01 / 2016 • €3
POCKET EDITIE In het vliegtuig Betere stoelen voor hetzelfde geld
Auto huren Zo voorkom je dat je genept wordt
EERSTE HULP BIJ PROBLEMEN OP VAKANTIE
Onbekend Rome Weg van de drukte
inhoud
speciale uitgave
VAN DE REDACTIE
33
Ontdekkingsreis Reizen is ontdekken. Soms iets groots: een nieuwe stad, een nieuw land. Maar vaak zijn de kleine ontdekkingen de mooiste. Zelfs in het bekende valt nog genoeg te ontdekken. Rome al gezien? Reisjournalist Kees Verplanke verkende de onbekende Romeinse wijken, waar toeristen schaars zijn en de cappuccino nog te betalen is – lees het op pagina 8. Met deze pocketeditie ontdek je de Reisgids. Het nuchtere reisblad van de Consumentenbond, barstensvol praktische reisinformatie en onmisbare tests. Smaakt dit voorproefje naar meer? Een jaarabonnement is nu tijdelijk heel voordelig – kijk maar op de achterkant.
REIZEN
Een citytrip en skiën combineren? Dat kan in Innsbruck
8 Rome Voorbij de highlights
16 Betuwe De paden op, de lanen in tussen de bloesem
28 Antwerpen Ontdek de stad in een dag
8
33 Reiskalender Per maand de perfecte vakantiebestemming
RUBRIEKEN 4 Uit in NL 42 Reisindex 43 Volgende edities
PRAKTISCH 12 Auto huren De vier grootste valkuilen
19
DOSSIER
Noodhulp Onmisbare tips voor iedere reiziger
27 Kwestie Vertraging claimen
30 De beste stoel Prettiger vliegen voor hetzelfde geld
40 Airbnb Zo boek je veilig
Mirjam Bijleveld hoofdredacteur
16 2
Reisgids Pocket | 2016
38
Colofon De Reisgids Pocket is een uitgave van de Consumentenbond Hoofdredactie Mirjam Bijleveld Eindredactie Tessel van der Eb Art directie en vormgeving Miranda van Agthoven, Twin Media Beeld Shutterstock Druk Senefelder Misset, Doetinchem Contact consumentenbond.nl/contact Service (070) 445 45 45
Reisgids Pocket | 2016
3
uit in nl
NATUUR
Fietsen door het veen
Meer lezen? Ga naar reisgidsplus.nl voor achtergronden en tips
Top-3 van de maand
1
Lange Juni 14 mei-17 juli
Reisgids Pocket | 2016
NS-routes zijn er van 6 tot 22 km
mooie NS-routes de 2 BijMaya’s
In het Drents Museum stap je tot 4 september 2016 in de wereld van de Maya’s. Een schatkamer met prachtige stukken, zoals een masker van jade; de meeste waren nog niet eerder te zien in Europa. drentsmuseum.nl
Zoals Terschelling Oerol heeft, heeft Texel Lange Juni. De hele junimaand op Texel is barstensvol kunst, cultuur en muziek op bijzondere locaties. In het Pinksterweekend is de kick-off met het Huiskamer Theater Festival Broadway. Andere hoogtepunten: Jazz on the Waves (2-5 juni), de kunstmanifestatie Klifhanger (28 mei3 juli) en de Rede van Texel op 24 juni door filosoof Marli Huijer. langejuni.nl
4
3
3
Dubbel prachtig
Het Duitse Expressionisme van de 20e eeuw in een mooie dubbeltentoonstelling. Tot 18 sep 2016 in de Fundatie te Zwolle en tot 23 okt 2016 in het Groninger Museum. museumdefundatie.nl groningermuseum.nl
EROPUIT
1 Mastbos Breda 14 km Het oergezellige historische centrum van Breda en een 500 jaar oud bos met prachtige vennen. De route volgt de Mark, die centrum en bos met elkaar verbindt. Met de bus in te korten tot 10 of 6 km.
2 Beerschoten 17 km Door het groene landschap van de meanderende Kromme Rijn en langs de moderne universiteitsgebouwen van de Uithof en het meteorologische veld van het KNMI. Met de bus in te korten tot 11 of 6 km.
NS-wandelen
Naast de routes die al decennia bestaan, komen er elk jaar mooie nieuwe NS-wandelingen bij. Er zijn er inmiddels 50. eropuit.nl/wandelen
Op de grens van Drenthe en het Duitse Emsland ligt het prachtige en nog nauwelijks bekende Natuurpark Veenland. Na de turfwinning kreeg de natuur vrij spel, met een keur aan landschappen tot gevolg: van okergele zandvlaktes en groene weilanden tot diepbruine turfwinningsvelden. Dat ervaar je het best op een van de acht fietsroutes, of te voet. Er zijn zeven bezoekerscentra, zoals het Moormuseum en het Van Goghhuis. natuupark-veenland.nl
3 Hemelse berg 15 km Bos, heuvels, landgoederen, een beek en als toetje de Rijn en het centrum van Arnhem.
Reisgids Pocket | 2016
5
uit in nl Mooiste wandelroute van 2016
T/M 6 JUNI
Hacking Habitat Techniek versnelt ons leven, maar verstikt het ook. Op de expositie Hacking Habitat, in de voormalige gevangenis aan het Utrechtse Wolvenplein, wordt dat voelbaar. Meer dan 80 kunstenaars en 30 wetenschappers, sprekers en auteurs laten er hun licht schijnen over de rol van technologie in ons leven en ageren tegen de ‘remote control maatschappij’ op creatieve en soms humoristische manieren. hackinghabitat.com
Geopaden op de stuwwal heeft de Wandeltrofee 2016 gewonnen. De informatie in deze routegids – van wetenschappers van de Radboud Universiteit – is helder en leidt nergens af van waar het om gaat: de wandeling, aldus de jury. Al wandelend leer je het meer dan 160.000 jaar geleden gevormde landschap ‘lezen’. De routes zijn niet gemarkeerd, maar met de gids prima te volgen. Als je de gids hebt, kun je ze ook downloaden. Geopaden op de stuwwal is te bestellen via matrijs.com.
Ruben Pater legt de geluiden van drones vast in een audioproject BIG BROTHER HOUDT JE IN DE GATEN OP DE EXPOSITIE HACKING HABITAT 6
Reisgids Pocket | 2016
28 MEI – 5 JUNI
Zuidoost-Azië zonder jetlag Muziek, theater, lekker eten: dat (en meer) is te vinden op de 58e editie van de Tong Tong Fair, de grootste Indische happening van de wereld, op het Haagse Malieveld. De beurs richt zich op heel Zuidoost-Azië, dankzij de populariteit van Thailand, Maleisië, Vietnam en Singapore als vakantielanden. Maar ook India en Zuid-Korea geven acte de présence op de Grand Pasar. De Eetwijk is de grote smaakmaker, met drie paviljoens vol warungs en restaurants. Dagkaart vanaf €13,50. tongtongfair.nl
consumentenbond community Tips, ervaringen en discussies voor en door consumenten. Vraag Marlies Mijn man en ik fietsen graag, ook op vakantie. Bij de meeste fietsverzekeringen kun je tegenwoordig pechhulp afsluiten. Hebben jullie daar ervaring mee bij je fiets- of e-bikeverzekering? Heb je er echt iets aan? Reacties A.C.M. van Trier Wij hebben sinds vijf jaar een pechhulpverzekering voor e-bikes via de fietshandelaar. We hebben hem één keer nodig gehad. We werden binnen afzienbare tijd (een uur) opgepikt en teruggebracht naar het vertrekpunt (thuis). Prima regeling en service.
Dansen, krontjong zingen of Balinees poppenspel: op de Tong Tong Fair kunnen kinderen het allemaal leren
‘ Rotterdam heeft 15 miljoen m 2 plat dak en niemand doet er iets mee. Zonde toch?’ DAAROM ZIJN ER DE ROTTERDAMSE DAKENDAGEN. OP RUIM 40 OPENBARE EN PRIVÉDAKEN KRIJG JE EEN NIEUWE KIJK OP DE STAD - 10-12 JUNI – ROTTERDAMSEDAKENDAGEN.NL
M. Glas Ik heb een pechhulpverzekering bij FietsNed sinds vijf jaar. Ik heb er drie keer een beroep op gedaan; alle keren was binnen het uur een pechhulp-busje ter plekke, zelfs een keer op zaterdag. A. Jansen Ik zit ook bij FietsNed, heb ze een paar keer gebeld voor een lekke band. Uitstekende service wat mij betreft, aanrader voor elke fietsvakantieganger.
Reisgids Pocket | 2016
7
rome Natuurlijk moet je de Sint-Pieter en het Pantheon hebben gezien. Maar wij verkenden het andere Rome: onbekend, rustig en minstens zo fascinerend.
Rome zonder drukte
D
e studentenwijk San Lorenzo, op een kwartiertje lopen van station Termini, is een onbekende, maar heerlijke buurt. Je vindt er voordelig onderdak en betaalbare restaurantjes waar je tussen de Italianen eet. Bezienswaardigheden zijn er amper, op het Romeinse leven van alledag na, maar met bus 71 en tram 3 ben je zo in een ander stadsdeel. Als moederschoot van de rooms-katholieke kerk heeft Rome meer kerken dan welke
8
Reisgids Pocket | 2016
stad ook. Bij de Sint Pieter drommen honderden bezoekers samen, maar bij de San Giovanni in Laterano is het een stuk rustiger. Het interieur bij het altaar van deze grootste kerk van Rome (de Sint-Pieter ligt immers in Vaticaanstad) is oogverblindend, net als de verstilde kruisgang met de gedraaide zuilen en de rijkversierde doopkapel. Verrassend rustig is het ook aan de overkant bij de Scala Santa, de heilige trap die in Jeruzalem beklommen zou zijn door Jezus.
Rome kort
Gem. prijs hotelkamer*
€118
Gem. prijs retourvlucht
€195
Gem. dagelijkse maximumtemperatuur april/oktober**
18°/21° C
Dagkaart openbaar vervoer
€7
**KLIMAATGEGEVENS VAN WORLDWEATHER.ORG * HOTELS: DE GEMIDDELDE PRIJS VOOR EEN STANDAARDTWEEPERSOONSKAMER, TRIVAGO HOTELPRIJSINDEX 2014
Tekst en foto’s Kees Verplanke
De wijk Trastevere is een doolhof van nauwe straatjes, geplaveid met sampietrini: typisch Romeinse straatstenen van zwart basalt Reisgids Pocket | 2016
9
rome het gebeeldhouwde hoofd als je liegt. In de prachtige kerk zelf zijn hooguit 20 bezoekers. Ook een anoniem kerkje kan z’n charme hebben, zoals de verstilde kleine Santa Barbara dei Librari in de winkelstraat Via dei Giubbonari.
Schildpadden
In de San Clemente valt een prachtig 12e-eeuws mozaïek te bewonderen, naast fresco’s en een 6e-eeuwse kooromheining
INSIDER
Babs van der Staak (44) Rome-fan
Budgettip
2. B&B Casa Maplink Vier in mariene stijl ingerichte, kraakheldere kamers. Uitstekende prijs-kwaliteitverhouding bij boeken per mail. €86 +39 37 38 74 38 55 casamaplink.com
5. Ateneo Garden Een comfortabel hotel met leren fauteuils in de lounge, een rustige tuin en ruime kamers, die in klassieke stijl zijn ingericht. €150 +39 90 64 44 00 42 ateneorome.com
3. B&B San Lorenzo Rooms In hetzelfde pand als Casa Maplink.
S. Priscilla + S. Agnese catacomben Villa Giulia
NOMENTANO Villa Torlonia
Galleria Borghese MACRO I
S. Maria della Concezione Sint Pieter
Quirinaal Pantheon
Piazza Barberini Termini
S. Maria sopra Minerva
SAN LORENZO
Palazzo Spada Fontana dell Aqua Paola
V IA
UR
VI
A
TI
NA
DE
IV
OL
SC
I
I
RB
ET
TU
IR
A
DE
VI
A
Caracalla TESTACCIO Thermen Piramide Cestia MACRO II Protestants Kerkhof
ZO
EN
OR NL I SADEI RAMN
VI
GHETTO S. Pietro in Vincoli Marcello Theater Colosseum S. Maria in Cosmedin Forum Romanum TRASTEVERE S. Giovanni in Laterano AVENTIJN
UI
Meer weten? De uitgebreide versie van dit artikel vind je op consumentenbond.nl/rome
4. Laurentia Pas gerenoveerd hotel, gelegen aan een levendig plein. De comfortabele kamers zijn huiselijk ingericht. €138 +39 06 44 50 218 hotellaurentia.com
EQ
Reisgids Pocket | 2016
1. Dalmati House Klein hotel met comfortabele, modern ingerichte, ruime kamers. De altijd aanwezige Isaac is erg hulpvaardig. €102 +39 06 44 64 147 dalmatihouse.com
Een rustig hoekje in Villa Borghese, het bekendste Romeinse stadspark
overzichtelijke expositie met doeken van onder anderen Caravaggio en El Greco bewonderen. Ook het prachtige Palazzo Spada deelden we met slechts een handvol bezoekers, maar bij de expositie van de schilderijen waren we snel uitgekeken: geen aanrader. Bij Rome denk je niet meteen aan moderne kunst, maar het is er wel degelijk, onder andere in het MACRO, het museum voor hedendaagse kunst. Het kleurrijke plafond en het interieur van het café aan de Via Nizza zijn hier kunstwerken op zich. De Romeinse parken tot slot, zijn heerlijk om aan de stadse drukte te ontsnappen. Een goede keus is het beroemde park Villa Borghese, ook vanwege het uitzicht vanaf het Pinciobalkon.
Vijf wat donkere, maar comfortabele kamers in een appartement. De kamers in het appartement beneden zijn niet aantrekkelijk. €75 +39 33 96 88 97 18 sanlorenzorooms.com
D.
10
OVERNACHTEN We selecteerden de leukste adressen in de wijk San Lorenzo.
V IA
‘Op de protestantse begraafplaats vind je de graven van de Britse dichters Keats en Shelley. Dankzij het monument vind je dat van Keats al snel, maar naar Shelley moet je speuren.’
Een twintigtal gelovigen kruipt op de knieën omhoog, geflankeerd door verbleekte fresco’s van de kruisweg. Op 100 meter van het drukke Pantheon bekijk je in de 8eeeuwse Basilica Santa Maria Sopra Minerva in alle rust de vele kunstwerken van onder anderen Bernini. En op een steenworp afstand van het Colosseum is in de fraaie San Clemente het meeste moois niet boven, maar onder de grond te zien: drie etages diep, waaronder Romeinse huizen uit de 1e eeuw. Voor de zogenoemde Bocca della verità in het portaal van de Santa Maria in Cosmedin is het druk. Volgens de legende wordt je hand afgebeten door
De Trevifontein is wereldberoemd en drukbezocht. Bij de Fonte Acqua Paola heb je een mooi uitzicht over de stad en hoef je niet te dringen. Klein maar fijn is de Fontana delle Tartarughe, de prachtfontein met de schildpadden in het oude Joodse getto, waar een enkeling geniet van een broodje. Op het Piazza Barberini kun je rustig de Triton- en Bijenfontein van de alomaanwezige meesterbeeldhouwer Bernini bewonderen. Voor de onbekendere Romeinse musea geldt hetzelfde als voor de kerken en de fonteinen: er zitten pareltjes tussen én je hoeft er niet in de rij. Neem bijvoorbeeld de befaamde Galleria Borghese, waarvoor je weken van tevoren online een ticket moet boeken: op een steenworp afstand vind je Villa Giulia, waar je zo naar binnen kunt. Geniet er van de tuinen, de beeldige mozaïeken en de sarcofagen. De rij voor de ingang van de Vaticaanse Musea is ontmoedigend; bij het Palazzo Barberini kun je zonder wachten de
Onze tips Rome
hotel
Reisgids Pocket | 2016
11
auto huren
Valkuil 1 Verzekeringen
Veilig huren doe je zo Wie in het buitenland een auto huurt, belandt in een mijnenveld van kleine lettertjes. Lees hier hoe je de grootste valkuilen vermijdt. Tekst Henk Verhagen
12
Reisgids Pocket | 2016
‘Je boekt in Nederland een huurauto met alle verzekeringen, maar als je hem ophaalt, zegt de verhuurder ineens dat je een eigen risico hebt van €1500 dat je kunt afkopen voor €15 per dag.’ Het probleem Basisverzekeringen zijn doorgaans inbegrepen bij de huurprijs, maar het eigen risico bij schade en diefstal betaal je zelf. Dat kan oplopen tot meer dan €1000. Met een extra verzekering kun je het eigen risico verkleinen, of volledig afkopen. Het komt regelmatig voor dat vakantiegangers bij het afhalen van hun huurauto onder druk worden gezet het eigen risico te verzekeren, zelfs als ze dat al gedaan hebben. Wat te doen Zet het personeel je onder druk om extra verzekeringen te nemen, vraag dan waaruit de dekking bestaat en laat aan de hand van de polis of boekingsovereenkomst zien dat je die niet nodig hebt. Neem een print mee van de boekingsgegevens. Krijg je de auto niet mee, roep dan telefonisch bemiddeling in van de verhuurder bij wie je in Nederland hebt geboekt. Als het niet anders kan, teken dan onder protest en maak duidelijk dat je een klacht gaat indienen. Vraag naderhand het geld terug van je creditcardmaatschappij door middel van een betwiste betaling (zie ook valkuil 3).
Valkuil 2 Brandstoftrucs ‘Als ik mijn huurauto zou inleveren met een volle tank, zouden er geen kosten in rekening worden gebracht. Maar eenmaal thuis boekte de verhuurder toch een “service fee” van mijn creditcard.’ Het probleem In sommige landen en bij sommige verhuurders moet je een huurauto met een volle tank afhalen en leeg inleveren. In jargon heet dat een ‘fullempty policy’. We kwamen dit tegen bij Goldcar, Firefly, CarDelMar en Centauro, maar er zijn er waarschijnlijk meer. Het is vaak een slechte deal: je betaalt voor de volle tank een hogere prijs dan bij de pomp, soms ook nog aangevuld met een ‘servicetoeslag’, terwijl je voor ongebruikte brandstof bij het inleveren weinig of niets terugkrijgt. Wil je dit niet, dan kun je soms kiezen voor een ‘full-full policy’, maar dan word je gestraft met een toeslag. Wat te doen De beste keus is een verhuurder die een vol-volbeleid hanteert. Blijkt dat niet duidelijk uit de verhuurvoorwaarden, informeer er dan expliciet naar. Neem voor de zekerheid altijd foto’s van de brandstofmeter bij afhalen en inleveren, bewaar tankbonnen, noteer kilometerstanden en tank bij terugkeer zo dicht mogelijk bij het inleverpunt. Reisgids Pocket | 2016
13
auto huren Valkuil 3 Nepschade
Checklist bij ophalen Controleer op het huurcontract: gegevens van de auto en alle bestuurders; kilometerstand; huurperiode; datum en tijdstip inleveren; verzekeringen en eventueel
eigen risico; huursom en wijze van betaling; eventuele bijkomende kosten per kilometer; , idem voor extra’s als kinderstoeltjes t; voor enzo , ngen sneeuwketti er contactinformatie van de verhuurd voor bij pech of noodgevallen. Geef krassen en deuken aan op een schadeformulier. en. Check kwaliteit en staat van de band Controleer of het reservewiel op spanning is. Zijn kenteken, groene kaart en autosnelwegvignet aanwezig? Zijn EHBO-doos, gevarendriehoek, brandblusser, reflecterend hesje en gereedschap aanwezig? Werken de (rem)lichten, remmen, ramen, claxon?
14
Reisgids Pocket | 2016
Checklist bij inleveren Controleer de auto op beschadigingen. Check banden en reservewiel. Maak een foto van de brandstofmeter. Zijn EHBO-doos, gevarendriehoek, brandblusser, reflecterend hesje en gereedschap aanwezig? Laat het schadeformulier aftekenen door de verhuurder. Geef de autopapieren af. Vraag een kopie van de huurovereenkomst met handtekening voor ontvangst van de auto.
‘Toen we een lekke band kregen, monteerden we het reservewiel dat onder de laadruimte hing. De verhuurder schreef later zonder toelichting €253 af. Voor die band, zeiden ze. Later beweerden ze ineens dat de laadbak beschadigd was.’ Het probleem Bij het terugbrengen van de auto, of na thuiskomst, krijg je de rekening van een schade die je niet hebt veroorzaakt. Soms gaat het om minuscule krasjes die bij de controle tijdens het afhalen onopgemerkt bleven. Wat te doen Maak bij het afhalen foto’s of een video vanuit alle hoeken. Laat alle beschadigingen op het formulier aantekenen, ook kleine krassen. Daarmee verklein je de kans dat je aansprakelijk wordt gesteld voor en oude of niet-bestaande schade. Plan genoeg tijd in voor het terugbrengen van de auto. Laat een medewerker van het verhuurbedrijf na de controle een bewijs tekenen dat de auto geen (nieuwe) beschadigingen heeft.
Valkuil 4 Spookafschrijvingen ‘Twee weken na onze reis stuurde de verhuurder een vage foto van de auto met de boodschap dat hij €250 op de borg inhield. Het slot zou beschadigd zijn, maar wij wisten van niks.’ Het probleem Als je een auto huurt, machtig je de verhuurder met je creditcard om op je bankrekening een reservering te maken voor de borg, brandstofkosten en het eventuele eigen risico. Het komt regelmatig voor dat een huurder bij thuiskomst met een onterechte afschrijving wordt geconfronteerd, meestal voor brandstof en (zogenaamde) schade. Wat te doen Controleer na het huren van een auto regelmatig de afschrijvingen van je creditcard en maak bij verdachte transacties meteen bezwaar bij de verhuurder. Als dit niets oplost, kunt je de transactie – gemotiveerd en met bewijsmateriaal – betwisten bij de creditcardmaatschappij. Sunny Cars biedt – voor zover ons bekend tot nu toe als enige – autohuur zonder cre creditcard op een paar bestemmingen.
ALS JE REGELMATIG HUURT Huur je vaker een auto, dan is het al snel voordeliger om het eigen risico tijdelijk of doorlopend af te dekken bij een derde partij, zoals het Britse insurance4carhire.com of huurautoverzekering. com in Nederland. Die laatste biedt een jaarpolis vanaf €70 en een tijdelijke voor zo’n €7 per dag.
Reisgids Pocket | 2016
15
ontdek nl
ontdek nl
Slingerend over rivierdijken, langs boomgaarden en eeuwenoude boerderijen: in de Betuwe is het paradijselijk fietsen en wandelen. Tekst Kees Verplanke Foto’s RBT Rivierenland
routes getest
Kaapstad
Ontdek de
Betuwe
Culemborg
16
Reisgids Pocket | 2016
S
inds de hoogtijdagen van de fruitteelt, toen de Betuwe nog één grote boomgaard was, is er veel veranderd. Maar fruitbomen zijn er nog volop. Appels en peren vormen de hoofdmoot, al zie je ook kersen en pruimen. En wat zo mooi is: elke soort heeft zijn eigen bloeitijd. Zo bloeien de kers en de pruim al in april, terwijl de witte appel- en perenbloesems pas in mei de takken sieren. Op bloesem.info lees je wanneer het tijd is voor een bloesemtocht.
De stadjes Culemborg en Buren zijn even bescheiden als charmant. Culemborg is nog deels omwald en heeft een verrassend grote Markt, met het 16e-eeuwse stadhuis als blikvanger. In de straatjes eromheen kom je langs historische panden, zoals het geboortehuis van Jan van Riebeeck – de stichter van Kaapstad. Maak een ommetje door de fraaie Binnenpoort en loop via het hypermoderne stadskantoor weer terug de Markt op. Het nog volledig omwalde oranjestadje Buren is zo mogelijk nog leuker. Een wandeling over de wallen is een hoogtepunt. Bij de opvallend rode toren van de Sint-Lambertuskerk staat een beeldengroep met de bekendste inwoner: Anna van Buren, samen met
Het pontje bij Enspijk
Willem van Oranje en hun kinderen. Even verderop is in het prachtige voormalige Koninklijke Weeshuis met de gekleurde luiken het Marechausseemuseum te vinden. De Betuwse dorpen zijn veelal modern, maar vaak hebben ze een sfeervol, eeuwenoud kerkje en een voornaam landhuis, meestal aan de rand, zoals Keizershoff bij Buurmalsen.
Tokkelroom Buiten de dorpen vind je oude boerderijtjes en knusse boerderijwinkels met zelfgemaakte jam en tokkelroom: een advocaatachtig drankje dat prima smaakt bij de koffie. De mooi gelegen herenboerderijen hebben de allure van een landhuis. Een aantal ervan is – gemoderniseerd – in gebruik als luxe B&B. Ook molens zijn allerminst zeldzaam op de Betuwe. Ze staan zowel in en bij de stadjes als aan waterlopen. Met voorsprong de mooiste is de witte molen De Vlinder aan de Linge, tussen Deil en Enspijk.
INSIDER
Martijn Copier vrijwilliger ‘In de Kasteeltuin Culemborg zijn de opgravingen van een waterkasteel te zien. De tuin wordt onderhouden door vrijwilligers die nauw betrokken waren bij de opgravingen. De Kasteeltuin is open van april tot oktober op zaterdagen van 11-17 uur.’
Reisgids Pocket | 2016
17
ontdek nl Route 1 - 11 km
Mariënwaerdt ✶✶✶✶✶ Op landgoed Mariënwaerdt zijn vier routes uitgezet over dijkjes, lanen en paden, dwars door de weilanden en stukjes bos. Pannenkoekenhuis De Stapelbakker heeft ze op de placemat gezet. Een prima vertrekpunt, maar B&B De Neust is dat ook. Wij gaan voor de oranjeroute (12,5 km), maar snijden die af door de Abelenlaan te nemen en even verderop de Annemariedreef. Het mooist is het stuk
over de haast monumentale Appeldijk met de stokoustokou de hoogstamappelbomen: de Champs Élysées van de bloesem. Ga je in oktober, neem dan een zak mee, want plukken mag! De route gaat voor een groot deel over onverharde paden, waar het flink modderig kan zijn.
u algemeen beeld rivierdijk, bos, weiland, u cafés pannenkoekenhuis De Stapelbakker u bewegwijzering bordjes met gekleurde pijlen u landschap boomgaarden, rivier, bos, weilanden, boerderijen en landgoed
over de route
Meer weten? Kijk voor twee extra Betuwefietsroutes op consumentenbond.nl/betuwe
u soort weg onverharde paden, smalle asfaltwegen
dossier Noodhulp op reis
TIP
Stop deze Reisgids Pocket in je koffer
over de route
Koffer kwijt, paspoort gestolen, been gebroken: het zal je maar gebeuren. Weet wat je kunt doen – vooraf en op reis – met dit dossier bij de hand.
18
Reisgids Pocket | 2016
20 EERSTE HULP
22 CHECKLISTS
25 NOODNUMMERS
Dit kun je doen bij de meestvoorkomende problemen op reis.
Verzekeringen en geldzaken goed geregeld? Check het zelf.
Belangrijke telefoonnummers én je eigen gegevens bij elkaar.
Reisgids Pocket | 2016
19
dossier
dossier Vraag je ex
In de problemen Dit kun je doen
Als het misgaat op vakantie, kun je maar beter weten waar je terechtkunt voor dat noodpaspoort of die juridische hulp.
A
ls je in Nederland bestolen bent of een autoongeluk krijgt, weet je wat je moet doen. Kom je in het buitenland in de problemen, dan ben je letterlijk en figuurlijk verder van huis. Daarom: wat te doen bij de belangrijkste noodgevallen.
Paspoort kwijt Meld het verlies van je ID-kaart of paspoort zo snel mogelijk bij de plaatselijke politie. Dat voorkomt dat iemand er misbruik van maakt. Vervolgens kun je bij de Nederlandse ambassade
of het consulaat een nooddocument aanvragen. Die procedure kan enkele dagen in beslag nemen. Bij een noodpaspoort voor een kind is de toestemming van beide ouders vereist; bij gescheiden ouders is het nog ingewikkelder (zie kader Vraag je ex).
Portemonnee gestolen Blokkeer meteen de passen bij je bank en doe aangifte bij de plaatselijke politie. Dreig je in geldnood te komen doordat je alles kwijt bent, klop dan aan bij de ambassade of het consulaat. Die verstrekken geen geld, maar kunnen wel advies geven, bemiddelen en contact leggen met plaatselijke juristen en tolken die je verder kunnen helpen.
Auto-ongeluk Waarschuw altijd meteen de politie. Doe vervolgens hetzelfde als je in Nederland zou doen: verzamel zo veel mogelijk informatie over de aanrijding. Maak foto’s van de situatie, de schade en vergeet de ‘stille getuigen’ niet, zoals de remsporen. Noteer naam, adres en kente-
20
Reisgids Pocket | 2016
ken van getuigen. Vul samen met de tegenpartij het schadeformulier in; controleer de verzekeringsgegevens aan de hand van de groene kaart (soms staan ze ook op een sticker op de voorruit). Onderteken alleen als het verhaal goed op het formulier staat en let erop dat ook de tegenpartij tekent. Doe geen uitspraken over wiens schuld het was, of over de afhandeling van de schade. Dat is aan de experts van de verzekeraar. Meld het ongeval zo snel mogelijk bij je eigen auto- of reisverzekeraar, en in het geval van een huurauto natuurlijk ook bij de verhuurder.
In het ziekenhuis Beland je in het ziekenhuis, vraag dan in eerste instantie de reisverzekeraar om hulp. De ambassade of het consulaat kan op verzoek familie in Nederland waarschuwen, of de alarmcentrale van de reisverzekering, als je dat zelf niet kunt.
Overlijden Erger kan een vakantie niet aflopen: je reisgenoot overlijdt in het buitenland. In zo’n geval
Ga je op reis met kinderen zonder hun andere ouder of voogd? Dan moet je bij controle kunnen aantonen dat je toestemming hebt de kinderen mee te nemen. Dat heeft nogal wat voeten in de aarde. Zorg er in ieder geval voor dat je een door je (ex-)partner ingevuld toestemmingsformulier bij je hebt. De Koninklijke Marechaussee adviseert om daarnaast nog een aantal andere documenten mee te nemen. Het hele rijtje vind je op tinyurl.com/alleen-met-kinderen. De regels zijn zo streng om kinderontvoering te voorkomen. Ze gelden tot een kind 18 jaar is.
moet je contact opnemen met: • De lokale autoriteiten. Zij geven een overlijdensakte af en een laissez-passer waarmee het lichaam terug naar Nederland gebracht kan worden. • De reisorganisatie. • De reisverzekering. Meld je in ieder geval ook bij de Nederlandse ambassade: de medewerkers daar geven uitleg en advies over de lokale procedures en gebruiken.
Noodnummer
Een verbanddoos in de auto is verplicht in veel Europese landen
Hulp nodig in het buitenland? Je kunt dag en nacht bellen met het contactcentrum van het Ministerie van Buitenlandse zaken via telefoonnummer +31 247 247 247 (zie pagina 25 voor meer handige nummers). Reisgids Pocket | 2016
21
dossier
dossier
Even checken Met deze lijstjes ga je zorgeloos op reis.
Reisverzekering VOOR VERTREK
OP VAKANTIE
Check je reisverzekering. Of sluit er een af. Het belangrijkste onderdeel, hulpverlening, is standaard gedekt. Medische kosten zijn dat niet, maar vaak is het wel verstandig je daarvoor te verzekeren.
Maak foto’s van je spullen in je koffer of op vakantie, zodat je kunt aantonen dat je ze bij je had als ze gestolen worden.
Check je annuleringsverzekering. Die kent vaak een maximum. Is je reis duurder, verzeker het verschil dan bij met een kortlopende annuleringsverzekering. Stop een Europees schadeformulier in je koffer als je per (huur)auto reist, of download dit formulier in de App Store.
Bestolen? Doe ter plaatse aangifte en overleg vakantiefoto’s waarop de gestolen spullen staan. Bewaar bonnetjes van spullen die je meeneemt op vakantie, of die je op vakantie koopt. Wil je schade claimen, dan heb je namelijk bewijs nodig.
Medische kwesties VOOR VERTREK
OP VAKANTIE
Vraag een EHIC aan. Zo’n European Health Insurance Card is gratis en geeft recht op noodzakelijke medische hulp in de EU, Noorwegen, Zwitserland, IJsland, Liechtenstein, Macedonië en Australië zonder dat je de kosten hoeft voor te schieten. De kaart is persoonsgebonden, dus ook kinderen hebben er een nodig. Zie ehic.nl.
Acuut medische hulp nodig? Regel dat eerst. Neem daarna zo snel mogelijk contact op met de alarmcentrale van je reis- of zorgverzekeraar. Het maakt niet uit welke je belt, ze regelen het onderling.
Check je zorgverzekering. Heb je alleen een basisverzekering en/of een hoog eigen risico? Dan ben je onvoldoende gedekt. Sluit een reisverzekering af met een goede dekking voor medische kosten. De buitenlanddekking van een aanvullende zorgverzekering is vaak mager – ook dan is bijverzekeren slim.
Gebruik je EHIC. Door die Europese verzekeringspas te tonen, voorkom je dat je de kosten moet voorschieten. Declareer je eigen risico. Een aantal reisverzekeraars vergoedt het eigen risico dat je zorgverzekeraar inhoudt als je in het buitenland medische hulp nodig had.
Check je reisverzekering. Reis je buiten Europa en heb je alleen Europadekking? Upgrade je reisverzekering dan naar werelddekking.
Neem een creditcard mee, zeker als je met de auto reist. Zonder kun je bij een ongeval bijvoorbeeld geen vervangende auto huren. Scan je paspoort of ID-kaart en je verzekeringspapieren, en mail die scan naar een mailbox die je overal kunt openen, zoals Gmail of Dropbox.
22
Reisgids Pocket | 2016
Je reisverzekering checken doe je snel en makkelijk met de verzekeringsvergelijker van de Consumentenbond; dan weet je tenminste zeker dat het écht onafhankelijk is. consumentenbond.nl/reisverzekering
Met alleen een zorgverzekering ben je in het buitenland onvoldoende gedekt
Alles over zorgverzekeringen vind je in het uitgebreide webdossier van de Consumentenbond. Is jouw verzekeraar top of juist flop? Laat je review achter om andere consumenten te helpen. consumentenbond.nl/ zorgverzekering Reisgids Pocket | 2016
23
dossier
dossier
Geldzaken VOOR VERTREK
OP VAKANTIE
Deblokkeer je betaalpas als je buiten Europa reist. Om fraude te voorkomen, zijn de passen tegenwoordig standaard geblokkeerd. Een pas ‘aanzetten’ kan onder meer via internetbankieren.
Betaal met je bankpas buiten de eurozone, dat is vaak iets goedkoper dan geld opnemen en vervolgens contant betalen, of betalen met je creditcard. In eurolanden kost pinnen niets extra.
Neem twee passen mee. Bijvoorbeeld een betaalpas en een creditcard. Dan heb je een alternatief als eentje weigert. Pincode van de creditcard vergeten? Vraag uiterlijk een week voor vertrek een nieuwe aan.
Betaal in de lokale munt. Banken hanteren ongunstige wisselkoersen bij het omrekenen naar euro’s. Kies bij een geldautomaat en in winkels daarom voor ‘withdrawal without conversion’ als dat kan.
Stop je kaartlezer in je koffer, dan kun je internetbankieren als dat nodig is. Check de noodgeldregeling. De meeste banken hebben een regeling voor emergency cash voor het geval je betaalpas wordt gestolen. Check voor vertrek hoe je dat bij jouw bank moet regelen.
Check een geldautomaat zoals je dat ook in Nederland hoort te doen: lijkt er gerommeld met de invoer- of geldafgiftegleuf of het toetsenbord, of hangen er verdachte types rond: wegwezen.
In geval van nood Belangrijke nummers en handige apps. Noodtelefoon Het ministerie van Buitenlandse Zaken is 24/7 bereikbaar voor reizigers in nood. +31 247 247 247 Pas blokkeren ABN Amro +31 10 241 17 20 ING +31 20 228 88 00 Rabobank +31 88 722 67 67 Overige banken +31 88 385 53 72 Stop ook deze Reisgids Pocket in je koffer, voor het geval je telefoon gestolen wordt. ANWB Alarmcentrale Regelt voor verschillende zorg- en reisverzekeraars hulp aan vakantiegangers. +31 70 314 14 14
Belangrijke nummers Vul hier je gegevens in Zorgverzekering Verzekerd bij: Polisnummer(s): 1 2 3 4 5
Telnr alarmcentrale: Reisverzekering Verzekerd bij: Polisnummer(s): 1 2
Verzekering-app Download de apps van je reis- en zorgverzekeraar.
Geld wisselen in Nederland is vaak duurder dan ter plaatse pinnen Buiten de eurozone rekent de bank een bedrag per keer dat je pint of geld opneemt. Reis je veel naar niet-eurolanden, dan kan een duurder betaalpakket interessant zijn. Check het op consumentenbond.nl/betaalrekening.
24
Reisgids Pocket | 2016
Geldautomaat vinden Een geldautomaat in de buurt vind je sneller met de apps ATM Hunter of MasterCard Nearby. 24/7 BZ Reis-app Actuele reisadviezen van de overheid en contactgegevens van ambassades.
3 4 5
Telnr alarmcentrale: Identiteitspapieren Nummer(s) paspoort/ID-bewijs 1 2 3 4 5
Reisgids Pocket | 2016
25
GOED VERZEKERD OP REIS Vol reisinspiratie door deze pocket? Waar je ook heen gaat, ga voorbereid op reis. Bekijk en vergelijk voor vertrek je reisverzekering.
kwestie
Ook een kwestie? Mail uw vraag naar
[email protected]
Tegoedbon in plaats van geld? ‘Mijn vlucht kwam 4 uur te laat aan in Milaan. De luchtvaartmaatschappij gaf me een tegoedbon, maar ik wil gewoon mijn geld terug. Moet ik zo’n bon accepteren?
CLAIMEN
Via consumentenbond.nl/vluchtclaimservice kun je controleren of je recht hebt op een vergoeding, en snel en gemakkelijk een claim indienen.
BEWIJS
REGEL HET NU consumentenbond.nl/reisverzekering
Om een claim in te dienen is een boardingpass of boekingsbewijs in beginsel voldoende als bewijs.
JA
NEE
Bij meer dan 3 uur vertraging heb je recht op een vergoeding van €125 tot €600 per ticket, afhankelijk van de lengte van de vlucht en de duur van de vertraging bij aankomst. Een alternatief in de vorm van een tegoedbon hoef je niet te accepteren. Soms delen luchtvaartmaatschappijen tijdens het wachten bonnen uit voor eten, drinken of een overnachting. Die kun je gerust aannemen. Een vergoeding claimen bij vertraging kan gemakkelijk met de Vlucht Claim Service van de Consumentenbond (zie kader). Kom je met meer dan 5 uur vertraging aan op je eindbestemming, dan kun je besluiten niet (verder) te reizen. Je hebt dan recht op terugbetaling van je ticket én een terugvlucht naar je oorspronkelijke vertrekpunt. Daarnaast kun je de luchtvaartmaatschappij tot maximaal €6000 aansprakelijk stellen voor (aantoonbare) schade die het gevolg is van de vertraging. Er is één uitzondering op de vergoedingsregel: als er sprake is van overmacht, dan hoeft de luchtvaartmaatschappij niet te betalen. Dat geldt bijvoorbeeld bij een wilde staking of een langdurige sneeuwstorm. Technische mankementen vallen volgens het Europese Hof van Justitie meestal niet onder overmacht.
Reisgids Pocket | 2016
27
stad in een dag
Het beste van Antwerpen Ook de minder bekende parels van Antwerpen zijn een bezoek meer dan waard.
3. Kunsthuis
In het Rockoxhuis – een bezienswaardigheid op zich – huist een fijne, overzichtelijke collectie schilderijen van de late middeleeuwen tot de 18e eeuw. De soms opvallend kleine werken zijn van louter grote Vlaamse meesters, onder wie Rubens en Van Dijck. Genieten!
4. Havenlunch
Met zijn stoere interieur en uitzicht op de kade doet Brasserie Dock’s zijn naam eer aan. Het (prijzige) plateau fruits de mer is hemels, maar het dagmenu à €17,50 smaakt ook prima.
Tekst en foto’s Kees Verplanke
28
Reisgids Pocket | 2016
Bewonder de architectuur van het Museum aan de Stroom (MAS) en wandel door naar het Red Star Line Museum, in de oude loodsen van de gelijknamige rederij. Je volgt de meer dan twee miljoen migranten die er tussen 1873 en 1934 inscheepten naar Amerika. De brieven, foto’s en voorwerpen geven een indringend beeld van de hoop, het geluk en de teleurstellingen.
6. ’t Waagstuk
1. Verstilde stad
Na de drukte op het station en van het verkeer is het verstilde Begijnhof bij de Universiteitsbuurt een prettige verrassing. Vooral de intieme kapel, waar passanten de heilige Emilius danken, is stil en ingetogen.
5. To America!
2. Koffietijd
Voor het hippe, onafgewerkte interieur hoef je niet naar coffeebar Normo, en voor lekkere taartjes evenmin. Maar wat een fantastische koffie! Eigenaar Jens Oris selecteert de groene bonen en brandt, maalt en mengt ook zelf.
Voor een goed glas moet je bij biercafé ’t Waagstuk zijn, op de Stadswaag: een intiem plein met een handvol cafés in de studentenbuurt. Aanraders: de wat fruitige Waagstuk Tripel en de haast zwarte Zeppelin Stout – smaakvolle, stevige bieren.
8. Eten bij Marcel 7. Onder de Schelde
Voor het mooiste uitzicht op de Antwerpse skyline loop je door de 83 jaar oude voetgangerstunnel onder de Schelde naar stadsstrand Sint-Anneke. Dit strand is ook dé plek voor mosselen en friet.
In een voormalige zeemanskerk huist restaurant Marcel. Wat er op het bord verschijnt, is fraai en tongstrelend. De Bib Gourmand van Michelin is hier op zijn plaats: culinair genieten voor een redelijke prijs. Reisgids Pocket | 2016
29
comfort aan boord Als je weet welke stoel je moet kiezen, vlieg je een stuk comfortabeler voor hetzelfde geld.
Gratis ruimte
Kies een stoel op de laatste rijen in het midden als je geen volgeboekte vlucht verwacht. Goede kans dat de buurstoel leeg blijft: extra ruimte! Oordoppen of een koptelefoon helpen tegen de overlast van toiletten en keuken.
Tekst Daan Vermeer Illustratie Kicksaus
De beste stoelen
ss
a ycl om
Geheimtip
n eco
Dure ruimte
Betere stoel
Check 24 uur voor vertrek of er een betere stoel vrij is dan je had geboekt. Airlines houden rijen vrij voor families; ongeboekte plaatsen geven ze vaak een dag van tevoren vrij.
es sin
ss
cla ort mf
co
ass
Nadelen van de stoelen bij de nooduitgang: ze zijn meestal minder breed, handbagage kan er niet onder en de buren zijn vaak gezinnen met baby’s. Tenzij je heel lange benen hebt, zijn deze plaatsen hun meerprijs niet waard.
In een Boeing 777 versmalt de rij achterin van drie stoelen naar twee, met extra veel zijruimte. Dit soort ‘geheimen’ ontdek je op de vliegtuigplattegronden van seatguru.com.
scl
bu
Kalme vlucht Snel eruit
Stoelen bij de uitgang kosten extra. Kies de tweede rij: dan ben je nog steeds snel van boord en vooraan heb je vaak minder last van het motorgeluid.
30
Reisgids Pocket | 2016
Niet dol op turbulentie? Kies een stoel tussen de vleugels. Hoe verder van het midden, hoe meer beweging je voelt.
Vraag erom
Niet blij met je stoel? Vraag het cabinepersoneel of er een betere plaats vrij is. Doe dat op het juiste moment, bijvoorbeeld als het boarden bijna afgerond is, maar de deuren nog niet dicht zijn. Reisgids Pocket | 2016
31
comfort aan boord
H
oe langer de vliegreis, hoe prettiger het is om ruimer te zitten. Maar ook: hoe duurder het is om businessclass te vliegen. Voor gewone reizigers is zo’n ticket haast onbetaalbaar. Steeds meer luchtvaartmaatschappijen bieden daarom een gulden middenweg op hun verwegbestemmingen: een klasse die zowel qua gerieflijkheid als qua prijs tussen de economy- en de businessclass in zit. De comfortclass heten die stoelen, of de economy plus- of premiumklasse. Inmiddels zijn er zeven maatschappijen die vanaf Schiphol met een dergelijke klasse vliegen. Is de comfortclass een aanrader? Dat verschilt per bestemming: het hangt af van het extra comfort dat je krijgt ten opzichte van de meerprijs. Grofweg zijn er twee varianten van de comfortclass: ofwel je krijgt wat meer beenruimte in de economyclass (zoals het geval is bij Delta, KLM, United en TUI’s Comfort Class), ofwel je zit daadwerkelijk in een andere, luxere klasse, met bredere stoelen, veel meer stoelruimte, beter eten en andere extra’s (zoals bij Cathay Pacific, China Southern Airlines, EVA Air en TUI Premium Comfort). In dat laatste geval is de meerwaarde van de comfortclass natuurlijk veel groter. De keuze voor economy- of comfortclass komt dus vooral neer op goed vergelijken.
Of de comfortclass zijn geld waard is, verschilt per airline 32
Reisgids Pocket | 2016
REISKALENDER
2016
FIJNER VLIEGEN
1
Vergelijk niet alleen de stoelruimte en de kosten van een luchtvaartmaatschappij, maar ook de service. Bijvoorbeeld: zijn snacks, maaltijden en (alcoholische) drankjes gratis, of moet je ervoor betalen?
2
Soms is een stoel bij de nooduitgang goedkoper dan een plek in de comfortclass. Zie pagina 30-31 voor de voor- en nadelen van zo’n stoel.
3
Een upgrade kopen voor een zacht prijsje kan soms enkele dagen voor vertrek tijdens het online inchecken, of aan de gate.
Hurtigruten
Hurtigruten in augustus
Yorkshire in juli
4
Haal de tijdschriften uit de stoel voor je, dat scheelt zo 3 centimeter. Loire in juni
5
Onder sommige stoelen zit een kastje dat het entertainment in de stoelleuning aanstuurt. Bij Delta en TUI gaat het om een smalle box, maar bij China Southern, EVA Air, KLM en United is het kastje zo’n 9 tot 16 cm dik – algauw een kwart van je voetruimte. Op seatguru. com kun je opzoeken waar de kastjes zitten, maar de site is niet altijd even nauwkeurig.
Andalusië in maart
Andalusië Nedersaksen in december Innsbruck in februari
Wenen in september
Rome Sicilië in mei in oktober Malta in november
Zakynthos in april
La Gomera in januari
Zakynthos
Iedere maand een verrassende bestemming Reisgids Pocket | 2016
33
JANUARI
FEBRUARI Innsbruck
MAART
APRIL Zakynthos
Blauwe grotten
Wintersportcity
Andalusië
Op dit kleinste Canarische eiland, met ruig landschap en zacht klimaat, ben je weg van het massatoerisme. Januari is ideaal om er te wandelen; het zeewater is dan nog 20 ºC. Je kunt per taxi naar de Alto de Garajonay (1408 meter), het ‘dak’ van het eiland. Daal door het nevelwoud af naar de subtropische vallei. Goed om te weten: in Vallehermoso (noordkust) regent het meer dan in Valle Gran Rey en Puerto de Santiago (zuiden), waar de zon twee keer zo veel schijnt.
Door zijn ligging tussen twee bergruggen is de Tiroolse hoofdstad de perfecte plaats om een citytrip en wintersport te combineren. In hooguit een halfuur ben je bij een van de vele kabelbanen of het vertrekpunt van een sneeuwwandeling. De stad Innsbruck mag met de skyline van koepels en kerktorens op het eerste gezicht vooral historie ademen, er zijn volop hippe adressen. Bijzonder zijn de bars en restaurants met uitzicht op de stad en de omringende bergen, zoals dat van het Adlers Hotel. Wintersporters hebben de keus uit wel negen skigebieden.
In het Alhambra, het best bewaarde Moorse bouwwerk in Europa, kun je uren genieten van de fijnbewerkte stucco’s, de honingraatachtige gewelven en de kleurrijke Moorse keramiek. Het andere gezicht van Andalusië is de ruige natuur van de Sierra de Grazalema en de Sierra de las Nieves. Hoogtepunt: de kloof Garganta Verde, waar bij de afdaling gieren boven je hoofd zweven. Liever niet? Dan naar Malaga, waar in het Picassomuseum 200 werken van de beroemdste schilder van de 20e eeuw hangen.
Bespaartips
Goed om te weten
Goed om te weten
• Boek een huisje voor €45-€72 per nacht via countryhousegomera.com. • Vliegen naar La Gomera kan alleen met overstap. Goedkoper maar omslachtiger: met Ryanair (Eindhoven) of Transavia (Schiphol) naar Tenerife-Sur; dan per shuttlebus naar de veerboot in Los Cristianos.
• Er zijn geen kant-en-klare citytrips. • Transavia vliegt direct naar Innsbruck vanaf Rotterdam/Den Haag en Eindhoven. • De citycard lijkt duur (€33 voor 24 uur, €41 voor 48 en €47 voor 72), maar je verdient hem zo terug: een dagkaart voor o.v. kost al €12 en een retour Nordkettenbahn €30.
• Reserveer via alhambra-tickets.es • Transavia vliegt naar Malaga vanaf Schiphol, Rotterdam/Den Haag en Eindhoven; Vueling vanaf Brussel Zaventem en soms Schiphol. Ryanair vliegt op Sevilla vanaf Eindhoven, Transavia vanaf Schiphol. Bussen van Malaga naar Granada in 2u15 (ca. €30 retour).
• Laganas en Kalamaki zijn de bekendste badplaatsen, waar in de zomer tot diep in de nacht wordt gefeest. Omliggende badplaatsen als Aghios Sostis en Limni Keriou zijn een stuk rustiger. • Transavia, Corendon en TUIfly vliegen rechtstreeks. • Verblijf je rond de Baai van Laganas, huur dan geen auto, maar een fiets: zo kom je op de mooiste plekken. Check de fiets wel eerst even.
Meer weten Download tijdelijk gratis het artikel over La Gomera uit de Reisgids van jul/aug 2010 op consumentenbond.nl/lagomera.
Meer weten Een uitgebreid artikel over WestTirol staat in de Reisgids van jun/jul 2016. Kijk na 20 mei op consumentenbond.nl/tirol.
Meer weten Download tijdelijk gratis het artikel over Andalusië uit de Reisgids van jan/ feb 2015 op consumentenbond.nl/andalusie.
Meer weten Een groot artikel over Zakynthos staat in de Reisgids van jun/jul 2016. Kijk na 20 mei op consumentenbond.nl/zakynthos.
La Gomera
Weg van de massa
34
Reisgids Pocket | 2016
Cultuur en natuur
Zakynthos vraagt erom bewandeld en befietst te worden. Het heeft vriendelijke dorpen, woeste bergen en goudgele stranden. Het bergachtige noordwesten is het mooist, en doet nog authentiek aan. Dat proef je in verborgen dorpen als Melinado, Anafonitria en Loucha. In Zakynthos-stad liggen musea, kerken, pleinen en de Venetiaanse burcht op loopafstand. De stranden van de Baai van Laganas zijn een plaatje, maar zonaanbidders zie je er niet: dit is het domein van de Caretta caretta-schildpad, die er van juni tot augustus haar eieren komt leggen.
Goed om te weten
Reisgids Pocket | 2016
35
MEI Rome
Pleinen en fonteinen In mei ontluikt Rome en bevolken de Romeinen in linnen pakken en zomerjurken de piazza’s. Onze favorieten zijn die met fraaie fonteinen, zoals Piazza Barberini met de Triton- en de bijenfontein van Bernini. Zondag is familiedag; veel restaurants en cafés zijn dan dicht. Hetzelfde geldt voor veel musea op maandag, en in de middagen van 12 tot 14 of zelfs 15 uur. Aanrader is een avondbezoek aan de Vaticaanse musea en de Sixtijnse Kapel. Dit kan alleen op vrijdag; reserveer tijdig via mv.vatican.va.
Bespaartips • Rome heeft twee luchthavens: Fiumicino en Ciampino, waar de meeste lowbudgetmaatschappijen landen. • Stedentrips in overvloed, maar zelf een vlucht en B&B regelen is doorgaans voordeliger. • Kom je aan op Fiumicino, neem dan niet de shuttle naar Termini, maar de trein naar station Piramide, en stap daar over op de metro. Meer weten Download tijdelijk gratis het artikel over onbekend Rome uit de Reisgids van mei/jun 2015 op consumentenbond.nl/rome.
36
Reisgids Pocket | 2016
AUGUSTUS
JUNI
JULI
Loire
Yorkshire
Van middeleeuwse forten tot renaissancepaleisjes: je vindt ze in het Loiredal. Samen met de tuinen, stadjes, wijngaarden en het licht glooiende landschap maken ze het dal tot een topattractie. Sommige kastelen, tuinen en historische steden zijn ’s avonds op hun mooist: en lumière, oftewel verlicht. Met 3000 km aan fietsroutes is het er ideaal voor een fietsvakantie. De fietsroute Saint-Jacques à vélo is een goede leidraad voor hoogtepunten buiten het Loiredal, zoals de kathedraal in Chartres en kasteel Le Lude in het bloemenstadje Vendôme.
De Nationale Parken Yorkshire Dales en North York Moors zijn wandelparadijzen: de een lieflijk, de ander desolaat, maar beide met groene heuvels en onweerstaanbare plaatsjes aan een riviertje. Vaak is er een kleurrijke pub, om bij te komen met tea and scones of een pint lokale bitter. Parels in het landschap zijn de ruïnes van de Normandische abdijen. En dan is er nog de kust, met in baaien verscholen vissersdorpen met kleurige huisjes en fish & chips. Op de terugweg lonkt hoofdstad York.
Fietsen langs kastelen
Op en top Engels
Hurtigruten
Noorwegen vanaf zee De beste manier om Noorwegen te ontdekken, zo wordt deze snelboot van de Noorse Posterijen vaak gekwalificeerd. Je ervaart in ieder geval waar het land beroemd om is: de fjordenkust. Het is heel anders dan een cruise: er wordt in 33 havens aangelegd op de heen- en terugreis naar Kirkenes, en er gaan vracht en passagiers aan en van boord. Dat zorgt voor een dynamiek die een cruise mist. Een tocht met de Hurtigruten is ook veel minder luxe: er zijn amper faciliteiten en de hutten zijn eenvoudig. Dat geldt helaas niet voor het prijsniveau van de tocht.
Bespaartips
• Rambouillet, startpunt van de route Saint-Jacques, ligt net buiten Parijs en is goed per trein bereikbaar. • De lichtshows zijn vaak alleen van eind april tot oktober; sommige alleen in juli en augustus.
• Vlieg van Amsterdam naar Leeds; met de huurauto ben je in een half uur in de Dales. • Liever met eigen vervoer? Neem dan de ferry van Europoort naar Hull. • In pubs eet je prima; restaurants zijn duurder. • Een B&B is vaak goedkoper (en leuker) dan een hotel.
• Excursies zijn erg prijzig, maar plaatsen als Trondheim en Tromsø zijn prima op eigen houtje bekijken. • Boek direct bij de rederij of bij het reisbureau, inclusief vluchten en transfers naar en van de boot vanaf de luchthaven. Vroeg boeken kan 25% korting opleveren. • Afwachten welke hut je krijgt kan honderden euro’s schelen.
Meer weten Een uitgebreid artikel over het Loire-gebied staat in de Reisgids van jun/jul 2016. Kijk na 20 mei op consumentenbond.nl/loire.
Meer weten Download tijdelijk gratis het artikel over Yorkshire uit de Reisgids van apr/mei 2016 op consumentenbond.nl/yorkshire.
Meer weten Download tijdelijk gratis het artikel over de Hurtigruten uit de Reisgids van mrt/apr 2014 op consumentenbond.nl/hurtigruten.
Goed om te weten
Zo regel je het
Reisgids Pocket | 2016
37
SEPTEMBER Wenen
Proeven aan lange tafels Wenen is de enige metropool met een wijngebied binnen de stadsgrenzen. Het levert jaarlijks 1,2 miljoen flessen op. De lokale bevolking gaat naar de wijngaarden om te wandelen, maar vooral om te snoepen van de nieuwe wijn (Sturm) en hapjes bij de heurigen: eenvoudige huisjes bij wijngaarden met lange tafels ervoor. De meeste vind je in het schilderachtige maar toeristische Grinzing. Leuker is het om aan de noordkant in Nussdorf en Kahlenberg langs de heurigen te wandelen. Eind september zijn de Wiener Weinwandertage: wandelingen langs terreinen die normaliter gesloten zijn.
OKTOBER Sicilië
Eén grote verrassing Het grootste eiland van de Middellandse Zee verrast met een groen binnenland, een rijke archeologische erfenis, boeiende steden, een veelzijdige keuken en vriendelijke bewoners. En natuurlijk de Etna: moeder aller vulkanen. De route langs de baroksteden in het zuidoosten laat de verrassende gezichten van het eiland zien: stadjes en steden met een rijke barokke erfenis. Onderweg zorgen Romeinse opgravingen, een frisgroene heuvelrug, wijngaarden en een fraaie kust voor afwisseling. Slotakkoord is Syracuse, een metropool in de Griekse tijd, die je nu inpalmt met een prachtige Grieks-Romeinse opgraving, en met het door de zee omgeven Ortygia, dat een wirwar van straatjes biedt.
NOVEMBER Malta & Gozo
Klippen en vestingsteden De rode telefooncellen in de hoofdstad Valletta herinneren, net als het links rijden, aan de Britse overheersing. De barokke St. Johns Co-kathedraal is er een must. Buiten de hoofdstad is de middeleeuwse citadel van Mdina een aanrader. Overdag is het schuifelen geblazen; boek een overnachting om het op zijn mooist te zien. Neem voor de afwisseling de veerboot (25 minuten) naar het groene Gozo, dat een plattelandssfeer ademt. Fiets de route langs de 14 dorpen, de klippenkust, Ramla Bay en Werelderfgoed Ggantija: twee megalitische tempels van ruim 5000 jaar oud.
Meer informatie 9staedte.de/en/ service-christmas-markets-season
Meer weten Een uitgebreid artikel over Wenen staat in de Reisgids van aug/sep 2016. Kijk na 15 juli op consumentenbond.nl/wenen.
Meer weten Download tijdelijk gratis het artikel over Sicilië uit de Reisgids van feb/mrt 2016 op consumentenbond.nl/sicilie.
Meer informatie ➽ visitmalta.com ➽ visitgozo.com ➽ Malta & Gozo, Lonely Planet (2013, €17,50)
Reisgids Pocket | 2016
Nedersaksen kun je vanaf eind november gerust Kerstland noemen: negen historische steden hebben er elk minstens één bijzondere kerstmarkt in een Anton Pieck-achtige setting met vakwerkhuizen, barokke gevels, reusachtige kerstbomen en natuurlijk glühwein. Ook zijn ’s avonds musea, kerken en kastelen open voor een rondleiding, of als podium voor theater of een kerstconcert. Je stelt zo een heuse kerst(markt)vakantie samen met elke dag een andere kerststad; elke stad heeft zijn eigen specialiteiten.
• Hannover is goed per trein bereikbaar (4u15 vanaf Utrecht). • Elke stad heeft een kerst-hotelarrangement voor €99 p.p. • Met het Nedersaksenticket reis je met 2 p voor €27 een dag met de trein in het gebied. • Dankzij het goede openbaar vervoer tussen de steden is de auto geen must.
• Met de opsiciliecard (vanaf €7,50, opsiciliecard.nl) krijg je bij ca. 300 agriturismi, B&B’s, restaurants en lokale reisbureaus 10-20% korting. Inclusief gids met veel informatie.
38
Kerstmarktfestijn
Goed om te weten
• Schaf op de luchthaven een ov-kaart aan. Met een 24-, 48- of 72-uurkaart kom je overal, behalve op de luchthaven (€2,20 extra).
Bespaartip
Nedersaksen
Goed om te weten • De kustlijn is grotendeels rotsachtig, daardoor zijn er nauwelijks zandstranden. • Op Malta vind je bijna alleen grote hotels; Gozo heeft authentieke ‘farmhouses’. • Neem geen huurauto; maak gebruik van het dichte busnetwerk. De oldtimers brengen je overal voor €2. Een pas voor 7 dagen kost €21.
Goed om te weten
DECEMBER
Reisgids Pocket | 2016
39
praktisch
Airbnb
Twee nachten in…
Parijs
Zo boek je veilig
Met Airbnb, de populaire boekingssite waarmee je andermans huis huurt, regel je voordelig een prima logeeradres. Maar er zijn risico’s. tekst Mirjam Bijleveld
1
Wat is Airbnb?
Een website waarop je rechtstreeks bij de eigenaar accommodaties kunt boeken: van een kamer in iemands huis tot complete appartementen of een woonboot. Er zijn andere sites die ongeveer hetzelfde bieden, zoals clickstay.com, maar Airbnb is veruit de grootste.
2
Waarom zou ik via Airbnb boeken?
Het is goedkoop. Of beter gezegd: het kán goedkoop zijn. Toen we op de Reisgidsredactie de proef op de som namen met stedentrips naar Parijs, Berlijn en Rome, bleken we in de buurt van de hotelkamers die we op het oog hadden steeds een goedkopere Airbnb-accommodatie te kunnen vinden van vergelijkbaar formaat (zie de prijsverschillen in de illustratie).
40
Reisgids Pocket | 2016
Berlijn AIRBNB
AIRBNB
€175
€148
AIRBNB
€183 HOTEL
HOTEL HOTEL
€445
Hoe betrouwbaar is het?
€334
€268 HOTEL OF AIRBNB?
3
Rome
De prijzen zijn op basis van een kleine steekproef, waarbij we keken naar de oppervlakte en de prijs van een hotel en een appartement in het centrum van Parijs, Berlijn en Rome. We kozen de goedkoopste luxe kamer of suite op Trivago en vergeleken die met een even groot Airbnb-appartement. De Airbnb-prijzen zijn inclusief service en eindschoonmaak, de hotelprijzen exclusief ontbijt.
Airbnb houdt je betaling apart van zijn eigen gelden, wat een veiligere optie is dan sommige andere direct-bij-deeigenaar-boekingssites bieden. Betaal met een creditcard voor extra bescherming.
accommodatie te vinden, maar als er niets passends beschikbaar is, ben je de pineut. Besluit je in zo’n geval om te annuleren, dan krijg je de kosten die je al gemaakt hebt niet vergoed van Airbnb, en ook niet van je reis- of annuleringsverzekering.
4
5
Wat zijn de risico’s?
Bij annulering kun je een stevige boete krijgen. Een verhuurder kiest zelf hoe streng de annuleringsregels zijn. Lees ze daarom aandachtig voor je boekt. Als de verhuurder zelf afzegt – zelfs als dat op de aankomstdag is – staat daar meestal geen andere straf tegenover dan een vermelding van Airbnb op zijn recensiepagina. De kans op zo’n lastminute-afzegging lijkt misschien klein, maar op fora over Airbnb blijkt het een terugkerend probleem. Airbnb helpt je dan om een alternatieve
Kan er nog meer misgaan?
Soms voldoet een accommodatie niet aan de beschrijving. Van Airbnb mag je dan verkassen, maar leuk is dat natuurlijk niet op je eerste vakantiedag. Oplichting via Airbnb komt niet vaak voor, maar het gebeurt wel. Een bekende truc: de verhuurder zet je onder druk om de huur rechtstreeks naar hem over te maken. Maar eenmaal op het adres aangekomen, blijkt de accommodatie niet te bestaan. Trap hier niet in: maak alleen geld over via de officiële betaalprocedure van Airbnb.
6
Hoe boek ik veilig?
Kies een accommodatie die uitstekende beoordelingen kreeg van eerdere gasten. Kijk ook kritisch naar de verhuurder: sommige reageren niet, of heel laat. Ga daarom bij voorkeur voor een aanbieder met een responscijfer van 100%, idealiter iemand met de status ‘Superhost’ (dit staat per accommodatie in het profiel van de verhuurder). Check tot slot of de identiteit van de verhuurder is geverifieerd door Airbnb. Dat is te zien aan het Geverifieerde Identicatielogo (groen icoontje van een paspoort met een loepje) op het profiel van een verhuurder. Dat logo geeft aan dat de verhuurder zich vrijwillig heeft onderworpen aan extra controles, waarbij hij Airbnb bijvoorbeeld een scan van zijn paspoort of rijbewijs heeft gestuurd. Reisgids Pocket | 2016
41
index
in 2016 in de Reisgids Van eerder verschenen artikelen
In dit overzicht vind je alle bestemmingen die zijn beschreven in de Reisgidsen van de afgelopen 3 jaar (nr. 2 2013 t/m nr. 1 2016). Achter de trefwoorden staan het jaar en het Reisgidsnummer. Artikel opvragen? Mail naar
[email protected], we sturen het je graag toe.
REIZEN Australië Tasmanië 15/2 België - Antwerpen 16/1 - Brugge 13/6 - Brussel 15/3 - Gent 14/5 - Luik 13/5, 15/6 Curaçao 13/6 Cyprus Noord-Cyprus 13/2 Duitsland - Aken 15/5 - Bergstrasse/ Odenwald 14/3 - Bremen 14/4 - Dresden 13/3
- Düsseldorf 13/5 - Keulen 15/2 - Moezel 15/5 - Rheingau 13/6 - Thüringen 16/1 Frankrijk - Auvergne 15/5 - Baskenland 15/3 - Bordeaux 14/4 - Camargue en Arles 13/4 - Camping municipal 13/4 - Franse Alpen 14/3 - Parijs; onderdak 14/2 - Seine-et-Marne 14/6 Griekenland - Athos 14/5
Mijn favoriet
Upper Antelope Canyon
MARGREET VAN BURK EINDREDACTEUR
‘Upper Antelope Canyon in Arizona is absoluut een bezoek waard. Rond de middag werpt de zon een sprookjesachtig licht op de door water en wind uitgesleten rotsen.’
42
Reisgids Pocket | 2016
- Cycladen 15/2 - Thessaloniki 15/1 Groot-Brittannië - Cardiff 15/1 - Isle of Wight 14/4 - Londen 14/6 Hongarije Boedapest 14/1 Ierland Kustroute 15/4 Italië - Romagna 14/4 - Rome 15/3 - Sardinië 13/5 - Sicilië 16/1 - Trentino 13/4 - Zuid-Tirol 15/4 Kroatië Istrië 14/2 Litouwen Vilnius 14/6 Luxemburg - Luxemburg-stad 14/2 Noorwegen - Bergen 15/3 - Hurtigruten 14/2 - Tromsø: noorderlicht 15/6 Oostenrijk - Stiermarken 13/3 - Tannheim 15/1 Polen - Gdansk 15/4 - Wroclaw 15/6 Portugal - Lissabon 13/2 - Madeira 14/1 Spanje - Andalusië 15/1 - Jerez 14/5 - Lanzarote 14/6 - Madrid 14/3 - San Sebastian 15/5 - Toledo 15/2 Tsjechië 13/2
Turkije West-Turkije 15/6 Verenigde Staten - De Roots van de VS 14/5 - Oregon 13/3 - Philadelphia 13/4 - Zuidwesten 14/1 NEDERLAND - Amsterdam 13/6 - ROUTES Biesbosch 15/5 - Den Bosch 13/2 - Deventer 13/6; 15/6 - Drents-Friese Woud 15/6 - Groningen 13/5 - Groningen; provincie 15/5 - ROUTES Groene Hart 16/1 - ROUTES Hollandse Waterlinie 14/1 - Leiden 13/4 - Maastricht 13/3; 15/4 - Nijmegen 14/1 - Noord-Brabant 16/1 - Noord-Holland 15/6 - ROUTES NoordLimburg 15/3 - ROUTES Oostvaardersplassen 14/2 - ROUTES Rijk van Nijmegen 15/4 - Terschelling 15/3 - ROUTES Twente 13/4 - Utrecht; provincie 15/3 - Utrecht; stad 14/3 - Wadlopen 15/4 - Zeeland 15/2; 15/4
Sint- Petersburg EN VERDER BRETAGNE + LOIRE + WENEN + HARZ + CANTABRIË + DIJON + PIËMONT + ZAKYNTHOS + DOURO + ÖLAND EN NOG VEEL MEER
De Reisgids verschijnt 6x per jaar Reisgids Pocket | 2016
43
50% korting
Een abonnement op de Reisgids is tijdelijk extra voordelig
6x Reisgids nu slechts €17 consumentenbond.nl/reisgids