Provinciale Raad van Kerken in Noord-Holland

Provinciale Raad van Kerken in Noord-Holland Secretariaat: mw L.H.Treffers-van Oosterom Ruysdaelstraat 14 1506 LV Zaandam telefoon: 075-6166092 email: [email protected]

Giro: NL86 INGB ooo7 3198 38 tnv: Prov. Raad van Kerken Grebberstraat 14 2021 ZB Haarlem

www.prvknoordholland.nl ------------------------------------------------

JAARVERSLAG OVER 2014 A. Het beleid van de PRvK NH in 2014 B. De werkgroepen. C. Jaarverslagen: 1.Reguliere vergaderingen van de PRvK in 2014 2. a. Beleidsmedewerker b. LEL (Landbouw Economie en Levensbeschouwing) c. Oikocredit d. Welzijnsnetwerk West-Friesland e. Vrouw en Geloof./ Oecumenisch Vrouwen Netwerk. D. Lijst van lokale raden in de provincie NH per 1 jan.2015

Samenstelling van de PRvK januari 2015 Dagelijks bestuur: Ds S.Bernhard Mw. M.L.Weijling-de Vries Mw. L.H.Treffers – van Dhr M.K.Vegter

Zuid-Scharwoude Den Helder Zaandam Haarlem

EBG PKN PKN PKN

Overige leden: Mw M.Hennus Pastoor F.P.H.M.Geels Ds. S. van Kammen Pastoor J. Mw J.W.Somers-Raes Dhr. J.G. Stelling

Haarlem Velserbroek Haarlem Schellinkhout Purmerend Heemstede

Doopsgezinden RKK PKN OKK PKN Remonstranten

voorzitter beleidsmedewerker secretaris penningmeester

1

A. HET BELEID VAN DE PRvK NH IN 2014. A. Evaluatie beleid 2014 en plannen voor vervolg. 1.De voortgang van de Oecumene, Ook in 2014 is de voortgang van de Oecumene een belangrijk onderwerp van gesprek geweest.. In vervolg op het thema op de jaarvergadering in 2012: Gebundelde krachten in de Oecumene, “ Het sluiten van een convenant kan een goed instrument zijn voor de oecumene; plaatselijke geloofs- gemeenschap pen kunnen gedurende een project een verbond sluiten met de plaatselijke raad van kerken” was het thema op de jaarvergadering in 2013: ” Zoeken naar convenanten met andere kerken” (Verbreding van de Oecumene) en hebben we een aantal gasten uitgenodigd: een herder van het Apostolisch Genootschap, de prior van Oude Zijds 100 in Amsterdam, een voorganger van de Christelijk Gereformeerde Kerk en zijn we met elkaar in gesprek gegaan. Op de vergadering van januari 2014 was er met enkele voorgangers een vervolggesprek. Op de vergadering van november 2014 heeft dhr Hans Luttik een presentatie gegeven van “ Geloven in de Stad” (Haarlem) De onderlinge contacten zijn prima en de inhoud wordt vaak gedeeld: de kerk is gemarginaliseerd in de samenleving, de kerken moeten zich duidelijk laten zien en presenteren,, hebben de contacten nog niet geleid tot een structurele verbreding van de oecumene. De kerkgenootschappen willen wel op de hoogte gehouden worden van de activiteiten van de PRvK. Op 3 maart 2015 organiseert de PRvK een symposium voor professionals in Noord Holland over : “ De kerk op weg naar een gemeenschappelijke visie” een vertaling van The Church, een rapport van de Wereldraad van kerken. (zie bijlage *** ) 2.Evaluatie van de plannen van 2014 en plannen voor vervolg in 2015.: * Inventarisatie van Oecumenische Activiteiten in NH: Hoewel een aandachtspunt, zijn we hier in 2014 niet mee verder gegaan. In 2015 hopen we verder te gaan met de uitwerking. . * Bij het opheffen van de werkgroep CoMiAk (maart 2012) hebben we afgesproken dat we de migrantenkerken niet loslaten, maar zo mogelijk betrekken in de Verbreding van de Oecumene. Ook in 2015 blijft dit een aandachtspunt. * In maart zijn er 3 regiobijeenkomsten gehouden. Ze waren gepland voor 2013, maar vanwege te weinig aanmeldingen zijn ze verschoven naar 2014. (voor meer informatie zie bijlage ** ) *Communicatie met de plaatselijke raden wordt in 2015 een aandachtspunt. *Door alle maatschappelijke veranderingen in de WMO was de WMO een telkens terugkerend thema op de vergaderingen: -de presentatie van het project “ WMO en de kerken” van de stichting OSMA (zie bijlage*) -het thema op de jaarvergadering -de bijeenkomst in het bisdom op 15 september, een samenwerking tussen RKKbisdom, PKN en OSMA/PRvK. In 2015 zal dit ook een aandachtspunt zijn. *.In 2015 wil de PRvK zich verdiepen in de doelstellingen van de werkgroep LEL. *op 3 maart 2015 is er een Symposium over The Church gepland.. 3.Contacten met de plaatselijke raden. Aandachtspunten, die nog steeds van kracht blijven: 1.De PRvK wil de plaatselijke raden graag helpen om samen naar nieuwe wegen te zoeken als er vragen zijn. In 2014 is er geen beroep gedaan op de PRvK. 2.De PRvK blijft zich onverminderd inzetten voor uitbreiding en intensivering van de contacten met plaatselijke raden en tussen die raden onderling. In 2014 zijn er 3 regiobijeenkomsten gehouden (zie bijlage **)

3.De PRvK wil graag een actueel emailadressenbestand opbouwen. Ook dit jaar verliep dit moeizaam. 4. De PRvK wil de plaatselijke raden en de aangesloten kerken stimuleren om hun activiteiten op de web site te plaatsen. 5. Inventarisatie van activiteiten: Om meer zicht te krijgen op het functioneren van de plaatselijke raden maakte mw Weijling aan de hand van de toegestuurde notulen een inventarisatie van de onderwerpen, die er spelen (zie bijlage C 2a Verslag beleidsmedewerker) Mw Weijling rapporteerde regelmatig aan de leden van de PRvK over deze ervaringen. Plannen voor 2015: Voortzetten van bovengenoemde aandachtspunten. Uitwerking: 1.De communicatie met de plaatselijke raden wordt een agendapunt voor de PRvK. 2.Contacten onderhouden met de plaatselijke raden via de post en email mbt: -informatie doorgeven oa over het jaarverslag. In 2012 heeft de PRvK besloten het jaarverslag voortaan op de website te plaatsen. -uitnodigingen voor de regio bijeenkomsten -vragen om verslagen en notulen van de vergaderingen. De PRvK stelt het erg op prijs, dat steeds meer plaatselijke raden regelmatig de notulen / verslagen naar het secretariaat of de beleidsmedewerker sturen of mailen. Om sneller op de hoogte te zijn van wat er speelt en om eventueel te kunnen reageren is de vraag : Alle notulen / verslagen direct naar de beleidsmedewerker te sturen, of mailen : Mw M.L.Weijling – de Vries, Dennenstraat 20, 1783 GX Den Helder. email: [email protected] . 4. Contacten met de Landelijke Raad van kerken. De PRvK blijft geïnteresseerd het beleid van de Landelijke Raad volgen. Incidenteel worden de activiteiten van de LRvK geagendeerd, zijn de artikelen het uitgangspunt voor gesprekken. Een aantal leden van de PRvK woonde in januari de Oecumenelezing bij. _ De PRvK wil –indien mogelijk- de contacten met de Landelijke Raad verder uitbouwen en zich beraden op haar eigen positie tav de plaatselijke raden en de Landelijke raad. Elk jaar bezoeken de voorzitter en de beleidsmedewerker de ontmoetingsdag - georganiseerd door de Landelijke Raad - met andere Provinciale raden, vooral met betrekking tot de ontwikkeling binnen het maatschappelijk activeringswerk wil de Landelijke Raad overleggen, ervaringen uitwisselen met de Provinciale raden.(een uitgebreid verslag staat op de website www.raadvankerken.nl) 5. Diaconale dag. In samenwerking met de PKN NH en het RKK-Bisdom Haarlem Amsterdam wordt er in principe elk jaar een diaconale dag georganiseerd: In 2014 is er geen studiedag georganiseerd.

Zaandam, december 2014. MW L. H.Treffers – van Oosterom, secretaris PRvK

Bijlage *

1

Veranderingen in het sociale domein en de rol van kerken Opzet 1. Een overzicht van de veranderingen in vogelvlucht. Er is meer aan de hand dan alleen de Wet Maatschappelijke Ondersteuning waarover wordt gesproken. We hebben te maken met drie en eigenlijk met vier veranderingen die zich tegelijkertijd voltrekken. Ik ga niet tot in detail. 2. De reacties van belangenorganisaties op de plannen. 3. Wat hebben kerken in huis in relatie tot de Wmo? 4. De relatie van Kerken en Wmo. 5. Wat is er nodig? Daarna neemt Ernst Meyknecht het over om ons iets te vertellen over de veranderingen van de parochies en PCI’s en de manier waarop zij omgaan met de nieuwe Wmo. We zullen ernaar streven dat de helft van de ons gegeven tijd overblijft om met elkaar van gedachten te wisselen. Ik zou het dan graag met jullie willen hebben over wat jullie in jullie pastorale en diaconale praktijk reeds merken van de veranderingen en hoe jullie je eigen rol en de rol van de kerk zien.

Wet Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 Wet Langdurige Zorg Jeugdwet

Participatiewet

Wet Passend Onderwijs

Behandeling Tweede Kamer: 24 april 2014 Eerste Kamer: 8 juli 2014 Ingediend 7 maart 2014 Tweede Kamer: 17 oktober 2013 Eerste Kamer: 18 februari 2014 Tweede Kamer: 20 februari 2014 Eerste Kamer: 24 juni 2014 Tweede Kamer: 15 maart 2012 Eerste Kamer: 2 oktober 2012

Invoering 1 januari 2015

Waarom Zorg dichtbij Zorgkosten beperken Eigen Kracht en Eigen Netwerk

1 januari 2015 1 januari 2015

Beperken bestaande AWBZ

1 januari 2015

Meer mensen met een beperking aan een ‘gewone’ baan helpen

Vereenvoudigen van de zorg voor jongeren

1 augustus Meer leerlingen naar een 2014 ‘gewone’ school in de buurt. Waardoor ze meer kans krijgen op een vervolgopleiding en meedoen in de samenleving. Veranderingen in het sociaal domein in vogelvlucht: de vijf wetten.

2

1. Een overzicht van de veranderingen in vogelvlucht. Veel van wat ik hier vertel is ontleend aan informatie zoals die door Movisie wordt gepresenteerd. Ik probeer mij –in dit deel van de presentatie- even te onthouden van mogelijke kritiek die je zou kunnen hebben op alle veranderingen. Ik gebruik hierbij de infographics, waarmee gepoogd is de geschetste ontwikkelingen in één oogopslag in beeld te brengen. 1a. Van AWBZ naar Wmo. De Nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015_zie infographic Ondersteuning Wmo 2015 Waarom: - Zorg dichtbij en georganiseerd rondom de cliënt, minder fragmentatie - Beperken zorgkosten - Meer nadruk op wat je zelf nog kunt doen of de mensen uit je omgeving. De transitie van AWBZ begeleiding vindt plaats per 1-1-2015. Tweede Kamer: 24 april 2014 Eerste Kamer: 8 juli 2014 · In tegenstelling tot wat er in het regeerakkoord staat, zal ook de dagbesteding pas per 2015 volledig onder verantwoordelijkheid van gemeenten vallen. Er komt een overgangsregeling voor nieuwe aanvragen voor dagbesteding vanaf 2014. · Uiteindelijk wordt alle extramurale zorg en ondersteuning uit de AWBZ geschrapt en naar gemeenten overgeheveld. Extramurale verpleging gaat naar de ZVW. · Huishoudelijke verzorging wordt alleen toegankelijk voor mensen die dit zelf niet kunnen bekostigen en verdwijnt dus als basisvoorziening in de Wmo. · In plaats van ‘compensatieplicht’ nu ‘maatwerkvoorziening’. Maatwerkvoorziening is aanvullend op wat iemand zelf kan bijdragen. · De transitie gaat gepaard met een korting van 25% op het oorspronkelijke budget. _ De gemeente gaat vanaf 2015 nieuwe doelgroepen bedienen, die niet gewend zijn bij de gemeente aan te kloppen. Het gaat in totaal om meer dan 215.000 mensen, jongeren onder de 18 niet meegerekend.

3

4

1b. De Wet Langdurige Zorg_zie infographic Hervorming langdurige zorg. De Nieuwe Wmo en de Wet Langdurige Zorg c.q. het beperken van de AWBZ zijn twee communicerende vaten. Waarom: - Beperken van de bestaande AWBZ tot een voorziening voor intramurale ouderen- en gehandicaptenzorg. Tweede Kamer: de Wet is op 7 maart naar de Tweede Kamer gestuurd. 1. De extramurale AWBZ vervalt in 2015. Gemeenten worden helemaal verantwoordelijk voor ondersteuning en begeleiding. Dit wordt wettelijk onderbouwd door een uitbreiding van het compensatiebeginsel in de Wmo. Circa 75% van het budget wordt naar gemeenten overgeheveld. 2. Voor extramurale dagbesteding is er afgesproken dat ook deze in 2015 volledig naar gemeenten overgaat. 3. Hulp bij het huishouden verandert per 2014. Nieuwe cliënten kunnen niet meer rekenen op het bestaande aanbod, omdat de aanspraak op huishoudelijke verzorging in de Wmo vervalt. Voor bestaande cliënten gaat de maatregel een jaar later in. Via de Wmo zal een maatwerkvoorziening worden aangeboden voor mensen die het echt nodig hebben en het niet uit eigen middelen kunnen betalen. De gemeenten krijgen dan 60% van het huidige budget om deze maatwerkoplossingen te bieden. 4. Extramurale verpleging gaat van AWBZ naar Zorgverzekeringswet. 5. De langdurige GGZ (met behandeling) in de AWBZ wordt overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet. De zorgverzekeraars worden in 2017 financieel verantwoordelijk voor de GGZ. 6. De zorgzwaartepakketten 1 tot en met 4 komen deels onder verantwoordelijkheid van de gemeenten te vallen. Dit verloopt gefaseerd, zie punt 8-10. 7. De intramurale AWBZ-klassen ZZP (ZorgZwaartePakket) 1 en 2 vervallen per 1-1-2013 voor nieuwe cliënten vanaf 23 jaar in de sectoren Verpleging & Verzorging, GGZ en Gehandicaptenzorg en worden omgezet in corresponderende extramurale functies (hulp bij het huishouden, verpleging, verzorging en begeleiding). 8. Vervolgens vervalt voor nieuwe cliënten ook klasse ZZP 3; per 2014 voor de verpleging/verzorging van met name ouderen en per 2015 voor mensen met een verstandelijke beperking of psychiatrisch probleem. 9. Per 2016 vervalt klasse ZZP 4 voor nieuwe cliënten en herindicaties voor ouderen (V&V) en mensen met een verstandelijke functiebeperking (scheiden wonen en zorg). 10. De kern-AWBZ die overblijft na de transitie in 2015 zal de Wet Langdurige Zorg genoemd worden.

5

6

1. Jeugdwet _zie infographic Jeugdwet Met ingang van 2015 worden gemeenten door middel van de Jeugdwet verantwoordelijk voor alle jeugdzorg. Waarom: - Vereenvoudiging van de zorg voor jongeren beneden de 18 jaar. Tweede Kamer: 17 oktober 2013 Eerste Kamer: 18 februari 2014 · · · ·

Het gaat hier om de jeugdbescherming, jeugdreclassering, jeugd-ggz en zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jongeren. Nadruk op preventie en uitgaan van eigen verantwoordelijkheden en eigen mogelijkheden van jeugdigen en hun ouders, met inzet van het sociale netwerk. Uitgangspunt is één gezin, één plan, één regisseur. (Ook raakvlakken bijvoorbeeld met werk en inkomen). De overheveling gaat gepaard met een korting van ongeveer 15% op het totale budget.

7

8

3. Participatiewet In 2015 wordt de Participatiewet van kracht voor nieuwe aanvragers. Waarom: - Meer mensen – ook die met een arbeidsbeperking- aan een baan te helpen. ( de gemeente heeft hiervoor twee instrumenten: loonkosten subsidie en beschut werk. De mensen die alleen maar kunnen werken in een beschutte omgeving komen in dienst van de gemeente.) Tweede Kamer: 20 februari 2014 Eerste Kamer: 24 juni 2014 · · · · ·

In de wet worden de Wsw, Wajong en Wwb gebundeld. In 2015 geldt de wet voor alle cliënten op het terrein van werk en inkomen. Door de nieuwe wet wordt de toegang tot de Wsw gesloten m.i.v. 2014. Bedrijven worden gestimuleerd minimaal 5% arbeidsgehandicapten in hun personeelsbestand te hebben. Er vindt een efficiencykorting over zes jaar op de SW plaats. De totale korting bedraagt door invoering van de Participatiewet 200 miljoen. Het leveren van een tegenprestatie naar vermogen.

9

4. Wet Passend Onderwijs_zie infographic Passend Onderwijs. De wijzigingen hebben betrekking op de organisatie van de voorzieningen voor extra ondersteuning van leerlingen en de financiering daarvan. Doel van deze wetswijzigingen is dat voor alle leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte zo passend mogelijk onderwijs wordt gerealiseerd. Waarom: Het idee is dat als leerling zoveel mogelijk naar een gewone school in de buurt gaan ze de beste kansen hebben op een vervolgopleiding en meedoen in de samenleving. Tweede Kamer: 15 maart 2012 Eerste Kamer: 2 oktober 2012 Invoering van de wet: 1 augustus 2014 Kern: - zorgplicht (= juridisch begrip) voor scholen om passende ondersteuning te realiseren. De ‘rugzakjes’ voor leerlingen worden afgeschaft.

============================================================ Conclusie: Op 1 januari 2015 komen veel dingen samen en vooral voor mensen die al kwetsbaar zijn. Gezamenlijke richting van de vier veranderingen in het sociale domein: - Een omslag in de zorg naar ‘zorg dichtbij’. Dat wil zeggen ‘meer zorg in de buurt, meer samenwerking tussen aanbieders en houdbaar gefinancierde zorg, zodat ook latere generaties er nog gebruik van kunnen maken’. - Gemeenten kunnen , aldus het regeerakkoord, meer maatwerk bieden en inspelen op lokale omstandigheden en de zorgbehoeften van cliënten. - De omvang van de zorgkosten beperken. - Meer nadruk op wat mensen zelf kunnen en wat mensen in de omgeving kunnen.

10

11

2. De reacties van belangenorganisaties op de plannen. Eigenlijk keert niemand (gemeenten, zorgaanbieders en cliëntorganisaties) zich tegen de ingeslagen richting om het sociaal domein te organiseren. De kritiek die er is richt is zich op de korte tijd die er nog is tot de invoering en de kortingen op de budgetten. Ook patiëntenen cliëntenorganisatie onderschrijven het idee dat het anders moet. Reacties op de verschuiving van Wmo naar AWBZ: - De aansluiting tussen langdurige zorg en de Wmo. Nu dreigen er mensen tussen wal en schip te vallen. Bijvoorbeeld mensen die zelfstandig zouden kunnen wonen, maar waarvoor niet de een passende woning of de passende zorg beschikbaar is in een gemeente? (NPCF) - Rechtsongelijkheid (ANBO) - Beter regelen van de medezeggenschap en klachtenregeling. Nu te versnipperd (LOC) Reacties op de Jeugdwet: Zorgbelang Noord-Holland kan zich vinden in de Jeugdwet. Er leven wel vragen bij de cliëntenorganisaties zoals; · Kunnen gemeenten het wel? Vooral waar het gaat om de gespecialiseerde jeugdGGZ. · Zullen er geen verschillen tussen gemeenten gaan ontstaan. · Wordt medezeggenschap/inspraak/klachtenopvang wel goed geregeld? · Er wordt bezuinigd, kan dat wel? · Komt er geen breuk in de hulpverlening in de overgang van oude naar de nieuwe situatie. Dus garandeer de benodigde zorg (Jeugdzorg Nederland). Wat betreft de Participatiewet richt de kritiek zich op het beschikbare geld en de het risico dat Wajongers en mensen uit de Sociale werkvoorziening de gewone mensen met een uitkering gaan verdringen. Tot zover de officiële reactie van diverse partijen. Conclusie: Er zijn veel goede voornemens. De vraag is of deze in de praktijk ook gerealiseerd kunnen worden en of uiteindelijk degenen die de zorg of ondersteuning echt nodig hebben deze nog zullen krijgen. Mijn zorg treft de verwachtingen waaraan ieder mens moet voldoen. Er wordt uitgegaan van ‘eigen kracht’ van mensen en het hebben van een ‘sociaal netwerk’. Belangrijke en mooie zaken en ook belangrijk om ernaar te streven. Maar voor sommigen is het niet hebben daarvan juist een gevolg van hun beperking. Daarin ligt hun grootste kwetsbaarheid. Daarop worden ze nu juist aangesproken. Ik maak mij ook zorgen over de mogelijke rechteloosheid en willekeur die kan ontstaan. Zal de kwetsbare burger in staat zijn om in het gesprek aan de keukentafel dat te krijgen wat hij/zij nodig heeft? En is er een duidelijke plek waar hij met zijn klachten terecht kan?

12

Collectieve belangenbehartiging wordt een stuk moeilijker omdat er niet één ministerie of zorgverzekeraar aangesproken kan worden maar de zorg verdeeld is over 403 gemeenten. Wie ziet toe op de kwaliteit van zorg? Al deze gemeente kopen individueel of in schimmige samenwerkingsverbanden zorg in bij zorgaanbieders. Wat betekenen de veranderingen van de zorg voor de hulp aan jongeren en volwassenen met een psychische beperking? De hele psychische zorg is overgeheveld naar de gemeente, ge-demedicaliseerd. Echter we weten ook steeds beter dat bepaalde psychische beperkingen een gevolg zijn van fysische/lichamelijke afwijkingen. Wie zorgt voor de man, vrouw, kind, jongen en meisje voor wie geen genezing is, die alleen met hulp en soms met veel hulp van anderen, het leven aankunnen?

Aanbevelingen voor lokaal beleid (Bron: Digitale raadpleging ‘Zorg naar gemeenten’)

Waar moet lokaal op ingespeeld worden om te komen tot een inclusieve samenleving? Welke doelgroepen verdienen extra aandacht? De aanbevelingen op een rij. Overschat de mogelijkheden voor oplossingen in eigen kring niet Wees erop alert dat: deel van de mensen niet om hulp durft te vragen als dat nodig is;

problematiek het meest kwetsbaar zijn op bovenstaande punten;

Stimuleer sociale contacten Het hebben van sociale contacten voorkomt eenzaamheid en biedt mensen een netwerk.

Zorg dat dagbesteding afgestemd is op de persoon De tevredenheid van mensen over passende dagbesteding wordt in belangrijke mate bepaald door de vraag of de invulling hiervan aansluit bij de wensen en beperkingen van de persoon zelf. aansluit bij de wensen, mogelijkheden en beperking van mensen. lligerswerk en (betaald) werk. Zet vrijwilligers in die mensen ondersteunen bij het regelen van financiële administratie Vanwege toenemende regelgeving en schuldenproblematiek neemt het aantal personen dat te maken krijgt met ondersteuning bij het regelen van geldzaken verder toe. bij de financiële administratie om hiermee professionele bewindvoering voor een aantal mensen te voorkomen.

13

Versterk mantelzorgondersteuning wordt wat de mantelzorger kan doen, maar ook wat hij daar zelf aan ondersteuning voor nodig heeft (desnoods in een apart gesprek). eb aandacht voor de verschillende soort respijtzorg, zoals logeren en opvang. Dagbesteding kan ook een vorm van respijt zijn voor de mantelzorger en maakt het vaak mogelijk dat mantelzorgers hun zorgtaken met werk kunnen blijven combineren. de kwaliteit van de ondersteuning van zorgvrijwilligers (goede matching en scholing van vrijwilligers). verblijfszorg voor als een situatie escaleert. (werkgever) het goede voorbeeld met mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Geef mensen de keuze tussen een volwaardig PGB en zorg in natura ondersteuning. Dus zorg ervoor dat kiezen voor een volwaardig PGB mogelijk blijft. Let bij inkoop van zorg en ondersteuning op de kwaliteiten van de professional1 1 Zie voor een bredere uitwerking van het thema inkoop de AVI handleiding ‘Inkoop en kwaliteit’. Het moet gaan om: doelgroepen is hierbij vereist. Professionals die mantelzorgers als partner in de zorg zien. versnippering van zorg over verschillende medewerkers te voorkomen.

Verbeter de bejegening en keuzevrijheid bij het Wmo-loket serieus. (vraaggericht in plaats van aanbodgericht). Let hierbij op verschillende doelgroepen. van voorlichting tot realisatie van de ondersteuningsvraag.

14

3. Wat hebben kerken in huis in relatie tot de Wmo? -

-

-

-

-

-

Kerken beschikken over een wijdvertakt netwerk. Kerken beschikken over gebouwen ook in dorpen en kernen waar bijna geen gemeentelijke voorzieningen meer zijn. In deze lokale kerken vinden nog steeds een veelheid van sociale activiteiten plaats. Als een eerste stap om binnen de Wmo actief te worden is het de moeite waard om deze activiteiten een keer in beeld te brengen. Dan gaat het om het in beeld brengen van allerlei informele contacten binnen de gemeente; activiteiten van allerlei mensen binnen de gemeente die daartoe aangesteld zijn als de pastor, diaconaal werker, diakenen, ouderlingen, contactdames, jeugdclubleiders etc; projecten waar we als kerken in participeren zoals de voedselbank, het inloophuis of schuldhulpverlening en besturen waaraan deelgenomen wordt. Binnen de kerk zijn een groot aantal vrijwilligers actief. Ze zijn daartoe sterk gemotiveerd en doen dat met een grote plichtgevoel. Daarnaast beschikken kerken ook over professionals om vrijwilligers aan te sturen en projecten op te zetten. De methode van werken van kerken is aanvullend op het werk van de Wmo. De aanpak binnen de Wmo is taakgericht, projectmatig en op cure c.q. behandelingsgericht. Het werk van de kerk is sterker mensgericht, procesmatig en gericht op care, zorg, presentie. Kerken kunnen een bijdrage leveren aan het probleem van ‘vraagverlegenheid’. Veel mensen die hulp nodig hebben, individuen, gezinnen, mantelzorgers durven zelf niet met hun probleem naar voren te komen. De problemen stapelen zich daardoor op. Vrijwilligers en functionarissen van de kerk komen op allerlei momenten bij mensen over de vloer en dan gaat het erom oren en ogen open te houden. En om mensen aan te sporen hulp te zoeken. Ook blijken mensen die actief zijn binnen de kerk ook actief buiten de kerk. Het iets doen voor een ander, zich verantwoordelijk weten voor wat er in de samenleving gebeurt zit in de genen van deze mensen en wordt gevoed door de christelijke boodschap. Kerken hebben ook een groot communicatienetwerk. Het is mogelijk via het netwerk van de Raad van Kerken en de deelnemende kerken een bericht op duizenden plaatsen te laten landen. Kerken beschikken hier en daar ook over fondsen om eigen activiteiten mee te financieren. Kerken en kerkmensen weten doordat hun vrijwilligers goed contact hebben met mensen uit kwetsbare groepen wat eraan de hand is in de samenleving. Kerken hebben een lange traditie waar het gaat over het omgaan met levensvragen.

Oproep aan alle kerken en kerkmensen die bij mensen over de vloer komen of groepen mensen helpen om de komende tijd allert te zijn of er geen mensen tussen wal en schip raken!

15

4. Relatie Kerken en Wmo In 2009 –dat is inmiddels vijf jaar geleden- heeft Hub Crijns in een inleiding over ‘De Wmo en de rol van kerken’ de volgende cijfers gegeven over de deelname van kerken aan de Wmo. a. Op te merken valt dat 20% van de parochies, kerkelijke gemeenten positief is over de WMO, actief is en zich inzet om betrokken te zijn, zelf een speler te worden. Deze kerken zien het als een herwaardering van de diaconale taak van de kerk in de samenleving, als een grote kans. b. Ongeveer 60% van de parochies en gemeenten is zich aan het oriënteren. Wat is de WMO? Heeft dat iets te maken met kerk en wat dan? Hoe kan kerk zich inzetten rond de WMO? Wat kunnen we met de WMO? Hoe zit het met relatie tussen overheid en kerk? Wie is waar voor verantwoordelijk? c. Ongeveer 20% van de parochies en gemeenten is negatief, zet zich af, wil er niets mee van doen hebben. Deze kerken verdenken er de overheid van om de eigen onmacht om te zetten naar partners in de samenleving en goedkoop gebruik te willen maken van de kerkelijke vrijwilligers. (Bron: Wmo en de rol van kerken, Hub Crijns, 20 februari 2009) In haar dissertatie ‘Nederland Participatieland’ heeft mevrouw Vreugdenhil documenten bestudeerd van diverse Protestantse Kerken, de Rooms-Katholieke Kerk en Evangelische Kerken en komt tot de conclusie dat “kerken de zorg, zowel voor de eigen leden als voor de mensen daarbuiten, in elk geval als één van hun doelen zien”. (Bron: Nederland Participatieland? M. Vreugdenhil, 2012). Twee studentes van de Christelijke Hogeschool Ede hebben in 2009 onderzoek gedaan naar de rol van de kerken binnen de Wmo in de gemeente Utrecht. De belangrijkste conclusie van het onderzoek is: “De Utrechtse Kerken en de gemeente Utrecht zien beide dat kerken een grote maatschappelijke betrokkenheid hebben, zowel binnen als buiten de kerk. … In de praktijk is nog weinig contact tussen de kerken.” (Bron: Kansen van de kerken binnen de Wmo in Utrecht, Movisie, 2009) Op een raadsinformatieavond in juni 2009 wordt de uitkomst van het rapport alsvolgt samengevat: “De uitkomst van het onderzoek is dubbel: aan de ene kant zijn veel kerken en organisaties enorm betrokken bij de stad: 90 (!) activiteiten werden in kaart gebracht. Anderzijds staan veel kerken helemaal naast wat er in de stad omgaat en weten niet hoe ze zich bij de noden van de stad kunnen laten betrekken.”(Bron: www.utrecht.christenunie.nl, 19 juni 2009). Dit is volgens mij een mooie samenvatting van de relatie tussen Wmo en kerken.

16

5. Wat is er nodig? -

-

Voortrekkers nodig. Durf jezelf als kerk neer te zetten. Werk vanuit een eigen visie op de maatschappij en de zorg voor de kwetsbaren: doe als kerken de dingen die je moeten doen vanuit de eigen maatschappelijke betrokkenheid en niet omdat de overheid het nuttig vindt. Geef bekendheid, maak zichtbaar aan overheid en organisaties, wat je doet. Wees trots op wie je bent en waar je voor staat. Iedereen heeft wat te bieden. Zoek als kerken elkaar op. Zoek de samenwerking. Hier ligt ook een rol voor de lokale Raad van Kerken. Er is niet zozeer behoefte aan allerlei nieuwe diaconale initiatieven. Wel zie ik dat bestaande initiatieven beter benut kunnen worden.

Tot slot op 25 april 2014 heeft OSMA uitgebreid over dit onderwerp gesproken. Ik citeer hier een aantal flarden uit het gesprek hierover: “Het meedoen van de kerken aan de Wmo is een kans voor de kerken om zich te profileren in de samenleving. Als je maatschappelijk als kerk iets wil betekenen moeten we dit oecumenisch doen. We kunnen dit niet alleen. Er zijn enorme noden. Met het aannemen van de Nieuwe Wmo is er een belangrijk momentum. We staan nu midden in een maatschappelijke ontwikkeling. Wat doen we als kerk? Willen we hierop inspelen? Willen wij eraan bijdragen dat het beter landt door noden te lenigen. Hoe krijgen we kerken, de kerkmensen, in beweging?”. Ook is meerdere malen gewezen dat het ook een taak van de kerken is om aandacht te vragen voor ‘zingeving’ binnen de hulpverlening. Daarnaast wil ik voor de volledigheid nog verwijzen naar het dit voorjaar gestarte project Zorgzame Kerk van Kerk in Actie. “Het project Zorgzame Kerk voedt, ondersteunt en begeleidt de herbezinning op de rol van de kerken in de samenleving en vertaling ervan naar hun pastorale en diaconale activiteiten. Zorg en zorgzaamheid behoren immers van oudsher tot het eigene van kerk zijn.” Geraadpleegde Bronnen Website Movisie Kerk en Wmo: de eerste vijf jaren (2007-2011). Een onderzoek naar de (kritische) particiaptie van kerken in de Wmo, Stichting Rotterdam, 2012. Nederland Particiaptieland? De ambitie van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de praktijk in buurten, mantelzorgrelaties en kerken, M. Vreugdenhil, Universiteit van Amsterdam, 2012. Kansen van de kerken binnen de Wmo in Utrecht, Movisie, mei 2009 De Wmo en de rol van Kerken. Inleiding van drs. Hub crijns tijdesn de Luce leergang Diaconaal Werk 2008-2010, februari 2009. Kor Berghuis Adviseur OSMA KTB-advies en projectmanagent. www.ktb-advies.nl 20 mei 2014.

17

Bijdrage Ernst Meyknecht over de veranderingen die de PCI’s op dit moment doormaken en hun rol met betrekking tot de Wmo. Discussie: - Wat komen jullie als pastores, diaken, oudsten of anderszins tegen aan noden? Wees zo concreet mogelijk. - Wat zie je als rol van de kerken binnen de Wmo? En wat heb je daarvoor nodig?

Bijlage ** LICHT OP OECUMENE – een inleiding op de Regiobijeenkomsten van de Provinciale Raad van kerken in Noord-Holland (Maart 2014)

Op de uitnodiging voor deze bijeenkomst staat een vuurtoren afgebeeld. Ik hoef u niet te vertellen wat dat is of waarvoor een vuurtoren goed is. Hij geeft richting en waarschuwt voor gevaarlijke routes op zee. Hij staat als baken aan de oever en is van verre te zien. Hij helpt zo de schepen om de juiste koers aan te houden op de soms woelige zee en een veilige haven te vinden. En bovendien is hij ook mooi. Nu zijn wij vandaag bijeen om over oecumene te praten – over onze ervaringen met en belevenissen in het veld van de samenwerking tussen de kerken. Velen van u hebben daar al jaren lang ervaring mee. Wij willen daarom ons licht laten schijnen op oecumene en zijn benieuwd wat daar allemaal te voorschijn komt. Het logo / beeldmerk van de oecumene is een boot. Hoe is het nu op deze boot? Ligt hij nog op koers? Sommigen die al langer aan boord zijn, twijfelen daarover. Op zijn minst kan gezegd worden: de oecumene in ons land verkeerd in zwaar weer: op vele plekken verloopt de samenwerking stroef en is te veel afhankelijk van enkele personen. Als die wegvallen dan strand de oecumene. De grote kerken, jarenlang de motor achter de activiteiten, zijn met interne reorganisaties en inkrimpingen bezig. Door de discussies over het sluiten van kerkgebouwen, samenvoegen van gemeenten en parochies en schrappen van formatieplaatsen is er niet meer zoveel ruimte voor het nadenken over samenwerking met andere kerken. En waar zijn die kerken dan? En dan heb ik het nog niet eens over de pijn gehad die sommigen van ons voelen, als wij daaraan denken hoe vele mogelijkheden vroeger waren om oecumene gestalte te geven: gezamenlijke vieren met schrift en tafel, kerkdiensten en activiteiten over de grenzen van kerken heen. De ruimte daarvoor is er niet meer en dat doet pijn. En zo zouden wij nog een hele tijd kunnen doorgaan. Maar wij zijn niet hier naar toe gekomen omdat wij geen toekomst meer in oecumene zien. Ons scheepje oecumene lijkt dan wel in een storm terecht te zijn gekomen en moeite te hebben om de koers te houden. Maar het vaart nog. En dat is ook goed zo. Want oecumene is van levensbelang voor de kerken in ons land. Wij kunnen er niet zonder – zonder elkaar en zonder de samenwerking met elkaar. Ook al lijken enkele stuurlui van onze kerken daar soms anders over te denken. Wij kunnen op zijn minst vier redenen noemen waarom oecumenische samenwerking tussen de kerken nodig is. Vier lichtbakens die de koers mede kunnen bepalen: 1. Wij kunnen in de oecumene elkaar verrijken met de tradities,vormen en inhouden die het christelijk geloof in al haar vormen kent. Geen enkele kerkgenootschap heeft alleen de waarheid van het geloof in pacht. Er is altijd iets dat je mist. En dat vind je dan vaak in de ontmoeting met anderen. Denk b.v. aan gezamenlijke vieringen waarin iedere kerk een stuk uit de eigen traditie meebrengt. Hoe mooi het kan zijn, om liederen in verschillende

Licht op de oecumene

p. 1

talen te zingen, om lofprijs naast een klassiek geloofsbelijdenis te horen. Of herinnert u zich nog de inbreng van de Doopsgezinde Broederschap in vragen van geweldvrij omgaan met conflicten of vredeseducatie? Deze gaven hebben ons allen goed gedaan. Je eigen geloof groeit en ontwikkelt zich. Je ontdekt nieuwe oevers. Nieuwe vergezichten doen zich open.\ 2. Wij moeten onze krachten bundelen, om aansprekende activiteiten op te kunnen zetten. De kerken worden kleiner in ons land, maar er zijn zoveel mooie dingen te doen: een Passiemuziek organiseren, door een Kerkennacht de mensen met onze gebouwen bekend maken, de Zandtovenaar met kerst op de markt van Alkmaar te laten optreden. Dat alles zijn mooie dingen om te doen – aansprekend voor de gemeenteleden en de buitenstaanders. Maar vaak is een enkele gemeente of parochie niet in staat om zo iets te organiseren. Er zijn te weinig vrijwilligers, te krappe middelen en een tekort aan kennis Je moet samenwerken om dit tot stand te brengen. 3. Wij willen graag andere mensen bereiken en helpen, dan wij nu in onze kerk zien. Daarvoor is soms een andere aanpak nodig. Wij moeten grenzen verleggen en nieuwe wegen gaan. De ervaringen van anderen kunnen ons daarbij helpen. Laatst werd dat b.v. duidelijk toen in Hoorn een jeugddienst georganiseerd zou worden. Een kerk alleen kon en wilde dat niet doen. Zo werden de krachten gebundeld: de ene kerk stelde de voorganger, de andere een band en de derde bracht de beamer mee. Allemaal belangrijke ingrediënten voor een geslaagde jeugddienst. Of: wij zouden op vele plekken ook al lang niet meer iedere week in de verzorgingshuizen kerkdiensten kunnen houden als niet voorgangers en vrijwilligers uit vele kerken samen zouden werken bij het invullen van de roosters. Of denkt u aan iets als de voedselbank, vaak opgezet vanuit de kerken. Ook deze organisatie gaat de mogelijkheden van een kerk te boven. 4. De overheid en de samenleving vraagt om de inbreng en de ervaringen van de kerken, maar heeft moeite om de juiste gesprekspartner te vinden. Wij spreken soms met te vele tongen en dat is verwarrend. Wij kunnen onze punt niet maken omdat iedere kerk een eigen punt heeft. Willen wij als kerken mee kunnen praten bij de WMO, willen wij in een Rampenplan opgenomen worden of de noden van armen in het Raadhuis aan de orde stellen, dan zullen wij dat samen moet doen. Anders kunnen wij onze opdracht voor de mensen niet vervullen. Zomaar vier punten, lichtflitsen waarom oecumene noodzakelijk is: wij kunnen niet anders dan samenwerken. Hoe kan je een gezamenlijke koers houden of samenwerken, als er niet meer samen vergaderd en gesproken kan worden? Want ook dat hoort bij de werkelijkheid: je vindt moeilijk mensen die voor langeren tijd in een raad zitting willen nemen. Het wordt allemaal te veel. Ons is opgevallen dat er wel ontzettend veel samen wordt gedaan. Vaak gebeurd dat zonder dat wij dat oecumene zouden noemen: vastenmaaltijden, voedselbank, kunstroute, projectkoor, schuldhulpmaatjes, popdiensten, noodfondsen, kerstwandelingen, – plekken waar twee of meer kerken samen komen om iets tot stand te brengen. En soms halen wij daarbij ook nog partners

Licht op de oecumene

p. 2

van buiten de kerken bij. Een groot aantal van projecten die mensen en organisaties tot een groot netwerk verbinden. Dat is ook oecumene. Maar hoe verbind je de vergaderingen van de Raden van kerken met deze projecten in het veld? Hoe laat je projecten doorgaan als er geen Raden meer zijn? De landelijke raad van kerken heeft geprobeerd om deze ontwikkeling te ondersteunen – net zoals een vuurtoren ook de schepen ondersteunt. Vorig jaar hebben zij een brochure uitgegeven over 'convenanten'. Daarin beschrijven zij de mogelijkheid, om met elkaar afspraken te maken over de samenwerking in projecten of delen van de oecumene. Wij kennen dit al langer voor stichtingen die vanuit verschillende kerken zijn opgezet voor zoiets als Inloophuizen of maatschappelijke spreekuren. De dragers van deze inrichtingen zijn vaak kerken of diaconie / caritas. Zij spreken af om in dit bepaald geval samen te willen werken. Vaak kiezen zij daarvoor een vaste juridische vorm. Iets soortgelijks kan ook voor andere, kleinere of minder duurzame projecten gedaan worden – niet in vorm van een stichting met al de juridische gevolgen van dien – maar in vorm van een bindende afspraak die je ook op papier zet en waaraan je je commiteert. Zo kunnen kerken en delen van kerken met elkaar samenwerken. Dat hoeft niet voor jaren te zijn, maar kan voor enkele maanden of eens per jaar en voor een afgebakend project zijn. Voor het volgende project kan je dan andere partners rond de tafel brengen en andere convenanten sluiten. Convenanten zijn dus een mogelijkheid, om oecumene werkbaar te maken en kerken en andere partners samen te brengen. Of dat ons scheepje echt op een nieuwe koers kan brengen moeten wij afwachten. Maar het biedt in ieder geval de mogelijkheid, om verder te gaan. Want wij zijn nog op weg. De uiteindelijke haven, waar wij allen stiekem van dromen en naar toe onderweg zijn, is nog ver. Deze haven is de zichtbare eenheid van alle kinderen van God. Tot het zover is, varen wij op de zee. En dan is het goed, om vuurtorens te hebben – in vorm van nieuwe initiatieven en hulpmiddelen of in vorm van gelukte vormen van samenwerking – je zou ze ' vuurtorenprojecten' kunnen noemen. Daarvan willen wij vandaag aan elkaar vertellen. Deze hopen wij van u te horen – om weer moed en enthousiasme te krijgen voor de oecumene. Stefan Bernhard

Enige kanttekeningen van regiobijeenkomst in Purmerend op woensdag 19 maart 2014 Aanwezig: Afgevaardigden RvK Graft de Rijp, Edam.Volendam, Hoorn, Broek in Waterland, Purmeren. Verder waren namens de PRvK aanwezig: ds S.Bernhard (vz), mw Somers-Raes, mw M. Weijlingde Vries, mw L.Treffers-van Oosterom. De vz opent de bijeenkomst en stelt zich voor. Vervolgens is er een voorstellingsrondje/ Hierna houdt hij een inleiding over: “ Lichtjes in de oecumene” Er is gelegenheid voor het stellen van vragen. De aanwezigen vinden het een helder verhaal en hebben geen vragen.

Licht op de oecumene

p. 3

Hierna volgt het gesprek over ervaringen. Mw Somers opent het gesprek met: “ Hoe geeft u vorm aan de oecumene in uw plaats? Hoe zoek je een weg? Je kunt van elkaar leren. Niet alleen. succesverhalen maar ook struikelingen” Een samenvatting van de aandachtspunten tijdens het geanimeerde gesprek: -de samenstelling van de raden: -is verschillend. Over het algemeen zijn er weinig kerken vertegenwoordigd, meestal de PKN. RKK en soms Doopsgezinden. Een enkele keer een Evangelische Gemeente. Meestal is de samenwerking tussen de kerken goed. In Purmerend is sinds enkele jaren de RvK opgeheven en is er een Beraad van kerken, waar veel kerken lid van zijn. Per project wordt bekeken wie mee doet en mee betaalt. Stapje voor stapje – steeds afvragen : zijn we goed bezig? Beraad van Kerken, RvK is te gevoelig. Het is een samenwerkingsverband. Wie doet waar aan mee? De kerk zegt: wie doet er mee?. De financiën worden geregeld. Beraad staat wel open voor moskee. Bestuur van de moskee niet, mogelijk op een andere manier vormgeven. “Gelovig Purmerend”. Laten zien wie we zijn. Een knelpunt is de reorganisatie van de RKK miv jan 2014 in regioparochies. Het is sinds die datum heel moeilijk om te bepalen wat de status is van de RKparochie in de Raad van Kerken. Veel parochies zijn samengevoegd en dan is het gebied vele malen groter dan het gebied van de PKN of andere kerkgenootschappen. Dat is dus erg aftasten. Door de vorming van streekparochies hebben parochies met meerdere raden van kerken te maken. Er wordt gezocht naar oplossingen, samenwerking. De raden van kerken houden zich niet bezig met juridische zaken, maar met praktische. Het is voor een pastoor erg moeilijk om bij alle raden betrokken en aanwezig te zijn. NB. Tijdens het gesprek blijkt – door verschillende oorzaken - de ene RvK veel beter te functioneren dan de andere. RvK Hoorn heeft een enthousiaste doorstart gemaakt. RvK Edam Volendam is vrij somber. -Vieringen. -Oecumenische vieringen met Eucharistie en Avondmaal zijn niet meer mogelijk, het zijn nu woord- en gebedsdiensten. Mbt Eucharistie en Avondmaal , zoekt men naar oplossingen. Voorbeelden zijn: Delen van brood (of iets anders, druiven bv) Er is ook geprobeerd een oec. dienst in de PKNkerk te houden, een ds mag immers –volgens de kerkorde- het Avondmaal aan ieder uitdelen. “De Heer nodigt u uit” In een andere plaats houdt men diensten waarin men in de dienst wat meebrengt en geeft aan de ander (voedselbank bv) Dit was een groot succes, vele buiten de kerk brachten wat mee. Het is een ritueel, het doel is: laten zien dat er een hart zit in de kerk. -In Purmerend is na ruim 20 jaar samenwerking RKK en Prot Gem Purmerend tot groot verdriet van velen, eind 2012 helaaas een einde gekomen. -vredesdiensten en diensten in de week voor eenheid en gebed, wereldgebedsdag,

Licht op de oecumene

p. 4

vesperdiensten. -diensten in zorgcentra voor alle gezindten zijn niet gericht op dogmatiek. In Castricum worden er wekelijks minstens 2 diensten georganiseerd. -Projecten: Projectmatig werken makkelijker dan structureel, was een opmerking van de RvK Hoorn. Tijdens het gesprek blijkt dat mensen wel iets doen willen voor een project, maar zich niet jaren willen binden voor lange tijd . -Finan Financiën: De financiën worden per RvK verschillende geregeld. Financiën zijn onderling meestal goed geregeld. Armoedebestrijding PCI en diaconie vinden elkaar. Andere activiteiten en bijzonderheden: -Bijbelstudies, cursussen -lezingen, georganiseerd door een kerk door RvK overgenomen -Kerkennacht (in de vorm van een kerkenpad) Presentatie in de kerken, zodat buitenkerkelijken in het kerkgebouw komen. -veertigdagentijdkalender, 1 keer per 5 jaar (Castricum) -Dak en thuislozen die in Hoorn een voorstelling gaven. Er waren afspraken gemaakt en die werkten. -De parochies in Uitgeest/Heemskerk/Castricum proberen samenwerking van de grond te krijgen. - Elke maandagochtend wordt er door een groep in Schermerhorn broccoli e.d. voor Voedselbank Amsterdam verzameld. -Gevangenispastoraat. -WAK werkgroep armoede kerken. -1 keer per jaar is er in Hoorn een bijeenkomst ,met kerken en burgerlijke gemeente. Het doel is: Lijnen korter maken. Contact met de gemeente is goed. -Straatpastoraat: voor 3 jaar zijn de financiën rond. De straatpastor moet vrij zijn. (Hoorn) Informatie is wenselijk. Men is er mee bezig. -Pinksterpelgrimages. Tussen Hemelvaart en Pinksteren. -Met kerst: een kersttoer. -in nieuwe gebouwen geen stilteruimte. -Rampenplan (kwam niet van de grond) -samen een noodfonds proberen op te zetten (Purmerend) NB de ene RvK is veel meer maatschappijvormend gericht bezig dan de andere. Mw Weiijling sluit de avond af met een Vesper.

Enkele aantekeningen regio bijeenkomst Den Helder. Afwezig zonder bericht: Alkmaar en Schoorl-Bergen.

Licht op de oecumene

p. 5

Ondanks het geringe aantal hebben we de bijeenkomst toch volgens de agenda gehouden. De inleiding is kort samengevat en daarna is er uitwisseling geweest van de leuke, geslaagde activiteiten en ook de pijnpunten zijn benoemd. Wat betreft de oecumene is de samenwerking met de RK moeilijker geworden door ernstig gebrek aan menskracht. De RK is dit jaar druk bezig geweest met het opknappen van hun kerkje in de Cocksdorp. Er zijn jaarlijks 2 oecumenische diensten in 3 kerken over heel Texel, met de Vredesweek en de week van Gebed voor de Eenheid. Heilig Vuur gaat dit jaar weer van start tussen hemelvaart en Pinksteren met als thema: “Laat maar waaien.” Ruim 30 Texelse kunstenaars doen weer mee. Kerststallententoonstelling was succes! Niet gelukt een contactavond met broodmaaltijd voor RK en PKN-leden. In Den Helder proberen we in een deel van de stad een convenant te sluiten tussen in ieder geval 2 PKN-kerken, de RK parochie en de OKK parochie. Met als doel: vespers in adventstijd, 40 dagentijd, 50 dagentijd en diensten bij bijzondere gebeurtenissen. Mogelijk sluit nog een kerkgenootschap in dit stadsdeel zich aan. Verder de gewone zaken zoals 4 mei, 15 augustus en andere herdenkingen..

regioVerslag van de 3e regio -avond op donderdag 27maart 2014 te Aalsmeer. Aanwezig: Aanwezig: vertegenwoordigers van de lokale raden van kerken uit Aalsmeer (2) , Haarlem ( 2) en Uithoorn (3). Plus de voorzitter, ds S. van Kammen en M.Hennus, notuliste van (het bestuur van) de Provinciale Raad van kerken van Noord Holland. Locatie: Locatie Doopsgezinde kerk te Aalsmeer. Aanwezig 9 personen. Voorzitter heet welkom en leidt een kennismakingsrondje in. Voorzitter houdt inleiding: inleiding Licht op oecumene. Hij komt net van een sobere maaltijdviering in zijn gemeente met mensen van 5 kerken: oecumene ten voeten uit. Oecumene is niet zo gemakkelijk meer. Er is pijn om wat niet meer mogelijk is. Oecumene verrijkt; alleen samen kunnen we onze opdracht als kerk vervullen. Hoe houden we het schip van de oecumene op koers? De symboliek van vuurtoren en het scheepje op de wilde baren vullen elkaar aan. De gespreksronde wordt geleid door ds.S. van Kammen. De raad van kerken van Uithoorn : er gebeurt veel. Gedurende de bijeenkomst worden vele zaken genoemd: • • • • • • • •

Oecumenische vieringen op zondagmorgen 10 uur. Enkele malen per jaar. Moet doorgaan. Sobere maaltijden Toerustingsboekje met lezingen : gezamenlijke uitgave Diaconaal/maatschappelijk veel samen Kerstattentie voor alle bejaarden Kerkcafe Ramadangroet; brief aan marokkaanse gemeenschap recent. Kerstadvertentie in plaatselijk blad; aankondiging week van gebed voor de eenheid.

Licht op de oecumene

p. 6

• • • • •

• • • • • • • •

• • •

• • • • • •

Commissie oecumenische reizen naar buitenland. Project Pinkstervoorbereidingsavond Gezamenlijke Rouwverwerkingsgroep voor hele regio Kerkendag met kerkenpad langs alle kerken. Overzicht van vrijwilligerswerk: om meer van elkaar te weten Ofschoon er heel veel gebeurt, is het niet zo dat er geen zorgen zijn om de toekomst. Vergadermoeheid, desillusie, weinig 40-ers,kerksluiting. De vertegenwoordiger van Aalsmeer, noemt dat er in haar gebied 5x per jaar een oecumenische viering wordt georganiseerd : week van gebed voor de eenheid in januari 4 mei Vredesweek November een viering op goede vrijdag passiestonde die rouleert door de kerken Evangelische kerken actief: nodigen andere kerken wel uit voor websiteactiviteiten etc. Diaconaal platform Ook hier weinig 40ers, vredesweek wordt verbreed door hele dorp, lezingen.

Namens de Raad van kerken van Haarlem noemden die vertegenwoordigers : Naast RvK: Geloven in de stad: platform van evang.signatuur : houden vieringen in sporthal voor duizenden mensen. Oecumenische viering tgv week van gebed voor de eenheid in januari altijd in de nieuwe Bavo (RK) Constatering dat de Raad van Kerken kennelijk geen beeld naar buiten toe heeft omdat zij niet was gevraagd bij een bijeenkomst over financieel misbruik van ouderen. Juist de kerken kunnen een rol spelen in signalering en opvang dmv netwerk. Overheid, banken, politie iedereen was er, maar aan de kerken was niet gedacht. Overleg met moskeeën; contact met Islam. Raad verliep wat. Goede ervaring met organisatie van kerkennacht; juni 2015 is eerstvolgend. Start in september 2014 met Taizeviering. Nieuw festival op poten gezet als geluid tegen de crisis:’je naaste’.in voorjaar 2015 samenwerking met Stem in de Stad, Geloven in de Stad en ds. Tom de Haan van de missionaire gemeente PKN. Diaconale gids van alle hulpinstanties. Ontvangst van de Patriarch van Constantinopel. Zangavond met evangelische groeperingen.

De voorzitter besloot de avond rond 21u15, waarna een korte viering volgde olv mevrouw Hennus.

Licht op de oecumene

p. 7

Bijlage ***

Uitnodiging voor een oecumenische ontmoeting

“De Kerk op weg naar een gemeenschappelijke visie” een inspirerend document van de Wereldraad van Kerken

Dinsdag, 3 maart 2015, 11.00 – 14.00 uur (incl. lunch) De Kogerkerk, Kerkstraat 14, 1541 HA Koog aan de Zaan

Bijlage *** Op 3 maart 2015 kunt u kennismaken met een inspirerend document van de wereldraad van kerken. Het is een stap op weg naar een gemeenschappelijke visie op de Kerk. Juist in een tijd waarin de oecumene tegen struikelblokken aanloopt, maar waarin ook op vele plekken nieuwe samenwerkingsverbanden tussen kerken ontstaan is het goed om opnieuw te formuleren wat ons op deze gezamenlijke weg verbindt. Wat delen kerken met elkaar als het gaat over de visie op de Kerk? Geldt hier ook het principe dat er meer is dat ons bindt dan wat ons scheidt? Of springen dan juist de verschillen in het oog? Meer dan dertig jaar is gewerkt aan een oecumenische tekst over de Kerk. Na de publicatie van het Limarapport over Doop, Eucharistie en Ambt in 1982 kwam het accent op het doordenken van de visie op de Kerk te liggen. De tekst “De Kerk – op weg naar een gemeenschappelijke visie” (Faith and Order paper 214), die in 2013 aan de kerken werd aangeboden, heeft dezelfde status als destijds het Lima-rapport. Deze tekst verwoordt wat kerken samen kunnen zeggen over wezen en zending van de Kerk en brengt de verschillen in kaart die nog overbrugd moeten worden. U kunt de tekst downloaden van de sites: www.raadvankerken.nl of www.oecumene.nl. Na aanmelding ontvangt u de tekst ook via de mail. De Provinciale Raad van Kerken Noord-Holland nodigt Predikanten, Pastores, Voorgangers en andere geinteresseerden uit alle christelijke kerken uit voor een oecumenische ontmoeting in Koog aan de Zaan. De hoofdlijnen van het document worden aan u voorgesteld. Na een lunch heeft u gelegenheid om in gespreksgroepen door te praten op onderdelen van de tekst. Dat gebeurt aan de hand van vragen. De bijeenkomst is voorbereid door een gezamenlijke werkgroep van de Katholieke Vereniging voor Oecumene en het Oecumenisch Forum voor Katholiciteit. De leden van de werkgroep zijn: drs. Henk Schoon (priester OKK), dr. Hans Kronenburg ( em. Predikant PKN), drs. Rob van Uden (diaken RKK) en drs. Geert van Dartel (secretaris Katholieke Vereniging voor Oecumene). Henk Schoon en Geert van Dartel zullen de presentatie geven en de groepsgesprekken leiden. De Provinciale Raad van kerken treed als gastvrouw op. Graag aanmelden vóór 15 februari 2015 bij: Mevr. Leni Treffers (secretaris Prov. Raad van Kerken Noord-Holland): [email protected] Wij vragen om een bijdrage van € 7,50 per persoon. Graag bij aanmelding overmaken naar NL86 INGB 0007 3198 38 t.n.v. Provinciale Raad van Kerken te Haarlem. o.v.v.: bijeenkomst The Church - Met vriendelijke groeten Namens de Provinciale Raad van Kerken van Noord-Holland

/ Stefan Bernhard (voorzitter)

B. DE WERKGROEPEN. Een stukje geschiedenis. Voor de stand van zaken: zie de bijlagen 2 b, c,d,en e van hoofdstuk C Van de werkgroep OSMA is er geen jaarverslag over 2014 verschenen, omdat er door omstandigheden te weinig te melden valt over het project WMO en de kerken. De jaren 2014 en 2015 zullen tezamen worden verslagen.

AKN/EVA en LEL (Arme Kant van Noord-Holland / Economie Vrouwen en Armoede en Landbouw, Economie, Op 16 mei 2014 heeft de Landelijke Raad van Kerken een afscheidsbijeenkomst gehouden en is er een einde gekomen aan de activiteiten van deze werkgroep.. LEL(Landbouw Economie en Levensbeschouwing) Informatie overgenomen uit de folder: “ Een oecumenische werkgroep in de provincie Noord-Holland. Wij houden ons bezig met de bewustwording van de ontwikkelingen in de landbouw. De leden van de werkgroep komen: • uit verschillende richtingen binnen de landbouw; • uit de kerken in Noord-Holland. Onze visie: • consumenten bewust maken van hun gedrag. Onze missie: • vanuit de christelijke identiteit streven naar een duurzame voedselproductie met een rechtvaardig inkomen voor de producent. Onze strategie: • producenten, consumenten en handelaren met elkaar in gesprek laten komen en ontmoeten in een platform.. De werkgroep werkt vanaf maart 2002 als werkgroep onder auspiciën van de Provinciale Raad. De PRvK wil meedenken over situaties en problematiek in de landbouw, de beleidsmedewerker zal van tijd tot tijd een vergadering bijwonen en de werkgroep zal aan de PRvK zijn notulen sturen. LEL ontvangt per jaar een beperkte financiële bijdrage van de PRvK en doet minstens eens per jaar verslag van zijn werkzaamheden, maar blijft zijn eigen koers varen. OSMA( Oecumenische Stichting voor Maatschappelijk Werk) Op 29 augustus 2003 is de Oecumenische Stichting voor Maatschappelijk Werk opgericht.(OSMA) De PPvK NH is de enige raad met een Oecumenische Stichting Maatschappelijke Ondersteuning. De PKN wil de provinciale werkgroepen maatschappelijke ondersteuning weer gaan activeren. OSMA wil een instrument zijn voor de lidkerken van de PRvKerken om de maatschappelijke betrokkenheid van de kerkleden te bevorderen, zo mogelijk leidend tot een grotere en bredere inzet van de kerkleden. Het heeft alles te maken met het doen van gerechtigheid in een gebroken samenleving. OIKOCREDIT (Oekumenisch Instituut Kerk en Ontwikkelingssamenwerking): In 2004 heeft het bestuur van Oikocredit Noord-Holland gevraagd om de mogelijkheden te onderzoeken van aansluiting bij of samenwerking met de Prov.RvK. Op de vergadering van 8 maart 2005 werd besloten dat Oikocredit onder de paraplu van de Prov.RvK zal vallen. Door een structureel contact met de Prov.RvK kan OC gemakkelijker contacten leggen met de plaatselijke

raden en kerkelijke kringen. Voor de PRvK schept het geen verplichtingen. OC wordt voortaan bij de jaarlijkse vergaderingen met de werkgroepen uitgenodigd en zal een jaarverslag schrijven. In juni 2012 heeft mw A.de Jong-Idzerda gevraagd of de PRvL wil participeren in het “ Welzijnsnetwerk West-Friesland”. Vanaf juni maakt de PRvK hier deel van uit. Door de miljardenbezuinigingen op zorg, sociale zekerheid en overheid zal in de komende jaren een toenemend beroep worden gedaan op zorgvrijwilligers en mantelzorgers. Zorg krijgen uit het eigen netwerk of de eigen buurt of zorg bieden aan dierbaren en dorps/wijkbewoners is van grote waarde. Het versterkt de onderlinge banden, draagt bij aan welzijn, welbevinden en sociale samenhang. Maar er zijn ook risico’s aan verbonden, zoals overbelasting en grensoverschrijding. Dit moet voorkomen worden. Daarvoor is nodig dat mantelzorgers en vrijwilligers goed worden ondersteund en dat de aansluiting en samenwerking met de professionele zorg goed is. Het Geriatrisch Netwerk West-Friesland is een regionaal overlegorgaan dat vraagstukken rond de zorg voor en het welzijn van ouderen en mantelzorgers in kaart brengt. Door bundeling van krachten en uitwisseling van informatie kunnen initiatieven worden ontplooid die de doelgroep ten goede komen. Van dit netwerk maken meerdere werkgroepen deel uit, die op diverse terreinen actief zijn. De Provinciale Raad van Kerken van Noord-Holland is in het Welzijnsnetwerk vertegenwoordigd. Deze contactgroep neemt initiatieven om het geestelijk en lichamelijk welzijn van ouderen te bevorderen. Het voorkomen van sociaal isolement, het activeren van maatschappelijke participatie, onderlinge samenhang in het welzijnsaanbod en onderlinge taakafstemming nemen hierbij een belangrijke plaats in. WELZIJNSBETWERK WEST--FRIESLAND. Sinds september 2012 maakt de PRvK deel uit van het Welzijnsnetwerk West-Friesland,(een onderdeel van het Geriatrisch Netwerk West-Friesland). Mw A.de Jong - Idzinga vertegenwoordigt de PRvK. Werkgroep Vrouw en Geloof / Oecumenisch Vrouwennetwerk (OVN) Sinds juni 2013 werkt deze werkgroep onder de paraplu van de PRvK, Zij hebben zo gemakkelijker toegang tot de kerken. Zij maken een jaarverslag en bezoeken de vergadering met de werkgroepen. Contacten met de PRvK: Op de vergadering in juni waren de afgevaardigden van de aangesloten werkgroepen uitgenodigd om hun jaarverslagen toe te lichten en was er gelegenheid om eventuele knelpunten te bespreken, evenals de huidige stand van zaken en plannen. voor vervolg toe te lichten.

C JAARVERSLAGEN Toelichting : Zoals gebruikelijk worden de meeste jaarverslagen in januari gemaakt. Hierdoor hebben sommige mensen ook informatie over een bijeenkomst in januari 2015 in het verslag opgenomen. Formeel hoort dit niet. We hebben het echter laten staan, omdat anders de informatie over januari 2015 voor het eerst in voorjaar/zomer 2016 wordt gelezen, (bij het verschijnen van het jaarverslag over 2015)

Bijlage 1 DE REGULIERE VERGADERINGEN VAN DE PRvK IN 2014 De vergaderingen werden gehouden in: januari, maart, mei en juni in het Diocesaan Pastoraal Centrum in Haarlem. In september en november werd de vergadering gehouden in het kerkgebouw van de Evangelische Broedergemeente in Haarlem.. Op elke vergadering : -werd de ingekomen post doorgenomen; er komt weinig post binnen. -werden de conceptnotulen van de vorige vergadering besproken en vastgesteld -werd regelmatig geagendeerd; *de verbreding van de Oecumene *de WMO, de voortgang van het project van OSMA, was ook het thema van de jaarvergadering (zie bijlage * ) *de contacten met de plaatselijke raden. In maart zijn, de drie uitgestelde regio bijeenkomsten gehouden (zie bijlage ** ) -was er ruimte voor mededelingen vanuit de aangesloten kerken: Wat weer opviel zijn de overeenkomsten tussen de verschillende kerken: zoals reorganisaties, teruggang aantal leden, vergrijzing, financiële problemen. Naast bovengenoemde punten waren de aandachtspunten op de vergaderingen van; *14 januari. -Terugblik op de jaarlijkse ontmoetingsdag tussen de LRvK en de afgevaardigden van de PRvK’s, Het accent viel op de verschillen tussen de PRvLs, de problemen rond het afsluiten van convenanten. -De verbreding van de Oecumene in de aanwezigheid van een paar gasten. Hoewel de kerkgenootschappen elkaar vinden in overeenkomsten en de contacten goed zijn, blijven het “ gasten” en komt het niet tot een structurele samenwerking. -dhr Berghuis gaf een presentatie van het projectvoorstel van OSMA over de WMO en de kerken.(zie bijlage *) Boeiend, maar er zijn veel sponsors nodig.. *11 maart. -De belevingen van Eucharistie en Avondmaal. De LRvK heeft een werkgroep De beleving van Eucharistie en Avondmaal ingesteld. Ze wil in gesprek gaan met afgevaardigden van verschillende kerken over de beleving van Eucharistie en Avondmaal. Er zijn 22 kerken benaderd. De vz is ook lid van deze werkgroep. Dit onderwerp komt vaker op de agenda.

*Regiobijeenkomsten in maart met als thema: Licht op de Oecumene. (zie bijlage ** voor een verslag van deze avonden) *20 mei jaarvergadering: Het thema: Hoe raakt ons de Wmo en welke taak is er voor kerken in de Wmo?

In januari van dit jaar heeft de Wmo al een keer op de agenda van de provinciale Raad van Kerken NoordHolland gestaan. Toen is gesproken over een projectvoorstel van OSMA ‘Wmo en Kerken in NoordHolland’. Daar is toen ook afgesproken om op de jaarvergadering van de Raad hier nog wat uitvoeriger bij stil staan. Kor Berghuis, freelance adviseur van OSMA en Ernst Meyknecht, regiomedewerker Dienst Diocesane Caritas bisdom Haarlem-Amsterdam hebben samen voor u een programma gemaakt. We gaan u eerst even bijpraten over de belangrijkste veranderingen die met de nieuwe Wmo op ons afkomen. Vervolgens gaat Ernst Meyknecht iets vertellen over de Caritas in het bisdom Haarlem-Amsterdam en hun inspanningen op het terrein van de Wmo. Het grootste deel van de bijeenkomst willen we besteden aan uitwisseling. Wij willen graag door jullie gevoed worden. Zowel persoonlijk als in jullie praktijk als pastor komen jullie mensen in de knel tegen, mensen die straks door de nieuwe wet geholpen moeten worden. Wat zien jullie nu al van de veranderingen in de zorg? En welke rol zouden kerken daarin kunnen spelen? En wat is er voor nodig om die rol te kunnen spelen? Jullie inbreng zal meegenomen worden in een provinciale plan om als gezamenlijke kerken in te spelen op de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015. De lezing is als bijlage * bijgevoegd. Het is nog steeds een concept.

*17 juni. Op deze jaarlijkse bijeenkomst met de werkgroepen kunnen de vertegenwoordigers hun verslag toelichten, plannen voor vervolg en evt problemen bespreken. -Landbouw Economie en Levensbeschouwing heeft problemen met zieke- en bejaarde bestuursleden en financiële problemen. Alleen voor het onderwijs krijgen ze subsidie, verder vallen ze buiten de subsidie, omdat ze niet plaatselijk werken. Ze ontvangen wel een bedrag van de PRvK. De heer van Driel zou persoonlijk wel aandacht aan de duurzaamheid in de landbouw willen schenken, nu de belangstelling voor de landbouw zo terugloopt. LEL zal zichzelf moeten beraden over de toekomst.. -Oecumenische Stichting Maatschappelijke Activering meldt bij monde van dh Kuijper dat ze ivm het project druk bezig zijn met het zoeken van sponsors. Dit valt niet mee. Verder vertelt hij over de al dan niet geslaagde (pogingen tot) contacten met kerken, PCL’s,gemeentes. RKKbisdom. Verder deelt hij de zorgen van LEL mbt zieke en bejaarde bestuursleden. -Oikocredit; Mw Pruntel meldt, dat OC een nieuwe directeur heeft en er een nieuw doelgroepenbeleid is. Er zijn voortaan regiopunten en geen regiocoördinatoren meer. Ze stopt met haar werk en er is een opvolger. -Welzijnswerk West Friesland; Mw de Jong is door ziekte afwezig. De vraag: Met welke kerk is er een relatie / op welke manier speelt een rol dat u als welzijnswerk gerelateerd bent aan een kerk? wordt aan mw de Jong doorgegeven. -Oecumenisch Vrouwennetwerk / Vrouw en Geloof. De dames vertegenwoordigen Vrouw en Geloof,, Aan de orde komen de evt verbreding (met mannen) de financiële problemen en de PR (OVN is vrij onbekend) 9 september: -De vergadering is content met de reactie van mw de Jong mbt de relatie van de kerk in het welzijnswerk. -Er wordt uitvoerig van gedachten gewisseld over het voorstel van The Church; Faith and Order heeft vorig jaar, kort voor de algemene vergadering van de Wereldraad in Busan, de tekst The Church, towards a common vision uitgegeven. Dr. Ton van Eijk maakte hiervan een Nederlandse vertaling. Deze tekst, die het resultaat is van een lange dialoog over de Kerk wordt een zelfde status toegemeten als destijds het Lima-document uit 1982. Het document is aangeboden aan alle lidkerken van de Wereldraad en ook aan de Katholieke Kerk, die volop aan de totstandkoming van dit document heeft bijgedragen.

Het Oecumenisch Forum voor Katholiciteit en de Katholieke Vereniging voor Oecumene daarbij gesteund door de Raad van Kerken, willen proberen om deze tekst in bredere kring bekend te maken en in gesprek te brengen. Hiertoe is een kleine werkgroep gevormd die bestaat uit dr. Hans Kronenburg (PKN), drs. Henk Schoon (OKK), drs. Rob van Uden (RKK) en drs Geert van Dartel (RKK). Het idee is om tussen november 2014 en april 2015 op vier of vijf plekken in ons land een gesprek over the Church te organiseren, niet alleen om informatie te geven, maar vooral om in kaart te brengen hoe deze tekst in onze context ontvangen en verstaan wordt alsook om leeservaringen te verzamelen voor een reactie op het document die voor het einde van 2015 kan worden ingediend. De PRvK besluit een symposium te organiseren voor de professionals in Noord Holland. 11 november: -Uitvoerig wordt stil gestaan bij de uitnodiging voor het symposium op 3 maart’ “ De kerk op weg naar een gemeenschappelijke visie” (Zie bijlage ***) -Dhr Hans Luttik geeft verder een presentatie over “ Geloven in de stad (Haarlem)”

Bijlage 2a VAN DE BELEIDSMEDEWERKER. Allereerst wil ik alle plaatselijke raden bedanken voor het trouw inzenden van hun verslagen. Op deze manier kunnen we als Provinciale Raad enigszins op de hoogte blijven van wat er in de provincie Noord Holland speelt op het gebied van de oecumene. Soms is er een vraag en kan ik aan de hand van wat ik zoal lees daar een antwoord of verwijzing voor vinden. We zijn blij dat we in 2014 nog enkele regionale avonden konden organiseren. Dat was door enkele raden gevraagd en wij wilden daar graag op ingaan. In totaal zijn we op 3 plaatsen bij elkaar geweest. Verder blijft het soms heel moeizaam om in de oecumene verder te komen. Gelukkig worden in tal van plaatsen veel dingen gezamenlijk georganiseerd. Dit jaar kon ik door ziekte de jaarlijkse vergadering met de Landelijke Raad niet bijwonen. Elders vindt u wel een verslag daarover. Ik hoop dat veel plaatsen meedoen met de kerkennacht in 2015!. De organisatie daarvoor is in volle gang. U allen veel sterkte gewenst en geduld, want dat is vaak nodig in de oecumene. Marleen Weijling

stichting oecumenische werkgroep landbouw, economie en levensbeschouwing

Bijlage 2b

contactadres: Fons Ruijter De Logger 6 3742 HN Baarn tel. 035 – 541 42 46 e-mail: [email protected] postbankrek. 9306162 t.n.v. Oec. Werkgr. Landb. Ec. en Levensbes. 9 februari 2015 Jaarverslag 2014 Stugge vooruitgang Evenals de meeste andere ideële organisaties van onze tijd hebben ook wij dit jaar de daarmee gepaard gaande problemen moeten ondervinden: leeftijd, aanpassingen, onbegrip, ziekte en vooral: een tekort aan “Nachwuchs”. Desalniettemin kunnen we met een zekere trots zeggen dat we al deze problemen te boven zijn gekomen en dat we ondanks allerlei ongunstige ontwikkelingen onze idealen gestadig vorm hebben kunnen geven. Blijft echter het door ons vorig jaar al aangestipte probleem dat onze plannen langzamer vorm krijgen dan we hadden geanticipeerd. Actie: Boeren voor Natuur De bedoeling is boeren/beheerders te winnen voor ons project: Boeren voor Natuur. Dit project moet duidelijk maken dat het zelfs in onze tijd mogelijk is om winstbejag te vervangen door duurzaamheid. Of, om met Loesje te spreken: waarom zouden we afval produceren als we het toch weggooien ? In tegenstelling tot de PKN heeft de Katholieke Kerk geen kadaster. De PKN heeft het Kantoor Kerkelijke Goederen(KKG) te Amersfoort. Dat bracht ons behoorlijk in de problemen bij onze zoektocht naar grond voor ons duurzame – landbouwproject: Boeren voor natuur. Het bleek een hels karwei contact te maken met alle parochies/P.C.I.’s in Noord-Holland. Één parochie bleek 3,3 ha te bezitten, een andere 10 ha. Dat schoot dus niet op. De meeste parochies zaten al zodanig in financiële problemen dat ze gedwongen waren geweest hun land te verkopen. In heel Nederland zijn er slechts 4 zogenaamde “duurzame” boeren, conform het concept “boeren voor natuur”. Educatie Ons project “Voedsel, gewoon en bijzonder” komt steeds steviger op de rails te staan. Wel zullen wij ons er bij neer moeten leggen dat we ons aan de tijd moeten aanpassen en dat dus ons project waarschijnlijk alleen maar digitaal wordt: het krijgt de vorm van een interactieve website. Door deze verandering van opzet waren wij gedwongen onze subsidiënten opnieuw te benaderen met de vraag of zij daar bezwaren tegen hadden. Dit nam uiteraard heel wat tijd in beslag. Maar uiteindelijk toonden ze alle drie begrip voor de situatie en kwamen ze over de brug. 1

Arkade, ons zingevingbureau, had intussen zoveel vertrouwen in ons dat het ondanks het uitstel van betaling een weloverwogen besluit had genomen en alvast van start was gegaan. Landbouw & Bezinningsweek Het was dit jaar voor de eerste keer dat de werkgroepleden deelnamen aan de Landbouw & Bezinningsweek in augustus.. Met 15 deelnemers beschouwen we het een redelijk succes. Maar uit de vele gesprekken die in zo’n week plaats vinden werd het toch wel duidelijk dat het wellicht beter is de week dit jaar al in mei te organiseren. Jaarvergadering PRK 2014 In de PRK vergadering werd er dit jaar geopperd dat de LEL misschien het vizier meer op duurzaamheid zou kunnen richten. De LEL vergadering zag echter niet goed in hoe landbouw/voedsel en duurzaamheid niet naast elkaar geplaatst kunnen worden. We zijn al niet al te gelukkig met het woord LEL, maar als we onszelf DEL zouden moeten noemen, maken we er helemaal een potje van ! Voor ons is duurzaamheid zo’n integraal onderdeel van landbouw, dat we het woord “versus” zeker misplaatst vinden. Wij vinden landbouw/voedsel een dusdanig wezenlijk onderdeel van de mens en van onze groepsgedachte dat we dat woord niet graag uit onze naam zouden willen halen Bestuursleden - Dhr. Th. van Driel(voorzitter/penningmeester) - Dhr. T. Ammerlaan - Dhr. A. Meert - Dhr. A. Ruijter(secretaris). - Dhr. G. Vlaming Gedurende 2014 hebben we vier keer vergaderd.

2

EVALUATIE OIKOCREDIT NOORD-HOLLAND, 2014

Bijlage 2c

MISSIE OIKOCREDIT NEDERLAND Deze missie kan als volgt samengevat worden omschreven: • •

Het in Nederland bekendheid geven aan Oikocredit. Het werven van kapitaal voor Oikocredit door verkoop van participaties in het Oikocredit Nederland Fonds.

Om uitvoering te geven aan het behalen van deze missie werkt de vereniging zowel met vrijwilligers als met een beperkt aantal betaalde krachten. ONTWIKKELINGEN BINNEN OIKOCREDIT NEDERLAND Eind 2013 heeft Oikocredit Nederland (ON) een nieuwe visie en strategie voor de periode 2014 – 2017 vastgesteld. In het document “KANSen voor iedereen” staat deze visie uitgewerkt. De ambitie is om in deze periode voldoende kapitaal te verkrijgen om 10 miljoen mensen in ontwikkelingslanden een KANS te bieden om een beter bestaan op te bouwen. Thans beschikt ON met ruim 18.000 beleggers over een solide basis. Dit aantal moet in de planperiode gaan verdubbelen. KANS staat voor:

Klanttevredenheid Autoriteit Naamsbekendheid Spirit

CONSEQUENTIES VOOR VRIJWILLIGERS NOORD HOLLAND In februari/maart 2014 zijn alle vrijwilligers op de hoogte gesteld van de hiervoor samengevatte nieuwe strategie. De nieuwe strategie houdt voor de vrijwilligers in dat zij voor hun werkzaamheden een keuze moeten maken uit een of enkele van de volgende 5 doelgroepen. De doelgroepen waarop ON zich wil richten zijn: • • • • •

Jonge Kosmopolieten (25-35 jaar) Oudere Kosmopolieten (50-65 jaar) Grootouders Kerkelijke organisaties Kerkleden

Voor de eerste 3 doelgroepen wordt gewerkt met landelijke werkgroepen van vrijwilligers. De kerkelijke organisaties en kerkleden worden, qua vrijwilligers, samengevoegd tot een groep: Kerken en Kerkleden. Deze groepen blijven vanwege de vaak aanwezige lokale kennis en betrokkenheid als enige groep regionaal georganiseerd. Alle 13 vrijwilligers in Noord Holland hebben naar aanleiding van het voorgaande hun keuze bepaald.

Een aantal vond de nieuwe organisatie een goed moment om met de actieve werkzaamheden voor ON te stoppen. Enkelen zijn toegetreden tot landelijke groepen vrijwilligers en een 5 tal vormen sinds medio dit jaar de werkgroep Kerken en Kerkleden Noord Holland van ON. Deze werkgroep wordt weer aangestuurd door een landelijke werkgroep. Vrijwilligers in de landelijke werkgroepen kunnen zich wel aansluiten bij de regionale werkgroepen. In Noord Holland hebben zij deze aansluiting echter niet gezocht. ACTIVITEITEN VRIJWILLIGERS NOORD-HOLLAND In juni 2014 hebben de vrijwilligers van de oude werkgroep ON Noord Holland afscheid van elkaar genomen tijdens een rondvaart met lunch door de grachten van Haarlem. Daarna zijn tijdens een laatste vergadering praktische zaken ter afwikkeling besproken. Met toch een weemoedige handdruk gingen de aanwezigen, die elkaar in een aantal gevallen al jaren kenden, uit elkaar. De vertrekkers blijven wel ambassadeur voor ON! De 5 leden van de regionale werkgroep Kerken en Kerkleden zijn in de tweede helft van het jaar aan de hand van beschikbare informatie vanuit ON wat onwennig van start gegaan. 4 van de 5 leden hebben inmiddels bij het kantoor van ON in Utrecht een cursus gevolgd over de nieuwe aanpak, taken en werkwijze. Allen hebben deze informatie ook schriftelijk ontvangen. In het 4e kwartaal werd op basis van de cursusinformatie een eerste vergadering gehouden op de vertrouwde plaats in Haarlem. Besloten werd toen op toegezegde additionele meer gedetailleerde informatie te wachten. Deze informatie is inmiddels ontvangen. In het nieuwe jaar wordt, aan de hand daarvan, gestart met de verwezenlijking van volgende doelstellingen: • • •

Het verhogen van de (naams-)bekendheid van Oikocredit; Het verkrijgen van contact gegevens van mensen, die geïnteresseerd zijn in Oikocredit (o.a. door het toesturen van digitale nieuwsbrieven); Het bevestigen van de bestaande beleggers in hun keuze voor Oikocredit.

Op basis van het voorgaande bestaan de activiteiten uit; • • • • •

Het geven van informatie op een evenement (beurs, bijeenkomst); Het organiseren van een evenement; Het geven van een presentatie aan een groep; Het leggen van contacten met kerken en organisaties; Het gebruiken van het eigen netwerk om Oikocredit onder de aandacht te brengen, bijvoorbeeld via sociale media.

Het direct werven van investeerders in het Oikocredit Nederland Fonds behoort niet tot de activiteiten van de vrijwilligers. Tot slot is het aardig om te vermelden dat een van ons in december 2014 op zeer korte termijn werd uitgenodigd voor een presentatie op een school. Dank zij ervaring uit het verleden kon dat verzoek naadloos worden gehonoreerd. KH, januari 2015

bijlage 2d

VERSLAG WELZIJNSNETWERK WEST-FRIESLAND (Onderdeel Geriatrisch Netwerk West-Friesland)

Inleiding “Met haar vervolgsubsidie heeft het ministerie van VWS een tweede ronde mogelijk gemaakt in het gezamenlijke streven van de leden van het Welzijnsnetwerk West-Friesland om regionale kwetsbare ouderen een betere zorg en ondersteuning te bieden. Voor de realisatie van een doorgaande lijn is het nodig dat betrokkenen met nieuw elan de handen ineen slaan.” Met deze conclusie sloot ik het door mij geschreven jaarverslag over 2013 voor de Provinciale Raad van Kerken van Noord-Holland af. Ontwikkelingen in het afgelopen jaar Helaas heeft het lang geduurd voordat bekend was op welke manier het ministerie van VWS haar vervolgsubsidie voor het Nationaal Programma Ouderenzorg zou besteden en welke voorwaarden hierbij zouden gelden. Voor de provincie Noord-Holland nam de Vrije Universiteit de uitvoering hiervan opnieuw via het Ouderennet VUmc en partners voor haar rekening (zie http://www.nationaalprogrammaouderenzorg.nl/regionale-netwerken/ouderennet-vumc-en-partners/). In hun motivatie voor een subsidie aanvraag moesten kandidaten aan de volgende criteria voldoen:

• • • • • •

versterken van de regierol van de oudere; zorgen voor sturing en afstemming in het gehele zorgnetwerk; tijdig herkennen van kwetsbare ouderen en het in de gaten houden van hun welzijn en gezondheid; implementeren van kennis en succesvolle verbeteringen; regelmatig uitwisselen van kennis en ervaring tussen cliënten, zorgverleners, onderzoekers en opleiders om de netwerkzorg voortdurend te verbeteren; inzetten van ICT om alle hierboven genoemde onderdelen mogelijk te maken.

Resultaat Het Ouderenpanel West-Friesland heeft zich goed van de taak gekweten om mee namens het Welzijnsnetwerk een plan van aanpak te ontwikkelen en een verzoek om subsidie in te dienen. Uitkomst van deze aanvraag is dat er een bedrag van € 25.000,-- is toegekend. Hiermee kunnen overleg en samenwerking voortgang vinden.

Wervershoof, 13 februari 2015 Drs. Annigje de Jong-Idzinga.

Bijkage 2 e

VERSLAG ACTIVITEITEN 2014

Sinds 35 jaar is het OVN actief op het gebied van vrouwenemancipatie en rechtvaardige man-vrouwverhoudingen. ‘Oecumenisch’ wil zeggen: gericht op de gehele samenleving opdat mensen van elke kleur en cultuur, vrouwen en mannen vreedzaam en duurzaam kunnen samenleven. Het OVN is actief op twee terreinen: oecumenisch en intercultureel/interreligieus. Op elk terrein zijn verschillende werkgroepen actief. Dit werk wordt mogelijk gemaakt door subsidie van het Maria Strootfonds, de Stichting Dijk en Duyn en Classis Noord Holland-Noord OECUMENISCH VROUWENWERK Werkgroep Vrouw en Geloof t.b.v. vrouwen aan de basis van de kerken. Zij organiseert om de anderhalf jaar Vrouw en Geloof-impulsdagen. In 2014 werden impulsdagen gehouden in Wormer en Hoorn. Aanvankelijk was het de bedoeling voor het eerst ook een impulsdag te organiseren in Heerhugowaard, die moest worden afgelast omdat er te weinig aanmeldingen waren. Het thema was deze keer: ‘Het doorgeven waard’. Als inspirerend bijbels personage is gekozen voor Mirjam, de zus van Mozes; gespeeld door Jos van Steen en José van Sante hield weer de inleiding m.b.t. ieders eigen beleving van dit thema. Het ochtend programma eindigde met een plenair gesprek Na de lunch waren er workshops waar de deelneemsters naar keuze het thema verder uitdiepten in gesprek, handenarbeid of in een vrije dans De dagen werden afgesloten met een korte viering. Totaal waren er 50 deelneemsters

Werkgroep Vrouw, Kerk, Beleid t.b.v. beroepskrachten van verschillende kerken Deze werkgroep belegt om de twee jaar studie/ontmoetingsdagen voor predikanten en pastores in Noord Holland. In mei 2014 organiseerde de werkgroep een studiedag met als titel: ‘Lopen over water’, over machten en krachten in de kerken met sociaalpsychologe Louise Arnold Bik als deskundige inleidster. Met behulp van de opstellingen werden de problemen behandeld waar pastores in hun werk mee geconfronteerd worden. Het was een zeer leerzame ervaring. Echter het aantal deelneemsters (11) was te gering om de kosten te dekken. De werkgroep Vrouw Kerk Beleid maakt nu ter bezinning een pas op de plaats om weer actief te worden als de behoefte daartoe zich aandient.

INTERCULTUREEL VROUWENWERK Het interculturele werk wordt gedaan door 3 werkgroepen De festivalgroep heeft na een bezinningsweekend over het te volgen beleid besloten om haar activiteiten niet meer te gieten in de vorm van een intercultureel vrouwenfestival, maar om ook activiteiten te ontwikkelen met als doel elkaar meer inhoudelijk en verdiepend te ontmoeten. Zoals: -Landenpodia, waar emigrantenvrouwen hun eigen ervaringen met hun land van herkomst delen met belangstellenden -Maaltijdgesprekken voor vrouwen die wat meer verdieping willen en -Een nieuwjaars High Tea met vrouwelijke asielzoekers. De werkgroep Trialoog bevordert de uitwisseling van cultureel en religieus erfgoed tussen joodse, christelijke en islamitische vrouwen Zij heeft het initiatief genomen voor het project ‘Vrouwenverhalen’ die een cursus ontwikkelde over verhalen uit de Joodse-, Christelijke- en Islamitische tradities met als titel: ‘Onze Voormoeders’. Bij wijze van proef is deze cursus gegeven in Zaandam en positief beoordeeld. De cursus is inmiddels ook gegeven in de provincie Groningen Deze werkgroep Trialoog werkt nauw samen met de Landelijke kerngroep VrouwenTrialoog en de redactie van de website www. hagar-sarah.nl

In het kader van de bevordering van actief burgerschap met oog voor diversiteit en gender, is een initiatiefgroep opgericht: ‘Gender en Burgerschap’. Deze belegde in het voorjaar van 2014 een interactieve lezing met Evelien Tonkens in de centrale bibliotheek in Alkmaar. En een avond over Burgerschap en Politiek op 29 oktober, met voormalig burgemeester Marie van Rossen.

Oec. Beraad Akersloot G.M. Berghuis Kerklaan 13 1921 BJ AKERSLOOT [email protected]

Alkmaarse Raad van Kerken Mw. Ria de Rijke Blanckerhofweg 28 1816 HG ALKMAAR [email protected]

RvK Ouderkerk a/d Amstel Linda den Hertog Amsteldijk Zuid 78 A 1184 VE AMSTELVEEN [email protected] [email protected]

Raad van Kerken Amsterdam Nieuwe Keizersgracht 1 A 1018 DR AMSTERDAM jacqueline.michielsen@protestantsa msterdam.nl [email protected]

Raad van Kerken AmsterdamNoord F.W. Westerveld Bergmolen 32 1035 BB AMSTERDAM [email protected]

RvK Slotermeer/Geuzenveld M.J. Grandpré Moliereplein 2 1064 DG AMSTERDAM

Raad van Kerken AmsterdamOsdorp/Sloten-Mw.M.G.deBoerBakker Reinveen 14 1068 AB AMSTERDAM [email protected]

Oec. Contactraad Nieuwendam Mw. W.J. Landaal-de Bie Amerbos 65 1025 XZ AMSTERDAM

Raad van Kerken Amsterdam/ Osdorp / N. de Haas Osdorperban 132 1069 ZR AMSTERDAM-OSDORP [email protected]

RvK Andijk/Wevershoof/Onderdijk Mw. R. Schuitemaker Dijkweg 299 1619 JG ANDIJK [email protected]

Raad van Kerken Anna Paulowna p.a. de heer J. van Zoomeren Karekietstraat 6 1761 XR ANNA PAULOWNA [email protected]

RvK Badhoevedorp/Lijnden Parochie HH Engelbewaarders Adelaarstraat 15 1171 TM BADHOEVEDORP

Raad van Kerken Haarlem H.M. Dijklaan 9 1171 TT BADHOEVEDORP [email protected]

RvK Bloemendaal/Overveen Dr. R.J.B. Bremer Veen en Duin 45 2061 XB BLOEMENDAAL [email protected]

RvK Broek in Waterland Mw. G. Gulje, voozitter Woudweeren 8 1151 AV BROEK IN WATERLAND [email protected]

Raad van Kerken Castricum Esther Carton Henri Dunantsingel 84 1902 EC CASTRICUM [email protected]

Raad van Kerken Castricum A.W.J. Borst Bakkummerstraat 81 1901 HL CASTRICUM [email protected] [email protected]

Raad van Kerken Castricum De heer J. Streefland Heereweg 73 b 1901 MB CASTRICUM

Raad van Kerken Castricum Mevr. Th. R.M. Klaassen-de Graaf de Loet 30 1902 BJ CASTRICUM

Raad van Kerken Texel W. Tinholt Noordwester 114 1791 HG DEN BURG [email protected] [email protected]

Raad van Kerken Den Helder D. Bok Noordzeestraat 61 1784 BL DEN HELDER [email protected] [email protected]

Raad van Kerken Edam/Volendam S. Ruitenberg Voorhaven 126 1135 BV EDAM [email protected]

Raad van Kerken Enkhuizen C.A. van Zijverden De Gouw 2e 1602 DN ENKHUIZEN

RvK Amstelveen-Buitenveldert Mw. R. van der Vliet-Loogman Turfschip 108 1186 XN AMSTELVEEN [email protected]

Raad van Kerken Graft-de Rijp, Kromme Horn 35 1484 EG GRAFT

Raad van Kerken Haarlem p.a. Ds. R. Basten Ontmoetingskerk, Frankrijklaan 4 2034 BA HAARLEM [email protected] [email protected] l

Protestantse gemeente te Haarlem Noord en Spaarndam Van Egmondstraat 7 2024 XL HAARLEM [email protected]

Raad van Kerken Halfweg/Zwanenburg p.a. Ds. G. van de Meeberg Polanenstraat 1 1165 GX HALFWEG

Raad van Kerken Hilversum p.a. Mevr. B. Buist Violenstraat 1 App. 10 1214 CJ HILVERSUM [email protected]

Prov. Raad van Kerken Utrecht Mw. S.F. Pol-van Spellen Egelstraat 22 1216 AB HILVERSUM [email protected] [email protected]

Raad van Kerken Hoofddorp p/a pastorie H. Johannes de Doper Kruisweg 1071 2131 CT HOOFDDORP [email protected]

Raad van Kerken Hoorn J. de Weger Oude Doelenkade 49 1621 BH HOORN [email protected]

Raad v Kerken KrommenieAssendelft Mw. N.E. Spijkerman-Kuijper Rosariumpark 202 1561 TW KROMMENIE

Raad van Kerken Aalsmeer p.a. Mevr. M. de Graaf-v.d.Zande Geerland 84 1433 JV KUDELSTAART [email protected]

Stuurgroep Oec. BEL-Kerken p/a Mw. W.J. Joosen-van der Swaan De Sparren 4 1251 SG LAREN [email protected]

Raad van Kerken Enkhuizen C.A. van Zijverden De Gouw 2 e 1602 DN ENKHUIZEN [email protected]

Raad van Kerken Aerdenhout Mw. G. van der Harst Oosterduinweg 35 2015 KH HAARLEM

Raad van Kerken Heemskerk t.a.v. secretariaat A. Verherentstraat 2 1961 GD HEEMSKERK [email protected]

Raad van Kerken Beemster(Midden) p/a C. van Splunter-Koeman Spitsbergen 5 1462 NT MIDDEN BEEMSTER [email protected]

Raad van Kerken Harenkarspel p.a. Ds. P. Momsma Lindelaan 32 1775 GK MIDDENMEER [email protected]

Raad van Kerken Monnickendam Mw. C. van Veggel Tongnaald 62 1141 CB MONNICKENDAM

RvK Naarden-Bussum/Hilvers. Meent Mw. Y.D. van Heuvelen-Wiegerinck Kolfbaan 11 1412 ES NAARDEN [email protected] [email protected]

Raad van Kerken Medemblik Mw. H. Rutten-Coster Oosteinde 12-30 1674 NB OPPERDOES

Raad van Kerken Schermer Mw. L. Fritzsche-van Ankeren 't Venje 19 1842 GX OTERLEEK

Raad van Kerken Purmerend Leeghwaterpark 6 1445 RA PURMEREND [email protected]

Raad van Kerken Schagen Mw. Lydia Vlaar Jacob Ruijsdaellaan 23 1741 KT SCHAGEN [email protected]

Raad van Kerken Bergen-Schoorl J. van Scorelpark 16 1871 EV SCHOORL [email protected]

Raad van Kerken Wieringermeer K. Muurling Kerkstraat 64 a 1774 AW SLOOTDORP [email protected]

Oec.Platform West-Friesland Midden J. Verbruggen Meerkoet 6 1715 HJ SPANBROEK [email protected]

Raad van Kerken Uithoorn-de Kwakel Mw. M. Mak Staringlaan 33 1422 BG UITHOORN secretariaat@rvkuithoorndekwakel. nl

Raad van Kerken Venhuizen p.a. de heer D. Honing Kerkweg 27 1606 AM VENHUIZEN

Raad van Kerken Weesp Mw. J. Kuijpers Lakenkopersweg 62 1383 CV WEESP

Prov. Raad v. Kerken NoordHolland p/a Mw. L. Treffers-Oosterom Ruijsdaelstraat 14 1506 LV ZAANDAM [email protected]

Raad van Kerken Zandvoort mw C M D Wassenaar-Nijhuis Emmaweg 12 2042 NV ZANDVOORT [email protected]

Ds. S. Bernhard Prov. Raad van Kerken NH Prinsengracht 14 1722 GM ZUID SCHARWOUDE [email protected]

Raad van Kerken IJmond-Noord p.a. Melkpad 34 1722 GG ZUID-SCHARWOUDE

Raad van Kerken Langedijk De heer J. de Vries Dorpsstraat 372 1722 EE ZUID-SCHARWOUDE [email protected]