oktober 2012 jaargang 1
FREE # 01
Joost van den Broek • Nina Kopp • Roy Soetekouw
mogelijk gemaakt door
voorwoord
Bij Arca alle topmerken onder 1 dak: Grote voorraden: Snel geleverd,scherp geprijsd.
Printers & Supplies bv www.arca.nl
Wij zorgen voor zorgeloos printen ARCA: BREEDSTE ASSORTIMENT PRINTERSUPPLIES & GROOTSTE SPECIALIST IN DE FOTOBRANCHE
Logisch toch? Zelf afdrukken! Als fotograaf weet u precies hoe u uw foto geprint wilt hebben. Met de techniek die Arca aan printers biedt naast een ongekend breed assortiment printmedia bepaalt u als fotograaf de kwaliteit én snelle levertijd. En of het nu om Fine Art museumniveau gaat, subtiele details in een babyportret of om de
Mijn dank gaat uit naar iedereen die heeft meegeholpen bij het tot stand komen van deze krant; Joost van den Broek Nina Kopp & Joyce van den Berg Roy Soetekouw Nadine Stoel (communicatie) Marc Schuurkes (vormgeving) Ook in onze krant? Stuur je motivatie en low res portfolio naar
[email protected] en wie weet selecteren we jou!
meest intense kleuren voor een instore of out-
Dag fotograferend Nederland,
door XL-print, de support van Arca zorgt ervoor
Welkom bij onze nieuwe krant ‘Inspiratie’. Er gebeurd een hoop op
dat u uw workflow tot in de puntjes beheerst.
fotografie gebied in Nederland, je kunt wel zeggen; het is in beweging!
Laat u de foto’s liever door een specialist
Tijdens mijn werk maak ik veel mooie dingen mee, zie tal van beelden
afdrukken dan bent u bij Fotolab Kiekie, Jan
en ontmoet ontzettend veel fotografen, fotografiestudenten, mensen
Een afdruk is meer dan een foto. Het printen van een prachtige foto levert
Evertsenstraat 79, 1057 BR
van fotoagentschappen, etc...
een meerwaarde die presentaties op notebooks, digitale fotolijsten en zelfs HD-schermen
020-6830464 op het juiste adres. Dit bedrijf
Ik maak processen van dichtbij mee en zou graag een stukje van mijn
niet kunnen benaderen. De extra’s zoals een bij het motief passend oppervlak, en zelfs de
maakt al jaren gebruik van printers en media
ervaringen en ontmoetingen met jullie willen delen.
geur van het papier van uw afdruk op A3 of A2 brengen een foto tot leven - en de emotie
uit ons assortiment.
Deze krant is bedoeld om allerlei aspecten rondom fotografie eens op
Printer kopen - maatwerk bij Arca!
een andere manier te benaderen. Vooral de zaken waar iemand op dit
Op het gebied van printers bieden wij alle
In iedere editie worden er meerdere items uitgelicht die in ieder geval
mogenlijkheden.. Onze uitgebreide ervaring
met fotografie te maken hebben. Dat kan een fotografiestudent zijn,
met zowel Mac als Windows omgevingen,
maar ook een fine art papier fabrikant of een drukker.
unieke support via eigen helpdesk en onze
Ik wens jullie net zoveel inspiratie toe als dat ik kreeg van mijn gasten
customized profielen garanderen probleem-
tijdens de interviews.
tijdens het maken van de opname weer terug. Want bij printen gaat het net als in de fotografie om gevoel!
Zoek niet langer, maar bel ons:
0168-380908 Of surf naar www.ARCA.nl
Amsterdam,
moment mee bezig is of zich bezig houdt zal de aandacht krijgen.
loos opstarten. Inruil- en financiëring opties, de Goldstar Epson occasion printers: wij vinden
Liefs,
voor iedereen een oplossing. En elke printer
Denise
wordt door ons vóór aflevering getest!
FotoLabKiekie
exposities
Een greep uit het aanbod van fotoexposities in Nederland. Met dank aan fotoexpositie.nl Viewpoint - Het exposeren onder de loep 14 september 2012 - 9 december 2012, Huis Marseille (Noord-Holland)
Diane Arbus Diane Arbus 26 oktober 2012 - 13 januari 2013, Foam (Noord-Holland)
Fotozaken Semâ Bekirovic, Koos Breukel, Rineke Dijkstra, Fleur van Dodewaard, Hans van der Meer, Gabor Ösz, Bas Princen, Viviane Sassen, Roy Villevoye, Luuk Wilmering 16 september 2012 - 18 november 2012, De Hallen Haarlem (Noord-Holland) Arca printers & Supplies | Plaza 11e | 4782 SL Moerdijk | T: 0168-380908 | F: 0168-380910 | M:
[email protected]
Foto omslag, Joost van den Broek; Uitzetcentrum Airport Rotterdam, 07 04 2011; Uitgeprocedeerde Iraakse asielzoekers worden in de nacht per charter uitgezet naar Irak. Onder hen voor het eerst een groep gezinnen met kinderen. Een jongetje wordt gefouilleerd door de Koninklijke Marechaussee.
Regressive Erwin Olaf 27 oktober 2012 - 27 januari 2013, MMKA (Gelderland) Plaatwerk 9 november 2012 - 11 november 2012, StadsGalerij Breda (Noord-Brabant)
Open, Gesloten Roland de Bos, Jan Kees Helms, Riekje Hoffman, Frank van den Hout, Paul Kruyswijk, Hennie van Vliet 28 september 2012 - 3 november 2012, FOTOexpo202 (Utrecht)
Brand! Henk Wildschut, Anoek Steketee, Martin Luijendijk 14 september 2012 - 6 januari 2013, Stadsarchief Amsterdam (Noord-Holland) voor het verdwijnt en daarna Wim Bannink, Erna Lammers, Adrian Noortman, Simon Ophof, Annemarie Prost, Hanneke de Vries 10 november 2012 - 30 december 2012, Foto 21 (Gelderland)
klik 2012 Jolanda Brouwer, Nelske Elzer, Hermien Keegstra, Eric-Jan Wischmann 26 oktober 2012 - 21 november 2012, Fotoacademie Groningen (Groningen)
3
Joost van den Broek
“In een stroomversnelling” Je tweede boek verscheen best snel na de eerste?
En natuurlijk de vraag die ons allemaal bezig houdt. Komt er nog
“Er zit twee jaar tussen. Sneller dan ik dacht. In 2010 publiceerde
een derde boek?
ik mijn eerste boek en daarna is alles in een stroomversnelling
“Ja! Ik heb nu de smaak te pakken.
geraakt. Eerst won ik met de foto van de matroos een prijs bij de World Press Photo, ik werd uitgenodigd om samen met
‘Goed Volk’ zal, gesigneerd, ook te koop zijn bij FotoLabKiekie.
Koos Breukel en Stephan Vanfleteren in Naarden mijn werk te exposeren, én ik won de Zilveren Camera. Ik sprak met de uitgever van mijn eerste boek, hij zei dat de tijd wel rijp was voor een tweede boek. En als een uitgever dat zegt… ik had ook alweer zoveel werk gemaakt in die twee jaar tijd! Ik stond achter het idee en ging meteen aan de slag.”
Al jaren is hij actief als journalistiek, documentair- en
180 stuks. Beeldredacteur Ellen Sanders heeft ons geholpen met
portretfotograaf en al velen malen onderscheiden voor zijn werk:
het selecteren van de uiteindelijke 95 beelden die in het boek
Joost van den Broek. Onder andere bekend als vaste fotograaf
komen te staan. Ik heb acht maanden lang, één dag per week aan
van de Volkskrant, winnaar bij de World Press Photo en de
het boek gewerkt. In het boek vind je verschillende hoofdstukken,
Zilveren Camera. Oktober dit jaar verschijnt zijn nieuwe fotoboek
na elk hoofdstuk staan er bijschriften waar de foto’s over gaan,
‘Goed Volk’. Met als hoofdthema: veelkleurig Nederland. Een
waar en hoe het gepubliceerd is en wanneer. De lezer ziet dus
weerspiegeling van Joost zijn werk door de jaren heen. De oudste
eerst de foto’s en later pas de bijschriften. Zo krijg je ook een goed
foto is uit 2002 en de jongste nog vlak voor dit interview. Joost
inzicht in de keuze van een tijdschrift of krant.’’
komt regelmatig bij FotoLabKiekie. Ik greep mijn kans en vroeg Waarom besloot je je foto’s te bundelen in een boek?
hem het hemd van het lijf…
“Mijn collega Bob Bronshoff zei altijd: “Je moet een boek maken! Waarom veelkleurig Nederland?
Dat is echt de moeite waard.” Ik dacht misschien heb je wel gelijk.
“Het is, vind ik, het allerbelangrijkste onderwerp. Hoe mensen met
Voordat ik mijn eerste boek uitbracht, was mijn werk alleen in
elkaar samenleven, hoe we in ons land naar elkaar kijken. Het is
kranten en tijdschriften gepubliceerd. Een boek is iets blijvends, je
een groot complex onderwerp dat je jarenlang moet volgen om er
bladert het nog eens door. Toen mijn boek ‘Portret Joost van den
een goed inzicht in te krijgen.”
Broek’ er eenmaal was, was ik het volledig met Bob eens. Het is
Van 20.000 naar 1200 naar 800 naar 500 naar 240 foto’s.
‘Goed Volk’
95 foto’s van Joost van den Broek, periode 2002-2012 Beeldredaktie: Joost van den Broek, René Put & Ellen Sanders Tekst insert: Vincent van de Wijngaard Ontwerp: PutGootink Lithografie: Joek van Mechelen Uitgever: Lecturis www.lecturisbooks.nl Drukwerk: Lecturis 184 pagina’s, 24 bij 30cm, gebonden, hardcover ISBN 978-90-70108-88-5 Prijs €34,50 Verschijnt 26 oktober 2012
Welke ontwikkelingen heb jij doorgemaakt tijdens het fotograferen van de multiculturele samenleving? “Neem bijvoorbeeld de gastarbeiders, eerst waren het voornamelijk Turken en Marokkanen, vijf jaar geleden Polen, en nu veel Bulgaren. Het blijft een tijdloos onderwerp en altijd een onderwerp van discussie. Het is ook iets wat steeds terugkeert. De discussie over religie, cultuur en achtergrond. Daar liggen de knelpunten. Dezelfde vraag blijft namelijk altijd; hoe tolerant ben je zelf?” Joost krijgt hulp bij de selectie van de foto’s voor zijn boek.
echt de moeite waard.” En de titel? ‘Goed Volk’? “Dat borrelde ’s nachts bij me op. Vroeger als je bij de mensen op
Waar haal je je inspiratie vandaan?
bezoek ging, kwam je vaak naar binnen via de tuin, achterom,
“Uit de samenleving. Bijvoorbeeld de foto van de pleegzoon
dan riep je: “goed volk!” Dan wisten ze dat het goed zat en kon je
die wordt omhelst door zijn ouders wanneer hij terugkeert uit
binnenkomen. Ik zou willen dat dat een soort van basishouding is
Afghanistan: als zo’n situatie zich vlak voor je camera afspeelt
voor de mens. Een houding die zegt hoe we met elkaar omgaan en
dan weet ik waarom ik fotograaf ben. In zo’n foto zit zoveel
hoe we ons gedragen naar de ander toe. Dat gevoel van open staan emotie, zoveel liefde, dat de grens tussen blank en zwart helemaal wegvalt.’’
voor de ander is iets wat de titel van het boek beslaat, dat geldt voor mijn werk maar ook voor mij als persoon.”
Van 20.000 naar 95 foto’s Hoe heb je de foto selectie gemaakt? “Ik heb eerst al mijn foto’s doorgelopen, zo’n 20.000 stuks. Toen
“Een boek maken is de moeite waard!”
heb ik in mijn eentje de grove selectie gemaakt naar 500 stuks. Daarna samen met ontwerper René Put terug geselecteerd naar
Joost heeft de smaak te pakken 4
5
Soesterberg, 12 09 2007; “De Uitdaging” is een opleiding in militaire stijl die jongeren met één of meerdere politiecontacten de kans biedt hun leven een positieve wending te geven. De opleiding begint met een bivak van twee weken en duurt drie maanden. Het aanleren van discipline, regelmaat, samenwerken en fatsoen staan centraal. Deelnemers die “De Uitdaging” aangaan en afmaken, krijgen na afloop de kans om te gaan werken of een vervolgopleiding te volgen via een leerwerkcentrum. Foto’s Joost van den Broek © 6
7
Eindhoven, 06 08 2006; Nederlandse militairen van de Task Force Uruzgan keren terug uit Afghanistan. Op Eindhoven Airport worden ze opgewacht door familie en vrienden.
Amsterdam, 03 03 2010; Een man legitimeert zich voordat hij zijn stem uitbrengt voor de gemeenteraadsverkiezingen in stemlokaal 212 in Zorgcentrum Amsteldijk. Hengelo, 03 07 2011; Buurtbewoners en aktievoerders willen dat Marthijn Uittenbogaard, bestuurslid van vereniging Martijn, uit de straat verdwijnt. Ze protesteren bij zijn huis tijdens de protestmars van Partij Rechten Kind. Vereniging Martijn streeft naar wettelijke en maatschappelijke acceptatie van seksuele relaties tussen volwassenen en kinderen.
Amsterdam, 20 02 2007; Deelnemer aan een inburgeringscursus op excursie in het Amsterdams Historisch Museum. Op de achtergrond “De regenten van het Oude Mannen- en Vrouwengasthuis te Amsterdam” uit 1618, geschilderd door Cornelis van der Voort.
Foto’s Joost van den Broek © 8
9
Nina
242 keer Zoet Toeval
“Dat lag daar, zomaar in de hoek”
Kopp
Het is nu twee jaar geleden dat Nina Kopp afstudeerde aan de
neus en de handen van de bezoekers, want wij hadden ook een
FotoAcademie in Amsterdam. Sindsdien steekt zij veel tijd en
opgave voor de bezoekers bedacht.
emotie in lange termijn fotografieprojecten. Zo was in oktober haar Voor de laatste dag, de finissage, hadden wij dan nog een special
“Subtiel, zodat het verschil met de werkelijkheid soms niet merkbaar is”
nieuwste werk: Sweet Coincidence (Zoet Toeval) te bewonderen
bedacht; een soort van ‘afvalverbranding’ en tegelijk iets wat
in Amsterdam. Een foto- en installatieproject dat zij samen met
het verhaal sluitend zou maken. Wij hebben van een aantal
landschapsarchitecte Joyce van den Berg gerealiseerd heeft. Nina is
afvalstukken door een distilleerderij likeur laten maken om te
Ensceneer je je foto’s?
goed bezig! Ik stelde haar vragen over Zoet Toeval en waar zij nog
laten proeven hoe ‘Zoet Toeval’ smaakt.
“Wat is werkelijkheid en wat is illusie? Ik probeer soms de kijker op het verkeerde been te zetten. Als het ware dwingen anders naar
meer mee bezig is. Fotografeer en exposeer je ook in andere landen?
de foto te kijken. Door een kleine toevoeging in een ruimte kun je
Hoe is Zoet Toeval ontstaan?
“Ik ben momenteel bezig met de voorbereiding van een project in
al een grote verandering teweeg brengen in de foto. Ik ensceneer
“Pure toeval, eigenlijk allemaal naar aanleiding van een bezoek
Duitsland, mijn geboorteland. Ik probeer verschillende disciplines
dus wel, maar probeer altijd dicht bij de werkelijkheid te blijven.
aan een delicatessenzaak die gespecialiseerd is in snoepgoed.
te combineren, maar ook het voordeel te trekken uit (levens)
Het uiteindelijke beeld ontstaat op locatie en niet op de computer.
Wij zagen het afval van hun productie in de hoek liggen, namen
ervaringen van deze twee landen. Daarnaast ben ik vorig jaar
een stuk mee en we raakten meteen geïnspireerd. Je zou kunnen
met Joyce samen voor drie maanden als ‘Artist in Residence’ naar
zeggen; te mooi om weggegooid te worden. Van zoiets kleins, waar Riga (Letland) geweest om aan een onderzoeksproject ‘Incomplete normaal gesproken geen of weinig aandacht aan besteed wordt,
landscape’ te werken. Een eigen initiatief, waarbij wij steun kregen
sterker nog, wat in de afvalbak zou belanden, wilden wij iets moois van het Mondriaanfonds (voormalig BKVB) die daar een tijdelijk
Wat staat er in de planning?
met de reizende tentoonstelling ‘Incomplete Landscape’ in Letland. Meer weten over Nina en haar fotoprojecten? Het plan is om het onderzoek verder uit te breiden. Hopelijk is
maken. Dit was in de zomer van 2009, dus je kunt wel zeggen een
atelier op locatie ter beschikking stelden. We hebben daar veel
de expositie volgend jaar ook in Nederland te zien. Daarnaast
echt lange termijn project.”
spannende en ook mooie dingen gezien. Het project heeft daar tot
ben ik bezig met de familie van nachtschade planten voor het
een expositie geleidt (welke wij ook zelf hebben ontworpen). Deze
project ‘Poison Me’. En met de voorbereidingen van het project in
reist momenteel door Letland. “
Duitsland zoals al genoemd.”
“Als fotograaf heb ik hier alle vrijheid in”
Heb je nog tips voor het voorbereiden van een expositie?
“350 kilogram snoepgoed” Wisten jullie meteen wat jullie met de objecten gingen doen? “We hadden in eerste instantie nog geen idee, maar kregen snel de ingeving dat wij een collectie wilden verzamelen door een jaar lang iedere dag een stuk op te halen in de winkel. Je kunt het ook zien als een soort portret van hun productie. Om de
Helpt je achtergrond als architecte je in het maken van foto’s?
stukken in hun schoonheid te conserveren (want suiker begint
“Ja, dit helpt mij bij mijn manier van denken en dus fotograferen.
namelijk na verloop van tijd te veranderen van structuur) hebben
Als ik een ruimte zie weet ik vaak meteen hoe ik die vast wil
wij besloten om alle stukken te gaan fotograferen, maar ook om
leggen. Net als een architect, die ziet vaak meteen wat hij met een
onze collectie te bewaren om deze op een later moment samen te
ruimte wilt. Voor mijn gevoel ben ik als fotograaf meer met ruimte
kunnen exposeren. Dit is onlangs gebeurt, wij hadden afgelopen
bezig dan toen ik als architect werkte. Als je werkzaam bent in de
september een expositie in de Kunstkerk in Amsterdam.”
architectuur, moet je je aan allerlei regels houden. Het gaat vaak niet (meer) om de essentie van het vak. Als fotograaf heb ik hier
Waar ging de expositie over?
alle vrijheid in.”
In de expositie wilden wij het gehele concept laten zien van het project; de foto’s in combinatie met onze suiker afvalberg. 242
Is dit de reden dat je geen mensen fotografeert?
stuks afval met een gewicht van 350 kg. Het leuke aan de expositie
“Personen in een foto trekken alle aandacht. Het gaat mij om de
was dat er meerdere zintuigen werden aangesproken, het oog, de
ruimte en het gebruik hiervan.”
10
De expositie ‘Sweet Coincidence’.
“Ik ben momenteel met verschillende dingen bezig. Onder andere
Ga naar www.studiokopp.com
“Iedereen heeft natuurlijk zijn eigen manier van doen. Een goede planning en voorbereiding zijn voor mij erg belangrijk. Zo minimaliseer je de kans op verrassingen tijdens de uitvoering en creëer je rust voor jezelf. Ik vind het erg boeiend om verder te gaan dan alleen foto’s aan de muur te hangen, zoals wij dit met ‘Zoet Toeval’ ,maar ook met ‘Incomplete Landscape’ hebben laten zien. Wij hebben gezorgd voor interactie tussen de bezoeker en de geëxposeerde objecten. Dit geeft een ander gevoel aan de bezoeker, dan wanneer zij de objecten alleen in een afstandelijke etalage zouden zien. Natuurlijk moet zo’n manier van werken wel passen bij het onderwerp.”
11
Roy
Soetekouw portfolio
Het afvalsnoep dat tentoongesteld is tijdens de expositie ‘Sweet Coincidence’.
Roy Soetekouw (1983), geboren aan de grens van Gelderland, is al
Voor mijn series maak ik vaak gebruik van mensen die niet
een aantal jaar actief als fotograaf. Met ‘voorstudies’ als industrial
eerder voor de lens hebben gestaan. Dit geeft voor mij een
design en communicatie- en informatiewetenschappen, is hij in de
onvoorspelbare wisselwerking, waar ik vaak verse input uithaal.
wereld van fotografie gestapt en begonnen aan de Fotoacademie in Verder maak ik gebruik van een vaste club aan sparringspartners om mijn ideeën en beelden te bespreken. Dit houdt je scherp als
Amsterdam. Daar is hij van plan om in december af te studeren.
fotograaf. Mijn toekomstplannen zijn vol in ontwikkeling doordat Mijn foto’s gaan over het lijden van de mens in de moderne wereld
er zoveel factoren zijn als fotograaf waar je naar zou moeten
van nu. Door middel van kleine korte verhalen probeer ik een
kijken. Natuurlijk ga ik na het eindexamen verder met mijn
moment te pakken uit een groot algemeen levensverhaal.
verhalen vertellen, en hopelijk word ik opgepikt door een galerie
In de serie ‘gewichtloos’ zie je twee broers in een huis, waarvan
die mijn werk zou willen vertegenwoordigen. Naast mijn vrije
niet meteen duidelijk is wat de verhoudingen zijn en wat ze daar
werk, werk ik ook in opdracht. Na het eindexamen ga ik dan ook op
doen. Deze serie heb ik met een verhaal in mijn hoofd geschoten,
zoek naar een agentschap, zoals bijvoorbeeld Unit. Dit lijkt me als
maar probeer het toch interessant te maken voor de kijker zonder
nieuwe fotograaf een slimme en leerzame keuze.
dat ze het verhaal weten. Door kleine aanknopingspunten probeer ik de kijker uit te lokken om een eigen interpretatie te maken. Hetzelfde geldt voor de serie ‘Wat maakt een man’. Deze serie gaat over de kredietcrisis, maar is door de kijker ook goed in te vullen met een eigen verhaal. Locaties spelen in mijn verhalen ook een belangrijke rol. Om deze reden verken ik altijd van tevoren de locaties en maak ik wat testshots. De serie ‘gewichtloos’ heb ik in een authentiek jaren ’70 interieur geschoten. Dit om het idee te versterken dat ze niet in hun eigen huis zijn.
Foto’s Nina Kopp 12
13
Uit de serie ‘Wat maakt een man’
Uit de serie ‘Gewichtloos’
Foto’s Roy Soetekouw 14
15
Jan Evertsenstraat 79 1057 BR Amsterdam +31(0) 20 68 30 464
[email protected] www.fotolabkiekie.com
