ONDERZOEK NAAR PAPIERLOOS WERKEN IN NEDERLAND EN DUITSLAND AMSTERDAM EN KEULEN, SEPTEMBER 2013, VIADESK BV
©VIADESK BV
INHOUD Inleiding
3
1. Conclusie: Nederlandse kantoren milieuvriendelijker dan Duitse
4
2. Het onderzoek vergeleken in de markt
5
3. Nederlanders positiever over digitaal werken dan Duitsers
7
4. Printactiviteit – Verschil Duitser versus Nederlander: halve boom per jaar
9
5. Productiviteit en mobiliteit
11
6. Over Viadesk
13
Contact
13
2
INLEIDING Door de technologische vooruitgang en de rol van mobiele
interessante inzichten en behoorlijke verschillen tussen de
devices in ons dagelijks leven, is het interessant om te kijken of en
buurlanden opgeleverd. Om het overzichtelijk te houden behan-
hoe dit ‘benut’ wordt tijdens werk. De term Het Nieuwe Werken
delen we de opvallendste resultaten per thema in dit onderzoeks-
komt hier al gauw om de hoek kijken. Daar is al veel over geschre-
rapport:
ven en de algemene afwegingen om wel of niet mee te doen met deze moderne werkstijl zijn min of meer algemeen bekend. Wij
t )FUPOEFS[PFLWFSHFMFLFOJOEFNBSLU
willen graag specifieker ingaan op het werken met mobiele
t "BOUSFLLFMJKLIFJEFOSFBMJUFJUQBQJFSMPPTXFSLFO
devices (laptop, tablet, smartphone) in verhouding tot het gebruik
t 1SJOUBDUJWJUFJU
van papier.
t 1SPEVDUJWJUFJU.PCJMJUFJU
Nu kan ‘papierloos werken’ gezien worden als onderdeel van Het
Maar eerst beginnen we met de overall conclusie. Daarna volgen
Nieuwe Werken. Maar is dat juist een voorwaarde, een doel of
de uitwerkingen van bovenstaande thema’s. Voor alles geldt dat
gewoon een goede reden om flexibel, dus tijd- en plaatsonafhan-
we in het onderzoek de ‘waarom-vraag’ achterwege hebben
kelijk te werken? Is werken werken op een mobiele device
gelaten. Het is dus vooralsnog speculeren over de beweegredenen
makkelijker dan werken met papier? Of maakt het uitprinten en
van de respondenten. Daarom zullen we met dit rapport op enkele
laten zien van papier meer indruk?
experts afstappen en hun vragen naar mogelijke verklaringen voor deze resultaten. Hierover later dus meer.
Om op deze en meer vragen antwoord te geven hield Viadesk in de zomer een onderzoek naar papierloos werken. Aan het
Voor nu, veel leesplezier!
onderzoek deden 309 Nederlanders en 584 Duitsers deel. Dit heeft
Viadesk
3
1. CONCLUSIE: NEDERLANDSE KANTOREN MILIEUVRIENDELIJKER DAN DUITSE? Op Nederlandse kantoren komt veel minder uit de printer rollen dan op de kantoren van onze oosterburen. Nederlandse werknemers printen gemiddeld 9 pagina’s per dag, terwijl Duitse collega’s gemiddeld aan 25 pagina’s komen. Duitsers printen daarmee maar liefst 178% meer dan Nederlanders. Dat blijkt uit een onderzoek van Viadesk naar de houding van werknemers ten opzichte van papierloos werken.
documenten kan delen en bewaren. Ook het vertrouwen dat papierloos werken bijdraagt aan een betere balans tussen werk en privé maakt personeel in beide landen positiever. Werknemers die een papierloos kantoor niet zien zitten, zijn vooral bang dat een dergelijke werkomgeving zal leiden tot een overdaad aan (digitale) informatie.
Printen blijft nodig Zowel een meerderheid van de Duitsers (67%) als van de Nederlanders (64%) is het eens dat incidenteel printen nodig zal
Nederlanders blijken een papierloos kantoor een veel aantrek-
blijven, ook al werkt men in een papierloos kantoor. Werkne-
kelijker vooruitzicht te vinden dan de Duitsers. Bijna 75% van de
mers uit beide landen vinden dat papier makkelijker werkt als er
Nederlandse werkenden lijkt het een prettig idee om een
aantekeningen gemaakt moeten worden, bijvoorbeeld tijdens
werkomgeving te hebben waarin het gebruik van papier zoveel
een vergadering. Duitsers vinden bovendien dat papier handig
mogelijk verminderd is. Bij de Duitsers is dat iets meer dan de
is als men op ongebruikelijke plaatsen werkt, terwijl Nederlan-
helft (57%). De vraag of professionals een papierloos kantoor
ders in dat geval juist een mobiel apparaat prefereren.
ook realistisch achten schetst een veel groter verschil: onder Duitsers is het geloof in een papierloze werkomgeving beperkt
Nederlandse kantoren milieuvriendelijker
(38%), terwijl een grote meerderheid van de Nederlanders het
Op basis van de resultaten veronderstelt het onderzoek dat
fenomeen wel als een realistisch vooruitzicht beschouwt (85%).
Nederlanders verder zijn dan hun oosterburen als het gaat om papierloos werken en het gebruik van hun eigen mobiele
Makkelijker delen
apparaten voor zakelijke doeleinden (Bring Your Own Device).
Wie positief is over papierloos werken, is dat vooral vanwege de
Daarmee lijken Nederlandse kantoren milieuvriendelijker te zijn
aanname dat men via tablet, laptop en smartphone makkelijker
dan kantoren in Duitsland.
4
2. HET ONDERZOEK VERGELEKEN IN DE MARKT Voordat we overgaan tot de analytische benaderingen van het onderzoek, scheppen we eerst een beknopt kader. Papierloos werken is een term die al een tijdje rondgaat in kantoorpanden en op diverse social media gericht op werk. Wat is er zoal over geschreven, bijvoorbeeld in onderzoeken?
als niet-werkenden. Dit kan een verklaring zijn voor het feit dat papierloos werken ‘mede mogelijk wordt gemaakt door’ de toename van het mobiele internetgebruik.
40% van de gemeenten werkt papierloos in 2011 Uit een onderzoek onder gemeenten dat de VNG in 2011 uitvoerde2, bleek dat toen al bij 40% van de gemeenten het
Mede mogelijk gemaakt door..
papierloos werken was ingevoerd. Dat ging gepaard met de toe-
Papierloos werken ‘wordt mede mogelijk gemaakt’ door het
name van het aantal tablets op de werkvloer. Een groot deel van
gebruik van mobiele devices en de behoefte om te werken op
de gemeenten (78%) die nog niet papierloos aan het werk
diverse plaatsen op flexibele momenten. Zonder deze ‘voor-
waren, gaf toen aan dat wel van plan te zijn.
waarden’ zou het begrip papierloos geen voet aan de grond gekregen hebben.
Net als in ons onderzoek gaven ze in 2011 al aan dat printen
Over deze voorwaarden is veel gezegd en geschreven, denk
nodig blijft. Een kwart van de VNG-respondenten zei zelfs nog
alleen al aan de term Het Nieuwe Werken.
altijd even veel te printen als voorheen.
Die zullen we u nu besparen en het kader iets versmallen door
67% van de Duitsers en 64% van de Nederlanders in ons
te kijken naar cijfers van het CBS over mobiel internetgebruik in
onderzoek geeft aan dat printen nodig blijft. Meer hierover in
1
de jaren 2007-20121 . Omdat hier ook een vergelijking wordt
het thema ‘Printactiviteit’.
gemaakt tussen Europese landen kan de parallel getrokken worden naar onze Nederland-Duitsland op het gebied van
Win-win-situatie
papierloos werken.
In een ander onderzoek in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en Agentschap NL3, ook in 2011, werd
Nederland en Zweden aan kop
gekeken naar de motivatie om papierloos te werken.
De cijfers van het CBS zeggen het volgende over % mobiel internet:
Hierin kwam naar voren dat papierloos werken vooral een
“Nederland heeft (met Zweden) het hoogste percentage internetters
‘wenselijke bijkomstigheid’ is bij het doel om efficiënter te
van de Europese Unie (94 procent). Met mobiel internetgebruik
werken, kosten te besparen en het milieu te ontzien. Dit sluit
komt Nederland met een aandeel van 56 procent ruim boven het
volgens de onderzoekers goed aan bij het flexibele werken dat
EU-gemiddelde van 35 procent uit, maar Zweden, Denemarken en
hoort bij Het Nieuwe Werken.
het Verenigd Koninkrijk overtreffen Nederland op dit punt. Van de buurlanden is het lage aandeel (31 procent) van mobiel internet in
Ook wordt in het onderzoek aangestipt dat infrastructuur – de
Duitsland opvallend.”
software en de techniek – er is en moet zijn om zaken makkelijker online met elkaar te delen. Om dus een papierloos kantoor
Net als in ons onderzoek komt hierin het verschil tussen Nederland (relatief hoog met 56% mobiel internet) en Duitsland 1 CBS: http://www.cbs.nl/nlNL/ menu/themas/dossiers/eu/publicaties/archief/2013/ 20133851wm.htm) 2 Binnenlands Bestuur: http://www.binnenlandsbestuur.nl/digitaal/nieuws/papierloos werkenpopulairbijgemeenten.1527409.lynkx 3 MVO Nederland: http://www.mvonederland.nl/content/partnernieuws/eenwinwin situatieflexibelwerkenispapierlooswerken
(relatief laag met 31%) aan het licht. Wij gaan verder in op de mogelijke redenen hiervoor op de werkvloer. Kijkt het CBS ook naar mensen die werken? Ja. Het CBS constateert dat deze groep anderhalf keer zoveel gebruik maakt van mobiel internet 5
in te kunnen richten. En dat is steeds meer het geval door de komst van digitale devices. Opvallend is dat nog niet eerder wordt gesproken over de behoefte aan het gebruik van papier en het precieze gemak van mobiele devices ten opzichte van dat papier. Het was toen meer zo: de techniek is er, dus we kunnen het maar beter gebruiken.
Andere argumenten dan ‘de techniek is er’ Met name daarom is het interessant dat we in ons onderzoek deze argumenten hebben voorgelegd aan professionals in Nederland én Duitsland, waar Het Nieuwe Werken zich in een andere fase lijkt te bevinden. Zij worden zich steeds meer bewust van ‘andere’ manieren van werken; maar in hoeverre wordt dat omarmd? Ons onderzoek geeft een klein kijkje in die keuken.
6
Het is een veelgehoorde term: sociaal intranet. Een
SOCIAAL INTRANET
BETROKKENHEID
contracten en omwille van de veiligheid
Het is een veelgehoorde term: sociaal intranet. Een
3. NEDERLANDERS POSITIEVER OVER DIGITAAL WERKEN DAN DUITSERS BETROKKENHEID
contracten en omwille van de veiligheid
dersteunt voor mij:
Vergeleken met werken op een papierloos apparaat lijkt mij werken
In dit thema gaan we in op de vragen: ‘Hoe realistisch is een
met papier handiger wat betreft: Navigeren tussen documenten.
papierloos kantoor?’ en ‘Hoe aantrekkelijk is een papierloos samenwerken kantoor?’ Met een papierloos kantoor bedoelen we een ‘een Vinden van collega’s/experts 65,3% werkomgeving waar het gebruik van papier is geëlimineerd of
IAAL INTRANET
zoveel mogelijk verminderd’. 77% Kennisdelen
81,4% Netwerken Realistisch vooruitzicht
60
50%
Nederlanders 25%
Duitsers
Nederlandse deelnemers vinden een papierloos kantoor vooral 80 100 een realistischer idee dan de Duitsers. Voor de Nederlandse
0
eelgehoorde term: sociaal intranet. deelnemers aanEen het onderzoek geldt dat 85% het een (zeer)
20
36% Eens Oneens
51%
40
60
80
100
realistisch vooruitzicht vindt. Van de Duitse deelnemers daarentegen vindtNederlanders slechts 38% het papierloze 50% kantoor een realistisch 36%
HEID
Nederlanders
vooruitzicht.
Opvallend hier is dat 2x zoveel Duitsers (51% vs 25%) navigeren
Duitsers
n omwille van de veiligheid
25%
Eens tussen documenten makkelijker vinden met papier dan Duitsers op een Oneens
51%
Aantrekkelijk social media wordenvooruitzicht aangeboden:
23%
digitaal apparaat. Het verschil tussen Nederlanders onderling is %werknemers (geheel) eens met de stelling Het verschil van mening 0tussen20 de buurlanden wat betreft de kleiner, maar dat zij hierover een andere mening zijn toegedaan 0 40 60 80 100 53,4% Niet geregeld, eigen initiatief aantrekkelijkheid van een papierloos kantoor is veel minder dan de Duitsers moge duidelijk zijn. De verklaring hiernaar is 38% kantoorgissen. is groot:5,9% 75% van devia Nederlanders is het (geheel) eens met de Papierloos vooralsnog Misschien speelt de Duitse ‘ordentelijkheid’ Intern Intranet realistisch vooruitzicht 85%het digitaal stelling dat het een aantrekkelijk vooruitzicht is, tegenover 57% hierin een rol? Of is het meer de onervarenheid met 6,8% Anders van de Duitse deelnemers.
navigeren? 57% Papierloos kantoor is aantrekkelijk vooruitzicht 75% Vergeleken met werken op een papierloos apparaat lijkt mij werken Nederlanders met papier handiger wat betreft: Commentaar geven met meerde0 20 40 60 80 100 re mensen op 1 document. Nederlanders Duitsers Duitsers 85%
als losse tool 33,9% Extern %werknemers (geheel) eens met de stelling 38%
Papierloos kantoor is realistisch vooruitzicht
50%
57%
Papierloos kantoor is 36% aantrekkelijk vooruitzicht Eens Oneens 0
51%
40
60
80
100
40
Nederlanders
60
80
64%
Nederlanders
75%
20
57% 51%
Nederlanders 23% Duitsers
100
23%
Duitsers
Duitsers
0
31%
49%
20
40
60
80
0
20
40
60
Nederlanders 100
80
38%
100 Duitsers
Ook hier komt het enorme verschil tussen Nederlanders en
minder realistisch – en in mindere mate minder aantrekkelijk –
Duitsers tot uiting. Duitsers vinden samenwerken aan documen-
75%
0
2
Oneens
het tegenovergestelde. Ook hier zijn we benieuwd naar een 62% 25% Nederlanders logische verklaring. Na interviews met experts en gebruikerserva100 ringen meer hierover. Eens 46% 31% Duitsers
Oneens
7
57%
5%
Eens ten makkelijker met papier dan zonder. Voor Nederlanders geldt
23% 49% toekomstbeeld vindenDuitsers dan de Nederlanders kan verklaard door
van papiergebruik ten opzichte van gebruik40van tablets, 0 het20 60 80 smartphones en laptops. 85%
20
Eens Oneens Eens Oneens
De verklaring voor het feit dat Duitse werknemers papierloos een 57% 31% Nederlanders
het antwoord op een aantal stellingen over het praktische aspect
31%
0
26%
Praktische voor- en nadelen van digitaal werken
stelling
20
0
20
40
60
80
100
Figuur
Tevre
Emotionele voor- en nadelen van digitaal werken 64%Duitse werknemers 26% Nederlanders De verklaring voor het feit dat papierloos een
In deze vergelijking is het interessanter om te kijken naar de 64%met de stelling 26% zijn Nederlanders stelligheid van de deelnemers. Helemaal eens
minder realistisch – en in mindere mate minder aantrekkelijk – Eens 23% dan de Nederlanders 51% Duitsers toekomstbeeld vinden kan ook verklaard Oneens
de buren het geen van beiden, echter in de stelligheid waarmee zij ‘oneens’ zeggen’Duitsers zit een groot23% verschil. Duitsers 51% durven toch in
worden door het antwoord op een aantal stellingen van ‘emotio-
veel mindere mate met klem te ontkennen dat papier in de tas
nele aard’.
een rol speelt bij het hebben0van een 20productief 40 gevoel. 60 80
0 20 40 60 80 100 Met opnieuw in het oog springende verschillen. Zie hieronder.
Eens Onee
100
Overeenkomsten Documenten op een bureau laten zien wat u nog moet doen.
Zijn er dan nauwelijks overeenkomsten tussen Duitsers en Nederlanders in de beleving van digitaal werken? Jawel die zijn er, en die liggen – misschien voordehandliggend – met name
62%
Nederlanders
0
20
Eens Oneens
46%
31%
Duitsers
in de groep die papierloos werken een realistisch en/of aantrek62% 25% kelijk Nederlanders vooruitzicht vinden.
25%
40
60
80
31%
Duitsers Op basis van een ‘regressieanalyse’
Eens Oneens
46%
Het makkelijker kunnen bewaren en delen van documenten heeft 40 60 80van een 100 een sterke en positieve0invloed20op de aantrekkelijkheid
100
papierloos kantoor voor zowel Nederlanders als Duitsers. Een meerderheid van de Duitsers is de mening toegedaan dat het
Hoe meer je gelooft dat papierloos werken leidt tot een betere
ertoe doet dat het aantal documenten bureau laat zien 51% op een35% Nederlanders hoeveel werk er nog gedaan moet worden, terwijl dat bij de Eens 5% kleinere groep 56% Nederlanders een veel is. Nu zijn er beroepen te Duitsers
werk-privébalans, hoe aantrekkelijker52% en realistischer 31% je het papierNederlanders loze kantoor vindt. Zowel voor Nederlanders en Duitsers Eens 23% 51% is dit aspectDuitsers bepalend.
bedenken waarbij dit aspect goed voor te stellen is, denk aan
Oneens
Oneens
Als je gelooft dat papierloos werken leidt aan 0 20 40 tot een 60 overdaad 80 100
juristen, leraren en0administratief medewerkers. Hoe 100 20 40 60 80 dan ook blijft het verschil tussen de buurlanden opvallend.
informatie, dan vind je papierloos werken minder aantrekkelijk en realistisch. Ook dit geldt in Nederland en Duitsland.
Het geeft een productief gevoel als ik veel papier in mijn tas heb. Figuur 3:
Vervolg
Tevredenheid beschikbare tools: % werknemers (geheel) oneens met stelling
80 60
68%
Al met al kan geconcludeerd worden dat Nederlanders meer klaar
zijn voor digitaal werken dan Duitsers. Voor vervolgonderzoek is 31% Ontevreden het interessant om te kijken 80waar de huiverigheid vandaan om te 23% Tevreden werken op mobiele apparaten ten faveure van papier. 46% Neutraal 60 68% 40
40 20
24%
20
Nederlanders Duitsers
0
0
8
24%
Nederland Duitsers
% werknemers (geheel) oneens met stelling
4. PRINTACTIVITEIT VERSCHIL DUITSER VERSUS NEDERLANDER: HALVE BOOM PER JAAR Als je een onderzoek houdt over papierloos werken, dan kan die
MA: MIT Press, 1992), dan stellen ze daar dat:
ene vraag niet uitblijven: hoeveel print u per dag? Er blijkt een groot verschil te zitten tussen het printgedrag van een Duitse
t&SCPNFOOPEJH[JKOWPPSUPOQSJOUQBQJFS OJFUHFSFDZDMFU
werknemer en dat van een Nederlandse:
t&FOQBMMFUNFUQSJOUQBQJFS LH EP[FOCFWBUFOUPOXFFHU
Nederlanders printen gemiddeld 9 pagina’s per dag, terwijl
Er is 0,6 boom nodig om 1 doos met 10 pakken papier te produce-
Duitsers 25 pagina’s per dag afdrukken.
ren; uit 1 boom worden 16,67 pakken printpapier geproduceerd of 8.333,3 vellen papier.
Natuurlijk, helemaal papierloos is misschien een utopie, en zeker op korte termijn. Daarover zijn alle respondenten het dan ook wel
Als we dan opnieuw de vergelijking maken tussen Duitsland en
eens. 67% van de Duitsers en 64% van de Nederlanders geeft aan
Nederland, nu qua aantal gekapte bomen, komen we op het
dat ‘printen nodig blijft’.
volgende:
Duurzaamheid
Duitsland: 0,68 boom per werknemer per jaar
Toch is het interessant om ons ervan bewust te zijn hoe de
Nederland: 0,24 boom per werknemer per jaar
aantallen die we printen, in verhouding staan tot het nastreven van duurzaamheid. Dit aspect zal na het argument van ‘gemak’
Maar waarvoor zijn die geprinte documenten dan eigenlijk nodig?
immers hoog op de agenda staan bij het ‘invoeren’ van een
De verwachting is nu dat Duitsers en Nederlanders daar anders
papierloos kantoor.
over denken.
Daarom hieronder een aantal aannames4 op een rij. Als we
Bewaren en delen
uitgaan van een gemiddelde van 228 werkdagen per jaar dan zien
In de heel praktische zaken zijn de buurlanden het behoorlijk met
de printcijfers er op jaarbasis als volgt uit:
elkaar eens. Wordt het delen en bewaren van documenten makkelijker gevonden als ze digitaal zijn of juist uitgeprint?
Duitser: 5700 pagina’s per jaar ‘Papierloos werken maakt dat documenten makkelijker
Nederlander: 2052 pagina’s per jaar
te bewaren zijn.’
Bomen
Ja, zegt 87% van de Nederlanders en 77% van de Duitsers. Met de stelling ‘Papierloos werken maakt documenten makkelijker te delen met anderen’ is 93% van de Nederlanders en 76% van de Duitsers het eens.
Emotionele motivatie Bovenstaande biedt dus geen verklaring voor het feit dat Duitsers meer printen dan Nederlanders. Zal het dan zitten in de emotionele motivatie? Hiervoor keren we terug naar de analyse Als we vervolgens kijken naar de berekeningen van ‘Recycled Papers: The Essential Guide’ van Claudia Thompson (Cambridge,
4 http://www.kyoceradocumentsolutions.nl/index/over_kyocera_mita/tco/duplex_calculator.html
9
ns eens
64%
Nederlanders
26%
23%
Duitsers
Eens Oneens
51%
0 bij het 20 onderdeel 40 60 80 100 zoals we die al maakten ‘productiviteit’ en
Conclusie
bekijken we twee stellingen in het licht van ‘printen’.
Al met al is duidelijk dat werken met papier een grotere emotionele waarde heeft bij onze oosterburen. Het feit dat daarmee
‘Documenten op het bureau laten zien wat u nog moet doen.’
meer bomen ‘verloren’ gaan is nog geen reden om te profiteren van de praktische mogelijkheden van papierloos werken.
62%
Nederlanders 31%
Duitsers
0
20
25% Eens Oneens
46%
40
60
80
100
Het feit dat een meerderheid van de Duitsers en een ruime 52% het eens 31%is met deze stelling, Nederlanders minderheid van de Nederlanders geeft aan dat de kans groot is dat deze ‘impact’ van papier een Eens 23% om wel of niet 51% rol Duitsers speelt bij de keuze te printen. Oneens Hetzelfde geldt die andere we al eerder 0 voor20 40 ‘softe’ 60 stelling 80 die100 onder de loep namen: ‘Het geeft een productief gevoel als ik veel papier in mijn tas heb.’ % werknemers (geheel) oneens met stelling
tevreden
80
80
vreden
utraal
68%
60
60
68%
40
40 20
24%
20
Nederlanders Duitsers
0
0
Opvallend is het verschil in overtuiging over de stelling dat de hoeveelheid papier in de tas bepaalt of iemand een productief gevoel heeft. Ook hier kan de ‘twijfel’ bij de Duitsers een verklaring zijn voor het feit dat zij bijna 3 keer zoveel printen als de Nederlanders.
80
10
80
24%
Nederlan Duitsers
% werknemers (geheel) oneens met stelling
5. PRODUCTIVITEIT EN MOBILITEIT 64% 26% Nederlanders Het laatste deel van de analyse naar aanleiding van ons onderzoek
64% 26% Nederlanders Zoals in het vorige thema besproken is bijna de helft van de Duitse
‘papierloos werken’ behandelt het thema ‘productiviteit Eensen 23% 51% Duitsers Oneenstussen mobiliteit’. Wederom kunnen we kijken naar de verschillen de Nederlanders en de Duitsers. 0 20 40 60
80
respondenten het eens met deze stelling (46%), tegenover 25% van Eens 23% 51% Duitsers de Nederlanders. Wat kunnen we hier nu over zeggen? Deze stelling Oneens houdt het midden tussen een emotionele kwestie ‘papier op mijn 0 20 40 60 80 100 bureau voelt goed’ en een feitelijke kwestie ‘papier op mijn bureau
100
Stellingen over productiviteit
geeft precies aan wat ik nog moet doen’. Beide benaderingen lijken in de tijd van digitalisering niet meer van deze tijd. Ook hieruit blijkt
‘Het geeft een productief gevoel als ik veel papier in mijn tas heb.’
een ‘cultuurverschil’ te zitten tussen beide buren.
% werknemers (geheel) oneens met stelling
62%
Nederlanders80
68% 31%
Duitsers60 40 0 20
20
werken. Hierover zijn ook stellingen aan de25% kandidaten voorge62% Nederlanders 80 legd.
25%
Eens 68% 31% 60 46% Duitsers Oneens Vergeleken met werken op een papierloos apparaat lijkt mij werken 40 Werken aan meerdere documenmet papier handiger wat betreft: 0 20 40 60 80 100 ten tegelijkertijd 20 24%
Eens Oneens
46%
40
Productiviteit kan ook gemeten worden aan de mate van efficiënt
60
80
100 Nederlanders Duitsers
24%
0
0
51% 35% is, maar wel hoe Nederlanders Een stelling die niet meet of iemand productief
Nederlanders
diegene dat ervaart. Interessant hier dus om te zien ‘wat papier Eens 56% Duitsers 5% Oneens met mensen doet’.
Duitsers
0 dat slechts 20 40 van60de Duitsers 80 en 100 Los van het feit 12% maar 5% van 26% Nederlanders de Nederlanders het eens is64% met de stelling, is een ander verschil
23%
20
31% Eens Oneens
51%
40
Nederlanders
tussen de buurlanden opvallend. Want slechts een kwart (24%) Eens 51% Figuur 3: geheel oneens vanDuitsers de Duitsers is23% het met de stelling, tegenover Oneens 80
% werknemers (geheel) oneens met stelling
52%
0
Nederland Duitsers
60
80 64%
100 26%
Eens Onee
23%eens met deze51% Duitsersis het niet 52% van de Nederlanders stelling, tegen80
Tevredenheid beschikbare tools:
ruim twee derde (68%) van de Nederlanders. 60 0 68% 20 40 60 80
over 23% van de Duitsers. Met andere woorden, een kleine 60 0 meerderheid van de Nederlandse deelnemers 100 2068% 40 denkt 60dat werken 80 100 Ontevreden aan meerdere documenten tegelijk (efficiënt werken) makkelijker Ergens is bij Duitse werknemers dus meer twijfel over31% de emotio40 40 nele waarde van papier, of het nu de productiviteit verhoogt of niet. is op een digitaal apparaat. Slechts een klein kwart van de Duitse 23% Tevreden respondenten denkt daar ook het bureau 20 zo over. We zouden aan 24% moeten staan (of onderweg of thuis?) om te kijken welke
46% Neutraal Nederlanders 24% Duitsers ‘Documenten op het bureau laten zien wat u nog moet doen.’ 20
0
0 methode – papier of papierloos werken aan meerdere documen-
% werknemers (geheel) oneens met stelling
62%
Nederlanders
% werknemers (geheel) oneens met stelling
ten – nu echt efficiënter is, maar aangezien steeds meer werk Nederlanders digitaal gebeurt lijkt het antwoord voor62% de hand 25% te liggen.
25%
Uiteraard is dit ook een persoonlijke kwestie. 31% 46% Duitsers
Eens Oneens
46%
31%
Duitsers
Stellingen over mobiliteit 0
20
40
60
80
Nederland Duitsers
0 we net 20 spraken 40 over 60de productiviteit 80 100 en Dan de mobiliteit. Waar
100
11
Eens Oneens
0
media worden aangeboden:
40
60
80
100
%werknemers (geheel) eens met de stelling
53,4% Niet geregeld, eigen initiatief 64% Nederlanders
26%
Papierloos kantoor is realistisch vooruitzicht Eens
5,9% Intern via Intranet Duitsers 6,8% Anders
20
23%
51%
0 20 40 33,9% Extern als losse tool
Oneens
60
80
Nederlanders
64%
38%
Eens Oneens
85% 51%
23%
Duitsers
26%
57%
Papierloos kantoor is 100aantrekkelijk vooruitzicht
0
20 75% 40
60
80
100
de invloed van het werken met of zonder papier daarop, is de
0 20 40 60 80 100 Vergeleken met werken op een papierloos apparaat lijkt mij werken
voorspelling dat de mate van mobiliteit (flexibele manier van
met papier handiger wat betreft: Thuiswerken
Nederlanders
Duitsers
werken op bijv. flexplek, onderweg, in vergadering) ook afhankelijk is van of van invloed is op ‘papierloos werken.’ 62% 25% Nederlanders Hier wederom een korte analyse aan de hand van stellingen: Eens 46% 31% Duitsers Vergeleken met werken op een papierloos apparaat lijkt mij werken 0 handiger 20 wat40betreft:60Werken 80op ongebruikelijke 100 met papier
0 0
plaatsen.
51%
Duitsers
5%
0
20
40
60
Eens Oneens
80
20 20
40 40
25% 31% Eens Oneens Eens Oneens
46%
60 60
80 80
100 100
Werk-privébalans 52% 31% Nederlanders Uitermate eensgezind zijn de buurlanden wat betreft de invloed Eens 23%op de Werk-privébalans. 51% Duitsers werken van papierloos In beide gevallen
35%
56%
31% 23% 49%
Duitsers Duitsers
Oneens
Nederlanders
62% 57%
Nederlanders Nederlanders
zegt een meerderheid (38%) het niet eens te zijn met de
Oneens
stelling ‘Papierloos tot een60 betere werk-privébalans’ . 0 werken 20 leidt40 80 100
100
Zoals ook in het vorige thema (over aantrekkelijkheid en realiteit Ruim de helft Figuur van de3:Nederlanders (51%) is het hier absoluut mee
van papierloos werken) naar voren kwam, bestaat er wel duidelijk
Tevredenheid beschikbare tools: van hen is het (geheel) eens met de stelling, tegenover
hoe meer men vindt dat papierloos werken bijdraagt aan een betere
oneens, in tegenstelling tot slechts 5% van de Duitsers. Juist 56%
een verband tussen papierloos werken en de werk-privébalans:
31% Ontevreden werk-privébalans, des te groter de kans dat zij papierloos werken aantrekkelijk en realistisch vinden. Dit geldt dus zowel voor Duitsers als 23% Tevreden Wederom wordt hier een opvallend verschil aangetoond tussen Nederlanders. 46% Neutraal de twee landen. Waar een meerderheid van de Nederlanders aangeeft dat werken op een tablet, smartphone of laptop De geringere ervaring van Duitsers met bijvoorbeeld Het Nieuwe zich beter leent voor werken op ongebruikelijke plaatsen, vinden Werken kan een verklaring zijn voor het feit dat een kleiner Duitsers dat werken met papier zich daar juist goed voor leent. percentage (16% vs 25%) vindt dat papierloos werken bijdraagt aan een betere werk-privébalans. De verwachting is dus dat Duitsers naar papier in plaats van een mobiele device grijpen op het moment dat ze op ongebruikelijke Vervolg plaatsen willen werken. Wat niet in de vraag is gelegen, is de Tussen Duitsers en Nederlanders is zowel een verschil van mening constatering of en hoe vaak men op ongebruikelijke plaatsen (wil/ over de – emotionele en praktische – productiviteit door papierkan) werken. Dit kan een kwestie van ervaring zijn. Ook dit loos werken als over de mate van mobiliteit die digitaal werken gegeven zullen we meenemen in kwalitatief vervolgonderzoek. met zich meebrengt. De geringe invloed op de werkprivéblans bij beide landen kan erop duiden dat de relatie wat vergezocht is. Thuiswerken Er zijn immers wel veel meer factoren van invloed op een ideale Hetzelfde kan min of meer gezegd worden over de stelling betreft verhouding tussen werk en privé. Hoe dan ook, genoeg stof die thuiswerken, zie het diagram met de cijfers. vraagt om verdieping. 35% van de Nederlanders.
12
6. OVER VIADESK Viadesk was in het jaar 1999 in Nederland de eerste cloudaanbie-
Het platform is ook continu in ontwikkeling. Door de markt
der en grondlegger van online documenten delen en samenwer-
nauwkeurig te volgen en het nauw monitoren van gebruikerser-
ken. Het begon met twee Amsterdamse ondernemers die een
varingen is de tool ‘future proof’. Waar Viadesk een voorloper was
besloten omgeving opzetten voor studenten om documenten te
(en nog steeds is) in Het Nieuwe Werken, is het tegenwoordig
delen. Nu is de dienst uitgegroeid tot een veelgebruikt social
toonaangevend op mobiel gebied en papierloos samenwerken.
intranet, projectomgeving of kennisnetwerk voor overheidsorganisaties en bedrijfsleven.
Ook de buurlanden België en Duitsland hebben Viadesk ontdekt. Door de toenemende vraag uit Duitsland heeft Viadesk in 2012
Viadesk wordt geroemd om haar vele toepassingsmogelijkheden,
een kantoor geopend in Keulen, aan de oevers van de Rijn.
gebruiksvriendelijkheid, veiligheid en service. Daarnaast zijn
Inmiddels zit daar een volwaardig service- en supportteam dat
slagvaardige organisaties heel blij met de tool die direct ingezet
Duitse overheden en middelgrote mkb-bedrijven bedient.
kan worden. De afweging om een jaar te wachten op bijvoorbeeld een maatwerkproduct van Microsoft of direct te beginnen is dan ook vaak niet moeilijk.
CONTACT Nederland
Duitsland
Viadesk bv
Viadesk GmbH
Kostverlorenstraat 19C
Im Zollhafen 18
1052 GT Amsterdam
50678 Köln
T (020) 305 76 60
T 0221 650 60 540
F (020) 305 76 55
F 0221 650 60 500
E
[email protected]
E
[email protected]
CP: Pieter de Stigter
CP: Carsten Dickmann
