Onderzoek Het provisieverbod & gebruik financieel adviseurs
Rapportage Publieksmonitor: module provisieverbod
December 2012
Samenvatting (1/2) 1. Bekendheid provisieverbod laag Nog niet veel Nederlanders zijn bekend met het provisieverbod: twee op de tien hebben er al van gehoord*.
•
Zes op de tien schatten in dat het voor alle typen financieel adviseurs gaat gelden.
•
Voorkomen invloed hoogte provisie op de keuze van bepaalde producten door adviseurs en het centraal stellen van het klantbelang worden het meest genoemd als redenen om het provisieverbod in te stellen.
november 30, 2012
•
2. Meerderheid voorstander van provisieverbod •
Alles afwegend vinden zes op de tien de invoering van het verbod (heel) goed.
•
Drie kwart vindt het (heel) goed dat door het verbod duidelijk wordt wat de kosten van het advies en de kosten van het product zijn.
•
Wel verwacht bijna de helft dat de totale kosten van financiële producten (advies + kosten van product) omhoog zullen gaan.
•
Ook zijn er meer negatieve geluiden over het apart moeten betalen voor het advies en de verkoop van producten.
•
Vier op de tien verwachten een positief effect op het handelen in het belang van de klant van de adviseur. * Meting september 2012
2
Samenvatting (2/2) 3. Praten over vergoeding niet erg 34% vindt het vervelend om straks met een adviseur te moeten praten over zijn vergoeding. 46% maakt het echter niet uit en 21% vindt het zelfs positief.
•
De helft is van plan om kosten te laten meespelen in de keuze van de adviseur, nog eens een kwart zegt te gaan onderhandelen.
4. Geen informatiebehoefte •
Slechts 15% heeft behoefte aan meer informatie over het provisieverbod en de nieuwe manier van betalen.
november 30, 2012
•
5. Dienstverlening financieel adviseur niet bij iedereen bekend •
Slechts twee op de tien weten dat je bij financieel adviseur ook alleen advies kunt krijgen zonder aanschaf van product. De helft denkt dat het advies altijd gekoppeld is aan de verkoop van de producten.
•
Deskundigheid en advies op maat grootste voordelen van het inschakelen van financieel adviseur. Advies kost geld is het meest genoemde nadeel.
•
Goede ervaringen, deskundigheid en vertrouwen belangrijkste redenen voor keuze specifieke financieel adviseur. 3
Inhoudsopgave Samenvatting Inhoudsopgave 2. Uitkomsten 2.1. Gebruik financieel adviseurs 2.2. Beeld financieel adviseurs 2.3. Bekendheid provisieverbod 2.4. Houding tegenover provisieverbod
november 30, 2012
1. Inleiding
2.5. Betalen voor de adviseur 2.6. Informatiebehoefte
3. Definities
4
1. Inleiding
• Doel onderzoek: Inzicht krijgen in hoe de Nederlander tegenover het provisieverbod staat. Kent hij het verbod? Wat ziet hij als de voor- en nadelen? Begrijpt hij waarom het verbod ingevoerd wordt? Daarnaast worden een paar vragen gesteld over het gebruik van een financieel adviseur bij de aanschaf van financiële producten.
november 30, 2012
• Achtergrond: op 1 januari 2013 gaat het provisieverbod in. Voor een groot aantal financiële producten zal het voortaan verboden zijn om de provisie te verwerken in de prijs van het product. De klant gaat naast het product zelf rechtstreeks aan de adviseur een bedrag voor zijn (advies)werkzaamheden betalen. Om de klanten te ondersteunen bij deze verandering, maakt Wijzer in geldzaken een checklist. Deze checklist zal in oktober op de website gepubliceerd worden.
• Doelgroep: Het onderzoek is representatief voor de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder, de onderzoeksresultaten zijn waar nodig hiernaar herwogen. • Methode: online kwantitatief onderzoek. De vragen lopen als module mee met de Publieksmonitor, een periodieke monitor over financiële geletterdheid van Nederlandse burgers. • Steekproefomvang: 992 • Veldwerkperiode: week 36-37 • Bureau: Veldkamp 5
november 30, 2012
2. UITKOMSTEN
6
Een kleine meerderheid maakt niet of nauwelijks gebruik van een financieel adviseur. 2.1. Gebruik financieel adviseurs (1/3) Maakt u bij de aanschaf van financiële producten gebruik van een financieel adviseur? Welke uitspraak past het beste bij u?
Ik laat het van het product afhangen, soms maak ik gebruik van een adviseur, soms niet Ik maak meestal gebruik van een financieel adviseur bij het aanschaffen van een financieel product
35
november 30, 2012
54
CentiQ - Wijzer in geldzaken
Ik schaf zoveel mogelijk financiële producten zonder tussenkomst van een adviseur aan
11
Basis: allen (n=992)
• Hoe lager de opleiding, hoe groter de voorkeur voor direct afsluiten (64% laag versus 47% midden en 55% hoogopgeleiden). • We zien geen correlatie tussen leeftijd en voorkeur voor wel of niet inschakelen van een financieel adviseur. 7
Goede ervaringen, deskundigheid en vertrouwen belangrijkste redenen voor keuze financieel adviseur 2.1. Gebruik financieel adviseurs (2/3)
• 21% heeft in de afgelopen twee jaar gebruik gemaakt van de diensten van een of meerdere financieel adviseurs.
%
Ik had al eerder producten bij deze adviseur(s) afgesloten
43
Goede ervaringen uit het verleden
29
Vertrouwen
29
Deskundigheid
24
Op advies van familie, vrienden of bekenden
18
Hij benaderde mij
8
Naamsbekendheid
8
Scherpe tarieven
8
Op advies van accountant, boekhouder of andere financieel specialist
7
Gemiddeld aantal antwoorden
1,8
Basis: allen die in de afgelopen 2 jaar gebruik hebben gemaakt van een of meerdere financieel adviseurs (n=203)
november 30, 2012
Waarom heeft u voor deze adviseur(s) gekozen en niet voor een andere? Meer antwoorden mogelijk
CentiQ - Wijzer in geldzaken
• 21% van deze groep heeft meerdere adviseurs vergeleken voordat gekozen werd voor de bewuste financieel adviseur.
8
Een kwart van de mensen die via een adviseur een financieel product aanschaften, denkt dat het gratis was 2.1. Gebruik financieel adviseurs (3/3) Maakte u de laatste keer gebruik van een financieel adviseur voor advies of voor het afsluiten van een financieel product? Beide
• Hoe betaald is, hangt af van of er (alleen) advies gekregen is of ook een product afgesloten.
20% 49% 31%
Hoe is de adviseur betaald?
Totaal
Advies gekregen
Beide
(n=99)
Financieel product afgesloten (n=63)
(n=203) Het was gratis
49%
74%
19%
33%
Via de financiële vergoeding (provisie) die is verrekend in de prijs v/h product?
35%
11%
65%
49%
Rekening ontvangen v/ d adviseur
15%
14%
16%
16%
november 30, 2012
Afsluiten financieel product
CentiQ - Wijzer in geldzaken
Advies
• De helft kreeg alleen advies, de andere helft sloot een product af (met of zonder advies).
(n=41)*
Basis: allen die in de afgelopen 2 jaar gebruik hebben gemaakt van een of meerdere financieel adviseurs (n=203) * Resultaten indicatief vanwege lage aantal waarnemingen
9
Deskundigheid en advies op maat grootste voordelen van inschakelen van financieel adviseur 2.2. Beeld financieel adviseurs (1/2)
Wat zijn volgens u de voor- en nadelen van het inschakelen van een financieel adviseur? Meer antwoorden mogelijk Nadelen
%
Deskundigheid
43
Advies kost (direct of indirect) geld
56
Kan advies geven dat echt past bij mijn situatie en wensen
37
Je weet niet of hij helemaal onafhankelijk is
48
Onafhankelijk advies
19
Je weet niet of zijn advies echt het beste advies voor jou is
35
Toegang tot veel financiële producten
16
Je weet niet of je hem wel echt kunt vertrouwen
34
Scheelt tijd
11
-
Geen voordelen
34
Geen nadelen
13
Gemiddeld aantal voordelen
1,3
Gemiddeld aantal nadelen
1,8
november 30, 2012
%
CentiQ - Wijzer in geldzaken
Voordelen
Basis: allen (n=992)
• Mensen die zoveel mogelijk zonder tussenkomst van een adviseur doen zien minder voordelen dan mensen die voor de aanschaf van een financieel product meestal gebruik maken van een financieel adviseur.
10
Slechts twee op de tien weten dat je bij financieel adviseur ook alleen advies kunt krijgen zonder aanschaf product 2.2. Beeld financieel adviseurs (2/2) Welke uitspraak is van toepassing op financieel adviseurs denkt u?
48
Je kunt bij fin. adviseurs ook alleen advies krijgen zonder dat je via hen producten afneemt Ik weet het niet
22
november 30, 2012
30
CentiQ - Wijzer in geldzaken
Bij fin. adviseurs is het geven van advies altijd gekoppeld aan de verkoop van de producten
Basis: allen (n=992)
• De mensen die meestal gebruik maken van financieel adviseurs zijn iets beter op de hoogte dan mensen die soms of vrijwel nooit gebruik maken van financieel adviseur.
11
Tegengaan perverse prikkels en centraal stellen klantbelang meest genoemd voor het invoeren van het provisieverbod 2.3. Bekendheid provisieverbod
• 21% geeft aan al gehoord te hebben van het provisieverbod dat op 1 januari 2013 wordt ingevoerd. Naarmate opleiding stijgt, neemt bekendheid toe.
Om welke redenen wordt het provisieverbod ingevoerd, denkt u? Meer antwoorden mogelijk
%
om te voorkomen dat financieel adviseurs vooral die producten verkopen waarvoor ze hoge provisies krijgen
68
om ervoor te zorgen dat financieel adviseurs het belang van hun klant centraal stellen
46
om de kosten van financiële producten beter te kunnen vergelijken
26
om de inkomsten van financieel adviseurs aan banden te leggen
16
omdat financieel adviseurs in het huidige beloningssysteem te weinig inkomsten hebben
1
Weet niet
14
Gemiddeld aantal antwoorden
1,7
november 30, 2012
• 60% van het publiek denkt dat het verbod voor alle typen adviseurs gaat gelden, 22% weet het niet.
CentiQ - Wijzer in geldzaken
• Een groot deel van de groep die heeft gehoord van het provisieverbod geeft een redelijk goede beschrijving van wat het provisieverbod inhoudt.
Basis: allen (n=992)
12
Overgrote meerderheid voorstander van inzicht in de kosten van advies en kosten van het product. Over apart betalen voor advies en product zijn de meningen verdeeld 2.4. Houding tegenover provisieverbod (1/3)
Wat vindt u ervan dat…
13
33
37
90 1 13
26
12 4 13
november 30, 2012
u apart moet betalen voor het advies en de verkoop van producten
40
CentiQ - Wijzer in geldzaken
door het provisieverbod duidelijk wordt wat de kosten van het advies en de kosten van het product zijn
0% 10%20%30%40%50%60%70%80%90%100% Heel goed
goed
noch goed, noch slecht
slecht
heel slecht
Weet niet
Basis: allen (n=992)
13
Bijna de helft verwacht dat door provisieverbod totale kosten omhoog gaan. Even grote groep verwacht positief effect op handelen in belang van klant 2.4. Houding tegenover provisieverbod (2/3) Wat denkt u dat het provisieverbod betekent voor de totale kosten van financiële producten (dus het advies + de kosten van het product)? blijft gelijk
wordt goedkoper
wordt veel goedkoper
weet niet
7
37
23
15
1
19
Denkt u dat adviseurs door het provisieverbod meer of minder in het belang van de klant gaan handelen? veel meer
42%
3 39
meer verandert niet
26 8
minder veel minder weet niet
november 30, 2012
wordt duurder
CentiQ - Wijzer in geldzaken
44%
wordt veel duurder
2 21
Basis: allen (n=992)
14
Alles afwegend vinden zes op de tien de invoering van het provisieverbod (heel) goed 2.4. Houding tegenover provisieverbod (3/3)
14
goed
44
noch goed, noch slecht
slecht
heel slecht
weet niet/geen mening
•
20
november 30, 2012
heel goed
CentiQ - Wijzer in geldzaken
Wat vindt u, alles afwegend, van de invoering van het provisieverbod?
3
2
17
Basis: allen (n=992)
15
Meerderheid vindt het niet erg om straks met adviseur over zijn vergoeding te moeten praten 2.5. Betalen voor de adviseur
• 21% vindt het positief om straks met een adviseur over zijn vergoeding te moeten praten. 46% maakt het niet uit en 34% vindt het vervelend.
Ik ga de kosten van adviseurs vergelijken en laat dat meespelen bij mijn keuze
% 48
Ik ga met mijn adviseur onderhandelen over de kosten
25
Het heeft geen gevolgen voor de manier waarop ik een financieel adviseur kies
17
Weet niet
22
Gemiddeld aantal antwoorden
1,1
november 30, 2012
Als u straks moet betalen voor financieel advies, hoe gaat u dan te werk? Meer antwoorden mogelijk
CentiQ - Wijzer in geldzaken
• De helft is van plan kosten te laten meespelen in de keuze van de adviseur, nog eens een kwart gaat onderhandelen:
Basis: allen die soms of meestal gebruik maken van een financieel adviseur bij de aanschaf van een financieel product (n=456)
16
Geen behoefte aan meer informatie over het provisieverbod en de nieuwe manier van betalen 2.6. Informatiebehoefte
Heeft u behoefte aan meer informatie over het provisieverbod en de nieuwe manier van het betalen van financieel adviseurs? november 30, 2012
CentiQ - Wijzer in geldzaken
Ja 15%
Nee 85%
17
november 30, 2012
2. DEFINITIES
18
Financieel adviseur en provisieverbod In de vragenlijst zijn de volgende omschrijvingen gebruikt:
Wat is het provisieverbod? Als u naar een financieel adviseur, gaat, betaalt u meestal niet rechtstreeks voor de (advies)werkzaamheden. De financiële vergoeding
november 30, 2012
Hiermee bedoelen we bedrijven of personen die zich bezighouden met advisering en verkoop van bancaire en verzekeringsproducten.
CentiQ - Wijzer in geldzaken
Financieel adviseur
(provisie) die de adviseur hiervoor krijgt, is verwerkt in de prijs van het product dat u aanschaft. Dit wordt per 1 januari 2013 voor een groot aantal financiële producten verboden. U betaalt voortaan naast het product zelf rechtstreeks aan de adviseur een bedrag voor zijn advies(werkzaamheden). De adviseur moet zijn tarieven vooraf aan u melden. visieverbod
19
