Academiejaar 2002-2003 Faculteit Letteren Professor D. Vanoverbeke
Onderwijshervormingen van Japan onder invloed van de Amerikaanse bezettingen na de Tweede Wereldoorlog. (1945-1955)
nologie 2e Kan
Japa Yoshi
hara Kiyomi
Inhoudsopgave Inleiding......................................................................................................................................p 3 1. Korte inhoud...........................................................................................................................p 5 2. Zoekmogelijkheden................................................................................................................p 8 ......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... ............ 2.1. Databanken........................................................................................................................p 8 2.1.1 Libis ..............................................................................................................................p 8 2.1.2 NASCIC_IR....................................................................................................................p 9 2.1.3 Pica...............................................................................................................................p 12 2.1.4 Picarta, WorldCat........................................................................................................p 13 2.1.5 WebCat ........................................................................................................................p 14 2.1.6 Bas................................................................................................................................p 14 2.1.7 WEBSPIRS...................................................................................................................p 15 2.1.8 EBSCO-host.................................................................................................................p 15 2.1.9 PCI-Full.......................................................................................................................p 16 2.1.10 Bibliotheken..................................................................................................................p 17 2.2
Internet..........................................................................................................................p 18
2.2.1 Google en AltaVista......................................................................................................p 19 3. Tijdschriften..........................................................................................................................p 20 4. E- Tijdschriften....................................................................................................................p 20 Besluit ......................................................................................................................................p 22
2
Inleiding Voor ik mijn zoektocht begon, heb ik me de volgende vragen gesteld. Hadden de voorstellen van de Amerikaanse onderwijzers op vlak van onderwijs na de Tweede Wereldoorlog invloed in Japan? Welke rol hebben de bezetters gespeeld in het nieuwe beeld van Japan tijdens hun bezetting? Wat zijn de veranderingen van het onderwijssysteem geweest in de jaren 1945-1952? Zijn die veranderingen gebleven na 1952 toen de Amerikanen uit Japan vertrokken? Ik had een vermoeden dat de Verenigde Staten het Japans onderwijssysteem voor een stuk hebben beïnvloed, maar ik wist niet dat het hedendaags Japans systeem nog steunt op de hervormingen die in de periode 1945-1952 zijn doorgevoerd. Daarbij had ik de hervormingen niet gezien in het kader om Japan te democratiseren en demilitariseren. Encyclopedie van de Japanologie werd een boeiende zoektocht, hoewel ik niet zeker was van mijn methode en resultaten. De opdracht leek moeilijk maar met een plan moest het wel lukken. Eenmaal begonnen, was het niet zo eenvoudig meer. De voorbeelden die in het archief te vinden zijn en de vele bronnen die we gedurende dit semester tijdens de lessen encyclopedie hebben gekregen, heb ik zoveel mogelijk als leidraad genomen. Het werk is nooit af; want de bron aan informatie is onuitputtelijk. Bepaalde referenties staan ook niet vermeld omdat exactere informatie niet te vinden was. In het begin wisten we niet precies wat er van ons werd verwacht en wat de juiste methode was om te beginnen. Het leek evident om in de bibliotheken zelf te beginnen. Algauw ben ik van dat idee afgestapt en heb ik de databanken geraadpleegd. Nadat ik enkele titels had, heb ik die boeken in de bibliotheken gezocht. Zo kwam ik andere auteurs en titels tegen. Ik ben niet onmiddellijk in de bibliotheken gaan neuzen omdat ik het praktischer vond eerst enkele namen te hebben. Ook heb ik min of meer mijn weg gevonden in de verschillende bibliotheken. Dit zijn de belangrijkste kwaliteitseisen die ik doorheen mijn zoektocht heb vooropgesteld. Ten eerste de universitaire werken: een groot deel van mijn lijst boeken bestaat uit universitaire werken. Soms staat er specifiek vermeld dat het door het pedagogisch onderzoekcentrum is opgesteld. Universitaire werken zouden objectieve informatie moeten geven en vormen een 3
waardevolle informatiebron. De meeste universiteiten hebben tal van andere boeken geschreven over onderwijs. Verder heb ik de verslagen geselecteerd die door de regering zijn bijgehouden in de periode van de bezetting. Wat er plaatsvond in de periode tussen 1945 en 1952, is bijgehouden in archieven. Deze geven feitelijke informatie, een tikje anders dan de academische rapporten. Als tweede criterium hanteerde ik de besprekingen waarin de auteurs worden becommentarieerd. Wanner meerdere artikels of recensies geschreven zijn over een bepaalde auteur, vond ik dat een meerwaarde geven aan de boeken. Telkens komen dezelfde namen terug waaronder, Dower J., Beauchamp E., Nishi T., Ward R., Cummings W. enz. Deze auteurs stonden vaak vermeld in de bibliografielijsten van andere schrijvers. Ik ben gestart met eenzijdige woorden zoals onderwijs, geschiedenis, naoorlogse periode. In de zoekresultaten stonden nieuwe trefwoorden die ik in de latere zoekpogingen heb gebruikt: 1945-1952, democratisering, MacArthur. Uiteindelijk heb ik met gevarieerde trefwoorden kunnen opzoeken: 日 本 / 教 育 / 戦 後 / 改 革 / 教 育 法 / 歴 史 , education/ post-war/ allied occupation/ United States/ reform, onderwijs/ bezetting/ democratisering/ demilitarisering. Later heb ik ook enkele auteurs als trefwoord gebruikt. Verder heb ik zoveel mogelijk de databanken gebruikt. Libis is de eerste databank die ik heb geraadpleegd omdat het een nationale databank is. Eerst wilde ik binnen België zoeken en daarna verder kijken in het buitenland. Tijdens een van de sessies
werd ons aangeraden om eerst klein (plaatselijk,
nationaal) te beginnen en daarna uit te breiden of om eerst breed (algemene trefwoorden, internationaal) te beginnen om daarna te beperken. Daarom staan Pica en NCC niet zoveel verder vermeld, dit zijn Nederlandse databanken. Bij elke databank staat een korte toelichting. De tijdschriften die in de Oost - Aziatische Bibliotheek en de Pedagogische Bibliotheek te vinden zijn, worden laatst besproken.
0 1 2
4
3 4 5 Korte inhoud Mijn onderwerp situeert zich op het einde van de Tweede Wereldoorlog. Japan verliest de Tweede Wereldoorlog en ondertekent zijn capitulatie in Potsdam. Hiermee gaat Japan akkoord met de bezetting van Amerikaanse troepen. De Verenigde Staten proberen het land in die korte periode te democratiseren en te demilitariseren. Onderwijshervormingen moeten een steentje bijdragen tot deze democratie. Het onderwijs in het vooroorlogs Japan steunt op het Imperialistisch Rescript van Onderwijs uit 1890. De troepen van de bezetter zien dat het vooroorlogse model gecontroleerd en gestuurd wordt door een centraal gezag1. Dit had tot doel gehoorzame en onderdanige burgers te ontwikkelen. Hierdoor hebben plaatselijke instellingen en onderwijzers niets in te brengen in het onderwijssysteem en kan het volk gemakkelijk gemanipuleerd worden tot militaire en nationalistische gedachten. (Sebald) Om het onderwijs te vernieuwen, wordt een delegatie van Amerikaanse prominente onderwijzers overgebracht. Ze worden gevraagd om advies te geven voor de hervormingen van 1946. Bepaalde voorstellen zijn moeilijk uitvoerbaar. Noch de Japanners, noch de Amerikanen gaan unaniem akkoord met deze voorstellen: Sir George Sansom merkt op dat vóór de Tweede Wereldoorlog 99% van de kinderen in Japan naar school gaat. De “Moderne” onderwijzers, die een onderwijssysteem willen uitbouwen die op de “ noden van de kinderen” zou steunen, houden geen rekening met de Japanse cultuur2. De primaire doelstellingen om het onderwijs te decentraliseren, worden bemoeilijkt om verschillende redenen. De meeste gebouwen zijn vernietigd door de zware bombardementen, zodat ook vele studenten bij familieleden moeten inwonen (deze woonden in minder getroffen gebieden). Daarbij is er onmiddellijk na de capitulatie weinig onderwijspersoneel te vinden, laat staan dat de staat hen nog kan betalen. Ook moeten de handboeken aangepast worden omdat ze vol nationalistische propaganda staan, maar dit kan de staat ook niet financieren.
Het central gezag bestond uit de Keizer en de bureaucratie. Deze hadden de meeste macht. Cf. Perry, John Curtis, Beneath the eagle’s wings: Americans in occupied Japan, 1980 Sir George Sansom was een gezagvoerder die in Japan was tijdens de bezetting. De “Moderne” onderwijzers zijn de Amerikaanse “teacher’s” die advies moeten geven. 1 2
5
Hoewel het moeizaam was wijzigingen door te voeren door de hiervoor genoemde hindernissen, is de Missie erin geslaagd om het onderwijs te hervormen. De poging om de gecentraliseerde macht te breken, is hen niet gelukt. Want na de bezetting van de Amerikaanse troepen, wordt het onderwijs tot op heden bestuurd vanuit een centraal gezag. Het Japans educatief systeem is op volgende punten veranderd: schoolplicht wordt opgetrokken van 6 naar 9 jaar. De kinderen moeten 6 jaar lagere school (shōgakkō, 小学校) lopen en vervolgens 3 jaar lagere graad van het secundair onderwijs (chūgakkō, 中学校). Men kan 3 jaar de hogere graden van het middelbaar of de high-school (kōtōgakkō, 高 等 学 校 ) volgen om daarna 4 jaar hogere opleiding te genieten. Het onderwijs wordt gemengd en de lokale eenheden; de onderwijzers krijgen voor een korte periode inbreng.3 Het curriculum wordt flexibeler en de aanpak van leerlingen wordt individueler. De Amerikaanse onderwijzers willen het Japans toegankelijker maken voor buitenlanders door het Westers alfabet (rōmaji,ローマ字) te gebruiken. Dit stuit op hevig verzet, aangezien een totale verandering van het schrift de Japanse identiteit zou vernietigen. Zelfs met die moeilijke karakters was de alfabetisering van de Japanse bevolking in die jaren hoog. Bovendien was de Japanner trots zo’n ingewikkeld schriftsysteem te kennen. Daarom vonden de meeste Japanners het niet nodig om het Westers schrift in voege te brengen. Het Japans schrift wordt wel aangepast, met name het aantal basis 漢字 (kanji) vermindert. Verder worden nieuwe wetten opgesteld o.a. in 1947 wanneer men de Wet inzage het Schoolonderwijs (gakkō kyōiku hō, 学校教育法 , School Education Law) en Fundamentele Wet i.v.m. het Onderwijs (kyōiku kihon hō, 教育基本法, de Fundamental Law of Education) invoert. De leerkrachten groeperen zich in de Bond van Japans Onderwijzend Personeel [Nihon kyōshokuin kumiai sōritsukai ( 日本教職員組合創立会 ), kortweg Nikkyōsō (日教組), the Japan Teacher’s Union.] In 1949 stelt men het aantal universiteiten per prefectuur vast op 1, tenzij in grote prefecturen zoals Ōsaka (大阪) en Tōkyo (東京) waar er meerdere worden toegestaan. De universiteiten moeten standaardkwalificaties voor onderwijs bieden, met andere woorden het niveau van gegradueerde van een 4-jarige universitaire opleiding. Het opleiden van onderwijzenden wordt een taak van de universiteiten4. Wanneer de Amerikanen in 1952 het land verlaten, staan de onderwijzers en de plaatselijke instellingen alleen voor: algauw nemen de bureaucraten de macht over. Het onderwijs komt opnieuw in handen van het centraal gezag. 4 Amano, Ikuo en Aso, Makoto. 教育と日本の近代化。(Kyōiku to Nihon no Kindaika, Eng. Japan’s Modern Education). 1983. 3
6
In 1952 verlaten de Amerikaanse troepen Japan. De hervormingen die tussen 1945-1952 zijn doorgevoerd vormen het fundament voor het onderwijssysteem van Modern Japan. Na deze jaren blijft het onderwijs tekenen tonen van Amerikaanse invloed. De periode van de bezetting duurt slechts kort omdat in andere delen van Zuid Oost Azië het communisme opkomt. Binnen Japan steunt Amerika de communistische politici eerst omdat ze een tegenwicht vormt tegen de militair gezinde ministers. Maar wanneer ze ziet dat de communisten in China en Rusland een gevaar vormen, veranderen ze van tactiek. Na de bezetting vragen ze Japan om een steun te zijn voor hun strijd tegen het communisme. Ik wil met een citaat eindigen; dit is maar een bedenking die bij de hervormingen en de suggesties door de Onderwijs Missie gegeven zijn: The Occupation authorities proceeded to censor textbooks, magazines, films, and other media as well as to purge teachers whose pre-Occupation activities were deemed either undemocratic or actively supporting the military’s policies? Thus one of the great ironies of this period was that in encouraging the democratisation of Japan’s education, the actions of the all-powerful Occupation forces were often not democratic5.
6 7 8 9 5
Cf. Beauchamp, E. Japanese Education since 1945 : a documentary study. 1994.
7
10 11 12 Zoekmogelijkheden Ik vermeld de bronnen in de volgorde die overeenstemt met mijn werkwijze. De eerste besproken databank heb ik eerst geraadpleegd, enz. Daarom staan er ook steeds minder werken vermeld, naarmate ik verder heb gezocht. Dit komt doordat ik de titels die in de eerste databanken voorkwamen geen tweede maal vernoem. 2.1 Databanken 2.1.1 Libis Deze staat eerst omdat Libis een databank is dat werken die in België aanwezig zijn, catalogiseert. Libis is niet de gemakkelijkste databank om te raadplegen, omdat je vooral in het Engels moet werken. Je vindt er een groot aantal boeken. Er bestaat een index, gesorteerd volgens de onderwerpen die het zoeken eenvoudiger maakt. Je bent dan vrij om volgens de auteurs te werken. Je kan ook kijken of een bepaalde auteur andere werken geschreven heeft die je in de bibliotheken hebt gevonden. Daarenboven, vind je de plaatsen waar je de boeken kan terugvinden terug zodat je ze kan inkijken. Japan- education •
Justin, Williams. Japan’s political revolution under MacArthur: a participant’s account. Georgia: University of Georgia press Athens, 1979.
•
Perry, John Curtis. Beneath the Eagle’s Wings: Americans in occupied Japan. New York: Dodd Mead, 1980. (Opsomming van de feiten, recensie in e-tijdschriften en Journal of Japanese Studies)
De volgende boeken worden door Perry geraadpleegd: − Frost, Peter K. The Failure of the Shinteki: The American Reform of Higher Education in Japan, 1945-1954. 1977. (Unpublished paper: prepared for the American Historical Association. Ik zou dit document proberen in handen te krijgen, omdat de periode die in de titel staat interessant is.)
− Hall, Robert K. Education in the Development of postwar Japan. 1975. (Unpublished)
8
− Redford, L.H. The Occupation of Japan: Impact of Legal Reform: the proceedings of a Symposium: MacArthur Memorial. Norfolk: Virginia, 1977. •
Shipman, M.D. Education and modernisation. London: Faber and Faber, 1971.
•
Schoppa, Leonard James. Education reform in Japan: a case of immobilist politics: The Nissan institute /Routledge Japanese studies series. London: Routledge, 1991. ( wordt 2 maal vermeld in Journal of Japanese Studies, in 1992 en 2002)
•
Kobayashi, Tetsuya ( 小 林 哲 也 ). Society, schools and progress in Japan. Oxford: Pergamon, 1976.
•
Yoneyama, Shōko. The Japanese High School: silence and resistance: The Nissan institute/ Routledge Japanese studies series. London: Routledge, 1999. (vermeld in Journal of Japanese Studies van 2000)
Japan- education- history- 20th century •
Beauchamp, Edward R. en Verdaman James M. Japanese education since 1945: a documentary study: East gate books. Armonk, New York: M.E. Sharpe, 1994. Hierin wordt verwezen naar: − Cummings William. Education and equality in Japan. Princeton N.J.: Princeton university press, 1980. (wordt ook door Leonard Shoppa geraadpleegd) − Passin, Herbert. Society and Education in Japan. Comparative education series. New York: Teachers College, Columbia University Press, 1965. (uitgegeven door de universiteit: academisch. Ik heb een vertaling gevonden in het Japans die te vinden is onder andere in Waseda universiteit)
− National Archives of the United States, Modern Military Branch, Record Group 391, ABC.014. (Deze zijn heel moeilijk tot niet mogelijk om in handen te krijgen, maar als er kans was om deze notities in te kijken, zou het een heel goede referentie zijn.)
•
Okano, Kaori en Tsuchiya Motonori. Education in contemporary Japan: inequality and diversity: Contempory Japanes society. Cambridge: Cambridge university press, 1999.
2.1.2 Webfront, NASCIC_IR Deze databank werd in de les geïntroduceerd, daarom heb ik deze als 2 e databank gebruikt. Je kan zowel in het Japans, wat voor de hand ligt, als in het Engels opzoeken. De Japanse
9
trefwoorden bieden een beter resultaat. Ook staan er meer boeken in die in het Japans zelf of door Japanners zijn geschreven. Voor ons is dat natuurlijk heel handig. Anderzijds kan ik voor de meeste boeken niet uitmaken of ze een goede referentie vormen voor mijn werk. Ten eerste omdat we nu nog niet inhoudelijk werken en ten tweede omdat we die boeken niet kunnen inkijken. De boeken zijn vooral in Japanse bibliotheken terug te vinden. Ook worden deze auteurs veel minder geciteerd door andere auteurs of door tijdschriften en kranten. De meeste werken die ik hier vernoem, heb ik geselecteerd omwille van hun “zelfsprekende” titels. Japan + education reform+ United States •
ゲ ーリーホー上 特 (Gērīhō jōtoku). 「社会科学論集 」(shakaikagaku ronshō, Eng. Education reform under the American Occupation ( 1 ): Report of the United States Education Mission to Japan and the Reform of the School System). 『東洋英和女学院大 学』
(tōyō eiwa jogakuindaigaku, Tōyō Universiteit Engels-Japans voor vrouwelijke
graduaten), vol.1 (1989): 65-80. •
ゲ ーリーホー上 特 (Gērīhō jōtoku). 「社会科学論集 」(shakaikagaku ronshō, Eng. Education reform under the American Occupation ( 2 ): Report of the United States Education Mission to Japan and the Reform of the School System). 『東洋英和女学院大 学』 (tōyō eiwa jogakuindaigaku), vol. 23 (1990): 29-48.
•
ゲ ーリーホー上 特 (Gērīhō jōtoku). 「 社会科学論集 」(shakaikagaku ronshō, Eng. Education reform under the American Occupation ( 4 ): Report of the United States Education Mission to Japan and the Reform of the School System). 『東洋英和女学院大 学』 (tōyō eiwa jogakuindaigaku), vol. 33 (1991): 25-40.
•
Anon. Education reform under the American Occupation—The first United States Education Mission to Japan an Reform of Higher Education. 『 大 学 論 集 』 (Daigaku ronshū) vol. 18 (1988): 163-182. ( 広 島 大 学 大 学 教 育 研 究 セ ン タ ー : Dit is door het onderzoekcentrum van onderwijs gerapporteerd; ik veronderstel dat het een goede referentie moet vormen voor mijn onderwerp.)
•
Wray, H. en Nakagawa F. (中川 富美代). “Controversies over Teacher Education Reform and Normal Schools during the Allied Occupation of Japan.”『桜花学園大学研究紀要』 (ōkagakuin daigaku kenkyūkiyō, Bulletin van Ōkagakuin Universitair Onderzoekcentrum), vol. 3 (2000): 133-167.
10
Japan + education reform+ United States+ school •
Anon. “On the Making and Contents of United States Education Mission to Japan Report of Committee Ⅱ, Teaching and the Education of Teacher, 1946—A Historical Study of PostWar Teacher Training Reformation (1).” 広 島 大 学 教 育 学 部 紀 要
第１部
(hiroshimadaigaku kyōikugakubushiyō dai 1 bu, Bulletin van de Universiteit van Hiroshima Faculteit Pedagogie Deel 1 ), vol. 34 (1985): 69-80. NACSIS-ELS Mevr. Matsue heeft ons nog enkele andere Japanse databases gegeven. Vooral Japanse werken zijn hierin opgenomen. Toch kan je de Engelse versie aanklikken waardoor je ook in het Engels kan opzoeken en Japanse titels - maar met de Engelse samenvattingen - verschijnen. Japan + education + postwar •
Ebara Takekazu (江原, 武一). 高等教育における教師教育位置」(kōtō kyōiku ni okeru kyōshi kyōiku kachi, Eng. Teacher Education in Japan: Current Status and Trends in Japanese Higher Education). 『 特集>教師の社会学』(tokushū >kyōshi no shyakaigaku, Eng. Sociology of Teachers), nr. 43 (1988): 56-69, 252-253. (教育社会学研究: Doordat het door de Universiteit van Kyoto opgesteld is, vermoed ik dat
het een kwalitatief goed artikel is.)
•
Kusano, Atsuko T. (草野) en Swell Karolyn (スウェル カロリン). 大学差準協会とル ル ホールズ 1946-1948 : 第二次世界大戦後の日本における家政学部と、女性にと っての新制大学の創設についての史的考察」(daigaku sajunkyōkai to Lulu Holmes 1946-1948: dainijisekaitaisengo no nihon ni okeru kaseigakubu to, josei ni totte no shinseidaigaku no sōsetsu ni tsuite no shitekikōsatsu, Eng. The Japanese University Accreditation Association and Dr. Lulu Holmes 1946-1948: One historical Aspect on Founding of New Universities for Women in Japan after WW2). 『日本家政学会誌』 (Nihon kaseigekkaishi, Eng. Journal of Home Economics Japan), vol.44 nr. 3 (1993): 173184. ( 信州大学教育, De Universiteit van Nagano : Shinshu. Volgens mij van bepaalde kwaliteit omdat het een academisch artikel is.)
•
Ono Hiroshi (小野 H.). 「１教育社会学の展望 戦後日本における教育社会学教科書 の分析」 (Kyōikushakaigaku no tenbō sengonihon ni okeru kyōikushakaigaku kyōkasho no bunseki, Eng. Part 1 Advances in Educational Sociology a Contextual Analysis of the Textbooks of Educational Sociology and/or Sociology of Education in Postwar Japan). 11
『教育社会学研究』 (Kyōikushakaigaku kenkyū, Eng. Journal of educational sociology), nr. 34 (1979): 79-89, 207. (山梨大学 Yamanashi Universiteit : Academisch werk) •
Akashi Yōichi ( 明石, Y). 「戦後の子供の生活空間の変化に関する一考察；生活サ イ ク ル と 子 ど も 論 の 視 点 か ら 」 (Sengo no kodomo no seikatsukūkan no henka ni kansuru hitokōsatsu; seikatsu saikuru to kodomo no ron no shiten kara, Eng. Changes in Children’s Life in Postwar Japan: Life Cycle and Review of Children). 『教育社会学研究』 (kyōikushakaigaku kenkyū, Eng. Journal of Educational Sociology), nr. 58 (1993): 47-65 en 254-255.
2.1.3 Pica - NCC Als je veel combinaties wil uitproberen, dan is dat mogelijk bij NCC. Je hoeft niet altijd trefwoorden te zoeken in de specifieke taal waarin het boek geschreven is. Deze is handig om te gebruiken als je de concrete trefwoorden in de andere taal niet weet en je niet steeds in het woordenboek wil zoeken. United States beperkt met education en Japan •
Nishi, Toshio. Unconditional democracy: education and politics in occupied Japan, 19451952: Hoover press publications (education and society). California: Hoover institution press – Stanford University, 1982. (geraadpleegd door Shoppa Leonard en door Beauchamp, ook door Shields J.)
81.12 Ontwikkeling van het onderwijs beperkt met Japan (doorgeklikt bij een vorige titelgegeven, deze stond bij de trefwoorden) •
Gluck, Carol, Tsuchimochi en Hōichi Garry. 『 米 国 教 育 親 切 段 の 研 究 』 (beikoku kyoiku shinsetsudan no kenkyū, Eng. Education reform in postwar Japan: the 1946 United States Education Mission). Tokio: University of Tokio Press, 1993. (komt voor in Journal of Japanese Studies 2002)
•
National Institute for Education Research Tokio. Outline of historical materials concerning education reform under the allied occupation of Japan: a joint research survey and collection of materials mainly through NIER group. Tokio: Tokio National Institute for Educational Research, Research Department 1, 1989. (Een verslaggeving door het nationaal instituut geschreven, zou een objectieve benadering moeten geven.
12
Onderwijssystemen, onderwijsinstellingen: algemeen beperkt met Japan. •
Tokio General Headquarters, Supreme Commander for the Allied Powers. Education in the new Japan. Tokio: Civil Information and Education Section, Education Division, 1948. (door Beauchamp geraadpleegd, het zou een verslag moeten zijn)
Hervormingen + Japan. •
Dower, John W. Embracing defeat: Japan in the wake of World War 2. New York: Norton/ The New Press, 1999.
1945-1955 beperkt met Japan. •
Buckley, Roger. Occupation diplomacy: Britain, the US and Japan: 1945-1952: International series. Cambridge: Cambridge University Press, 1982.
2.1.4 PiCarta, WorldCat Het was waarschijnlijk niet nodig om hier te zoeken, want de meeste werken die hier voorkomen, zijn terug te vinden in Pica. Ik heb maar enkele nieuwe treffers gevonden. WorldCat is onhandig omdat je de verschillende resultaten niet kan combineren en dus een lange rij van trefwoorden moet opgeven. Hier heb ik veel proefschriften gevonden die bij een thesis goed van pas zouden komen als je ze in handen zou krijgen. Allied Occupation + Japan •
Ward Robert E., Schulman, F. J. The Allied occupation of Japan, 1945-1952: an annotated bibliography of Western- language materials: SSRC-ACLS Joint Committee on Japanese Studies. Michigan: University of Chicago: American Library Association, 1974.
Japan + education reform •
Doi, J. I. Educational reform in occupied Japan, 1945-1950: a study of acceptance and resistance to institutional change. 1952. (proefschrift maar de titel spreekt voor zich: je kan natuurlijk bedrogen uitkomen met zo’n vanzelfsprekende titel)
•
Mogi-Hein, Yoko. Higher education reform under the American occupation, 1945-1952: the rise of a Japanese meritocracy. Ann Arbor Minch, UMI, 1999. (Deze uitgeverij heeft vele andere boeken ver onderwijs gepubliceerd.)
13
•
Trainor, Joseph C. Education reform in occupied Japan: Trainor’s mirror. Meisei University Press, 1983. (in verschillende databanken tegengekomen, ook geraadpleegd door de eindverhandeling van H. Janssens)
2.1.5 WebCat Hier heb ik veel proefschriften gevonden die als thema het onderwijs hebben. Deze heb ik niet kunnen inkijken, maar aan de titels en trefwoorden te zien, zou ik hier iets in kunnen terugvinden. Japan + education reform •
Japanese Education Reform Council. Education reform in Japan: the present status and the problems involved: the report of the Japanese Education Reform Council. Tokio (?) SN, 1950.
•
Hirohashi, Y. Textbook reform in allied occupied Japan: 1945-1952. Ann Arbor Michigan: UMI, Dissertation Services, 1991. (De nationalistische handboeken moesten vervangen worden: dit zou een bespreking daarvan moeten zijn, het is opnieuw door Ann Arbor uitgegeven)
Japan+ 戦後教育(sengokyōiku, naoorlogs onderwijs)＋アメリカ(Amerika) •
Van Staaveren Jacob (スターヴェレン、ヤコブ ヴァン) en Mikuni Takashi (三國隆志)． アメリカ イン ジャパン 1945-1948: 山梨軍政 チームの戦後教育, (America in Japan 1945-1948: yamanashi gunsei chiimu no sengo kyōiku, De Verenigde Staten in Japan 1945-1948: het naoorlogs onderwijs door het Yamanashi - militair team.) 東京：五月書房 (Tokio: Gogatsu shobō), (1998): 270. (In de databanken van de universiteit van Waseda stond Mikuni vermeld terwijl het niet bij Webcat stond.)
2.1.6 BAS Ik vind BAS handig omdat wanneer je de zoekresultaten tot een bepaald jaar van publicatie wil beperken, je kan dit zonder afkortingen (in tegenstelling tot WEBSPIRS) invoeren. Ook omdat er hier enkel boeken, artikels en hoofdstukken in worden opgenomen en geen andere bronnen zoals in Worldcat. Er staat ook bij waar deze auteurs worden geciteerd en door wie, dus kan je al een beeld vormen of het boek goed is of niet. Er staan niet altijd gegevens vermeld over het publicatiejaar, aantal pagina’s en de uitgever. 14
Japan + education + allied occupation •
Tsuchiya, Yuka. “Democratising the Japanese family: the role of the Civil Information and Education Section in the Allied Occupation 1945-1952”. Japanese Journal of American Studies, nr. 5. (1993-1994): 137-162.
•
Wray, Harry J. “Attitudes among Education Division staff during the allied occupation of Japan.” Nanzan review of American Studies, vol. 19, nr. 2. (1997): 101-132.
Japan + education + Amerika (1945-2003) •
Tsuchimochi, H. “Die japanische Bildungsreform unter der amerikanischen Besatzung und deren Einfluss unter besonderer Berucksichtingugn der Berichtes der U.S. Bildungsmission in Japan.” Deutsch-Japnisches Symposion, Tubingen: J.C.B. Mohr, (1996): 283-300. (Geciteerd in: Diestelkamp, Bernhard, Zwischen Kontinuitat und Fremdbesimmung: zum Einfluss der Besatzungsmachte afud die deutshce und japanische Rechtsorderung 1945 bis 1950: DeutschJapanisches Symposion in Tokio vom 6 bis 9 April 1994.)
Japan + education + postwar •
Beauchamp, Edward R. “American influence on postwar Japanese education reform : a footnote to history.” Asian Thougt and Society, vol. 19, nr. 56. (1994): 167-170.
Verdere pogingen zijn mislukt onder andere met monbushō. 2.1.7 WEBSPIRS Hier moet je eerst enkele databases selecteren; ik heb geen enkele medische database aangekruist, alle andere wel. Je kan zelf een selectie maken, wat een risico inhoudt een verkeerde keuze te maken. Maar onderwijs heeft niet rechtstreeks met de medische wereld te maken. Je kan ook allerlei combinaties vormen met de gevonden resultaten. Als ze je niet aanstaan, kan je er enkele verwijderen, zodat je geen lange lijst van zoekopdrachten zonder resultaat bekomt. Japan en education reform gecombineerd met education py>1945 (publication year) •
Ministry of Education. Progress of education reform in Japan. Tokio: SI, 1950.
•
Beauchamp, Edward R. “Reforming Education in Postwar Japan : American Planning for a Democratic Japan, 1943-1946.” Journal of Curriculum and Supervision, vol. 11, nr. 1(1995): 67-86.
15
2.1.8 EBSCO- host Het is aangeraden om de tips te gebruiken die bij de aanvang en bij het mislukken worden gegeven. Door AND of OR te gebruiken, kan je veel meer combinaties vormen. Zo bespaar je enige tijd. Als je weet in welke kranten of zo de teksten of boeken worden geciteerd, kan je de zoekopdracht beperken. EN je kan sommige teksten inkijken zonder naar de bibliotheek te moeten. Japan AND education AND reform AND postwar •
Moroishi, Yasumi. Women in Higher Education in Post WW2 Occupied Japan: The Effect of Democratic Reforms. Washington DC, Pennsylvania, 2001.
•
GDP. 『我が国の私立学校』(Waga kuni no shiritsu-gakko, Eng. Private Schools in Our Country), Tokio: Ministry of Education (monbushō, 文 部省 ) (?). (door het Ministerie van Onderwijs zelf gepubliceer, ik vermoed dat er heel nuttige informatie zou instaan, maar misschien wel eenzijdig)
SU”Japan” AND education AND postwar •
Cummings, William K. “The Egalitarian Transformation of Postwar Japanese Education.” Comparative Education Review, vol. 26, nr. 1 (1982): 16-35.
•
Nakata, Yoshifumi; Mosk, Carl. “The Demand for College Education in Postwar Japan.” Journal of Human Resources, vol. 22, nr. 3 (1987): 28.
2.1.9 PCI_ Full text De boekrecensies die in PCI_Full text voorkomen, vernoem ik niet. Dan zou mijn lijst veel te lang zijn. Daarenboven komt mijn onderwerp zelf er niet uitdrukkelijk in aan bod. •
Beauchamp, Edward R. “Japan Hand Meets Schoolmen : Sir George Sansom’s Advice to the First United States Education Mission to Japan, February 20, 1946.” Asian Profile, vol. 13, nr. 2 (1985).
•
Eells, Walter Crosby. “Decentralization of Control of Education in Japan.” School and society, nr. 73 (1951): 388.
•
Liem, Channing. “Re-education of Japan.” Forum, vol. 104, nr. 3 (1945).
•
Maeda, Tamon. “The Direction of postwar education in Japan.” Japan Quarterly, vol.2, nr. 4 (1955).
16
•
Roden, Donald. “From “Old Miss” to New Professional: A Portrait of Women Educators under the American Occupation of Japan, 1945-1952.” History of Education Quarterly, vol. 23, nr. 4, (1983).
•
Karasawa, Tomitarō ( 唐 沢 富 太 郎 ). “Changes in Japan Education as Revealed in Textbooks.” Japan Quarterly, vol. 2, (1955).
Boek: •
Lee, Kennet Bok. The Postwar Reforms and Education Development in Japan, 1945-1970. Ph. D. dissertation. University of the Southern California, 1974.
2.1.10 Bibliotheken CBIB (Centrale Bibliotheek): Hier moet je de boeken aanvragen voor je ze kan inkijken. Je hebt hiervoor alle gegevens nodig. LSIN (Oost – Aziatische Bibliotheek): Hier staan natuurlijk de meeste werken over Japan. Je bekijkt beter de mapjes met de verdelingen van onderwerpen eerst voor je de boeken opzoekt. Hierdoor spaar je tijd uit en is het niet nodig om alle rekken door te lopen. Voor mijn onderwerp was de pedagogische bibliotheek echter beter aangewezen. PEDA en PBIB (Bibliotheek van Pedagogische en Psychologische Wetenschappen): De boeken liggen per onderwerp en subcategorieën. De boeken over het Japanse onderwijs dragen (meestal) de nummering 520. De tijdschriften – afdeling was voor mij minder praktisch. De tijdschriften die voor 1985 zijn gepubliceerd, liggen apart en de namen van de tijdschriften staan langs de zijkant van de schuifdeuren. SBIB (Bibliotheek van Sociologische en Politieke Wetenschappen): als je hier voor het eerst komt, is het gemakkelijker om de weg te vragen. De bibliotheek is verdeeld in de verschillende politieke en sociologische domeinen. Als je het nummer van het boek hebt, kan je het verder goed terugvinden. Tussendoor heb ik gebruik gemaakt van internet, de modernere zoekmachine. Door bij een website de gelijkwaardige websites aan te vragen, kom je nuttige sites tegen. Verder vermeld ik de boeken die niet in de databanken voorkwamen, maar toch gebruikt zijn door andere auteurs en boeken die ik in de bibliotheken heb gevonden. •
Baltz, W. M. The Role of American Educators in the Decentralization and Reorganization of Education in Postwar Japan 1945-1952. Buffalo: State University of New York, 1965.
•
Benoit, E. G. A Study of Japanese Education as Influenced by the Occupation. Michigan State University, 1958.
17
•
Hideo, A. The Effect of American Ideas Upon Japanese Higher Education. Stanford University, 1957.
•
Rohlen, Thomas P. Japan’s High Schools. Berkeley: University of California Press, 1983. Hierin werden geraadpleegd: − Brett, Cecil Carter. “Japan’s New Education Laws.” Far Eastern Review, vol. 25, 1954. − Hall Robert K. Education for a New Japan. New Haven: Yale University Press, 1949. − Hall Robert K. 国 体 の 本 義 (Kokutai no hongi, Basis principes van Japanse politiek.) Cambridge, Mass: Harvard University Press, 1949.
•
Monbushō(文部省). 日本における教育改革の進展 (nihon ni okeru kyōikukaikaku no shinten, Vooruitgang van de onderwijshervormingen in Japan). Tokio: Teikoku Chihō Gyōsei Gakkai (東京 : 帝国地方行政学会), 1950.
•
Murota, S. A study of the impact of the American Educational System on Higher Education in Japan: A Bibliograpphy with Abstracts, vol.3. Indiana University, 1969. (Uit: American Dissertations on Foreign Education.)
•
Supreme Commander, Allied Powers: General Headquarters. Education in the New Japan. Tokio: Supreme Commander, Allied Powers: General Headquarters, Civil Information and Education section, 1949.
•
Takemae Eiji (竹前 栄治). GHQ. Iwanami Shinsho (岩波新書), 1983. (Hiervan bestaat een Engelse versie: Takemae Eiji en Ricketts Robert. Inside GHQ: the allied occupation of Japan and it’s legacy. London: Continuum, 2002.) Hij heeft de volgende auteurs geraadpleegd: − Baltz, W.M. The Role of American Educators in the Decentralization and Reorganisation of Education in Postwar Japan. Buffalo: The State University of New York, 1965. − Oppler Alfred C. Legal reform in occupied Japan: a participant looks back. Princeton (N.J.): Princeton university press, 1976. (wordt ook door Cummings W. en door Ward E. geraadpleegd)
− Orr, MT. Education reform policy in occupied Japan. (?), 1954. 2.2 Internet
18
2.2.1 Google en AltaVista Google geeft zelf een link bij een website. Je hoeft niet meer zelf te typen: related: “URL”. Ook bestaat een manier om via geavanceerd zoeken of binnen de zoekresultaten door te gaan. Bij AltaVista kan je ofwel een trefwoord opgeven bij het basic search en verderklikken op de trefwoorden die boven aan het scherm verschijnen. Ofwel begin je met de advanced search en dan kan je verschillende woorden onmiddellijk opgeven. Ik heb een andere goede database gevonden via de universiteit van Hokkaido. Deze is heel goed voor studenten die referenties zoeken specifiek over onderwijs namelijk Japanse ERIC, ook andere onderwerpen kunnen via een aparte databank worden gezocht. Dit is de hoofdsite: http://www.lib.hokudai.ac.jp/index_e.html. Ook is er de mogelijkheid om via Osaka Gaidai boeken te zoeken: http://wwwlib.osaka-gaidai.ac.jp/cgi-bin/searchS.cgi Via de universiteit van Waseda is er ook een mogelijkheid om door het ingeven van de naam alle werken van de auteur zowel in het Engels als in het Japans te krijgen: bij Jim Breen kan je verklikken op Names en People, daar staat de Waseda online Catalog. •
WINE.
Waseda
University
Scholary
Information
Network
System.
. 23 april 2003. . (13 mei 2003) Japan+ education •
(Anon.) “Liberal Democratic Party.” Before the Alliance. 24 april 2003. (7 mei 2003)
•
. “Demilitarization and Democratization”. Outlines and images. 14 april 2003. . (7 mei 2003) Voor het document zelf met foto’s:
•
Japanese government in education, culture, sports, science and technology 2001. (Mext) . (29 april 2003). Er is mogelijkheid om ook terug te keren in de tijd. En er staat ook in hoe de economie veranderd is, doorheen de tijd.
•
National Institute for Educational Policy Research) . “ 教 育 改 革 .“ (kyōikukaikaku).
国 立 教 育 制 作 研 究 所 (kokuritsu kyoiku seisaku kenkuujo).
19
. (7 mei 2003) (geen update gevonden) •
Michael, Owen. <[email protected].> “Japanese Politics”. The Constitution of Japan. 28 mei 1996. . (7 mei 2003)
•
Tamura Yuzuru ( 田 村 譲 ). . “ 教 育 改 革 “ (Kyōikukaikaku). Tamura Yuzuru.
7 mei 2003.
u.ac.jp/~tamura/index.html>. (7 mei 2003.) Dit is een website waar je ook de persoon achter het web leert kennen, maar er is ook een mogelijkheid om verdere informatie over het onderwijs, MacArthur, enz. te krijgen en er staan links op die wel niet allemaal werken. Verdergaan via 入り口, メニュー、mini 辞典. 3. Tijdschriften LSIN: Ik heb in ‘The Journal of Japanese Studies’ gekeken. Hier stonden veel recensies, die ook de auteurs die ik heb gevonden bespraken. Verder is ‘ The Journal of Asian Studies’ goed, omdat deze voor 1974 ook bestond terwijl ‘ The Journal of Japanese Studies’ vanaf 1974 start. In onze bibliotheek heb ik ook in de Acta Asiatica het volgende gevonden: •
“Bulletin of the Institute of Eastern Culture.” Acta Asiatica, nr. 54. Tokio: The Tōhō Gakkai (東方学会), 1988.
•
Terasaki, Masao. “ 戦 後 日 本 教 育 史 “
(sengo nihon kyoikushi, Geschiedenis van het
Japans onderwijs na de Tweede Wereldoorlog). Acta Asiatica. 東京: 東京大学出版会 (Tokio: Tokiodaigaku shuppankai), 1969. PEDA: ‘The international / world yearbook of education’ heb ik ook ingekeken, maar deze gaat niet genoeg terug in de tijd. Deze gaan ook niet terug tot in de jaren 50, want ik had het jaar 1949 nodig. De meest recente van 2003 ‘Oxford studies in comparative education’ stond niet in de rekken, maar deze reeks is wel goed. Ook ‘Higher Education’ staat in de Pedagogische Bibliotheek. Daar was er niet veel in terug te vinden, maar is wel een goed tijdschrift. 4. E-tijdschriften De meeste tijdschriften bevatten heel weinig informatie over onderwijs. Wat ik dan ook vooral heb gevonden, zijn boekrecensies. Online Journals: Taylor &Francis Group 20
•
Starobin, Soko. “Community colleges in Japan and the social status of Japanese Woman.” Community College Journal of Research & Practice, vol. 26, nr. 6(2002): 493-502.
•
The Japan Times online: Anon. “Education Reform, not regression.” Japan Times. 2000.
Besluit Mijn paper beslaat meer pagina’s dan verwacht. Het bestaat uit enkele basiswerken met daarbij officiële verslagen en bevindingen. Bepaalde proefschriften en artikels zijn moeilijk te
21
verkrijgen omdat de universiteiten of overheidsinstanties moeten aangesproken worden. Andere boeken zijn in Japan zelf uitgebracht en liggen enkel in Japanse Bibliotheken. Doorheen de zoektocht is mijn visie over het onderwerp veranderd. De Verenigde Staten hebben Japan sterk beïnvloed, ook op onderwijsvlak. Zoals verwacht, lopen de invloeden door tot op heden. Het modern onderwijssysteem is grotendeels voortgebouwd op de 学校教育法 (gakkō kyōiku hō), School Education Law en 教育基本法 (kyōiku kihon hō) the Fundamental Law of Education van 1947. Intussen zijn er opnieuw hervormingen aan de gang om het hoger onderwijs te verbeteren. Maar ik dacht dat de hervormers tijdens de bezetting het over alles eens waren. Daarom was ik verrast dat er bij de Amerikanen tegenstanders waren onder meer over het romaniseren van het Japans schrift. Als mijn verhandeling over onderwijs zou gaan, zou ik starten met de basiswerken hierin vermeld. Maar ik zou ook kijken hoe het voor de Tweede Wereldoorlog was en hoe het nu is. Verder zou ik kijken of de hervormingen nuttig waren op lange termijn en hoe de Japanse studenten reageerden op het Amerikaans model. De werken van Beauchamp, Nishi, Oppler en Perry zouden een goede weergave bieden. In mijn verhandeling zou ik niet alleen de feitelijke veranderingen bespreken, maar ook de impact op het dagelijks leven en de invloed op de economische ontwikkeling. Ik zou de databanken opnieuw moeten raadplegen. Deze keer zou ik de Japanse databanken meer gebruiken, omdat ik verwacht dat er veel over economie en de maatschappij te vinden is (meer dan in de databanken die ik nu vooral heb geraadpleegd). Bovendien zou ik andere trefwoorden gebruiken. Ik zou de algemene trefwoorden hanteren zoals: onderwijs, geschiedenis, naoorlogse periode, 教 育 改 革 , maar verder ook: economie, werkgelegenheid, 日常生活,… Mijn kwaliteitscriteria zou ik behouden. Academische werken en verslagen van de overheid kan je meer vertrouwen dan een boek die gebaseerd is op iemands ervaring.
22
