Naam functie:
Omschrijving werkzaamheden
BETONSTORTER
De betonstorter bedient de kubel of slang waarmee het beton vanuit de mixer wordt aangevoerd, om het op de juiste plaats te storten. Zonodig verspreidt hij met een schop de betonspecie. Daarnaast verricht hij een aantal nevenactiviteiten zoals het ontkisten en het schoonmaken en verplaatsen van bekistingen. Er is bij het EIB geen precieze registratie van betonstorters. Er zijn ook weinig gespecialiseerde betonstortbedrijven. Bij grote bouwbedrijven zijn er wel gespecialiseerde betonstortploegen of werknemers, die niets anders doen dan het storten van beton. Betonstortwerk wordt voornamelijk in de praktijk geleerd. Timmerlieden, metselaars, uitvoerders, opperlieden, giet- en tunnelploegen verrichten ook stortwerk. In een (grote) betonstortploeg kunnen de volgende functies onderscheiden worden: de (meewerkend) voorman / betonstorter, betonwerkers waaronder de bediener van de trilnaald en/of trilbalk, de betonafwerkers (van het oppervlak) bouwvakhelpers die de werkzaamheden er omheen uitvoeren (voorbereiding, opruimen, enz). Er is sprake van zware, vooral dynamische lichamelijke belasting. Het werk wordt lopend en staand uitgevoerd, waarbij zware gereedschappen of hulpmiddelen met de hand verplaatst of getild moeten worden . Er wordt vaak in een gebogen houding gewerkt bij het storten. Dit gaat gepaard met en zware rugbelasting. Er wordt buiten gewerkt onder (bijna) alle weersomstandigheden.. Er is blootstelling aan lawaai en gevaarlijke stoffen Er wordt veel gewerkt op hoogten, waarbij frequent geklommen moet worden. Veiligheidsrisico’s zijn een rommelige bouwplaats of steigers en het werken op hoogte. Soms moet er ook ’s avonds en ’s nachts doorgewerkt worden onder grote tijdsdruk.
Gereedschappen / machines / hulpmiddelen / materieel Materialen / producten / grondstoffen Risicogebied Veiligheid
Totaal Prioriteit 1
Werken met ontkistingsmiddelen kan gevolgen hebben voor de gezondheid. Er kunnen huid- en ademhalingsklachten optreden. Maatregelen om dit te voorkomen en om de arbeidsomstandigheden te verbeteren worden toegelicht in het A-blad ‘Ontkistingsmiddelen in de bouw’. Betonmixer, betonkubel, betonpomp, slang, stortkoker, schop, spade, bat, hark. Motorjapanner (gemotoriseerde grote kruiwagen met een kiepinstallatie). Betonspecie (kant en klaar aangeleverd).
Aandachtspunt / Knelpunten Vallen van hoogte Werkvoorbereiding
Geen of onvoldoende leuningen op (stort) steigers en vloerranden, ontbreken van stortbordessen, niet dichtgelegde of afgezette vloersparingen
Vallen van (bouw)ladder of steiger Instabiele (bekisting) constructies Vallen in / door Vallen door niet afgedekte openingen in vloeren en trapgaten Struikelen, uitglijden door ongelijke ondergrond, niet opgeruimde looppaden/ werkvloer/ werkplekken Lopen, struikelen, misstappen over wapening. Vallen in uitstekende stukken wapening (stekeinden) Zwaaiende kubel. Losschieten van slangkoppeling. Wegslaan van uiteinde van slang 1
Vallende voorwerpen Vallende lasten uit kranen en van steigers etc. Vallend materiaal, gereedschappen Werken binnen draaicirkel kraan
Pagina 1, datum: 26-04-2006
Aanbevolen maatregelen Goede werkvoorbereiding, ga na welke voorzieningen nodig zijn, gebruik interne checklist werkvoorbereiding. Maak afspraken met hoofdaannemer over afstemming van activiteiten en veiligheidsmaatregelen. Lever aanvulling op V&G-Plan, leg afspraken vast Leuningen laten aanbrengen op steiger- en vloerranden (zie AI-blad nr. 16) • Gebruik alleen goedgekeurd steiger- en klimmaterieel volgens voorschrift • Bij werk buiten de vloerrand (bijv. bij het omlopen om een wand), dienen er beveiligde uitsteeksteigers te worden ingezet die op elkaar moeten aansluiten (normaal steigerwerk is ook toegestaan) • Bij het ontkisten van vloeren, wanden en kolommen dienen vloerranden en sparingen te zijn beveiligd • Als er op een vloerveld op hulpsteigers, trapjes of rolsteigers wordt gewerkt, dient de vloerrandbeveiliging hieraan te zijn aangepast (hoger) Gebruik deugdelijke (bouw)ladders van voldoende lengte Gebruik alleen ladders die voldoen aan NEN-2484 en voorzien van CE-keurmerk Zorg voor juiste, stabiele opstelling van de bekisting. Tijdelijke verankering / schoren ten behoeve van stabiliteit Goede werkvoorbereiding, ga na welke voorzieningen nodig zijn Beveilig sparingen en randen van vloeren en trapgaten (zie AI-blad nr. 16) Looppaden / werkvloer / werkplek opgeruimd houden en vrij van obstakels Afval direct verwijderen en niet laten slingeren Gebruik juiste veiligheidsschoenen of -laarzen
Geen losse onderdelen op steiger, werkzaamheden afstemmen met anderen op de bouwplaats Draag juiste veiligheidsschoenen of –laarzen Dragen veiligheidshelm verplicht Dragen veiligheidshelm verplicht
Risicogebied
Totaal Prioriteit
3
Aandachtspunt / Knelpunten
Aanbevolen maatregelen
Aanrijdgevaar Laden en lossen
Zorg dat verkeersregels rond laad-/losplaats duidelijk zijn
Bedwelming / vergiftiging (o.a. besloten ruimten) Horizontaal en verticaal transport Werkvoorbereiding
Transportafstand Werken in de buurt van hijs- en transportmaterieel Ondeugdelijke hijspunten, -middelen
Gecertificeerde middelen gebruiken / controleren Voorlichting en instructie
3
Elektrocutie, verbranding of explosie / Elektra , elektrocutie Storingen door geen of onvoldoende Goede afspraken met opdrachtgever/ aannemer (kracht-) stroom Ondeskundig gebruik elektrisch gereedGebruik CE-gemarkeerd elektrisch gereedschap op de juiste wijze schap, apparatuur of installaties in vochtige omgeving Controleer voor gebruik gereedschap op goede staat en de nodige beveiligingen Defect, in slechte staat, of niet goed beveiligd handgereedschap, apparatuur of Werk zo mogelijk direct vanuit verdeelkast Beveilig gereedschap en apparatuur met aardlekschakelaar installaties Slepen met kabels en snoeren door water- Leidingen / kabels voorzien van stevige rubber mantel en voorkom beschadiging plassen Maak tijdens pauzes en na afloop werk installatie spanningloos Zorg dat stekkers en contactdozen niet in het water komen te liggen Voorlichting en instructie
2
Machines en gereedschappen Uitschakelen veiligheidsvoorzieningen Onjuist gebruik van machines en gereedschappen Gebruik machines en gereedschappen Vast raken/ verstrikt raken, naar binnen getrokken worden Voorlichting en instructie
Algemene voorzieningen
Goede werkvoorbereiding, ga na welke voorzieningen nodig zijn, maak zonodig afspraken met de aannemer Maak zonodig afspraken met hoofdaannemer over afstemming van activiteiten, lever aanvulling op het V&G-Plan, leg afspraken vast Zorg voor een goede toegang van de werkplek voor mensen, materieel en materiaal, verken transportroute Zorg voor mechanisch horizontaal en verticaal transport Zet materiaal en gereedschappen zo dicht mogelijk bij de werkplek Draag PBM, veiligheidshelm verplicht
3
Hygiëne Ontbreken van wasplaats Onvoldoende persoonlijke hygiëne Vervuilde werkkleding
2
Orde en netheid Vallen en struikelen Afval materialen, bedrijfsafval Milieugevaarlijke stoffen Gevaarlijk bedrijfsafval
3
Gebruik ergonomisch ontworpen machines en gereedschappen Alle gereedschappen en machines moeten CE gekeurd zijn en voldoen aan alle normen Aandacht voor slijtage Afscherming bewegende delen Zorg voor regelmatig onderhoud, dagcontrole door werknemers, keuring volgens voorschrift Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen Arbouw Gerichte voorlichting en instructie
Schaft- / sanitaire voorzieningen Ontbreken van schaft- en sanitaire voorzieningen
3
Zorg dat alle veiligheidsvoorzieningen in acht worden genomen Uitschakeling veiligheidsvoorzieningen onmogelijk maken Alleen goed opgeleide werknemers met de machines en gereedschap laten werken
Begaanbaarheid bouwplaats
Pagina 2, datum: 26-04-2006
Zorg voor schaft- en sanitaire voorzieningen Schafkeet met mogelijkheid om handen te wassen (wasplaats) Maak afspraken met hoofdaannemer over gebruik van door hem ter beschikking gestelde schaft- en sanitaire voorzieningen Zorg voor goede wasplaats Bij kleine werken, watercontainer en papier Goede persoonlijke hygiëne Draag schone werkkleding Verontreinigde werkkleding regelmatig verwisselen voor schone werkkleding. Looppaden en werkplek zoveel mogelijk opgeruimd, schoon en vrij van obstakels houden en achterlaten Afval volgens afspraak verzamelen, opslaan en afvoeren Ruim kwartsbevattend gruis en stof direct op Zorg voor voldoende middelen om gemorste vloeistof meteen op te ruimen (poetsdoeken of absorptiekorrels) Gescheiden inzamelen en apart afvoeren naar vergunninghouder
Risicogebied
Totaal Prioriteit
2
Aandachtspunt / Knelpunten
Aanbevolen maatregelen
lechte begaanbaarheid bouwplaats, transportwegen, ondergrond
Bouwplaats en werkplek begaanbaar houden Zorg voor vrije aan- en afvoerwegen Zorg voor goede ondergrond, leg zonodig rijplaten
Bedrijfshulpverlening (BHV) Bedrijfshulpverleningsplan (BHV-plan) Geen of onvoldoende BHV’ers De juiste brandblussers EHBO-trommel niet aanwezig of onvolledig Hulp bij ongevallen is moeilijk in korte tijd Niet bekend met BHV’ers, maatregelen en/of alarmering waardoor kans op ongevallen, letsel en paniek
Fysische factoren
1
3
Gevaarlijke stoffen / biologische agentia
Geluidsarme apparatuur, materieel en gereedschap gebruiken, aanschaffen Andere werkmethode kiezen Gehoorbescherming dragen Gehoorbescherming verplicht bij blootstelling boven 85 dB(A) Gehoorbeschermingsprogramma uitvoeren Voorlichting en instructie
Werknemers met gewrichtsproblemen deze werkzaamheden niet laten uitvoeren Werkzaamheden regelmatig afwisselen, taakroulatie Handschoenen met dempende vulling gebruiken Voorlichting en instructie
Lichaamstrillingen Verlichting Onvoldoende en/ of onveilige verlichting op de bouwplaats, schemer in wintertijd Onvoldoende binnenverlichting op het project
2
Vluchtwegen vrijhouden Iedereen op de hoogte houden wie de BHV’ers zijn Vooraf hulpverleningsinstructies doornemen, ook met hulpverleners Voorlichting en instructie
Hand- arm trillingen Bedienen van de kubel of slang, of stortkoker Gezondheidseffecten zoals “dode vingers” en gewrichtsaandoeningen
Nvt
Zorgen voor (mobiele) telefoon en alarmkaart op werkplek
Geluid / Lawaai Veel hinder van lawaai Gemiddelde lawaaiblootstelling / werkdag (91 dB(A) Compressor van pneumatische betonpomp (85-100 dB(A) Betonmolen (80-105 dB(A) Leegdraaien betonmixer (80-95 dB(A) Storten betonspecie (85-92 dB(A)
3
Zorg voor planmatige aanpak, specifiek voor deze werkzaamheden Zorgen voor voldoende BHV’ers Niveau op peil houden, vervolgcursussen Zorg voor voldoende brandblussers, volgens voorschrift gekeurd Een persoon aanwijzen die verantwoordelijk is voor brandblussers en EHBO-trommels
Klimaat Relatief wat meer last van weersomstandigheden Hinder van koude, warmte, regen, wind Hinder van tocht Temperatuurswisselingen
Werkvoorbereiding; juiste/ veilige verlichting toepassen en goed plaatsen Zorg minimaal voor verlichtingsniveau van 150 – 200 lux, plaats zonodig bouwlampen bij (NEN 3840) Zorg minimaal voor verlichtingsniveau van 200-800 lux, zonodig aangevuld met werkpleklampen met goede lichtverdeling Maak afspraken, bepaal wanneer wel of niet wordt gewerkt Juiste beschermende werkkleding gebruiken Kies juiste beschutting Bij warmte voldoende pauzes inlassen en voldoende drinken Bij koude voldoende lange pauze om op te warmen
3
Straling UV-straling van de zon
3
Kankerverwekkende stoffen (w.o.kwarts) of reprotoxisch
Vrijkomen van kwartsstof bij schoonmaken bekisting, e.d., waarbij soms de grenswaarde kan worden overschreden Gemiddeld over de dag zal de grenswaarde van kwartsstof niet worden overschreden. Kans op kortademigheid, benauwdheid, longaandoeningen (silicose, longkanker) Uitlaatgassen van machines en materieel
Pagina 3, datum: 26-04-2006
Beschermende kleding, crème en PBM
Zorg voor goede werkvoorbereiding, planning en werkvolgorde Gebruik Productgroep Informatie Systeem Arbouw (Zie PISA ; cement/ mortels) Neem veiligheidsvoorschriften en bedrijfsinstructies in acht Zorg voor een goede ventilatie Gebruik Productgroep Informatie Systeem Arbouw (Zie PISA ; cement/ mortels) Voorkom dat anderen onnodig aan stof worden blootgesteld Bevochtigen, wegzuigen, beperk stofvorming Gebruik een industriële stofzuiger, met filter Uitlaat van de werknemer af, afstand werknemer – bron vergroten Goede ventilatie Zie A-blad; “Aanpak dieselmotoremissies” Arbouw
Risicogebied
Totaal Prioriteit 1
3
Fysieke belasting
Werkplek inrichting
Visuele informatie
1
Aandachtspunt / Knelpunten Stofblootstelling Minder klachten over stof Opwaaiend bouwstof Vrijkomend stof bij en opruim- of schoonmaakwerk
Overige toxische stoffen Huidcontact met betonspecie. Irritatie, jeuk, contacteczeem van de huid door contact met nat cement (chroom 6, kobaltverbindingen) Hulpstoffen voor cement/ betonspecie (o.a. plastificeerder, formaldehyde, epoxyharsen of acrylaten kunnen allergieën veroorzaken. Huidklachten / irritaties / overgevoeligheid / eczeem
Aanbevolen maatregelen Stofvorming vermijden. Maak stof of puin eerst goed nat voor opvegen Gebruik ademhalingsbescherming met P2-filter bij stoffige werkzaamheden en opruim- of schoonmaakwerk. Bij zeer hoge stofconcentraties en/of langdurige werkzaamheden halfgelaatsmasker met P2-filterof aangeblazen helm (NEN – EN 397) Zorg voor een goede ventilatie Voorkom dat anderen onnodig aan stof worden blootgesteld Gebruik Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA) Zie PISA nr. 01-05 Direct huidcontact vermijden, draag werkhandschoenen Zie PISA nr. 01-22 Direct huidcontact vermijden, draag werkhandschoenen Afspraak maken met bedrijfsarts, arbeidshygiënist
Lichamelijke inspanning Het werk is lichamelijk zeer inspannend en vermoeiend
Zorg voor een goede toegang tot de werkplek voor mensen, materiaal en gereedschap Goede planning en werkvoorbereiding
Het werk wordt verzwaard door staan op of tussen wapening en bekisting Vaker nek-, rug-, onderbeenklachten Werken met het lichaamsgewicht en boven de macht Traplopen / op ladders klimmen
Taakroulatie, afwisseling van de werkzaamheden Maak gebruik van transport- en hulpmiddelen voor horizontaal en verticaal transport Andere werkmethoden
1
Tillen/ dragen, duwen, trekken van zware lasten Sturen, duwen, trekken, positioneren en Inzet van materieel, stortkokers of slangen waarmee beton zo dicht mogelijk bij het werk openen van kubel met inzet van het kan worden gebracht lichaamsgewicht Verplaatsen en /of positioneren van de Zorg voor een goed hanteerbare last en een goede til en draagtechniek slang Zet materiaal, apparatuur en gereedschap zo dicht mogelijk bij de werkplek Materiaal, apparatuur boven 25 kg altijd met kraan of (mechanische) hulpmiddelen transporteren Met meerder personen tillen Verzetten van specie met schop Maak gebruik van hulpmiddelen Afwerken met spaan Taakroulatie, afwisseling van de werkzaamheden
2
Langdurig staan
2
Langdurig in dezelfde houding werken Bij storten; statische belasting van rug en nek, de benen worden zwaar belast
2
Regelmatig bukken
1
Repeterende bewegingen / armbelasting
1
Totaal fysieke belasting
Nvt
Werkhoogte
nvt
Bewegingsruimte
3
Omgevingsfactoren
2
Veiligheidssignalering Geen of onvoldoende veiligheidssignalering Machines, materieel, compressoren Ge- / verbodsborden
Pagina 4, datum: 26-04-2006
Juiste werkhouding, ongunstige werkhouding vermijden, afwisseling van werkhouding Taakroulatie, afwisseling van de werkzaamheden
Werkplek afdoende markeren, markeer ook looproutes Voorzien van reflectoren Voorlichting en instructies
Risicogebied
Arbeidsmiddelen
Functie inhoud Werkdruk
PBM
Totaal Prioriteit
2
Aandachtspunt / Knelpunten
Aanbevolen maatregelen
Pictogrammen op materieel, machines en apparaten ontbreken of zijn slecht leesbaar
Stickers controleren, zonodig aanbrengen/ schoonmaken of vervangen Voorlichting en instructie
Aankoop / afname Slecht gereedschap of materieel
2
Controle Slecht gereedschap of materieel
2
Keuring Slecht gereedschap of materieel
2
Veiligheidssignalering
2
Keuring
2
Tijdsdruk Werktempo afgestemd op stortcyclus Aangepaste werkschema’s bij bijzondere projecten Krappe tijdsplanning en onregelmatige werktijden
Schaf nieuw gereedschap of materieel aan Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw) Voer regelmatig controle uit, tref zonodig maatregelen Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw) Voer regelmatig controle en keuring uit, tref zonodig maatregelen Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw)
Goede werkvoorbereiding en planning werk en inzet personeel
2
Interessantheid van het werk
2
Geestelijk inspannend / moeilijkheidsgraad
2
Werkorganisatie en leiding
3
Samenwerking / werksfeer
3
Werkzekerheid
2
Waardering en beloning
2
Informatievoorziening / dagelijkse leiding
3
Emotionele belasting
2
Algemeen Onbekendheid/ keuze juiste PBM Voorlichting en instructie Gebruik PBM Ademhalingsbescherming Bouwstof
Inademen kwartsstof Gehoorbescherming Hoge geluidsniveaus van gereedschappen en materieel bij diverse werkzaamheden
Gebruik Koopwijzer persoonlijke beschermingsmiddelen (Arbouw) Gebruik Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA) Voorlichting, informatie en instructie over doel, gebruik en onderhoud PBM PBM zijn afgestemd op de vastgestelde risico’s Werknemers zijn verplicht de verstrekte PBM te gebruiken Gebruik ademhalingsbescherming met P2-filter bij stoffige werkzaamheden en opruim- of schoonmaakwerk. Bij zeer hoge stofconcentraties en/of langdurige werkzaamheden halfgelaatsmasker met P2-filter of aangeblazen helm (NEN – EN 397) Ademhalingsbescherming met aangedreven gefilterde lucht P3-kwaliteit / met toevoer schone perslucht voorzien van kap of masker met overdruk Gehoorbescherming, autoplastieken, goed dempende oorkappen Gehoorbescherming verplicht bij blootstelling boven 85 dB(A)
Oogbescherming Gelaatsbescherming Spatten op gezichtshuid en in ogen, werkzaamheden boven het hoofd
Pagina 5, datum: 26-04-2006
Goed sluitende veiligheidsbril
Risicogebied
Totaal Prioriteit
Aandachtspunt / Knelpunten
Aanbevolen maatregelen
Hoofdbescherming Werken binnen kraanbereik Vallende voorwerpen
Veiligheidshelm (EN 397 en NEN 1746)
Handbescherming Verwonding
Werkhandschoenen (NEN-EN 388)
Voetbescherming Onvoldoende grip en koudebelasting Vallende, scherpe voorwerpen Lichaamsbescherming Weersinvloeden, vocht- en koudebelasting Polyurethaan Valbeveiliging Werken op hoogte
Halfhoge of hoge veiligheidsschoenen, voldoende steun en duurzaam (NEN- EN 345) voorzien van S3-codering, of lichte, thermisch geïsoleerde veiligheidslaarzen, voorzien van code S5 Katoenen overall, bodywarmer, polipropyleen onderkleding Werkkleding aanpassen aan seizoen Ademende en waterdichte werkkleding bij slecht en koud weer Zonnebrandcrème bij werken in de zon Gebruik valbeveiliging in de vorm van harnasgordel als collectieve beveiliging niet mogelijk is
Aandachtspunten waarvoor specifieke voorschriften, procedures en/of afspraken gelden: Lawaai Beveiligen van wand- en vloeropeningen Fysieke belasting bij het werk A-bladen: CAO-afspraken Het individu-gerichte pakket preventiezorg
AI-blad nr. 4 “Lawaai op de arbeidsplaats”, SDU, Den Haag AI- blad nr. 16 “Beveiligen van wand- en vloeropeningen”, SDU, Den Haag AI-blad nr. 29 “Fysieke belasting bij het werk”, SDU, Den Haag Tillen Intredekeuring Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek Gericht periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (werknemers op terreinen chemische industrie, werknemers die werken met vervuilde grond, blootstelling aan asbest, uitvoerders) Arbospreekuur Oriënterend werkplekonderzoek
Risico’s gebruik medicijnen, alcohol en/of drugs bij uitoefening van de functie
De ‘gele sticker’ medicijnen, alcohol en drugs kunnen een gevaar betekenen bij deelname aan verkeer en werkzaamheden op hoogten, steigers, ladders en bij gebruik van elektrisch en pneumatisch handgereedschap e.d. Zonodig dient betrokkene gebruik van het arbeidsomstandighedenspreekuur om eventuele beperkingen voor het uitoefenen van de functie door gebruik van deze middelen te laten beoordelen door de bedrijfsarts.
Pagina 6, datum: 26-04-2006