SPOEDEISENDE HULP
Ongevallen en tetanusvaccinatie
BEHANDELING
Ongevallen en tetanusvaccinatie U bent op de Spoedeisende Hulp van het St. Antonius Ziekenhuis geweest omdat u een verwonding hebt opgelopen. Daar is bekeken of u nog voldoende beschermd was tegen de ziekte tetanus. Als dit niet zo was, hebt u nieuwe bescherming gekregen via één of twee injecties. In deze folder leest u wat tetanus precies is en hoe de vaccinatie werkt.
Wat is tetanus?
Hoe is tetanus te voorkomen?
Tetanus is een infectieziekte waar iemand plotseling ernstig ziek van kan worden. Het veroorzaakt spierkrampen en verlammingen. De oorzaak is een bacterie met de naam clostridium tetani. Deze bacterie komt op de hele wereld voor op de grond, in straatvuil en in de darmen van mensen en dieren (ontlasting/mest). U kunt besmet raken als een open wond in contact komt met deze bacterie.
In Nederland worden in principe alle kinderen ingeënt tegen tetanus via DTP-/ DKTP-injecties. De laatste inenting gebeurt op de leeftijd van 9 jaar. Het kind is dan beschermd tegen tetanus. Deze bescherming is echter niet levenslang. Na een aantal jaar moet de vaccinatie geheel of gedeeltelijk worden herhaald om voldoende bescherming tegen de bacterie te hebben.
Als de bacterie in uw lichaam komt, maakt die een gifstof aan. Die stof komt via de zenuwen bij de hersenen. Na 2 tot 21 dagen veroorzaakt dit pijnlijke spierkrampen en verlammingen. Vaak zijn de eerste spieren die verkrampen de kauwspieren, waardoor de patiënt de mond niet meer goed open kan doen. Daarna ontstaan ook kramp-aanvallen in de rest van het lichaam. Tetanus is moeilijk te behandelen en kan een dodelijke afloop hebben.
Dit gebeurt niet standaard, maar alleen als u risico hebt gelopen om tetanus te krijgen, bijvoorbeeld als u een verwonding hebt opgelopen op straat of bij een beet van een dier. Opnieuw inenten kan ook verstandig zijn als: • U regelmatig in aanraking komt met aarde of dieren; • U een meer dan gemiddelde kans op verwonding hebt (bijvoorbeeld door uw werk); • U buiten Europa op vakantie gaat.
1
De vaccinatie
schijnlijk) geen eigen afweer meer tegen de bacterie die tetanus veroorzaakt. U krijgt direct na uw behandeling twee vaccinaties om u te beschermen (tetanus-immunoglobuline en tetanus-toxoïd).
Bij de vaccinatie tegen tetanus krijgt u een injectie met tetanus-toxoïd. Dit is de stof die de ziekte veroorzaakt, maar dan in aangepaste vorm. U wordt daar niet ziek van, maar uw lichaam gaat wel antistoffen (afweer) aanmaken tegen tetanus. Uw lichaam heeft even de tijd nodig om die antistoffen te maken. Zo nodig krijgt u ook nog een injectie waar de antistoffen al inzitten (tetanus-immunoglobuline). Zo bent u direct beschermd.
Om te zorgen dat de bescherming voor langere tijd blijft gelden moet u nog twee maal een herhalingsvaccinatie (tetanus-toxoïd) krijgen. Hiervoor hebt u een recept meegekregen. Voor deze laatste twee vaccinaties kunt u terecht bij uw huisarts of de doktersassistent.
Welke injectie(s) u nodig hebt hangt ervan af hoe lang geleden u voor het laatst bent ingeënt tegen tetanus. Er zijn drie mogelijkheden:
Mogelijke bijwerkingen Sommige mensen krijgen last van bijwerkingen na de vaccinatie(s) tegen tetanus. De volgende bijwerkingen zijn bekend: • plaatselijke reactie (roodheid, pijn en/of zwelling op of rondom de prikplaats); • koorts; • huiduitslag; • misselijkheid / braken; • (heftige) overgevoeligheidsreactie (hartkloppingen, benauwdheid, zwelling van het gezicht en nek). Zo’n reactie kan bijvoorbeeld ontstaan als u overgevoelig bent voor thiomersal (een kwikhoudend conserveermiddel wat aan tetanus-toxoïd is toegevoegd). Overigens zijn deze overgevoeligheidsreacties heel zeldzaam.
Korter dan 10 jaar geleden Als u korter dan 10 jaar geleden een volledige tetanusvaccinatie hebt gehad, hebt u nog voldoende eigen afweer tegen de tetanusbacterie. U hebt dus geen nieuwe vaccinatie nodig.
Langer dan 10 jaar geleden U hebt langer dan 10 jaar geleden een volledige tetanusvaccinatie gehad. In dit geval hebt u nog wel eigen afweer tegen de tetanusbacterie, maar dit geeft niet genoeg bescherming meer. U krijgt één vaccinatie (tetanus-toxoïd) om u voldoende bescherming te geven.
U bent nog niet eerder gevaccineerd Bent u een man en geboren voor 1936 of bent u een vrouw en geboren voor 1950, dan hebt u mogelijk nog niet eerder een vaccinatie gehad.In dit geval hebt u (waar-
2
Hevige bijwerkingen?
Schema tetanusvaccinatie
Krijgt u zeer hevige reacties na de vaccinatie? Neem dan direct contact op met de (dienstdoend) huisarts of met de afdeling Spoedeisende Hulp.
Datum tetanus-immunoglobuline + tetanus-toxoïd
Zwangerschap en borstvoeding
____________________________________
Datum 1e herhaling tetanus-toxoïd *
Tetanusvaccinaties hebben voor zover bekend geen nadelige gevolgen voor ongeboren kind of zuigeling. U kunt zich dus gerust tegen tetanus laten inenten als u zwanger bent of borstvoeding geeft.
____________________________________
Datum 2e herhaling tetanus-toxoïd * ____________________________________
Meer informatie
* Voor de herhalingsvaccinatie gaat u naar uw huisarts
Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan gerust contact op met de afdeling Spoedeisende Hulp.
of doktersassistent.
U hebt op de Spoedeisende Hulp een recept meegekregen. Voorafgaand aan de herhalingsvaccinatie haalt u het vaccin op bij de apotheek en neemt dit mee naar de huisarts. Informeer bij uw huisartsenpraktijk of u een afspraak moet maken voor het toedienen van een vaccinatie.
3
St. Antonius Ziekenhuis T 088 - 320 30 00 E
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp 088 - 320 33 00
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern
4
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
SEH 14/04-’13
Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis
