerkingen, variatie en differentiatie in leerstofaanbod en verwerkingen. Kinderen zitten in 'basisgroepen' (op grond van leeftijd samengesteld) maar dat houdt niet in dat alle kinderen van dezelfde leeftijd op het zelfde moment met precies dezelfde dingen, of op het zelfde niveau bezig zijn. We streven er naar een doorgaande lijn per vak- en vormingsgebied door de school te creëren zodat de kerndoelen van het basisonderwijs gehaald kunnen worden. 7.2. Activiteiten ter verbetering van het onderwijs in de school Weer Samen Naar School (WSNS) Het beleid rondom Weer Samen Naar School is gericht op het vergroten van de zorg voor leerlingen in het basisonderwijs. De centrale boodschap van de Wet WSNS luidt: Meer leerlingen opvangen onder de verantwoordelijkheid van het basisonderwijs binnen een samenwerkingsverband. Onze school vormt samen met de andere openbare scholen in Littenseradiel en de scholen voor speciaal onderwijs, "De Trilker" in Leeuwarden en “de Bolder" in Franeker, één samenwerkingsverband. Gezamenlijk zijn we verantwoordelijk voor alle leerlingen binnen het samenwerkingsverband, met andere woorden: samen moeten we er voor zorgen dat ieder kind passend onderwijs krijgt. Leerkrachten trachten steeds meer tegemoet te komen aan de verschillende onderwijsbehoeften van hun leerlingen. Er wordt naar gestreefd het aantal verwijzingen naar het speciaal onderwijs te verkleinen. Vanuit het speciaal onderwijs kan begeleiding gegeven worden aan het basisonderwijs. Samenwerking met andere scholen Vanaf het najaar van 2007 werken 11 schoolbesturen en 29 scholen samen in het bestuurlijk samenwerkingsverband Gearhing. Welke besturen en scholen dit zijn, kunt u op de website vinden. (www.gearhing.nl.)

41

Per 01-01-2009 zijn deze besturen samengegaan in een bestuurlijke fusie, de ‘Stichting Samenwerkingsbestuur Gearhing’. Voor de scholen verandert er niets. Alleen de bestuurlijke draagkracht van de scholen is sterk vergroot. Kwaliteitsbewaking Als school moeten we er altijd voor zorgen dat de kwaliteit van het onderwijs op peil blijft. Daarom: - worden de leerlingresultaten m.b.t. vorderingen, werkhouding, welbevinden, sociaalemotioneel gedrag gemonitoord en besproken ( leerlingbespreking) - leggen we de uitkomsten daarvan vast in het leerlingvolgsysteem (LVS) - is een leerkracht (de Ib-er) belast met coördinatie van de zorg en krijgt daarin scholing - volgen we cursussen om op bepaald gebied ( bv. Digibord /ICT , management, IPB) - hebben we bijna wekelijks teamvergaderingen waarvan op de onderwijsinhoudelijke vergaderingen onderwijskundige zaken besproken worden - proberen we met de ouders een zo goed mogelijk contact te houden d.m.v. ouderavonden, contactavonden, informatieavonden, nieuwsbrieven, etc. - worden er door de directeur klassenbezoeken afgelegd en worden de bevindingen met de groepsleerkrachten besproken en vastgelegd - worden de aandachtsgebieden (domeinen> leerstof, leertijd, instructie, didactiek, etc.) regelmatig geëvalueerd en waar nodig op lange of korte termijn verbeterd (WMK) - houdt de directeur met de personeelsleden jaarlijks functioneringsgesprekken en worden knelpunten besproken en waar mogelijk opgelost Verbeterplan De afgelopen schooljaren is er o.a. gewerkt aan de schoolontwikkeling in het kader van het Verbeterplan. Na het PKO ( periodoek kwaliteits onderzoek) van september 2008 is ‘De Pikeloer’ ingedeeld in het normale arrangement van de Onderwijsinspectie. Waar gaan we dit jaar mee aan de slag? Hieronder volgt een beknopte opsomming van onze plannen: • Nieuwe methode Begrijpend lezen invoeren voor de groepen 4 t/m 8 • Scholing op het gebied van Lezen / Woordenschat didactiek • Het invoeren van een nieuw kwaliteitsinstrument (Werken met kwaliteitskaarten PO) • Invoeren Nieuwe methode voor Aardrijkskunde en Natuur en Techniek • Methode voor aanvankelijk lezen vervangen • etc. Onze volledige planning voor volgend schooljaar wordt beschreven in het schooljaarplan 2009-2010. Voor belangstellenden ligt het schooljaarplan ter inzage op school. 7.3 Resultaten Leerlingvolgsysteem en bijbehorende toetsen Gedurende de schoolloopbaan van een kind worden zijn /haar ontwikkelingen nauwkeurig gevolgd. Dat begint al bij de jongste leerlingen in groep 1 en 2 met speciale (CITO) kleutertoetsen. In de groepen 3 t/m 8 worden enkele malen per schooljaar op een aantal vakgebieden toetsen afgenomen. Wij gebruiken daarvoor bij sommige vakken nu nog toetsen van Eduforce, de zgn. LVS-DLE toetsen. We zitten echter in een overgangsfase. omdat we helemaal overgaan op het CITO systeem.

42

De toetsresultaten worden door de Interne Begeleider 'gemonitoord' en uitgebreid met de groepsleerkracht besproken. Deze resultaten komen op de contactavonden ook aan de orde. Op deze wijze kan echter niet alleen naar de individuele ontwikkeling van leerlingen worden gekeken, maar ook naar de ontwikkeling van een hele groep. Zo kan ook inzicht worden verkregen in de kwaliteit van het onderwijs zoals dit op school wordt gegeven. Mochten er knelpunten aan het licht komen dan kan nader worden gekeken naar de oorzaken hiervan en kunnen maatregelen worden getroffen om deze op te lossen. (interventies).Te denken valt hierbij aan de aanschaf van andere methodes, evt. bijscholing van de groepsleerkrachten e.d. Hiernaast worden de vorderingen van alle leerlingen minimaal twee keer per schooljaar besproken tijdens een specifieke personeelsvergadering, de zgn. leerlingbespreking. 7.4. Andere resultaten In onze uitgangspunten hebben wij een aantal zaken beschreven die wij voor de ontwikkeling van kinderen erg belangrijk vinden. Sommige van deze zaken, die vaak op het sociaal-emotionele vlak liggen, zijn echter moeilijk via een toets te meten. Toch houden wij de ontwikkelingen op dit gebied in de gaten door gebruik te maken van vragenlijsten en de uitkomsten komen regelmatig ter sprake op de contactavonden. In de loop van de schoolloopbaan van een kind worden dan ook steeds hogere eisen gesteld aan de vaardigheden op het gebied van de samenwerking met anderen, de zelfstandigheid, de mate waarin een kind verantwoordelijkheid kan dragen, de taakgerichtheid en rekening kunnen en willen houden met anderen. Dat kinderen uit de bovenbouw b.v. (bijna) zelfstandig een verjaardagsfeest van een leerkracht kunnen organiseren vinden wij in dit kader een positief resultaat. Ook het zonder problemen toezicht kunnen houden bij de kleuters tijdens de pauzes en het leidinggeven aan kleine groepjes tijdens activiteiten als projecten en b.v. het dorpsfeest, kan als zodanig worden beoordeeld. Zo zijn er nog een aantal dingen aan te geven die niet eenvoudig getoetst kunnen worden maar gedurende de schoolloopbaan van een kind wel een ontwikkeling te zien geven in de richting van door ons eerder al geformuleerde doelstellingen en uitgangspunten. Uitstroom naar het voortgezet onderwijs. De school voor voortgezet onderwijs waar de kinderen uit groep 8 na hun basisschooltijd naar toe gaan wordt ieder jaar bekend gemaakt in de laatste schoolkrant voor de zomervakantie. Vorig schooljaar ging het hierbij om 6 leerlingen: Eén leerling werd aangemeld bij R.S.G. 'Magister Alvinus' in Sneek. Eén leerling ging naar het AOC in Sneek, één leerling naar Bogerman Sneek en drie leerlingen naar Bogerman Wommels. Van tevoren worden met de ouders en de kinderen de mogelijkheden besproken. De leerprestaties zijn bij het maken van de keuze niet allesbepalend. De sociaal-emotionele ontwikkeling, het karakter van het kind en ook de houding ten opzichte van het leren spelen ook een belangrijke rol. De CITO-eintoets en de Eduforce Drempeltest, die in groep 7 afgenomen wordt, geven daarover bruikbare informatie. De leerlingen zijn de afgelopen 4 jaar als volgt ingestroomd in het Voortgezet Onderwijs: uitstroom VO: (zie tabel)

43

tot.aant. lln. Praktijk ow. LWOO VMBO HAVO VWO Gymnasium

2005-2006 2

2006-2007 7

2007-2008 1

2008-2009 6

1 5 1

3 1 2

1 1

1

Uitstroom naar het Speciaal Onderwijs Het afgelopen leerjaren zijn er geen leerlingen verwezen naar een school voor speciaal onderwijs. Oudertevredenheidsonderzoek Hieronder volgen de uitkomsten van de laatstgehouden ouderenquête, op een ouderavond in het vorige schooljaar zijn de uitkomsten besproken en uitgebreid bediscussieerd. Vooral de verkeersveiligheidsbeleving kwam aan de orde. Dergelijke onderzoeken leveren vaak punten op die ons inzicht verschaffen en kunnen aanleiding geven om zaken te verbeteren. Het gemiddelde 'rapportcijfer' dat de school van de ouders kreeg was een 7,3

Datum peiling Respons

maart 2008 64 %

Aspecten Informatie Betrokkenheid Inrichting Kwaliteit onderwijs Veiligheidsbeleving Totaal gemiddeld

Waardering Laag

Waardering Gemiddeld

Waardering

4% 4% 7% 7% 10,5% 6,5%

40% 53% 57% 57% 55% 52,4%

56% 43% 36% 36% 34,5% 41,1%

Hoog

44

8. REGELING SCHOOL- EN VAKANTIETIJDEN 8.1. Schooltijden ma 08.30 - 11.45 u. 13.15 - 15.30 u. di 08.30 - 11.45 u. 13.15 - 15.30 u. wo 08.30 - 12.15 u. do 08.30 - 11.45 u. 13.15 - 15.30 u. vr 08.30 - 11.45 u. 13.15 - 15.30 u.

-

groep 1 t/m 8 groep 1 t/m 8 groep 1 t/m 8 groep 2 t/m 8 groep 1 t/m 8 groep 1 t/m 8 groep 2 t/m 8 groep 1 t/m 8 groep 4 t/m 8

pauze: iedere ochtend van 10.30 uur tot 10.45 uur

8.2. Vakantietijden vakantierooster schooljaar 2009 - 2010. Herfstvakantie: Kerstvakantie: Voorjaarsvakantie: Pasen: Meivakantie: Hemelvaartweekend: Pinkstervakantie: Zomervakantie:

eerste dag

-

laatste dag.

ma. 19 oktober 2009

-

vrij. 23 okt. 2009

ma. 21 dec. 2009

-

vrij. 01 jan. 20010

ma. 22 februari 2010

-

vrij. 26 feb. 2010

vrij. 02 apr. 2010

-

ma. 05 apr. 2010

vrij. 30 apr. 2010

-

vrij. 07 mei 2010

do. 13 mei 2010

-

vrij. 14 mei 2010

ma. 24 mei 2010

-

ma. 24 mei 2010

ma. 12 juli 2010

-

vrij. 20 aug. 2010

Adviesdata voor de herfstvakantie volgende schooljaar ( 2010 -2011): 23 okt. t/m 31 okt. 2010

In de lesurenberekening is dit jaar rekening gehouden met: -een studiemiddag (2,25 uur), -een evaluatiedag team (5,5 uur), - 1 Merke-dag (5,5 u.) en een dag voor ijsvrij/Elfstedentocht (5,5 u.) Aan facultatieve uren rest er nog 2,25 uur. N.B. De leerlingen van groep 1 t/m 4 zijn vrij op de sportdag die valt op 22-06-2010. Bij erg slecht weer verschuift de sportdag naar 29-06-2010. In dat geval worden de kinderen op 22 juni wèl op school verwacht.

45

Aantal lesuren per jaar groep 1. groep 2. groep 3. groep 4.

731,25 909 909 994,50

lesuur/jaar. lesuur/jaar. lesuur/jaar. lesuur/jaar.

groep 5. groep 6. groep 7. groep 8.

1000 1000 1000 1000

lesuur/jaar. lesuur/jaar. lesuur/jaar. lesuur/jaar.

8.3. Verlofregeling – zie www.gearhing.nl Voor de uitgebreide verlofregeling verwijzen wij u naar het Algemeen Gedeelte op de website van de Gearhing. Maatregelen preventie schoolverzuim De directeur van de school dient jaarlijks een opgave te doen aan de minister van O.C.W. van de omvang van ongeoorloofd verzuim aan zijn / haar school. Om hiervan een goed beeld te kunnen krijgen, verwachten wij van ouders, dat kinderen voor schooltijd worden afgemeld als zij ziek zijn of om andere redenen niet kunnen komen. Liefst voor aanvang van de lessen. (08.30 u.). Wanneer de school geen bericht heeft ontvangen, zal er telefonisch contact worden opgenomen met het gezin. Regels in geval van schoolverzuim Afwezige kinderen worden geregistreerd in de klassenmap, met een vermelding er bij van de reden. Z = ziek, V = verlof, O = ongeoorloofd verzuim, L = te laat. Ongeoorloofd schoolverzuim wordt gemeld bij- en geregistreerd door de leerplichtambtenaar van de gemeente Littenseradiel waarna (mogelijk) maatregelen worden getroffen (bv.: waarschuwing, proces verbaal en/of boete.) 8.4. Klokurentabel vak / vormingsgebieden CODE

ACTIVITEIT / GROEP

1

2

3

4

5

6

7

8

AMOM

arbeid met ontw. materiaal

12

10

5

0

0

0

0

0

BEW

bewegingsonderwijs (kleuters)

15

20

4

0

0

0

0

0

LICH

lich oef. (incl. reis.)

0

0

8

8

8

6

6

6

PAUZE

pauze / fruit eten

5

5

5

5

5

5

5

5

MUZIE

muzikale vorming

6

6

4

4

4

3

3

3

TAAL

nederlandse taal/lezen

19

24

29

36

36

39

39

36

REKEN

rekenen en wiskunde

5

8

17

18

16

20

20

20

SCHRIJ

schrijven

0

2

8

10

9

3

3

3

FRIES

fries

2

3

3

3

3

3

3

3

ENGEL

engels

0

0

0

0

0

3

3

3

WERELD

wereldoriëntatie

2

3

3

7

11

10

10

13

EXPRES

expressie

8

10

3

6

6

6

6

6

SOC.RD.

sociale redzmh. / verkeer

1

1

3

4

3

3

3

3

GEZGED

bev. v. gezond gedrag

1

1

2

2

2

2

2

2

76

94

94

103

103

103

103

103

TOTAAL

(in kwartieren per week)

46

8.5. Ongewenste omgangsvormen. Vertrouwenspersoon machtsmisbruik op school Ons schoolbestuur (Bevoegd gezag) is verplicht om te zorgen voor een klachtenregeling betreffende machtsmisbruik op school. Hieronder vallen discriminatie/racisme, agressie/geweld, seksuele intimidatie of pesten.

In de klachtenregeling zijn bepalingen opgenomen omtrent contactpersonen, vertrouwenspersonen en klachtencommissie. De vertrouwenspersoon draagt zorg voor opvang van kinderen die worden lastiggevallen en handelt de klacht af volgens een vaste procedure. Het gaat om situaties tussen leerlingen onderling en tussen leerling / leerkracht of anderszins aan school verbonden personeel. De vertrouwenspersoon behandelt alle zaken strikt vertrouwelijk en is geen verantwoording schuldig aan de school. Hierdoor kan men vrijuit met elkaar spreken en de klacht voorleggen. De scholen van de Gearhing hebben allemaal één vertrouwenspersoon, nl. de heer L. Renema. Hij is te bereiken op tel.nr. 06 10693565. In een voorkomend geval kunt u ook contact opnemen met een vertrouwensarts. Deze deskundige op het gebied van seksuele intimidatie en /of ongewenst gedrag is verbonden aan het AMK (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling). 8.6. Veiligheid Om zoveel als mogelijk de veiligheid van de kinderen, het personeel en de ouders te garanderen zijn de volgende veiligheidsaspecten van kracht: - Eén van de uitgangspunten van onze school is het scheppen van een veilig pedagogisch klimaat. Hieraan wordt voortdurend aandacht besteed. - School- en klassenregels zijn opgesteld; - De school heeft een draaiboek: Preventie en bestrijding van seksuele intimidatie vastgesteld - Er is een klachtenregeling vastgesteld; - Op school is een vertrouwens-contactpersoon aangesteld . - De school heeft een vertrouwenspersoon voor kinderen / ouders en een voor personeel - De school beschikt over een draaiboek “Moet iedereen het weten?" bij crisissituaties seksuele intimidatie; - Eens in de vier jaar wordt er een “Risico-inventarisatie en –evaluatie” gehouden; - De speelwerktuigen hebben een veiligheidskeuring ondergaan; - Onze school heeft een “Noodplan” cq. “Ontruimingsplan”; - Het ontruimingsplan wordt twee maal per jaar geoefend; - Er zijn minimaal twee bedrijfshulpverleners aan school verbonden; We verwijzen hierbij naar het uitgebreide Veiligheidsplan dat te raadplegen is op school.

47

8.7 Diverse wetenswaardigheden, goed om te weten.. Op tijd komen Het spreekt vanzelf dat we graag willen dat uw kind op tijd op school is. Een kind vindt het zelf meestal erg vervelend wanneer het te laat is. Als dat buiten zijn/haar schuld is, laten we het kind merken dat we blij zijn dat het er is en stellen het op zijn/haar gemak. Mocht een kind (te) vaak te laat komen dan nemen we contact op met de ouders. Fit zijn Om de lessen goed te kunnen volgen is het van belang dat uw kind uitgeslapen en fit op school komt. Laat uw kind daarom op tijd naar bed gaan en gun het voldoende slaap. Mocht een leerling tijdens schooltijd misselijk of ziek worden dan nemen we contact met de ouders of het opvangadres op. Het heeft dan meestal weinig zin het kind langer op school te houden.

Fruit eten In de groepen 1 en 2 wordt elke dag gezamenlijk fruit gegeten. Wilt u dit dagelijks meegeven in een bakje, tasje of iets dergelijks? De kinderen mogen ook een beker drinken meenemen, mits deze voorzien is van een goede dop. Kinderen uit de groepen 3 t/m 8 nemen ook fruit mee naar school. Dit wordt in de pauze opgegeten. Schoolfotograaf. Er worden een maal per twee jaar schoolfoto’s gemaakt. De datum waarop de fotograaf op school komt, wordt van tevoren bekend gemaakt. Ouders zijn niet verplicht om foto’s af te nemen. Broertjes en zusjes die (nog) niet op school zitten, mogen ook samen met hun oudere broer of zus op de foto. De fotograaf komt in het voorjaar van schooljaar 2010-2011 weer naar Wiuwert. Kopiëren. U kunt bij ons op school gebruik maken van het kopieerapparaat. Echter alleen buiten schooltijden en met medeweten van het personeel. Kosten: wit: gekleurd:

-enkelzijdig: -dubbelzijdig: -enkelzijdig: -dubbelzijdig:

per per per per

kopie / € kopie / € kopie / € kopie / €

0,10 0,15 0,15 0,25

Verjaardagen van de leerlingen. Wanneer uw kind jarig is, krijgt hij /zij de gelegenheid om op school te trakteren. De jarige wordt eerst toegezongen door z’n groep en trakteert dan. Dit gebeurt meestal in zijn / haar eigen lokaalgroep. Even voor de pauze gaat hij/zij bij de klassen langs. Een ‘gezonde’ traktatie verdient natuurlijk de voorkeur!

48

Verjaardagen van de leerkrachten. De verjaardagen van het personeel vieren we met de hele school. De kinderen mogen optreden voor het ‘feestvarken’, zingen de jarige toe en geven gezamenlijk een cadeau. We vragen de leerlingen daarvoor (overigens geheel vrijblijvend) € 0,50 mee naar school te nemen. Vorig jaar is afgesproken het bedrag ( € 3,-) in een keer, aan het begin van het schooljaar te innen. De kinderen van de kleutergroep vinden het vaak leuk om thuis ook nog een mooie tekening of id. te maken voor de jarige. De leerlingen van de bovenbouw organiseren dit feest, bijgestaan door de overige leerkrachten . Verjaardagen personeel: juf Coba (’62) - 01 sept. juf Antje (’80) - 25 nov. juf Etsje (‘61) - 02 feb.

juf Antsje (’57) meester Henk (’54) juf Sietske (’57)

- 21 feb. - 21 mrt. - 25 mrt.

Slecht weer Bij erg slecht weer kunnen de kinderen al voor de normale schooltijden direct naar het klaslokaal gaan. Stuurt u bij die weersomstandigheden de kinderen liever niet al te vroeg naar school. Het is erg handig de kinderen in de herfst- en winterperiode een paar sloffen mee te geven zodat zij dan niet de hele dag met natte sokken/ schoenen hoeven rond te lopen. De kleuters kunnen te allen tijde 15 min. Voor aanvang van de lestijd naar het lokaal gaan. Huiswerkzaken De kinderen van groep 6/7/8 krijgen regelmatig wat ‘huiswerk’ mee. Het gaat voornamelijk om de overhoringen van de Topografie. Het is de regel dat er elke 14 dagen zo’n repetitie gehouden wordt. Ruim van tevoren krijgen de kinderen een kaartje en een namenlijst mee naar huis om te oefenen. De meeste kinderen vinden het leuk om even te oefenen met hun vader of moeder (oudere broer /zus ). Elke dag even kort oefenen werkt vaak het best. Ook de tafels worden regelmatig overhoord. Deze vermenigvuldigingen zijn de basis voor veel soorten berekeningen (breuken, procenten etc.) en moeten de kinderen eigenlijk steeds paraat hebben. Regelmatig even kort een tafel oefenen geeft steun en zelfvertrouwen. Ook worden er wekelijks spreekbeurten en boekbesprekingen gehouden. Elke week, op vrijdagmiddag, houdt een van de kinderen een spreekbeurt over een zelfgekozen onderwerp. Het is de bedoeling dat deze thuis voorbereid wordt. Hetzelfde geldt voor de boekbespreking. Op school is uitgelegd hoe zo’n spreekbeurt / boekbespreking er uit kan zien. De kinderen kiezen zelf een datum uit. Om ook te leren voor bovengenoemde zaken zelf ‘verantwoordelijk’ te zijn is het de

49

bedoeling dat de kinderen zelf ook goed om de gemaakte afspraken denken. (Vooral in het begin echter is enige steun van vader/ moeder vaak nog zeer welkom!). Het kan zijn dat er het komende jaar nog enkele zaken m.b.t. het huiswerk gaan veranderen. Voor vragen over ‘huiswerk‘ kunt u altijd even op school terecht. Roken Roken is verboden in alle openbare gebouwen. Bij ons op school mag dan ook niet gerookt worden. Denkt u daar dus aan op ouder- en kijkavonden. Ook roken op het schoolplein moet vermeden worden, het plein is geen 'rookplek'. Foto- en video-opnames en privacy Het komt bij ons op school voor dat er opnames in de groepen worden gemaakt. Het gaat dan om activiteiten die rechtstreeks in verband staan met onderwijsactiviteiten. Mocht u er bezwaar tegen hebben dat er van uw kinderen opnames worden gemaakt, of dat die gepubliceerd worden op de website, wilt u dat dan bij de directeur melden? Er zullen dan geen opnames van uw kind (eren) worden gemaakt. Folders enz. Folders en mededelingen voor verenigingen of andere rondschrijvens worden niet via de school door kinderen rondgebracht. Namen in eigendommen Vooral voor de jonge kinderen is het belangrijk dat hun namen in regenkleding, klompen en laarzen staan. Het bespaart veel gezoek (door juf of meester) en tranen (van kinderen). School sportshirts De kinderen dragen op sportevenementen T-shirts met het logo van school. Deze shirts worden voor het evenement aan de kinderen uitgedeeld en mogen vuil weer ingeleverd worden. Om verkleuring door het gebruik van verschillende wasmiddelen te voorkomen, willen we liever niet dat u zelf de shirts wast. Deze schoolshirts worden door de ouder gewassen die zich hiervoor heeft opgegeven. ( zie activiteitenlijst ouderhulp.) Mobiele telefoons Het komt steeds vaker voor dat de kinderen een mobiele telefoon mee naar school nemen. Het gebruik van deze telefoons is op onze school niet toegestaan. Voor dringende gevallen mogen de kinderen altijd de schooltelefoon gebruiken. Spreken met het personeel Het personeel is in elk geval vanaf 08.15 u. bereikbaar op school. De directeur is bovendien bereikbaar op de taakrealisatie uren. Als het een mededeling of korte vraag betreft kan dat natuurlijk voor of na schooltijd. Is het een punt dat meer tijd vraagt is het handiger even een moment af te spreken waarop een en ander rustig met elkaar besproken kan worden. Als u ergens mee zit, of als u iets dwars zit of als u iets niet begrijpt, blijf er niet mee rondlopen maar kom bij ons om het te bespreken. Bezoek dokter / tandarts We stellen het op prijs dat bezoekjes aan de dokter en de tandarts zoveel mogelijk buiten schooltijd plaatsvinden. Dat is natuurlijk niet altijd mogelijk, we willen in dat geval wel graag even een melding van u hebben op welke dag en welk tijdstip e.e.a. plaatsvindt.

50

9. NAMEN EN ADRESSEN 9.1. Direct betrokken instanties bij de school

Bestuursbureau ‘Gearhing” Het uitvoerend bevoegd gezag en de dagelijkse bedrijfsvoering zijn gemandateerd aan het Bestuursbureau onder leiding van de Algemeen Directeur. Meer info zie: www.gearhing.nl

Alg. directeur: dhr. W. Wever De Wymerts 7 8701 WT Bolsward 0515 - 534959 /[email protected]

Medezeggenschapsraad – oudergeleding:

voorzitter:

vice voorzitter

Anne Landman (v.v. Nynke + Lieuwe) Buorren 16 8636 VA Britswert 058 - 2501097 [email protected]

Jolanda Seinen (m.v. Silke + Olivia) Middelsee 7 8637 VE Wiuwert 058 - 2502125 [email protected]

personeelsgeleding:

secretariaat

lid MR

Antsje Vogel De Grêft 17 9022 CB Mantgum 058 - 2501727 [email protected]

Etsje de Vries Bornialeane 20 9024 EM Weidum 058 - 2519855 [email protected]

Activiteitencommissie

voorzitter: Sjoukje de Vries (m. v. Boyd) Terp 33 8637VJ - Wiuwert 058 - 2501119

penningmeester: Jan Theunis van Berkum (v. v. Jesse) Froonackerdyk 10 8637VR - Wiuwert 058 - 2501655

secretaris / vice-voorzitter: Hendrikje v/d Mark ( m.v. Fardau en Fenna) Buorren 5 8636 VA Britswert 058 - 2501418

51

9.2. Adressen van externe instanties Meldpunt jeugdzorg: Bureau Jeugdzorg Friesland Postbus 312 8901 BC Leeuwarden 058 - 2333777 Rijksinspectie van het onderwijs [email protected] www.onderwijsinspectie.nl

Vertrouwenspersoon voor Gearhing dhr. L. Renema 06 10693565

Schoolbegeleidingsdienst Lavendelheide 21 9202 PD – Drachten 088 - 0200 300 [email protected]

GGD Fryslân (informatiecentrum)

Vertrouwenspersoon algemeen en schoolarts bezoekadres:

Peuterspeelzaal De Hummelzolder Stichting Welzijn Middelsee Pyter Jurjensstrjitte 17 9051 BR Stiens 058 - 2575220

Muziekschool Ritmyk (PIMBA) Looxmastraat 39 8603 XR – Sneek 05151 - 431400 [email protected]

8901 BK - Leeuwarden

TSO: Stichting Kinderopvang Z-W Friesland Centraal bureau De Spinnekop 4

058 – 2334334

8748 BG - Witmarsum

[email protected]

0517- 532084

Harlingertrekweg 58 postadres: postbus 162

[email protected]

Vertrouwenspersoon school Jelly Krol Bessens 2 8637 VG – Wiuwert 058 - 2884376 Informatie- en advieslijn voor ouders over onderwijs 0800 - 5010 www.50tien.nl

Landelijke Klachtencommissie (LKC) Postbus 185 3440 AD - Woerden 0348 - 405245 [email protected]

52

10. LIJST MET GEBRUIKTE AFKORTINGEN: ADV AOC ARBO AVI

= = = =

BHV BAPO BSO CEDIN CITO CLB DL DLE GGD GMR

= = = = = = = = = =

GOA HAVO IB ICT JGZ JO LPT LVS LGF MR

= = = = = = = = = =

OBS OCW OR PABO PCL PI PKO PO RT SBO TSO VMBO VO VOO

= = = = = = = = = = = = = =

VWO WSNS

= =

Arbeids Duur Verkorting Agrarisch Onderwijs Centrum (v.h. landbouwschool) Wet op de Arbeidsomstandigheden Analyse Van Individualiseringsvormen in het onderwijs, wijze van indeling van het behaalde leesniveau Bedrijfs Hulp Verlening Bevordering Arbeidsparticipatie Ouderen (regeling v. personeel v.a. 52 jr.) Buitenschoolse opvang Onderwijs begeleidingsdienst in Noord Nederland Centraal Instituut voor Toets Ontwikkeling, per 01-11-2000: Citogroep Consultatieve Leerling Begeleiding Didactische Leeftijd (aantal genoten onderwijs maanden) Didactische Leeftijds Equivalent Gemeenschappelijke Gezondheids Dienst Gemeenschappelijke Medezeggenschaps Raad, inspraakorgaan waar onderwijszaken die van belang zijn voor alle openbare scholen in de gemeente a.d. orde komen Gemeentelijk Onderwijs Achterstandsbeleid Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Interne Begeleider, coördinator van de zorg binnen de school Informatie- en Communicatie Technologie Jeugd Gezondheids Zorg Jaarlijks Onderzoek, kort inspectiebezoek dat jaarlijks plaatsvindt Luizen Preventie Team, hoofdluiscontrole na vakanties Leerling Volg Systeem, database met toetsresultaten v.d. leerlingen Leerling Gebonden Financiering Medezeggenschaps Raad, inspraakorgaan op de school met bepaalde advies- en instemmingsrechten Openbare Basis School ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen Ouder Raad, activiteitencommissie gevormd door ouders binnen de school Pedagogische Academie voor Basis Onderwijs, lerarenopleiding p.o. Permanente Commissie voor Leerlingenzorg Spellingtoets ontwikkeld door het Paedologisch Instituut Periodiek Kwaliteit Onderzoek (onderzoek door onderwijsinspectie) Primair Onderwijs Remedial Teaching (tijdelijke) extra hulp aan leerlingen met leerproblemen Speciale school voor Basis Onderwijs, voor kinderen met leer-/opv. problemen Tussenschoolse Opvang Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs Voortgezet Onderwijs Vereniging voor Openbaar Onderwijs, landelijke oudervereniging voor openbaar onderwijs Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Weer Samen Naar School, project met het doel zo veel mogelijk kinderen binnen het reguliere basisonderwijs te houden

53

Verwijzing naar Algemeen Gedeelte Op de website van de Gearhing staan in het Algemeen Gedeelte van de Schoolgids de volgende onderwerpen: ( webadres: www.gearhing.nl ) Inhoud algemeen gedeelte

Voorwoord Algemeen Directeur

3

1. Om te beginnen

4

2. De school

4

3. Ouders en verzorgers

7

4. Verlof en schoolverzuim

10

5. Algemene Klachtenprocedure

13

6. Sponsoring

17

7. Ouderbijdrage

17

8. Gearhing: Gezamenlijke activiteiten

17

9. Gearhing: Ontwikkelingen en het bestuursbureau

17