ONDERWERP: SYNAGOGE. c. Waarom is deze plek nu nog belangrijk voor joden, denk je? d. Waarom zijn er synagogen ontstaan?

ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

SYNAGOGE

Lees de informatietekst a. In welk gebouw kwamen de joden tweeduizend jaar geleden samen?

b. Bestaat dit gebouw nog?

c. Waarom is deze plek nu nog belangrijk voor joden, denk je?

d. Waarom zijn er synagogen ontstaan?

e. Wat is een ander woord voor synagoge?

Ga naar de website van het museum, www.jhm.nl Zoek in de woordenlijst bij de letter S van synagoge. Klik op synagogedienst en lees de informatie. a. Op welke dag in de week is de belangrijkste dienst in de synagoge?

b. Hoeveel mannen zijn er minimaal nodig voor deze dienst?

c. Uit welk belangrijk boek wordt er op die ochtend gelezen?

Joods Historisch Museum Voortgezet Onderwijs

ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

SYNAGOGE

Onderzoek je voorwerp ekijk de pasteltekening van Martin Monnickendam op pagina 1 van B je informatieblad. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. a. Wat valt je op in deze pasteltekening?

b. Omcirkel in de afbeelding hieronder de volgende details en schrijf erbij wat het is: 1) de ark, 2) de biema, 3) lampje met eeuwig licht 4) vrouwengalerij.

c. B ekijk op het informatieblad de foto uit 1938, gemaakt in dezelfde tijd als het schilderij van Monnickendam. Heeft Monnickendam het interieur goed geschilderd? Waaraan zie je dat?


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

SYNAGOGE

Maak een vergelijking a. Ken je een gebedshuis uit een andere religie? Zo ja, welke?

b. Wat is volgens jou het belangrijkste gedeelte van dat gebouw?

c. Zitten daar de mannen en vrouwen ook apart? Weet je waarom?

d. Ben je wel eens in dat gebouw geweest? Zo ja, wat betekent dat gebouw voor jou?

Maak een mindmap a. Vraag je leerkracht om de mindmap. b. Bereid je presentatie voor: - Vul de mindmap aan met informatie over je onderwerp en voorwerp. - Bepaal samen wie wat vertelt.


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

TORA

Lees de informatietekst a. Leg uit wat de Tora is.

b. Noem een dag waarop in de synagoge uit de Tora wordt gelezen.

Ga naar de website van het museum, www.jhm.nl Zoek in de woordenlijst bij de letter T van Tora. Klik op Tora. Bekijk het filmpje van de Toraschrijver. a. Hoe wordt een Tora geschreven?

b. In welke taal is de Tora geschreven?

c. Z oek in de woordenlijst bij de letter T van Tien Geboden en bekijk het filmpje Van iedereen houden? Hoe zou je de Tora kunnen samenvatten? Leg uit.

d. Wat zijn de Tien Geboden?

e. De Tien Geboden worden ook wel de Tien Uitspraken genoemd. Waarom?


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

TORA

f. W elk(e) gebod(en) ken jij?

g. Zoek op internet of in de bijbel het boek Exodus en lees in hoofdstuk 20 vers 2-14. Welk gebod vind jij het belangrijkst? Leg uit.

Onderzoek je voorwerp Ga naar www.jhm.nl en zoek in de woordenlijst bij de letter T van Torarol. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. a. Bekijk de voorwerpen waarmee een Torarol versierd wordt. Klik op een van de sierobjecten en beschrijf dit voorwerp.

b. Waarom wordt volgens jou de Torarol ‘aangekleed’ en versierd?

c. O mcirkel in de afbeelding een voorbeeld van een: 1. Mantel 2. Siertorens 3. Kroon


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

TORA

Maak een vergelijking a. De Tora wordt een gebruiksaanwijzing voor het leven genoemd. Wat betekent dat volgens jou?

b. Ken jij ook een boek dat als gebruiksaanwijzing voor het leven wordt gezien?

c. K en je nog een boek dat wordt aangekleed of versierd? Licht je antwoord toe.



ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

FEESTDAGEN

Lees de informatietekst a. Waar verwijzen de joodse feestdagen naar?

b. Waar herinneren zowel sjabbat als Rosj Hasjana aan?

c. Waar sta je tijdens deze feestdagen bij stil?

d. Wat vind je daarvan?

Ga naar de website van het museum, www.jhm.nl Zoek in de woordenlijst bij de letter S van sjabbat. Klik op sjabbat en lees de informatie. a. Wat mag je op sjabbat niet doen? Waarom niet?

b. Hoe wordt sjabbat thuis gevierd?

c. G a dan naar www.jhm.nl/sjabbat en klik op het filmpje Vrijdagavond. Waar gaat het om op sjabbat? Hoe zie je dit terug in het filmpje?


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

FEESTDAGEN

e. Zoek in de woordenlijst de letter H van havdala. Hoe wordt afscheid genomen van de sjabbat?

f. W at vind je van het vieren van sjabbat en van de manier waarop een einde aan deze bijzondere dag wordt gemaakt?

g. Zoek in de woordenlijst de letter R van Rosj Hasjana. Waarvoor dient de ramshoorn?

h. Beluister het geluid van de ramshoorn. Wat vind je ervan?

Onderzoek je voorwerp Bekijk de sjabbatklok op pagina 1 van het informatieblad. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. a. Van welk materiaal is de klok gemaakt?

b. De sjabbatklok geeft in de synagoge het tijdstip aan van het middaggebed en het einde van de sjabbat. Omcirkel in de afbeelding van de sjabbatklok welke van deze twee tijden volgens jou het einde van de sjabbat aangeeft.


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

FEESTDAGEN

Maak een vergelijking a. Welke andere godsdiensten hebben ook rustdagen?

b. Op welke dagen vallen deze rustdagen?

c. Z ijn er speciale regels over wat je op deze dagen wel of juist niet mag doen?

d. Heb je zelf een speciale dag in de week?

e. Zo ja, op welke manier? Zo nee, vind je dat jammer? Leg uit.



ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

BAR/BAT MITSWA

Lees de informatietekst a. Op welke leeftijd is een jongen voor de joodse wet volwassen?

b. En een meisje?

Ga naar de website van het museum, www.jhm.nl a. Ga naar www.jhm.nl/barmitswa en klik op de woonkamer. Bekijk het filmfragment Verrassing voor Sammi. b. Hoe bereidt Sammi zich voor op zijn bar mitswa?

c. E n zijn ouders?

d. Wat vind je daarvan? Leg uit.


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

BAR/BAT MITSWA

Onderzoek je voorwerp ekijk op pagina 1 van je informatieblad de oorkonde van Abraham B Reens. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. a. Deze oorkonde (certificaat) werd uitgereikt aan Abraham Reens ter gelegenheid van zijn bar mitswa. Omcirkel en schrijf bij de afbeelding van de oorkonde wat het is: 1. Heilige Ark 2. Wapen van Amsterdam 3. Nederlandse leeuw met davidster 4. Biema met Torarol 5. Zegende handen 6. Kandelaar (Chanoeka) 7. Vijf boeken van Mozes (Het Oude Testament) 8. Nederlands wetboek

b. Welke illustraties hebben met het jodendom te maken en welke met Nederland?


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

BAR/BAT MITSWA

Maak een vergelijking Bar/bat mitswa

Jouw volwassenwording

Wat gebeurt er tijdens de bar/bat mitswa in de synagoge?

Wordt het ‘volwassen worden’ bij jou thuis of bij iemand in je omgeving gevierd? Bijvoorbeeld je 18de verjaardag. Hoe?

Is het vieren van een bar mitswa iets serieus of iets feestelijks?

Is het vieren van deze volwassenwording iets serieus of iets feestelijks?

Kies een of meer woorden die je bij bar/bat mitswa vindt passen.

Welke woorden komen bij jou op als je denkt aan jouw eigen volwassenwording?

leuk stom thuis

tora

ritueel

gebedshuis

spannend

belangrijk

vrienden

familie

eten

anders, nl...

Leg uit waarom je voor deze woorden hebt gekozen.

Leg uit waarom je voor deze woorden hebt gekozen.

Wat is of zijn de overeenkomsten met een bar/bat mitswa en jouw volwassenwording?

Welke verschillen zijn er?



ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

DE EERSTE AMSTERDAMSE JODEN

Lees de informatietekst a. Uit welke gebieden kwamen de joden naar Amsterdam?

b. Welke vrijheid hadden de joden in Amsterdam die ze niet in hun geboorteland hadden?

c. In welke Amsterdamse buurt mochten de joden in de zeventiende en achttiende eeuw wonen?

d. Waarom leefden veel joden van de straathandel?

Doe onderzoek op internet a. Bekijk op YouTube de film De verdwenen jodenbuurt. Vul in: Sefardische joden (uit Spanje/Portugal)

Asjkenazische joden (uit Oost- en Midden-Europa)

Wat waren de overeenkomsten tussen deze twee gemeenschappen? 1.

2.

3.

4.


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT


Wat waren de verschillen tussen deze twee groepen? Sefardische joden (uit Spanje/Portugal)

Asjkenazische joden (uit Oost- en Midden-Europa)

1.

1.

2.

2.

3.

3.

4.

4.

Welke twee gebouwen uit de zeventiende eeuw horen bij deze gemeenschappen? 1.

2.

b. Lees op www.joodsecanon.nl de tweede alinea van de tekst bij het jaar 1600. Hoe ging men in de Republiek met de komst van de joodse migranten om?

c. G a naar de website van het museum, www.jhm.nl en zoek bij plaatsen je eigen woonplaats of een plaats die daar dichtbij ligt. Wanneer zijn daar joden komen wonen?

d. Wanneer was die gemeenschap daar het grootst?

e. Wat waren de beroepen die joden daar mochten uitoefenen?


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT


Onderzoek je voorwerp a. Bekijk het bord dat wordt gebruikt tijdens het joodse feest Pesach op pagina 1 van het informatieblad. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. Wanneer en waar is dit bord gemaakt?

b. Waaraan kun je zien dat de gebruikers van het pesachbord joods waren?

c. L eg de volgende stelling uit: Dit voorwerp is een mengeling van twee culturen.


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT


Maak een vergelijking a. Ken jij (ook) iemand die uit een ander land naar Nederland is gekomen? Wat was zijn of haar reden?

b. Wat zou voor jou een reden kunnen zijn om in een ander land te gaan wonen?

c. W elke voorzieningen zijn er volgens jou nodig om je thuis te voelen?


4 |4


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

SPINOZA

Lees de informatietekst a. In welke eeuw leefde Spinoza?

b. W aarom zijn Spinoza’s grootouders, net als vele andere joden, uit Portugal naar Nederland gevlucht?

c. W aardoor raakte Spinoza in moeilijkheden?

Ga naar de website van het museum, www.jhm.nl Zoek in de woordenlijst bij de letter S van Spinoza en lees de tekst. a. Bovenaan het scherm staan onder Baruch de Spinoza nog twee namen. Van wie zijn deze namen denk je?

b. Hoe werd hij thuis genoemd?

c. W elk ander beroep had Spinoza?


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

SPINOZA

Onderzoek je voorwerp Bekijk het portret van Baruch de Spinoza op pagina 1 van het informatieblad. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. a. Spinoza heeft niet voor dit portret geposeerd. Vind je het portret lijken op de beschrijving van de Spaanse kapitein uit de tekst? Leg uit.

b. Hoe zou Spinoza zijn schilderij gevonden hebben, mutas of toch wel eervol?

c. G oogle naar portretten van Spinoza en zoek: 1. een portret dat je op dit portret vindt lijken 2. een portret dat je niet op dit portret vindt lijken Plak de portretten van Spinoza hieronder. Hebben de kunstenaars zich laten inspireren door dit portret? Leg uit.


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

SPINOZA

Doe onderzoek op internet a. Zoek op YouTube de rap Spinoza in de huis van Youssouf K. & Dikke Ferrie. Waarom is Spinoza belangrijk volgens de rappers?

b. Bekijk op YouTube de Canonclip 22: Spinoza (voortgezet onderwijs). Wat is denken volgens jou?

c. Z oek op www.joodsecanon.nl het jaar 1656 de ban van Spinoza. Lees de eerste alinea. Spinoza pleitte voor complete vrijheid van meningsuiting. Ben jij het daar mee eens? Leg uit.

d. Hoe actueel zijn de ideeën van Spinoza?

e. Hoe denk jij over Spinoza?



ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

GELIJKE RECHTEN

Lees de informatietekst a. Wat betekenen ‘burgerlijke gelijkstelling’ en ‘integratie’ volgens jou?

b. Jonas Daniel Meijer was geïntegreerd in de Nederlandse maatschappij. Ben je het met deze stelling eens of oneens? Leg uit.

Ga naar de website van het museum, www.jhm.nl oek bij personen onder de letter M van Jonas Daniël Meijer. Z Lees de informatie. a. Hoe belangrijk vond Jonas kennis van de Nederlandse taal?

b. Was er een reden waarom joden geen gelijke rechten hadden in Nederland?

c. W anneer kreeg Nederland de eerste grondwet?

d. Kijk op www.st-ab.nl/wetgrondwet.htm en klik in het oranje vlak op hoofdstuk 1. Leg artikel 1 van de grondwet uit in je eigen woorden.

e. Wat vind je van dit artikel?


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

GELIJKE RECHTEN

Maak een vergelijking Ga naar www.joodsecanon.nl en klik op het jaar 1800. Lees de tekst. a. Wat is er in 100 jaar gebeurd?

b. Wat is volgens jou belangrijk om te kunnen integreren?

c. Z ijn dat dezelfde punten die Jonas Daniel Meijer ook belangrijk vond? Leg uit.

d. Wat kan de Nederlandse bevolking doen om inburgering van andere groepen makkelijker te maken?

e. Zoek in online kranten naar actuele discussies over inburgering. Kies een zin of een tekstje uit het krantenartikel die jij belangrijk, vervelend of juist mooi vindt. Leg uit.


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

GELIJKE RECHTEN

Onderzoek je voorwerp Bekijk het voorwerp op pagina 1 van je informatieblad. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. a. In welk jaar is het portret geschilderd?

b. Hoe oud was Jonas toen?

c. W aarom zou Jonas zich laten portretteren?



ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

EMANCIPATIE

Lees de informatietekst a. Leg in je eigen woorden uit wat emancipatie betekent.

b. Waar staat de afkorting ANDB voor?

c. W at wilde de ANDB bereiken voor zijn leden?

d. Wat bedoelt Henri Polak volgens jou met ‘Zonder onderwijs, zonder opvoeding, zonder cultuur komen wij er nooit.’?

e. Hoe heette de eerste vakbond voor vrouwen?

f. N oem een bekende joodse feministe.

Onderzoek je voorwerp Bekijk de diamantslijptafel op pagina 1 van het informatieblad. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. a. Van welke materialen is deze tafel gemaakt?

b. Wat voor werk werd er aan deze tafel gedaan?


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

EMANCIPATIE

Ga naar de website van het museum, www.jhm.nl oek bij personen bij de letter J naar Aletta Jacobs. Z a. Aletta studeerde medicijnen. Waarom was dit zo bijzonder in haar tijd?

b. Hoe kreeg zij dit voor elkaar?

c. In haar huisartsenpraktijk kreeg ze onder andere te maken met problemen van vrouwen. Noem er twee.

d. Later raakte ze ook maatschappelijk betrokken en werd ze gekozen tot voorzitter van een vereniging. Welke vereniging was dit?

e. Hoe denk je over Aletta Jacobs? Leg uit.


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

EMANCIPATIE

Maak een vergelijking a. De FNV is nu een van de grootste vakbonden. Wie is de voorzitter?

b. Is een vakbond nu nog nodig? Leg uit.

c. V ind jij het belangrijk dat een vakbond wordt geleid door een man of een vrouw? Licht je antwoord toe.

d. In 1924 eindigde Aletta Jacobs haar boek met de optimistische woorden ‘De vrouwen gaan een betere toekomst tegemoet’. Is de positie van de vrouw verbeterd sinds Aletta Jacobs? Leg uit.

e. Welke groepen in de huidige samenleving streven nu naar emancipatie?



SCHOOLOPDRACHT

JODENVERVOLGING 1940 - 1945

Lees de informatietekst a. Wanneer werd Nederland bezet door nazi-Duitsland?

b. Noem een paar anti-joodse maatregelen.

c. W aartoe dienden de maatregelen van de nazi’s?

d. Wat is een razzia?

e. Wat was de functie van de Joodsche Raad?

f. N oem een aantal vormen van verzet.

g. Ook joden zaten in het verzet. Wat vind je daarvan?


SCHOOLOPDRACHT


Onderzoek je voorwerp Bekijk de stof met jodensterren op pagina 1 van het informatieblad. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. a. Wanneer werd de jodenster ingevoerd?

b. Waar kon de jodenster worden gekocht?

c. W aarom werd de jodenster ingevoerd?

e. Wat vind je daarvan? Leg je antwoord uit.

Ga naar de website van het museum, www.jhm.nl Typ bij zoeken dokwerker en klik op het vergrootglas. Lees de informatie over De Dokwerker. a. Leg uit wat de Februaristaking was.

b. Wanneer was deze staking?

c. W at was de aanleiding voor deze staking?


SCHOOLOPDRACHT


Ga naar www.joodsmonument.nl ul bij zoek het adres Spanjaardslaan 133 in. Klik op de regel Gezin de V Jongh, Spanjaardslaan 133: filmpjes en een virtuele rondleiding. Lees het verhaal over het gezin De Jongh uit Leeuwarden. a. Wat gebeurde er met dit gezin op 12 november 1942?

b. Bekijk het eerste filmpje. Hoe verliep het vertrek?

c. H oe reageerden de mensen op straat?

d. Wat vind je daarvan? Licht je antwoord toe.

e. Bekijk het tweede filmpje. Wat is er gebeurd met de spullen van het gezin de Jongh?

f. W at is er gebeurd met de familie?



ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

JOODS LEVEN NU

Lees de informatietekst a. Wanneer is iemand joods?

b. Hoelang zijn er al joden in Nederland?

c. H oeveel joden wonen er nu in Nederland?

d. Op welke manieren kun je joods zijn? Leg uit.

Ga naar de website van het museum, www.jhm.nl Zoek in de woordenlijst bij de letter Z: zionisme. a. In welk jaar is de staat Israël uitgeroepen?

b. Wanneer is het zionisme ontstaan?

c. W at was het doel van het zionisme?

d. Wat vind je daarvan? Leg uit.


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

JOODS LEVEN NU

e. Joods is niet hetzelfde als Israëlisch. Andersom is het zo dat als je Israëlisch bent, je niet per se joods hoeft te zijn. Wat is volgens jou het verschil tussen joods en Israëlisch?

f. K en je meer groepen in Nederland die een speciale binding hebben met een ander land? Geef een voorbeeld.

g. Heb jij een speciale binding met een ander land? Leg uit.

Onderzoek je voorwerp Bekijk de foto-installatie op pagina 1 van je informatieblad. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. a. Beschrijf wat je ziet.

b. De foto’s laten joods leven van nu zien. Ga naar de website van het museum en klik bij Cultuur en geschiedenis op Nederland. Zoek je eigen woonplaats of een plaats in de buurt. Wat staat er beschreven over het joods leven nu?


ONDERWERP:

SCHOOLOPDRACHT

JOODS LEVEN NU

Maak een vergelijking ekijk op YouTube het filmpje Jong & Joods. Jongeren laten zien wat B joods-zijn voor hen betekent en hoe ze er dagelijks mee omgaan. a. Wat valt je op?

b. Stel, je kunt deze jongeren ontmoeten, aan wie zou je dan iets willen vragen?

c. W elke vraag zou je stellen?

d. Heb jij ook een religie, cultuur, traditie of (familie)geschiedenis die belangrijk is voor jou?

e. Hoe ga jij daar in je dagelijks leven mee om?



ONDERWERP: SYNAGOGE. c. Waarom is deze plek nu nog belangrijk voor joden, denk je? d. Waarom zijn er synagogen ontstaan?

Recommend Documents