www.researchportal.be - 21 Jun 2016 23:16:08
Onderzoeksprojecten (200 - 250 van 291) Zoekfilter: Classificaties: Endocrinologie, secretiesystemen, diabetologie
Protein-associated mechanisms in tumor cell invasion: linking novel proteomics with cell biology Universiteit Gent Abstract: Aan de hand van recent ontwikkelde gel-vrije proteomics technieken (COFRADIC), wensen we een inzicht te verwerven en nieuwe moleculen te identificeren die betrokken zijn in signaalmechanismen die leiden naar tumor invasie en b-cel destructie in diabetes. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Joël Vandekerckhove • Jan Gettemans • Katia Vancompernolle • Christophe Ampe • Kris Gevaert
Moleculaire mechanismen bij tumorcel invasie en diabetes: koppeling van nieuwe proteomics technieken aan celbiologie Universiteit Gent Abstract: Aan de hand van recent ontwikkelde gel-vrije proteomics technieken (COFRADIC), wensen we een inzicht te verwerven en nieuwe moleculen te identificeren die betrokken zijn in signaalmechanismen die leiden naar tumor invasie en b-cel destructie in diabetes. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Joël Vandekerckhove
Ontwikkeling van methodologie voor de karakterisatie van serum/plasma eiwit glycosylatiepatronen. Toepassingen in de klinische hepatologie, endocrinologie, oncologie en dopingsbestrijding Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft tot doel nieuwe methodes te ontwikkelen voor het karakteriseren van eiwitglycosylatiepatronen van serumeiwitten, en deze toe te passen binnen klinische vraagstellingen. Meer specifieke merkers voor levercirrhose en tumoren onderzocht, naast de invloed van veroudering op de glycosylatiepatronen van plasma hormonen en hormoonbindende eiwitten. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers: • Nico Callewaert
Ontwikkeling van methodologie voor de karakterisatie van serum/plasma eiwit glycosylatiepatronen. Toepassingen in de klinische hepatologie, endocrinologie, oncologie en dopingsbestrijding Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft tot doel nieuwe methodes te ontwikkelen voor het karakteriseren van eiwitglycosylatiepatronen van serumeiwitten, en deze toe te passen binnen klinische vraagstellingen. Meer specifieke merkers voor levercirrhose en tumoren onderzocht, naast de invloed van veroudering op de glycosylatiepatronen van plasma hormonen en hormoonbindende eiwitten. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe
Nieuwe perspectieven in de behandelin van hyperthyroïde katten met radioactief jodium (I131) en in de vroegtijdige vaststelling van nietinsufficiëntie, een belangrijk neveneffect van de hyperthyroïdie behandeling Universiteit Gent Abstract: Recombinant humaan TSH wordt gebruikt in de behandeling van katten met hyperthyroïdie, om de schildklieropname van 131I te stimuleren. Dit om de behandeling te potentialiseren en een lagere dosis 131I toe te laten. Nierfunctie wordt door bepaling van glomerulaire filtratie ratio geëvlaueerd na behandeling met 131I. Tenslotte worden urinaire merkers geëvalueerd als vroege indicators van renale laesies. Organisaties: • Vakgroep Geneeskunde en klinische biologie van de kleine huisdieren
Onderzoekers: • Sylvie Daminet
Eiwit modificaties geassocieerd met oxidatieve en nitratieve stress: een gel-vrije proteoom analyse Universiteit Gent Abstract: Stijgende concentraties van "reactive oxygen species" induceren verschillende modificaties in cellulaire eiwitten. Sommige daarvan zijn oxidaties, terwijl andere te wijten zijn aan reactieve NO-derivaten. Dit kan leiden tot verandering van functie en ageert vaak als signaal. Gebruik makend van een nieuwe gel-vrije proteoom benadering, zullen we zowel de natuur van de doeleiwitten als de plaatsen van modificatie identificeren. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Kris Gevaert
Ontwikkeling van nieuwe biomarkers voor detectie van endocriene verstoring bij de zebravis (Danio rerio). Universiteit Antwerpen Abstract: Het is algemeen geweten dat ettelijke chemicaliën het endocriene metabolisme kunnen moduleren en vervolgens kunnen interfereren met reproductie en ontwikkelingsprocessen van dieren. Tijdens dit onderzoek worden de effecten van 17¿-ethinylestradiol, fadrozole, vinclozoline en faslodex op volwassen zebravissen bestudeerd. Meer specifiek wordt de impact op het genoom, het proteoom en de reproductie onderzocht. Naast de evaluatie van de reproductie, worden eveneens de gonadosomatische index (GSI) en de hepatosomatische index (HSI) bepaald. Het genoom wordt bestudeerd met behulp van DNA microarrays (4000 oligo's), die een wijziging in de genexpressie kunnen aantonen. Deze methode stelt ons in staat om grote sets van genen tegelijkertijd te evalueren. Voor de analyse van het proteoom maken we gebruik van Difference in-Gel
Electrophoresis (DiGE), een nieuwe variant op de oorspronkelijke 2-DE met een hoge reproduceerbaarheid. Hierbij worden eiwitten uit verschillende weefsels geëxtraheerd en gelabeld met verschillende fluorescente reagentia, en vervolgens gescheiden door 2-DE op één enkele gel. De gelabelde eiwitten worden gedetecteerd op de golflengte, speciefiek voor de fluorescente kleurstof. De differentiële eiwit expressiepatronen worden dan geanalyseerd en gekwantificeerd door beeldanalyse. Naast 2-DE maken we ook gebruik van een gelvrije methode om eiwitten te analyseren., namelijk LC-MS (liquid chromatography-mass spectrometry). De unieke integratie van al deze parameters, gemeten op verschillende niveaus van biologische organisatie, zal aanleiding geven tot de ontwikkeling van nieuwe biomerkers voor de detectie van endocriene verstoring. Deze biomerkers zullen gebruikt kunnen worden om mogelijk nadelige effecten op de reproductie van zebravissen te voorspellen op een lager niveau van biologische organisatie. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)
Onderzoekers: • Wim De Coen • Marijke De Wit
Studie van attentuatie-mechanismen bij leptine signaaloverdracht Universiteit Gent Abstract: In een eerste onderzoeksluik worden eiwit-eiwit interacties ter hoogte van de leptine receptor in meer detail bestudeerd. Dit omvat leden van de SOCS eiwitfamilie en een nieuw geïdentificeerd ringvinger eiwit. In het tweede luik wordt in het kader van het humaan interactoomprogramma, een grootschalige MAPPIT analyse uitgevoerd. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Jan Tavernier
Sekshormoon-bindend globuline (SHBG) en luteïniserend hormoon (LH): fysiologische betekenis van genpolymorfismes en variabiliteit van glycosylatie bij de man? Universiteit Gent Abstract: In deze studie zal nagegaan worden of veroudering bij de man gepaard gaan met de verandering van het glycosylatiepatroon van SHBG en LH. Daarnaast wordt onderzocht in welke mate de veranderingen in glycosylatie en in serum SHBG concentraties gemoduleerd worden door polymorfismen van het SHBG gen en of de variaties in SHBG concentraties weerspiegeld worden in de glycosylatiepatronen. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers: • Jean Kaufman
Moleculaire dissectie van medisch relevante proteïne-proteïne interacties Universiteit Gent Abstract: Homologie modellering en moleculaire visualisatie worden gebruikt voor de gedetaileerde studie van proteïne-proteïne interacties. De in silico voorspelde studie van proteïne-proteïne interacties. De in silico voorspelde details van proteïne-proteïne interacties worden bevestigd door biochemische methodes en de MAPPIT methodes in combinatie met uitgebreide mutagenesestudies. Deze methodes worden gebruikt voor studie van interacties van leptine, SOCS eiwitten, TIR eiwitten, TIR eiwitten en HIV-1 eiwitten. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Frank Peelman
Formuleringszending Eigen Initiatief (EI) : Contribution to Cameroon Diabetes epidemiology by risk analysis in patients and first degree relatives (Cameroon diabetes Epidemiology and Registry (CAMDER) in Kameroen) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Studie rond de diabetes epidemie in Kameroen Organisaties: • Medische Biochemie
Onderzoekers: • BART VAN DER AUWERA
De rol van het 'mannelijk' geslachtshormoon testosteron bij vrouwelijke vertebraten: een geïntegreerde studie met de koolmees en de spreeuw als modelsoorten. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is een beter inzicht te krijgen in de rol van het 'mannelijk' hormoon testosteron (T) bij vrouwelijke vertebraten. Dit zal gebeuren door (1) de effecten van experimenteel verhoogde T waarden op verschillende gedragsmatige, reproductieve en fysiologische parameters bij vrouwelijke koolmezen en spreeuwen te bestuderen in het wild en in gecontroleerde experimentele omstandigheden en (2) na te gaan in welke mate T-gevoelige kenmerken een effect hebben op de fitness. Organisaties: • Ethologie
Onderzoekers: • Marcel Eens
GC-MS/MS analyse van de stressrespons. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoeksproject combineert twee verschillende onderzoekslaboratoria op basis van de analytische infrastructuur en knowhow. Dit project heeft als hoofddoel de bestaande analytische GC-MS infrastructuur te vervangen door een nieuwe generatie GC-MS/MS apparatuur met meer identificatiemogelijkheden. Deze apparatuur zal aangewend worden voor de ontwikkeling van nieuwe methoden voor de identificatie en analyse van merkers voor stress. Wetenschappelijk zal dit project zich richten op twee verschillende onderzoeksdomeinen ((1) Stress bij planten en (2) Oxidatieve stress bij chronische ziekte) waarbij de stressresponse en de methodologie de gemeenschappelijke noemer zijn. Organisaties: • Plantengroei en -ontwikkeling
Onderzoekers: • Els Prinsen • Maria Begona A Manuel Y Keenoy
Effecten van endocriene verstoorders op de spermafysiologie bij vissen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project zal de effecten van endocrien verstorende stoffen op de spermakwaliteit van zebravissen evalueren gebruik makende van flow cytometrische analyse. Tevens zal de impact van differentiële blootstelling bestudeerd worden op de spermacompetitie bij bevruchting. Hiermee zullen we vaststellen in hoeverre blootgestelde dieren in staat zijn te reproduceren wanneer ze in competitie gaan met niet blootgestelde organismen. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)
Onderzoekers: • Wim De Coen
Het effect van Xanthohumol, een flavonoide aanwezig in Hop(Humulus Lupulus) en bier, op B-CLL cellen: geassocieerde moleculaire mechanismen Universiteit Gent Abstract: Het flavonoid xanthohumol induceert celdood in cellen van patienten met chronisch lymfatische leukemie, via apoptosis en activatie van caspase-9. Het mechanisme hiervan werd bestudeerd en verloopt via modulatie van de anti-apoptotische eiwitten mcl-1 en bcl-Xl. Bovendien onderdrukt xanthohumol de activatie van NF-kappaB opeen IKB kinase onafhankelijke weg, activeert het de fosforylatie van eIF2a, en induceert het GADD153-CHOP wat wijst op een gedeeltelijke activatie van endoplasmatische reticulumstress. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers: • Fritz Offner
MAPPIT: een breed toepasbaar twee-hybride systeem in intacte menselijke cellen Universiteit Gent Abstract: De MAPPIT technologie laat detectie toe van moleculaire interacties in intacte humane cellen. In dit project wordt MAPPIT verder geoptimaliseerd voor de screening van complexe cDNA bibliotheken. Specifieke toepassingsvelden zijn interacties ter hoogte van receptoren zoals de leptine receptor en Toll-like receptoren, en van signaalmodulerende eiwitten zoals leden van de SOCS en IRF eiwitfamilies. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Jan Tavernier
Studie van moleculaire interacties van SOCS eiwitten Universiteit Gent Abstract: SOCS eiwitten zijn negatieve regulatoren van cytokine signaaltransductie. Veel aspecten van hun werkingsmechanisme blijven onbegrepen. Deze studie omvat (1) analyse van inter-SOCS interacties, (2) structuur/functie analyse van geselecteerde SOCS interacties, (3) functionele detailstudie van SOCS/receptor systemen, en (4) MAPPIT screens met geselecteerde SOCS subdomeinen en varianten. Organisaties: • Vakgroep Radiotherapie en Experimenteel Kankeronderzoek
Onderzoekers: • Jan Tavernier
Studie van centrale en perifere functies van leptine Universiteit Gent Abstract: Het cytokine-type hormoon leptine functioneert als een adipostaat die de energiestatus van het lichaam naar de hersenen signaliseert. Daarnaast oefent leptine ook een regulerende invloed uit op perifere celtypes, waarbij ondermeer immuunreacties en angiogenese gemoduleerd worden. Dit project omvat volgende deelstudies: (1) mechanisme van signaaloverdracht in hypothalame neuronene, (2) effect van leptine antagonisten in in vivo modellen voor auto-immuunziekten, (3) transport van leptine ter hoogte van de bloed-hersen barrière. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Jan Tavernier
Hepatic and adipose tissue and functions in the metabolic syndrome (HEPADIP). Universiteit Antwerpen Abstract: Het metabool syndroom is een belangrijke risicofactor voor type 2 diabetes en cardiovasculaire ziekten. Recente bevindingen suggereren een belangrijke rol voor vetopstapeling ter hoogte van de lever in de ontwikkeling van het metabool sydroom. De hypothese van het HEPADIP project luidt dat dit een verandering weerspiegelt in de metabole relaties of de signaalgeving tussen het vetweefsel en de lever. De doelen van het project omvatten het definiëren van de rol van het vetweefsel en de lever, en de interactie tussen beiden, in het ontstaan van stoornissen in het lipidenmetabolisme, de werkingsmechanismen van insuline en glucose homeostase in het metabool syndroom. Met als doel het definiëren, valideren en ontwikkelen van nieuwe doelgebieden voor diagnose, typering, preventie en behandeling van het syndroom. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers: • Luc Van Gaal
Studie van attenuatie mechanismen bij leptine signaaloverdracht Universiteit Gent Abstract: Leptine speelt een cruciale rol bij het vetmetabolisme als adipostaat via hypothalameire neuronen. Daarnaast blijkt leptine ook betrokken te zijn bij perifere processen, en recente bevindingen wijzen op een pathologische rol bij auto-immuunziekten. In dit project beogen we de studie van mechanismen (oa de rol van SOCS eiwitten) die leptin receptor activatie terugkoppelen. Organisaties: • Vakgroep Organische chemie (WE)
Onderzoekers: • Jan Tavernier
Werkingsmiddelen FWO-aspirant Joris Wauman Universiteit Gent Abstract: Leptine speelt een centrale rol bij de regulatie van het lichaamsgewicht via activatie van zijn receptor in hypothalame neuronen. In een eerste onderzoeksluik zullen de signaalbanen die door leptine geactiveerd worden geanalyseerd worden in een panel cellijnen afgeleid van hypothalame neuronen. Daarnaast zal het transport van leptine doorheen de bloed-hersen barriere bestuurd worden. Organisaties: • Vakgroep Organische chemie (WE)
Onderzoekers: • Jan Tavernier
SB Adronie Verbrugghe - Nutritionele modulatie van het feliene koolhydraatmetabolisme Universiteit Gent Abstract: Katten zijn strikte carnivoren die afhankelijk zijn van dierlijk weefsel om te voldoen in hun specifieke en unieke nutritionele behoeften. Wilde katten consumeren prooien, die zeer weinig koolhydraten bevatten. Commerciële kattenvoeders bevatten echter hoge koolhydraatgehalten en dit kan het glucosemetabolisme beïnvloeden. Het doel van dit project is nagaan wat de invloed is van de deëtaire koolhydratenfractie op het glucose- en insulinemetabolisme bij de kat. Organisaties: • Vakgroep Voeding, Genetica en Ethologie
Onderzoekers: • Geert Janssens • Sylvie Daminet
Nieuwe Humane Dipeptidyl Peptidasen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het voorgelegde project behelst moleculair en biochemisch onderzoek van nieuwe humane dipeptidyl peptidasen (DPPs). Het project heeft tot doel (1) na te gaan welke dipeptidyl peptidasen naast DPPIV voorkomen in humane leukocyten, (2) die 'andere' peptidasen te identificeren en fysicochemisch te karakteriseren, (3) te onderzoeken welke substraten door deze peptidasen worden geknipt en (4) gekende remmers van dipeptidyl peptidasen te testen op hun selectiviteit. Organisaties: • Medische biochemie
Onderzoekers: • Ingrid De Meester
Longitudinale case studie "Leven met diabetes". Haalbaarheidsstudie naar het gebruik van multipele methoden van dataverzameling en analyse om inzicht te krijgen in de complexiteit van individuele zorgtrajecten van diabetespatiënten. Universiteit Antwerpen Abstract: De diagnose van diabetes betekent voor de patiënt een ingrijpende verandering in zijn levensstijl en vraagt een levenslange opvolging van de behandeling. Een goed diabetes management veronderstelt dat de professionele zorgverlener inzicht heeft in de attitudes en levensstijl van de patiënt en in de betekenis die de ziekte voor de patiënt heeft. Dit soort informatie is niet beschikbaar op basis van de klassieke populatiegerichte onderzoeksmethoden. Door longitudinale opvolging van de individuele patiënt proberen we in deze studie de patiënt in zijn sociale context en in de loop van de tijd beter te begrijpen. Tussen april en november 2005 zullen 6 tot 8 diabetespatiënten en hun omgeving intensief opgevolgd worden (interviews, dagboeken, gegevens uit het medisch dossier, contacten met zorgverleners). Met de studie willen we de haalbaarheid van dataverzameling m.b.v. multipele methoden nagegaan. Door gestructureerde vergelijkende casus analyse proberen we inzicht te krijgen in de complexiteit van individuele zorgtrajecten van diabetespatiënten. Organisaties: • Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)
Onderzoekers: • Paul Van Royen
Project Diabeteszorg. Universiteit Antwerpen Abstract: De studie heeft tot doel beleidsvoorstellen te formuleren voor een kwaliteitsvolle diabeteszorg en de organisatie ervan, rekening houdende met de ernst en met geassocieerde co-morbiditeit. In de internationale literatuur en bestaande guidelines wordt gezocht naar kwaliteitsindicatoren en randvoorwaarden voor een kwaliteitsvolle opsporing, behandeling en opvolging van de diabetespatiënt en tevens naar organisatiemodellen van optimale diabeteszorg. Alle relevante literatuur wordt samengebracht in 'evidence tables' , waarin een appreciatie van de kwaliteit wordt gegeven. De beleidsvoorstellen worden getoetst bij een groep van experts. Organisaties: • Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)
Onderzoekers: • Paul Van Royen
Bepaling van de reproduceerbaarheid van verschillende testen voor evaluatie van het glomerulair filtererend vermogen bij de gezonde kat Universiteit Gent Abstract: Bij jong volwassenen en oude katten met een normale nierfunctie wordt de reproduceerbaarheid nagegaan van de plasma creatinineiohexol clearance test en van renale scintigrafie met gebruik van Technetium--99m gelabeled 2,3-dimercapto-succinicacid (DMSA). Organisaties: • Vakgroep Geneeskunde en klinische biologie van de kleine huisdieren
Onderzoekers: • Sylvie Daminet
Onderzoek naar de rol van inflammatie in de pathogenese van obesitas en obesitas geassocieerde co-morbiditeit. Universiteit Antwerpen Abstract: Om de vooropgestelde doelstelling te bekomen, zullen in dit onderzoeksproject een drietalluiken uitgevoerd worden. In een eerste luik zal de graad van inflammatie bij patienten nagegaan worden enerzijds door biochemische testen, anderzijds door de analyse van vetweefsel. In het tweede luik zal genetisch onderzoek gebeuren om susceptibiliteitsgenen voor obesitas te identificeren. Uiteraard zal het onderzoek hierbij toegespitst worden op genen die betrekking hebben met inflammatie. Tenslotte zal in een klinisch luik getracht worden een associatie te leggen
tussen zowel biochemische, histologische en genetische data en klinische eindpunten. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers: • Wim Van Hul • Luc Van Gaal
Genetische studie van obesitas en ermee geassocieerde insuline resistentie. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project willen we bijdragen tot het ontrafelen van de genetische factoren betrokken bij het ontstaan van obesitas, een zeer frequente aandoening gekarakteriseerd door een overmaat aan lichaamsvet, en ermee geassocieerde insuline resistentie. We zullen twee doelstellingen nastreven. Ten eerste, zullen we trachten de rol van monogene obesitas in de Belgische populatie te evalueren. Enerzijds door mutatieanalyse van een 6-tal gekende functionele kandidaatgenen en anderzijds zullen we ook op zoek gaan naar een nieuw gen voor monogene obesitas door het uitvoeren van koppelingsanalyse. Ten tweede, zullen we ook nagaan welke van de functionele kandidaatgenen mogelijk een rol spelen bij het ontstaan van de multifactoriële obesitas. Het bereiken van deze doelstellingen zal leiden tot een beter inzicht in het ontstaansmechanisme van obesitas, en eveneens van de ermee geassocieerde insuline resistentie. Dit kan bijdragen tot de ontwikkeling van efficiëntere therapieën. Organisaties: • Medische genetica van obesitas en skeletaandoeningen (MGENOS)
Onderzoekers: • Wim Van Hul • Sigri Beckers
Nieuwe perspectieven in de behandeling van hyperthyroïde katten met radioactief jodium (I131) en in de vroegtijdige vaststelling van nierinsufficiëntie, een belangrijk neveneffect van de hyperthyroïdie behandeling Universiteit Gent Abstract: Recombinant humaan TSH wordt gebruikt in de behandeling van katten met hyperthyroïdie, om de schildklieropname van I131 te stimuleren. Dit om de behandeling te potentialiseren en een lagere dosis I131 toe te laten. Nierfunctie wordt door bepaling van glomerulaire filtratie ratio geëvalueerd na behandeling met I131. Tenslotte worden urinaire merkers urinaire merkers geëvalueerd als vroege indicators van renale laesies. Organisaties: • Vakgroep Geneeskunde en klinische biologie van de kleine huisdieren
Onderzoekers: • Sylvie Daminet
Evaluatie van leptine antagonisten voor de behandeling van multipele sclerose Universiteit Gent Abstract: Het cytokine-type hormoon leptine functioneert als een adipostaat die de energiestatus van het lichaam naar de hersenen signaliseert. Daarnaast oefent leptine ook een regulerende invloed uit op perifere celtypes, waarbij ondermeer immuunreacties en angiogenese gemoduleerd worden. Dit project omvat volgende deelstudies: (1) ontwikkeling van geoptimaliseerde leptine antagonisten, (2) analyse van leptine antagonisten in muis modelsystemen voor MS, (3) zoektocht naar de leptine transporter ter hoogte van de hersen-bloedbaan barrière. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Jan Tavernier
Leptine en autoimmuunziekten Universiteit Gent Abstract: Leptine heeft, naast zijn metabole functies via de hypothalamus, ook belangrijke effecten op het immuunapparaat. Toenemende evidentie wijst op een rol bij auo-immuunziekten. In deze studie wensen we (1) leptine antagonisten te ontwikkelen (2) deze antagonisten uit te testen in vitro op immuuncellen en (3) in vivo in modellen voor auto-immuunziekten. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Jan Tavernier • Dirk Elewaut
Ontwikkeling van nieuwe biomarkers voor detectie van endocriene verstoring bij de zebravis (Danio rerio). Universiteit Antwerpen Abstract: Het is algemeen geweten dat ettelijke chemicaliën het endocriene metabolisme kunnen moduleren en vervolgens kunnen interfereren met reproductie en ontwikkelingsprocessen van dieren. Tijdens dit onderzoek worden de effecten van 17¿-ethinylestradiol, fadrozole, vinclozoline en faslodex op volwassen zebravissen bestudeerd. Meer specifiek wordt de impact op het genoom, het proteoom en de reproductie onderzocht. Naast de evaluatie van de reproductie, worden eveneens de gonadosomatische index (GSI) en de hepatosomatische index (HSI) bepaald. Het genoom wordt bestudeerd met behulp van DNA microarrays (4000 oligo's), die een wijziging in de genexpressie kunnen aantonen. Deze methode stelt ons in staat om grote sets van genen tegelijkertijd te evalueren. Voor de analyse van het proteoom maken we gebruik van Difference in-Gel Electrophoresis (DiGE), een nieuwe variant op de oorspronkelijke 2-DE met een hoge reproduceerbaarheid. Hierbij worden eiwitten uit verschillende weefsels geëxtraheerd en gelabeld met verschillende fluorescente reagentia, en vervolgens gescheiden door 2-DE op één enkele gel. De gelabelde eiwitten worden gedetecteerd op de golflengte, speciefiek voor de fluorescente kleurstof. De differentiële eiwit expressiepatronen worden dan geanalyseerd en gekwantificeerd door beeldanalyse. Naast 2-DE maken we ook gebruik van een gelvrije methode om eiwitten te analyseren., namelijk LC-MS (liquid chromatography-mass spectrometry). De unieke integratie van al deze parameters, gemeten op verschillende niveaus van biologische organisatie, zal aanleiding geven tot de ontwikkeling van nieuwe biomerkers voor de detectie van endocriene verstoring. Deze biomerkers zullen gebruikt kunnen worden om mogelijk nadelige effecten op de reproductie van zebravissen te voorspellen op een lager niveau van biologische organisatie. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)
Onderzoekers: • Wim De Coen • Marijke De Wit
Dominantie, reproductief succes en reproductieve investering van mannelijke Amerikaanse bizonstieren (Bizon bison) in semi-natuurlijke condities.
Universiteit Antwerpen Abstract: Bij vele soorten bestaat er voor mannelijke dieren een nauw positief verband tussen dominantiepositie en reproductief succes. Ondergeschikte mannen zullen alternatieve paarstrategieën nasteven. De dominantiepositie wordt beïnvloed door verschillende individuele kenmerken, zoals leeftijd en gewicht, maar ook door groepskenmerken, zoals groepssamenstelling, groepsgrootte en leeftijdsstructuur. Voor bizonstieren (Bison bison) resulteert het korte paarseizoen (rut) in een maximale inzet in een minimaal tijdsbestek. Bizonstieren vertonen extreme competitie in deze periode en dit heeft gevolgen voor de onderlinge relaties tussen de stieren. De hoofddoelstelling van de studie is het bestuderen van de intaseksuele competitieve relaties tussen Amerikaanse bizonstieren en het nagaan van hun paarstrategieën in semi-natuurlijke condities. Hiervoor zullen de dominantieverhoudingen tussen de stieren, hun reproductief succes en reproductieve investering worden onderzocht. Het effect van individuele kenmerken (gewicht en leeftijd) en van groepskenmerken (groepssamenstelling, -grootte en leeftijdscombinaties) zal worden nagegaan. De link naar de encocrinologie wordt gelegd door de analyse van concentraties aan stress- en sekshormonen (cortisol en testosteron) van de bestudeerde dieren. Uit observaties is vroeger afgeleid dat de meest dominante mannen een zeer hoog reproductief succes behalen, maar door het ontbreken van paterniteitsgegevens is deze veronderstelling nooit bewezen. In de studie zal het reproductief succes van elke stier op een zeer betrouwbare manier worden bepaald aan de hand van DNA-analyses. Reproductieve investering zal gekwantificeerd worden om na te gaan of er 1) een stijging is met de leeftijd en 2) een verandering tijdens de rut in functie van tijd en status. De dominantieverhoudingen zullen bepaald worden door observatie van agonistische gedragingen in twee verschillende periodes: 1) tijdens de rut, wanneer er competitie is voor partners, en 2) tijdens de winter, wanneer er voornamelijk voedselcompetitie optreed. Tijdens deze observaties zullen meststalen worden verzameld die geanalyseerd worden om testosteron- en cortisolniveaus te bepalen. Eens per jaar worden de dieren gewogen en kunnen bloedstalen worden verzameld. Uit deze stalen kan via de paterniteitstesten het effectieve reproductieve succes van de stieren worden bepaald, wat dan vergeleken wordt met de geobserveerde copulaties van het voorgaand paarseizoen. Reproductieve investering wordt gekwantificeerd aan de hand van het meten van de tijdsbudgetten van de dieren en de mate waarin ze risicovolle agressies aangaan. Ondanks hun toenemende economische waarde bestaat er nog steeds een gebrek aan kennis over de reproductieve strategieën en de seksuele competitie tussen bizonstieren. Organisaties: • Functionele morfologie
Onderzoekers: • Catherine Roden • Peter Aerts
Geïntegreerde diabetes-zorg innbsp;de Democratische Republiek Congo. KU Leuven Abstract: Geïntegreerde diabetes-zorg innbsp;de Democratische Republiek Congo : fase 3: Bas-Congo (Lukaya District; Boma-Lukula), Province Orientale (Kisangani) en Kinshasa. Organisaties: • Faculteit Geneeskunde
Onderzoekers: • Erik Muls
Predictie van type 1 diabetes door combinatie van biologische, demografische en antropometrische gegevens. Universiteit Antwerpen Abstract: Predictie van type 1 diabetes door combinatie van biologische, demografische en antropometrische gegevens. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers: • Luc Van Gaal
Atherogeniciteit van de postprandiale toestand bij diabetes mellitus: studie van de interacties tussen lipiden, antioxidantia en monocyten. Universiteit Antwerpen Abstract: Het verhoogd risico van atherosclerose bij diabetes kan niet volledig verminderd worden door de behandeling van de klassieke risicofactoren. De hoge predictieve waarde van de plasma glucose en triglyceridenconcentraties na de maaltijd suggereert een belangrijk postprandiaal proatherogeen proces. In dit project willen we de interacties tussen de postprandiale lipiden, monocyten en vitamine E onderzoeken. Het uiteindelijk doel is om duidelijke richtlijnen te kunnen formuleren betreffende de inname van lipiden en antioxidantia en aldus het atherosclerotisch risico in te perken. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers: • Luc Van Gaal • Maria Begona A Manuel Y Keenoy
Een geïntegreerde studie naar de effecten van persistente organochlore polluenten (POPs) op insectivore zangvogels, met speciale aandacht voor de mogelijke endocrienverstorende eigenschappen van POPs. Universiteit Antwerpen Abstract: Een geïntegreerde studie naar de effecten van persistente organochlore polluenten (POPs) op insectivore zangvogels, met speciale aandacht voor de mogelijke endocrienverstorende eigenschappen van POPs. Organisaties: • Ethologie
Onderzoekers: • Hugo Neels • Marcel Eens • Paul Schepens • Adrian Covaci
Een onderzoek naar de invloed van Follikel Stimulerend Hormoon (FSH) en Insulin-like Growth Factor-I (IGF-I) op de folliculaire dynamiek van pre-antrale boviene ovariële follikels met behulp van transvaginale echo-geleide biopsies. Universiteit Antwerpen Abstract: Het voorliggend onderzoeksproject bij het rund heeft 3 grote doelstellingen: 1) Om een studie van de initiatie van de follikulaire groei in vivo mogelijk te maken, zal in eerste instantie een nieuwe techniek op punt gesteld worden met de bedoeling bij hetzelfde donordier herhaalde biopten van de ovariële cortex te nemen. Histologisch onderzoek van deze biopten moet ons toelaten na te gaan of er, binnen hetzelfde donordier in functie van de tijd (cyclus) een evolutie zit in de proporties van de verschillende
stadia vroege follikels. Er zal gepoogd worden de biopten te nemen via een echo-geleide transvaginale punktie, een techniek die, volgens ons bekend is, nog nooit eerder is toegepast. De koe is daarbij het ideale model vanwege de mogelijke transvaginale route, die een laparoscopie overbodig maakt. 2) Ten tweede zal via histologisch onderzoek van de biopten (zie hoger) van ovaria van behandelde donoren worden bekeken in welke mate de toediening van FSH (bolus injectie of chronisch lage dosis) een invloed heeft op de proporties van de verschillende vroegste folliculaire stadia op de ovaria. 3) Finaal zal worden nagegaan of het toedienen van een intra-ovariële injectie met IGF-I in combinatie met een lage dosis FSH een gunstige invloed heeft op de initiatie van de folliculaire dynamiek. Hiertoe zullen ovariële biopten (zie hoger) van donoren die volgens dit protocol zijn behandeld histologisch worden onderzocht. Na het verwerken van de waarnemingen moeten we in staat zijn te beoordelen of de ovariële biopten ons een reproduceerbaar beeld geven van de folliculaire toestand op het ovarium en of er evoluties zijn binnen eenzelfde en tussen de verschillende donoren, in functie van de cycliciteit. De behandeling met FSH moet ons toelaten de folliculaire ontwikkelingsfase te identificeren waarop FSH zijn stimulerende activiteit op de initiatie van de folliculaire groei uitoefent én of een gelijktijdige injectie met IGF-I leidt tot een bijkomende proliferatie van de populatie van actieve follikels en de ingesloten granulosacellen. Organisaties: • Veterinaire fysiologie en biochemie
Onderzoekers: • Peter Bols
Identificatie en studie van specifieke intracellulaire methylglyoxal-afgeleide Advanced Glycation End producten (AGEs) , die een rol spelen in de dysfunctie van endothelium onder hyperglycaemic condities in diabetes Universiteit Gent Abstract: In diabetes is er aangetoond dat verhoogde concentraties aan methylglyoxaal (MG), een cytotoxisch bijprodukt van de glycolyse, aanleiding heeft tot de vorming van AGEs die in belangrijke mate bijdragen tot de ontwikkeling van complicaties in diabetes patienten. In onze onderzoeksgroep werd een nieuwe signaalweg ontdekt die leidt tot de enzymatische vorming van specifieke MG-AGEs. De doelstelling is deze signaalweg verder op te helderen en aldus een aangrijppunt te vinden voor een mogelijke therapie. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Katia Vancompernolle
Studie van secundair seksuele kenmerken en gedragingen bij vrouwelijke zangvogels : een interdisciplinaire benadering. Universiteit Antwerpen Abstract: Secundaire seksuele kenmerken geven signalen aan potentiële partner over de individuele kwaliteit - 'good genes' hypothese. In de laatste jaren is er een groeiende interesse voor de evolutie van secundaire seksuele kenmerken bij vrouwelijke soorten. In de literatuur vinden we meer en meer bewijzen dat de partner selectie niet alleen tot de keuze van het wijfje beperkt is maar ook bilateraal kan voorkomen. Verder het was voorgesteld dat secundaire seksuele kenmerken bij wijfjes een adaptieve waarde kunnen hebben. Dit doctoraatsonderzoek draagt in belangrijke mate bij tot het ontrafelen van de functie van secundaire seksuele kenmerken en gedragingen bij vrouwelijke spreeuwen Sturnus vulgaris. Deze studie richt zich op het zanggedrag van vrouwelijke spreeuwen en voornamelijk op de endocriene en neurobiologische basis van het zanggedrag. Meer in detail wordt de seizoenale en individuele variaties in de zang van de wijfjes bestudeerd. Door de relaties tussen zangkenmerken (zang complexiteit en/of zang frequentie) en andere parameters (immuunrepons, gewicht, datum van paar vorming, legselgrootte) na te gaan, biedt deze studie een beter inzicht in de adaptieve betekenis van variatie in het zanggedrag van vrouwelijke soorten. Preliminaire resultaten suggereren dat wijfjeszang bij deze soort een eerlijk teken kan geven over de kwaliteit van de wijfjes. Organisaties: • Ethologie
Onderzoekers: • Marcel Eens • Annie Pinxten • Denitza Zaprianova-Pavlova
Factoren die de oxidant-antioxidant balans verstoren bij diabetes mellitus: Rol van ijzer Universiteit Antwerpen Abstract: In de zoektocht naar het verhinderen van diabetische complicaties wordt volop onderzoek verricht naar de supplementatie met antioxidantia en oligo-elementen. Deze benadering en de doseringen moeten zorgvuldig in acht worden genomen. In pathologische condities met een verminderde ijzeropslag is het immers zo dat sommige antioxidantia een pro-oxidant werking verkrijgen door het initiëren van een kettingreactie van vrije radicaal produktie. Het doel van dit project is om de relatie tussen ijzer en oxidant-antioxidant balans te onderzoeken in diabetes en zijn complicaties. Vooreerst worden technieken ontwikkeld om zowel de ijzer- als de oxidant-antioxidant balans te bepalen in liposomale- en celcultuur modellen. Een volgende fase spits zich toe op het ontwerp van in vitro experimenten om de invloed van diabetes-gerelateerde factoren als hyperglycemie en glycatie op de relatie tussen deze parameters te bestuderen. Uiteindelijk wordt de fysiopathologische relevantie van deze resultaten onderzocht in een klinische studie met type 1 en type 2 diabetici. Dit project kan bijdragen tot de identificatie van risicopatiënten en het formuleren van richtlijnen omtrent antioxidanttherapie ter preventie van chronische complicaties. Organisaties: • Biochemie van de mens II
Onderzoekers: • Albert Lagrou • Ann Van Campenhout
Project met betrekking tot zorgverlening van type 2 diabetespatiënten gecoördineerd door huisartsen Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project heeft tot doel na te gaan of via een model van `shared care' gecoördineerd door huisartsen de zorg voor diabetespatiënten significant kan verbeteren. Tevens wordt onderzocht welke maatregelen nodig en effectief zijn en wordt beschreven welke kosten hiermee gepaard gaan. Er wordt een specifieke gecoördineerde 1e-lijnsequipe ontwikkeld, met diëtisten, podologen en de diabeteseducator als steunfiguur voor de huisarts. Een shared care programma wordt opgezet, op basis van een multidisciplinair zorgprotocol en gedefinieerde taakverdelingen en verantwoordelijkheden. Dit 1e- lijnsequipe toelaten de efficiëntie van het zorgproces te optimaliseren. Centraal staat de empowerment van de patiënt vanuit de 1e-lijnsequipe, waarbij de diabetespas een bruikbaar instrument kan zijn. Uiteraard gebeurt dit project ook in samenwerking en overleg met de 2e en 3e lijn. Organisaties: • Huisartsgeneeskunde • Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)
Onderzoekers: • Paul Van Royen
Vergelijkende studie tussen Roemeense en Belgische voedingsgewoonten, nutritieve en oxidatieve stress status en verwikkelingen bij diabetes mellitus. Universiteit Antwerpen Abstract: Diabetes mellitus is een chronische aandoening met wereldwijd naar schatting 130 miljoen patiënten. De ziekte breidt nog sterk en verwacht wordt dat het volgende decenium 200 miljoen mensen diabetes zullen hebben. Diabetes veroorzaakt verschillende ernstige verwikkelingen zoals blindheid, nierfalen , neurologische afwijkingen en cardio-vasculaire ziekten. Vooral deze laatste geven aanleiding tot o.a. typische diabetische voet ulcura. 15% van de patiënten zal te maken krijgen met deze problematiek waarbij vaak infecties van de ulcus optreden die resulteren in gangreen en amputie van de onderste ledematen. Diabetes is daardoor wereldwijd de eerste oorzaak van niet traumatische amputaties. In een poging om deze verwikkelingen te voorkomen is ons onderzoek toegespitst op enerzijds de toegenomen productie van vrije radicalen (ten gevolge van auto-oxidatie van glucose en non enzymatische proteïnglycatie) en anderzijds de verminderde antioxidant defensie. Beide mechanismen resulteren in een hoge oxidatieve stress die ontegensprekelijk gerelateerd is aan de genoemde verwikkelingen. Sommige onderzoeken konden aantonen dat de hoge oxidatieve stress kan geneutraliseerd worden door toediening van relatief hoge dosissen anti-oxidantia zoals vitamine C en E, flavonoiden en lipoceenzuur. Er zijn echter nog geen eenduidige richtlijnen hoe anti-oxidanten via de voeding zodanig kunnen gecombineerd worden dat de oxidatieve stress effectief kan geneutraliseerd worden. Evenmin is bekend in hoeverre dit kan bijdragen tot de preventie van diabetische verwikkelingen. Om deze vragen te beantwoorden zullen eerst gegevens verzameld worden met betrekking tot de voedingsgewoonten, de oxidatieve status en de metabole controle en hoe deze gerelateerd zijn aan de complicaties van de diabetespopulaties in beide regio's: Antwerpen en Boekarest. Deze regio's verschillen duidelijk wat betreft voedingsgewoonten, economische status en medische zorgen.. Bvb heeft de EURODIAB en de WHO Diamond studie aangetoond dat de incidentie van type 1 diabetes bij kinderen in Roemenië 5 per 100.000 inwoners bedraagt tegenover 11 in Antwerpen maar dat anderzijds de cardiovasculaire problematiek in Roemenië bijna vierdubbel is (19% tegenover 5% in Vlaanderen). De hierboven genoemde gegevenscollectie i.v.m. de voeding e.d. kan belangrijke informatie opleveren over de effecten van een gepaste voeding op de cardiovasculaire pathologie en derhalve op het voorkomen van diabetische voetproblematiek. In een eerste fase zullen de methoden tussen beide onderzoeksgroepen geharmoniseerd en gestandaardiseerd worden. Aan de hand hiervan zullen in een tweede fase de alle relevante parameters gemeten en verzameld worden. De analyse van deze informatie moet inzicht verschaffen in het impact van de voeding, de diabetes-behandeling en de oxidatieve stress op het voorkomen en de ernst van diabetische verwikkelingen. Mogelijk kunnen hieruit ook richtlijnen voortvloeien om bvb. via aangepaste voeding of extra medische zorgen deze verwikkelingen, en meer specifiek, de amputaties bij diabetespatiënten te beperken en daarbij het lijden van de patiënten verlicht worden en de enorme kosten van de gezondheidszorg worden ingedijkt. Organisaties: • Endocrinologie, stofwisseling en nutritiepathologie • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers: • Maria Begona A Manuel Y Keenoy • Kristien Van Acker-Vd Krieken
Industrieel basisonderzoek betreffende "Prenylflavoïden in Hop (Humulus lupulus L.): basis voor ontwikkeling van een Fytotherapeuticum voor behandeling van symptonen en ziekten, geassocieerd aan de menopauze Universiteit Gent Abstract: Hop (Humulus lupulus L.) bevat een serie prenylflavonoïden, die gekenmerkt worden door enerzijds hoge oestrogene activiteit, anderzijds krachtige anti-proliferatieve werking. Deze biologische activiteiten zijn bijzonder gunstig met betrekking tot beheersing van klachten, symptomen en ziekten, die geassocieerd zijn aan de menopauze. Hierbij dienen de onderlinge verhoudingen van actieve bestanddelen en de biologische beschikbaarheid geoptimaliseerd te worden. Organisaties: • Vakgroep Geneesmiddelenleer
Onderzoekers: • Denis De Keukeleire
Identificatie en studie van specifieke intracellulaire methylglyoxal-afgeleide Advanced Glycation End producten (AGEs) , die een rol spelen in de dysfunctie van endothelium onder hyperglycaemic condities in diabetes Universiteit Gent Abstract: In diabetes is er aangetoond dat verhoogde concentraties aan methylglyoxaal (MG), een cytotoxisch bijprodukt van de glycolyse, aanleiding heeft tot de vorming van AGEs die in belangrijke mate bijdragen tot de ontwikkeling van complicaties in diabetes patiënten. In onze onderzoeksgroep werd een nieuwe signaalweg ontdekt die leidt tot de enzymatische vorming van specifieke MG-AGEs. De doelstelling is deze signaalweg ontdekt die leidt tot de enzymatische vorming van specifieke MG-AGEs. De doelstelling is deze signaalweg verder op te helderen en aldus een aangrijppunt te vinden voor een mogelijke therapie. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Joël Vandekerckhove • Katia Vancompernolle
Studie van de rol van chromogranine A en B in de biogenese en het functioneren van secretorische vesikels en als prohormonen. Universiteit Antwerpen Abstract: Studie van de rol van chromogranine A en B in de biogenese en het functioneren van secretorische vesikels en als prohormonen. Organisaties: • Nefrologie • Neurofarmacologie
Onderzoekers: • Etienne Nouwen
Genetische analyse van kandidaatgenen voor viscerale obesitas en geassociëerde comorbiditeit. Universiteit Antwerpen Abstract: Abdominale of viscerale obesitas, een belangrijke risicofactor voor cardiovasculaire pathologie en type 2 diabetes, is gedeeltelijk genetisch bepaald. Door associatie- en koppelingsstudies van een aantal polymorfismen in kandidaatgenen voor obesitas, en mutatie-analyse in
extreem obesen, willen we trachten genen te identificeren die een rol spelen in abdominale vetopstapeling en de ontwikkeling van geassociëerde comorbiditeit. Organisaties: • Endocrinologie, stofwisseling en nutritiepathologie • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers: • Wim Van Hul • Luc Van Gaal
Analyse van signaaloverdracht via de leptine receptor Universiteit Gent Abstract: Leptine is een cytokine dat als "adipostaat" het afferente signaal vormt in een negatieve terugkoppelingslus met de hypothalamus als centraal orgaan. Dit project omvat vier doelstellingen: (1) analyse van leptine / leptine-receptor complexvorming (2) Mutatie-analyse van de leptine receptor, met focus op negatieve terugkoppeling (3) MAPPIT zoektocht naar nieuwe componenten van leptine signaaloverdracht en (4) in vivo analyse van deze signaaltransductoren. Organisaties: • Vakgroep biochemie
Onderzoekers: • Jan Tavernier
Netwerk in Europe voo Mannelijke Osteoporose (NEMO) Universiteit Gent Abstract: NEMO is een Thematisch Netwerk met als doel bij te dragen tot de identificatie van mannen met hoog risico voor osteoporotische fracturen volgens een multidisciplinaire benadering. Het verwacht belangrijkste resultaat is het opstellen van een algoritme voor de bepalingen van fractuurrisico in de klinische praktijk en voor de evaluatie van de klinische- en economische interventiestrategieën. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers: • Jean Kaufman
Seksuele selectie-onderzoek als modelsysteem voor het bestuderen van verbanden tussen hormonen, hersenen en gedragingen. Universiteit Antwerpen Abstract: Seksuele selectie-onderzoek als modelsysteem voor het bestuderen van verbanden tussen hormonen, hersenen en gedragingen. Organisaties: • Ethologie • Ethologie
Onderzoekers: • Marcel Eens
