On line voorspellingsmodellen in het hoog- en laagwaterbeheer m
Edk vfew L Ë lE jj D M ÍDÚÚ ÛÛÛ, C i- jr . iij- i IriÙ EumTtfp* Chschara« &nT3A]
U f#
[rri“/A J
i l ' i« i ■ n r n - r » - . - *
0 0 TOO
12:00
OOOO
i l
i i i i
i i i i i p f i i i
12 00
i p p i i i
00 OD 05-01
» p * r ] * ■ p m
1200
i
< i ■
0000 05-05
i
■ ■ ■ r
i
| ■
1200
ínhoud
1
2
3
4
5
6
7
De ta k e n van het HIC / 2 1.1
Eén k e n n is - en in f o r m a t i e c e n t r u m v o o r d e b e v a arb a re w a t e r lo p e n / 2
1.2
W e t e n s c h a p p e lijk e o n d e r s t e u n in g van de w a t e r b e h e e r s p la n n e n / 2
1.3
W e t e n s c h a p p e lijk e o n d e r s t e u n in g van het z o e t w a t e r b e h e e r / 2
1.4
D a g e lijk s e h y d ro lo g is c h e v o o r s p e llin g e n / 2
En het ble ef reg e n e n ... / 3 2.1
W a t e r o v e r la s t in V la a n d e re n / 3
2.2
Van b e s c h e r m i n g t e g e n w a t e r n a a r b e s c h e r m i n g t e g e n s c h a d e / 4
2.3
O v e r s t r o m in g e n zien a a n k o m e n / 5
2.4
H e t p e r m a n e n t ie s y s t e e m van het HIC: k o r t op de bai / 6
L a a g w a t e r : p ro b le e m va n nu en m o r g e n / 7 3.1
W a te rte k o rtin V la a n d e re n / 7
3.2
N a a r e e n u n if o r m e a a n p a k v o o r V l a a n d e r e n / 8
M o d e lle n , o n m is b a r e to o ls v o o r h e t w a t e r b e h e e r / 10 4.1
M o d e lle n in het w a t e r b e h e e r / 10
4.2
De k r a c h t v a n een m o d e l / 11
4-3
H y d ro lo g ie en h y d ra u lic a : een k ijk op w a t e r l a s t / 12
4.4
N u m e r i e k e m o d e lle n v o o r d e V la a m s e w a t e r lo p e n / 13
4-5
M o d e lle n en la a g w a t e r / 13
Van s t u d i e m o d e l n a a r v o o r s p e l l i n g s m o d e l / 14 5.1
Van s p o ra d is c h n a a r c o n t in u / 14
5.2
Gegevens: alle beetjes h e lp e n / 15
5.3
M o d e lle n b e r e k e n e n v e rle d e n , heden e n t o e k o m s t / 16
5.4
K l a a r ? S t a r t ! / 16
Een b r u i k b a a r e n a c t u e e l m o d e l, geen s in e c u re / 17 6.1
R e s u lta te n in t e r p r e t e r e n / 17
6.2
B ij s tu re n , een p e r m a n e n t g e b e u r e n / 18
Van de th e o r ie t e r u g n a a r de p r a k t ijk : v o o r s p e llin g e n g e b u ik e n / 19 7.1
Van v o o r s p e llin g e n n a a r h o o g w a t e r b e r ic h t g e v in g / 19
7.2
De m o d e lle n en hun g e b r u ik e r s / 20
7.3
W e lk e info en w a a r ? / 20 Foto c o v e r: O v e r s tro m in g e n la n g s d e G e m e e n s c h a p p e lijk e M a a s te U ik h o v e n , f e b r u a r i 1 9 8 4 .
Woord vooraf De laatste 10 ja a r werd Vlaanderen regelmatig geteisterd door een teveel aan water. Beelden van overstroomde weilanden, brandweerlui die kelders leegpompen of huizen w aar w ater in staat, liggen nog vers in het geheugen. Paradoxaal genoeg duiken ook nu en dan problemen op m et laagw ater en verdroging.
D o o r een
c o m b in a t ie van
m aa t
reg e le n w ille n de w a t e r b e h e e r d e r s de s c h a d e d o o r o v e rs t r o m in g e n in de
to e k o m s t
in
g ro t e
m ate
in p e rk e n . Toch zijn niet alle risico's u it
te
s lu ite n .
In
u itz o n d e rlijk e
w e e r s o m s t a n d i g h e d e n kan e r v o o r b e p a a ld e
g e b ie d e n
s tro m in g s g e v a a r
to c h
over-
d r e ig e n .
Voor
deze g e bie den is het van bela ng dat er
perm anent
in fo rm a tie
b e s c h ik b a a r is ov e r w a t e r s t a n d e n en deb ie te n en is e r ook b ehoefte aan
een
goed
fu n ction e re n d
w a a r s c h u w i n g s - en a la r m s y s t e e m . M e e tp o s t in de D e n d e r t e O v e r b o e la r e ,
H e t o p m a k e n van v e r w a c h t i n g e n va n w a t e r p e i l e n en d e b ie te n in de V la a m s e
b e v a a r b a re w a t e r l o p e n
is een t a a k v a n
het
H y d r o lo g is c h
I n f o r m a t i e c e n t r u m (HIC], d a t d e e l u i t m a a k t va n h e t W a t e r b o u w k u n d i g L a b o ra to riu m .
H e t HIC m a a k t
g e b r u i k va n a c c u r a t e v o o r s p e l l i n g s -
m o d e l l e n die gevoed w o r d e n m e t de m e e s t r e c e n t e m e t in g e n va n de V la a m s e
rivie re n ,
gegevens
van
de
c o lle g a
riv ie rb e h e e rd e rs
u it
W a llo n ië , F r a n k r i j k en N e d e r la n d en m e t e o r o lo g i s c h e v o o r s p e llin g e n . Op die m a n i e r v o o r s p e l t h e t HIC d a g e l ijk s w a t e r p e i l e n en d e b ie te n v o o r de e e rs te 48 u re n . Deze g e g e v e n s w o r d e n g e b r u i k t d o o r de lo k a le w a t e r l o o p b e h e e r d e r s en in g e va l v a n d r e ig e n d e w a t e r o v e r l a s t v e r w e r k t t o t h o o g w a t e r b e r i c h t e n die h e t HIC b e z o rg t a an de c r is is c e n t r a . Deze
brochure
neemt
u
mee
a ch ter
de
sch e rm e n
van
de
v o o r s p e l l m g s m o d e l l e n . V o o r m e e r in f o r m a t i e k u n t u t e r e c h t in onze a n d e r e b ro c h u r e s of bij h e t HIC z e lf (zie c o n t a c t g e g e v e n s a c h t e r a a n in de b ro c h u r e ). W ij w e n s e n u v e e l le e sp le zie r.
1 Voor speUing smodellen bij het HIC
w in t e r 2 0 0 2 - 2 0 0 3 .
1.
Detakenvan het HIC
Het Hydrologisch Informatiecentrum (HICl is een onderzoeksgroep van het Waterbouwkundig Laboratorium die wetenschappelijke ondersteuning biedt voor het waterpeilbeheer van de Vlaamse bevaarbare waterlopen. Daarvoor w erkt het HIC actief samen m et de eigenlijke beheerders van die waterlopen en met andere instellingen die zich met het Vlaamse grond- en oppervlaktewater bezighouden.
1.1.
Eén kennis- en informatiecentrum voor de bevaarbare waterlopen He t HIC c e n t r a l i s e e r t a lle t ijd g e b o n d e n g e g e v e n s die v a n b e la n g zijn v o o r de V la a m s e b e v a a r b a re w a t e r l o p e n in één d a t a b a n k : HYDRA. Het o n t w i k k e l t m o d e lle n die h e t a f s t r o m i n g s g e d r a g van de b e v a a r b a re w a te rlo p e n
kunnen
sim u le re n ,
h o u d t zich
op
de
h o o g te v a n
de
in t e r n a t i o n a l e e v o lu t ie s op h e t g e b ie d va n h y d ro lo g ie en le v e rt aan alle b e l a n g s t e lle n d e n h y d ro lo g is c h e s t u d ie s en b e h e e r s a d v ie s . K o r t o m : het
HIC
is
het
ce n tra le
k e n n is -
en
in fo rm a tie c e n tru m
voor
w a t e r p e i l b e h e e r op de V la a m s e b e v a a r b a re w a t e r l o p e n .
1.2.
Wetenschappelijke ondersteuning van de waterbeheersplannen O v e r s t r o m in g e n k u n n e n n ie t w o r d e n t e g e n g e h o u d e n , w e l b e h e e r s t. He t HIC o n t w i k k e l d e v o o r h e e l V l a a n d e r e n een m e t h o d o lo g ie die de o v e r s t r o m i n g s k a n s en de b ijg a a n d e s c h a d e in k a a r t b re n g t. Op basis daarvan
kan
het
b e le id
e en
e c o n o m is c h
en
m a a ts c h a p p e lijk
a a n v a a r d b a r e v e ili g h e i d s p o l i t i e k u i t w e r k e n : w e l k e g e b ie d e n m o e t e n m axim a a l worden
bescherm d
tegen
o v e rs tro m in g ?
En
in w e l k e
g e b ie d e n zijn o v e r s t r o m i n g e n m i n d e r s c h a d e l i j k of ju i s t h e ilz a a m ?
1.3 .
Wetenschappelijke ondersteuning van het zoetwaterbeheer A is h e t d e b ie t op onze b e v a a r b a re w a t e r l o p e n t i j d e l i j k te s t e r k daalt, kan d a t d ir e c t e g e v o lg e n h e b b e n v o o r de d r i n k w a t e r v o o r z i e n i n g , de s c h e e p v a a r t , de n a t u u r of de b e s c h ik b a a r h e id va n p r o c e s w a t e r v o o r l a n d b o u w en in d u s t r ie .
Het
HIC o n t w i k k e l d e v o o r de b e v a a r b a re
w a t e r l o p e n in V l a a n d e r e n een m e t h o d o lo g ie o m h e t w a t e r in d ro g e p e rio d e s
zo
e ffic ië n t
m o g e lijk
te
g e b ru ik e n
en w a a r
m o g e lijk
w a t e r t e k o r t e n te v o o r k o m e n .
1.4 .
Dagelijkse hydrologische voorspellingen He t HIC le v e rt in c r is i s s i t u a t i e s t o t v i j f m a a l d a a g s v o o r s p e l l i n g e n van de v e r w a c h t e
w aterstanden
en
d e b ie te n
en
g e e ft
bij
d r e ig e n d e
w a t e r o v e r l a s t de p la a t s e n aan w a a r de nood h e t h o o g s t is. Zo k u n n e n de w a t e r b e h e e r d e r s en c r is is c e n t r a g e r ic h t e m a a t r e g e l e n n e m e n .
2 Voor spelUng smodellen bij het HIC
2.
En het bleef regenen...
De laatste jaren kreeg Vlaanderen geregeld te maken m et wateroverlast. Vaker dan ooit tevoren, zo lijkt het wel. Toch zijn overstromingen een natuurlijk verschijnsel en van alle tijden. Het heeft dan ook weinig zin overstromingen tot elke prijs te willen vermijden. Wel kunnen we proberen om de schade die overstromingen aanrichten tot een minimum te beperken. Om m eer inzicht te krijgen in het complexe gedrag van waterlopen, doet het moderne waterbeheer een beroep op wiskundige modellen.
2.1.
Wateroverlast in Vlaanderen O v e r s t r o m in g e n en w a t e r o v e r l a s t v o r m e n een o n d e r w e r p d a t w e l l i c h t a lt ijd a c t u e e l z a l blijv e n . I e d e r e e n h e r i n n e r t zich de o v e r s t r o m i n g e n in h e t I J z e r- en M a a s g e b ie d t ijd e n s de w i n t e r v a n 1993-1994 en 19 9 4 - 1995S p e c t a c u la ir e
n e e r s la g b u ie n z o r g d e n in de n a z o m e r va n 1998 v o o r
zware o v e rs tro m in g e n
in h e t N e t e - en D e m e r s t r o o m g e b i e d ;
in het
n a ja a r van 1999 k w a m e n g ro te d e le n v a n de L e ie - en de D e n d e r s t r e e k o n d e r w a t e r te s ta a n . Ook t ijd e n s de ja a r w i s s e l i n g 2 0 0 2 -2 0 0 3 h a a ld e de w a t e r o v e r l a s t op d iv e rs e p la a t s e n in V la a n d e r e n w e e r het n ie u w s . O v e rs tro m in g e n
z ijn
e en
n a tu u rlijk
fe n o m e e n .
Onder
w e e r s o m s t a n d i g h e d e n h e b b e n r iv ie re n i m m e r s r u i m t e
e xtrem e
D ijk d o o r b r a a k te M o e r z e k e , 1 9 7 6 .
nodig o m de
o v e r m a a t aan n e e r s la g k w ijt te r a k e n . Dat de s c h a d e l ijk e g e v o lg e n van o v e r s t r o m i n g e n s i g n if ic a n t zijn, is een u i t g e m a a k t e zaak. Eén van de re d e n e n is de d ic h t e b e b o u w i n g in V la a n d e r e n , o o k m e e r en m e e r in de n a b ije o m g e v in g van de r iv ie re n . V e r d e r w o r d e n e r o o k v e r a n d e r i n g e n in h e t w e e r p a t r o o n v o o r onze s treken v erw acht. n e e rs la g
w ijzig e n ,
Zo zal de en w o r d t
h o e v e e lh e id ook
e en
en de
stijg in g
i n t e n s it e i t van van
de
de
zeesp ie ge l
v e r w a c h t . S o m m i g e o n d e r z o e k e r s v o o r s p e l l e n z e lfs d a t de z e e s p ie g e l o v e r h o n d e r d j a a r m e t 60 c e n t i m e t e r g e s t e g e n z a l zijn.
3 V oorspe llings m od elle n bij het HIC
(> •!<
2.2.
Van bescherming tegen water naar bescherming tegen schade Tot v o o r k o r t w e r d de s t r ijd te g e n w a t e r o v e r l a s t g e v o erd v a n u it de o v e r w e g in g d a t zo w e in ig m o g e l i j k land m o c h t o v e r s t r o m e n . D a a ro m w e r d e n e r hoge d ijk e n g e b o u w d , lie f s t zo d ic h t m o g e l i j k bij de rivier. V l a a n d e r e n en N e d e r la n d w a r e n op d a t v l a k een v o o r b e e ld v o o r alle w a t e r r i j k e la n d e n . N ie u w e o n t w i k k e l i n g e n in h e t w a t e r b e h e e r z o rg e n v o o r een a n d e r e , n a t u u r l i j k e r e k ijk op w a t e r l a s t . H e t u it g a n g s p u n t is d a t o v e r s t r o m i n g e n e ig en zijn aan de n a t u u r en a lt ijd z u lle n b lijven v o o r k o m e n . O v e r s t r o m in g e n w o r d e n d a a r o m n ie t m e e r t o t e lk e p rijs b e s t re d e n . H e t m i n i m a l i s e r e n v a n de s c h a d e s t a a t v o o ro p . Deze aan pak is o o k v a n u it m a a t s c h a p p e lijk e re d e n e n in g e g e v e n : 100 % b e s c h e r m in g tegen
D ijk h e r s t e l R u is b ro e k , ja n u a r i 1 9 7 6 .
o v e rs tro m in g e n
is
m a a ts c h a p p e lijk
i m m e r s n ie t v e r a n t w o o r d . De s c h a d e die o v e r s t r o m i n g e n
en
e c o n o m is c h
a a n rich te n ,
b lijk t
g e z ie n in vele
g e b ie d e n e e r d e r b e p e r k t te zijn. In n a t u u r g e b ie d e n k u n n e n o v e rs tro m in g e n d ic h t b e v o lk t e
z e lf s
g e b ie d e n
p o s it ie v e m oeten
e ffe c te n
hebben.
o ve rstro m in g e n
In
dan w e e r
a b s o l u u t w o r d e n v e r m e d e n . O v e r s t r o m in g e n m o e t e n in de to e k o m s t
dus
zo
g e c o n tro le e rd
m o g e lijk
gebeuren,
op
p la a t s e n w a a r de s c h a d e m i n i m a a l is. In de g e b ie d e n b o v e n s t r o o m s w o r d t h e t p r o b le e m a an de bro n a a n g e p a k t d o o r o v e r t o llig w a t e r zo ve e l m o g e l i j k t e r p la a ts e v a s t te
houden.
k le in s c h a lig e ve rhogen Langsheen b u ffe rin g
van
r iv ie r e n de
o ve rstro m in g e n w a te r
de
worden
van
regenw ater,
h e rw a a rd e re n
van
g r a c h t e n , . . .] .
zoeken
we
b o v e n d ie n
naar
e x tra
o v e rs tro m in g s g e b ie d e n .
a f g e le id
schade
tegen
a anpak ve rg t vo o ra l
(a fko p p e le n
n a tu u rlijk e
m in ste
b e s c h e rm in g
b ro n g e ric h te
in filtra tie ,
de in
De ze
m a a tre g ele n
n a a r g e b ie d e n
b erokken t.
w a te ro v e rla s t,
O ok de z o a ls
waar
De het
b ij k o m e n d e
w a ch tb ekke n s,
s lu iz e n en p o m p s t a t io n s , w o r d t a f g e s t e m d op de s ch a d e .
Het Veiligheidsniveau Vlaanderen In het verleden werden maatregelen tegen wateroverlast, zoals een hogere bedijking, vooral door de ervaring en de gevolgen van recente overstromingen ingegeven. Iedere waterbeheerder nam op basis van eigen inzichten maatregelen w aar de nood het hoogst was. In Vlaanderen zijn daardoor bepaalde gebieden beter beschermd tegen over stromingen dan andere. Vooral die gebieden die recent door de overstromingen geteisterd werden,
kregen
immers
m eer
aandacht. Het HIC heeft voor alle gebieden langs de bevaarbare waterlopen in Vlaanderen overstromingskaarten ontwikkeld en de bijho rende schade voor de gebieden berekend. Op basis van deze informatie worden overstromingsrisicokaarten opgesteld. Deze geven een combinatie w eer van de kans dat een overstroming zich voordoet en de schade die ermee gepaard gaat. Op basis van deze
kaarten
kunnen
de
beleidsverantwoordelijken
voor
Vlaanderen een maatschappelijk verantwoorde bescherming R is ic o k a a rt va n de D e n d e r t e r h o o g t e v a n h e t D e n d e r b e lle b r o e k , o p g e m a a k t d o o r U G e n t in s a m e n w e r k in g m e t h e t H IC .
van heel Vlaanderen tegen wateroverlast nastreven en w aterbeheersplannen uitwerken. Het Veiligheidsniveau Vlaanderen vormt dan een solide
basis om de verdere aanpak en
maatregelen uit te stippelen.
4 VoorspelUng smode llen bij het HIC
2.3 .
Overstromingen zien aankomen H y d ro lo g is c h e m e tin g e n in V la a n d e r e n .
EU ■A
Neerslag
O
D ebiet & w a te rs ta n d
W aterstand
.t
rf-ï
V
O m o v e r s t r o m i n g e n te zie n a a n k o m e n of te v o o r s p e lle n , zijn g e g ev e n s u it h e t v e r l e d e n h e e l n u ttig . D o o r s t a t is t is c h e a n a ly s e s op h is t o r is c h e
QC
De HYDRA-databank op het web
tijd r e e k s e n k u n n e n w e e v o lu tie s va n w a t e r s t a n d e n en d e b ie te n in de loop va n de tijd z i c h t b a a r m a k e n . Om zo de ris ic o 's op een m in of m e e r b e t r o u w b a r e m a n i e r in te s c h a t t e n is e c h t e r o m s t a t is t is c h e r e d e n e n een g ro te h o e v e e lh e id g e g e v e n s nodig . Onze v o o r r a a d a an g e g e v e n s uit het ve rled e n
is v r ij b e p e r k t . De c o n t in u e
w a te rsta n d e n sp o ra d is c h
r e g is t r a t ie op p a p ie r van
en d e b ie te n d a t e e r t van 1967. V o o r h e e n w e r d
g em eten
en
b ijv o o rb e e ld
de
w a te rsta n d
eerder
h a n d m a tig
g e n o t e e r d . De t e c h n i e k e n v o o r h e t m e t e n en r e g is t r e r e n van w a t e r s t a n d e n en d e b ie te n op w a t e r l o p e n ( l i m n i m e t r i e ) zijn de la a t s t e vijftig j a a r s t e r k g e ë v o lu e e r d ; van een m e e r r e c e n t v e r l e d e n zijn e r d u s a l h e e l w a t m e e r g e g e v e n s d ig it a a l b e s c h ik b a a r. Vandaag re g is tre e rt het lim n im e tr is c h
H Y D R A op h e t w e b .
m e e t n e t va n h e t HIC w a t e r
s t a n d e n en d e b ie te n op m e e r dan 100 g oed u i t g e r u s t e m e e t s t a t i o n s op
Het HIC verzamelt alle hydro
de b e v a a r b a re w a t e r l o p e n in V la a n d e r e n . Dit m e e t n e t w o r d t c o n tin u
logische
o n d e r h o u d e n , v e r d e r u itg e b r e id en g e a u t o m a t is e e r d . H e t HIC v e r z o r g t
de bevaarbare waterlopen in
o o k de o p e r a t io n e le w e r k i n g en de k w a l i t e i t s c o n t r o l e van h e t m e e t n e t
Vlaanderen van belang zijn in
van
één databank: HYDRA.
de
o nbevaarbare
w a te rlo p e n
van
e e rste
c a te g o rie
(A M I N A L ,
gegevens
HYDRA
m e t t e l e t r a n s m i s s i e : een c e n t r a le m o d u le b e lt de s t a t io n s e lk e v ijf t ie n
geraadpleegd
p e rm a n e n t in
m i n u t e n op o m de data op te ha le n . Een h y d ro lo o g van h e t HIC b e k ijk t
h ttp-.//hydra. Lin. Vlaanderen, be.
contact m e t de
d a g e l ijk s de g r a f ie k e n va n de w a t e r p e i l e n en d e b ie te n die e lk e m e e t p o s t
Deze
h e e ft d o o rg e s e in d .
krachtig
databank staat
m eetposten op h e tte r re in .
door
voor
a f d e l in g W a te r). De m e e s t e m e e t s t a t io n s zijn t e g e n w o o r d ig u i t g e r u s t De HYDRA-
kan
die
iedereen
worden
databank
is
ook
via een
gebruiksinstrument
H e t HIC b e s c h ik t o o k o v e r
voor de medewerkers van het
een u it g e b r e id e g e g e v e n s -
HIC zelf.
b ib lio th e e k ,
de
HYDRA-
Professionele gebruikers kun
a lle
nen (maximum en minimum)
r e le v a n te g e g e ve n s o v e r de
waterstanden, debieten, neer-
be va arb a re
slaggegevens, coördinaten van
d atabank,
w orden
w a a rin
w a te rlo p e n
be w a a rd :
w a te r
de meetstations, Qh-krommes
m aar
(waarmee uit de waterstand het
o o k data o v e r de g e tijd e n ,
debiet kan worden afgeleid) en
o v e r de n e e rs la g , g e g e ve n s
metadata over het meetstation
p e ile n
over
en
d e b ie te n ,
s t u w e n ,. . .
Via
een
(meetmethode,
geschiedenis
m o d u le op h e t in t e r n e t zijn
van het meetstation,...) opvra
deze
gen. Voor deze en andere vragen
gegevens
s c h ik b a a r v o o r
ook het
be g ro t e
p u b lie k .
5 Voo rs pellin gsm ode lle n bij het HIC
kunnen
ze
ook
hicfdvlaanderen.be.
terecht
bij
2.4 .
Het permanentiesysteem van het HIC: kort op de bai In
u itz o n d e rlijk e
m e te o ro lo g is c h e
o m s ta n d ig h e d e n
kan
er
voor
b e p a a ld e lo c a tie s of g e b ie d e n o v e r s t r o m i n g s g e v a a r d re ig e n . V o o r deze g e b ie d e n is h e t van b e la n g d a t e r p e r m a n e n t in f o r m a t i e b e s c h i k b a a r is o v e r de te v e r w a c h t e n e v o lu tie s . O m deze b e h o e fte in te v u lle n h e e ft het HIC dan
ook
een
p e rm a n e ntie s y s te e m
u it g e b o u w d .
B e w o n e r s van
ris ic o g e b ie d e n w i l l e n i m m e r s t ijd ig w e t e n of e r o p n i e u w d re ig in g is. H u lp d ie n s te n v o o rzorgen
V e rs p r e id in g v a n een
m oe te n
te
nemen,
e va c u e re n .
h o o g w a te r b e r ic h t via in te r n e t.
In '■
4
S
\
£
o m s ta n d ig h e d e n v o o r z ie n v o o r
is
het
er
een
u itv o e re n
van de c o n t r o le t a k e n . Om o n r u s t w e k k e n d e
•
1 *
r*
É
i
4
n o rm a le
pe rm a n e ntie
s it u a t ie s tijd ig te h e r k e n n e n , w e r d e n d o o r de t e r r e i n b e h e r e n d e a la rm p e ile n w a a k p e ile n
in s t a n t i e s w a a k -
v a stg eleg d . b e re ik t,
w a a k z a a m h e id :
Eens
en de
is e r een v e r h o o g d e
de
to e stan d
w ordt
m e e r m a a l s p e r dag o p g e v o lg d en d rie m a a l per
d ag
w ordt
een
h o o g w a te rb e ric h t
o p g e m a a k t . B e r e i k t h e t w a t e r in een r iv ie r het
a la rm p e il,
dan
v o o rs p e llin g s c e n tru m d o o r lo p e n d
w ordt
het
het
HIC
van
bem and. Het c e n tru m
is dan
v o o r t d u r e n d in c o m m u n i c a t i e m e t h e t KMI en
er
w orden
ook
v o o rs p e llin g e n .
■■
.
-
. JT-li - - 1
....1 :■■■
-i
—
' l - j ...... 1 * "
■
r
—
lliî-i-"
il“
.
.
.
.
. -
N e d e rla n d ,
/
fre g u e n tie
■i i J v *
■- 1
W a llo n ië van
m e tin g e n
u itg e w is s e ld de
en
en met
F ra n k rijk .
De
h o o g w a te rb e ric h te n
w o r d t dan o p g e t r o k k e n t o t v ijf m a a l p e r dag. De in f o r m a t i e die via h e t m e e t n e t b e s c h i k b a a r is, w o r d t s a m e n m e t de w e e r s v o o r s p e l l i n g e n ( n e e r s la g , w in d ] g e b r u i k t o m v e r w a c h t i n g e n op te m aken
voor
de w a t e r s t a n d e n
v e rw a c h tin g e n
w orden
en
opgem aakt
d e b ie te n door
een
in
de
riv ie re n .
h y d r o lo o g ,
die
Deze een
d ie p g a a n d e k e n n is h e e ft va n h e t a fv o e r g e d r a g van de V la a m s e r iv ie re n . He t HIC s t u u r t deze v e r w a c h t i n g e n d o o r n a a r h e t RIS (Riv er I n f o r m a t io n S e rvic e s). H e t RIS f u n g e e r t a is i n f o r m a t i e - en c o m m u n i c a t i e c e n t r u m bij w a t e r o v e r l a s t : ze i n f o r m e r e n a lle n o d ig e d ie n s t e n z o a ls de b r a n d w e e r , de c ivie le b e s c h e r m i n g en de b u r g e m e e s t e r s of p r o v in c ie g o u v e r n e u r s . Ook h e t C r is i s c e n t r u m van
h e t M in is t e r ie va n
B in n e n la n d s e Z ake n
w o r d t op de h o o g te g e b r a c h t en z o r g t bij e x t r e m e c r is is s e n v o o r de c o ö rd in a tie , in f o r m a t i e v e r z a m e l i n g en g e g e v e n s v e r s p r e id in g n a a r de b e v o lk in g . Deze h o o g w a t e r b e r i c h t e n zijn in p e rio d e s van d r e ig e n d e w a t e r o v e r l a s t ook
b e s c h ik b a a r
op
de
[h ttp ://h y d r a . Un. vía a nd e re n . b e ).
6 VoorspelUng smode llen bij het HIC
w e b p a gina
van
het
HIC
3.
Laagwater: probleem van nu en morgen
Ondanks ons natte weer steekt in Vlaanderen het probleem van lage waterafvoeren nu en dan de kop op. De Gemeenschappelijke Maas tussen Vlaanderen en Nederland, het Albertkanaal en de Kempische Kanalen zijn de plaatsen bij uitstek w aar zich tijdens droge periodes problemen met laagw ater voordoen. M aar ook in andere rivieren, zoals de Leie en de Bovenschelde, zijn de gevolgen van een lange droge periode voelbaar. Laagwater brengt duidelijk gevolgen m et zich mee voor de scheepvaart, m aar ook voor de natuur, de industrie en de landbouw. Het is dan ook logisch dat de waterbeheerders de zorg voor een optimaal beleid en beheer bij laagw ater op zich nemen.
Laagw ater en verdroging in Vlaanderen, een reëel fenomeen Sinds
eeuwen
kampen
Vlaanderen
en
Nederland periodiek met een teveelaan water. De menselijke ingrepen concentreerden zich dan ook volop op de snelle afvoer van dit overtollige werden
3.1.
w ater
naar
rechtgetrokken
zee.
Waterlopen
en
verdiept,
afvoerkanalen werden aangelegd, schorren
Watertekort in Vlaanderen
volledig bedijkt en ingepolderd. Samen met de verregaande verharding verhinderen deze
L a a g w a t e r is in V l a a n d e r e n g een z e ld z a a m h e id . T ijd e n s e x t r e e m d ro g e
ingrepen dat het regenwater in de bodem
j a r e n - v o o r a l op h e t e in d e van een d ro g e z o m e r en in h e t n a ja a r -
dringt en zorgen ze ervoor dat ook niet-
b e r e ik t h e t w a t e r in h e e l w a t V la a m s e
r iv ie re n v e r o n t r u s t e n d
overtollig w ater wordt afgevoerd naar zee. De
p e ile n .
de
Droge
w arm e
zom ers
pu tten
w a te rvo o rra a d
in
lage het
s t r o o m g e b i e d en de g r o n d w a t e r r e s e r v o i r s uit. Z e k e r a is de a a n v u l lin g
laatste decennia ging bovendien het verbruik van w ater snel omhoog.
van h e t g r o n d w a t e r g e d u r e n d e de v o r i g e w i n t e r b e p e r k t w a s , kan dit
Problemen
e r n s t ig e w a t e r t e k o r t e n v e r o o r z a k e n .
rivieren en verdroging in de valleien zijn
met laagwater in een aantal
bevare n
hiervan het gevolg. Ais het w aterpeil van onze
v a a r r o u t e s , m a a r le ve re n o o k w a t e r aan t a i van g e b r u i k e r s : in d u s t r ie ,
bevaarbare waterlopen te sterk zakt, kan dat
V e e l V la a m s e
b e v a a r b a re w a t e r l o p e n
zijn
n ie t a lle e n
druk
d r i n k w a t e r p r o d u c t i e , la n d b o u w ,... Een h o e v e e lh e id w a t e r v e r d w i j n t d o o r
directe
v e rd a m p in g .
gevolgen
hebben voor de drink
h o e v e e lh e id
watervoorziening, de scheepvaart, de natuur
s c h u t w a t e r n odig o m de s c h e p e n te v e r s c h u t t e n . B o v e n d ie n i s e r o p e e n
of de beschikbaarheid van proceswater voor
a a n t a l p la a t s e n o o k een d e b ie t n odig v o o r h e t t e r u g d r i n g e n va n zo u t
landbouw
w a t e r. Tot s lo t is w a t e r n odig v o o r r e c r e a t ie en v o o r h e t d o o r s p o e le n van
laagwaterstand gaat bovendien gepaard met
lo zin g e n .
lagere grondwaterstanden in de vallei. En een
V o o r een a a n t a l p la a t s e n h e e ft V l a a n d e r e n m e t N e d e r la n d een v e r d r a g
periode van laagwater kan ook gevolgen
g e s lo t e n w a a r m e e
hebben voorde waterkwaliteit. In periodes van
a fvoeren
Ook
w ordt
is
er
bij
s lu iz e n
de v e r d e lin g g e re g e ld .
e en
a a n z ie n lijk e
of t o e v o e r van w a t e r t ijd e n s
Z u lk e
verd ra g e n
bestaan
voor
lage de
G e m e e n s c h a p p e lij k e M aa s en v o o r h e t K a n a a l G e n t - T e r n e u z e n en zijn
lage
en
afvoer
industrie.
zal
de
Een
langdurige
concentratie
aan
vervuilende stoffen in de rivier veel groter zijn
s t e r k b e p a le n d v o o r de b e s c h ik b a a r h e id van w a t e r in V la a n d e r e n .
dan in periodes van hoge afvoer. Door een
L a a g w a t e r is dus w e l d e g e l ijk een n ie t te v e r w a a r l o z e n p r o b le e m v o o r
verslechtering van de waterkwaliteit daalt de
V la a n d e r e n .
hoeveelheid kunnen R e c r e a tie a a n d e S p a a n je r d in O p h o re n .
bruikbaar water.
industrie,
waterproductie
landbouw
hiervan
Op termijn en
drink
gevolgen
onder
vinden. Op de bevaarbare waterlopen stelt zich bovendien het probleem van de belemmering van de scheepvaart en het gevaar op de zoutwaterindringing ter hoogte van overgangen van zout naar zoet w ater (bijvoorbeeld ter hoogte van de monding van het Albert kanaal in de Antwerpse havendokken).
7 V oor spe llings m od e lle n bij het HIC
3.2.
Naar een uniforme aanpakvoor Vlaanderen
G e m e e n s c h a p p e lijk e M a a s t e M a a s e ik , z o m e r 2 0 0 3 .
D o o r w a a r m o g e l i j k w a t e r t e k o r t e n te v o o r k o m e n en h e t b e s c h ik b a r e w a t e r in la a g w a t e r p e r i o d e s zo r a t i o n e e l m o g e l i j k te g e b r u ik e n , k u n n e n w e de e c o lo g is c h e en e c o n o m is c h e s c h a d e van d r o o g t e s t e r k b e p e r k e n . T e g e n o v e r h o o g w a t e r h e e ft een la a g w a t e r s i t u a t i e h e t v o o r d e e l d a t ze b e t e r v o o r s p e l b a a r is en m i n d e r c o m p le x : h e t w a t e r d a a lt g e le id e lijk , z o n d e r p lo ts e p ie ke n of da le n . Een n a d e e l is d a t deze p e r io d e s v e e l l a n g e r d u r e n dan een h o o g w a t e r p e r io d e . V o o r h e t o v e rig e lo o p t de a a n p a k g e lijk m e t die van h o o g w a t e r b e s t r i j d i n g : de w a t e r b e h e e r d e r s t ijd ig w a a r s c h u w e n , te w e r k g aan v o lg e n s één m e t h o d o lo g ie v o o r alle r e le v a n te w a t e r w e g e n en de v e r s c h i l l e n d e
b e la n g e n a f w e g e n o n d e r
m e e r op basis va n een m a a t s c h a p p e lijk e d is c u s s ie en een k o s t e n b a te n a n a ly s e . Een b e w u s t l a a g w a t e r b e h e e r ka n o n d e r a n d e r e d o o r e e n b e p e r k in g van de o n t t r e k k i n g e n , b e rg in g
va n
het
een a c t ie f p e i l b e h e e r en een v e r g r o t in g va n o p p e r v la k t e w a t e r .
M o g e lij k e
m aa tre g elen
zijn
de het
h e r i n t e g r e r e n van de van n a t u r e n a tte g e b ie d e n in h e t w a t e r s y s t e e m , he t g e b r u i k v a n w a c h t b e k k e n s , h e t b e p e r k e n van de v e r l ie z e n aan de s lu iz e n en s t u w e n , h e t t e r u g p o m p e n van s c h u t w a t e r , h e t a a n s p r e k e n van d r i n k w a t e r r e s e r v e s uit s p a a r b e k k e n s in d ro g e p e r io d e s en het o p le g g e n van w a t e r b e s p a r i n g e n v o o r i n d u s t r ie , la n d b o u w en b e v o lk in g . I n d u s t r ië le lo zin g la n g s de G e m e e n s c h a p p e lijk e M a a s .
8 VoorspelUng smode llen bij het HIC
Methodologie voor laagw ater Er is een methodologie uitgewerkt om de laagwaterproblematiek in alle waterlopen w aar zich problemen voordoen op dezelfde manier aan te pakken. Per rivier is een inventaris opgemaakt van de waterstromen van en naar andere rivieren en kanalen, de bestaande verdragen met bijvoorbeeld Nederland en alle punten w aar w ater afgenomen of geloosd wordt. Vervolgens wordt met elke groep van watergebruikers bekeken w anneer zij problemen ondervinden en welke voor hen de mogelijke oplossingen zijn. Al die gegevens worden aan alle watergebruikers samen voorgelegd om uiteindelijk tot oplossingen te komen die het grootste draagvlak en het meeste effect hebben. Dat hangt ook af van het soort rivier: op weinig bevaren rivieren zal de scheepvaart uiteraard minder gewicht in de schaal werpen dan op drukke waterwegen. S ta tis tis c h e a n a ly s e van la a g w a te r d e b ie te n .
Het verwerken van al deze gegevens gebeurt volgens een algemene methodologie,
naar analogie
met de schadebepaling voor hoog
watersituaties. Net ais bij hoogwaterscenario’s kan het HIC dan via simulaties evalueren of de voorgestelde oplossingen w erkelijk haalbaar zijn en op welke manier ze het best worden uitgevoerd: heeft het echt het beoogde effect om het w ater aan een sluis stroomopwaarts w eer bij te pompen? En wanneer is het nuttig om het opgepompte debiet op een rivier te beperken? Wat zijn de kosten en de baten van deze maatregelen? l»i
i
i—
W a t e r b a la n s m o d e l A lb e r t k a n a a l en K e m p is c h e K a n a le n ,
a T g T w a“ — M--— —
il
* ÎEE
«as
V X"— - " f T — V*
*
* — rf A •— ■ ■ P — —
m o d e l o p g e m a a k t d o o r UA in s a m e n w e r k in g m e t h e t HIC.
V —
"""
i u gd i
9 V oor spe llm gsm od ellen bij het HIC
4.
Modellen, onmisbare tools voor het waterbeheer
De laatste jaren zijn krachtige computermodellen op de markt, die het afvoer- en overstromingsgedrag van de waterlopen in kaart brengen. Het HIC heeft dergelijke riviermodellen ontwikkeld voor alle bevaarbare waterlopen in Vlaanderen. Met de resultaten van deze op m aat van de rivier gesneden m odellen zoeken de waterbeheerders n a a r realistische oplossingen voor de hoog- en laagwaterknelpunten in Vlaanderen.
4.1.
Modellen in het waterbeheer M e t de o n t w i k k e l i n g va n w is k u n d i g e m o d e lle n , die h e t s t r o m i n g s g e d r a g va n de r iv ie re n n a b o o ts e n , zijn de m o g e l i j k h e d e n o m o v e r s t r o m i n g e n te v o o r s p e l l e n de la a t s t e ja r e n a a n z ie n l ijk v e r r u i m d . I n t u s s e n zijn deze c o m p u t e r m o d e l l e n u it g e g r o e id t o t o n m is b a r e h u l p m i d d e l e n v o o r het w aterbeheer. De
c o m p u te r v e rta a lt
de
b e sc h ik b are
m etin g e n
van
n e e rs la g
w a t e r s t a n d e n en d e b ie te n aan de hand va n f o r m u l e s w a a r m e e
in het
g e d ra g va n de s t r o o m g e s i m u l e e r d en b e s t u d e e r d kan w o r d e n . Dit s t e l t ons in s ta a t o m u i t s p r a k e n te d oen o v e r w a t e r s t a n d e n en d e b ie te n , o m te e v a lu e re n w e l k e f f e c t een bui m e t een z e k e re in t e n s i t e i t op het w a t e r p e i l z a l h e b b e n en w a t h e t r e s u l t a a t z a l zijn van een u it g e d a c h t e in g re e p . N a a s t de m o d e lle n zijn o o k lu c h t f o t o g r a f i e en t e le d e t e c t ie b e la n g r ijk e t o o ls v o o r de w a t e r b e h e e r d e r s . De v o o r s p e l l i n g e n va n de m o d e l l e n zijn im m e rs
maar
b e tro u w b a a r
a is
ze
gevoed
w orden
met
ju is te
b a s is g e g e v e n s z o a ls de k e n m e r k e n en a f m e t i n g e n van de w a t e r lo o p , het w in te rb e d
en
la a g g e l e g e n
de (en
o ve rstro o m b a re)
aangrenzende, dus
p o te n tie e l
g e b ie d e n .
Nauw
k e u r ig e g e g e v e n s o v e r de h o o g t e lig g in g zijn dus c r u c i a a l. S a m e n m e t h e t OC GIS V la a n d e r e n en A M I N A L A f d e lin g W a t e r lie t h e t HIC v o o r h e e l V la a n d e re n
da a ro m
een
D ig ita a l
H o o g t e m o d e l (D HM] o p m a k e n . Aan en
de
hand
van
la s e rs c a n n in g
g e d e ta ille e rd e
lu c h tfo to g r a fie w erd
h o o g te ka a rt
een van
V l a a n d e r e n o p g e m a a k t , die t o e la a t m o g e lijk e
o v e rs tro m in g s g e b ie d e n
b e t e r a f te b a ke n e n . M o d e l v a n h e t g e tijg e b ie d v a n de S c h e ld e , o p g e m a a k t d o o r IM D C , in o p d ra c h tv a n A fd e lin g Z e e s c h e ld e .
10 Voorspellingsm ode Uen bij het HIC
4.2.
De kracht van een model H y d r a u li s c h e m o d e l l e n b e s ta a n al la n g e r dan v a n d a a g . In het v e r l e d e n w erd
m e e s t a l g e w e r k t m e t g e d e t a ill e e r d e s c h a a l m o d e l l e n va n een
r iv ie r b e d : een s o o r t m a g u e t t e s die de b e d d in g van de r i v i e r w e e rg a v e n . D aarnaast
beston d e n
er
ook
al
ru d im e n ta ire
ve rsie s
va n
c o m p u te rm o d e lle n . De v e r r e g a a n d e a u t o m a t i s e r i n g va n de h y d r a u lis c h e m o d e l l e n is e c h t e r van r e c e n t e r e d a t u m . W a r e n de h y d r a u lis c h e r i v i e r m o d e l l e n t o t een a a n ta l
ja re n
g e le d e n
nog
vaak
m ag u e tte s,
dan
w orden
ze
nu
g e g e n e r e e r d d o o r k r a c h t ig e c o m p u t e r s . Die c o m p u t e r m o d e l l e n b ie d e n a is g r o o t v o o r d e e l d a t ze r e l a t ie f e e n v o u d ig aan te p a s se n zijn in v e r g e l i j k i n g m e t s c h a a l m o d e l l e n . V e r a n d e r t een r iv ie r b e d of k o m t e r e r g e n s een s t u w bij, dan v o ls t a a n een a a n t a l d a g e n t o t w e k e n w e r k o m
S c h a a lm o d e lv a n de S c h e ld e ,
h e t m o d e l aan de n ie u w e s it u a t ie aan te pa s se n. H e t is n ie t n odig de
W a te r b o u w k u n d ig L a b o r a to r iu m .
h e le
m ag u e tte
te
veranderen,
maar
a lle e n
de
c ijfe rs
in
de
o n d e r lig g e n d e d a ta b a n k . Een
h y d ra u lis c h
c o m p u te rm o d e l
h e e ft
b o v e n d ie n
v o ld o e n d e
r e k e n k r a c h t o m v e e l v e r s c h i l l e n d e s i t u a t ie s te v e r w e r k e n . B ijv o o r b e e ld w e l k e in v lo e d een p lo ts e s t o r t b u i of een s t o r m op zee h e e ft op het w a t e r p e i l in de rivier. Of hoe de r iv ie r r e a g e e r t a is e r een s t u w w o r d t b ijg e p la a t s t , of a is de a f v o e r va n een z i j r i v i e r f o r s stijg t. Ten s lo t t e k u n n e n h y d r a u lis c h e en h y d ro lo g is c h e m o d e l l e n m e t e l k a a r w o r d e n v e r b o n d e n en g a a t de m o d e l r i v i e r h e t g e d ra g va n de e c h te r iv ie r nog b e te r benaderen. O m w ille va n de f le x i b i l i t e i t en de s n e lh e id w a a r m e e r e s u lt a t e n b e k o m e n k u n n e n w o r d e n , v o r m e n c o m p u t e r m o d e l l e n een k r a c h t ig h u l p m i d d e l in het w a te rb e h e e r. o n d e r s t e u n in g
Ze
zorge n
voor
e en
schat
aan
in fo rm a tie
die
m o e t b ie d e n bij h e t m a k e n van de j u is t e k e u ze s o m
b ijv o o r b e e ld w a t e r o v e r l a s t op een w e lb e p a a ld e lo c a tie aan te p a k k e n . Dat n e e m t e c h t e r n ie t w e g d a t v o o r b e p a a ld e d e t a i ls t u d ie s de 'o u d e ' s c h a a l m o d e l l e n nog n u t t ig k u n n e n zijn.
S c h e m a va n h e tw is k u n d ig m o d e l v a n de G e m e e n s c h a p p e lijk e M a a s , m o d e l o p g e m a a k t d o o r h e t H IC .
11 V oor spe llm gsm od ellen bij het HIC
4 -3 . V e r s c h ilt u s s e n h y d ro lo g is c h e en
Hydrologie en hydraulica: een kijk op waterlast
h y d ra u lis c h e m o d e lle n .
He t h y d ro lo g is c h e m o d e l b e s c h r i j f t hoe de n e e r s la g via een n e t w e r k van grachten,
b e ke n
te re c h tk o m t. '■ '« f'lw q M n t]
en z i j s t r o m e n
R e k e n in g
h o o g te van de oevers ,
L a fc ito
h in d e rn is s e n
d u id t
en de o n d e r g r o n d
houdende
met
de a a n w e z ig e
het
de
in de w a t e r l o o p
p re c ie z e
a f m e t in g e n ,
de
c o n s t r u c t ie s en de m o g e lij k e
h y d ra u lis c h e
m odel
aan
onder
w e lk e
o m s t a n d i g h e d e n en op w e l k e p la a t s e n de r iv ie r o v e r s t r o o m t . H e t v e r b a n d t u s s e n de m e t e o r o lo g i s c h e o m s t a n d i g h e d e n en de k a n s op V * r : * d l u ' l * r o ii«
een o v e r s t r o m i n g ka n n ie t zo m a a r r e c h t lij n i g b e r e k e n d w o r d e n . Het w a te r va lt
onder vo rm
stroom gebied
en w o r d t
van door
n e e rsla g een
op
c o m p le x
de
o p p e rv la k te
n e tw e rk van
van
het
grachten,
b e e k je s en z ijlo p e n en o o k via de o n d e r g r o n d n a a r de r i v i e r a fg e v o e rd . W a n n e e r w e b ij v o o rb e e ld w i l l e n w e t e n hoe h e t w a t e r p e i l in de D e n d e r v e r a n d e r t a is ge v o lg va n een hevige bui, m o e t e n w e dus e e r s t h e t d e b ie t k e n n e n d a t e lk e z ijs t r o o m a f z o n d e r l i j k b ijd r a a g t aan h e t d e b ie t in de r iv ie r zelf. H e t is j u i s t h e t v e r b a n d tu s s e n n e e r s la g en d e b ie t v o o r de v e rsch ille nd e
zijstro m e n
d a t h e t r e s u l t a a t is va n de h y d r o lo g is c h e
b e r e k e n in g e n en d a t z a l g e b r u i k t w o r d e n o m u i t e i n d e l i j k de w a t e r s t a n d e n in de D e n d e r z e lf te g aan b e p alen . Om een j u is t e h y d ro lo g is c h e b e r e k e n in g te k u n n e n m a k e n is h e t o o k b e l a n g r i j k o m de v o o r g e s c h ie d e n i s te k e n n e n : h e e ft h e t v o o r a f v e e l g e re g e n d en is de b o d e m v e rz a d ig d , of v o l g t de n ie u w e r e g e n b u i op een lange, d ro g e p e rio d e , zo d a t een g r o o t d e e l va n de n e e r s la g in de b o d e m ka n d r i n g e n ?
Modellering stap voor stap De opbouw van de riviermodellen gebeurt in verschillende fasen. Eerst wordt een aantal meetcampagnes uitgevoerd waarmee een rivierbed bijvoorbeeld om de 50 meter gedetailleerd wordt opgemeten. Het lengteprofiel van de waterloop, de vorm van de bedding, de ligging van de oevers en dijken, de stuwen, sluizen, bruggen en het watergebruik (lozingen, onttrekkingen, ...) worden samen met een digitaal hoogtemodel van de omgeving ingevoerd in een computermodel. In een tweede fase wordt het riviermodel gevoed met de hydrologische gegevens uit de HYDRA-databank. Daar komt heel wat ijk- en controlewerkaan te pas: de waterpeilen en debieten die het model berekent, worden vergeleken met de werkelijk gemeten peilen en debieten. Zijn er verschillen, dan wordt uitgezocht waaraan die te wijten zijn en wordt het model bijgesteld zodat het de werkelijkheid zo dicht mogelijk benadert. Pas als die ijkingsfase goede resultaten geeft, kan het model effectief worden gebruikt om simulaties uit te voeren. De effecten van een ingreep op de waterstanden kunnen dan worden nagebootst en vergeleken met de situatie zonder ingreep. Op deze manier kan bijvoorbeeld geëvalueerd worden wat de invloed is van het aanleggen van een wachtbekken, het vernieuwen van een stuw of het ruimen van de rivierbedding. Daarna moet het model ook regelmatig worden onderhouden. Nieuwe sluizen en verhoogde dijken moeten worden ingebracht zodat het model de bestaande toestand IJ k in g s r e s u lta te n v a n h e t m o d e lv a n d e G e m e e n s c h a p p e lijk e M a a s .
blijft weerspiegelen. Dat geldt ook voor tijdelijke ingrepen: ais door langdurige werken een stuw buiten gebruik is, kan dat het waterpeil sterk beïnvloeden. Voor de duurvandewerkenwordtdiestuwdaninhet model gedeactiveerd.
12 V oor spe llm gsm od ellen bij het HIC
4 -4 .
Numerieke modellen voor de Vlaamse waterlopen In V l a a n d e r e n b e la n g rijk s te
z ijn
v o o r a lle
o n b eva arb a re
beva arb a re w a te rlo p e n
w a te rlo p e n g e ijk te
en v o o r de
h y d ra u lis c h e
en
h y d ro lo g is c h e m o d e l l e n b e s c h ik b a a r . De m o d e l l e n geven n ie t a lle e n de r i v i e r z e lf w e e r , m a a r o o k de h o o g te van de o m g e v in g , zo d a t d u id e lijk w o r d t t o t h o e v e r h e t w a t e r r e i k t bij e v e n tu e le o v e r s t r o m in g e n .
4.5.
Modellen en laagwater R iv ie rm o d e lle n
kunnen
ook
in g e z e t w o r d e n
om
te
e v a lu e re n
of
v o o r g e s t e ld e o p lo s s in g e n in h e t k a d e r va n l a a g w a t e r b e h e e r h a a lb a a r z ijn en op w e l k e m a n i e r ze h e t b e st w o r d e n u it g e v o e r d . A a n de h and van een m o d e l k u n n e n de w a t e r b e h e e r d e r s b ijv o o rb e e ld n a g aa n hoe de s t u r i n g va n een k u n s t w e r k h e t la a g w a t e r b e ïn v lo e d t. Hoe e v o lu e e r t het w a t e r p e i l a is e r s c h u t w a t e r w o r d t t e r u g g e p o m p t ? Is h e t z in v o l w a t e r t ijd e n s
n attere
p e r io d e s v a s t te
houden
in s p a a r b e k k e n s ?
m o d e lle n , die v o o r la a g w a t e r t o e p a s s in g e n w o r d e n
g e b r u ik t ,
Bij
de
lig t de
n a d r u k m e e r op de w a t e r b a l a n s : w e l k w a t e r g a a t e r u it h e t s y s t e e m ? W a a r k o m t e r w a t e r bij? W e lk e g e b r u i k e r s z itte n e r la n g s de r iv ie r en h o e v e e l w a t e r v r a g e n die? De r e s u lt a t e n v a n deze m o d e lle n geven een o v e r z ic h t va n de v e r s c h i l l e n d e w a t e r g e b r u i k e r s in en la n g s de riv ie r, en van de w a t e r t e k o r t e n
die ze t ijd e n s de b e r e k e n d e
p e rio d e
m oeten
o n d e r v in d e n . Na o n d e r z o e k van de e f f e c te n van de v o o r g e s t e ld e m a a t r e g e l e n op w a t e r s t a n d e n en d e b ie te n en v o o r de w a t e r g e b r u i k e r s w o r d t de k o s t e n baten
v e rh o u d in g
e rvan
berekend.
T eg e lijk
w ordt
ook
een
m a a t s c h a p p e l i j k e d is c u s s ie a a n g e g a a n . M e t deze in f o r m a t i e k u n n e n de m e e s t g e s c h ik t e m a a t r e g e l e n g e k o z e n w o r d e n . Om deze a a n p a k m e e r s l a g k r a c h t te geven, zijn s a m e n w e r k i n g
en o v e rle g
m e t de a n d e r e
s p e le r s in de w a t e r s e c t o r n o o d z a k e lijk .
LEGEND A
Kesejvdir
VL'aitrs iiftp ly W i
Disch arge C o m bine d Nudes * *
N ode Diversion
*
O ffta ke B ru n e li os
W a t e r b a la n s m o d e l A lb e r t k a n a a l en K e m p is c h e K a n a le n - d e ta il, m o d e l o p g e m a a k t d o o r U A in s a m e n w e r k in g m e t h e t H IC .
13 V oor spe llm gsm od ellen b ij het HIC
5.
Van studiemodel naar voorspellingsmodel
Recente periodes m et wateroverlast hebben de nood aan betrouwbare voorspellingen nog m aar eens duidelijk gemaakt. Voorspellingsmodellen laten toe om dagelijks, en in periodes van crisis continu, te informeren over gemeten en te verwachten waterpeilen en debieten in de bevaarbare waterlopen. Voor het uitvoeren van deze taak worden de beschikbare studiemodellen van de waterlopen omgevormd tot voorspellingsmodellen: door de modellen te koppelen aan de hydrologische databank, kunnen ze steeds met de meest recente gegevens rekenen. Voor het getijdengebied van de Schelde en voor Dender, Demer, Leie, Bovenschelde, IJzer en Maas zijn de on line voorspellingsmodellen k la a r voor gebruik.
5.1.
Van sporadisch naar continu M o m e n t e e l w o r d e n e r d rie m a a l p e r dag v e r w a c h t i n g e n o p g e m a a k t z o d ra op een m e e t s t a t i o n h e t w a a k p e i l w o r d t o v e r s c h r e d e n . Bij e rn s t ig e s itu a tie s ,
wanneer
op
één
of
m eerdere
sta tio n s
het
a la rm p e il
o v e r s c h r e d e n w o r d t , v o o r s p e l t h e t HIC t o t v i j f m a a l p e r d a g hoe hoog het w a t e r zal k o m e n op de r iv ie re n die h e t a l a r m p e i l h e b b e n b e re ik t, w e lk e p la a t s e n h e t h e t h a r d s t te v e r d u r e n z u lle n k r ijg e n en hoe de t o e s t a n d z a l e v o lu e re n . Op r iv ie re n w a a r v a n a l een o p e r a t i o n e e l v o o r s p e l l i n g s m o d e l b estaat, b e r e k e n t h e t m o d e l de v e r w a c h t e w a t e r p e i l e n en d e b ie te n v o o r een p e rio d e va n 48 uur. Die m e t h o d e is p r e c ie z e r dan een e m p i r i s c h e b e p a lin g , m a a r e v e n m in z o n d e r gevaar. Ze h a n g t i m m e r s o n d e r m e e r af van D e n d e r t e N in o v e , 4 ja n u a r i 2 0 0 3 . B r o n :W & Z , a fd e lin g B o v e n s c h e ld e .
ne e rsla g vo o rsp e llin g e n
die z e lf o o k een
b e p a a ld e
o n z e k e r h e id
h e b be n . M e t de n ie u w e on lin e m o d e lle n w o r d e n de vo o rs p e llin g e n
v o lle d ig
g e a u to m a tis e e rd
u it g e v o e r d . H e t is w e l va n b e la n g d a t ie m a n d m e t k e n n is v a n za k e n de r e s u lt a t e n a lt ijd in te rp re te e rt.
O o k a is
e r geen
waak-
of
a l a r m p e i l e n zijn b e re ik t, v o o r s p e l t h e t HIC de
wmm *
p e ile n en d e b ie te n v o o r de v o lg e n d e 48 uur. De v o o r s p e l l i n g e n w o r d e n c o n t in u g e ijk t en b ijg e s t e ld aan de h and v a n de u it e in d e l ijk e m e t in g e n . E r is o o k een k o p p e l in g v o o rz ie n m e t d e m o d e l l e n v a n d e N o o rd z e e en de ku st. Eens d it s y s t e e m goed in g e lo p e n , z u lle n de v o o r s p e l l i n g e n k u n n e n g e ra a d p le e g d w o r d e n op h ttp ://h y d ra .U n .v la a n d e re n .b e . M om enteel worden w a te rb e ric h te n , b e s c h ik b a a r
z ijn
die
ze v e r w e r k t op eens
d e ze de
in
hoog
w e b p a gina waak-
a l a r m p e i l e n in de r iv ie re n b e r e ik t w o r d e n .
14 V oorspe llings m od elle n bij het HIC
en
5.2.
Gegevens: alle beetjes helpen R e c e n te m e t in g e n zijn van c r u c i a a l b e la n g in h e t v o o r s p e llin g s p r o c e s . A ll e b e s c h ik b a r e re c e n te m e t in g e n zijn b e s c h i k b a a r via de HYDRAd a ta b a n k , die in v e r b i n d i n g s t a a t m e t v e r s c h i l l e n d e m e e t p o s t e n op het t e r r e i n die w a t e r s t a n d e n , d e b ie te n en n e e r s la g m e t e n . D aarnaast w o rd e n tin g e n
voor
a a n ge le ve rd
ook v o o rs p e llin g s re s u lta te n
n e e rsla g , door
de
w in d ,
d e b ie te n
m e te o ro lo g is c h e
en
g e b ru ikt. V e rw a c h
w a te rsta n d e n
o rg a n is a tie s
en
w orden door
de
o p w a a r t s e en a f w a a r t s e c o l l e g a - w a t e r l o o p b e h e e r d e r s . V o o r een a a n t a l lo ca tie s
w orden
ook
re s u lta te n
g e b ru ik t
van
e ig e n
voor
s p e l l i n g s m o d e l l e n . Zo w o r d e n de r e s u lt a t e n van h e t m o d e l van het g e t ijd e n g e b o n d e n d e e l van h e t S c h e ld e b e k k e n g e b r u i k t ais a f w a a r t s e rand
voor
een
a a n ta l v o o rs p e llin g s m o d e lle n
va n
m eer
o p w a a rts
g e le g e n de le n . N a a s t de a c t u a l i t e i t va n de g e gevens, is o o k hun ju i s t h e i d va n be la n g. H oe
a c c u ra te r
de
gegevens,
hoe
be tro u w b a a rd e r
im m e rs
de
v o o r s p e llin g . D e v o o r s p e llin g s m o d e lle n v a n d a a g . P» Ç# |P-
— H
ö - V •
&
■
im*
*
i T B »
- 1—
7#
*
tí *
’
v'
j] * *
T 3
“ I OAtJ
m f ihm
m-
H F-.P*—«
Gegevens met internationale allure Het HIC gebruikt voor de voorspellingen niet alleen eigen metingen. Ook metingen van waterstanden, debieten, neerslag, windsnelheid en windrichting van andere bronnen kunnen zeer nuttige informatie opleveren. Zowel van Vlaamse gegevensleveranciers, m aar ook van Belgische (Koninklijk Meteorologisch Instituut), Waalse, Nederlandse en in de toekomst ook Franse en Britse organisaties worden gegevens verzameld. De
neerslagverwachtingen O v e rz ic h t va n d e g e g e v e n s b ro n n e n
worden twee keer per dag door het
KMI
geleverd.
vo o r HYDRA.
Deze
verwachtingen zijn de resultaten van
een
meteovoorspellings-
model. Voor gans België worden met
dit
model
berekeningen
Niet tijgebonden. Bevaarbaar
HYDRA
gemaakt voor punten, die met
ZeescheldeBekken
een tussenafstand van 7 km uit elkaar liggen. Bij elke voor spelling wordt 48 uur vooruit
Kempische Kanalen
RWS, SETHY. KMI
gekeken.
15 V oorspe llings m od elle n bij het HIC
5.3 .
Modellen berekenen verleden, heden en toekomst Na de g e g e v e n s v e r z a m e lin g v o l g t de tw e e d e s ta p van de v o o r s p e llin g . A a n de h and va n de v e r z a m e l d e g e g e ve n s w o r d t h e t t ijd s v e r l o o p v a n de v o o r b ije d a g en h e r r e k e n d m e t de m e t in g e n a is r a n d v o o r w a a r d e n o m de b e g in w a a r d e n v o o r de n ie u w e v o o r s p e l l i n g te s c h a t t e n . M en n o e m t dit p r i n c i p e 'h in d c a s t '. In
e en
d erde
ve rw achten
stap
d e b ie te n
w ordt
een
in de
b e re k e n in g
b e ke n
en
u itgevoerd
b o v e n lo p e n
m et
van
de
te
b e h u lp van
n e e r s la g v o o r s p e l l i n g e n en h y d ro lo g is c h e m o d e lle n . S a m e n m e t de r e s u lt a t e n van a n d e r e v o o r s p e l l i n g s m o d e l l e n w o r d e n deze
d e b ie te n
g e b ru ik t
a is
randvoorw aarden
voor
de
n ie u w e
v o o r s p e l l i n g m e t h e t h y d r a u lis c h e m o d e l.
5.4.
Klaar? Start! He t m o d e l b e r e k e n t op basis v a n n e e r s l a g - en w in d v o o r s p e l l i n g e n op v e r s c h i l l e n d e p la a t s e n la n g s de r i v i e r de te v e r w a c h t e n w a t e r s t a n d e n en
d e b ie t e n .
s p e llin g e n
D a arna ast w o rd e n
u itg e v o e r d
met
e v e n tu e e l
hogere
en
la g e re
ook
b ijk o m en d e
n e e r s la g d a t a
voor
dan
de
v o o r s p e ld e . In de b e r e k e n in g e n zit een m o d e l b i j s t u r i n g v e r v a t die de a f w ijk in g e n t u s s e n de m e t in g e n en de b e r e k e n in g e n t ijd e n s de h in d c a s tp e r io d e d e t e c t e e r t en m i n i m a l i s e e r t . Deze c o r r e c t ie w o r d t o o k g e b r u i k t o m de v o o r s p e l l i n g s r e s u l t a t e n bij te s t u re n . De v o o r s p e l l i n g s m o d e l l e n r e k e n e n v e r s c h e id e n e k e re n p e r dag, w a a r b i j t e l k e n s de c y c lu s va n g e g e v e n s o p h a lin g , b e r e k e n in g en p u b lic a t ie van r e s u lt a t e n w o r d t d o o rlo p e n . O v e r s tro m in g e n , s e p te m b e r 1 9 9 8 .
16 V oorspe llings m od elle n bij het HIC
6.
Een bruikbaar en actueel model, geen sinecure
De on line voorspellingsmodellen zijn krachtige hulpmiddelen die het w aterbeheer op een hoger niveau getild hebben. Toch blijven deze modellen computertools, waarvan de resultaten nog altijd door de mens moeten gecontroleerd en geïnterpreteerd worden. Om het model bruikbaar te houden, is een continue opvolging en bijsturing nodig. Verbetering van de modelresultaten blijft een aandachtspunt voor het HIC.
6.1.
Resultaten interpreteren D e in t e r p r e t a t ie v a n de v ó ó r s p e lle n s v a n g ro o t b e la n g v o o r d e k w a lit e it van d e v e r w a c h tin g e n .
De la a t s t e s ta p van h e t v o o r s p e l l m g s p r o c e s is z e k e r n ie t de m in s t b e la n g rijk e .
De v o o r s p e l l e r
b e k ijk t
de
re s u lta te n
die
het
m odel
b e r e k e n d he e ft. V a n u it een g e o g r a f is c h e in t e r f a c e h e e ft hij z ic h t op de m e t in g e n in g r a f i e k - en t a b e l v o r m , w a a r i n
de o v e r s c h r ijd in g e n van
w a a k - en a l a r m p e i l e n d u id e l i j k a a n g e g e v e n sta a n. De
re s u lta te n
van
de
c o m p u te r w orden
dus
n ie t
zonder
m eer
o v e r g e n o m e n . E r w o r d t g e k e k e n of ze r e a li s t i s c h en b e t r o u w b a a r zijn. Ook
de
in te rp re ta tie
van
de
re s u lta te n
gebeurt
m et
de
n o d ig e
o m z i c h t ig h e id . N ie m a n d is i m m e r s g e b a a t bij te s n e lle c o n c lu s ie s of o v e rh a a s t e b e s lis s in g e n . A n d e r z ijd s is h e t in c r is is s it u a t i e s v a a k w e l n odig o m de b e t r o k k e n in s t a n t i e s en de b e w o n e r s tijd ig te i n f o r m e r e n . De v o o r s p e l l e r ka n h e t m o d e l o o k b i j k o m e n d e v o o r s p e l l i n g e n la te n u it v o e re n o m h e t e f f e c t van b e p a a ld e m a a t r e g e l e n te s i m u l e r e n , zo a ls h e t s t u r e n van k u n s t w e r k e n . O ok kan de i m p a c t van de n e e r s la g ( m e e r of m i n d e r dan v o o r s p e ld ] op k o r t e tijd n a g e b o o t s t w o r d e n .
17 V oorspe llings m od elle n bij het HIC
6
.2.
Bijsturen, een permanent gebeuren He t in z e t t e n va n n u m e r i e k e m o d e lle n v r a a g t n ie t a lle e n h e t u itv o e re n van één of m e e r d e r e v o o r s p e l l i n g e n p e r dag. V o o r de g o e de w e r k i n g van een v o o r s p e l l m g s s y s t e e m
is
het z e e r
b e la n grijk
d a t de
g e b r u ik t e
m o d e lle n a c t u e e l zijn en s t e e d s de h u id ig e t o e s t a n d op h e t t e r r e in b e s c h rijv e n . P e r m a n e n t e a c t u a l is a t i e en o p t i m a l i s a t i e van de m o d e lle n is d u s nodig. De m o d e l l e n w o r d e n v o o r t d u r e n d v e r f ij n d . D o o r t e l k e n s de g e m e t e n p e ile n en d e b ie te n te v e r g e lij k e n m e t de v o o r s p e ld e , kan h e t m o d e l s t e e d s b e t e r w o r d e n a f g e s t e ld . D aarnaast w o r d t ook v o o rtd u re n d v o o rs p e llin g s re s u lta te n . A a n le g v a n h e t G e c o n tro le e rd
g e z o c h t n a a r v e r b e t e r i n g van de
N e e rs la g v o o rs p e llin g e n
b ijv o o rb e e ld
zijn ,
z e k e r in een s t e r k g e v a rie e r d k l i m a a t a is h e t onze, z e ld e n h e l e m a a l
O v e r s tro m in g s g e b ie d
corre ct.
K r u ib e k e -B a z e l-R u p e lm o n d e .
Om
l o k a le
n e e rs la g m e tin g e n
g e b ie d s d e k k e n d e n e e rs la g g e g e v e n s , ra d a rto re n v o o rb e re id
te
vervangen
w o r d t de b o u w
in s a m e n w e r k i n g
door
van een n ie u w e
met
het
K o n in k lijk
M e t e o r o lo g i s c h I n s t it u u t .
K w a lit e its c o n t r o le v a n de v o o r s p e llin g s m o d e lle n .
Ook w o r d t e r in g e s p e e ld op e v o lu tie s bij
Aarschot - voorspellingen van de waterhoogte Janusn
de
o p w aartse
en
w a te rlo o p b e h e e rd e rs .
1995
14.0
b ijv o o rb e e ld
de
a fw a a rtse Zo
zal
in s ta lla tie
van
d e b i e t m e t e r s in F r a n k r i j k een g ro te 13.5
k w a lite its v e rb e te rin g vo o rsp e llin g
I 3jc
van
de a f v o e r van
Leie en de B o v e n s c h e ld e
î i
va n
de de
m e t zich
m e e b re n g e n .
12,5
e
Ook
” 12,0 n
g e b ru ik te
a a
een -a -
Êhr
onderzocht
ju is te
hoe
het
m o d e lm s tru m e n ta riu m
kan v e r b e t e r d
waargenomen
% UP5 m ï Uj o
w ordt
w orden. Vooral voor v o o rs p e llin g
in
het
v o o r s p e ü in g
g e tijd e n g e b ie d van de S c h e ld e en aan * - 12hr
de k u s t w o r d e n de v o o r - en n a d e le n
voorspelling -
van
IQ r5
ve rs c h ille n d e
re k e n m o d e lle n
b e k e k e n . H e t d o e i is o m u it e i n d e l i j k te k o m e n t o t een to e p a s s in g w a a r b i j
10.0 1 /Z 3 /9 9
1 /2 5 /9 9
1 /2 7 /9 9
1 /2 9 /9 9
1 /3 1 /9 9
2 /2 /9 9
2 /4 /9 9
re k e n s n e lh e id
en
n a u w k e u rig h e id
o p t i m a a l in e v e n w ic h t zijn.
Bijsturing van het Denderm odel: een voorbeeld Een eerdere versie van het Dendermodel vertoonde ter hoogte van het stuw- en sluiscomplex in Dendermonde
- M i l l ii
afwijkingen tussen de gemeten en berekende waarden voor
hoog-
en
laagwater.
Het
hoogwater
werd
onderschat, het laagwater overschat. Aan de basis van deze afwijkingen lag de manier waarop de sturing van de stuwin het modelwas opgenomen. Daarom werden aan de hand van een hoogwaterperiode de regelingen van stuw en sluis verder onderzocht. Hierbij
kwamen
een
paar
mogelijkheden
voor
verbetering aan het licht. De aanpassingen resulteerden in een betere weergave van de gemeten waterstand,
r ■i
¡ i
11 M 1M ' 1 4 1lí if 11
"ff IJvr 1H
opwaarts de stuwvan Dendermonde.
18 V oorspe llings m od elle n bij het HIC
UEltiAiGPvtfjrtFh — BUfimíW iw ru v c i
7.
Van de theorie terug naarde praktijk: voorspellingen gebruiken
Voorspellingsresultaten dienen niet om in de archiefkast te verdwijnen. Ze worden door het HIC volop toegepast in de hoogwaterberichtgeving naar de lokale actoren, de andere betrokken instanties en het publiek.
7.1.
Van voorspellingen naar hoogwaterberichtgeving De on lin e v o o r s p e l l i n g e n van h e t HIC n e m e n s t ila a n een b e la n g r ijk e p la a t s in in h e t p e r m a n e n t i e s y s t e e m d a t h e t c e n t r u m h e e ft u it g e b o u w d . Zij m o e t e n i m m e r s t o e la t e n o m h e t d r e ig e n d e w a t e r o v e r l a s t in een v r o e g e r s t a d i u m te zie n a a n k o m e n , z o d a t h e t w a a r s c h u w i n g s s y s t e e m d a t de b e t r o k k e n in s t a n t i e s en de lo k a le a c t o r e n op de h o o g te b re n g t, m a a r o o k b u r g e r s en h u lp d ie n s t e n w a a r s c h u w t , e e r d e r in g ang w o r d t geze t. S n e lh e id en n a u w k e u r ig h e id zijn h ie r b ij de s l e u t e lw o o r d e n . Hoe deze met
e l k a a r te v e rz o e n e n ,
b lijf t
een
b e la n g r ijk e
u it d a g in g v o o r de
t o e k o m s t . In c r is is s it u a t i e s is h e t i m m e r s e s s e n t i e e l s n e l r e s u lt a t e n b e s c h i k b a a r te h e b be n . A n d e r z ijd s m o e t e n de data n a u w k e u r i g g e n oe g z ijn o m b r u i k b a a r te zijn. A ll e p e ilv o o r s p e llin g e n w o r d e n s y s t e m a t i s c h
u it g e v o e r d . Ook a is e r
geen a l a r m p e i l e n zijn b e re ik t, v o o r s p e l t h e t HIC een a a n t a l k e e r p e r dag de p e ile n en d e b ie te n v o o r de v o lg e n d e 48 uur.
H u lp d ie n s te n in a c tie tijd e n s w a t e r la s t .
19 V oorspe llings m od elle n bij het HIC
7-2.
De modellen en hun gebruikers
R e s u lta te n va n e e n la a g w a te r m o d e l o p g e m a a k t d o o r h e t H IC .
He t on line v o o r s p e l l i n g s m o d e l van h e t g e tijd e n g e b ie d va n de S c h e ld e (Scheld e, Rupel, D u r m e , Dijle, N e te s en Z en n e ] is g e b r u i k s k l a a r en w o r d t o o k a l t o e g e p a s t in de p r a k t ijk . Ook de m o d e l l e n v o o r D e n d e r en M aa s w o r d e n a l g e b r u ik t . H e t b e s ta a n d e v o o r s p e l l i n g s m o d e l van de D e m e r w e r d v e r d e r g e o p t i m a l i s e e r d . V o o r de IJ ze r, de Leie en de B o v e n s c h e ld e zijn h y d ro lo g is c h e v o o r s p e l l i n g s m o d e l l e n o p e r a t io n e e l, die Een o v e rz ic h t p e r b e k k e n g e e ft a a n w a a r d e w a a k - en a la r m p e ile n b e r e ik t z ijn .
d e b ie tv e rw a c h tin g e n
b e re ke n en .
De
bestaa n d e
h y d ra u lis c h e
m o d e lle n v o o r deze r iv ie re n w o r d e n o o k s t e l s e l m a t i g k l a a r g e m a a k t v o o r voo r s p e l l i n g s t o e p a s s in g e n . V o o r de v o o r s p e l l i n g va n l a a g w a t e r d e b ie t e n zijn m o d e lle n o p e r a t io n e e l v o o r de Leie, de B o v e n s c h e ld e , de I J z e r en de M aas. De
m o d e lle n
en
hun
re s u lta te n
z ijn
vooral
b e d o e ld
voor
de
p r o f e s s io n e le in s t a n ti e s die b e t r o k k e n zijn bij h e t w a t e r b e h e e r . In de e e rs t e
p la a t s
p ro v in c ie s ,
zijn
d it
de w a t e r l o o p b e h e e r d e r s
gem eenten]
en
h u lp d ie nste n .
Eens
( V la a m s e de
o v e rh e id ,
m o d e lle n
goed
in g e lo p e n zijn, z u lle n de r e s u lt a t e n va n de on lin e v o o r s p e l l i n g e n o o k via de w e b p a g i n a b e s c h i k b a a r w o r d e n g e s t e ld v o o r een b r e d e r p u b lie k . M om e n te el w orden
ze v e r w e r k t in h o o g w a t e r b e r ic h t e n ,
o v e rs c h rijd e n
waak-
van
en
a la rm p e ile n
die bij het
b e s c h ik b a a r
z ijn
op
h ttp .Y /h yd ra . Un. v la a n d e re n .b e .
7.3.
Welke info en waar? A c t u e le w a t e r s t a n d e n en d e b ie te n (de z o g e n a a m d e r e a l t i m e data] zijn d o o r ie d e r e e n te b e k ijk e n op de w e b s it e h ttp ://h y d ra .U n .v la a n d e re n .b e . Bij het o v e r s c h r ijd e n v a n w a a k - en a l a r m p e i l e n w o r d e n op deze pagin a ook
h o o g w a te rb e ric h te n
g e p u b lic e e rd ,
w a a rin
de
r e s u lt a t e n v e r w e r k t w o r d e n . M e e r in f o r m a t i e o v e r de m o d e lle n is te v e r k r i j g e n bij: HIC - W L H B e r c h e m l e i 115 B-2150 B o r g e r h o u t - A n t w e r p e n T: 03 224 60 35 F: 03 224 60 36 E - m a i l : h ic id vta a n d e re n .b e
20
Voo rs pellin gsm ode lle n bij het HIC
v o o rs p e llin g s -
Colofon Sam enstelling M i n is t e r ie van de V la a m s e G e m e e n s c h a p D e p a r t e m e n t L e e f m ilie u en I n f r a s t r u c t u u r A d m i n i s t r a t i e W a t e r w e g e n en Z e e w e z e n A f d e lin g W a t e r b o u w k u n d i g L a b o r a t o r i u m en H y d r o l o g is c h O n d e r z o e k H y d r o l o g is c h I n f o r m a t i e c e n t r u m
Verantwoordelijke uitgever F rank M osta e rt A f d e l i n g s h o o f d W a t e r b o u w k u n d i g L a b o r a t o r i u m en H y d r o l o g is c h O n d e r z o e k B e r c h e m l e i 115 B-2140 B o r g e r h o u t - A n t w e r p e n
Uitgave j u n i 2005
Depotnum mer D/2005/3241/120
ISBN 9 0-403-0227-8
NUR 170
Redactie en realisatie Deze b r o c h u r e k w a m to t s t a n d in h e t ka d e r va n h e t p ro je c t " O p m a a k v o o r s p e l l m g s m o d e l l e n D e n d e r e n M aa s ", u itg e v o e r d d o o r So r e s m a , m e t DHI W a t e r a n d E n v ir o n m e n t en P e p p e r & Sa le s a is o n d e r a a n n e m e r s in o p d r a c h t van W L H .
De brochures v a n het HIC A lg e m e n e b rochures W e te n sch a p p e lijke o n d e rb o u w van de V laam se w a te rb e h e e rs in g s p la n n e n . De o v e rs tro m in g e n g e s tru c tu re e rd a a n g e p a k t Onze riv ie re n in c ijfe rs , h ttp ://h y d ra .lin .v la a n d e re n .b e W e te n scha p p e lijke o n d e rste u n in g van h e tw a te r b e h e e r De d ie n s tv e rle n in g van h e t H yd rolog isch In fo rm a tie c e n tru m (HIC) B r o c h u r e s o v e r de r i v i e r m o d e l l e n van h e t H I C De d ig ita le Dem er. Een n ie u w e n k ra c h tig in s tru m e n t vo o r w a te rp e ilb e h e e r De d ig ita le Dender. Een n ie u w en k ra c h tig in s tru m e n tv o o r w a te rp e ilb e h e e r De d ig ita le G rensm aas. Een n ie u w en k ra c h tig in s tru m e n t v o o r w a te rp e ilb e h e e r A n d e r e b ro c h u r e s in v o o r b e r e id in g
H IC -W L H Berchemlei 115 B-2140 Borgerhout-Antwerpen T : 03 224 60 35 F: 03 2246O 36 E-m ail: hicfdvLaanderen.be Website: http://hydra.lin.vlaanderen.be
