oikoumene zomers zingen Raad van Kerken

Raad van Kerken

oikoumene in Parkstad

zomers zingen Voor me ligt een zonnig boek: rood-gele kaft, vaag bloemmotiefje, gele leeslinten. Dit is nu het nieuwe Liedboek Zingen en bidden in huis en kerk. Na jaren van voorbereiding was het op 25 mei jl. zover: de presentatie van dit nieuwe liedboek: een schat van 1016 liederen. En prachtig cadeau voor wie maar zingen wil, op welk moment van de dag ook. Die zaterdag in Monnickendam heb ik het niet met zoveel woorden horen zeggen, maar het is wat mij betreft een oecumenisch liedboek. Acht protestantse kerken uit Nederland én België zijn de opdrachtgevers geweest; ook dat is oecumene. Tekstschrijvers en muziekmakers met diverse achtergronden zijn vertegenwoordigd. Willem Barnard, Aurelius Clemens, Jetty Podt, Huub Oosterhuis, Wonno Bleij, Ignace de Sutter, Sytze de Vries, Abdij Maria Toevlucht, Willem Wilmink, Henk Jongerius, Hanna Lam : zomaar wat namen die ik al bladerend tegenkom. We kunnen gregoriaans zingen, of in canon, of als in Taizé, of met de schwung van een negro spiritual. Wat ik hoop, is dat we als christenen samen al deze mooie liederen (Vervolg op pagina 2)

De nieuwsbrief is ook te vinden op onze website: www.raadvankerkenparkstad.nl

Heerlen, juli 2013

Jaargang 6, nr. 3

zullen kunnen ontdekken, als een feestje. Want wat is er meer verbindend dan samen zingen? Wat mij betreft doen we dat te veel te weinig. Gezamenlijke vieringen zijn immers zeldzaam en zangavonden geen gewoonte. Dan zomaar op straat samen zingen? Ik herinner mij een sacramentsprocessie; op het Tempsplein was een rustaltaar opgericht, versierd met (protestantse) bloemstukken. Toen de Pancratiusparochianen het plein naderden, voegden protestantse kerkgangers zich even bij hen. Koorzangers begonnen te zingen; de protestanten herkenden het lied (een psalm) en zongen van harte mee: mooi was dat. En voor herhaling vatbaar! Het nieuwe liedboek kent een rubriekje zomertijd: een drietal antifonen voor zondagen in de zomer, gebaseerd op psalmteksten, zoals: gelukkig wie wonen in uw huis, eeuwig loven zij U en rechtvaardigen groeien als palmen, in het huis van de Levende geplant. Ter afsluiting van dit inleidend woord bij het zomernummer van de Nieuwsbrief zoek ik een andere tekst, passend bij zomers leven. Buitencanon staat er boven. Zittend in het gras leunend tegen bomen, luisteren en zingen wij: wij dromen onze dromen. Alleluja, Amen. (lied 988, J.M. de Vries) Graag wens ik u een zonnige, zinnige zomertijd, zingend onder Gods open hemel. ds. Sophie Bloemert

Oecumenisch op stap Bij elke voorbereiding op het jaarlijkse uitje wordt gevraagd: “ Met hoevelen komt u?” Maar een aantal weten we nooit van te voren. De ervaring heeft geleerd te antwoorden: “Tussen de 10 en 20”. Dat klopte ook dit jaar weer; de PR ook in huis-aan-huisbladen, had een beetje gewerkt. Voor het hek bij de oude, hervormde kerk van Urmond verzamelden zich op vrijdagmiddag 14 juni zo’n 20 mensen. Kerkenraadslid Wim Hoogstraten, die tegenwoordig de voormalige pastorie bewoont, leidde ons de trap omhoog, de kerk in. Deze kerk werd gebouwd in 1685 na de Gulikse godsdienstvrede, die een einde maakte aan Pagina 2

Raad van Kerken in Parkstad

anderhalve eeuw godsdienststrijd. Staande op de preekstoel (in de kerk is geen microfoon) bracht onze gids de geschiedenis tot leven aan de hand van verhalen bij een viertal medaillons in de ramen. We hoorden over het hertogdom Gulik, waar de kerken een bazuinengel op de toren hebben, in plaats van een haan, over de rijkdom van de Maasschippers, die in 1701 een plavuizen vloer van Namense steen schonken, over de tolgaarders en over de komst van de Mijnen, ook in een medaillon verbeeld. Vervolgens wandelden we door Oud-Urmond, met aandacht voor karakteristieke gevelstenen en mooie panden. We zagen de oude katholieke kerk, nu in gebruik als expositieruimte en de nieuwere, grotere katholieke kerk van Peutz, want men verwachtte meer gelovigen. De tocht eindigde bij wat ooit de haven van Urmond was en teruglopend naar de auto’s passeerden we het “oude veerhuys”. Iets na vier uur bereikten we het tweede doel: Abdij Lilbosch, rustig gelegen aan het einde van een lange laan. Eén ruk aan het touw van de bel was voldoende voor broeder Malachias om open te doen en ons voor te gaan naar de gastenruimte boven de poort. Daar vertelde hij, zittend aan het hoofd van de tafel, over Benedictus, La Trappe en de Achelse Kluis waar ooit zoveel kloosterlingen waren, dat een aantal van hen moest uitwijken naar Peij-Echt. De boerenhoeve Lilbosch werd hun nieuwe onderkomen. Het leven van de Trappisten heeft drie pijlers: persoonlijk gebed, de getijdegebeden in de kerk en dagelijkse arbeid in huis en op het land. Maar alles leidt naar een en hetzelfde punt: gericht zijn op God. Dat is niet altijd eenvoudig, volgens Malachias. Hij is abt in Lilbosch, waar zo’n 14 broeders wonen; een paar verblijven in het buitenland. Eén broeder leeft als kluizenaar en bezoekt alleen de zondagse mis. Rond de tafel wisselden we wat persoonlijke gedachten uit. Daarna leidde broeder Malachias ons met snelle pas door een deel van het klooster. Hij was trots op de pas gerestaureerde kerk; het rook nog naar verf. In stilte liepen we door de kloostergang; een broeder in koormantel passeerde ons op weg naar het klokkentouw om te laten horen dat het kwart over vijf was. In het kwartier dat ons restte voordat de vesper begon, lukte het om kennis te maken met het Livar, het Lilbosch (of Limburgs) varken, dat in diverse restaurants op het menu staat. De varkenshouderij biedt inkomsten aan de abdij. Overigens zijn de broeders zelf vegetariërs. De korte viering was een bijzondere ervaring; er was verbondenheid en distantie tegelijk. Tien broeders zaten tegenover elkaar in het koor; de gasten zaten op enige afstand in de kerkbanken. Zij zongen psalmen, wij lazen ze mee, maar durfden niet meezingen; de kerktonen zijn ons minder bekend. We waren samen in gebeden en gewijde stilte,

Pagina 3

gericht op onze God. Daarna gingen de broeders (zwijgend) eten en reden wij weer de drukte in. Het was een fijne middag met twee inleiders die ons, ieder op eigen manier, enthousiast vertelden over wat voor hen een passie is. Dat heeft ons goed gedaan. ds. Sophie Bloemert

Contact over grenzen heen Al meer dan 40 jaar zijn de Evangelische Kirche van Kurhessen Waldeck, het bisdom Den Bosch en de Protestantse Kerk in het zuidoosten van Nederland met elkaar in gesprek. De aanleiding was ooit een ‘toevallige’ ontmoeting tussen de toenmalige bisschop van de EKKW en bisschop Bluyssen. De laatste nodigde zijn vriend ds. Van den Akker erbij uit. Dit drietal kon het goed met elkaar vinden. Zo werd het tot een mooi oecumenisch project. Jaarlijks worden voor een ontmoeting in hetzij Duitsland, hetzij Nederland, drie dagen na Pasen gereserveerd. De Protestantse Kerk in dit deel van Nederland was gastvrouw van 2 tot en met 4 april jl. en had haar gasten uitgenodigd in Zuid Limburg. De mooie Abdij van Rolduc bood gastvrij onderdak en de Protestantse Kerk aan het Tempsplein in Heerlen bleek een goede vergaderlocatie. Als thema was gekozen: Actuele ontwikkelingen rond het sacrament van de Doop. Daarover werd door elke partner een voordracht gehouden; Pfarrer Dr. Frank Hofmann voor de EKKW, mgr. dr. Ben Janssens voor het bisdom ’s Hertogenbosch en dr. Arjan Plaisier voor de Protestantse Kerk. We deelden ervaringen en er gingen vragen over tafel als: steeds minder kinderen worden gedoopt, hoe gaan we daar mee om? Een doop hoort er niet meer automatisch bij, maar hoe betrek je wel mensen bij het geloof en de kerkelijke gemeente? Mensen die een tijd zijn afgehaakt en weer terugkomen, vragen om een ritueel om dit moment te markeren. Hoe gaan we om met de vraag naar overdopen of ontdopen? We hoorden over een groot doopfeest in een park van Kassel en werden wijzer gemaakt over de doorwerking van Vaticanum II. Uiteraard stonden de liturgische dagopeningen en het avondgebed eveneens in het teken van de doop.

Pagina 4


Om niet alleen maar te vergaderen hebben we ook wat laten zien van ons mooie Heuvelland en haar rijkdom aan kerkgebouwen. We maakten een uitstapje naar de Kopermolen in Vaals, de vroegere Lutherse Kerk. Na een mooie rit door het Heuvelland bekeken we in Maastricht eerst de vroegere Dominikanerkerk, nu een schitterende boekhandel. Hier is te zien hoe herbestemming van een mooie oude kerk kan uitpakken, zonder het wezen van het kerkgebouw aan te tasten. Alles kan er weer uit en er is weer een bruikbare kerkruimte. Daarna kregen we van deken Hanneman een rondleiding door de basiliek van St.Servaas; de kerk gebouwd op het graf van de man die het Christendom in de 4 de eeuw naar onze streek heeft gebracht. Door het Vagevuur zijn we daarna overgestoken naar de St. Jan, destijds gebouwd als doopkapel voor de St.Servaas, maar in 1632 door Frederic Hendrik aan de katholieke eredienst onttrokken en aan de protestanten gegeven. De oecumenische vriendschap tussen beide kerken kwam deze middag ook op een praktische manier tot uitdrukking: de liedbladen voor het avondgebed in de St. Jan werden snel gekopieerd op het apparaat van het dekenaat. Naast het thematisch bezig zijn was er met name tijdens het eten gelegenheid tot uitwisseling, zowel kerkelijk, als maatschappelijk, onze zorgen over de situatie in diverse door oorlog verscheurde gebieden en ook persoonlijk. Ook in 2013 was het een waardevolle ontmoeting; we zien al met vreugde uit naar 2014. Dan is Kassel plaats van ontmoeting. Elly de Haan en Sophie Bloemert

Het Wilhelmus: w(i)e komen er zelf in voor!? In mijn eerste gemeente was het geen item. Ergens rond 30 april en 5 mei werd het Wilhelmus gezongen. Een enkeling vond dat het vaker mocht, een ander verzette zich tegen ongepast nationalisme. Niet te veel over praten. In mijn tweede gemeente liepen de lijnen nog duidelijk. Je had roden en roomsen, gereformeerden en hervormden. De gereformeerden zongen het Wilhelmus zodra er een gelegenheid voor was. Nietsvermoedend meende ik dat het op 31 januari niet hoefde: de koningin is dan wel jarig, maar ze viert het toch niet? Dat bewaren we voor straks. En graag een beetje poolen rond 30 april en 5 mei, één keer is toch genoeg? Ik heb het geweten. En liet het verder maar aan de organist over, die als middenstander

Pagina 5

wist dat je klanten tevreden moet houden. De verrassing na de zegen. Je moet niet alles willen regelen.

Royaal Het gesprek kwam terug in de redactie van het nieuwe liedboek. Royaal gunden de Vlamingen ons de opname van het Nederlandse volkslied. Maar dat van hun, dat hoeft er echt niet in – dat past niet in de kerk. Vlaamse protestanten zijn toch al veel internationaler. En ook al betaalt de overheid de dominee, dat volkslied – welk? Vlaams, Belgisch? – hebben ze niet nodig. Sommigen in de redactie zuchtten: waren we maar Vlaams… Niet tegenspreken, maar meebewegen Bij mijn weten is eer maar één plaats in Nederland waar de kwestie goed geregeld is: in Maastricht begint 30 april met een oecumenische gebedsdienst in de protestantse St. Janskerk. De burgemeester is erbij en de gouverneur van de koning(in), de bevelhebber van de marechaussee en de deken van de St. Servaas. De ganse provinciale politiek, voor zover niet door principes verhinderd. En in die dienst klinkt dan het Wilhelmus, de strofen 1, 6 en 11. Die laatste omdat we daar in de St. Jan zelf in voorkomen: Die, bij Maastricht begraven, bevreesde mijn geweld … Een strofe, zo cryptisch dat niemand het uit kan leggen. Gevoelens Is dat tegelijk ook de sleutel tot deze prangende vraag: hoe gaan we om met het volkslied in de kerkdienst? Want zeg nu zelf, cryptisch is het, de spelling gaat vaak mis. Het Duitse bloed en de koning van Hispanje zijn harde noten, en dan hebben vooral jonge mensen ook nog de associatie met geblèr bij voetbalwedstrijden. Maar daar gaat het niet om. Degenen die het zo graag zingen, hebben het gevoel er zelf in voor te komen. Het raakt hen, hoort bij hun identiteit. Daarom kunnen ze er grote verhalen bij vertellen; over de Tweede Wereldoorlog, over dankbaarheid voor vrijheid, over tranen in de ogen op moeilijke momenten en over nog veel meer. Verhalen die een kritische geest vast zal kunnen omkeren. Want vrijheid overstijgt toch nationale grenzen, nationale grenzen kunnen zelf de vrijheden bedreigen. Moet ik trots zijn op een land dat vrijheden van vluchtelingen, dapper in opstand tegen hedendaagse tirannen, ontkent? Op dit niveau loopt het gesprek gauw mis.

Pagina 6


Erkennen van gevoelens kan betekenen dat we het Wilhelmus een plaats gunnen in de kerkdienst. en dan daarnaast een lied zingen als: ‘Samen op aarde, dat beloofde land’. Of een psalm die grenzen te boven gaat: 87 of 103 bijvoorbeeld. Niet tegenspreken, maar meebewegen. Op de vleugels van ook dit lied. Dr. Roel A. Bosch, predikant in Zeist en eindredacteur van De Eerste Dag.

Taizé Zondag 28 juli 19.00u. de Ark te Landgraaf Avondgebed ‘in de sfeer van Taizé’. Voorganger: ds Jan H.Soethoudt m.m.v. Martijn Ruesink e.a. Muzikale medewerking: Steven van Kempen e.a.

Pagina 7

Verslag van de Sociale Studiedag op 15 mei ‘Samen leven; de gewoonste zaak van de wereld’ luidde de titel van de Sociale Studiedag. Hoewel het de gewoonste zaak van de wereld zou moeten zijn, weten we dat het in de praktijk van alledag lang niet altijd zo is. De Stichting Dienst aan Kerk en Samenleving die zich inzet om een leefbare samenleving en de sociale samenhang te bevorderen, had daarom een studiedag georganiseerd met als inzet ‘samen leven’. Hoe denken we, of hoe moeten we idealiter denken over ‘samen leven’? Wat kunnen we (zelf) doen om mensen dichter bij elkaar te brengen? Om mensen die ‘buiten de boot vallen’ bij die samenleving te betrekken? Het Katholieke Sociale Denken was als uitgangspunt gekozen voor de studiedag. Niemand minder dan prof. Dr. Erik Borgman (een autoriteit op het gebied van kerk en samenleving) was uitgenodigd om een inleiding te houden over dit denken.

Ik geef een kort verslag van zijn inleiding. Borgman stelt dat mensen ten diepste verlangen een gemeenschap te vormen; ze willen bij elkaar horen. Maar o wee, als je er buiten valt. Dan word je een ‘buitenstaander’. Nu weten we wel dat een ‘buitenstaander’ een ‘binnenstaander’ moet worden. Maar wat doen we er aan? Hier ligt een opdracht. De Katholieke Sociale Leer leert ons de samenleving lezen. Dat wil zeggen: leert ons kijken naar de tekenen van de tijd vanuit een bepaald perspectief. We moeten leren zien dat wij afhankelijk zijn van elkaar en elkaar nodig hebben. Wat doet de overheid dan? Die ziet een maakbare samenleving en geeft ondersteuning van wat al gemaakt wordt. Daardoor gaan wij ménsen over het hoofd zien. Wij moeten beseffen dat mensen geen radertjes zijn. We moeten inzien dat mensen in staat gesteld moeten worden hun eigen leven in te richten; we moeten ze een kans geven, ze helpen om de samenleving op te bouwen. Dan kunnen ze ten volle mens zijn. Helpen is ook goed voor jezelf. Een samenleving scheppen waar je ook zelf deel van uit maakt. Mensen verlangen van nature naar het goede. Om te kunnen blijven geloven in het goede, hebben we de gemeenschap van de kerk nodig. Om steeds opnieuw het goede te doen, is het nodig dat we daartoe door anderen worden gestimuleerd en aangemoedigd. Borgman zegt dat het, in de lijn van het katholieke sociale denken, een taak van de overheid is de samenleving te dienen. Dat houdt in dat zij maatschappelijke initiatieven ondersteunt en bevordert. Initiatieven die vanuit de samenleving de opbouw van de goede samenleving effectief dienen. Toch ligt er ook een taak voor de kerk. Zij zou vooral zichtbaar moeten maken dat waar hongerigen gevoed worden, dorstigen te drinken krijgen, vreemdelingen worden Pagina 8


opgenomen, naakten worden gekleed, zieken worden verzorgd en gevangenen worden bezocht, eer bewezen moet worden aan de Mensenzoon, en via hem aan de God die onze toekomst is. Waar betrokkenheid is en toewijding, daar is God toekomstscheppend werkzaam, ook al is de situatie allerminst rooskleurig o.a. door ontgroening, vergrijzing, ontvolking. Ook de kerk zou concrete initiatieven tot betrokkenheid en toewijding moeten ondersteunen en verbinden. Zo draagt zij bij aan het herontdekken van het inzicht dat juist zij (die initiatieven) het leven de moeite waard maken. Betrokkenen bij vrijwel alle diaconale projecten vertellen dat het project hun leven heeft verrijkt. Wat zou het ons maatschappelijk klimaat veranderen, zegt Borgman, als mensen die van zorg afhankelijk zijn, niet steeds als problematische kostenposten in beeld komen, maar als mensen die er op hun wijze aan bijdragen dat het leven van anderen ‘goed’ is. Tot slot gebruikt hij het beeld van de jazzmuziek om aan te geven dat de samenleving waarnaar hij verlangt en waaraan veel vrijwilligers in Nederland op hun manier proberen bij te dragen, als jazz is. Iedereen draagt met zijn improvisatie bij aan het geheel en is bereid met elkaar rekening te houden. Het presteren -de muziek zelf- werkt als middel om de spelers met elkaar te verbinden. Na de inleiding van Borgman werden drie projecten gepresenteerd: diaconaat nú (Horst), met elkaar en voor elkaar (KBO Limburg) en singles op stap (Vrouwenorganisaties KVG en ZijActief Limburg). Voor elk project gaf Borgman aan wat hem als belangrijk opgevallen was en hij gaf de betrokkenen ‘goede raad’ mee. Samenleven is: samen leven, ook met problemen. Daarmee moet je weten om te gaan. Afhankelijkheid hoort bij mensen en moet geen schande zijn. Er blijven altijd mensen die niet zelfredzaam zijn. Ze moeten echter het gevoel gegeven worden dat ze er toe doen. Na de pauze kreeg mgr. Frans Wiertz het woord om de eerste uitreiking van de Dr. Poelsprijs (een diaconale stimuleringsprijs voor diaconale en samenlevingsgerichte projecten in Limburg) in te leiden. Al in 1900 hield toen nog kapelaan Poels een toespraak waarin hij waarschuwde dat de kerk het contact met het volk zou verliezen. Als hoofdaalmoezenier van de arbeid heeft hij tal van katholieke organisaties opgericht. Toch wordt hem tekort gedaan als we hem afschilderen als de grote verzuiler. Dat was hij niet. Hij wilde een open en sociale kerk, pleitte zelfs voor oecumenische samenwerking. Hij was werkzaam in de Mijnstreek om daar de zelfredzaamheid van de arbeiders te bevorderen. Wat hij wilde, was een actieve inzet van alle gelovigen bij het in de praktijk brengen van het evangelie. Liturgie, catechese en gemeenschapsopbouw zijn kerke-

Pagina 9

lijke opdrachten, maar het sociale werk, diaconie of caritas, mag absoluut niet ontbreken. Daarom juicht Wiertz het toe dat er in het bisdom een diaconaal fonds is opgericht en dat er een prijs voor diaconale projecten wordt uitgereikt. Hij is ook blij dat de Dienst aan Kerk en Samenleving met aalmoezeniers en stafmedewerkers er zijn die het werk van Poels voortzetten op een eigentijdse manier. Uit 20 projecten die genomineerd waren, waren er drie gekozen voor de Dr. Poelsprijs. Maar er kon maar één de winnaar zijn. En de winnaar was: het Exodushuis ZuidLimburg Heerlen. De vertegenwoordigers waren erg ingenomen met de prijs: een beeldje gemaakt door Mieke van Uden. Het zal om de twee jaar uitgereikt worden aan de winnaar van de Doctor Poelsprijs. De gouverneur van Limburg, Theo Bovens, hield een goede toespraak. Alle 20 projecten zijn samengebracht in een boekje: Samen leven: de gewoonste zaak van de wereld. Alle aanwezigen kregen dat uitgereikt. Na dit alles was er een gezellig samenzijn met een hapje en een drankje en kon er ‘genetwerkt’ worden. Al met al een zeer geslaagde middag! Marije Bijleveld.

Diaconale Euregionale Conferentie in Aken op 25 april. Jaarlijks wordt er op toerbeurt in Aken, Eupen of Wittem een oecumenische Euregionale Conferentie gehouden over diaconie. Dit jaar kwamen in Aken naar schatting 100 diaconale werkers kwamen samen. rond het thema: Omzien naar...het diaconale engagement van de parochie/ gemeente. In de ochtend sprak Jozef Wissink over: veelvormige diaconie wezenlijk voorde kerk. Diaconie behoedt ons geloof voor een verkeerde spiritualisering. Het geloof moet vlees krijgen in concrete daden van liefde en barmhartigheid voor de mens in nood, waarbij we ook op onze eigen nood stoten. Het geestelijke moet indalen in alle aspecten van ons leven. Op blijven komen voor sociale gerechtigheid ook al is de trend neo-liberaal of worden de sociale verworvenheden langzaam, maar zeker uitgehold.

Pagina 10


In Nederland bestaat een grote veelvormigheid in diaconie. Er is veel informele diaconie (burenhulp etc.) Het is van belang, om te weten dat het er kan zijn. Het kan zijn dat parochies/ gemeenten dingen niet zien. Er is formele diaconie (in het kader van een organisatie) d.w.z. geregistreerd werk, bv. ziekenbezoek van de Zonnebloem. En er is professionele en vrijwillige diaconie. De katholieke kerk in Nederland heeft op landelijk niveau op het secretariaat van de bisschoppenconferentie een 0.2 fte., daarnaast zijn er stichtingen als Cordaid en Mensen met een Missie. De bisdommen hebben een aantal mensen in dienst ter ondersteuning van de Caritas. De vrijwilligers blijken zeer goed te werken, maar als de professionele ondersteuning wegvalt komen delen van het werk in de gevarenzone, met name, waar innovatie nodig is. Het eigenlijke werkveld is altijd lokaal (signalering is zo belangrijk). Dat lokale gebeurt alleen goed, wanneer er zicht is op maatschappelijke invloeden op wat lokaal gebeurt. Daarvoor zijn bovenlokale organisaties nodig: regionale (zoals stichting de Pijler) of nationale (SchuldHulpMaatje SHM). In oecumenische samenwerking hebben kerken en bewegingen geld gekregen voor het plan SchuldHulpMaatje, om ter plaatse groepen van schuldhulpmaatjes te vormen (de Raad van Kerken Parkstad is lid van de werkgroep SHM). Sinds de Tweede Wereldoorlog zien we een wending naar buiten. Protestanten en katholieken ontmoeten elkaar, met name op diaconaal niveau met aandacht voor mensen in nood buiten de eigen kring (Voedselbanken). Wissink waarschuwt dat we niet te snel de ene pool goed moeten noemen en de andere slecht. Wanneer we niet goed voor onze eigen armen zorgen, komt de zorg voor de vreemden onder verdenking te staan, dat we het uit eigenbelang doen. Wanneer we alleen voor onze eigen mensen opkomen, wordt de kerk een soort onderlinge verzekeringsmaatschappij. Tijd, situaties en contexten vragen om verschillende vormen van diaconale inzet. Wezenlijk voor de kerk is dat we van al deze mogelijke vormen moeten weten, juist om niet te snel te oordelen over oplossingen van problemen en mogelijkheden over het hoofd te zien. Een gescherpt vermoeden van de vele mogelijke vormen van diaconie is wezenlijk voor de kerk, omdat we anders niet voluit waarnemen. Wissink noemt het voorbeeld van een pastoraal werker uit Utrecht. Hij vond de vrijwilligers in de kerk te oud voor zijn projecten. In de wijk ontmoette hij overal deze

Pagina 11

oudere vrijwilliger. Ze zijn dus niet te oud voor een experimentele aanpak. Een veelvormige diaconie vraagt om communicatie, om ontschotting tussen de vele vormen en tussen het vieren, dienen en besturen. Kerk zijn betekent ten diepste communio: niemand leeft er voor zichzelf. De plaatselijke gemeenschap opent de ogen voor het geheim dat de kerk is: in het gewone dagelijkse leven van concrete mensen gebeurt Christus. Als het waar is dat diaconale werkers op zoek zijn naar de spiritualiteit van hun werk, dan zou dat tot nieuwe vormen van leren, vieren en dienen kunnen leiden bij diaconale instituties. Met de groeiende armoedeproblematiek hebben we elkaar steeds meer nodig. De nood kan ons, zoals in deze conferentie, tot communio brengen. In de tweede lezing die ochtend, sprak theologe/ dominee mw. Marianne Arndt over twee gemeentes: Sint Clemens en Mauritius in Keulen. Keulen kent vele (gekleurde) achterstandswijken. Pastoraat wordt gedaan vanuit een theologische en pastorale grondslag: 1. mensen in hun eigen levenssituatie zien, aanvaarden en waarderen 2. encycliek ‘Caritas in Vertitate’ 3. Vaticanum II, de kerk is er ter bevordering van de liefde en de waarheid Daarom zijn – zien, oordelen, handelen en reflectie – van wezenlijk belang. Spreekuren, uitdelen van levensmiddelen, laaggeprijsde kleding, huisbezoeken, aandacht voor senioren, jongeren, financiën, opbouw van een sociaal netwerk, koffieuurtjes, begeleiding van vrijwilligers maken deel uit van het beleid. De begeleiding van vrijwilligers staat hoog in het vaandel: ervaringsuitwisseling met een supervisor, en interne reflectiebijeenkomsten. Jaarlijks ie er een feestavond. Van vrijwilligers wordt vereist dat ze deelnemen aan (oecumenische) sociale conferenties. Er bestaan goede geregelde contact met het stadsbestuur, de plaatselijke politiek en de pers. Anders dan in Nederland wordt het diaconale werk ondersteund door een ruim aantal beroepskrachten, waaronder priesters, dominees, pastoraal werkers en worden er vele 10.000 € gespendeerd. Mw. Arndt was een boeiende verteller. Na de lunch konden de aanwezigen kiezen uit meerdere workshops. Hub Vossen had drie diaconale groepen uit het Limburgse gevraagd zich te presenteren. Fien Ceuts vertelde over het wijkpresentiepastoraat in ‘de Vrank’ in HeerlenNoord, Bieke de Keukeleire over haar werk het ‘Witte Vrouwenveld’ in Maastricht, Pagina 12


Eline Claassens over de diaconie in de Andreasparochie. Over het werk in ‘de Vrank’ bestaat een goede powerpointpresentatie, over het werk van Bieke werd bij haar afscheid in 2012 een mooi boek uitgegeven, te bestellen via de Raad van Kerken Maastricht. In de Andreasparochie verscheen in mei een nieuw jaarverslag waarin de diaconie een prominente plek heeft. De dag werd besloten met een oecumenische viering. Het was een waardevolle dag. Van harte aanbevolen om energie en nieuwe ideeën op te doen. Eline Claassens

Vakantieplannen

Nog geen vastomlijnde vakantieplannen? Dan is dit misschien iets om te overwegen: Zomerse activiteiten bij Mennorode in de maanden juli en augustus 2013. Wat dacht u van een verhalenweekend, een Socratisch gesprek, fotografie of dichtkunst? Bij Mennorode bent u aan het juiste adres. Diverse workshops in de prachtige natuur van de Veluwe. Kijk voor meer info, data en kosten op www.mennorode.nl/vakantie Mennorode werd in 1925 opgericht en diende oorspronkelijk als ontmoetingsplek voor de doopsgezinde gemeenschap. Vandaag de dag is Mennorode één van de meest duurzame conferentiecentra. Gelegen temidden van de schitterende Veluwse bossen en heide, is Mennorode de ideale locatie voor een korte of lange vakantie. MB.

Pagina 13

Thema Week van Gebed 2014: ‘Is Christus dan verdeeld?’ Dit is een gezamenlijk persbericht van de Raad van Kerken in Nederland en de Evangelische Alliantie

De Raad van Kerken en de Evangelische Alliantie (EA) hebben voor de Week van Gebed in 2014 een gezamenlijk thema vastgesteld. Het thema ‘Is Christus dan verdeeld?’ is gebaseerd op de Bijbeltekst uit 1 Korintiërs 1: 13 waarin de oproep klinkt om als christenen eensgezind te zijn. De gebedsweek vindt in 2014 plaats van 19 tot 26 januari. De apostel Paulus laat zich in zijn eerste brief aan de gemeente in Korinte kritisch uit over verdeeldheid binnen de christelijke gemeenten. De ene mens is niet meer dan de andere; maar ieder staat in een zelfde relatie tot Christus. Het thema ‘Is Christus dan verdeeld?’ is dan ook een retorische vraag, waarop mensen ontkennend zullen reageren. In Christus blijkt de liefde van God voor de hele wereld. Tijdens de gebedsweek in 2014 zullen christenen wereldwijd stilstaan bij dit thema. Het thema is dit jaar aangedragen door kerken in Canada. Het land heeft een bevolking van 32 miljoen, van wie 90 procent migrant is of nakomeling daarvan. Er zijn in de loop der jaren ook veel Nederlanders naar Canada verhuisd. Ongeveer 47 procent van de bevolking is rooms-katholiek en zo’n 37 procent is protestant. In Canada staat eenheid vaak ter discussie. Voornamelijk de uitzonderlijke positie van de Franstalige gemeenschap in Quebec is een gesprekspunt. Naast de eenheid tussen de migranten is er in Canada discussie over de rechten van de inheemse bevolking. De kerken werken nauw samen met deze oorspronkelijke, indiaanse bevolking om te proberen hen recht te doen. Heel recent is er een nationale commissie van waarheid en verzoening ingesteld, die moet toezien op het bijleggen van geschillen. De Evangelische Alliantie en de Raad van Kerken werken steeds meer samen in de voorbereiding van de gebedsweek, onder meer bij het samenstellen van het gebedsmateriaal. Het gemeenschappelijke thema en de gezamenlijke uitwerking maakt het voor gemeenten, parochies en gebedsgroepen op lokaal niveau makkelijker om de gebedsactiviteiten in januari een gezamenlijke invulling te geven. De materialen verschijnen in het najaar. De aan de Raad van Kerken verbonden kerken kennen al meer dan honderd jaar een Week van gebed voor de eenheid van de christenen. In de geschiedenis van de EA bestaat al ruim 160 jaar een traditie om het nieuwe jaar met de Week van Gebed in Gods hand te leggen. Pagina 14


Oproep Het Schuldhulpmaatjesproject Heerlen zoekt vrijwilligers die mensen met financiële problemen willen helpen: bij het op orde brengen van hun financiën bij het zoeken naar oplossingen om aan het eind van de maand niet een tekort te hebben bij het omgaan met geld

Samen lukt ’t…

We vragen van vrijwilligers: dat ze zelf hun financiën kunnen beheren zelf weten hoe je met weinig geld kunt rondkomen zich kunnen inleven in mensen die dit niet kunnen een paar uur per week hiervoor tijd hebben Wij bieden vrijwilligers: een cursus van 4 dagen, waarin je leert om mensen te helpen bij het oplossen van hun financiële problemen. vergoeding van alle onkosten begeleiding Ben je geïnteresseerd of wil je meer informatie, neem dan contact op met: Annie Versteeg 06 13839307 Of per mail: [email protected]

of

Christa Simons 06 22924101 [email protected]

Montfortstraat 38, 6433 JJ Hoensbroek Dit project wordt mogelijk gemaakt door subsidie van de van de gemeente Heerlen en

Pagina 15

Agenda: 26 juli 10 uur: vergadering RvKP 16 augustus 10 uur: ontmoeting in Roermond tussen delegaties van bisdom Roermond en Protestantse Kerk in Limburg. 23 augustus: leggen van Stolpersteine in Heerlen (Akerstraat) en Hoensbroek 21 september: Pancratiusplein e.o.: Manifestatie Heerlen in de Wereld, de Wereld in Heerlen 24 december 2014: 40 jaar Raad van Kerken Parkstad

Raad van Kerken

in Parkstad Illikhoven 14-A 6116 AL Illikhoven Telefoon: (046) 481 02 05 E-mail: [email protected] Postbank 37 81 745 tnv RvK OM, Illikhoven Internet: www.raadvankerkenparkstad.nl

oikoumene zomers zingen Raad van Kerken

Recommend Documents