ONDERZOEK BIG DATA; OOK VOOR DE KLEINE BEDRIJVEN?
ONDERZOEKSVERSLAG DREAM|DISCOVER|DO (HERKANSING) CURSUSCODE: JDE-SCONT.3V-13 DOOR: LEON VERBAKEL (1617475) INGELEVERD: 15 DECEMBER 2015
INHOUD
INLEIDING ONDERZOEKSOPZET DEELVRAAG 1 DEELVRAAG 2 DEELVRAAG 3 DEELVRAAG 4 CONCLUSIE ZELFREFLECTIE BRONNEN AANTAL WOORDEN: 3473
INLEIDING Big data: veel ondernemers worden er al niet meer warm of koud van. Simpelweg omdat je er mee overspoeld wordt. “De zoveelste hype, dat zal wel weer overwaaien”, zo denken velen. Andere lokale ondernemers vinden het iets voor de grote jongens en zien er zelf geen brood in. Maar niet voor niks is een boek over big data verkozen tot ‘boek van het jaar’ door Management Team. Ze hebben door dat big data gaat zorgen voor een revolutie. Het fenomeen gaat invloed uitoefenen op bijna alle sectoren en zal er in combinatie met techniek en robots zelfs voor zorgen dat veel banen gaan verdwijnen. Maar wat kan een gemiddelde MKB-er nu met big data? Liggen er kansen voor een lokale onderneming die machines repareert? En wat betekent deze ‘revolutie’ voor een makelaar? Op deze vragen wil ik antwoord kunnen geven, om vervolgens op basis van dit onderzoek een artikel te kunnen schrijven met MKB-ers als doelgroep. Ik duik de literatuur in en ben mij bewust dat deze meestal gericht is op grote bedrijven. Maar gelukkig zijn er al andere instellingen die de vertaalslag hebben gemaakt naar het MKB. Het artikel wil ik ook echt gaan gebruiken. Ik ben ondernemer en wil mijn klanten dit artikel cadeau geven met kerst. Tijdens mijn onderzoek heb ik ook diverse ondernemers gesproken over hun bevindingen, waaronder een eigen klant die met mijn ondersteuning is begonnen met big data en Marketing Automation.
ONDERZOEKSOPZET HYPOTHESE
Big data is een hype. Vooral de grote nationale en internatinoale bedrijven maken er bebruik van. De hypothese is dat Big data ook voor MKB bedrijven veel kan betekenen.
HOOFDVRAAG:
Wat kan een lokaal bedrijf met de sporen die mensen online achterlaten?
Deelvraag 1:
Kun je de online sporen van consumenten achterhalen?
Deelvraag 2:
Hoe kun je het deze (big) data inzetten?
Deelvraag 3:
Willen consumenten hier bewust of onbewust aan meewerken?
Deelvraag 4:
Kun je deze data ook geautomatiseerd inzetten?
DEELVRAAG 1 Kun je de online sporen van consumenten achterhalen? Bewust en onbewust laten jij en ik dagelijks honderden digitale sporen achter. Een bedrijf als Google verwerkt meer dan 24 petabyte per dag. Ieder uur worden er meer dan tien miljoen foto’s geüpload op Facebook en bijna drie miljard keer per dag wordt er op een post gereageerd. Het is dan ook niet vreemd dat het boek ‘De big data revolutie’1 is verkozen tot boek van het jaar door Mangement team. De schrijvers van dit boek zien in big data het begin van een grote omslag. De wereld van big data is alles grondig door elkaar aan het schudden. Niet alleen in het bedrijfsleven, maar ook in het onderwijs, bij de overheid en in de gezondheidszorg. Er ontstaat een wereld waarin alles meetbaar is en dat heeft impact op onze maatschappij. Er liggen enorme kansen voor het bedrijfsleven. Overal ter wereld kunnen we communiceren met onze vrienden en familie. We sturen honderden tekstberichten per dag met onze smartphone of tablet. Tegenwoordig scannen we de rekening voor de zorgverzekering in via internet en slaan we alles op in de cloud. Hele bedrijven staan ergens online opgeslagen. Alles kan en voor alles moet er tegenwoordig een app zijn. Mensen verwachten ook steeds meer van bedrijven. Ze moeten maatwerk leveren, het liefst tegen een kostprijs van nul. En als het even kan ook nog leuk en duurzaam. Big data is meer dan een nieuwe technologie. Het is namelijk in alle sectoren bruikbaar. Naast de bedrijven die big data commercieel inzetten, kan het ook maatschappelijke problemen oplossen. We kunnen er zelfs mensenlevens mee redden en de verkeersveiligheid mee verhogen. Sander Klous en Nart Wielaard laten in hun boek ‘Wij zijn big data’2 zien dat je met behulp van data kunt berekenen welke beroepen de komende twintig jaar uitsterven. Zo is de kans 94 procent dat het beroep van accountant er tegen die tijd niet meer is, simpelweg omdat de computer steeds meer taken overneemt. Ook als makelaar ben je niet veilig met een ‘verdwijnkans’ van 86 procent. Zomaar een voorbeeld van wat de invloed van big data kan gaan zijn. De nieuwe informatiesamenleving is op veel gebieden echt een hele andere wereld dan die van nu. Econoom Milton Friedman3 voorspelde in 1999 al dat er een wereld zonder banken zou ontstaan. Met de opkomst van Bitcoin kan hij hier wel eens gelijk in gaan krijgen. De digitale munt gaat van de ene elektronische portemonnee naar de andere, zonder tussenkomst van een andere partij. Op een ander terrein is iets aan de hand wat misschien nog veel meer impact gaat hebben op de samenleving.
1. Mayer-Schönberger, V., Cukier, K., & Scherpenisse, W. (2013). 2. Klous, S., Wielaard, N., & Mayer-Schönberger, V. (2014). 3. Klous, S., Wielaard, N., & Mayer-Schönberger, V. (2014).
De combinatie van technologie en big data maakt steeds meer menselijk werk overbodig. Trendwatcher Adjiedj Bakas4 waarschuwde er al voor. Hij voorspelde dat big data in 2015 voor iedereen toegankelijk zou gaan worden. Dankzij de zelflerende supercomputer Watson kan ook het midden- en kleinbedrijf profiteren van big data. De supercomputer beantwoordt vragen als: Met welke klant sluit ik het meest waarschijnlijk een transactie de komende maand?. De keerzijde is dat veel MKB bedrijven zich moeten afvragen of ze over 20 jaar nog zullen bestaan. Nu computers niet alleen in staat zijn om routinetaken af te handelen, maar ook kunnen omgaan met patronen in data gaan ze nog veel meer intelligente taken van ons overnemen. Op basis hiervan wordt voorspeld dat de helft van de beroepen de komende twintig jaar zal verdwijnen. Denk hierbij aan scheidsrechters, taxichauffeurs, makelaars, kappers en barkeepers. Ook de opkomst van robotica is hier een oorzaak van. Dat big data bruikbaar is voor grote bedrijven is helder. Dat gebeurt ook volop. De Albert Heijn weet tegenwoordig met behulp van alle data te voorspellen wat wij volgende week gaan kopen en past daar de persoonlijke aanbiedingen op aan. Maar wat kan het MKB met big data, met die miljoenen sporen die ook hun klanten dagelijks nalaten? De Kamer van Koophandel5 deed daar onderzoek naar en noemt vier kansen. Big data stelt bedrijven in staat om beter in te spelen op de klantbehoefte, kan producten en diensten verbeteren, bedrijfsprocessen optimaliseren en kan helpen aansluiting te vinden bij maatschappelijke trends of vereisten. In België is er de mogelijkheid om een pay-per-use-verzekering voor een auto af te sluiten. Een sensor meet het rijgedrag en op basis daarvan wordt de premie bepaald. Ook ontstaan er momenteel veel externe diensten, zoals de app Momice, die helpen om data te verzamelen. Momice wordt door bezoekers van een evenement gebruikt voor registratie tot evaluatie en slaat alle data op in een database. Er zijn tegenwoordig ook big data-initiatieven die bezoekersaantallen en bewegingen in winkelgebieden kunnen meten. Een lokale ondernemer kan hier bijvoorbeeld zijn openingstijden of personeelsinzet op baseren. Er zijn dus twee manieren om als MKB-er iets met big data te doen. De eerste manier is het zelf verzamelen van interne gegevens en de tweede manier is gebruik te maken van externe diensten die data leveren of verkopen. Ieder bedrijf beschikt over data. Denk bijvoorbeeld aan gegevens van klanten, technische specificaties van producten, verkoopcijfers en kassa-informatie. De afgelopen jaren hebben technologische veranderingen ervoor gezorgd dat je tegenwoordig veel meer met deze data kunt doen. Allereerst is de hoeveelheid data de afgelopen jaren explosief toegenomen. 4. Bakas, A., & Buwalda, M. (2014). 5. Kamer van Koophandel (2015).
Dit heeft vooral te maken met het aantal apparaten dat is uitgerust met een sensor, zoals smartphones, tablets, camera’s en voertuigen. Ook social media heeft hierin een rol gespeeld. Mensen wisselen op grote schaal informatie met elkaar uit. De snelheid waarmee data geanalyseerd kan worden, is enorm toegenomen. Dit komt door de stijging van de rekensnelheid van de apparatuur, wat belangrijk is bij de verscheidenheid aan data. Foto’s, video’s, en digitale betaalmiddelen horen hier ook bij. Hoe meer data hoe betrouwbaarder: de overeenkomsten bij 60.000 mensen is simpelweg betrouwbaarder dan bij 60 mensen. Ook apparaten worden steeds vaker uitgerust met sensoren. Apparaten gaan met elkaar communiceren bij Internet of Things.
DEELVRAAG 2 Hoe kun je het deze (big) data inzetten? Het analyseren en verzamelen van data is alleen nuttig als het met een bepaald doel wordt gedaan, zo stelt ook de Kamer van Koophandel.6 Bijvoorbeeld het verbeteren van een product of het verbeteren van de relatie met klanten. Big data is geen doel op zich. Ken je klant Als bedrijf wil je graag relevant zijn voor je klant, dus moet je je klant goed kennen. Als je weet waar je klant naar op zoek is, kun je helpen door bijvoorbeeld een passende aanbieding te doen. Denk bijvoorbeeld aan een webshop die precies weet wat de zoek- en aankoopgeschiedenis van een klant is. Als daar patronen in te ontdekken zijn, kun je, net als de webshop gezondenotenkopen.nl, precies op het juiste moment een e-mail sturen met aanbiedingen. In dit geval is dat moment wanneer de gekochte artikelen ongeveer op zullen zijn bij dagelijks gebruik. Dat kun je ongeveer berekenen. Denk ook aan social media, wat wordt daar over je bedrijf gezegd en hoe kun je daar op inspelen? Tegenwoordig zijn er ook veel technieken en diensten om te achterhalen waar je klant is door gps-signalen die smartphones versturen. Als je weet dat iemand in de winkel is geweest, maar niks heeft gekocht, kun je daar iets mee doen in je marketing. Een automatische e-mail met daarin de vraag of de klant het niet kon vinden bijvoorbeeld. Big data gaat bedrijven helpen om diensten persoonlijker te maken. Geautomatiseerd, op basis van data, kunnen patronen herkend worden en voorspellingen worden gedaan. Een klantenkaart levert een bedrijf dus nog veel meer voordeel op dan de klanten. Het is het spelletje dat je moet spelen: de klant moet er iets aan hebben. Daardoor geven ze vaak onbewust van alles prijs. Een extreem voorbeeld van het kennen van je klant is dat je soms als eerste kunt weten dat je klant zwanger is. Dit is voor een detaillist namelijk erg relevant om te weten, omdat een zwangerschap het koopgedrag radicaal kan veranderen. Ze gaan bijvoorbeeld naar nieuwe winkels en ontwikkelen nieuwe voorkeuren. Het bedrijf Target7 ging op zoek naar patronen in het aankoopgedrag van vrouwen die hadden ingetekend op het geboortegeschenkenregister van het bedrijf. Zo merkten ze op dat vrouwen rond de derde maand van de zwangerschap veel geurloze lotion kochten en een paar weken later voedingssupplementen als magnesium, calcium en zink. Op een gegeven moment konden ze, door te focussen op patronen in de data, zelfs de datum van bevallen ongeveer uitrekenen.
6. Kamer van Koophandel (2015). 7. Klous, S., Wielaard, N., & Mayer-Schönberger, V. (2014).
Verbeter je product of dienst De oprichtster van True&Co deed een observatie bij veel vrouwen over de pasvorm van hun beha en maakte op basis daarvan een nieuw maatsysteem. Op basis van antwoorden die vrouwen geven bij het aankoopproces op de webshop worden de best passende monddelen aangeboden. Door gebruikerservaringen te verzamelen, kan een bedrijf analyseren hoe een product beter aansluit op de klantbehoefte. Tijdens dit onderzoek sprak ik een lokale ondernemer voor een bedrijf dat erg servicegericht is. Ze repareren grote machines en bieden een 24-uurs services aan. Stel je voor dat elke klant van dit bedrijf een app heeft op zijn mobiele telefoon. Op het moment dat de machine kapot gaat kan het bedrijf uitlezen waar de klant is en met welke machine er welk werk gedaan wordt. Ook kan de klant bijvoorbeeld een foto maken van het mankement. Via zo’n app kun je alle klanten stimuleren om hun complete wagenpark in de app op te nemen. Waarom ze dat zouden doen? Omdat elke minuut dat ze daardoor weer eerder aan het werk kunnen geld zal besparen. Ook hier geldt: hoe meer je van de klant weet, hoe relevanter je kunt zijn. Als je weet welke machines een klant heeft, kun je bijpassende aanbiedingen doen of keuzes in je bedrijf hierop baseren. Optimaliseer bedrijfsprocessen Big data kan ook bedrijfsprocessen verbeteren. Als de Albert Heijn op basis van data weet wat de klanten kopen, kunnen er voorspellingen gedaan worden voor het inkoopproces. Bedrijven die in staat zijn om uit een bak data de juiste kennis te halen, hebben een voorsprong op de concurrent. Wat als je weet wanneer een product kapot gaat? Dat kan een hoop tijd en geld schelen! Er bestaat een techniek die door steeds meer bedrijven wordt ingezet om gebeurtenissen te voorzien voordat ze plaatsvinden, bijvoorbeeld om grote mechanische fouten te voorkomen. Er worden bepaalde sensoren geplaatst op machines, motoren of bruggen. Hierdoor is het mogelijk om gegevenspatronen te controleren, zoals warmte, trillingen en geluid. Als er veranderingen gesignaleerd worden, kunnen deze erop wijzen dat er een probleem aankomt. Het idee hierachter is dat dingen die kapot gaan meestal niet abrupt kapot zijn, maar geleidelijk aan minder worden. Zo kan big data patronen herkennen en voorspellen wanneer een machine of object kapot gaat. Er komt automatisch een waarschuwing binnen dat er een bepaald onderdeel vervangen moet worden. Deze techniek wordt al veel toegepast bij de bouw van bruggen en grote gebouwen om slijtage en beschadiging te signaleren.
Niet alle dingen rondom big data zijn even nieuw. Een bedrijf met een groot wagenpark heeft soms jaren alle wagens al voorzien van een GPS-systeem. Er kan precies worden gezien waar welke auto is. Maar de vraag is wat we met deze informatie doen. Als we het koppelen aan andere gegevens kunnen er zomaar mooie dingen ontstaan. Wat als je de gegevens deelt met een ander bedrijf? Misschien kun je dan de transportkosten wel delen. Wanneer ergens een lege auto terug moet, kan hij net zo goed iets meenemen van een ander bedrijf.
DEELVRAAG 3 Willen consumenten hier bewust of onbewust aan meewerken? NSA-klokkenluider Edward Snowden8 kwam erachter dat de Amerikaanse inlichtingendienst een tool had ontwikkeld die wereldwijd aftappingen van internetverkeer opving en doorzoekbaar maakte: Big Data door Big Brother. Mede daarmee heeft hij de ogen van veel mensen geopend. De meeste mensen reageerden boos en vonden dat het moest stoppen. En zo zijn er nog meer voorbeelden te noemen, ook van bedrijven. Wat opvalt is dat in de meeste gevallen het vijf minuten later weer over voetbal of andere dingen gaat, terwijl we gewoon doorgaan met het checken van Facebook en Twitter. We posten een selfie en taggen waar we zijn. Kortom, we zijn even boos, maar dat is zo weer over wanneer we weer een coolere app of gadget hebben. Volgens de schrijvers van het boek ‘Wij zijn big data’9 is er een aantal factoren die dit tegenstrijdige gedrag verklaart. We zijn dol op gratis Veel producten lijken gratis, maar zijn het eigenlijk niet. Google biedt ons met Gmail gratis opslagruimte, maar scant wel al het e-mailverkeer en komt zo aan data waar ze uiteindelijk, over onze rug, geld mee weten te verdienen. Een ander bekend voorbeeld is een gratis online product of dienst dat is voorzien van advertenties. Deze advertenties zijn meetbaar en persoonlijk afgestemd. Als iets gratis is, zijn wij vaak zelf het product. Onze data is goud waard. We volgen de kudde Mensen zijn geen rationele wezens die weloverwogen keuzes maken. Wij zitten allemaal vastgeroest in routines die nauwelijks te veranderen zijn. Een slechte gewoonte als roken is maar moeizaam te veranderen. We zijn gewoontedieren en kuddedieren. Als iedereen het doet, doen wij het vaak ook. Heb jij nog geen Facebook? Die vraag laten we ons geen tweede keer stellen. We zijn verslaafd geworden aan maatwerk We verwachten steeds meer van bedrijven. Van Google verwachten we dat ze ons relevante en bruikbare informatie geven, op basis van persoonlijke behoefte. Om dat te kunnen moet Google meer van ons weten. We worden verslaafd aan persoonlijk maatwerk. Gemak dient de mens.
8. Webwereld (2015). 9. Klous, S., Wielaard, N., & Mayer-Schönberger, V. (2014).
Maatschappelijke waarde bieden Als betalen met een creditcard veiliger gemaakt kan worden doordat je alleen kan betalen wanneer je smartphone in de buurt is, nemen we dat voor lief. Ook als dat betekent dat men dus altijd weet waar onze smartphone, en dus wij, ons bevinden. Als we ons leefpatroon delen met de zorgverzekeraar en beloond worden wanneer we gezond of veilig leven, levert dit geld op. Vaak verkopen we, zonder dat we het doorhebben, onze privacy. Zeker als heel Nederland er velliger van kan worden. staan bij topcontent. Daarom gebruikt men vaak ijkpersonen. Om zo de lezer centraal te blijven stellen.
DEELVRAAG 4 Kun je deze data ook geautomatiseerd inzetten? Marketing Automation is volgens Stan & Stacy10 een bijzonder krachtige manier om met behulp van data prospects om te zetten naar klanten. Je moet er niet aan denken dat je op basis van je data handmatig klanten moet gaan benaderen. Dat zou veel te veel tijd kosten en daardoor te weinig opleveren. Maar wat als je dit hele proces kunt automatiseren? Dan is het opeens wel interessant. Praten met je prospect is pas mogelijk wanneer je weet wat er bij hem speelt. Als je weet welke websitepagina’s hij heeft bezocht, welke e-mails hij interessant vindt, voor welke evenementen hij zich inschrijft en welke documenten hij heeft gedownload. Deze data wordt op twee manieren verzameld: je kunt prospects motiveren om gegevens in te vullen in een formulier en je kunt hun gedrag tracken. Door dit automatisch op te slaan, bouw je voor iedere klant persoonlijk een profiel waar je bepaalde acties aan kunt koppelen. Een tactiek om informatie van prospects te ontvangen, is om informatie te verstrekken. Men betaalt als het ware met persoonlijke gegevens en krijgt daar waardevolle content, in de vorm van een whitepaper of eBook, voor terug. Vervolgens is het zaak om een band op te bouwen, net zo lang tot ze je product aanschaffen of dienst afnemen. Je wilt gezien worden als expert. Als je weet dat iemand in week 4 iets heeft gedownload over het onderwerk ‘SEO’, kun je in week 6 automatisch een vervolgdocument of verwijzing laten mailen. Je stuurt dan de juiste informatie op het juiste moment. Daarmee stuur je ze naar de volgende stap in een aankoopproces. Ik sprak met de eigenaar van een financieel adviesbureau die dit principe toepast. Als iemand een bepaald document gedownload heeft, krijgt diegene later een automatisch e-mail die is afgestemd op wat hij heeft gelezen. Ik vroeg hen ook of daarop wel eens negatieve reacties binnen gekomen zijn. Het antwoord was ‘nee’. Men krijgt er iets relevants voor terug en is dan heel snel vergeten hoe het kan dat wij dingen van hen weten. Hoe meer je van de (potentiële) klant weet, hoe relevanter je als bedrijf kunt zijn. Ook het Marketingfacts jaarboek, dat wordt gezien als dé marketingbijbel, wijdt een heel hoofdstuk aan Marketing Automation. Ze geven voorbeelden van hoe big data wordt ingezet. Met iBeacons kun je bijvoorbeeld een automatische aanbieding sturen wanneer klanten in de buurt komen van je fysieke winkel. Volgens Marketingfacts11 ligt de kracht van Marketing Automation in het helpen van prospects bij het gehele aankoopproces. Door de journey van de klant in kaart te brengen, ontdek je contactmomenten en processen die geautomatiseerd kunnen worden. 10. Stan & Stacy (2015). 11. Oosterveer, D., Koster, B., & Bol, C. (2015).
E-mailmarketing is een belangrijk kanaal, maar ook een SMS kan helpen. Je kunt bijvoorbeeld een geautomatiseerd welkomstraject inrichten voor klanten die zich aanmelden voor een nieuwsbrief. In een eerste e-mail bedank je diegene, in een volgende kun je je bedrijf introduceren. Drie dagen later stel je een medewerker voor met de vraag of hij een demonstratie mag geven van je product of dienst. Na een week verstuur je een e-mail met een verwijzing naar een webinar dat gaat plaatsvinden. Andere voorbeelden zijn automatische mailingen wanneer een telefoonabonnement afloopt. Je weet als bedrijf wanneer dit plaatsvindt en uit statistieken weet je ook op welke termijn de meeste mensen naar een nieuwe telefoon gaan kijken. En zo zijn er vast nog meer patronen te ontdekken in zo’n proces.
CONCLUSIE Big data is geen hype meer, maar gaat voor grote veranderingen zorgen in vrijwel alle sectoren. Hoe meer data, hoe beter. Het helpt ons verbanden te leggen en daarmee voorspellingen te doen. Mensen, objecten en apparaten zijn door opkomende technologie steeds beter en sneller in de gaten te houden. Het is nu wel duidelijk dat big data niet alleen iets is voor grote internetbedrijven als Google en Facebook. Iedere onderneming kan online sporen van prospects en klanten achterhalen en ieder bedrijf kan daar zijn voordeel mee doen. Het belangrijkste is dat de data niet om de data verzameld wordt, maar dat er eerst een helder doel gesteld wordt. MKB-ers kunnen big data gebruiken om hun product of dienst te verbeteren, om de klant meer centraal te stellen en om bedrijfsprocessen te verbeteren. Bovendien geeft het ze de kans om maatschappelijk actief te zijn. Lokale ondernemers kunnen zelf data verzamelen, maar kunnen ook gebruik maken van externe diensten die data verzamelen en aanbieden. Consumenten laten zich wel eens negatief uit over schending van privacy, maar stellen daar steeds hogere eisen aan bedrijven tegenover. Ze willen persoonlijk en snel geholpen worden en stellen het op prijs wanneer een bedrijf relevant voor hen is. ‘Voor wat hoort wat’ lijkt ook hier te gelden. De nieuwste applicatie en de meest geavanceerde smartphone zijn ons ook nog te veel waard om los te laten. Zolang je zorgvuldig met de data omgaat, kun je dus relevant zijn voor een klant. En dat wordt over het algemeen zeer gewaardeerd. Big data kan met behulp van Marketing Automation geautomatiseerd ingezet worden om nieuwe prospects te werven en klanten van hen te maken. Een veelgebruikte tactiek is het gratis aanbieden van waardevolle content in ruil voor gegevens. Je weet dan meteen waar de prospect geïnteresseerd in is. Vervolgens kun je hem in fases op het juiste moment de juiste content aanbieden om hem te voorzien in de weg naar een aankoop. Hoe meer je van iemand weet, hoe relevanter je kunt zijn.
ZELFREFLECTIE De seminar Dream Discover Do gaf mij de kans om eens te duiken in de grote hype van big data. Ik had de vraag al vaker gekergen van MKB-ers. ‘Wat kunnen wij daar dan mee?’. Achteraf kan ik ze nu rond de feestdagen een mooi antwoord geven met mijn artikel. Het komen tot een goed onderzoeksvraag was voor mij geen grote uitdaging meer. Inmiddels heb ik dit al vaak genoeg gedaan, en vooral geleerd dat het een goed afgebakende vraag moet zijn. Zeker met de beperkte ruimte die we voor dit vak kregen. Ik heb bij deze herkansing extra gelet op mijn spelling. Een van de redenen dat ik nu moet herkansen was dat er te veel spelfouten in mijn stuk zaten. Met name voor het artikel heb ik mij goed ingelezen. Ik heb tussen mijn onderzoek en het schrijven van het artikel veel andere artikelen gelezen van websites als Franckwatching. Het was een mooie uitdaing om op deze manier kennis over te dragen. Ik ben ook erg blij met het eindproduct, omdat ik dit kan gebruiken voor mijn eigen klanten. Tijdens dit onderzoek heb ik vooral gebruik gemaakt van deskresearch. Ik heb een aantal boeken aangeschaft en veel online artikelen gelezen. Maar ook heb ik een aantal MKB-ers gesproken over het onderwerp. Dat geeft toch wel een stukje extra inzicht. Het heeft mij heel erg geholpen om de focus rondom het thema te bepalen. Mede daardoor ben ik er van overtuigd dat deze groep ondernemers wat aan dit artikel gaat hebben. Hun vragen zitten erin, en het geeft antwoorden. Ik vond het erg fijn dat ik zelf een onderwerpkeuze mocht maken. Zo heb ik een relevant thema kunnen bestuderen en het eindproduct hierdoor ook echt kunnen gebruiken.
BRONNEN (Big) data - groeikansen voor ondernemers. (2015) Kamer van Koophandel (1st ed.). Retrieved from http://www.kvk.nl/advies-en-informatie/innoveren/whitepaper-big-data/ Bakas, A., & Buwalda, M. (2014). Trends 2015. [Amsterdam]: Dexter. Klous, S., Wielaard, N., & Mayer-Schönberger, V. (2014). Wij zijn big data. Amsterdam: Uitgeverij Business Contact. Mayer-Schönberger, V., Cukier, K., & Scherpenisse, W. (2013). De big data revolutie. Amsterdam: Maven Publishing. Oosterveer, D., Koster, B., & Bol, C. (2015). Marketingfacts. Arnhem: Marketingfacts BV. Stan & Stacy,. (2015). Marketing Automation Specialist. Retrieved 15 December 2015, from http://stanandstacy.com/marketing-automation/ Webwereld,. (2015). Snowden onthult NSA’s internetscans plus Big Data. Retrieved 15 December 2015, from http://webwereld.nl/security/78739-snowden-onthult-nsa-s-internetscans-plus-big-data
