Jaarverslag 2015
Provinciale Raad van Kerken in Noord-Holland Secretariaat: mw. L.H.Treffers-van Oosterom Ruysdaelstraat 14 1506 LV Zaandam telefoon:075-6166092 email:
[email protected]
Bank: NL86 INGB 0007 3198 38 tnv: Provinciale Raad van Kerken, Grebberstraat 14, 2021 ZB Haarlem
website:www.prvknoordholland.nl
INHOUD HET BELEID VAN DE PRVK NH IN 2015. ................................................................................................. 3 A. EVALUATIE BELEID 2015 EN PLANNEN VOOR VERVOLG................................................................. 3 B. DE WERKGROEPEN. ......................................................................................................................... 5 C. JAARVERSLAG ................................................................................................................................. 7 BIJLAGEN ............................................................................................................................................... 11 BIJLAGE 1. VERSLAG VAN DE BELEIDSMEDEWERKER........................................................................ 11 BIJLAGE 2. VERSLAG VAN DE GROEPSGESPREKKEN OVER DE KERK – OP WEG NAAR EEN GEMEENSCHAPPELIJKE VISIE ............................................................................................................. 12 BIJLAGE 3. PRAATPAPIER OVER HOE OSMA/RVK NH INVULLING ZOU KUNNEN GEVEN AAN DE ONDERSTEUNING VAN LOKALE KERKEN BIJ DE VERANDERINGEN IN HET SOCIAAL DOMEIN. ......... 16 VERSLAGEN VAN DE AANGESLOTEN WERKGROEPEN........................................................................... 20 ADRESSEN VAN DE PLAATSELIJKE RADEN VAN KERKEN ....................................................................... 31
SAMENSTELLING VAN DE PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN – JANUARI 2016 Dagelijks bestuur: Ds. S.Bernhard Mw. M.L.Weijling–de Vries Mw. L.H.Treffers – van Oosterrom Dhr. M.K.Vegter
Zuid-Scharwoude Den Helder Zaandam Haarlem
EBG PKN PKN PKN
Overige leden: Mw. M.Hennus Pastoor F.P.H.M.Geels Ds. S. van Kammen Pastoor J.Albers Dhr. J.G. Stelling Dhr. J.Tijssen
Haarlem Velserbroek Haarlem Schellinkhout Heemstede Purmerend
Doopsgezinde Sociëteit RKK PKN OKK Remonstrantse Broederschap PKN
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
2
voorzitter beleidsmedewerker secretaris penningmeester
Jaarverslag 2015
HET BELEID VAN DE PRVK NH IN 2015.
A. EVALUATIE BELEID 2015 EN PLANNEN VOOR VERVOLG.
1.
DE VOORTGANG VAN DE OECUMENE,
“Gebundelde krachten in de Oecumene” (het thema van de jaarvergadering in 2012), was ook in 2015 een belangrijk item bij de PRvK. Evenals het thema in 2013 “Zoeken naar convenanten met andere kerken” (Verbreding van de Oecumene). We hebben weer een aantal gasten uitgenodigd: een herder van het Apostolisch Genootschap, de prior van Oude Zijds 100 in Amsterdam, en de voorganger van de Vereniging Vrijzinnigen Protestanten in NH. De herder en de voorganger toonden wel interesse in de stukken, maar konden door tijdgebrek de vergaderingen niet bijwonen. Op 3 maart heeft de PRvK een symposium georganiseerd voor professionals in Noord Holland over : “ De kerk op weg naar een gemeenschappelijke visie” een vertaling van The Church, een rapport van de Wereldraad van kerken. (zie bijlage 2). Het was een geslaagde dag met rond de 30 deelnemers uit verschillende kerkgenootschappen. Helaas heeft deze dag nog niet bijgedragen tot een verbreding van de Oecumene in de uitbreiding van de leden van de PRvK. De opvolging van de huidige leden is een voortdurend aandachtspunt.
2.
EVALUATIE VAN DE PLANNEN VAN 2015 EN PLANNEN VOOR VERVOLG IN 2016.
Inventarisatie van Oecumenische Activiteiten in NH. Hoewel een aandachtspunt, zijn we hier in 2015 niet mee verder gegaan. In 2016 hopen we verder te gaan met de uitwerking.. Communicatie met de plaatselijke raden. De WMO was regelmatig een aandachtspunt op de vergaderingen: dhr Kor Berghuis gaf een presentatie van het bijgestelde project van OSMA :”Pelgrimage van mensen in de knel”. In 2016 wordt dit project verder uitgewerkt. de bijeenkomst in het bisdom ( een samenwerking tussen RKK-bisdom, PKN en OSMA/PRvK) werd goed bezocht. In 2016 zal dit ook een aandachtspunt zijn. In 2016 is de subsidie aan de werkgroep LEL een aandachtspunt. In 2016 is het onderbrengen van het archief een aandachtspunt. In 2016 zal gesproken gaan worden over het voortbestaan van de PRvK NH.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
3
Jaarverslag 2015
3.
CONTACTEN MET DE PLAATSELIJKE RADEN. EVALUATIE EN PLANNEN
Aandachtspunten, die nog steeds van kracht blijven: 1. De PRvK wil de plaatselijke raden graag helpen om samen naar nieuwe wegen te zoeken als er vragen zijn. In 2015 is er geen beroep gedaan op de PRvK. 2. De PRvK blijft zich onverminderd inzetten voor uitbreiding en intensivering van de contacten met plaatselijke raden en tussen die raden onderling. Het plan was in 2016 weer 3 regiobijeenkomsten te houden, dit wordt bij nader inzien verschoven naar 2017. 3. De PRvK wil graag een actueel emailadressenbestand opbouwen. Ook dit jaar verliep dit moeizaam. 4. De PRvK wil de plaatselijke raden en de aangesloten kerken stimuleren om hun activiteiten op de website te plaatsen. Om meer zicht te krijgen op het functioneren van de plaatselijke raden maakte mw Weijling aan de hand van de toegestuurde notulen een inventarisatie van de onderwerpen, die er spelen (zie bijlage 1). Mw Weijling rapporteerde regelmatig aan de leden van de PRvK over deze ervaringen. 5. Plannen voor 2016: Voortzetten van bovengenoemde aandachtspunten . Door de beleidsmedewerker en secretaris worden:
Contacten onderhouden met de plaatselijke raden via de post en email mbt: informatie doorgeven oa over het jaarverslag. In 2012 heeft de PRvK besloten het jaarverslag voortaan op de website te plaatsen. Uitnodigingen voor de regio bijeenkomsten in 2016. Vragen om verslagen en notulen van de vergaderingen van de plaatselijke Raden van Kerken.
De PRvK stelt het erg op prijs, dat steeds meer plaatselijke raden regelmatig de notulen / verslagen naar het secretariaat of de beleidsmedewerker sturen of mailen. Om sneller op de hoogte te zijn van wat er speelt en om eventueel te kunnen reageren is het verzoek om alle notulen / verslagen direct naar de beleidsmedewerker te sturen, of mailen : Mw M.L.Weijling – de Vries, postadres: Dennenstraat 20, 1783 GX Den Helder. email:
[email protected]
4.
CONTACTEN MET DE LANDELIJKE RAAD VAN KERKEN.
De PRvK blijft geïnteresseerd het beleid van de landelijke raad volgen. Incidenteel worden de activiteiten van de LRvK geagendeerd en zijn artikelen uit het Oecumenisch bulletin het uitgangspunt voor gesprekken. Een aantal leden van de PRvK woonde de middag over de Pelgrimage bij. De PRvK wil –indien mogelijk- de contacten met de landelijke raad verder uitbouwen en zich beraden op haar eigen positie tav de plaatselijke raden en de landelijke raad. Elk jaar bezoeken de voorzitter en de beleidsmedewerker de ontmoetingsdag - georganiseerd door de Landelijke Raad met andere Provinciale raden. Vooral met betrekking tot de ontwikkeling binnen het maatschappelijk
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
4
Jaarverslag 2015
activeringswerk wil de Landelijke Raad overleggen, ervaringen uitwisselen met de Provinciale raden. Een uitgebreid verslag staat op de website www.raadvankerken.nl.
5.
DIACONALE DAG.
In samenwerking met de PKN NH en het RKK-Bisdom Haarlem Amsterdam wordt er in principe elk jaar een diaconale dag georganiseerd. In 2015 is er geen studiedag georganiseerd.
Zaandam, december 2015. MW L. H.Treffers – van Oosterom, secretaris PRvK
B. DE WERKGROEPEN. Een stukje geschiedenis. Voor de stand van zaken zie de verslagen van de werkgroepen verder op.
LEL (LANDBOUW ECONOMIE EN LEVENSBESCHOUWING) Informatie overgenomen uit de folder “ Een oecumenische werkgroep in de provincie Noord Holland.”: Wij houden ons bezig met de bewustwording van de ontwikkelingen in de landbouw. De leden van de werkgroep komen:
uit verschillende richtingen binnen de landbouw; uit de kerken in Noord Holland.
Onze visie:
consumenten bewust maken van hun gedrag.
Onze missie:
vanuit de christelijke identiteit streven naar een duurzame voedselproductie met een rechtvaardig inkomen voor de producent.
Onze strategie:
producenten, consumenten en handelaren met elkaar in gesprek laten komen en ontmoeten in een platform..
De werkgroep werkt vanaf maart 2002 als werkgroep onder auspiciën van de Provinciale Raad. De PRvK wil meedenken over situaties en problematiek in de landbouw, de beleidsmedewerker zal van
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
5
Jaarverslag 2015
tijd tot tijd een vergadering bijwonen en de werkgroep zal aan de PRvK zijn notulen sturen. LEL ontvangt per jaar een beperkte financiële bijdrage van de PRvK en doet minstens eens per jaar verslag van zijn werkzaamheden, maar blijft zijn eigen koers varen.
OSMA (OECUMENISCHE STICHTING VOOR MAATSCHAPPELIJK WERK) Op 29 augustus 2003 is de Oecumenische Stichting voor Maatschappelijk Werk (OSMA) opgericht. De PPvK NH is de enige raad met een Oecumenische Stichting Maatschappelijke Ondersteuning. De PKN wil de provinciale werkgroepen maatschappelijke ondersteuning weer gaan activeren. OSMA wil een instrument zijn voor de lidkerken van de PRvKerken om de maatschappelijke betrokkenheid van de kerkleden te bevorderen, zo mogelijk leidend tot een grotere en bredere inzet van de kerkleden. Het heeft alles te maken met het doen van gerechtigheid in een gebroken samenleving.
OIKOCREDIT (OEKUMENISCH INSTITUUT KERK EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING): In 2004 heeft het bestuur van Oikocredit Noord-Holland gevraagd om de mogelijkheden te onderzoeken van aansluiting bij of samenwerking met de PRvK. Op de vergadering van 8 maart 2005 werd besloten dat Oikocredit onder de paraplu van de PRvK zal vallen. Sinds begin 2015 werkt OC niet meer onder de paraplu van de PRvK, het bestuur van OC heeft besloten – door de ingewikkelde regelgeving – het werk niet meer door vrijwilligers te laten doen.
WELZIJNSNETWERK WEST–FRIESLAND. Sinds september 2012 maakt de PRvK deel uit van het Welzijnsnetwerk West-Friesland (een onderdeel van het Geriatrisch Netwerk West-Friesland). Mw A.de Jong- Idzinga vertegenwoordigt de PRvK. Door de miljardenbezuinigingen op zorg, sociale zekerheid en overheid zal in de komende jaren een toenemend beroep worden gedaan op zorgvrijwilligers en mantelzorgers. Zorg krijgen uit het eigen netwerk of de eigen buurt of zorg bieden aan dierbaren en dorps/wijkbewoners is van grote waarde. Het versterkt de onderlinge banden, draagt bij aan welzijn, welbevinden en sociale samenhang. Maar er zijn ook risico’s aan verbonden, zoals overbelasting en grensoverschrijding. Dit moet voorkomen worden. Daarvoor is nodig dat mantelzorgers en vrijwilligers goed worden ondersteund en dat de aansluiting en samenwerking met de professionele zorg goed is. Het Geriatrisch Netwerk WestFriesland is een regionaal overlegorgaan dat vraagstukken rond de zorg voor en het welzijn van ouderen en mantelzorgers in kaart brengt. Door bundeling van krachten en uitwisseling van informatie kunnen initiatieven worden ontplooid die de doelgroep ten goede komen. Van dit netwerk maken meerdere werkgroepen deel uit, die op diverse terreinen actief zijn. De Provinciale
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
6
Jaarverslag 2015
Raad van Kerken van Noord-Holland is in het Welzijnsnetwerk vertegenwoordigd. Deze contactgroep neemt initiatieven om het geestelijk en lichamelijk welzijn van ouderen te bevorderen. Het voorkomen van sociaal isolement, het activeren van maatschappelijke participatie, onderlinge samenhang in het welzijnsaanbod en onderlinge taakafstemming nemen hierbij een belangrijke plaats in.
WERKGROEP VROUW EN GELOOF / OECUMENISCH VROUWENNETWERK (OVN) Sinds juni 2013 werkt deze werkgroep onder de paraplu van de PRvK. Zij heeft zo gemakkelijker toegang tot de kerken. Zij maakt een jaarverslag en bezoekt de vergadering met de werkgroepen.
CONTACTEN MET DE PRVK: Op de vergadering in juni waren de afgevaardigden van de aangesloten werkgroepen uitgenodigd om hun jaarverslagen toe te lichten en was er gelegenheid om eventuele knelpunten te bespreken. Tevens de huidige stand van zaken en plannen voor vervolg toe te lichten.
C. JAARVERSLAG
Zoals gebruikelijk worden de meeste jaarverslagen in januari gemaakt. Hierdoor hebben sommige mensen ook informatie over een bijeenkomst in januari 2016 in het verslag opgenomen. Formeel hoort dit niet. We hebben het echter laten staan, omdat anders de informatie over januari 2016 voor het eerst in voorjaar/zomer 2017, bij het verschijnen van het jaarverslag over 2016, wordt gelezen
DE REGULIERE VERGADERINGEN VAN DE PRVK IN 2015 De vergaderingen werden gehouden in: januari, maart, mei, juni en oktober in het kerkgebouw van de Evangelische Broedergemeente in Haarlem.. Op elke vergadering :
werd de ingekomen post doorgenomen; er komt weinig post binnen. werden de conceptnotulen van de vorige vergadering besproken en vastgesteld werd regelmatig geagendeerd: o de verbreding van de Oecumene o de opvolging van pastoor N.vd Peet (gestopt in juli 2013)
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
7
Jaarverslag 2015
o de WMO, de voortgang van het project van OSMA o de contacten met de plaatselijke raden. -was er ruimte voor mededelingen vanuit de aangesloten kerken: Wat weer opviel zijn de overeenkomsten tussen de verschillende kerken: zoals reorganisaties, teruggang aantal leden, vergrijzing, financiële problemen. *Verder werd er veel tijd besteed aan de voorbereidingen voor: o het Symposium op 3 maart “De kerk op weg naar een gemeenschappelijke visie o de jaarvergadering op 19 mei.
Naast bovengenoemde punten waren de aandachtspunten op de vergaderingen van: 13 januari: Terugblik op de jaarlijkse ontmoetingsdag tussen de LRvK en de afgevaardigden van de PRvK’s: de communicatie tussen de afgevaardigden vinden de leden, die op de bijeenkomst aanwezig waren, erg belangrijk en zinvol. De LRvK heeft geen archieven van de diverse PRvK’s. De PRvK die een archief onder wil brengen kan het beste contact opnemen met een Provinciaal archief. Voor de PRvK NH is dit in Haarlem gevestigd.
3 maart - Symposium in de Kogerkerk in Koog aan de Zaan: Voor dit symposium waren de voorgangers van alle kerken in NH uitgenodigd om met elkaar in gesprek te gaan over: De kerk op weg naar een gemeenschappelijke visie. Er waren rond de 30 deelnemers uit verschillende kerkgenootschappen, (zie verder de bijlag 2)
10 maart: De website van de PRvK wordt niet intensief gebruikt en kost geld. Toch wordt besloten de website te handhaven. De vz was lid van de klankbordgroep van de commissie van de LRvK ”De beleving van Eucharistie en Heilig Avondmaal.” Uit de gehouden enquête is gebleken dat de belevingen van de leden van de verschillende kerkgenootschappen niet zo ver uit elkaar liggen, maar dat de verschillen liggen in de aandachtspunten. Er komt geen gezamenlijke verklaring. Het rapport wordt naar de plaatselijke raden gestuurd met het advies het onderwerp op de agenda te plaatsen.
19 mei - de jaarvergadering: Onze gastspreker was: Imam Yassin Elforkani van het Contactorgaan Moslims en Overheid. Hij sprak over: De verlegenheid voorbij – de rol van religie in onze samenleving. Hij heeft met de –helaas weinige – aanwezigen van gedachten gewisseld over de rol die geloofsgemeenschappen op een geloofwaardige en positieve manier in onze samenleving kunnen vervullen.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
8
Jaarverslag 2015
Ervaringen en aandachtspunten van Yassin: Na de aanslag op Charley Hebdo (Parijs 10/1/15) is er veel veranderd, heftige debatten over religie, mensen zijn bang voor moslims, mensen staan , staan tegenover elkaar, er dreigt een scheuring, jongeren zijn gevoelig voor extremisme en kiezen voor extremistische groeperingen. Het religieus spectrum staat onder vuur. Er zijn contacten , met de LRvK en Joodse organisaties. We zijn kwetsbaar, het vertrouwen is weg en moet hersteld worden. Er is veel tegenwerking bij de bouw van een moskee in de buurt. Problemen in de moslimgemeenschappen: spanningen rond de opkomst van Isis, handelingsverlegenheid, men is onzeker, bestuursleden zijn vaak niet capabel, de imam is belangrijk en bepaalt. Moslims moeten weerbaarder worden. Verschillen en overeenkomsten kerk en moskee. Zoals scheiding kerk en staat, houding overheid tav religie Er worden ervaringen uitgewisseld, een boeiende discussie gevoerd, plannen gemaakt. Van al deze plannen is niets terecht gekomen. Yassin, die nagenoeg 24 u onder politiebewaking zijn werk moest doen, omdat hij bedreigd werd, is in juni met alle activiteiten gestopt. Ook met zijn werk als contactpersoon tussen moslims en overheid (CMO) Verder wordt er afscheid genomen van mw H.Somers-Paes, de afgevaardigde van de PKN. Ze wordt opgevolgd door dhr J.Tijsen.
9 juni - jaarlijkse bijeenkomst met de werkgroepen: op deze bijeenkomst kunnen de vertegenwoordigers hun verslag toelichten, plannen voor vervolg en evt problemen bespreken. Landbouw Economie en Levensbeschouwing (LEL) De heren van Driel en Meert berichten, dat de financiële problemen blijven voortduren. Alleen voor het onderwijsproject krijgen ze subsidie. Ze ontvangen wel een bedrag van de PRvK, die vnl besteed wordt aan de vergaderingen. De bezinningsweek wordt waarschijnlijk een bezinningsdag, omdat er weinig belangstelling voor is. Dhr Meert vertelt enthousiast over de plannen voor een landbouwproject: “Boeren voor natuur”. Hij zegt ook iets over alle problemen, die hier mee samenhangen, zoals de moeilijkheden rond de subsidieaanvraag ivm de Europese Unie. Een boer voor de natuur voegt geen krachtvoer toe, een bio boer wel. Er worden adressen uitgewisseld. Iedereen is erg benieuwd naar het verloop van het project. Oecumenische Stichting Maatschappelijke Activering Mw Weijling meldt dat er in 2014 door ziekte geen vergaderingen gehouden zijn. Het jaarverslag over 2014 wordt opgenomen in het jaarverslag over 2015. Eind juni zal er weer een vergadering zijn.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
9
Jaarverslag 2015
De werkzaamheden zijn wel doorgegaan, er zijn 2 bijeenkomsten over de WMO gehouden en het bijgestelde stuk over de WMO is klaar. Nu pas worden de knelpunten zichtbaar. Het RKK bestuurslid om gezondheidsredenen is gestopt. Welzijnsnetwerk West Friesland Mw. de Jong ondersteunt kwetsbare ouderen, die in West-Friesland opvallend veel voorkomen. Ze vertelt enthousiast over een aantal zaken: -
het welzijnsnetwerk heeft alsnog subsidie gekregen. er is een breed overleg geweest en er wordt aandacht aan geschonken in de Europese Unie er is een werkgroep gestart samen met de VU er is niet alleen aandacht voor welzijn, maar ook voor zingeving. Ze heeft protocollen opgesteld voor zingeving in welzijnswerk. mogelijk wordt het welzijnsnetwerk een stichting.
Mw de Jong is blij dat ze onder de paraplu van de PRvK kan werken. Men ziet de PRvK als een eenheid itt de ouderenbonden. Oecumenisch Vrouwennetwerk / Vrouw en Geloof. De werkgroep Vrouw en Geloof heeft succesvolle bezinningsdagen gehad over het thema: Het doorgeven waard. Het aantal aanmeldingen was in Hoorn het hoogst: 40 vrouwen. De bezinningsdagen worden 1 keer in de 1,5 jaar gehouden. Er zijn goede contacten met het Landelijk Dienstencentrum van de PKN. Intercultureel vrouwenwerk: er is een wereldvrouwenprojectgroep. Vrouwen ontmoeten elkaar, Irakese vrouwen ontmoeten elkaar en vertellen elkaar hoe het hier is, de maatschappelijke positie en hoe het geloof een rol speelt. Er zijn in Alkmaar 3 avonden gepland over Christendom ,Jodendom en Islam, waar mensen – ook mannen - elkaar kunnen ontmoeten.
13 oktober: Op deze vergadering werd de begroting besproken. Aandachtspunten waren daarbij: -
de subsidie aan de LEL wordt voorlopig voor 1 jaar verstrekt vergoeding beleidsmedewerker blijft gehandhaafd leden van de PRvK kunnen het abonnement op het Oec Bulletin declareren.
Verder gaf de heer K. Berghuis een presentatie over het projectvoorstel van OSMA: Pelgrimage met mensen in de knel. (zie de bijlage 3) Dhr Berghuis wilde via het platform van de kerken ideeën en voorbeelden vanuit de praktijk. Verzamelen. Er werden ook regiobijeenkomsten gepland om de lokale raden te informeren. Op de novembervergadering van OSMA zouden de plannen verder worden uitgewerkt. Door verschillende oorzaken is deze vergadering verschoven naar 2016.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
10
Jaarverslag 2015
BIJLAGEN
BIJLAGE 1. VERSLAG VAN DE BELEIDSMEDEWERKER. Allereerst wil ik die plaatselijke raden die trouw hun verslagen mailen heel hartelijk danken daarvoor. Mede daardoor kan ik de overige leden van de Provinciale Raad op de hoogte houden van zaken die in de verschillende plaatsen spelen. Het blijkt dat op al die plekken de week van Gebed voor de Eenheid, de Vredesweek, 4/5 mei en wereldgebedsdag wel wordt gevierd. In Enkhuizen heeft men een succesvolle Advent Carol dienst gehouden en een kerst op het plein. Verder is men daar nu bezig met de voorbereiding voor kerkendag 2016 en of men activiteiten gaat organiseren rond Pinksteren 2016. Helaas heeft men het middaggebed moeten stoppen want dat was geen succes. Wel een enorme happening was de monumentendag. Schagen heeft als project opgepakt 500 jaar Luther en men denkt na of het mogelijk is net als in Schagerbrug The Passion te vertolken. Op Texel heeft men een grootse tentoonstelling van kerststallen georganiseerd. Ook een gezamenlijke startzondag. Purmerend heeft zich gebogen over het vluchtelingenvraagstuk en het verzorgen van maaltijden voor de daklozen. Op de Koemarkt is een kerstviering gehouden waarvoor men een stadskoor heeft geformeerd. Uithoorn / de Kwakel heeft zich gebogen over de vraag of een convenant een mogelijkheid zou zijn om tot betere samenwerking te komen. Ook is er een avond geweest waar “Maria in Bijbel en Koran” centraal stond. Amsterdam heeft een evaluatie van kerkennacht gehouden. Verder is ook daar de vluchtelingenproblematiek een onderwerp van gesprek en daarbij het veiligheidspact. Den Helder heeft dit jaar weer met veel plezier samen kunnen werken met de dienst geestelijke verzorging van de Koninklijke Marine. Dat mondde uit in een goede kerstviering op het voormalige marineterrein Willemsoord. Het overzicht toont een gevarieerd beeld. Er blijkt toch redelijk wat georganiseerd te worden in de oecumenische setting. Mocht u meer willen weten dan kunt u na het lezen van dit verslag contact zoeken met de desbetreffende Raad van kerken of via mij. Marleen Weijling / beleidsmedewerker.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
11
Jaarverslag 2015
BIJLAGE 2. VERSLAG VAN DE GROEPSGESPREKKEN OVER DE KERK – OP WEG NAAR EEN GEMEENSCHAPPELIJKE VISIE BIJEENKOMST VAN DE PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN NOORD-HOLLAND 3 maart 2015, Kogelkerk, Koog a/d Zaan
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
12
Jaarverslag 2015
Bij hoofdstuk I God’s zending en de eenheid van de Kerk De visie op de Kerk ligt ingebed in het grote verhaal over Gods plan voor heel de schepping. Daarover gaat deel A van hoofdstuk I. In deel B wordt een schets gegeven van de plaats van de Kerk in God’s plan. In deel C gaat het over het belang van de eenheid. Aan het einde van het hoofdstuk worden enkele fundamentele kwesties benoemd die op de weg naar eenheid aan de orde zijn. 1. .“It is not the Church of God that has a mission, but the mission of God that has a church" (Rowan Williams). Wat zegt dit citaat ons over de plaats van de kerk in Gods plan? Beide dimensies zijn nodig. De ene dimensie niet uitspelen tegen de andere. Onder dit punt kwamen verder aan de orde: 2.
problemen in de oecumene erfenis verleden zoeken naar nieuwe wegen kansen liggen in ontmoetingen – zoeken van nieuwe verbindingen aandacht voor de samenleving – diaconie en interreligieuze dialoog Lima-rapport was niet uitputtend over eucharistie Primair is de levende verbinding met God nieuwe gemeenschap zoeken verlangen om samen eucharistie/avondmaal te vieren eenheid omwille van Christus: persoonlijk, collegiaal, communaal Hoe verstaat u God’s wil met betrekking tot de eenheid van de Kerk?
Eucharistie, sacrament van Gods ontmoeting
Bij hoofdstuk II De Kerk van de Drie-ene God Een belangrijk inzicht is dat de Kerk als gemeenschap (Koinonia) ons binnenleidt in een levende verhouding met de Drie-ene God. Om dat uit te drukken worden bijbelse beelden gebruikt: Volk van God, Lichaam van Christus, Tempel van de heilige Geest. Sinds het Tweede Oecumenische Concilie dat in 381 in Constantinopel werd gehouden belijden alle kerken dat de Kerk één, heilig, katholiek en apostolisch is. Verscheidenheid in het leven van de gemeenschap is een gave van de heilige Geest 1. Wat betekenen de beelden ‘Volk van God’, ‘Lichaam van Christus’, ‘Tempel van de heilige Geest’ voor uw beleving van de Kerk?
-
Beelden zijn complementair en mogen niet tegen elkaar worden uitgespeeld. Tempel van de heilige Geest biedt ruimte en inspiratie voor het kerk-zijn Lichaam van Christus komt dwingender over, maar is een goed beeld. Paulus Wij zijn onszelf niet genoeg, we hebben de ander nodig om volledig gestalte van Christus’ Kerk te zijn.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
13
Jaarverslag 2015
-
Volk van God is een prettig beeld, dat ruimte geeft, ook in moderne zin verstaan kan worden vanwege de associatie met democratie Maar als Bijbels beeld, geworteld in het Oude Testament, heeft het een andere lading. Alle drie de beelden zijn van belang
2.
Hoe ver mag verscheidenheid gaan zonder dat de eenheid verbroken wordt?
-
Verscheidenheid geeft inzicht Geen gelukkige vraag, we moeten zoeken wat ons bindt Eenheid is verbroken! Kracht van de Wereldraad is het aanbieden van uitnodigende teksten zonder dwang Lange weg, geduld nodig
Bij hoofdstuk III De Kerk: groeiend in gemeenschap Als eschatologische werkelijkheid staat de Kerk uit naar de komst van het koninkrijk; als pelgrimerende gemeenschap heeft de Kerk te kampen met de last van de zonde. In die spanning staat de oecumenische beweging. De groei naar gemeenschap van kerken richt zich op drie terreinen: geloof, sacramenten en ambt. Wat het ambt betreft, stelt het document dat het op persoonlijke, collegiale en gemeenschappelijke wijze moet worden uitgeoefend. 1.
Waar liggen de belangrijkste obstakels op de weg naar volledige kerkelijke gemeenschap? -
Voorbeeld Purmerend werd genoemd – gezag werd obstakel voor de geleefde eenheid Spanning tussen wat gewenst wordt en wat kan Binnenkerkelijke gerichtheid Verschil in ethische standpunten (homoseksualiteit, abortus, euthanasie) Omgang met de Schrift
2. Wat is uw ervaring met gezag in de Kerk? Probeer een profiel te geven van ‘de ideale bisschop’ en ‘de ideale paus’, dat rekening houdt met de drie dimensies. -
Wisselende ervaring met gezag. Negatief: over ons zonder ons Positief: Pastoraal Paus Franciscus als voorbeeld: authenticiteit, geen verborgen agenda, bron van waaruit geleefd wordt, ontspannen Kerkenraad als voorbeeld: dienende functie die de predikant faciliteert. Betekenis van synodaal denken. Gezag moet in dienst staan van vierende gemeenschap
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
14
Jaarverslag 2015
Bij hoofdstuk IV De kerk: in en voor de wereld De Kerk bestaat niet omwille van zichzelf. Gods plan met de schepping staat uit naar de komst van het koninkrijk. In de context van religieus pluralisme heeft geen enkele religie het alleenrecht. Het religieus pluralisme vraagt om een oecumenisch antwoord zowel ten aanzien van de opdracht tot verkondiging van het Evangelie als ten aanzien van ethische vragen. 1. Het document omschrijft de Kerk als ‘teken en instrument van Gods liefde voor de wereld’. Wat zou dat kunnen betekenen? -
Wat wordt precies met ‘wereld’ bedoeld en wat met ‘gebroken wereld’ Gebrokenheid is niet de bestemming van de wereld. We leggen ons daar niet bij neer
2. Wat kan de Kerk betekenen voor de verandering en vernieuwing van onze gebroken wereld, als het gaat over a. de relatie met de andere godsdiensten (b.v. Islam) b. sociale kwesties (b.v. de bestrijding van Aids) c. oorlog en Vrede (Oekraïne, Midden Oosten) -
Wat ons vooral parten speelt is het superioriteitsdenken Het is belangrijk om zelfbewust te zijn en bereid te zijn om te leren (belang van toerusting) Kerk kan zich beter engageren in sociale vragen. Voorbeeld Rusland – onzekerheid of je spontane hulp wel op prijs gesteld wordt.
Geert van Dartel, ‘s Hertogenbosch
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
15
Jaarverslag 2015
BIJLAGE 3. PRAATPAPIER OVER HOE OSMA/RVK NH INVULLING ZOU KUNNEN GEVEN AAN DE ONDERSTEUNING VAN LOKALE KERKEN BIJ DE VERANDERINGEN IN HET SOCIAAL DOMEIN. 7 september 2015 ten behoeve van de vergadering van de RvK NH op 13 oktober 2015. INLEIDING Beste mensen van OSMA/RvK jullie ontvangen hierbij een praatpapier voor de vergadering van de RvK Noord-Holland op dinsdag 13 oktober aanstaande. Ik zal op die vergadering het onderwerp inleiden met het iets vertellen over het onderzoek ‘De sociale kracht van de lokale oecumenische samenwerking’ en daarna ga ik en de aanwezige bestuursleden van OSMA graag met jullie in gesprek. Met de uitnodiging van de vergadering ontvangen jullie ook het onderzoeksverslag. De vraag die voor ons ligt hoe OSMA/RvK NH op een betekenisvolle manier de (gezamenlijke) kerken op lokaal niveau kunnen helpen om in te spelen op de veranderingen in het sociaal domein. Op het ogenblik biedt OSMA -samen met het bisdom en de PKN- met de netwerkbijeenkomst Wmo en Kerken een platform voor uitwisseling en de cursus signaleren ‘Kijken, zien en doen’ aan. Wat zou OSMA, als werkgroep van de Raad van Kerken, meer kunnen doen om kerken en kerkmensen te ondersteunen een duidelijke plaats te vinden in het sociale domein? De aanbevelingen in het onderzoeksrapport zijn stuk voor stuk aangrijpingspunten. Als we ook willen werken met fondsen zullen we die activiteiten moeten verpakken in een direct resultaat voor mensen uit kwetsbare groepen, zoals mantelzorgers, vereenzaamden, mensen met een psychische ziekte, ouderen enz. 1. Ik stel voor om met jullie eigen ervaring vanuit de plaatselijke gemeente hierover met mij na te denken wat een passend aanbod zou kunnen zijn? Gewoon een half uurtje brainstormen. Daarna proberen we de stukjes wel weer bij elkaar te leggen. 2. Wellicht geeft dit ook duidelijkheid over een soort schrijven wat OSMA/Raad van Kerken NH mee zou kunnen sturen met het verslag. Om niet helemaal bij nul te beginnen probeer ik een kader te schetsen voor een nieuwe project. Op weg met … De Pelgrimage met mensen in de knel. OMZIEN NAAR ELKAAR Op 1 januari 2015 is er veel veranderd voor iedereen die zorg nodig heeft. En niet alleen voor iedereen die zorg nodig heeft. Er is ook veel veranderd voor iedereen die om mee te kunnen doen een steuntje in de rug nodig heeft, mensen met een arbeidsbeperking of die werkloos zijn. Deze veranderingen op het terrein van zorg, welzijn én werk raken bijna iedereen. Want hebben we zelf geen hulp nodig dan heb je er als mantelzorger, familielid of vrijwilliger wel mee te maken. De
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
16
Jaarverslag 2015
veranderingen in het sociaal domein raken dus ons allemaal! Wat de veranderingen precies betekenen is op dit moment nog onduidelijk. Tegen deze achtergrond is het belangrijk niet langs elkaar heen te lopen, maar om te zien naar elkaar. Even samen op te lopen en vragen ‘hoe gaat het met je?’. Sommigen zijn zelfs onzichtbaar geworden, zij hebben zich teruggetrokken uit het leven. Ze hebben zich terug getrokken omdat ze geen geld meer hebben om naar de sportclub te gaan of een koekje te presenteren bij de koffie. Anderen zijn vereenzaamd en nog weer anderen komen de deur niet meer uit omdat ze als mantelzorger overbelast zijn. Het is belangrijk om deze mensen weer in beeld te krijgen en wellicht een tijdje met hen op pad te gaan om ze weer op weg te helpen. Het is dus belangrijk om oren en ogen open te houden en te signaleren waar mensen tussen wal en schip raken en deze signalen te verzamelen en deze mensen weer op weg te helpen. DE PELGRIMAGE VAN GERECHTIGHEID EN VREDE In 2013 zijn alle lidkerken van de Wereldraad van Kerken bijeen geweest in Busan, een havenstad met 4,6 miljoen inwoners in het zuidoosten van Zuid-Korea. De kerken in al hun verscheidenheid aldaar hebben met elkaar besloten de komende zeven jaar gezamenlijk op te trekken in een ‘Pelgrimage van Gerechtigheid en Vrede’. Wat dit inhoudt daaraan worden vervolgens allerlei mooie woorden gewijd. Eén ding wat daarbij wordt benadrukt is dat pelgrimage niet zomaar een wandeling is. Bij een pelgrimage is de bestemming bekend. Bij een pelgrimage gaat het niet alleen om de weg naar buiten, maar ook om de verdieping naar binnen. Gaat het niet alleen om het doen, maar het verandert ook jezelf. De landelijke Raad van Kerken heeft een aparte Taakgroep Pelgrimage opgericht om er voor te zorgen dat dit thema ook in de Nederlandse kerken gaat leven. Wat men graag wil is dat de Pelgrimage wordt verbonden met allerlei (plaatselijke en landelijke) acties rond gerechtigheid en vrede. Op vrijdag 25 september is er een speciale inspiratiemiddag voor plaatselijke parochies en gemeenten om hen te helpen te zoeken hoe men activiteiten in het kader van de Pelgrimage kan ondernemen. Wellicht zouden wij de Pelgrimage kunnen verbinden aan het samen op weg gaan met mensen die in het bijzonder getroffen worden door de veranderingen in het sociaal domein. Dit zou ik graag aan de leden van OSMA en later ook aan de Raad van Kerken NH voor willen leggen. VISIE EN MISSIE OP VERSTERKEN VAN DE ‘SOCIALE KRACHT VAN DE LOKALE OECUMENISCHE SAMENWERKING’. Wij geloven dat ieder mens geschapen is naar Zijn beeld. Ieder mens laat in zijn/haar daden en in kwetsbaarheid iets van Hem zien. Tegelijkertijd is ieder mens uniek en heeft recht op een menswaardig bestaan. Het is in het bijzonder onze taak als christen -en de gemeenschap is ervoor om elkaar daarbij te helpen- om hen die hulp nodig hebben niet langs de weg te laten liggen, maar deze op te pakken en weer op weg te helpen. Het op weg gaan, de pelgrimage is een krachtige metafoor en kan ons – OSMA en de Raad van Kerken Noord-Holland helpen bij het concretiseren van onze rol in de ondersteuning aan plaatselijke kerken. Zo hebben pelgrims die op weg gaan zaken nodig zoals een wandelstok, een kaart, een kompas en een beetje bagage. Onze rol als OSMA en Raad van Kerken zou je kunnen verwoorden
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
17
Jaarverslag 2015
met het aanreiken van ‘instrumenten’ aan kerkmensen om hen te helpen samen met mensen die dat nodig op weg te gaan, hen op te zoeken of weer op weg te helpen. De kerk kent vier typen ‘instrumenten’ om mensen te helpen op weg te gaan: vieren, leren, dienen en ontmoeten. Vieren –is wat mij betreft niet uitsluitend verbonden aan de zondagsdienst- is bij uitstek een middel om mensen ‘zichtbaar’ te maken, mensen herkenning en de erkenning te geven dat ze ertoe doen. Leren kan vele vormen aannemen. Gemeente leden informeren over de veranderingen in het sociaal domein, over het voeren van het keukentafelgesprek, een cursus signaleren enz. enz. Dienen bestaat uit het elkaar onderlinge zorg te geven, even aandacht, soms concrete hulp of doorverwijzen naar instanties. Ontmoeten gebeurt in het vieren, leren en dienen, maar soms is ‘samen iets doen’, samen eten, samen zingen, samen wandelen, de goede manier om even weer plezier te hebben. Op ons weg, onze Pelgrimage in het sociale domein, komen we ook de burgerlijke gemeente en het sociaal wijkteam tegen. Hopelijk leren we elkaar gaandeweg ook beter kennen. Dus de pelgrim op Pelgrimage in het sociaal domein is klaar voor de reis wanneer aandacht wordt gegeven aan alle vier de aspecten. GLOBALE OPZET PROJECT ‘OP WEG MET …’. DE PELGRIMAGE VAN DE KERKEN IN NH IN HET SOCIAAL DOMEIN. Als OSMA, Raad van Kerken Noord-Holland en gezamenlijke kerken zullen we externe financiering nodig hebben om activiteiten te kunnen ontplooien. Dat betekent dat we fondsen nodig hebben. Om hiervoor in aanmerking te komen is het belangrijk dat we kunnen aangeven hoeveel mensen concreet bereikt en geholpen worden. Dat betekent dat alles wat we willen in enige relatie moet staan tot het doel dat de hulp vanuit de kerken de mensen die het nodig hebben beter bereikt. Hiermee rekening houdend zou een project uit de volgende stappen kunnen bestaan: 1. Voorbereidingsfase Het benaderen van drie plaatselijke kerken die bij voorkeur in samenwerking met de andere kerken in hetzelfde gebied een maatschappelijk probleem willen oppakken: bijvoorbeeld mantelzorg of eenzaamheid. Vormen van een Kenniskring bestaande uit maximaal drie personen per pilot eventueel aangevuld met anderen die bijzondere deskundigheid op dit terrein hebben. 2. Per pilot wordt een activiteitenplan gemaakt op basis van de vier aspecten van het kerk-zijn. Dus het invullen van concrete activiteiten voor bijvoorbeeld mantelzorgers voor wat betreft vieren, leren, dienen en ontmoeten.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
18
Jaarverslag 2015
3. Projectaanvraag Het aanvragen van financiële ondersteuning bij de uitvoering van de drie pilots, voor de bovenlokale ondersteuning, het ontwikkelen van instrumenten en verspreiden van de resultaten. 4. Uitvoering Bestaat uit enerzijds uitvoering op lokaal niveau, coaching van de pilots, het begeleiden van de trekkers van de pilots in de Kenniskring en het ontwikkelen van instrumenten, zoals het maken van een sociale kaart, cursus ‘kijken, zien en doen’, maken van een meditatie en liturgie enz. 5. Verspreiden Afsluiten van het project met een open bijeenkomst van de Kenniskring. Terugkoppeling van de resultaten naar de netwerkbijeenkomst Wmo en Kerken. Op maandag 7 september 2015 heeft OSMA al gebrainstormd n.a.v. dit praatpapier. De belangrijke vraag die naar voren kwam is welke toegevoegde waarde levert een oecumenische aanpak op voor de plaatselijke gemeente. Voorlopig kwamen we uit op 4 punten: Toegevoegde waarde van het project is: 1. Het initiatief om gezamenlijk iets op te pakken. Een nieuwe impuls geeft soms ook weer nieuwe energie. 2. De multidisciplinaire aanpak dat willen zeggen het in samenhang aanpakken van een maatschappelijk vraagstuk zowel wat betreft het vieren, als leren, dienen en ontmoeten. 3. Het project is een oefening in het gezamenlijk/oecumenisch optreden. 4. Met een concreet initiatief kun je ook duidelijk aan de burgerlijke gemeente maken wat je doet als kerken. We willen graag met jullie nadenken over hoe wij vanuit het provinciaal niveau en in aanvulling op de individuele kerken op een geïnspireerde maar realistische manier de lokale sociale kracht van kerken kunnen versterken. Met vriendelijke groet, Kor Berghuis.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
19
Jaarverslag 2015
VERSLAGEN VAN DE AANGESLOTEN WERKGROEPEN
stichting oecumenische werkgroep landbouw, economie en levensbeschouwing contactadres: Fons Ruijter De Logger 6 3742 HN Baarn tel. 035 – 541 42 46 e-mail:
[email protected] postbankrek. 9306162 t.n.v. Oec. Werkgr. Landb. Ec. en Levensbes. 5 februari 2016 Jaarverslag 2015 Succes ! Na meer dan 15 jaar van zwoegen, zweten, vergaderen, studiedagen en fondsen werven hebben we dit jaar een hoogtepunt bereikt: de website www.boerindebuurt.nl is klaar ! Uniek aan dit project is dat bovenbouwleerlingen niet alleen veel leren over het boerenleven, maar ook over hun eigen leven. Zo kunnen scholen en leerkrachten in één klap aandacht besteden aan de leerdoelen voor levensbeschouwing, wereldoriëntatie, natuuronderwijs en burgerschap. Door een gezamenlijk bezoek aan de boerderij en op velerlei andere manieren worden de leerlingen geprikkeld om actief te onderzoeken wat het boerenleven inhoudt en welke lastige keuzes een boerin of boer allemaal moet maken. Hiermee leren ze ook over zichzelf en hun eigen leven. Het is prachtig dat kinderen met deze website heel goed geïnformeerd bij de boer komen en veel verdiepende vragen kunnen stellen. Er ontstaat zo een echte dialoog tussen de kinderen en de boer. Onze stichting heeft deze interactieve website opgezet samen met Arkade en Vischvijver. De website is gratis te gebruiken. Dit resultaat mag ons dan tot dankbaarheid stemmen, alle overige problemen, zoals we die in ons vorige jaarverslag hebben vermeld, zijn er niet veel beter op geworden. Zo hebben wij door ziekte en andere omstandigheden twee van onze vijf leden verloren en hebben we nog steeds dezelfde moeilijkheid als bijna alle andere ideële groepen in Nederland: wij kunnen geen nieuwe leden vinden. Actie: Boeren voor Natuur Bij onze zoektocht naar grond voor ons duurzame landbouwproject: Boeren voor natuur bleven we stoten op schier onoverkomelijke moeilijkheden. We zochten ons heil in kerkelijke bezittingen en kregen o.a. het volgende te horen: Lopende contracten zijn niet 1-2-3 te beëindigen. Net zomin als het na afloop van het contract chique zou zijn om nadere bepalingen in een nieuw contract op te nemen, of anders de relatie
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
20
Jaarverslag 2015
te beëindigen en de boer zonder land en dus inkomen achter te laten. Sommige PCI’s bezaten in het verleden veel land, maar dat is toentertijd aan de gemeente verkocht voor woningbouw. We besloten deze actie voorlopig even te laten rusten, temeer omdat onze man ernstig ziek werd en zich terug moest trekken. Landbouw & Bezinningsweek Onze strategie om de Landbouw & Bezinningsweek van augustus te verplaatsen naar mei faalde: er waren niet voldoende aanmeldingen om het deze keer door te laten gaan.
Educatie Natuurlijk realiseren wij ons dat een goed product nog niet meteen succes betekent. Wij hebben echter ook inzage gehad in de wijze waarop Arkade onze website aan de man, de scholen, de onderwijzers, de pers, de sociale media, enz. wil brengen en hebben er het volste vertrouwen in dat zij dit tot een goed einde willen brengen. Toekomst Zo lang wij nog de verantwoordelijkheid hebben voor “boer in de buurt” zullen wij die niet schuwen. Over de andere projecten zijn wij nog in beraad. Bestuursleden - Dhr. Th. van Driel(voorzitter/penningmeester) - Dhr. A. Ruijter(secretaris). - Dhr. G. Vlaming Gedurende 2015 hebben we vier keer vergaderd, hebben wij één keer als werkgroep overleg gehad met Arkade en zijn wij ook aanwezig geweest bij de presentatie op 22 juni.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
21
Jaarverslag 2015
OECUMENISCHE STICHTING voor MAATSCHAPPELIJK ACTIVERINGSWERK ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------(concept) JAARVERSLAG 2014 en 2015 t.b.v. de Provinciale Raad van Kerken Vast te stellen in februari 2016
Inleiding OSMA brengt sinds haar oprichting op 29 augustus 2003 voor de twaalfde maal haar jaarverslag uit. Bij de afgevaardigden van de Raad van Kerken is daarmee OSMA een weerkerend punt van aandacht. Over het jaar 2014 is geen afzonderlijk verslag uitgebracht omdat er te weinig te melden was. Beleid Het bestuur van OSMA blijft een voorzichtige koers volgen. Het wil aansluiting zoeken bij al bestaande activiteiten rond bepaalde problemen, zowel binnen als buiten het kerkelijk verband. Die aansluiting kan bijvoorbeeld betekenen dat een lopende activiteit qua aanpak een (meer) oecumenisch karakter krijgt of dat een plaatselijke activiteit ondersteuning krijgt van vrijwilligers uit de regio. OSMA laat zich hierbij ondersteunen door de heer Kor Berghuis die geruime tijd verbonden was aan de vroegere Gereformeerde Stichting voor Kerk en Samenleving en daarmee bekend is met MA-veld. Per 1 augustus 2010 heeft hij zijn eigen onderneming KTB-advies en projectmanagement. Voorwaarde bij alle projecten waaraan OSMA haar medewerking geeft, is dat zij oecumenisch van aard zijn. GESCHIEDENIS In oktober 2003 heeft OSMA in de kop van Noord-Holland een activiteit gesteund om (meer) bekendheid te geven aan de Justitiële Jeugdinrichting ‘Doggershoek’ in Den Helder. Er is bij gemeenten en parochies rondom Den Helder een oproep gedaan vrijwilligers te interesseren voor het pastorale en sociale werk in de Doggershoek. Dit heeft er concreet geleid toe geleid dat twee nieuwe vrijwilligers zijn geworven. Van 2004 tot medio 2009 is in samenwerking met het Regionaal Dienstencentrum van de PKN-kerken in Noord-Holland het project ‘Levensboek’ uitgevoerd. Dat beoogde vrijwilligers te interesseren om voor (en dus met) ouderen met versluierende geestkracht een levensboek samen te stellen, waarmee die ouderen hun vroegere situatie zich weer (deels) voor de geest kunnen halen, hetgeen hen een rustpunt kan opleveren. Na een algemene startdag in 2004 werden er in de volgende jaren 15 cursussen gegeven aan personen die zich met levensboeken wilden gaan bezighouden. Mede door dit project is het maken van levensboeken een van de reguliere activiteiten voor ouderen geworden. Van medio 2009 tot medio 2012 is aandacht gegeven aan de Maatschappelijke stage. Bij de start stond een tweeledig doel voor ogen: het creëren van stageplekken voor scholieren en een uitdaging voor de kerken om jongeren te laten zien dat de kerk meer is dan de wekelijkse godsdienstoefening. Bij de realisering van stageplekken bleef de kerk als grootste vrijwilligersorganisatie vrijwel geheel buiten beeld van de Steunpunten Vrijwilligerswerk. Door middel van voorlichting, trainingen en cursussen zijn kerkelijke vrijwilligersgroepen op het spoor gezet na te denken of zij stageplaatsen kunnen bieden. In drie jaar van het project zijn ruim 300 stageplekken gerealiseerd. Ook nadat het kabinet de verplichte maatschappelijke stage had afgeschaft, zijn scholen toch daarmee doorgegaan. De
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
22
Jaarverslag 2015
maatschappelijke stage was en is immers een manier om jongeren voor te bereiden op de participatiesamenleving, In 2013/14 heeft de Landelijke Raad van Kerken Nederland op verzoek van OSMA het project voortgezet. Het project “Nieuwe Krachten met Kerk en Stage” heeft bijgedragen aan het verankeren van de inzet van jongeren via de maatschappelijke stage in het beleid en ondersteuning van de kerken. In de 2014 is de brochure ‘Kerk en Stage’ verschenen in de reeks Oecumenische Bezinning van de Raad van Kerken Nederland. Deze is verspreid onder de ruim 8000 abonnees. In mei 2014 hebben ruim 40 kerkbestuurders, predikanten en kerkelijk werkers deelgenomen aan de conferentie Nieuwe Krachten met Kerk en Stage. NIEUW PROJECT 2013: WMO EN KERKEN In 2012 heeft OSMA zich gebogen over een project “Zingeving in de samenleving”. Een overleg met uw Raad van Kerken in juni 2012 leidde tot aanpassingen. Toch is het project bij de kerkelijke achterban nog onvoldoende ontvankelijk gebleken omdat het project te weinig concreet houvast bood. In 2013 is er bij de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning [Wmo] een verandering opgetreden. Op het terrein van zorg en welzijn gaat de uitvoering over van het Rijk naar de gemeenten en tegelijkertijd vinden er bezuinigingen plaats. Dan komt nog sterker de vraag aan de orde hoe de kerken – van oudsher betrokken bij kwetsbare groepen in de samenleving – in oecumenisch verband de burgerlijke gemeenten kunnen beïnvloeden bij beleid en een bijdrage kunnen leveren aan de uitvoering van de Wmo en hoe ook kerkmensen daarbij meer betrokken kunnen worden. Om kerken hierbij te ondersteunen en te zorgen dat met activiteiten die kerken doen meer mensen worden bereikt is eind 2013 door Kor Berghuis (adviseur van OSMA) het projectplan “Wmo en Kerken Noord-Holland” geformuleerd, dat op 14 januari 2014 bij uw Raad van Kerken duidelijk draagvlak heeft gevonden. Op basis daarvan zijn bij een achttal organisaties/fondsen subsidies aangevraagd, maar de reacties waren om uiteenlopende redenen negatief. Sommige fondsen gaven aan meer te willen weten over de behoefte van kerkmensen. Daarom is april 2014 door OSMA de opdracht gegeven een kwalitatief onderzoek uit te voeren naar wat kerkelijke groepen in het kader van de Wmo al doen en welke ondersteuning daarbij nodig is. Medio 2015 werd het rapport “De sociale kracht van de lokale oecumenische samenwerking“ door Kor Berghuis gepresenteerd, gebaseerd op talrijke gesprekken met ‘mensen uit het veld’. Uit de gesprekken blijkt dat kerkelijke vrijwilligers het lastig vinden om de mensen die hulp nodig hebben te bereiken. Ook blijkt uit ander onderzoek en in de gesprekken dat overheid en kerk weinig van elkaar weten. Als vervolg op het onderzoek is de cursus “Kijken, Zien en Doen” door de adviseur van OSMA ontwikkeld. De cursus is in 2015 twee keer gegeven aan leden van bezoekgroepen en diakenen. In 2016 zal hiermee door worden gegaan. Ook heeft OSMA in samenwerking met de gemeenteadviseur van Kerk in Actie/PKN en de afdeling caritas van het bisdom Haarlem Amsterdam en 2014 en 2015 drie netwerkbijeenkomsten georganiseerd voor kerkmensen die lokaal betrokken zijn bij de beleidsontwikkeling en uitvoering van de Wmo. Voor het voorjaar van 2016 is nog een bijeenkomst gepland. In september 2015 bespreekt het bestuur van OSMA het praatpapier “De Pelgrimage met mensen in de knel”. Doel van het plan is om de activiteiten van de kerk meer bekend te maken bij de eigen kerkmensen, inwoners, zorgprofessionals en het bestuur van de gemeente. Op 13 oktober jl is dit plan ook besproken binnen de Raad van Kerken Noord-Holland waar de aanwezigen actief hebben meegedacht over een mogelijk vervolg om
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
23
Jaarverslag 2015
lokaal kerken te ondersteunen bij de veranderingen in het sociaal domein. Begin 2016 wordt in OSMA besproken hoe een en ander kan worden aangepakt. Voor zijn inzet ontvangt Kor Berghuis een vergoeding. Het gehele proces verloopt langzamer dan aanvankelijk gepland, maar OSMA heeft dat geaccepteerd. Financiën OSMA beschikt over een beperkte reserve, afkomstig uit de ‘erfenissen’ van de vroegere organisaties op het terrein van maatschappelijk activeringswerk in RK- en gereformeerde kring, resp. SMAK en GKS. Dat is ‘eenmalig geld’. Het beleid is er op gericht om jaarlijks maximaal ca. € 7.500 beschikbaar te stellen voor projecten. Na bestedingen aan de eerstgenoemde projecten is het werkkapitaal eind 2013 gedaald tot € 24.350 (inclusief een reserve voor onvoorziene tegenslagen). In de jaren 2014 en 2015 is voor de inzet van “KTB-advies en projectmanagement” een bedrag uitgegeven van ongeveer € 4.000, zodat het werkkapitaal eind 2015 is gedaald tot € 20.000. Bestuur Het bestuur kwam in 2014 en 2015 driemaal bijeen, in 2014 op 25 april en in 2015 op 29 juni en 7 september. Daarnaast werd waar nodig per e-mail overleg gevoerd. Diversen OSMA participeert in de landelijke diaconale Lutherse Stichting Melanchton. Jaarlijks organiseert deze stichting een conferentie voor (voornamelijk) Lutherse diaconieën. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Het bestuur van OSMA bestond op 31 december 2015 uit de volgende personen: Mw. M.L. Weijling – de Vries, voorzitter PKN] P. Kuijper, secretaris/penningmeester [PKN] J.G. Stelling [Rem.] A. Winkelaar [RK] vacature [RK] vacature [kleine kerken]
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
24
Jaarverslag 2015
VERSLAG ACTIVITEITEN 2015 Meer dan 35 jaar is het OVN actief op het gebied van vrouwenemancipatie en rechtvaardige man-vrouwverhoudingen. De activiteiten liggen op oecumenisch en intercultureel/interreligieus terrein in de regio. Op beide terreinen zijn verschillende werkgroepen actief. Een coördinatiegroep is knooppunt van het netwerk Het werk wordt mogelijk gemaakt door subsidie van het Maria Strootfonds, de Stichting Dijk en Duin en de Classis Noord Holland-Noord A. Het OECUMENISCH VROUWENWERK wordt door 2 groepen uitgevoerd: De Werkgroep Vrouw en Geloof t.b.v. vrouwen aan de basis van de kerken organiseert om de anderhalf jaar Vrouw en Geloof-impulsdagen. In 2015 is de voorbereiding begonnen voor de Vrouw en Geloofdagen in het voorjaar van 2016 1 april in Alkmaar en 8 april in Hoorn, Thema: ‘Kansen keren’ over omgaan met het lot, aan de hand van het boek Ruth De Groep Vrouw Kerk Beleid was oorspronkelijk een werkgroep t.b.v. beroepskrachten van en in de verschillende kerken. Aangezien er voor de laatste studiedag weinig deelneemsters waren, heeft de werkgroep zich tijdelijk omgevormd tot een interne studiegroep, tot zich een onderwerp aandient van voldoende gewicht om in breder verband aan de orde te stellen. Het eerste onderwerp van studie in 2015 was ‘Vrouwen, Geloof en Geweld.’ ingeleid door Annego Hogebrink en Tineke van der Kraan. We vroegen ons af of geweld verloopt via gevestigde rolpatronen. Veelal zijn mannen de geweldplegers, gelegitimeerd door politieke of godsdienstige macht, eventueel gesteund door vrouwen uit hun achterban.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
25
Jaarverslag 2015
In veel oorlogen is seksueel geweld tegen vrouwen een beproefde strategie. Legitimatie door de godsdienst is nog onderwerp van verdere studie. ‘Vrouwelijke godsbeelden’ was een tweede onderwerp van studie: ingeleid door Jos van Steen en Louise Kooiman over: - Godenparen in de antieke wereldgodsdiensten. -Sofia als vrouwelijke wederhelft van de ene God in de Joods-Christelijke wijsheidsliteratuur - Maria als moeder van God en koningin van de hemel in de R.K. geloofsopvatting - Androgyne godsbeelden in de gnostische geschriften en psychologie. B. Het INTERCULTUREEL VROUWENWERK wordt uitgevoerd door 4 groepen: . Werkgroep Trialoog, faciliteert en initieert activiteiten o.h.g. van trialoog en gender. Belangrijkste activiteit was de serie van drie avonden in het najaar met het onderwerp 'Ontmoeting rond bronnen en waarden in jodendom, christendom en islam'. Uitgevoerd in synagoge, kerk en moskee. Op verzoek van de groep werd een vierde avond toegevoegd. . Projectgroep Wereldvrouwen (voorheen werkgroep Vrouwenfestival) belegt Landenbijeenkomsten. Met als motto: Podium voor krachtige vrouwen ver weg en dichtbij. Dit jaar stonden vrouwen in Marokko centraal. In januari werd tevens een nieuwjaars high tea belegd met onder andere bezoeksters uit het nabijgelegen AZC, . Werkgroep 'Onze Voormoeders'. Belegt gespreksbijeenkomsten voor en met vrouwen over vrouwenverhalen in jodendom, christendom en islam. Drie bijeenkomsten werden gehouden in het voorjaar rond Hagar en Sarah. . Initiatiefgroep Gender en Burgerschap organiseert activiteiten met als doel het bevorderen van actief burgerschap met oog voor gender en diversiteit. In het voorjaar van 2015 vond een bijeenkomst plaats in de centrale bibliotheek over 'Een wereld van verschil. Over diversiteit en de kracht van verhalen' ingeleid door Christien Brinkgreve.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
26
Jaarverslag 2015
VERSLAG WELZIJNSNETWERK WEST-FRIESLAND
(Onderdeel Geriatrisch Netwerk West-Friesland – GNWF) In mijn jaarverslag van 2014 meld ik het heuglijke nieuws dat het Welzijnsnetwerk dankzij een subsidie van € 25.000,-- haar taken op het gebied van overleg en samenwerking in 2015 voort kan zetten. Deze geldelijke bijdrage wordt toegekend door ZonMw1 en maakt deel uit van de subsidieronde Ouderendelegaties 2014-2016. Voorwaarde voor de financiële ondersteuning is dat er informatie-uitwisseling plaats zal vinden met ouderendelegaties van het Ouderennet VUmc2, partners van het AMC3 en een aantal Amsterdamse Ouderenadviesraden (stadsdelen Zuid, Nieuw-West en West). Hiermee kan het gewenste thematische contact worden gerealiseerd. In het afgelopen jaar zijn de leden twee keer een dagdeel bijeen geweest:
Op 19 maart verzorgt prof. Betty Meyboom namens ZonMw een inleiding over de ontwikkelingen in de ouderenzorg. Daarna staat drs. Nynke Wilbrink4 stil bij de rol die ouderen kunnen spelen bij de realisatie van een bredere verspreiding en implementatie van zorgvernieuwingen. Vervolgens geeft Wim Schuijlenburg als voorzitter van het Ouderenpanel (OP)5 zijn visie op de vraag hoe ouderen via Wmo-raden, cliëntenraden en participatieraden kunnen meebeslissen in het succesvol oppakken van zorgprojecten in de regio. Op 24 september vindt de tweede ontmoeting plaats. Hierin blikt Wim Schuijlenburg terug op de voortgang van verschillende projecten die in het verleden zijn opgestart. Daarna presenteert Maarten Timmer6 een Plan van Aanpak, waarmee het gezamenlijk ouderenbeleid vorm kan worden gegeven. Uitgangspunt is dat er meer samenwerking in de regio komt en dat de stem van de ouderen hierbij richtinggevend is. Begin 2015 ben ik door Wim Schuijlenburg gevraagd of ik namens de PRvK zitting in het OP nemen wil. Na telefonisch overleg met mevr. Leni Treffers, secretaris van de PRvK, heb ik positief op dit verzoek gereageerd. Vanaf februari heb ik de maandelijkse vergaderingen bijgewoond. Vanwege de beschikbare menskracht binnen het OP7 moeten er wat haar activiteiten betreft duidelijke keuzes worden gemaakt. Het OP richt zich in 2015 en 2016 dan ook met name op het implementeren van de resultaten uit de landelijke NPO-projecten. Verder zijn er gesprekken gevoerd over betrokkenheid van het OP bij het ACA-onderzoek, dat door VUmc en VU wordt verricht.8 Dit geldt ook voor het in West-Friesland opgestarte Europese project SUSTAIN.9 Mijn uitgangspunt als gesprekspartner – met de PRvK als achterban – bestaat met name uit het benadrukken van de belangrijke rol die zingeving in het welzijn van mensen speelt. Deze zienswijze is gegrond in het vertrouwen dat saamhorigheid tot verbetering in de zorg en daarmee tot herstel van 1
Projecteigenaar Nationale Programma Ouderenzorg (NPO). Vrije Universiteit medisch centrum. 3 Kring Ouderenzorg (KOZ) Academisch Medisch Centrum Amsterdam. 4 Projectleider van het NPO-project Krachtig Cliëntenperspectief. 5 Het OP is de spil in het GNWF; haar rol is vergelijkbaar met die van het dagelijks bestuur van een stichting. 6 Eveneens namens het OP. 7 Hiervan maken 9 personen deel uit, die hetzij op persoonlijke titel in het OP zitting hebben genomen hetzij hiermee de collectieve belangen van hun achterban behartigen. 8 ACA = Amsterdam Center on Aging - Sharing science, challenging the future: Dit ouderenonderzoek is breed. Het varieert van fundamenteel onderzoek naar biologische verouderingsprocessen tot onderzoek op het gebied van oudere werknemers, leefstijl en zorg voor ouderen. Het Amsterdam Center on Aging stimuleert samenwerking rond ouderenonderzoek en maakt wetenschappelijke informatie over ouderenonderzoek beschikbaar voor een breed publiek. 9 Het doel van dit onderzoek is verbetering van de geïntegreerde zorg voor ouderen in de thuissituatie en de toepasbaarheid daarvan in Europa. 2
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
27
Jaarverslag 2015
maatschappelijk vertrouwen leiden zal. Hierbij draag ik de visie uit dat aandacht voor de gezondheid van kwetsbare ouderen enkel het gewenste effect heeft wanneer zij gegeven wordt in een klimaat van wederzijdse verbinding, waarbij de humane waarden van kerk en geloof de eeuwen door hebben getoond dat zij een betrouwbare basis vormen als het om het samen beleven van onderlinge verbondenheid gaat. Wervershoof, 2 februari 2016 drs. Annigje de Jong-Idzinga.
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
28
Jaarverslag 2015
ADRESSEN VAN DE PLAATSELIJKE RADEN VAN KERKEN Volgens opgave door de Raad van Kerken Nederland. Wijzigingen a.u.b. doorgeven aan het secretariaat van de Provinciale Raad van Kerken. Oec. Beraad Akersloot / Uitgeest
Kerklaan 37 1921 BK AKERSLOOT
[email protected]
Alkmaarse Raad van Kerken
Mw. Ria de Rijke Blanckerhofweg 28 1816 HG ALKMAAR
[email protected] [email protected]
Raad van Kerken Ouderkerk a/d Amstel
Linda den Hertog Amsteldijk Zuid 78 A 1184 VE AMSTELVEEN
[email protected] [email protected]
Raad van Kerken Amstelveen-Buitenveldert
Mw. R. van der Vliet-Loogman Turfschip 108 1186 XN AMSTELVEEN
[email protected]
Raad van Kerken Amsterdam-Osdorp / Sloten
Mw.M.G.deBoer-Bakker Reinveen 14 1068 AB AMSTERDAM
[email protected]
Raad van Kerken Slotermeer - Geuzenveld
M.J. Grandpré Moliereplein 2 1064 DG AMSTERDAM
Raad van Kerken Amsterdam-Noord
F.W. Westerveld Bergmolen 32 1035 BB AMSTERDAM
[email protected]
Raad van Kerken Amsterdam
Nieuwe Keizersgracht 1 A 1018 DR AMSTERDAM
[email protected] [email protected]
Raad van Kerken Amsterdam-Osdorp
N. de Haas Osdorperban 132 1069 ZR AMSTERDAM-OSDORP
[email protected]
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
29
Jaarverslag 2015
Raad van Kerken Andijk/Wevershoof/Onderdijk
Mw. R. Schuitemaker Dijkweg 299 1619 JG ANDIJK
[email protected]
Raad van Kerken Anna Paulowna
p.a. de heer J. van Zoomeren Karekietstraat 6 1761 XR ANNA PAULOWNA
[email protected]
Raad van Kerken Badhoevedorp/Lijnden
Parochie HH Engelbewaarders Adelaarstraat 15 1171 TM BADHOEVEDORP
Raad van Kerken Haarlem
p.a. ds. S. Zijlstra H.M. Dijklaan 9 1171 TT BADHOEVEDORP
[email protected] [email protected]
Raad van Kerken Graft-de Rijp
Kromme Horn 35 1484 EG GRAFT
Raad van Kerken IJmond-Noord
p.a. Mw. M. Huisman Hilbersplein 44 1944 RC BEVERWIJK
[email protected]
Raad van Kerken Bloemendaal / Overveen
Dr. R.J.B. Bremer Veen en Duin 45 2061 XB BLOEMENDAAL
[email protected]
Raad van Kerken Broek in Waterland
Mw. G. Gulje, voorzitter Woudweeren 8 1151 AV BROEK IN WATERLAND
[email protected]
Raad van Kerken Naarden-Bussum / Hilversum / Meent
Mw. Y.D. van Heuvelen-Wiegerinck Statenlaan 21 1405 EV BUSSUM
[email protected] [email protected]
Raad van Kerken Castricum
A.W.J. Borst Bakkummerstraat 81 1901 HL CASTRICUM
[email protected] [email protected]
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
30
Jaarverslag 2015
Raad van Kerken Den Helder
D. Bok Noordzeestraat 61 1784 BL DEN HELDER
[email protected] [email protected]
Raad van Kerken Edam / Volendam
A.J. Burghouts Paltrokmolen 40 1135 KM EDAM
[email protected]
Raad van Kerken Zandvoort
mw C M D Wassenaar-Nijhuis Emmaweg 12 2042 NV ZANDVOORT
[email protected]
Raad van Kerken Aerdenhout
Mw. G. van der Harst Oosterduinweg 35 2015 KH HAARLEM
Raad van Kerken Halfweg / Zwanenburg
p.a. Ds. G. van de Meeberg Polanenstraat 1 1165 GX HALFWEG
Raad van Kerken Heemskerk
t.a.v. secretariaat A. Verherentstraat 2 1961 GD HEEMSKERK
[email protected]
Raad van Kerken Hilversum
p.a. Mevr. B. Buist Violenstraat 1 App. 10 1214 CJ HILVERSUM
[email protected]
Raad van Kerken Hoofddorp
pastoriehuis H.Joannes de Doper Kruisweg 1073 2131 CT HOOFDDORP
[email protected]
Raad van Kerken Hoorn
J. de Weger Oude Doelenkade 49 1621 BH HOORN
[email protected]
Raad v Kerken Krommenie /Assendelft
Mw. N.E. Spijkerman-Kuijper Rosariumpark 202 1561 TW KROMMENIE
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
31
Jaarverslag 2015
Raad van Kerken Aalsmeer
p.a. Mevr. M. de Graaf-v.d.Zande Geerland 84 1433 JV KUDELSTAART
[email protected]
Stuurgroep Oec. BEL-Kerken
p/a Mw. W.J. Joosen-van der Swaan De Sparren 4 1251 SG LAREN
[email protected]
Raad van Kerken Beemster(Midden)
p/a C. van Splunter-Koeman Spitsbergen 5 1462 NT MIDDEN BEEMSTER
[email protected]
Raad van Kerken Monnickendam
Mw. C.M.C. van Veggel Tongnaald 62 1141 CB MONNICKENDAM
Raad van Kerken Texel
Mw. J. Brouwer Ankerstraat 17 1794 BH OOSTEREND
[email protected] [email protected]
Raad van Kerken Medemblik
Mw. H. Rutten-Coster Oosteinde 12-30 1674 NB OPPERDOES
Raad van Kerken Schermer
Mw. L. Fritzsche-van Ankeren 't Venje 19 1842 GX OTERLEEK
Raad van Kerken Purmerend
p.a. Jannes Tijsen Portelstraat 57 1445 LB PURMEREND
[email protected]
Raad van Kerken Schagen
Mw. Lydia Vlaar Jacob Ruijsdaellaan 23 1741 KT SCHAGEN
[email protected] [email protected]
Raad van Kerken Bergen / Schoorl
J. van Scorelpark 16 1871 EV SCHOORL
[email protected]
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
32
Jaarverslag 2015
Raad van Kerken Wieringermeer
K. Muurling Kerkstraat 64 a 1774 AW SLOOTDORP
[email protected]
Oec.Platform West-Friesland Midden
J. Verbruggen Meerkoet 6 1715 HJ SPANBROEK
[email protected]
Raad van Kerken Harenkarspel
p.a. W. van der Schans 't Skuitje 10 1747 TM TUITJENHORN
[email protected]
Raad van Kerken Uithoorn-de Kwakel
Mw. M. Mak Staringlaan 33 1422 BG UITHOORN
[email protected]
Raad van Kerken Venhuizen
p.a. de heer D. Honing Kerkweg 27 1606 AM VENHUIZEN
Raad van Kerken Weesp
Mw. J. Kuijpers Lakenkopersweg 62 1383 CV WEESP
Raad van Kerken Langedijk
De heer J. de Vries Dorpsstraat 372 1722 EE ZUID-SCHARWOUDE
[email protected]
Raad van Kerken Enkhuizen
T. de Geus Kavelsloot 10 1602 HN ENKHUIZEN
[email protected]
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
33
Jaarverslag 2015
Maart 2016
Provinciale Raad van kerken Noord-Holland
34
Jaarverslag 2015