PERSBERICHT
Embargo tot dinsdag 18 december 2012 - 11 uur Onderwijsvisitatie Economische Wetenschappen, Toegepaste Economische Wetenschappen, TEW Handelsingenieur en Zij-instroom Een ruime waaier aan kwalitatief hoogstaande academische economie en toegepaste economie gerelateerde opleidingen in Vlaanderen Op 18 december 2012 overhandigt de visitatiecommissie Economische Wetenschappen, Toegepaste Economische Wetenschappen, TEW Handelsingenieur en Zij-instroom in het bijzijn van vertegenwoordigers van de betrokken opleidingen, haar eindrapport aan de Vlaamse Universiteiten en Hogescholen Raad (VLUHR) - haar opdrachtgever. Hiermee komt een einde aan haar omvangrijke queeste door Vlaanderen, waarbij ze maar liefst eenenvijftig opleidingen bezocht. Met dit rapport velt de commissie (aan de hand van de zes onderwerpen en eenentwintig facetten uit het accreditatiekader) voor op één na alle geëvalueerde opleidingen een positief eindoordeel over de kwaliteit van de academische bachelor- en masteropleidingen in domeinen van de economische en toegepaste economische wetenschappen in Vlaanderen. Het visitatierapport is in eerste instantie een middel om de verdere verbetering van de opleidingen te bewerkstelligen en zal nu door de betrokken universiteiten ook worden gebruikt om bij de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) een accreditatie te verkrijgen. Een aantal generieke vaststellingen De bachelor-masterstructuur, die sinds de vorige visitatie volledig werd gerealiseerd, heeft nog niet steeds geleid tot een duidelijke splitsing tussen de bachelor en master als afzonderlijke opleidingen. De commissie hoopt nochtans dat de studenten – in lijn met de geest van Bologna – na het afronden van de bachelor, bewust zouden gaan nadenken waar ze de masteropleiding willen volgen, in het binnen- of buitenland en aan welke onderwijsinstelling. Aangaande de concretisering van de doelstellingen stelt de commissie vast dat er beduidende stappen gezet zijn, maar dat het uittekenen van de leerlijnen en de operationalisering ervan in de onderwijspraktijk en de toetsing vooralsnog op de agenda staan voor de komende jaren. De commissie verwacht – meer dan tot op heden het geval is – een leerlijn onderzoeksvaardigheden te zien in de curricula, die uitmondt in de masterproef. De masterproef is niet voor niets het sluitstuk van de opleiding, waarin de student, na een aantal jaren academisch onderwijs te hebben genoten moet aantonen dat hij of zij in staat is om academische onderzoeksvaardigheden te gebruiken, een (in omvang) bescheiden onderzoek op te zetten, een onderzoeksvraag te formuleren, de nodige data te verzamelen, deze te analyseren en daar een kritische reflectie over te maken om er een onderbouwde conclusie bij te formuleren. De commissie meent dat er op dit vlak nog ruimte is voor verbetering. Betreffende de flexibilisering van het hoger onderwijs vraagt de commissie waakzaamheid voor de effecten ervan die zich beginnen af te tekenen. Steeds meer studenten volgen – in overeenstemming met hun eigen ritme – de opleiding op een geflexibiliseerde wijze. Dit vertroebelt de cijfers inzake slaagpercentages en vordering doorheen de opleiding. Er dient over gewaakt te worden dat de flexibilisering niet doorslaat en tot systematische studievertraging ten aanzien van de beoogde doorlooptijd gaat leiden en op een constructieve wijze ingezet wordt om de studievoortgang van de student doorheen de opleiding te ondersteunen.
Onderwijskundige professionalisering is een gegeven aan de Vlaamse instellingen, waarvan de commissie meent dat het vrijblijvend karakter wat dwingender moet worden gemaakt, en niet alleen voor nieuwe stafleden, maar ook voor docenten die reeds lang op een bepaalde wijze les geven. Onderwijsinnovatie gaat hiermee hand in hand. De commissie meent dat het goed is zo nu en dan de lespraktijk kritisch onder de loupe te nemen, en zich af te vragen of nieuwe inzichten op dit vlak kunnen helpen om de studenten beter te doen leren en hen duidelijker te instrueren om de kennis die hen wordt aangereikt op een zelfstandige, intelligente wijze te doen verwerven. In het kader van de academisering van het hoger onderwijs meent de commissie dat het goed zou zijn om duidelijk het onderscheid in focus van de opleidingen handelswetenschappen (aan hogescholen, in associatie met een universiteit) en bedrijfseconomische en bedrijfskundige opleidingen (aan universiteiten) toe te lichten aan de toekomstige student en het breder publiek, zodat studenten gericht en doelbewust kunnen kiezen voor welke richting zij zich het meest interesseren, bij het uittekenen en plannen van hun toekomst. Op het vlak van de onderzoeksmaster in de Economische Wetenschappen ziet de commissie duidelijke kansen om dit op Vlaams (of op Belgisch) niveau gezamenlijk te realiseren, op grond van gelijkheid, en om de handen in elkaar te slaan om één bijzonder sterke research master Economische Wetenschappen in te richten aan de Vlaamse (of Belgische) universiteiten. Indien de discussie aangaande de taal van het hoger onderwijs in Vlaanderen hierbij heropend wordt en het nut van de Engelse taal voor diverse masters wordt erkend, kan Vlaanderen hiermee een zeer sterk exportproduct in de markt zetten, dat de goede kwaliteit van het Vlaamse hoger onderwijs onderstreept en waardoor Vlaanderen op dit vlak, een internationaal bijzonder interessante speler wordt.
Opleidingen Economische Wetenschappen (EW) De visitatiecommissie heeft een globaal positief beeld over de academische opleidingen Economische Wetenschappen (EW) in Vlaanderen. Ze heeft vastgesteld dat de afgestudeerden kritisch en inhoudelijk sterk gevormd worden en goede kansen maken op de arbeidsmarkt. Twee van de drie bezochte instellingen (KU Leuven en UGent) bestrijken de drie deeldomeinen die aan de basis liggen van de economische wetenschappen, nl. micro-economie, macro-economie en econometrie. Aan de UA zijn de curricula sterker – zij het niet exclusief – gericht op economisch beleid, wat een deeldomein bestrijkt van de economische wetenschappen. De commissie is van oordeel dat de opleidingen Economische Wetenschappen een internationale toets kunnen doorstaan en in de geest van Bologna sterke internationale opleidingen zouden kunnen zijn, indien ze volledig in de Engelse taal worden aangeboden.
Opleidingen Toegepaste Economische Wetenschappen (TEW) De visitatiecommissie heeft een globaal positief beeld over de academische opleidingen Toegepaste Economische Wetenschappen (TEW) in Vlaanderen. Ze heeft vastgesteld dat de afgestudeerden kritisch en polyvalent zijn en breed inzetbaar op de arbeidsmarkt. Vier van de vijf bezochte instellingen (KU Leuven, UGent, UHasselt en VUB) leggen een vrij sterke focus op bedrijfseconomie. Aan de UA zijn de curricula sterker – zij het niet exclusief – bedrijfskundig opgezet. De commissie beveelt algemeen aan om de positionering van TEW ten opzichte van het domein Handelswetenschappen verder te benadrukken. Het academisch gehalte van de opleidingen zou daarom nog sterker moeten aangezet worden, bijvoorbeeld door meer aandacht voor statistische en methodologische analyse in de programma’s.
Opleidingen Handelsingenieur en Handelsingenieur in de Beleidsinformatica (HI en HIB) De visitatiecommissie is in het algemeen zeer tevreden over de kwaliteit van de Vlaamse universitaire opleidingen Handelsingenieur (HI) en Handelsingenieur in de Beleidsinformatica (HIB). De opleidingen HI zijn gevestigde waarden en hebben een uitstekende reputatie. Het zijn generalistische opleidingen die beogen een brugfunctie tussen (bedrijfs)economie en technologie te realiseren. De opleidingen HIB doelen op een gelijkaardige brugfunctie, die tussen (bedrijfs)economie en informatiesystemen. De HIB-opleidingen zijn minder bekend en trekken beduidend minder studenten aan dan de klassieke HI-opleidingen. De commissie stelde vast dat de afgestudeerden HI en HIB zeer tevreden zijn over het genoten onderwijs alsook uitstekende carrièremogelijkheden hebben. Het rapport van de commissie leert dat de bezochte opleidingen blijk geven van een sterke motivatie om de doelstellingen te realiseren en de kwaliteit van het onderwijs te garanderen. De visitatiecommissie komt in haar conclusie dan ook tot een positief globaal eindoordeel voor alle opleidingen HI en HIB van de Vlaamse universiteiten.
Opleidingen Zij-instroom EW TEW HI De zij-instroomopleidingen nemen een belangrijke en karakteristieke plaats in, in het landschap van de gevisiteerde opleidingen. Het betreft namelijk opleidingen waarbij men instroomt, na het behalen van een bachelor of master in een andere discipline en waarbij de student dus bewust kiest voor een opleiding in domeinen van de Economische of Toegepaste Economische Wetenschappen. Deze opleidingen zijn of verbredend of verdiepend en beschrijven of een breed domein aan economische of toegepaste economische wetenschappen verwante deeldisciplines of zijn gericht op de exploratie van een bepaalde deelaspect ervan. De commissie stelt vast dat er een sterke marktvraag is naar gegradueerden van deze opleidingen en dat het zeer ambitieus is om studenten met een nieteconomische achtergrond in één jaar op masterniveau te brengen in domeinen van de economische en toegepaste economische wetenschappen. Al deze zij-instroomopleidingen zijn nog in transitie, maar haast overal is men er al in geslaagd om deze ambitie waar te maken. Ook voor die opleiding die op dit ogenblik nog geen positief oordeel kreeg, ziet de commissie goede kansen om op korte termijn te remediëren voor de door haar vastgestelde knelpunten. De clustercommissie lijst in haar rapport een aantal stringente voorwaarden op waaronder een zij-instroomopleiding zinvol en acceptabel in eindniveau kan zijn. --Samenstelling commissie De commissie was opgebouwd uit een koepelcommissie en vier clustercommissies die elk een thematische cluster aan opleidingen geëvalueerd hebben. De clustercommissies hebben de opleidingen die tot hun cluster behoorden geëvalueerd. De koepelcommissie heeft de consistentie bewaakt en de werking en beoordelingen van de clustercommissies besproken, voor die punten die de domeinspecificiteit van de opdracht van de clustercommissies overstijgen.
De koepelcommissie was samengesteld als volgt : -
Prof. dr. Tom Wansbeek, honorair hoogleraar Statistiek en Econometrie, Rijksuniversiteit Groningen, voorzitter, tevens voorzitter van de clustercommissie EW. Prof. dr. Eric Waarts, hoogleraar Marketing en onderwijsdecaan van de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit Rotterdam, vakdeskundige lid, tevens voorzitter van de clustercommissie TEW
-
-
-
Prof. dr. Jan Karel Lenstra, hoogleraar Optimalisering, Technische Universiteit Eindhoven, voormalig directeur Centrum Wiskunde & Informatica, Amsterdam, vakdeskundige lid, tevens voorzitter van de clustercommissie HI Prof. dr. Yves De Rongé, gewoon hoogleraar Accounting and Control, Université Catholique de Louvain, vakdeskundige lid, tevens voorzitter van de clustercommissie ZIJ Dhr. Jean Daniels, voormalig stafmedewerker Onderwijsraad Universiteit Hasselt en voormalig senior onderwijstechnoloog aan het Onderwijs-technologisch Expertisecentrum, Open Universiteit Nederland, onderwijsdeskundig lid, tevens onderwijsdeskundige van de clustercommissies EW en HI Prof. dr. Henriëtte Maassen van den Brink, hoogleraar Onderwijs, Arbeidsmarkt en Economische Ontwikkeling, Faculteit Economie en Bedrijfskunde, Universiteit van Amsterdam, hoogleraar Evidence Based Education, Universiteit van Maastricht, Nederland, onderwijsdeskundig lid, tevens onderwijsdeskundige van de clustercommissies TEW en ZIJ Mevr. Paula Pelczarski, studente Bachelor in de Toegepaste Economische Wetenschappen : Handelsingenieur in de beleidsinformatica, Universiteit Antwerpen, studentlid, tevens studentlid van de clustercommissie HI Mevr. Nathalie Van Edom, studente Master of Management, Katholieke Universiteit Leuven, studentlid, tevens studentlid van de clustercommissie ZIJ
De clustercommissie Economische Wetenschappen was samengesteld als volgt : -
-
-
-
-
Prof. dr. Tom Wansbeek, honorair hoogleraar Statistiek en Econometrie aan de Rijksuniversiteit Groningen, voorzitter Prof. dr. Casper van Ewijk, hoogleraar macro-economie aan de Universiteit van Amsterdam; onderdirecteur bij het Centraal Planbureau in Den Haag, vakdeskundig lid Em. prof. dr. Joop Hartog, emeritus professor of Economics, programme director of Human Capital, Universiteit van Amsterdam, vakdeskundig lid Em. prof. dr. Jules Theeuwes, emeritus hoogleraar Toegepast Economisch Onderzoek aan de Economische Faculteit, Universiteit van Amsterdam, toegevoegd vakdeskundig lid (ten behoeve van het bezoek aan en de beoordeling van de Master in de Economie, het Recht en de Bedrijfskunde, K.U.Leuven) Prof. dr. Eric Waarts, hoogleraar Marketing en onderwijsdecaan van de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit Rotterdam, toegevoegd vakdeskundig lid (ten behoeve van het bezoek aan en de beoordeling van de Master in de Economie, het Recht en de Bedrijfskunde, K.U.Leuven) Prof. mr. Edgar du Perron, hoogleraar Privaatrecht en decaan van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, Universiteit van Amsterdam, toegevoegd vakdeskundig lid (ten behoeve van het bezoek aan en de beoordeling van de Master in de Economie, het Recht en de Bedrijfskunde, K.U.Leuven) Dhr. Jean Daniels, voormalig stafmedewerker Onderwijsraad Universiteit Hasselt en voormalig senior onderwijstechnoloog aan het Onderwijs-technologisch Expertisecentrum, Open Universiteit Nederland, onderwijsdeskundig lid Mevr. Daphné Kerschot, studente Bachelor Economische Wetenschappen, Katholieke Universiteit Leuven, studentlid Dhr. Davy Degeetere, student Bachelor Economische Wetenschappen, Universiteit Gent, studentlid
De clustercommissie Toegepaste Economische Wetenschappen was samengesteld als volgt : -
-
Prof. dr. Eric Waarts, hoogleraar Marketing en onderwijsdecaan van de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit Rotterdam, Nederland, voorzitter Prof. dr. Herman van den Bosch, hoogleraar Bedrijfswetenschappen in het bijzonder gericht op afstandsonderwijs aan de Open Universiteit Nederland, vakdeskundig lid Prof. dr. Jenke ter Horst, hoogleraar Managementwetenschappen, vice-decaan onderwijs van de faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen, Universiteit Tilburg, vakdeskundig lid Prof. dr. Henriëtte Maassen van den Brink, hoogleraar Onderwijs, Arbeidsmarkt en Economische Ontwikkeling, Faculteit Economie en Bedrijfskunde, Universiteit van Amsterdam, hoogleraar Evidence Based Education, Universiteit van Maastricht, Nederland, onderwijsdeskundig lid Dhr. Yannick Snoecx, student Master in de Toegepaste Economische Wetenschappen, Katholieke Universiteit Leuven, studentlid Mevr. Lore de Jong, studente Bachelor in de Toegepaste Economische Wetenschappen, Universiteit Hasselt, studentlid
De clustercommissie Handelsingenieurwetenschappen was samengesteld als volgt : -
Prof. dr. Jan Karel Lenstra, hoogleraar optimalisering, Technische Universiteit Eindhoven, voormalig directeur Centrum Wiskunde & Informatica, Amsterdam, voorzitter
-
-
-
Prof. dr. Bert de Brock, hoogleraar Business Information Modelling, faculteit Economie & Bedrijfskunde, Rijksuniversiteit Groningen, vakdeskundig lid Prof. dr. Joaquim Gromicho, bijzonder hoogleraar Applied Optimization in Operations Research bij de Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde, Vrije Universiteit Amsterdam en manager R&D Algoritmes bij ORTEC, vakdeskundig lid Dhr. Jean Daniels, voormalig stafmedewerker Onderwijsraad Universiteit Hasselt en voormalig senior onderwijstechnoloog aan het Onderwijs-technologisch Expertisecentrum, Open Universiteit Nederland, onderwijsdeskundig lid Mevr. Paula Pelczarski, studente Bachelor in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur in de beleidsinformatica, Universiteit Antwerpen, studentlid Dhr. Bram Oers, Student Master in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur, Katholieke Universiteit Leuven, studentlid
De clustercommissie Zij-instroom was samengesteld als volgt : -
-
-
-
-
Prof. dr. Yves De Rongé, gewoon hoogleraar Accounting and Control, Université Catholique de Louvain, voorzitter Em. prof. dr. Jan van Helden, emeritus hoogleraar Bestuurskunde en Financieel Management, Rijksuniversiteit Groningen, vakdeskundig lid Prof. dr. Theo Verhallen, hoogleraar Marketing, Tilburg School of Social and Behavioral Sciences, Tilburg University, vakdeskundig lid Dr. Dirk Noordman, docent Cultuurmanagement, Faculteit Cultuur en maatschappijwetenschappen, Universiteit van Maastricht, voorheen docent Kunstmanagement, Erasmus Universiteit Rotterdam, toegevoegd vakdeskundig lid (ten behoeve van het bezoek aan en de beoordeling van de Master in het Cultuurmanagement / Master of Culture Management’ aan de Universiteit Antwerpen) Em. prof. dr. Henri Olivier, emeritus hoogleraar Vennootschapsrecht en Financiële Audit, Universiteit Luik, toegevoegd vakdeskundig lid (ten behoeve van het bezoek aan en de beoordeling van de Master in Accountancy en Revisoraat’ aan de Katholieke Universiteit Leuven) Prof. dr. Pierre Devolder, gewoon hoogleraar Actuariële Wetenschappen, Université Catholique de Louvain, president van het Institut des Sciences Actuarielles, UCL, toegevoegd vakdeskundig lid (ten behoeve van het bezoek aan en de beoordeling van de Master in Verzekeringen aan de Katholieke Universiteit Leuven) Prof. dr. Henriëtte Maassen van den Brink, hoogleraar Onderwijs, Arbeidsmarkt en Economische Ontwikkeling, Faculteit Economie en Bedrijfskunde, Universiteit van Amsterdam, hoogleraar Evidence Based Education, Universiteit van Maastricht, Nederland, onderwijsdeskundig lid Mevr. Nathalie Van Edom, studente Master of Management, Katholieke Universiteit Leuven, studentlid Mevr. Sylvia Heyvaert, studente Master in de Bedrijfskunde, Vrije Universiteit Brussel, studentlid
De heer Peter Daerden, stafmedewerker Cel Kwaliteitszorg trad op als projectbegeleider en secretaris van de clustercommissie TEW en van de clustercommissie ZIJ. De heer dr. Dieter Cortvriendt, stafmedewerker Cel Kwaliteitszorg trad op als projectbegeleider en secretaris van de clustercommissie HI. Mevrouw dr. ir. Els Van Zele, stafmedewerker Cel Kwaliteitszorg trad op als projectleider van deze visitatie en als secretaris van de koepelcommissie, van de clustercommissie EW en van de clustercommissie ZIJ.
Bij de visitatie waren de volgende opleidingen betrokken: De clustercommissie Economische Wetenschappen EW - Universiteit Antwerpen : Bachelor of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Economisch Beleid Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Economisch Beleid / Master of Science in Applied Economic Sciences: Economic Policy - Katholieke Universiteit Leuven : Bachelor of Science in de Economische Wetenschappen Master of Science in de Economische Wetenschappen / Master of Science in Economics Master of Science in de Economie, het Recht en de Bedrijfskunde - Universiteit Gent : Bachelor of Science in de Economische Wetenschappen Master of Science in de Economische Wetenschappen
De clustercommissie Toegepaste Economische Wetenschappen TEW : - Katholieke Universiteit Leuven :
Bachelor in de Toegepaste Economische Wetenschappen Master in de Toegepaste Economische Wetenschappen / Master of Science in Business Economics - Universiteit Hasselt : Bachelor of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen / Master of Management - Vrije Universiteit Brussel Bachelor in de Toegepaste Economische Wetenschappen Master in de Toegepaste Economische Wetenschappen / Master in Management Science - Universiteit Antwerpen : Bachelor TEW Bedrijfskunde Master TEW Bedrijfskunde / Master AES Business Administration - Universiteit Gent : Bachelor in de Toegepaste Economische Wetenschappen Master in de Toegepaste Economische Wetenschappen
De clustercommissie Handelsingenieur HI : - Universiteit Antwerpen : Bachelor of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur Bachelor of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica - Katholieke Universiteit Leuven : Bachelor of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur Bachelor of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica - Universiteit Gent : Bachelor of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur - Universiteit Hasselt : Bachelor of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur Bachelor of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica - Vrije Universiteit Brussel : Bachelor of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur
De clustercommissie Zij-instroom ZIJ : - Universiteit Antwerpen : Master in Organisatie en Management Master in het Cultuurmanagement - Universiteit Gent : Master of Science in de Algemene Economie Master of Science in de Bedrijfseconomie - Katholieke Universiteit Leuven : Master of Science in het Management Master of Science in de Beleidseconomie Master of Science in het Informatiemanagement / Master of Information Management Master of Science in de Verzekeringen Master of Science in de Accountancy en het Revisoraat - Vrije Universiteit Brussel : Master in de Bedrijfskunde / de Master in Management
Het volledige rapport van de visitatiecommissie verschijnt na de aanbieding op de website van de VLUHR www.vluhr.be
