SIGNS magazine
magazine van cnv vakmensen, sector kunst en cultuur
menno ouweneel de dode zeerollen a n n e - m a r i e va n d e r w i lt phil keaggy henriët te alexander
nummer 3 | 2013 - Jaargang 34
Colofon signs | no 3 |juli - aug - sept 2013 | jaargang 34 Verantwoordelijk uitgever van dit magazine: CNV Vakmensen, sector Kunst en Cultuur, Postbus 81065, 3009 GB Rotterdam. T 010–45 68 688, F 010–45 59 022, E
[email protected] W www.cnvvakmensen.nl/caos/kunst-en-cultuur/ Profiel: Sinds 1969 is er de organisatie Continental Sound, welke in 1974 het blad Sjofar ging uitgeven. Door de samenwerking met GMI werd het blad in 1980 omgedoopt tot Gospel Music Magazine. Vanwege de samenwerking met Christian Artists werd het in 1987 Gospelmagazine Music & Art. In 1991 werd het blad spreekbuis voor de hele beweging Continental Sound/ Christian Artists en werd het tot magazine Music & Art omgedoopt, in 1993 werd Music & Art het magazine van de CNVKunstenbond. Alleen leden ontvangen Music & Art. In 2005 werd Music & Art en Bottomline samengevoegd tot een nieuw magazine SIGNS. Mission statement: ‘Geroepen deel te nemen aan het Koninkrijk van God betekent: het in praktijk brengen van liefde, barmhartigheid, vrijheid, solidariteit en gerechtigheid. Met als gevolg, dat de cultuur op creatieve en/of verkondigende manier beïnvloed en gevormd wordt.’ Eindredactie: Leen La Rivière Hoofdredactie: Jacqueline La Rivière Hoofdredactie muziek: Ben Scholten Ontwerp: Jacqueline La Rivière Cover: Jeroen Vrolijk Foto: WJ de Bruin Druk: Lines Communicatie & Design BV, Postbus 84, 4200 AB Gorinchem, Tel. 0183-623284, fax 0183-623314 Vaste redactie: Ben Scholten, Leon van Steensel, Leen La Rivière, Rob de Jong, Ria La Rivière, Desiree van Drongelen en Henriëtte Alexander. Lidmaatschap: U kunt lid worden van CNV Vakmensen, sector Kunst en Cultuur. Op www.cnvvakmensen.nl/caos/kunst-en-cultuur/ vind u alle branches en daarbij behorende informatie. Lid worden gaat via CNV Vakmensen in Utrecht. Dit gaat via: www.cnvvakmensen.nl/word-lid/ of bel naar CNV info: 030 - 7511007 (lokaal tarief). Van maandag t/m vrijdag zijn we bereikbaar van 8.00 uur tot 18.00 uur. Copyright: Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever worden vermenigvuldigd en/of gereproduceerd. © CNV Kunst en Cultuur 2013 CNV Kunst en Cultuur is onderdeel van CNV Vakmensen en aangesloten bij de Vakcentrale CNV, de Federatie van Kunstenaarsverenigingen en het EVV.
Inhoud signs | no 3 | juli - aug - sept 2013 | jaargang 34
2 Colofon & Inhoud 3 Nadenken Leen La Rivière 4 Diversen Fotowedstrijd, Eredienst Creatief 5/6 Hotline Laatste nieuws 7/8 Podium Theatergroep Zep, God vergeeft 9 CA2013 Ochtend en avond programma 10 Beeldende Kunst Platform Kerk en Kunst 11 Beeldende Kunst ‘A Secular Age’ van Charles Taylor 12/13 Muziek Jeroen Vrolijk 14/15 Gospel Sara Taccardi 16/17 Gospel Menno Ouweneel 18 Letteren De Dode Zeerollen 19/20 Recensies CD's 21/22 Beeldende Kunst Ai Wei Wei, nieuw redactielid Davitha, toelichting midden pagina’s 23 Recensies CD's 24/25 Beeldende Kunst Anne-Marie van der Wilt 26 Hitverhalen Bluetree 27 Recensies dvd recensie: de Holocaust 28/29 Gospel Eric Mulder Verloren in verwondering 30 Recensies CD's 31 Nieuws Waterstof 32 Recensies DVD's 33/34 Podium DansClick 15, Zwanen 2013 35 Muziek Continental Nieuws - En actie! 36 Diversen CODA Paper Art 2013 37 NTR Glorieklokken 37 Letteren Dichter aan huis 38 CNV Meeùs en CZ 39 Agenda's Hitlijst, Concert- en beeldend agenda 40 Boeken/Knipsels Diverse 41/42 Beeldende Kunst Henriëtte Alexander 43/44 Diversen Dale Chappell 45/46 Gospel Concertverslag Phil Keaggy
advertentie 47
Christian Artists Seminar
48 Meeùs
2
Signs | juli/augustus/september 2013
nadenken Mooie en gezegende zomer Beste leden en lezers, De afgelopen maanden is er wel het nodige gebeurt aan het Kunstenfront. Werkgevers in de kunsten, werknemersorganisaties en overheid hebben besloten tot diepgaand onderzoek wat er nu eigenlijk allemaal aan de hand is in de sector kunst en cultuur. Dat is in ieder geval een belangrijke stap. Als de feiten op tafel liggen, kan eindelijk ook eens gesproken gaan worden over nieuw beleid. En dat laatste is hard nodig na de ongelofelijke bezuinigingen in onze sector de laatste jaren. Dan wijs ik er alvast op dat maart komend jaar gemeenteraadsverkiezingen zijn. En dat betekent dat voor 1 september de plaatselijke politieke partijen hun verkiezingsprogramma’s maken. Dus wil je duidelijk invloed ten aanzien van komend plaatselijk kunst en cultuurbeleid, dan moet je NU met alle partijen gaan praten. Dan kwam op 4 juni j.l. een einde aan mijn laatste termijn als voorzitter van Vakmensen-CNV Kunst en Cultuur. Er werden mooie dankwoorden gezegd door de algemeen secretaris: Johan Slok en een bos bloemen. Er is een interim-voorzitter benoemd: Aniko Ouweneel. Zij gaat een speciale studiegroep leiden voor nieuw beleid en activiteiten voor de leden van Kunst en Cultuur. Je zult tzt meer van haar horen. Voor de leden van Continental Sound en NTR/NRM verandert er niets, daar blijf ik voorzitter, aanjager en motivator.
zo heerlijk genieten en het is een geweldige omgeving. Graag zien we jij daar: 3-8 augustus. Ik ben blij, dat mijn nieuwe boek uitkwam: Geloof in de publieke ruimte. Het geeft je alle argumenten, waarom geloof wel terdege thuishoort in de publieke ruimte. Ben zeer vereerd met de gloedvolle introducties van o.a. Jan Peter Balkenende, Ab Klink, en anderen. Op de valreep toch nog iets positiefs van de overheid. Minister Jet Bussemaker handhaaft de cultuurkaart voor middelbare scholieren. Er is 50 miljoen gereserveerd voor de komende jaren. (haar voorganger Halbe Zijlstra wilde dit nog schrappen…) Graag wens ik iedereen een mooie en gezegende zomer.
Leen La Rivière
Over een paar weken is het 33ste(!) Christian Artists Seminar. Als je behoefte hebt aan inspiratie, een uitdaging, bemoediging, ontwikkeling van je talenten en gaven, uitdagingen voor je vak, etc KOM dan naar dit seminar. Ook voor mijzelf en mijn vrouw Ria is het ieder jaar weer of je voltankt met nieuwe energie, zodat je er weer tegen aan kunt in het dagelijkse leven. Meer op www.christianartists.org Er is een goedkope manier om deel te nemen, op de camping. Luxe manier van deelnemen is het congreshotel en daar betaal je dan ook voor. Het congrescentrum heeft zelfs een zwembad, dus ook Signs | juli/augustus/september 2013
3
Diversen Fotowedstrijd: Geloof in het dagelijks leven ‘Geloof in het dagelijks leven’, dat is het thema van de fotowedstrijd die Ark Mission organiseert vanwege haar 100-jarig jubileum. De winnende foto’s worden eind september 2013 gepubliceerd in het Nederlands Dagblad. Terwijl het geloof steeds meer achter de voordeur verdwijnt, daagt stichting Ark Mission Nederlanders uit om vooral om zich heen te kijken en het geloof in het dagelijks leven te ontdekken. Je kunt je foto tot 1 augustus insturen via de Facebookpagina en de website van Ark Mission (www.arkmission.nl/fotowedstrijd). De inzendingen worden gepubliceerd op de Ark Mission Facebookpagina en je kunt tot 1 september stemmen op je favoriete foto. Naast de publieksprijs kiest een vakjury onder leiding van Sjoerd Mouissie, vakfotograaf voor o.a. het Nederlands Dagblad, haar favoriete foto uit. Prijs: publicatie in het Nederlands Dagblad De publiekswinnaar en de juryfavoriet worden in het Nederlands Dagblad gepubliceerd. “We zijn benieuwd naar alle creatieve inzendingen” zegt directeur Hans de Rijk. “Het zou mooi zijn als we op deze manier het geloof weer onder de aandacht brengen en het gesprek op gang helpen.”
Ark Mission - vroeger VVHS/BKV - zet zich sinds 1913 in om de Bijbelse boodschap te verspreiden. De afgelopen 100 jaar ontvingen honderdduizenden mensen o.a. Nieuwe Testamenten, kinderbijbels, bijbelse verhalenboeken en boeken voor specifieke doelgroepen zoals de Bajesagenda, de Bijbel in Straattaal en de vakantiebijbelgids. Ark Mission is voor haar werk geheel afhankelijk van financiële steun van donateurs, kerken en instellingen.
s y m p o s i u m E r e d i e n s t C r e at i e f 2 0 1 3 Na een succesvol symposium in 2011 en een studiedag in 2012 organiseert Eredienst Creatief op vrijdag 15 en zaterdag 16 november 2013 in het Dominicanenklooster te Huissen, opnieuw een tweedaags symposium met de titel:
EredienstCreatief zich mee bezig houdt zijn: Hoe geven wij in een pluriforme en multiculturele samenleving antwoord op de behoefte aan vernieuwing? Hoe weerspiegelen we de veelkleurigheid van God in plaats van te vervallen in monoculturen? En, actueel rond de presentatie van het nieuwe liedboek, hoe kunnen we creatief bezig zijn met lied en muziek in de kerk?
Over grenzen heen: …. Verbindend & Verhalend Vieren Het symposium is bedoeld voor predikanten, (kerk)musici en iedereen die geïnteresseerd is in liturgie. PE-punten worden aangevraagd. Binnen het thema ’Verbindende & Verhalend Vieren’ gaat het niet alleen om het verbinden van stijlen en vormen, maar ook om het verhaal, de samenhang, de spanningsboog van een dienst. In het programma worden theorie en praktijk met elkaar verbonden in vieringen, workshops en ontmoeting. Er zal ruimte zijn voor creativiteit en experiment. Daarbij zoeken we naar wat eenvoud en stilte kunnen betekenen. Alles met het doel dat deelnemers er iets van mee kunnen nemen voor de praktijk van hun eigen vieringen. EredienstCreatief is een platform voor het verbinden van (muziek)stijlen en culturen in de liturgie. Vragen waar
4
Ark Mission 100 jaar Ark Mission viert haar honderdjarig jubileum met het project “Bijbels voor wereldkinderen”. In samenwerking met partnerorganisaties NBG, Bible League, Wycliffe en Open Doors geeft de stichting 40.000 kinderen uit Europa, Afrika en Azië en Zuid-Amerika een kinderbijbel cadeau (www.bijbelsvoorwereldkinderen.nl). Dit najaar presenteert Ark Mission haar jubileumboek en de nieuwe Bijbel-App op de Ark Mission Inspiratiedag. In het jubileummagazine dat Ark Mission eenmalig heeft uitgegeven schrijft directeur Evangelische Omroep Jaap Kooij: Inspirerend om te zien hoe Ark Mission in allerlei vormen probeert om op een toegankelijke wijze het Evangelie bij de mensen te brengen. Dat zij dit nu al honderd jaar doet is heel bijzonder en mag als een zegen worden gezien.
Signs | juli/augustus/september 2013
Voor meer informatie zie de vernieuwde website www.eredienstcreatief.nl . Werkgroep leden zijn beschikbaar voor het geven van interviews. Richt daartoe een verzoek aan: mailto:
[email protected] Graag willen we u ook attenderen op het boekje “Verbindend Vieren. Spelen met vormen en stijlen in de eredienst” onder redactie van Klaas-Willem de Jong uitgegeven bij Boekencentrum. Het boekje is een eerste theologische verkenning van deze benadering van de liturgie. Het biedt tal van praktische voorbeelden en daagt uit de kerkdienst met andere ogen te bekijken en zelf aan de slag te gaan. Reacties naar aanleiding van de presentatie van het boekje op 19 april zijn te vinden op Theoblogie.
Foto: Paul Abspoel
Fotowedstrijd, Eredienst Creatief
Hotline het laatste nieuws uit de muziekwereld Jubileum Oslo Gospel Choir
A s I L ay D y i n g
T h e S e r va n t s
Er zijn maar weinig koren die 25 jaar bestaan en constant populair zijn gebleven. Laat staan koren die over de hele wereld mensen aanspreken. Het Oslo Gospel Choir is daarom een unicum. Talloze koren in Nederland beschouwen deze Noren als voorbeeld. En dit jaar viert het Oslo Gospel Choir onder leiding van Tore W. Aas haar 25-jarig jubileum. Nederland krijgt, als favoriet land van het koor, de eer om het in stijl te vieren. Met twee concerten; op 4 en 5 oktober in Drachten en Zwijndrecht. Voor het 25-jarig jubileum heeft het Oslo Gospel Choir ook een speciale nieuwe cd uitgebracht: ‘God Gave Me A Song’. Het titelnummer geldt als ‘jubileumlied’ dit jaar en zal ongetwijfeld ook klinken in Nederland. Voor het koor en dirigent Tore Aas zijn de concerten een logisch antwoord op de verzoeken uit ons land: “We krijgen minstens 20 emails per week uit Nederland met de vraag of we weer terug willen komen” aldus Tore. “Ik denk dat dat toont dat we een nieuwe start moeten maken in jullie land.”
Een bizar bericht over As I Lay Dying verscheen een paar weken geleden op de nieuwskanalen. Zanger Tim Lambesis was gearresteerd onder verdenking van het beramen van een moordaanslag op zijn vrouw. Nadat de relatie al een tijd onder druk was komen te staan, werd Lambesis op 7 mei gearresteerd toen hij, zo luidt de aanklacht, een detective wilde huren om zijn vrouw om te brengen. Tijdens de eerste rechtzitting verklaarde de advocaat van Lambesis dat zijn opvallende gedrag te wijten zou zijn aan het nemen van steroïden. De overige bandleden van As I Lay Dying hebben komende tours afgezegd in afwachting van een rechterlijke uitspraak. Ook het voortbestaan van de band lijkt hier van af te hangen.
Het Overijsselse The Servant stopt. Op de facebook pagina van de band is een verklaring geplaatst voor het besluit. “Na een lange periode van zoeken welk plan God met ons heeft en door de vele veranderingen in ons leven, hebben wij als band besloten in goede harmonie uit elkaar te gaan. Band the Servants is verweven in ons persoonlijke leven en met elkaar hebben wij dan ook een hechte vriendschap opgebouwd. Op muzikaal vlak liepen we echter tegen een blokkade aan waar we niet makkelijk over heen konden stappen. Na veel gebed en vele gesprekken te hebben gevoerd, zijn we er achter gekomen dat God met een ieder van ons een andere weg in wil slaan op muzikaal gebied.” The Servants verleenden tot begin juli nog hun medewerking aan kerkdiensten en stopten daarna met de muzikale activiteiten.
Signs | juli/augustus/september 2013
5
Hotline het laatste nieuws uit de muziekwereld Ashley Cleveland
Ze staat bekend als die markante stem die door je heen snijdt; Ashley Cleveland heeft al een lange loopbaan achter de rug en is te horen op tientallen albums van andere artiesten als gastvocaliste. Haar eigen albums zijn gewilde exemplaren voor bluesrock liefhebbers. De fans hoorden altijd al aan haar stem dat dit een vrouw met een bewogen verleden is, maar vindt nu Ashley de tijd rijp om haar persoonlijke verhaal te vertellen. In het boek dat ze geschreven heeft, ‘Little Black Sheep’ komt haar gebroken familieverleden, alcoholverslaving en ommekeer aan bod. Of het boek ook in Nederland uitgebracht wordt, is nog niet bekend.
6
Signs | juli/augustus/september 2013
Carman
Een grote schok in de gospelwereld; Carman maakte enkele weken geleden bekend te lijden aan een doorgaans terminale vorm van kanker. Doktoren gaven hem nog maximaal 5 jaar levensverwachting. De zanger greep de gelegenheid aan om een Kickstarter crowdfunding campagne op te zetten en het werk te starten aan een nieuw, mogelijk laatste, album. Met 200.000 dollar als doel haalde Carman uiteindelijk een half miljoen op. Hiermee wordt een nieuwe cd en muziekvideo gemaakt, terwijl de artiest nog waar mogelijk optreedt. De huidige tour van Carman is zijn eerste in 13 jaar tijd, nadat hij een acteerloopbaan oppakte. Recent werd nog een verzamel cd met nieuw opgenomen versies van zijn bekendste hits uitgebracht.
Z i lv e r e n D u i f 2013
Nadat de Zilveren Duiven vorig jaar sinds lange tijd weer uitgereikt werden, heeft de organisatie nu bekend gemaakt dit jaar het vervolg gepland te hebben. Op 8 november wordt de beste christelijke muziek weer onderscheiden. De bekende categorieën zijn weer van de partij, waaronder Beste Album, Beste Artiest en Beste Nieuwe Talent. Eind augustus worden de genomineerden bekend en start de stemperiode.
Podium Theatergroep Zep Z EP b r e n g t v u r i g e , e n e r g i e k e b e w e r k i n g va n S h a k e s p e a r e’s ‘ T e m m e n va n d e F e e k s’ Berg je voor de FEEKS! Na de successen van ROME EN JULI’S POSSE, MACBETH en MC SHAKE REMAKE komt ZEP opnieuw met een vurige, energieke Shakespeare-bewerking. Ditmaal versnijdt regisseur Peter Pluymaekers de klassieker HET TEMMEN VAN DE FEEKS met rap, scratch en hiphop tot een messcherpe, actuele komedie voor iedereen vanaf 14 jaar. Een rappe, fysieke voorstelling over liefde, manipulatie en weerbarstigheid. FEEKS gaat op 26 september in première in Het Compagnietheater in Amsterdam en toert daarna tot en met 3 december door het hele land.
Cast Gustav Borreman (Who’s in Who’s out, VRijland), Anke van ’t Hof (Soldaat van Oranje, Wuivend Graan) Steef Hupkes (SpangaS, MC Shake Remake), Joy Wielkens, Dionisio Matias en Stacyian Jackson. Credits Tekst: William Shakespeare | Regie & Bewerking: Peter Pluymaekers | Spel: Gustav Borreman, Anke van ’t Hof, Steef Hupkes, Joy Wielkens, Dionisio Matias en Stacyian Jackson | DJ: DJ DNS | Decor: Jolanda Lanslot | Kostuums: nnb | Licht: Jeroen Smith |Techniek: Evelements| Muziek: nnb | Raps & Tekstbijdragen: Pascal Griffioen
F EEKS Kate is een mondige vrouw met een eigen wil, die zich niet wil plooien naar de verwachtingen van de maatschappij waarin ze leeft. Tot groot ongenoegen van haar vader waagt geen man zich in haar buurt. Vanuit het niets is daar Petruchio, die in ruil voor een fikse bruidsschat zijn vingers aan haar durft te branden. Op listige wijze zet hij haar naar zijn hand. Maar hoe meer hij haar beteugelt, hoe meer de twijfel ontstaat of deze ‘getemde’ versie wel het evenbeeld is van de ideale vrouw… Peter Pluymaekers onderzoekt met zijn komische versie van FEEKS het aloude rollenspel tussen man & vrouw en de ontelbare vormen van de liefde; valse liefde, kalverliefde, sensuele liefde, jaloerse liefde – maar bovenal de kern van ware verbondenheid. T h e a t e r g r o e p Z EP ZEP werkt volgens het concept Low Culture, High Level theatre: regisseur Peter Pluymaekers maakt sinds de oprichting in 1998 rauwe, directe en toegankelijke voorstellingen met een literaire inslag. In zijn voorstellingen vertaalt hij de essentie van klassiek repertoire naar de wereld van nu, onder andere door uitingsvormen uit de populaire cultuur te gebruiken. Dit resulteert in een hedendaagse stijl - mét respect voor de klassieke theatertraditie - die in de smaak valt bij zowel jongeren als volwassenen.
Signs | juli/augustus/september 2013
7
Podium God vergeeft Dertiende solo Helmert Woudenberg over H a ff m a n s a ff a i r e i n K a t h o l i e k e kerk ‘God vergeeft’ is de nieuwe voorstelling van Helmert Woudenberg, waarmee hij vanaf september 2013 in de theaters te zien is. In zijn dertiende solovoorstelling vertelt hij het verhaal van Joep Haffmans, pastoor-deken van de H. Petrusparochie in Gulpen. Een geestelijke die alles heeft gedaan wat God en de Katholieke Kerk hebben verboden. Van seksuele escapades tot en met grootschalige fraude. Én Woudenberg vertelt over de Katholieke Kerk, die wist van de wandaden van Haffmans, maar nooit heeft ingegrepen en hem zelfs de hand boven het hoofd hield. Tegen de avond ligt pastoor Haffmans in bed met zijn vriendin Elvira, met wie hij een geheime liefdesrelatie heeft. Er wordt aangebeld. Haffmans trekt snel iets aan, loopt naar de voordeur en komt even later terug met een envelop, die een parochiaan hem in handen heeft gegeven. Uit de envelop haalt Haffmans tien briefjes van honderd. “Waar is dat geld voor?” vraagt Elvira. Haffmans klemt vijf biljetten onder zijn ene oksel en vijf onder zijn andere. “Zo”, zegt hij. “Nu heb ik ermee gedaan wat ik ermee moet doen” “Wat heb je dan gedaan?” vraagt zij. “Ik heb het geld onder de armen verdeeld!” De ‘Haffmansaffaire’ kwam in 2006 aan het licht, nadat bij de politie aangifte werd gedaan tegen de praktijken van de deken. Over de affaire schreven journalisten Henk Langenberg en Maarten van Laarhoven het in 2011 bij Carrera verschenen boek ‘In Gods naam. De Affaire Joep Haffmans’. Voor Woudenberg biedt dit boek een inspiratiebron voor de feiten betreffende de affaire, naast alle artikelen die er verder in de media verschenen zijn.
8
Signs | juli/augustus/september 2013
“Het is erg interessant te dat er over de affaire nu een toneelstuk wordt gemaakt en we zijn benieuwd hoe Helmert Woudenberg het karakter van Haffmans daarin neer gaat zetten” aldus Langenberg en Van Laarhoven. ‘God vergeeft’ gaat op 9 oktober 2013 in première in de Toneelschuur in Haarlem. De tournee duurt van september 2013 tot en met februari 2014. *De naam Elvira is gefingeerd. Tekst, spel & regie: Helmert Woudenberg Genre: Toneel Première: woensdag 9 oktober 2013, Toneelschuur, Haarlem Tournee: september 2013 t/m februari 2014 Brochurefoto Helmert Woudenberg_God Vergeeft_Fotograaf: Sanne Helgenberger
CA2013 Ochtend en avond programma Evening Program Christian Artists Seminar 2013 S at u r d ay A u g u s t 3 Ruben Bekx Ruth Hughes Werner Hucks Teddy Liho John Featherstone Marta Jakobovits Leen & Ria La Rivière Ernesto Arrendell
M o n d ay A u g u s t 5 Lurdes & Dale Chappell Kathi Hofmann Torsten Harder Paul Yates Jurriaan Berger Ana Stevenson Leen La Rivière Sarah Kaiser & band
S u n d ay A u g u s t 4 Samuel Härfst Segun Adegite Heike Wetzel-Yates AnLo Piquet Damascus Francis Méan Leen La Rivière Paul Field
T u e s d ay A u g u s t 6 Trinity Thea Soltau Esther Bürger Guido Verhoef Hannah Clair Peter Smith Leen La Rivière Chris Eaton
W e d n e s d ay A u g u s t 7 Joany Muskiet & CA choir Desiree van Drongelen Antonis Sousamoglou Richard Hughes Feenbrothers Arend Maatkamp Leen & Ria La Rivière Jason Carter
S u n d ay A u g u s t 4 Maarten Verkerk Werner Hucks
T u e s d ay A u g u s t 6 Geoffrey Stevenson Heike Wetzel-Yates
M o n d ay A u g u s t 5 Silviu Ispas Antonis Sousamoglou
W e d n e s d ay A u g u s t 7 Célia Costa Torsten Harder
Signs | juli/augustus/september 2013
foto’s: Edwin Roos - Nijntjes
morning Program Christian Artists Seminar 2013
9
BeeldendeKunst Platform Kerk en Kunst S y m p o s i u m o v e r K u n s t, K e r k , K wa l i t e i t b i j s ta r t w e b s i t e ‘ K e r k en kunst’ Op zaterdag 21 september 2013 vindt er in Doorn een groot interkerkelijk symposium plaats over kerk en kunst. Aanleiding is de start van de website ‘Platform kerk en kunst’. Daar kunnen kerken en kunstenaars elkaar vinden om tot betere samenwerking te komen. Daarbij gaat het zowel om praktische zaken zoals verzekeringen en vervoer als om ideeën en tips voor exposities en kunstwerken rond bepaalde thema’s. Een goed voorbeeld van dat laatste is de komende adventstijd, waar in veel kerken vier bijbelse vrouwen centraal staan. Het symposium geeft in enkele workshops mogelijkheden om daarbij met kunst in de kerk te werken. Titel van het symposium is de bijbeltekst over Jezus, ‘Zonder beelden sprak Hij niet’. Het symposium wordt gehouden op een bijzondere plek: in de oudste kerk van de provincie Utrecht, de Maartenskerk, en het aangrenzende moderne ontmoetingscentrumcentrum Koningshof, Kerkplein 1, in Doorn. Naast boeiende workshops en inspirerende sprekers is er ruim de tijd voor ontmoeting en uitwisseling rond kunst, kerk en kwaliteit. Zowel vertegenwoordigers van kerken als kunstenaars kunnen hun ervaringen delen. Inleiders op het symposium zijn Marleen HengelaarRookmaaker, hoofdredacteur van ArtWay, musicoloog en kunsthistorica, Jean-Jacques Suurmond, predikant, supervisor en publicist o.a. columnist in dagblad Trouw, en Herwi Rikhof, hoogleraar theologie in Utrecht, priester en publicist. Kunstenaar Willem Zijlstra reageert kort op de lezingen. In hun inleidingen zullen zij aangeven dat kunst juist onze verbeelding aanspreekt (Hengelaar), maar dat ‘spelen met beelden ook spelen met vuur’ is (Suurmond), terwijl religieuze kunst ook ‘een vindplaats van God is die te denken geeft’ (Rikhof ). Tijdens de lunchtijd kunnen bezoekers op het ‘marktplein’ de deelnemende organisaties en diverse beeldend kunstenaars ontmoeten, evenals de sprekers van de ochtend. Van 14.00-15.00 uur zijn er zeven workshops. In enkele is speciale aandacht voor het thema van de komende adventtijd, de moeders van Jezus. Ook zijn er workshops over ‘hoe maak je een succesvolle tentoonstelling’ en kunst in liturgie en bij herinrichten van een kerk. Het volledige programma is verkrijgbaar bij
[email protected].
10
Signs | juli/augustus/september 2013
Het symposium op 21 september begint om 10.30 uur, vanaf 10.00 uur is er inloop en koffie. De afsluiting is om 15.30 uur, na een kuntvespermoment met Klaas Holwerda. Dagvoorzitters zijn Teun Kruijswijk Jansen, predikant van de Maartenskerk, en Anikó Ouweneel, cultuurhistorica en interim voorzitter CNV Kunst en Cultuur. Aanmelden kan op
[email protected] met vermelding van naam/organisatie/kerk en gelijktijdige overmaking van € 25,00 naar 943355486 t.n.v. Stichting Culturele Activiteiten De Ark, Söderblomstraat 187, 2131 GG Hoofddorp, o.v.v. Symposium/Platform Kerk en Kunst. S.v.p. voorkeuren voor maximaal drie workshops aangeven. Uiterste aanmelddatum is 14 september 2013. Om 12.15 uur wordt de website www.platformkerkenkunst. nl officieel gelanceerd. De website is een initiatief van een aantal kunstenaars en hun organisaties en plaatselijke kerken. Doel is kerken en kunstenaars te helpen elkaar makkelijker te vinden. Dat kan ertoe bijdragen de originaliteit en de kracht van de levensstijl van Christus breder en met meer kwaliteit te laten zien. Er bestaan veel initiatieven, die naar de mening van de initiatiefnemers bredere aandacht verdienen. Het platform is bedoeld voor ieder, professional en leek, die geïnteresseerd is in kerk en kunst, dus ook voor media, musea, wetenschap en fondsenwerving. Het ‘Platform Kerk en Kunst’ is breed opgezet als onafhankelijk oecumenisch platform. De website is vanaf 21 september volledig en open toegankelijk. Voor meer informatie
[email protected] en twee van de initiatiefnemers, beeldend kunstenaar Roel Ottow, 055 3120800, en predikant Rien Wattel, 06 16040860. Informatie over platform, website en volledig programma symposium: Rien Wattel,
[email protected], 06 16040860.
BeeldendeKunst ‘A secular Age’ van Charles Taylor
In dit boek beschrijft Taylor, katholiek filosoof en docent aan de universiteit van Mc Gill in Canada, de enorme verandering die plaats vond in de overgang van een christelijke, middeleeuwse cultuur naar de huidige seculiere samenleving. Het verhaal gaat eigenlijk over de laatste 300 jaar waarin geloof en bijgeloof (middeleeuwen) geen nuttige concepten meer zijn. De wetenschap biedt oorzakelijke aspecten.: ratio en wetenschap. Deze staan lijnrecht tegenover geloof en bijgeloof. Middeleeuwen - hier zien we de vertikale lijn. Mensen richten zich naar boven. Geloof in God, geesten en duivel, mythen over goed en kwaad. Een wereld van machten en invloed van krachten. Hierin de verbondenheid met elkaar. Diep geworteld in familiestructuren. Thomas van Aquino (13e eeuw) met de Scholastiek – streven naar ordening – 4 elementen: aarde, water, lucht en vuur. Verlichting – eind middeleeuwen. Ratio meer te gebruiken. Oorzaak en gevolg. Mensen gaan zich afvragen ‘is het waar?’ Nieuwe ruimte, waarin vrije wil en verantwoordelijkheid. Geen God nodig. Deïsme – Redenen van het ontstaan van seculaire ruimte. Verschuiving hoe de plaats van religie ontstaat: een afstandelijke God die vooral Schepper is. Niet relationeel betrokken met de mens. Mens gecentreerdheid ontstaat. Natuur en cultuur wordt een 2-deling. Natuur: God houdt het in stand. De natuurkrachten niet de schuld geven voor wat je doet. Cultuur: De mens geeft er een nieuwe ordening aan. Psalm 8 refereert hieraan. Geen persoonlijke toegang tot God. Hij bepaalt de natuurwetten. God is de ontwerper/ schepper, en minder persoonlijk mensbetrokken. Explosie van secularisme. Kunst: Niet meer uitgaand van symbolen, zoals in de middeleeuwen maar zelfscheppend. Geen aanzet van buiten af. Post – modernisme – Geen ratio maar sentiment. Romantische grip krijgen wat God is. Beïnvloed door de Romantiek (eind 19e eeuw). Goed zijn voor elkaar, redelijkheid – Nietsche ethiek – laat de ander regeren.
Hervormen – op nieuw ijken van het perspectief. 2 niveaus: late middeleeuwen: heiligen en het volk, iedereen kan betrokken worden. Erasmus – vertaling van de bijbel. Hervorming en humanisme, gelijke ingang, Thomas van Aquino. Werk van de hervorming: de natuurverschijnselen zijn niet meer acties van God. Perspectief op de tijd. Tijd staat losser van God. ‘HisStory’ minder aanwezig. Mensen nemen de beslissingen. Humanisme- zelf de auteur van je leven zijn. Vrij als rationeel mens. Goed gedragen, goed voor elkaar. Geen hogere roeping meer. God is minder nodig. Minder evangelie voor vergeving van zonden nodig. Hiërarchisch systeem vormt persoonlijke banden. Alles op gelijke hoogte. Horizontaal! Alternatieve bron voor ethiek: ruimte voor maximale vrijheid en elkaar tot nut zijn. Secularisatie: geloof en bijgeloof zijn geen nuttige concepten. De wetenschap biedt oorzakelijke aspecten. Drie opties: 1. Alles is heilige ruimte. 2. Afname van religiositeit. 3. Culturele omstandigheden waarin ongeloof een dwingende optie is om niet te geloven. De mythische dimensie wordt weggeduwd. Er is geen kosmische lading. Wel hunkering naar het verlangen dat dingen met zin geladen zijn. Nu bewust reflecteren op ‘wil ik dit wel of niet’. Kunst: niet meer in symbolen werken maar streven naar authenticiteit, originaliteit. Niet meer aanlevering van een bepaalde lading, zoals in de middeleeuwen, maar jezelf vinden. Authentieke kunst maken: het is er ineens. Het overvalt je. Alles uit jezelf halen. Werken vanuit intuïtie. In het nagesprek viel bij de studenten op dat de zoektocht naar authenticiteit in het werk in volle gang is en het lang niet gemakkelijk is. De (oudere) CNV-BK’ers verklaarden dat het ‘op elkaars schouders staan’ , het in traditie staan, bevrijdend kan werken mits je er vernieuwend mee om kan gaan. Je ent jezelf op geijkte thema’s, puttend uit een positieve bagage. En dan daarmee werken vanuit intuïtie, gebruik makend van momenten die er toe doen. Vernieuwend en authentiek werken vanuit een eerder opgebouwde basis. Ochtendprogramma van de studiedag in l’Abri voor studenten ‘5 tot 5’ o.l.v. Willem Zijlstra en CNV – BK-leden.
Signs | juli/augustus/september 2013
Tekst en foto’s: Henriëtte Alexander
Beknopt verslag naar aanleiding van een studie van Henk Reitsma, filosoof en medewerker van l’Abri, Eck en Wiel.
11
Muziek Jeroen Vrolijk - Rake klappen, hard genieten Hij heeft in stadions en kleine zaaltjes gespeeld, in binnen- en buitenland getourd, maar voor drummer Jeroen Vrolijk is zijn reis nu pas echt goed begonnen. “Je moet iets te dromen overhouden” is zijn nuchtere commentaar. Een gesprek over de wondere wereld van het drummen. Als Jeroen Vrolijk drums speelt, doet hij zijn naam eer aan, vertrouw ik hem toe als we in gesprek raken. De drummer geniet duidelijk van wat hij doet; of hij nu eigen werk speelt of achter de set zit om een ander te begeleiden. En die kans krijgt hij als sessiemuzikant heel regelmatig. Om zijn liefde voor drummen te schetsen; de eerste klap was voor Jeroen gelijk al raak. “Een drumkit is ook een instrument waar je echt voor kiest. Niets was veilig in huis; jampotje, pindapotjes. De jeugddrumband was een uitkomst. Daar kreeg ik ook de discipline; die kwam me later op het conservatorium goed van pas. Die strenge leerschool waardeer ik nu ook nog; nu zie je dat de mentaliteit vaak anders is. Het moet allemaal vooral ‘leuk’ zijn... terwijl de maatschappij keihard is. Ik nam het vanaf het begin serieus en merkte bij mezelf dat dat hielp om snel te groeien. Mijn leraar speelde bij Rob de Nijs en in een begeleidingsband; die heeft me ook veel geleerd over het vakgebied op zich.”
Want dat het een vak apart is, blijkt telkens weer. Drummers hebben een aparte plek in het muzieklandschap. Als ik Jeroen vraag om drummers in het algemeen te typeren, zegt hij: “Iedere groep die een bepaald instrument speelt, heeft wel iets ‘aparts’. Wat drummers betreft, zou ik noemen: licht adhd, maar wel bereidwillig om te delen; ik denk iets meer dan bij andere instrumenten het geval is. Het is wel leuk om voor jezelf even te zitten drummen, maar je wilt het eigenlijk deel laten zijn van een groter geheel.” Drummers, zo concluderen we, zijn haast geboren sessiemuzikanten te noemen. Jeroen’s eigen jazz ’n funk trio, ‘New Morning’, ontstond zoals hij zelf zegt ‘uit pure frustratie’. “Doordat ik zoveel sessiewerk ging doen, ontdekte ik ook steeds meer wat me zelf echt trok aan stijlen. En dat was op den duur lang niet altijd wat ik deed. Dat kon frustrerend zijn. Om te voorkomen dat het broodmuzikantenwerk werd, heb ik het trio opgericht als uitlaatklep. Dat is echt genieten.” Jeroen doet nog wel veel sessiewerk, maar zijn trio helpt hem wel om het een betere plek te geven in zijn eigen verwachtingspatroon.
12
Signs | juli/augustus/september 2013
Muziek
Foto: WJ de Bruin
Tekst en interview: Leon van Steensel
Foto’s: Edwin Roos - Nijntjes @ Christian Artists Seminar 2012
De verwachtingen die Jeroen zelf telkens heeft getoetst op die manier, maken dat hij met lede ogen kijkt naar het verwachtingspatroon van de jongeren van nu. “Veel leerlingen van nu denken serieus dat het ‘Idols’ principe ‘de weg’ is. Klaargestoomd worden in een paar weken en het summum is dan ‘spelen bij De Wereld Draait Door’. Ik zeg dan juist: ‘Zo. Deze ervaring heb je nu achter de rug. Zullen we nu beginnen?’ Je moet denk ik wel iets te dromen overhouden. Als ik mijn droom nu zou omschrijven, dan is het moeilijk te definiëren voor me. We zitten hier nu op een Christian Artist Seminar waar veel artiesten zullen zeggen dat je die dromen aan God moet overlaten, maar dat overgeven zit er bij mij nog niet echt in (lacht). Het liefste wil ik gewoon spelen; met name in het buitenland” zegt hij, om er met een knipoog aan toe te voegen: “Maar ik heb niks tegen Nederland, hoor.”
Signs | juli/augustus/september 2013
13
Gospel Sara Taccardi - Feedback maakt de artiest Het is een opluchting om te ontdekken dat je niet de enige bent met een bepaalde visie; iets op je hart. De Italiaanse Sara Taccardi heeft met een open vizier en de blik over de grenzen geleerd wie ze is en kan zijn. We spraken haar over haar achtergrond, haar muziek en de plannen in een land dat zeker qua geloof verankerd is in traditie. Sara Taccardi (Sara-T) spreekt prima Engels voor iemand die in de omgeving van Milan opgroeide. Haar ouders kwamen vanuit het kerkelijke zuiden van Italië, met verschillende ‘geloofsenclaves’, naar het noorden, op zoek naar werk. Wanneer ze de keus maakte om muziek te gaan maken als beroep, weet Sara niet precies meer. “Ik groeide op in een familie waar de ouders altijd wel zorgden voor muziek om hen heen. Zelf zong ik uit volle borst mee met de hits van Celine Dion en Mariah Carey. Als tiener begon ik meer na te denken over de richting in mijn leven. Ik was een braaf meisje zonder uitspattingen, maar ik was er van overtuigd dat ik God en Zijn vergeving nodig had.” Sara maakte inmiddels al zelf muziek, maar stortte zich vanaf dat punt met overgave in christelijke muziek. Ze begon haar geloof een prominente plek te geven in de teksten. En ze zocht andere gospelartiesten op. Toen ze ontdekte dat er nog behoorlijk wat artiesten in Italië waren, die het predikaat ‘christelijke artiest’ droegen,
14
Signs | juli/augustus/september 2013
werd ze bemoedigd. “Als iemand in Italië iets ‘christelijk’ noemt, wordt in veel gevallen het traditionele katholiscisme bedoeld. Het was voor mij echt een bevrijding om te merken dat ik niet alleen was; dat er meer waren die hun geloof de plek gaven die ik had ontdekt.” De muziek van Sara werd ook voor een belangrijk deel gevormd door de Amerikaanse voorbeelden, zoals Michael W. Smith, Steven Curtis Chapman en Sandi Patty. De blik op het buitenland bleef Sara houden, en toen ze in de zomer van 1991 in aanraking kwam met de internationale groep van de Continental Singers, was de keus voor haar snel gemaakt. Ze deed auditie en tourde mee. “Dat was een hele goede ervaring voor me; afgezien van de kleding (lacht). Ik leerde hoe ik naar buiten toe kon laten zien wat ik van binnen voelde; hoe ik dat beter over kon brengen. Ik was tenslotte nog maar 16 jaar oud en wellicht de eerste Italiaanse die met de internationale Continental Singers tourde.” Kerken investeren hier niet in christelijke muziek; er wordt nog heel traditioneel mee omgesprongen. Podia worden weinig gegeven omdat de kerk niet vertrouwd wat we doen; ze denkt dat we het woord van God willen vervangen. Dat kan me wel eens teleurgesteld maken, maar mijn ontmoeting met Albino Montisci (waarschijnlijk de bekendste Italiaanse gospelartiest van de afgelopen decennia, red.) heeft me daarin ook geholpen. Dankzij hem en zijn
Gospel voorbeeld kon ik later zeggen; dit doe ik niet om wat anderen vinden of denken; dit doe ik omdat ik het wil doen.” De huidige muziek van Sara is tweetalig. Enerzijds zingt ze in het Engels, en anderzijds in het Italiaans. Voor haar recente album ‘Questa Sono Io’ (‘This Is Who I Am’) kreeg ze hulp van producer Chris Eaton. Nodige hulp, want, zo bekent ze, “ik ben geen muzikant die alle technische praat beheerst! Als me in de studio gevraagd werd: ‘in welke toonsoort wil je dit zingen?’, dan antwoordde ik met ‘de beste’ (lacht) . We hebben door tijdsdruk de cd gemaakt door voor de helft liedjes van artiesten als Jaci Velasquez en Sara Groves te vertalen. En ik kon een liedje gebruiken van Chris Eaton (‘Love Will Lead You Home’), al was hij alweer vergeten dat hij het ooit aan mij beloofd had (lacht weer).”
Wat ook niet zal helpen, is dat Sara van zichzelf behoorlijk onzeker kan zijn. “Toen ik mijn cd had opgenomen, vond ik het niks. Niet omdat het ‘slecht’ was, maar omdat ik door mijn onzekerheid niet de kaders had om voor mezelf te accepteren dat het goed is. Als artiest krijg ik wel veel feedback, maar die heb ik wel nodig. Daarom omschrijf ik mezelf op mijn website als ‘koppig en onzeker tegelijk’. Niks om je voor te schamen. Zoals Sara heeft geleerd uit te dragen in haar muziek: dit is wie ze is.
Tekst en interview: Leon van Steensel
Foto’s: Edwin Roos - Nijntjes @ Christian Artists Seminar 2012
Sara heeft een aparte relatie met de overige Europese landen. Aan de ene kant treedt ze regelmatig op in het buitenland, wat bevrijdend voor haar werkt. “Ik mag vaak toch in het Italiaans zingen; op de een of andere manier wordt die taal geaccepteerd; ook al verstaan mensen het niet.” Omgekeerd zorgen artiesten uit het buitenland voor een trend in haar thuisland, waar ze minder enthousiast over is. “Er is een cultuur ontstaan waarin een artiest uit het buitenland, ook al is hij een gospelartiest, behandeld wordt als artiest en ook navenant betaald wordt. Kom je als Italiaan bij eenzelfde podium, dan krijg je vaak iets anders te horen. Dan ‘is het toch voor de Heer?’ Dat is moeilijk om mee om te gaan. Op dit moment hebben mijn man en ik weinig andere keus dan ieder afzonderlijk weekend volop optreden om rond te komen. Met een baby is het nog moeilijker om zelfs de tijd te vinden.”
Signs | juli/augustus/september 2013
15
Gospel Menno Ouweneel Mijn verhaal, ons verhaal Wie muziek gaat maken en liedjes gaat schrijven, komt vanzelf voor de keus te staan. Wat deel ik vanuit mezelf? Voor Menno Ouweneel is het een lang proces geweest, met als uitkomst de cd ‘This Is My Story’. We schuiven aan om dat verhaal te horen. Wat iemand die de cd van Menno Ouweneel bestudeert, ongetwijfeld opvalt, is dat de liedjes verspreid over een lange periode zijn geschreven. Sommigen zelfs tien jaar geleden. “Ik was als kleine jongen altijd geïnspireerd om muziek te maken” vertelt Menno desgevraagd in zijn huiskamer. “Een drumstel was me niet gegund, hobo wel, maar uiteindelijk werd het trompet. Toen ik later in aanraking kwam met een gitaar, is er een omslag gekomen. Ik ervoer dat God me echt de kans gaf om iets neer te leggen; in dit geval een IT-bedrijfje dat ik was gestart, om er ook weer iets voor terug te krijgen. En dat was het gitaar spelen. Ik merkte ook dat ik mijn drang om mezelf te bewijzen, naar mijn ouders en mensen om me heen, neer moest leggen.” Het is terloops gezegd, maar die drang moet groter zijn geweest dan je zou vermoeden. Ja, Menno is ‘de zoon van’. Als ondernemende jongeman raakte hij rond de eeuwwisseling betrokken bij diverse organisaties, waaronder Soul Survivor. “In die periode groeiden we (Menno trouwde
16
Signs | juli/augustus/september 2013
ook in die periode) geestelijk, en mijn gitaarspel groeide per week. Toen ontstonden ook de eerste liedjes. Ik ben niet echt iemand die even gaat zitten en vervolgens een paar liedjes heeft. Ik heb wel rust nodig om te schrijven. Een hele productieve schrijver ben ik dan ook niet, maar de liedjes die ontstaan, hebben wel een verhaal en achtergrond in mijn leven. En daarom zijn het voor mij hele waardevolle en belangrijke liedjes. Mijn opzet van alle liedjes die ik schrijf, is dat het altijd een weerspiegeling is van wie God voor mij is. Soms is het een vraag, waarbij God antwoord geeft, soms is het gewoon blijdschap, soms Bijbelteksten. ‘Follow’ bijvoorbeeld. Dat lied ontstond toen ik de passage in de Bijbel las; ‘teach me your way, show me your will’. Ik zat in een periode waarin ik zocht naar Gods leiding. Die tekst bleef staan en het liedje kwam vanzelf.” ‘Tamara’ is een persoonlijke favoriet in de familie. Een terloopse luisteraar zou denken dat het een liedje voor Menno’s vrouw is, maar dat is dus niet zo (“Zij is wel iemand die een liedje verdient, maar die komt nog!”). ‘Tamara’ is opvallend genoeg voor Menno’s schoonmoeder geschreven. “Ze werd 50 en ze waren toen zendeling in een land waar veel vervolging was. Als kado voor haar verjaardag, heb ik toen dit lied geschreven om het haar vervolgens te sturen, met als basis een tekst uit Jeremia 29 (‘you will call on me and pray, i will be there and listen’). Eerst wilde ik het niet op de cd zetten, omdat ik dacht dat het te per-
Gospel soonlijk zou zijn. Zij haalde me over het toch te doen. Juist, zei ze, omdat het ook breder mensen kan aanspreken.” En om dan toch in de familie te blijven; ‘I Am’ werd voor Menno’s eigen moeder geschreven. “Dat is ook één van mijn favorieten. Het liedje is ook in 10 minuten ontstaan; echt een openbaring. Het kwam tot stand in een heftige periode. Mijn vader kwam net terug uit Nigeria en was geraakt door verschillende wonderen die er gebeurden, waaronder genezingen. Maar een paar dagen later ging mijn moeder het ziekenhuis in. Dat bepaalde de vragen die uiteindelijk leidden naar dit lied. Vragen als: hoe werkt dat? Waarom geneest de één wel en de ander niet? En hoe ga je om met een situatie waarin iemand vol is van genezing, en de ander niet? In de auto kwamen die vragen bij me op en ervoer ik het antwoord. Namelijk dat God zegt: Ik ben er bij. Ik zal er altijd bij zijn. Mijn striemen zijn jullie genezing geworden. Ook als ze in het ziekenhuis ligt. Het liedje volgde vanzelf. Het was het beste moederdag-kado dat ik kon geven.”
De vragen en twijfels die Menno neerschreef in ‘Look Me In The Eyes’ (met Gods antwoorden die op die vragen in de coupletten volgen), zijn een goed voorbeeld van wat hij wil betekenen voor wie de muziek hoort. “Dit is precies een boodschap die ik op mijn hart heb voor mensen om me heen. Christen zijn betekent niet dat je het op een rijtje hebt; dat je niet boos mag zijn; dat je het niet even zat mag zijn. Je mag die gevoelens hebben als christen. Daarom kan ik ook naast mensen staan. Maar ik wil ze wel helpen zoals ik ervaar dat God mij geholpen heeft; door met deze liedjes als het ware te zeggen: kijk eens omhoog, in de ogen van Jezus.” Het verhaal van de één wordt zo het verhaal van ons allemaal.
Tekst: Leon van Steensel
Menno moet even nadenken als de vraagt valt, hoe hij zichzelf als artiest zou omschrijven. Voor de buitenwereld is er immers nogal een verschil tussen een singer-songwriter en een aanbidder. En de liedjes op ‘This Is My Story’ zijn niet per definitie wat je je voorstelt bij aanbidding. Voor Menno is het antwoord op de vraag, hoe hij zichzelf zou noemen, uiteindelijk helder. “Ik ben een aanbidder. Want ik doe alles met de oprechte intentie om het zo goed mogelijk te doen – voor God. En als ik muziek maak, wil ik dat het oprecht iets beweegt van wat God op Zijn Hart heeft, naar mensen toe. En van mijn hart naar hen toe. Ik noem mezelf geen singer-songwriter omdat dat iemand is die ‘gewoon’ liedjes kan schrijven. Ik ben alleen maar iemand die uitdrukt in muziek wat uiteindelijk boven is komen borrelen en die probeert dit in woorden te vangen. (...) Muziek maken –niet zozeer schrijven, maar vooral maken- is voor mij cruciaal. Het komt bij me binnen. Mensen als Jason Upton en Martin Smith van Delirious? zijn wat dat betreft belangrijk voor me geweest. Muziek is voor mij een middel geworden om me uit te kunnen drukken, maar ook voor indrukken; een indruk achter laten bij mensen.” Signs | juli/augustus/september 2013
17
letteren De Dode Zeerollen De dode Zeerollen spreken tot de verbeelding De Dode Zeerollen spreken tot de verbeelding. Het verhaal van hun moderne ontdekking en de eerste jaren erna leest als een spannend jongensboek. Het feit dat ze uit ‘de tijd van Jezus’ stammen heeft niet minder aan hun naam en faam bijgedragen. Maar het verhaal van de Dode Zeerollen omvat nog veel meer dan dat. Ze hebben nieuw licht geworpen op de vorming van de Bijbel en de overlevering van de tekst ervan. Ze zijn van groot belang om de oorsprong te begrijpen van wat zijn geworden de heilige teksten van het Jodendom en het christendom. De Dode Zeerollen. Nieuw licht op de schatten van Qumran is het nieuwe boek dat geschreven werd onder redactie van Mladen Popovic, hoogleraar Oude Testament en het vroege Jodendom in Groningen. De publicatie verschijnt ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in het Drents Museum.
De Dode Zeerollen bieden een unieke inkijk in een cruciale periode van de evolutie van de heilige, canonieke teksten van het Jodendom en het christendom. De rollen zijn niet altijd meer volledig bewaard, en in de meeste gevallen is het meeste van de tekst verloren gegaan. Maar belangrijker dan wat er niet meer is, is wat we wel hebben ontdekt dankzij de Dode Zeerollen. Wat er wel te lezen is, heeft veel nieuwe kennis en inzichten opgeleverd. We weten meer dankzij de Dode Zeerollen, maar we weten veel dingen niet. Zo valt er nog heel veel te ontdekken.
de dode zeerollen mladen popovic Uitgeverij: WBOOKS ISBN: 978 90 663 0106 1
Er is dit jaar van 9 juli tot 5 januari een unieke tentoonstelling in het Drents museum: de dode zee rollen. Je zou zo’n tentoonstelling hebben verwacht in het Bijbels Museum, maar de tijden zijn veranderd blijkbaar: religie kan weer en het Drents Museum pakt dan ook op een hele
18
Signs | juli/augustus/september 2013
bijzondere wijze uit met deze tentoonstelling: HULDE. Ter gelegenheid van deze tentoonstelling kwam dan ook het gelijknamige boek uit. Zeer goed toegelicht door Prof. Mladen Popovic , directeur van het Qumran Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen. In een groot aantal zeer overzichtelijk hoofdstukken wordt je aan de hand genomen door de tijd van de rollen, hun ontdekking, religie uit die tijd, het dagelijkse leven, kleding uit die tijd, opstanden. Maar ook de inhoud van de teksten, bestudering, betekenis. En dit allemaal ondersteund met interessante foto’s. Zeer de moeite waard om de tentoonstelling te gaan kijken en/ of het boek te kopen. 216 pagina’s en mooi gedrukt. Warm aanbevolen!
cdrecensies (Sabra)
Ruim 25 jaar geleden nam een klasgenoot haar mee naar Gospelkoor Sign (Ede), onder leiding van Remco Hakkert. Daar werd zij zodanig geraakt door de warmte, onderlinge liefde en het zingen over God, dat zij daar tot nu gebleven is. Sinds 2000 maakt Marianne van der Vlag ook deel uit van het Centre Gospel Choir, dat ook gedirigeerd wordt door Hakkert. Remco stimuleerde de ontwikkeling van haar stem, door haar hele stukken solo te laten zingen. Na een kerstconcert ei9nd 2011 werd ze in contact gebracht met professionals en toen is het idee ontstaan voor het uitbrengen van een CD. Onlangs werd dan ook haar debuut album “More Than A Friend” uitgebracht. Dit is het resultaat van een prima samenwerking tussen professionele muzikanten, arrangeurs en platenmaatschappij Novation Records. Elf min of meer bekende gospel songs worden uitstekende vertolkt door Marianne. Tracks van Hillsong als ‘Oceans Will Part’ (Ben Fielding), ‘Still’ (Reuben Morgan) en ‘Mighty To Save’ zijn voorzien van prima pop arrangementen en worden door Marianne prima vocaal uitgevoerd. Ook songs als ‘I Get On My Knees’, ‘Testify To Love’, ‘You Raise Me Up’ en ‘Cry Of The Broken’ zijn in nieuwe muzikale jasjes gestoken. Een verdienstelijk debuut van een prima zangers. BS J o h n E l e fa n t e O n M y W ay t o t h e S u n (Eigen beheer / Syntax) Stijl: rock
John Elefante is de voorman van de legendarische rock band Kansas, solo-artiest, schreef en speelde muziek op 100+ albums van andere (pop/rock) artiesten en heeft sinds 1993 met broer Dino de opnamestudio The Sound Kitchen in Franklin, Tennessee, waar
tientallen wereldberoemde artiesten gebruik van maakten. Op 7 mei bracht hij zowaar een nieuw solo album uit. Kijk naar het hoesontwerp van On My Way to the Sun en je weet welke generatie meteen blij wordt van de progressive rock, gitaarsolo’s, vette drumpartijen, inbreng van strijkers, bells & whistles. In 2012 begon John een Kickstarter project, haalde meer dan $57.000 op, terwijl Syntax Records de marketing en distributie verzorgd. Zelfgeproduceerd zonder in te boeten aan kwaliteit in de 10 liedjes. Elefante weet wel wat nodig is om een goede plaat te maken. Opener This Is How The Story Goes (11 minuten lang!) brengt Elefante weer samen met huidige Kansas bandleden Rich Williams en David Ragsdale. Helaas zijn Kerry Livgren en Dave Hope niet van de partij om getuige te zijn van Elefante’s visitekaartje. ‘Where Have The Old Days Gone’ is met de titel een goede vraag in de 2e song; een lekkere klassieke rocker, inclusief een uitgebreide gitaarsolo. Je waant je in de titeltrack, in ‘Half The Way Home’ en het akoestisch getinte ‘We All Fall Short’ zó terug in de 70’s en 80’s, zonder je een moment te vervelen. Harmony zang in ‘The Awakening’ en ‘All I Have To Do’. ‘In This Time’ gaat het over het behoeden van vrouwen voor de keuze voor abortus. John’s eigen dochter kan erover meepraten. Mid-tempo rock in ‘Don’t Hide Away’ en de akoestische afsluiter, een klassieke altar call ‘Confess’ maken de set compleet. ”My new CD is really birthed out of demand from my core fan base, as well as a longing to make a new record better than the one before” aldus Elefante zelf in een interview. Goed gelukt, zeg ik dan. HJK Meredith Andrews Worth It All (Word / Asaph) Stijl: pop, worship
Stiekem vond ik het jammer dat Meredith Andrews per cd meer opschuift van gevoelige en grootse pianoballads naar een voorspelbaarder aanbiddingsgeluid. Tot ik de openingstrack van ‘Worth It All’ hoorde. Ik neem het nu gewoon terug. Dit is heel, heel goed. ‘Open Up The Heavens’ zou zomaar een Opwekkingslied kunnen zijn, maar Opwekking zal wensen dat ze de pit, productie en het bruisende enthousiasme van deze popsong (jawel!) kan vangen. En die
kwaliteit zet Andrews door. Van de ballads (‘Not For A Moment’) via de pure, Hillsong-achtige worship (‘Strong God’) tot het uitblazen in ‘The Gospel Changes Everything’. Ja, de piano is meer verdwenen in de productionele soep, maar de songs zijn hier van een dusdanig hoogwaardig gehalte –en bevatten niet te versmaden melodie-lijnen- dat je je moet bedwingen om niet keihard mee te zingen. Het staat als een paal boven water dat Andrews nu gewoon een worship album heeft gemaakt en daarmee voorzichtig wegstuurt van het pop-circuit. Of dit een richting is die Andrews zelf echt ambieert of dat het een begeleide, geadviseerde weg is, zal de tijd leren. Het gaat gelukkig gepaard met kwaliteit. LS at t h e c l o s e o f e v e r y d ay Monsters (Volkoren)
Minco Eggersman (The Spirit That Guides Us en ME) en Axel Kabboord (This Beautiful Mess/People Get Ready) vormen al elf jaar de melancholische pop, folk en rock band at the close of everyday (met kleine letters). In 2012 kwam het album ‘Zalig Zijn De Armen Van Geest Uit’. In 2003 bracht de groep de EP ‘If You Speak To Me’ uit en toerde men met de Amerikaanse folk/rockband 16 Horsepower. De CD ‘The Silja Symphony’ was geïnspireerd door een documentaire over de ramp met de veerboot Estonia in 1994 en won in 2004 de ‘VPRO’s 3 VOOR12 Award’ in de categorie ‘Beste Nederlandse album’. “The Sound Of Someone Watching Me’ was een live registratie van het optreden in de Ancienne Belgique te Brussel op 12 november 2003. Hierna verscheen in september 2005 het volledig Nederlands talige album: ‘De Geluiden Van Weleer’. Op ‘Leaves You Puzzled’ (2007) staan remixen van bekende atcoe nummers, uitgevoerd door artiesten als: Hood, Spinvis en Kettel. In 2008 kwam de nieuwe studio Cd ‘Troostprijs’ uit. Dit Engelstalige album werd ook in Brazilië uitgebracht. In 2010 kondigde de band een sabbatical aan. Dit duurde echter twee jaar. Na vijf lange jaren wachten is er nu een nieuwe CD van atcoe verschenen. Op “Monsters” staan 15 tracks - van alle eerder uitgebrachte albums -, die niet Signs | juli/augustus/september 2013
Recensies: Ben Scholten (BS) & Leon van Steensel (LS), Henk-Jan van der Klis (HJK)
M a r i a n n e va n d e r Vlag More Than A Friend
19
cdrecensies
H aw k N e l s o n Made (Fair Trade Services / Asaph) Stijl: rock
Hawk Nelson is na het vertrek van Jason Dunn bij elkaar gebleven. Het kwartet is een trio geworden, waarbij gitarist Jonathan Steingard tegenwoordig ook de zang voor z’n rekening neemt. Muzikaal is het veilige midden van (helaas) veel vergelijkbare christelijke Amerikaanse pop/ rockbands gezocht. Een beetje Family Force 5 en Group 1 Crew, wat Audio Adrenaline, MercyMe en Newsboys. Vind je die bands leuk, dan kun je het nieuwe album ‘Made’ gerust aanschaffen. Het FF5-gehalte zit er direct bij ‘What I’m Looking For’ en ‘A Million Miles Away’ met veel eh, eh, eh’s al in. ‘Elevator’, nota bene een duet met Blanca Callahan van Group 1 Crew, is overduidelijk voor airplay geschreven. MercyMe voorman Bart Millard schreef mee aan ‘Words’. En verhip, Tenth Avenue North‘s Mike Donehey is verderop bij ‘Through The Fire’ te vinden. Blijmoedigheid klinkt in ‘Love Like That’ en de mid-tempo rocksong ‘Made’ over de verwondering over het mensenleven uit Psalm 139. Ingetogenheid klinkt in de half-om-half rap ballad ‘Faithful’. Nog wat fuifnummers in ‘Anyone But You’ (zal het live goed doen) en ‘Outside The Lines’. Na de vrolijk swingende pianopop géén ballad, maar met ‘Fighting For’ nog eenmaal een mid-tempo pop/rockliedje over liefde; zowel in het huwelijk
20
Signs | juli/augustus/september 2013
als tussen Jezus Christus en Zijn Gemeente met een kort, maar krachtig crescendo. Vergeet het oude Hawk Nelson wel bij je luisterbeurt, dit is de 2013 versie van de band. HJK Kerrie Roberts Time For The Show (Reunion / Asaph) Stijl: pop
Laten we het voor het gemak het ‘Celine Dion’ effect noemen. Zangeressen die een stem in zich hebben om kracht in de emotionele power-ballads van de Canadese diva te kunnen evenaren. Kerrie Roberts is zo’n artieste, getuige de ballads op haar eerste titelloze album. Deze tweede, nieuwe cd werd (ondanks de titel) een jaar uitgesteld, en nu blijkt dat helaas gekozen is om de danspop van de eerste plaat hier nog meer naar voren te schuiven. Voordat je bij het deinende ‘Finally Home’ en ‘The Middle Of It All’ bent aanbeland, heb je al drie danspop tracks voor je kiezen gehad. Let wel; prima geproduceerde danspop, met weinig aan te merken op het hitgehalte. Inhoudelijk kiest Roberts voorspelbaar voor de geijkte ‘tienerthema’s’ in de pittigste tracks. ‘Masterpiece’ bijvoorbeeld behandelt het slechte zelfbeeld dat veel jongeren hebben. Gebaande wegen dus. ‘Not Real Yet’ doet tenminste iets anders; het licht alternatieve arrangement maakt de track veel spannender dan de rest op het album en brengt Kerrie Roberts zelfs een stapje dichter naar Plumb toe. Als dé ballad van de plaat, ‘In Your Sight’, dan eindelijk start, is het opvallend genoeg haast een opluchting. En de song is gelijk een overduidelijke piek op het album, omdat je voor het eerst echt de volle potentie van Roberts’ fenomenale stem hoort. Had dit meer de ruimte gekregen, dan was dit een popalbum om te zoenen geweest. Nu moet je waken voor snelle verzadiging bij meerdere luisterbeurten, al blijft het lekker. LS Graham Kendrick Worship Duets (Integrity / Hope Products) Stijl: worship
Graham Kendrick zal zijn leven lang met de EO geassocieerd blijven worden. De tv tune, gebaseerd
op het refrein van ‘Shine Jesus Shine’, heeft de Brit hier in ieder geval geen windeieren gelegd. Niet dat hij het nodig heeft. Kendrick is een aanbiddingsveteraan (volgens sommigen zelfs de pionier van moderne aanbidding in Europa) met honderden liedjes op zijn naam. Voor deze cd probeerde hij iets anders: duetten in aanbiddingsliedjes opnemen en zo de microfoon delen met de wereldwijde ‘worship-top’. Michael W. Smith, Darlene Zschech, Martin Smith (ex-Delirious?), Matt Redman, Paul Baloche; de lijst gaat maar door. Het merendeel bestaat uit nieuw materiaal, met als uitschieter ‘Hymn Of The Ages’: een duet met Matt Redman. Het duo heeft hier tekstpassages van oude hymns bij elkaar geknipt tot een compleet nieuw lied. Origineel! Wie verder luistert, komt al snel tot de conclusie dat het geheel enerzijds als ‘typisch Kendrick’ wegluistert. Rustiek, geen extreme pieken in de liedjes en zijn kalme zangstem als het anker. Anderzijds zouden de afzonderlijke songs ook niet misstaan op de respectievelijke eigen werken van meezingende artiesten. Rend Collective Experiment maakt iets moois & nieuws van ‘Shine Jesus Shine’ (incl. gloednieuw refrein) en ‘Saving Grace’ (met Michael W. Smith) zou zo op diens ‘Worship’ cds kunnen staan. ‘Worship Duets’ is wat je inmiddels van Graham Kendrick mag verwachten: degelijke, rustieke pop met her en der een hogere versnelling. De grote gastenlijst mag hier een heel groot toefje op de slagroom heten. LS I Am Empire Anchors (Tooth & Nail / Asaph) Stijl: rock
I Am Empire is 2 jaar na het debuutalbum ‘Kings’ terug met ‘Anchors’. De rockband uit San Jose met de over-thetop emo vocals van voorman Austin Lyons tourde de afgelopen tijd heel wat af. In de aanloop naar lees verder op pagina 30
Recensies: Ben Scholten (BS) & Leon van Steensel (LS), Henk-Jan van der Klis (HJK)
eerder werden uitgebracht, of moeilijk verkrijgbaar waren. Op de CD ‘Geluiden Van Weleer’ viel de keuze op het Doe Maar nummer ‘Bang’, maar ook ‘Is Dit Alles’ en ‘’Pa’ werden opgenomen. Deze songs (in een uitstekende versie) staan o.a. op `Monsters`. Spinvis verleende muzikale medewerking aan het tijdloze popnummer ’t Hellend Vlak’. Op de live uitvoering van ´September Grass´ is David Eugene Edwards (16 Horsepower’) als gast muzikant te horen. Ook de – instrumentale- mix van ´Zalig Zijn De Armen Van Geest´ door Kettel is één van de vele muzikale pareltjes van deze ‘best of’ CD. Traditioneel is het artwork uitzonderlijk mooi. De abstracte onderwater fotografie is van de gerenommeerde Japanse fotograaf Fukuma Umi en past uitstekend bij deze rauwe plaat. “Monsters” is een perfect afsluiting. BS
beeldendekunst Ai Wei Wei Na een overheerlijk en goed verzorgde lunch, waarbij de gesprekken gingen over onze beroepspraktijk, vertelde Jaap Santema over onze branche BK. Hij vertelde over allerlei activiteiten die interessant zouden kunnen zijn voor de jonge kunstacademiestudenten.
Photo:
Loz Pycock
namen van omgekomen kinderen na een grote aardbeving, waarbij de overheid er alles aan heeft gedaan om de vijfduizend dode schoolkinderen weg te moffelen. Hij heeft er drie en een half jaar over gedaan om via de ´socialmedia´, twitterend, uiteindelijk deze namen in de publiciteit te brengen middels een tentoonstelling. In oktober van 2010 liet deze Ai honderd miljoen zonnebloemzaadjes uitstorten in de Tate Modern Turbine Hall in Londen. De zaadjes waren niet echt, maar van porselein en handbeschilderd door 1600 ambachtslieden uit de Chinese ‘porseleinstad’ Jingdezhen. Sunflower is de titel van dit werk en gaat over ´made in China´, over onuitputtelijke massa´s werkkracht én over de bloei van elk afzonderlijk individu. Het werk gaat over menselijk contact én chemische vergiftiging.
Ai is aardig, slim, opgeruimd en benaderbaar. Tevens is hij een kunstenaar die buiten het Chinese systeem valt. Hij is het brein achter de kunstwerken, waarbij zijn assistenten alles uitwerken zoals hij het wil hebben. Hij houdt van de cultuur, maar wil iets totaal nieuws. Hij noemt zichzelf een schaker. Hij lijkt messiaanse trekken te hebben: hij zou zijn leven wagen… Ai is voor een tijd opgesloten en mag geen contact met de buitenwereld hebben. De vraag aan ons is: hoe verhoudt zich onze kunst tot de misstanden in onze samenleving? Durven wij profeet te zijn? Signs | juli/augustus/september 2013
- Duyanpili
Ai Wei Wei is een icoon van deze tijd. Er lijken meerdere macro-ontwikkelingen bij Ai Wei Wei samen te komen: de opmars van grootmacht China en de ontwikkelingen in dat land naar meer persoonlijke vrijhei; grenzeloosheid in de kunsten wat betreft opvattinge;, gebruikte media en geografische verspreiding; globalisering en de versmelting van oost en west; de overheersing van de razendsnelle communicatiemiddelen enz. Ai zegt zelf: ´Dapper? Ik ben een angstig persoon, daardoor weet ik dat het gevaar alleen maar groter wordt als je niets doet.´
Foto: A Wei Wei - Wikipedia Commons
We hebben gekeken naar de debuutfilm ‘Never sorry’ van Alison Klayman over de beeldend kunstenaar en activist Ai Wei Wei uit China. Als zoon van de dichter Ai Qing was hij een lastpak voor de Chinese overheid. Hij is bij zijn ouders opgegroeid in een werkkamp, waarna hij als zeventien jarige jongen terugkeerde naar Peking. Hij mocht voor zijn studie naar Amerika en verbleef vooral in New York. Ai Wei Wei is vóór vrijheid en tegen dictatuur, maar vecht vooral voor openheid. Door de politie afgetuigd worden kan overal gebeuren, maar het kwalijke zit hem in de ontkenning en de vanzelfsprekende administratieve fraude van een overheid die alles wat haar niet bevalt in de doofpot wil stoppen. Kunstenaar-activist Ai Wei Wei is bekend geworden met het publiceren van enorme lijsten met
‘Sunflower Seeds’ by Ai Weiwei, Tate Modern Turbine Hall
Tekst: Marijke Snoek
Ai Wei Wei Willem Zijlstra leidde de middag in door ons de vraag te stellen of wij als kunstenaars – die toch de smaakmakers van onze cultuur zijn– ook profeet durven zijn? Een profeet staat volop in de cultuur van de tijd waarin hij leeft, maar laat tegelijkertijd de misstanden van deze samenleving zien. In onze Secular Age moet dat niet worden verboden. Maar een profeet wordt ook uitgescholden door mensen uit die samenleving. Willen we dat? De Chinese kunstenaar Ai Wei Wei maakt door het ‘profeet zijn’ in zijn kunstwerken veel los. Durven wij, net als hij, die kans te pakken en de misstanden in onze samenleving in onze kunstuitingen actueel te maken ?
21
beeldendekunst Nieuw redactielid Davitha, middenpagina’s Nieuw redactielid Davitha van de Kuilen is in 2010 afgestudeerd bij de Docentenopleiding Beeldende Kunst en Vormgeving aan ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem. Vorig jaar, in juli 2012, rondde zij haar masteropleiding Kunsteducatie af aan dezelfde Hogeschool voor de Kunsten, in Zwolle. Sinds januari 2013 is Davitha officieel als zelfstandig kunstenaar enthousiast aan het werk. Als geboren Veluwse werkt Davitha al jaren graag in haar atelier met inspiratie vanuit haar directe omgeving: de Kootwijkse bossen en het kleurrijke platteland. In én buiten haar atelier beoefent Davitha heel diverse kunstuitingen op het gebied van teken-, schilder- en beeldhouwkunst. Transparantie, gelaagdheid en contrasterende heldere kleuren zijn begrippen die terug te zien zijn in Davitha’s schilderijen. In combinatie met het werken met gemengde technieken op een basis van acrylverf zorgt ervoor dat de schilderijen een ruwe textuur hebben. Op haar website www.goedverbeeld.nl laat Davitha geïnteresseerden meekijken in haar atelier door een blog en foto’s van haar ‘work in progress’. Naast autonoom werk, geeft Davitha cursussen en workshops aan diverse doelgroepen. Toelichting bij de werken welke op de middenpagina staan.
licht achter de lichten Beeldmeditatie bij raampartij verpleeghuis Sonneburgh, Rotterdam Charlois De centrale thema’s in dit kunstwerk zijn de zon en de weg die mensen gaan door het leven. De zon is een belangrijk symbool in alle religies. De zon markeert de tijd en maakt het leven op aarde mogelijk. Diverse bijbelschrijvers noemen de zon schepping van God. In de Bijbel is de zon vaak metafoor om het onzegbare uit te drukken. Vaak is zij een verwijzing naar Gods heerlijkheid. Daarnaast is de zon een beeld van de overwinning van de nacht, de duisternis door het Licht. De zon staat symbool voor het Licht achter alle lichten en staat zo in direct verband met het goddelijke. Zowel de zon als de cirkel zijn uitgesproken symbolen binnen het Christendom. De cirkel verwijst naar de zon. De cirkel is rond en daarmee symbool voor heelwording. De cirkel staat ook symbool voor God die ons met Licht omgeeft. De cirkel is uitdrukking van een verlangen naar heelwording in een wereld vol van gebrokenheid, verdriet, onmacht , angst, ziekte en eenzaamheid. De zon en de cirkel kunnen bemoedigend en troostend zijn en op deze manier waardevol wanneer het verpleeghuis je leefwereld is. De cirkel op het raam vertoont een duidelijke barst. De barst symboliseert die gebrokenheid. De heelheid op aarde is er nog niet. Dit is een stuk onmacht waar wij mee moeten leren leven. De bogen rondom de cirkel zijn een afgeleide van de cirkel en accentueren het verlangen naar heelheid. Maar dezelfde bogen kunnen ook gezien worden als een weg of levensweg.
22
Signs | juli/augustus/september 2013
Davitha volgt Henriëtte Alexander op als nieuw redactielid voor de pagina’s Beeldende Kunst in het blad SIGNS waarin zij een jonge en frisse wind wil laten waaien. Jonge Christelijke kunstenaars komen aan het woord en diverse actuele exposities zullen worden belicht. Atelieradres: Grote Muntweg 13, te Kootwijkerbroek. Voor opgave kopij Signs mail naar
[email protected] site: www.goedverbeeld.nl
De horizontale kleurbanen kunnen uitgelegd worden als weg die mensen gaan. Er zijn verschillende mensfiguren te zien, ieder anders van kleur en vorm. Dit laat de verscheidenheid van mensen zien. Mensen zijn met elkaar onderweg en delen in elkaars vreugde en verdriet. Wanneer er een echte ontmoeting is, kan het zijn dat mensen weer wat verder komen op hun weg door het leven. Een mens is afgezonderd van de rest. Alleen op weg, zo lijkt het. Het kan zij dat deze mens ruimte zoekt om tot zichzelf of tot God te komen, of ruimte zoekt om zich te bezinnen op zijn of haar weg door het leven. Deze persoon zou ook Jezus kunnen zijn die ons voorging … Deze mens is ook het beeld dat iedereen zijn of haar weg uiteindelijk zelf moet gaan. Het is te hopen dat er mensen zijn om de ervaringen op de weg met elkaar te delen. In de praktijk weten we dat dit niet altijd lukt. Veel mensen voelen zich in de steek gelaten met hun pijn en verdriet omdat hun medemens het op belangrijke momenten af laat weten. Maar zelfs als er sprake is van eenzaamheid op die weg is er het warm gekleurde licht van de cirkel, als de belofte die God, de Eeuwige, ooit aan ons mensen heeft gedaan: zijn naam luidt ”Ik zal er zijn voor jou.” Raampartij glasapplique Zorgecentrum Sonneburgh Rotterdam Charlois
Anne-Marie van der Wilt Beeldend kunstenaar/ theoloog www.zin-in-kleur.com
cdrecensies (Fair Trade Services / Asaph) Stijl: rock
Na het succesvolle ‘Light Up The Sky’ (2010) zijn The Afters terug met ‘Life Is Beautiful’. Producer Dan Muckala (Backstreet Boys, Chris Tomlin, Britt Nicole) verzorgde 8 van de 12 tracks. De radiopotente popmuziek spat vanaf ‘Every Good Thing’ en ‘Breathe In Breathe Out’ van de schijf die thematisch is gebaseerd op Jacobus 1 vers 17: “elke goede gave, elk volmaakt geschenk komt van boven, van de Vader van de hemellichten; bij hem is nooit enige verandering of verduistering waar te nemen.” ‘Broken Hallelujah’ doet het rustig aan en staat in de power ballad stil bij alle menselijke beperkingen om God te loven. Pianopop is te horen in ‘Moments Like This’ (pluk de dag) met community singing aan het eind. Echt zo’n nummer dat veel mensen aanspreekt en live uit volle borst meegezongen kan worden. ‘Find Your Way’ is dan opnieuw een ballad. Het piano powerpop titelnummer werd in 2012 al in de film October Baby gebruikt. Zekerheid in zoete verpakking: “Living and dying, laughing and crying / We have the whole world or have nothing / I know there are long nights, but we’ll make it / With every sunrise comes a new light.” ‘Love Is In The Air (tonight)’ is wat Amerikanen dance noemen, zeg maar Owl City. Dat niet het hele leven een feestje is, ervoer Josh Haven bij de problematische geboorte van zijn zoon Owen. De vertwijfeling in moeilijke omstandigheden heeft een plek gekregen in ‘Believe (Waiting For An Answer)’. Andermaal een sappig popnummer ‘What We’re Here For’ en een old-skool The Afters rocksong ‘In My Eyes’ sluit af. Met deze pittige eenling moeten fans van de meer poprock songs het doen. Airplay rules in 2013 bij The Afters. Je zult maar een kast vol awards thuis hebben…..dat smaakt naar meer, toch? HJK M i n c o Egg e r s m a n Drone - De Nieuwe Wereld (Volkoren)
Naast zanger en drummer van at the close of every day en drummer bij The Spirit That Guides Us is Minco Eggersman ook actief als soloartiest onder
naam ME. Een jaar na het uitbrengen van het sferische album ‘Reservoirs’, komt Minco met een nieuwe solo Cd. Dit (3e) soundtrack album is een gecombineerd digipack van twee films van Jaap van Heusden. “De Nieuwe Wereld” is een indrukwekkende telefilm en een coproductie van IJswater Films en de Publieke Omroep NTR en is tot stand gekomen met financiële steun van het CoBO Fonds. In het verhaal van deze 2e speelfilm van Jaap gaat het emoties en trauma’s als: vluchten, verlies, liefde en afscheid nemen. Mirte (prima rol van Bianca Krijgsman) is schoonmaakster in het aanmeldcentrum voor asielzoekers bij de luchthaven. Ze is een door het leven beschadigde vrouw en probeert haar verleden weg te drukken. Als de charismatische West-Afrikaan Luc wordt binnengebracht brokkelt het schild om haar heen langzaam af en lijkt Mirte weer grip te krijgen op haar leven. “De Nieuwe Wereld” beleefde haar wereldpremière op het International Film Festival van Rotterdam en werd in april uitgezonden op Nederland 2. Het script van “Drone”: Een jonge vader (voormalig F-16 piloot) voert met onbemande en op afstand bestuurbare gevechtsvliegtuigen (Drones) een gevechtsmissie uit in een ver land. Hij is onderscheiden voor zijn moed en inzet in voormalig Joegoslavië. Naast zijn werk is hij een Family man. Voor zijn vrouw en zoon combineert hij het beste van twee werelden. Totdat een mysterieuze pijn in zijn arm zijn leven steeds verder overhoop haalt, en hij ten slotte de keuze niet meer kan maken tussen het doden van een tiener en het redden van zijn maten. Op de twee schitterende soundtracks krijgt ME muzikale medewerking van o.a. Blaudzun (banjo en vocals), Frank van Essen (viool), Jan Borger en René de Vries. BS Menno Ouweneel This Is My Story (Ecovata) Stijl: pop
Engelse’ accenten (vooral in de uptempo tracks), maar vooral helder en breekbaar in ‘Tamara’, waar ook echtgenote Bianca in meezingt. Menno is een ware blues-liefhebber en dat klinkt hier een enkele keer door, zoals in het pittigere ‘My Soul Finds Rest’. Het leeuwendeel van het album kent echter een gevoelsmatige mix van singer-songwriter en aanbiddingsmuziek, zonder duidelijk een bepaalde kant te benadrukken. In ‘I Am’ komt het fraai samen; een song die geschreven werd n.a.v. ziekte in de familie, met verhalen over genezingswonderen als contrast. Voeg aan deze mix een lekkere productie toe, en je houdt een prima album over! LS C h r i s t a f a r i - R e gg a e Worship T h e F i r s t F r u i t s Of C h r i s ta fa r i (Asaph)
Christafari is één van de weinige gospelreggae-bands die zelfs door de Jamaicaanse seculiere muziekwereld wordt geaccepteerd. Mark Mohr, de leider van de groep, kwam in 1989 als vroegere drugsdealer op zeventien jarige leeftijd tot bekering. Zijn eerste album ‘Reggae Worship’ stond 15 weken in de top 10 van de Billboard ‘Top Reggae Albums’. Deze schitterende CD met vette gospel reggae songs is al een tijd niet meer verkrijgbaar. De schijf - met enkele niet eerder uitgebracht tracks daar aan toegevoegd - is nu in een uitstekende geremasterde versie opnieuw uitgebracht. BS
Met ‘This Is My Story’ doet Menno Ouweneel (ja, de zoon van) een muzikaal boekje open over zijn leven. Nee, niet op de ‘en toen ging ik...’ verhalende manier. Hier klinkt een mix van pop, blues en aanbidding die zich moeilijk laat samenvatten in 1 term. Wat wel gelijk duidelijk is, is dat de stem van Menno degelijk is. Her en der met de ‘NederlandsSigns | juli/augustus/september 2013
Recensies: Ben Scholten (BS) & Leon van Steensel (LS)
T h e Af t e r s Life Is Beautiful
23
A n n e - m a r i e v a n d e r w i lt “licht achter de lichten” Materiaal: Raampartij glasapplique Zorgcentrum Sonneburgh, Rotterdam Charlois Zie toelichting op pagina 22.
24
Signs
| juli/augustus/september 2013
Signs | juli/augustus/september 2013
25
hitverhalen Bluetree – God Of This City v e r h a l e n d i e d e ac h t e r g r o n d s c h e ts e n va n s o n g s d i e o p e e n b e p a a l d e m a n i e r s u cc e s h e b b e n Je zult maar aanbiddingsband zijn in een kerk in het Ierse Belfast, en door je voorgangersechtpaar gevraagd worden om mee te gaan op een zendingsreis naar Thailand. Voor de mannen van Bluetree was die beslissing snel genomen. Maar de groep, met zanger en tekstschrijver Aaron Boyd als de motor, kon nog niet vermoeden waar ze terecht zou komen. De reis van Bluetree leidde naar Pattaya; een Thaise stad met een wereldwijde reputatie wegens sex toerisme. Bluetree kwam er niet om op de ‘veilige’ plekken te spelen en hun boodschap te delen, dus stond de band in een mum van tijd, via een kennis van een kennis, dan ook muziek te maken in de bar van een bordeel. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat het publiek zou bestaan uit een aantal christenen, die in de bar bij elkaar zouden komen, braaf cola zouden drinken en aanbiddingsmuziek zouden horen. En zo begon de avond ook. Maar naarmate Boyd en zijn maten hun nummers zongen, merkte de zanger iets op. Buiten begonnen toeristen (en zonder twijfel ook sextoeristen) uit nieuwsgierigheid op te hopen om beter te kunnen luisteren naar de muziek. Want het moet vragen opgeroepen hebben; waarom zongen deze mannen over Jezus? Hier, op deze plek? Aaron Boyd zag de groep groter worden en kreeg tijdens een lied spontaan de inspiratie voor ‘God Of This City’. Hij zette een melodie in die hij in zijn hoofd hoorde en zong er de belofte bij die hij ervoer toen hij de mensen buiten zag komen luisteren. Wat klein begon in het lied, zwelde langzaam aan tot een grootse
26
Signs | juli/augustus/september 2013
proclamatie: “greater things have yet to come, greater things are still to be done in this city”. Wat de mensen binnen zongen, kreeg buiten effect. De groep werd groter en groter en deze mensen hoorden voor het eerst een waarheid die zelfs voor een stad als Pattaya geldt: God heerst. Ook over de duisternis. ‘God Of This City’ werd op die manier een lokaal statement, spontaan geboren in een straat van een Thaise achterbuurt. Naarmate de avond vorderde, was er iets veranderd. De donkere waas die over de buurt hing, was opengebroken en de band kreeg de gelegenheid om naar aanleiding van het lied krachtig te getuigen. Voor Aaron Boyd werd ‘God Of This City’ ook een breder getuigenis, namelijk dat van de kerk die leunt op de kracht en belofte van God, en ingrijpt & zich uitspreekt tegen onrecht en misbruik in de wereld. ‘God Of This City’ werd al snel populair en een ‘anthem’; een lied dat de wereld over ging. Nadat Bluetree de song op haar debuut cd had opgenomen, kwam Chris Tomlin in contact met de mannen, nam het lied zelf ook op en werd ‘God Of This City’ via Tomlin ook een themalied van de Passion beweging. Vandaag de dag geldt het als één van de populairste recente moderne aanbiddingsliederen wereldwijd.
dvdrecensies DE HOLO C AUST , EEN MONUMENT IN F ILM Sabra
De Nederlandse filmregisseur Willy Lindwer wordt zowel in eigen land als internationaal enorm gewaardeerd vanwege zijn indringende documentaires. Hij laat overlevenden praten over hun ervaringen en dat levert aangrijpende getuigenissen op. Zijn Pools/Joodse ouders vluchtten in de dertiger jaren uit Oost-Europa en Willy werd in Amsterdam (1946) geboren. Hij maakte in 1969 zijn eerste documentaire. Dit tweeluik over de rol van Nederlanders in de tweede wereldoorlog, die samen werkten met Duitsers, werd hem niet in dank afgenomen. In 1986 besloot hij met zijn werk als regisseur van de Publieke Omroep te stoppen en documentaires te gaan maken over de onderwerpen die hem persoonlijk raken. Hij richt hiervoor AVA productions op. De biografie over Marek Edelman (leider van de Opstand in het Ghetto van Warschau) is het begin van een omvangrijk oeuvre, waarvoor hij diverse internationale prijzen voor zijn ‘niet vrijblijvende verhalen’ ontvangt. In 1988 kreeg hij een Emmy Award voor de film ‘De Laatste Zeven Maanden Van Anne Frank’. In 1993 won hij de prestigieuze ‘Gouden Kalf’ van het Nederlands Film Festival voor de documentaire “Kind In Twee Werelden’. Voor zijn gehele filmwerk en zijn 40 jarige jubileum als filmmaker werd Lindwer in 2010 door de koningin benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Enkele maanden geleden verscheen in de serie ‘Een Monument In Film’ tien unieke documentaires over “Israël” van Lindwer. Nu is in deze reeks de omvangrijke DVD box “De Holocaust” uitgebracht. Op de zeven Dvd’s van deze indrukwekkende collectie, zijn maar liefst zeventien unieke documentaires over de massamoord op de Joden in de Tweede Wereldoorlog verzameld. Op de 1e disc staan drie films. “De Laatste Zeven Maanden, vrouwen in het spoor van Anne Frank” verteld de ervaringen van zeven vrouwen die dicht bij Anne Frank waren in de nazi concentratiekampen tijdens de laatste maanden van haar leven. O.a. haar beste vriendin Lies, Hannah Goslar, die Anne Frank gekend heeft voordat ze onderdook en verzetsvrouw Jannie Brandes-Brilleslijper, die het overlijdensbriefje van Anne tekende in Bergen-Belsen. De documentaire begint waar het dagboek van Anne Frank eindigt. De film won in de VS de internationale Emmy Award (1988) en werd wereldwijd een klassieker onder films
over de Holocaust. “Anna’s Stille Strijd” is het verhaal van de dove Anna Vos-van Dam. Zij overleefde Auschwitz met hulp van haar nicht Jettie. Een uniek verhaal omdat mensen met een handicap in ieder geval geen kans hadden te overleven. Deze film is volledig in gebarentaal opgenomen en van stemmen en ondertitels voorzien. In “Portret van documentairemaker Willy Lindwer, geschiedschrijver in film” maakte Deborah van der Starre in 2011 een portret van hem. Op de 2e DVD gaat het in “Kamp van Hoop en Wanhoop” over het doorgangskamp Westerbork in Drenthe. Er zijn o.a. unieke beelden te zien, die in 1943 werden gemaakt door de Joodse fotograaf en filmer Rudolf Werner Breslauer in opdracht van de nazi’s. “Joodse Bruiloft In Bezettingstijd” is gebaseerd op een historisch 8mm filmpje dat op 25 mei 1942 werd gemaakt over het Joodse huwelijk van Max Werkendam en Clara de Vries in het hartje van de toenmalige Amsterdamse Jodenbuurt. De dramatische beelden laten het bruidspaar en de gasten met Jodenster, kort voor hun deportatie zien. ”Het Fatale Dilemma” vertelt de onthullende en meeslepende geschiedenis van de omstreden en controversiële Joodse Raad in Amsterdam. Diamantair Abraham Asscher en hoogleraar David Cohen werden een instrument in handen van de nazi bezetters. Dit is één van de grootste drama’s uit de recente Nederlandse geschiedenis. Voor “Kind In Twee Werelden” - de eerste film op de 3e schijf – kreeg Willy Lindwer (in 1993) uit handen van Bert Haanstra een Gouden Kalf. Hier in zijn drie verhalen van vijf Joodse kinderen die hun ouders in de oorlog verloren te zien. Er bleek na de bevrijding totaal geen begrip voor wat de Joden was overkomen. De documentaire “Kinderen Van de Oorlog” werd opgenomen in Israël, Nederland en Slovenië en gaat over zwaar getraumatiseerde Joodse kinderen die de Holocaust overleefden. De film “Herinnering Aan Een Vermoord Kind” is gebaseerd op het boek ‘In Memoriam’ van Guus Luijters die samen met Aline Pennewaard de 18.000 vermoorde Nederlandse Joodse kinderen een naam en een gezicht gaf. O.a. Oud minister Frits Korthals Altes vertelt over zijn klasgenootje Riekje Teixeira de Mattos, die op 13 jarige leeftijd in Auschwitz werd vermoord. Op de vierde DVD staat alleen “Zij Deden Hun Plicht”. Op deze 2-delige documentaire vertellen niet-Joodse Nederlanders, die hun positie in de oorlog hielden, hun verhaal. In het eerste deel komt aan de orde wat deze Nederlanders in die tijd heeft bewogen zo te handelen. Het tweede deel gaat over de werkzaamheden na de deportaties. De 5e DVD begint de 2-delige documentaire “Holland, Vaarwel!”. Dit is een persoonlijke zoektocht van Lindwer naar de Nederlandse tolerantie tijdens de bezetting. In het eerste deel ‘De Uitlevering’ is te zien dat ambtenaren en verraders een grote rol speelden bij de moord op de Nederlandse Joden.
In het tweede deel ‘Nog Niets Geleerd’ komt onder andere schrijver Harry Mulisch aan het woord over de duistere rol van zijn vader in de oorlog. Het is voor het eerste dat Mulisch daar openhartig over praat. In “Terug Naar Mijn Shtetl Delatyn” gaat Willy samen met o.a. zijn vader naar Galicië, een regio die gedeeltelijk in Polen en de Oekraïne ligt. Het huisje van zijn oma staat er nog. De enige overlevende Joodse vrouw uit het stadje verteld hun wat er in de oorlog met de Joden is gebeurd. Ze werden allen op brute wijze in het bos vermoord, waaronder zijn moeder en andere familieleden. Vijf overlevenden leden van het Joodse oppercommando van het Getto van Warschau (1943) vertellende hun aangrijpende verhaal in “Dagboek Van De Laatste Helden”. Het was één van de weinige gebeurtenissen tijdens de oorlog dat de Joden strijdend ten onder gingen. De andere film op de 6e DVD is: “De Eenzame Strijd”. Dit is een documentaire over Marek Edelman, één van de meest heldhaftige Joodse strijders tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was de enige overlevende leider van jet Joodse opperbevel tijdens de Joodse opstand tegen de nazi’s in het Getto van Warschau in 1943. De film bevat zeer aangrijpende authentieke filmbeelden die door de nazi’s in het Getto werden gemaakt. De laatste (7e) DVD begint met “Vrijheid Is Geen Geschenk Van De Hemel”. Deze documentaire werd gemaakt ter gelegenheid van de 85e verjaardag van de beroemde nazi-jager Simon Wiesenthal. Wiesenthal vertelt onder meer zijn eigen oorlogsverhaal als overlevende van concentratiekampen, waaronder die van Mauthausen. Voor deze film werd Lindwer in 1994 genomineerd voor ‘the International Emmy Award for Best Documentary’. “De Wannsee Conferentie” gaat over de beruchte conferentie in een luxe villa aan de Wannsee in Berlijn, waar (op 20 januari 1942) 11 miljoen Europese Joden ter dood werden veroordeeld. In de laatste (17e!) documentaire “Noodkreet In Stilzwijgen” worden een aantal vragen gesteld. Had de massamoord op de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog voorkomen kunnen worden als premier Churchill en de media hadden geluisterd naar waarschuwingen van het eerste uur? Had President Roosevelt vele Joodse levens kunnen redden door de spoorlijnen naar Auschwitz te laten bombarderen? Op deze nieuwe indrukwekkende oeuvre-box van Willy Lindwer is ruim 15 uur tijdloze geschiedschrijving, inclusief bijzonder authentiek beeldmateriaal te zien. Niets voor niets wordt Lindwer door kenners beschouwd als de meest invloedrijke Nederlandse documentairemaker over “De Holocaust”. Ben Scholten
Signs | juli/augustus/september 2013
27
gospel Verloren in verwondering “Ik heb altijd heel veel ideetjes en creatieve ingevingen, maar qua discipline en planning kwam het er niet zo van.” Toch is het uiteindelijk gelukt: Eric Mulder heeft zijn eerste cd uitgebracht. In eigen beheer, gevuld met Nederlandstalige aanbiddingsmuziek.
Waarom heb je een cd gemaakt? “Muziek werd me met de paplepel ingegoten. Mijn vader is heel muzikaal, en ik heb veel met hem samen gespeeld. Zelf speel ik gitaar. Daarnaast begon ik met het schrijven van Engelse teksten, of eigenlijk waren het meer fragmenten. Ik probeerde gewoon om wat ideeën op papier te krijgen en te spelen. Tijdens een discipelschapstraining in Zuid-Afrika leidde ik de aanbidding, en in die periode sprak ik heel veel Engels. Daardoor ben ik de Nederlandse taal meer gaan waarderen en ook gaan gebruiken voor songteksten. Engels is vergeleken met Nederlands wel een mooie poëtische taal, maar Nederlands is mijn moedertaal. Het zit heel dicht bij mijn hart. Toen ik terugkwam uit ZuidAfrika wilde ik daarom graag een cd met Nederlandstalige aanbiddingsmuziek maken. Dat is voor mij het ultieme middel om mensen door tekst en muziek meer van God te laten ervaren. Wat ik in de loop van de tijd over God heb geleerd, kan ik met mijn muziek doorgeven. Die kennis is niet alleen voor mij bestemd, maar voor een veel breder publiek. God heeft mij een talent gegeven, en dat wilde ik benutten door deze cd te maken.” Hoe heb je de cd verder samengesteld? “Voor een band hoefde ik niet ver te zoeken. Ik kende alle bandleden al uit mijn kerk, dus heb ik ze benaderd of ze samen met mij een cd wilden maken. Ik wilde graag klein beginnen, het doel was niet om tienduizend cd’s uit te brengen. Vorig jaar zomer zijn we met z’n allen een dag in een studio gaan zitten om de eerste nummers op te nemen. Het resultaat klonk boven verwachting goed, maar het kostte ook veel meer tijd dan we verwacht hadden. Je bent er echt wel een poos mee bezig. Het is wel heel leuk
om te doen, en dat klinkt ook door in de muziek. Natuurlijk willen we dat alles mooi en strak klinkt, maar het moet wel organisch blijven, ons plezier moet te horen zijn.” Waar laat je je teksten door inspireren? “Ik begin altijd met gitaarspelen. Door een bepaald akkoord of ritme krijg ik een gevoel, daar bedenk ik woorden bij. Verder ben ik altijd op zoek naar interessante woorden of stukjes. Soms komen die uit de Bijbel, maar ik gebruik ook wat ik in het dagelijks leven meemaak. Al die ingevingen schrijf ik op in een schrift of op mijn telefoon, dus ik heb als het ware een hele database vol met allerlei ideetjes. Ik probeer het wel kort te houden. Het liefst heb ik stukjes die heel kernachtig een gevoel uitdrukken. Soms waren die stukjes tekst zelfs te beknopt, dan had ik in drie zinnen alles al gezegd. Maar een nummer moet meer een verhaal zijn. De uitdaging voor mij was dus om die korte stukjes om te zetten in een goede songtekst.” Hoe heb je de nummers uiteindelijk uitgezocht? “Ik heb gekeken welke teksten bij elkaar pasten, welke bij mij pasten, en wat ik graag aan mijn publiek wilde vertellen. Het eerste nummer op de cd heet ‘Verloren in verwondering’, en dat is ook de rode draad door de cd heen: de grootheid van God. Maar niet alle nummers zijn alleen maar positief en blij, er zitten er ook een aantal tussen waarin het gaat over God kwijt zijn. Het nummer ‘Al mijn plannen, al mijn tijd’ bijvoorbeeld: daarin zing ik dat
28
Signs | juli/augustus/september 2013
gospel ik mijn vreugde, maar ook mijn strijd bij God neerleg. De negatieve dingen in je leven houd je vaak liever voor jezelf, maar die worsteling hoort er ook bij.”
Het album ‘Verloren in Verwondering’ van Eric Mulder is te koop in christelijke boekhandels en op www.eric-mulder.nl. De cd en losse nummers zijn hier ook vanaf €0,- te downloaden. Over Eric Eric Mulder (1985) is muzikant en programmeur. Hij woont met zijn vrouw in Apeldoorn. Zijn naamloze debuutalbum is gelanceerd op 14 april 2013.ment van Sandy Denny en the Fairport
Convention.
Mooi; dat muziek zo kan verbinden.
Om gelukkig van te worden!
Foto’s: Dorien Scheltens
Wat voor soort muziek staat er op de cd, voor wie is het bedoeld? “Het is Nederlandstalige aanbiddingsmuziek. Je zou het pop of rock kunnen noemen, maar wel met jazz- en funkinvloeden. Ik probeer de aanbidding in een jasje van toegankelijke muziek te verpakken. Ik denk dat ik meer een gitarist ben dan een zanger, ik heb mijn teksten aan de hand van de muziek geschreven, niet andersom. Er staan daarom ook een
paar instrumentale nummers op de cd. De doelgroep van mijn muziek? Heel christelijk Nederland, haha. Nee, het is wel wat hippere muziek, dus ik denk dat het vooral aansluit bij jongeren. Maar ik denk dat ook ouderen het wel kunnen waarderen. Mensen die van Opwekking, Kees Kraayenoord of Matthijn Buwalda houden, zullen dit ook leuk vinden.”
Tekst en interview: Gijs Scheltens en Dorien Scheltens
Je hebt ervoor gekozen om je cd in eigen beheer uit te geven, wat was daarvoor de reden? “In het begin was de cd meer een project om in ieder geval wat op schijf te krijgen. Langzamerhand is dat steeds verder gegroeid. Een vriend ontwierp een cover voor de cd, ik ben een website gaan maken, en ik begon er steeds meer over na te denken om mijn cd te gaan verkopen. Toen ben ik in contact gekomen met een uitgever, die was heel positief en wilde wel een distributiecontract aangaan. Als ik terugkijk, is het heel tof dat ik alles in eigen beheer heb gedaan. Je kunt dan helemaal zelf bepalen hoe en waar je de cd verkoopt. Mensen kunnen de cd en de losse nummers nu bijvoorbeeld online kopen. Ze mogen dan zelf weten hoeveel ze ervoor betalen, en vanaf bepaalde bedragen komen er leuke extra’s bij. Ik heb liever dat mensen een paar euro minder voor de nummers betalen en de muziek krijgen te horen, dan dat ze afknappen op een te hoge prijs.”
Signs | juli/augustus/september 2013
29
cdrecensies
E l l y, L e e A n n & E l i s e Wa r m h a rt i g (Sabra)
Sinds 2010 geven drie coryfeeën uit de Nederlandse gospelwereld unieke live optredens in het kader van de zogenaamde Cappuccinoconcerten. Dit zijn akoestische optredens, waarbij de zangeressen mooie luisterliedjes uitvoeren, die door hen begeleidt worden met piano, gitaar en autoharp. Tussen door worden verhalen verteld en zijn humor en emoties de belangrijkste ingrediënten. Zij treden daarbij op in christelijke boekhandels, kerken en theaters. De setting is een sfeervolle en gezellige ruimte, met een markt van door vrouwen gemaakte exclusieve producten, boeken en cd’s. Dit allemaal onder het genot van een bak koffie. De drie inspirerende dames zijn: Elly Zuiderveld (van Elly & Rikkert), Lee Ann Vermeulen en Elise Mannah. In de eerste maanden van 2013 deden ze de ‘Warmhartig’ toer. Met dit thema vragen de drie artiesten aan-
30
Signs | juli/augustus/september 2013
dacht voor het werk van Compassion en het sponsoren van een kind. Op het gelijknamige album staan twaalf fraaie luisterliedjes, waarvan er negen in het Nederlands worden gezongen. Het kinderliedje ‘Wie Wat Waar’ schreef Elise voor ‘het kind in jou’. ‘Kom Bij Mij’ werd ooit door Elly Zuiderveld geschreven vanuit de wanhoop. Nu is de tekst bedoeld voor de momenten dat je het zelf niet meer aankunt, dat alles te veel en te zwaar lijkt. Juist dan kan ervaren worden wat ‘Mijn last is licht en mijn juk is zacht’ betekent. Het Engels talige nummer ‘I Was That Girl’ schreef Lee Ann Vermeulen 15 jaar geleden voor een vriendin, die als volwassen vrouw voor het eerst bezig was met het verwerken van haar zeer traumatische jeugd. ‘Neem De Tijd’ gaat over het drukke bestaan in deze maatschappij. Een keur van artiesten verleend muzikale medewerking aan deze CD. Om er een paar te noemen: Rob Vermeulen, Jan Borger, Christian Grotenbreg, Rikkert, Marcel Zimmer, Jay-P en Luca Genta. “Warmhartig”: ook voor mannen warm aanbevolen. BS R e b e cc a S t e e n b e r g e n This Time Around (Ecovata) Stijl: pop
Als je eenmaal de eerste stappen hebt gezet, kun je focussen op wat werkt en wat niet. Wat dat betreft is het opvallend dat Rebecca Steenbergen voor haar tweede album weer kiest voor zowel Nederlandsal Engelstalige nummers. Met producer Rob Vermeulen is er een wel een duidelijke lijn gekomen in de muziek, die heerlijk zorgeloos klinkt! Van opener ‘It Is Amazing’ (dat zo uit de Ralph van Manen-school kan komen) naar het vrolijk kabbelende ‘Het Allerbeste Komt Er Nog Aan’ is duidelijk dat dit liedjes zijn die niet alleen knap in elkaar zitten, maar ook gebaat zijn bij een stem die aandacht trekt. Dat doet die van Rebecca wel, maar lang niet overal even indrukwekkend als in ‘Indescribable’ (nee, niet de Tomlin song). Die track is het stralende middelpunt van de cd, met de mysterieuze ondertoon en zuivere zang die de emotie van de tekst (niet te beschrijven wat God voor me heeft gedaan) kracht bij zet. Verder is het logisch dat de pasgetrouwde Rebecca koos voor diverse liefdesliedjes, waaronder een opvallende (en goede) cover van
Joe Cocker’s hit ‘You Are So Beautiful’. Er is duidelijke groei hoorbaar, met de belofte van nog meer. Ik zit alvast klaar! LS N at h a n J e s s Lo v e S ta n d s F o r e v e r (Integrity / Hope Products) Stijl: worship
Moeilijk hoor, om dit te duiden. Nathan Jess komt als een soort ‘best kept secret’ over; een artiest die het duidelijk in de vingers heeft, maar nog niet ontdekt was. Bezoekers van Ben Cantelon’s recente concert in Amersfoort, waar Jess het voorprogramma was, waren ook al laaiend enthousiast. Dit eerste volle album laat zich moeizaam ‘vangen’. Het ene moment hoor je flarden Jason Upton in ‘No Limit To Your Love’, dan weer Rend Collective Experiment in ‘Prayer’, terwijl Tom Read in zijn nopjes zou zijn met ‘God Is Love’. Het is allemaal lichtvoetig experimentele aanbidding met hier en daar een cello en soms zelfs een glockenspiel dat voor de muzikale garnering zorgt. Uitschieter is het sfeervol deinende ‘Be My Obsession’, dat meedingt naar track van het jaar wat mij betreft en duidelijk bevestigt dat Nathan Jess een blijvertje is. Nergens komt hij in de verleiding om de volumeknop te ge/misbruiken om meer impact te hebben. Dat heeft zijn muziek ook niet nodig. Meer van dit a.u.b.! LS
Recensies: Ben Scholten (BS) & Leon van Steensel (LS), Henk-Jan van der Klis (HJK)
de releasedatum werden ‘Tell Me Mirror’, ‘Sing’ en ‘Remedy’ (radiopotente rocksongs) via Facebook en SoundCloud uitgebracht. Uit de 30 geschreven nummers bleven er 10 over om ‘Anchors’ te maken. Brian McTernan produceerde het geheel. ‘Gravity Bomb’ opent de plaat strak en in your face. Nog sneller is ‘Gasoline’. ‘All Around Me Now’ zal het op de rock radiostations goed doen. Mid-tempo en wat opener is de bluesrocker ‘Labor’. Roffelend en rockend herstart ‘Sing’, dat overigens goed meezingbaar is; live makkelijk uit te voeren. “You are worthy of a great song; so worthy of a good son that I could never be. You are evident around me, elegance resounding by grace I am restored, but inside I don’t feel right.” bekent Lyons. RED-like hardcore hoor je in ‘The Mastermind In Me’. In ‘Tell Me Mirror’ (nee, niet wie is het mooiste in het land) zwiert de melodie met de gitaarlijn mee. Emotie en energie gaan er met bakken tegenaan. “wash away!”. Fuzz mute gitaarpartijen (ja, de 90’s wave sound link is snel gemaakt) openen ‘Daylight’. De standaard rocker ‘Remedy’ en het stevige ‘Blackout’ sluiten af, compleet met orgel op de achtergrond. “Everybody feels alone sometimes.” Zeker. Naast dit kwalitatief meer dan voldoende tiental hadden er nog best een paar liedjes bij gekund op de schijf. HJK
nieuws Waterstof W ATERSTO F Een tentoonstelling van Marjan Beuker en Irene van den Bos. Blokhuispoort te Leeuwarden, van 16 augustus t/m 29 september 2013.
Als beeldend kunstenaars met onze eigen disciplines Marjan Beuker, installaties/3d en Irene van den Bos, schilderijen/tekeningen/foto’s - zijn wij al geruime tijd bezig om na te denken over en te werken aan het thema WATER. Samen gaan we deze zomer een boeiende tentoonstelling realiseren in de expositieruimte van de Blokhuispoort waarbij de bezoeker onverwachte maar ook vertrouwde beelden rondom dit thema te zien krijgt. We zijn beiden gefascineerd door WATER . Marjan heeft het met name over de schoonheid van dit wonderlijke goedje en zoekt naar vormen om het -letterlijk - in te gieten. Zij houdt van de weerspiegeling en de schittering van water en de vertekening die er plaats vindt als je het water in beweging ziet. Irene ziet water vooral als een verwoestend element. Wateroverlast en -rampen zijn een terugkerend thema. Water is voor haar een metafoor voor de kwetsbaarheid van het menselijk leven. Twee verschillende benaderingen, verschillende disciplines, maar een gezamenlijke fascinatie: WATER. Onze voorbereidingen zijn al in 2010 begonnen. Vanaf januari 2011 hebben we regelmatige ontmoetingen gehad om elkaars ideeen en werk op elkaar af te stemmen. Vorig jaar hebben we een week in het atelier-kerkje in Ginnum samengewerkt om de expo voor te bereiden. Daar heeft Marjan een maquette gemaakt om een idee te krijgen van de ruimte. In de installatie die bestaat uit een buizenstelsel komt licht, weerspiegeling, ruimte en ritme bij elkaar. Marjan werkt met materialen uit haar directe omgeving en met herbruikbaar materiaal uit het plaatselijke ziekenhuis. De installatie van Marjan wordt ter plekke opgebouwd. Dat kost aardig wat tijd, daarom zal er ongeveer twee weken van te voren mee begonnen worden. Deze periode wordt door ons gedefinieerd als “ work in progress “. We overwegen om dit proces in de openbaarheid te laten zien. Men kan dus gewoon binnenlopen om het proces van dichtbij te volgen en aan de kunstenaars vragen te stellen. We hopen op veel bezoekers, want we zijn erg benieuwd hoe men de tentoonstelling zal ervaren. Omdat wij als kunstenaars zo veel mogelijk proberen zelf aanwezig te zijn , zou het prettig zijn om met elkaar van gedachten te wisselen over de kunstwerken en de intentie van ons als kunstenaars. Allemaal dus van harte welkom deze zomer in Leeuwarden! Wanneer? Van zaterdag 17 augustus tot en met zaterdag 29 september 2013. Opening op zaterdag 17 augustus om 15 uur. Openingstijden: Woensdag t/m zaterdag van 11.00 tot 16.00 uur. En op afspraak. Waar? Expositieruimte Blokhuispoort, Blokhuisplein 40, 8911 LJ Leeuwarden / 058 2131263 Marjan Beuker / www.marjanbeuker.nl / www.bik.marjanbeuker.nl Irene van den Bos / www.studioirene.nl
Signs | juli/augustus/september 2013
31
32
DE A F REKENIN G
SEVEN DAYS IN UTOPIA
LOVE C OMES SO F TLY
Sabra
Sabra
Sabra
Hitler schreef zijn ideeën over Duitsland, politiek en ras grotendeels in 1924 tijdens zijn gevangenschap in Landsberg, vanwege een mislukte staatsgreep. Het eerste deel ‘Eine Abrechnung’ (‘Een afrekening’), werd in juli 1925 gepubliceerd. De verspreiding van dit vooroordeel was in het begin alleen nog maar een gedachte. Vijftien jaar later werd dit het begin van een vervolging, die leidde tot de Tweede Wereldoorlog. In zes jaar tijd kwamen tussen de 50 en 70 miljoen mensen om het leven. In de documentaire “De Afrekening” krijgen de ongelofelijke getallen een gezicht. In deze indringende DVD worden de vreselijke verhalen over de nazi’s verteld door zes ooggetuigen, die in het Nederlands verzet zaten. De verhalen worden afgewisseld met authentieke en beelden van onder meer het bombardement van Rotterdam, gevechten, parachutisten en de concentratiekampen. Deze zijn soms zo afschuwelijk, dat de minimale leeftijd voor het bekijken van deze documentaire minimaal 16 jaar is. De moedige verhalen die in “De Afrekening” worden verteld, zijn van gewone mensen, die tot ongewone daden komen. De – toen 20 jarige - bankbediende Diet Eman, vervalste samen met haar verloofde (Hein Seitsma) ID kaarten en verborg Joodse vrienden en buren. Zij is nu 86 en woont in Michigan, Amerika. John (Knegt) Knight was als negen jarig jongetje getuige van geheime activiteiten in het verzet van zijn vader. De nu 71 jaar oude John woont ook in Michigan. Hans Zilversmit en zijn familie ontsnapten de nazi’s in Duitsland en verhuisden naar Nederland. In Amsterdam kwamen ze opnieuw in aanraking met de genadeloze ideologieën van het Derde Rijk. Frieda Menco was een Joods tienermeisje, dat van haar vader werd weg gerukt en overleefde het concentratiekamp Auschwitz. Zij is nu 81 en woont in Amsterdam, Jan Van Driel dook als 24-jarige loodgieter in een wereld van angst en twijfel. Op 90 jarige leeftijd verteld hij over zijn worsteling en vragen over geloof en de rechtvaardigheid van God. John Muller was havenarbeider en saboteerde de Duitse vaargeulen. Hij overleed in 2006 op 88 jarige leeftijd. Deze persoonlijke verhalen van mensen die bereid waren om te sterven voor anderen die zij niet kenden, maar die zij wilden beschermen tegen een onbeschrijfelijk kwaad, werd in Amerika uitgebracht onder de titel ‘The Reckoning’. De documentaire won diverse internationale prijzen.
Het sport drama “Seven Days In Utopia” werd geregisseerd door Matt Russell. De hoofdrollen werden gespeeld door Robert Duvall (meer dan 100 films), Lucas Black (o.a.: ‘The Fast and the Furious: Tokyo Drift’) en Melissa Leo (‘The Fighter’ en ‘Frozen River’). Deze inspirerende film is gebaseerd op het ‘bestselling’ boek ‘Golf’s Sacred Journey’, geschreven door de Amerikaanse psycholoog dr. David Cook Lamar. Luke Chisholm (Lucas Black) is een getalenteerde jonge golfer uit Texas. Hij wil niets liever dan het professionele golfcircuit bereiken. Al vanaf zijn jeugd wordt hij enorm gepushed door zijn dominante vader die hem leerde: ‘Als je faalt met golf, is je leven mislukt’. Zijn debuut optreden in een grote golfwedstrijd draait op een enorme flop uit. In heel Amerika was op de nationale golfzender te zien hoe hij zijn stok uit frustratie kapot sloeg en in het water smeet. Dit vanwege een stevige ruzie met zijn vader, tevens caddy en trainer. Deze publieke vernedering brengt hem ertoe de golfwereld tijdig vaarwel te zeggen. Hij gaat in zijn auto op reis. Omdat hij een koe probeert te ontwijken, rijdt hij dwars door het hek van de ranch van de excentrieke farmer Johnny Crawford (Robert Duval). Er zit voor hem niets anders op dan zeven dagen te wachten in het gehucht Utopia (373 inwoners) tot zijn auto weer gerepareerd is. Hij is deze dagen de gast van Crawford en deze intrigerende boer blijkt vroeger een professioneel golfer te zijn geweest, die aan grote toernooien heeft meegedaan. Johnny leert hem hoe hij meer grip kan krijgen op zijn spel en vooral op zichzelf. De knappe Sarah (Melissa Leo) leert hem dat het leven meer is dan een balletje in een put slaan. Met deze lessen op zak, krijgt Luke een ‘wildcart’ en kan hij meedoen aan de prestigieuze ‘Texas Open’ kampioenschappen. Daar moet hij het via de play-offs opnemen tegen topspeler KJ Choi. Langzaam wordt een climax opgebouwd en op het moment dat hij een lange put moet maken, draait de camera langzaam weg en wordt verteld dat het uiteindelijk niet uitmaakt of Luke wel of niet gewonnen heeft. Als je echt wilt weten hoe het afloopt, moet je op www.didhemaketheputt.com. kijken. Een enigszins voorspelbare film, met een verrassend einde.
De Canadese schrijfster Janette Oke (geboren op 18 februari 1935) heeft meer dan 75 boeken op haar naam staan. Daarvan werden er ruim 23 miljoen exemplaren verkocht. Janette schrijft historische romans die vaak gebaseerd zijn op het leven van de vroege Noord-Amerikaanse kolonisten. Haar eerste roman (‘Love Comes Softly’) werd in 1979 uitgebracht. Deze werd vervolgens uitgebreid tot een serie van acht boeken, waarbij de levens van een familie op de prairie drie generaties lang werd gevolgd. De gelijknamige film – het eerste deel - werd geregisseerd door Michael Landon jr. (o.a.’The Shunning’ en ‘The Last Sineater’), de zoon van Michael Landon die Charles Ingalls speelde in ‘Het Kleine Huis Op De Prairie’. Het verhaal: Marty Claridge (prima gespeelde door Katherine Heigl, bekend als doctor Izzie uit de populaire serie ‘Grey’s Anatomy’) en haar man Aaron Claridge (Oliver Macready) hebben de sterke pioniersgeest van het oude ‘Wilde Westen’. Na een maanden durende huifkar tocht komen ze eindelijk aan op een prachtige en ruige plek in het nog amper bewoonde Westen. Hier willen ze hun leven gaan opbouwen. Al heel snel daarna overlijdt Aaron wanneer hij een ongeluk krijgt bij het vangen van een weggelopen paard. Marty stort volledig in. Wat moet ze zo alleen in de wildernis? Kort na de begrafenis krijgt ze een aanbod van de knappe weduwnaar Clark Davis ( Dale Midkiff ). Omdat de winter er aankomt en ze dan niet terug kan naar het Oosten, biedt hij haar in zijn huis een plek aan om te wonen. In het voorjaar zal hij haar dan helpen om terug te keren naar waar ze vandaan kwam. Clark vraagt alleen van haar om ‘moederlijke zorg’ voor zijn jonge dochter Missie (Skye McCole Bartusiak), die als een halve wilde jongen opgroeit. Noodgedwongen accepteert ze dit verstandshuwelijk. Ze blijven apart wonen in het huis. Het is echter heel moeilijk voor haar want Marty en Missie kunnen totaal niet met elkaar opschieten. Bovendien blijkt ze zwanger te zijn van haar overleden echtgenoot. Tijdens de lange winter leren ze elkaar beter kennen. Hoewel voorspelbaar, is dit toch een mooie emotionele en dramatische roman.
Signs | juli/augustus/september 2013
Recensies: Ben Scholten (BS)
dvdrecensies
podium DansClick 15 o n t d e k e n o n t m o e t s u cc e s v o l le choreografen met voorstell i n g e n, wa r m i n g - u p f i l m s e n e e n après dans De succesformule van DansClick gaat in het najaar van 2013 haar achtste seizoen in met een ijzersterke combinatie van makers: David Middendorp en choreografenduo Jérôme Meyer & Isabelle Chaffaud. David Middendorp werd vorig jaar op slag bekend toen zijn ongeëvenaarde combinatie van dans en animatie te zien was in het RTL-programma Beat the Best onder de naam Black Journey. “Beautiful, Artistic & Original. Black Journey gives me goosebumps!” (@Timorworld, jurylid Beat the Best). Het Haagse duo Meyer-Chaffaud combineert op zeer succesvolle en flitsende wijze dans, nieuwe technologie en acrobatiek. Voor het eerst in de geschiedenis van DansClick presenteren zij een wereldpremière: Le jeune homme et la mort, een theatrale solo naar het gelijknamige ballet van Roland Petit uit 1946. Bij DansClick zijn de choreografen aanwezig en ze stellen zich in een video-portret aan u voor. Tijdens de Après dans na afloop kunt u op het podium onder het genot van een drankje persoonlijk met de makers en dansers napraten over de voorstelling. Laat u verrassen door deze spannende combinatie van dansmakers uit de stal van Korzo producties. “Het programma is overtuigend, door de choreografische kwaliteit, de verschillende perspectieven die het op de eigentijdse dans biedt en niet in de laatse plaats door de fenomenale dansers.” (Theaterkrant.nl over DansClick 14) “Met zulke aansprekende dansstukken moet de klik met publiek wel tot stand komen.” (Trouw over DansClick 7) Three Rooms David Middendorp | Korzo producties Het werk van choreograaf David Middendorp valt altijd op door de ingenieuze mix van dans en techniek. Voor Three Rooms keert hij echter weer terug naar de dans. We volgen twee mensen in verschillende ruimtes. Conflicten domineren, de wereld trekt en duwt. Gaan ze de strijd aan met de krachten om hen heen? David ontwikkelde voor Three Rooms zijn nieuwe choreografietechniek ‘Kandinsky’, waarin hij met live tekeningen input geeft aan de dansers. Hij tekent tijdens het choreograferen lijnen op een iPad in een bepaalde vorm, dynamiek en ritme. Deze lijnen manipuleerden tijdens het maakproces het dansmateriaal. Bekijk een filmpje over de creatietechniek ‘Kandinsky’ op: http://www.youtube.com/ watch?v=pGvVmi_3gPI “Zijn taal kenmerkt zich door een speelse lichtheid en visueel bedrog. Ook in Three Rooms speelt hij verstoppertje met de
ThreeRooms, David Middendorp & Korzo Producties, foto: Robert Benschop
(prachtige!) danser Miquel Fiol Duran, die links en rechts wordt verrast door handjes en beentjes uit de coulissen. Vooral zijn lichtvoetige interactie met opploppend licht en geluid is fraai.” de Volkskrant David Middendorp begon op zijn zestiende met dansen aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Al gauw voelde hij meer aantrekkingskracht tot de moderne dans en stapte hij over naar de Rotterdamse Dansacademie. Na een succesvolle carrière als danser bij o.a. Introdans, het Saarländische Staats Ballet en BalletTheater München creëerde Middendorp bij dit laatste gezelschap zijn eerste choreografieën Breadpiece (2002) en Dreamsketch (2003). In 2004 keerde hij terug naar Den Haag, en maakte hij onder de vleugels van Korzo producties verschillende voorstellingen die opvielen door de ingenieuze mix van dans en techniek. Zijn werk was te zien op festivals als Lowlands en Oerol en de wereldtentoonstelling 2010 in Shanghai. In september 2012 maakte hij Black Journey, een speciale versie van de voorstelling Blue Journey, voor het tv-programma ‘Beat the Best’. Sinds de uitzending is Black Journey een enorm succes en was het korte stuk tevens te zien op diverse festivals en tijdens concerten. Middendorp is DansClick choreograaf van het eerste uur en was met zijn werk al eerder te zien in DansClick 1 (2006) en DansClick 10 (2011). Le jeune homme et la mort Meyer-Chaffaud | Korzo producties & MC Dance wereldpremière: 18 oktober 2013 Na een aantal explosieve en multimediale voorstellingen keert het choreografenduo Meyer-Chaffaud terug naar de intimiteit van de kleine zaal. Le jeune homme et la mort vertelt het verhaal van een jonge man, die door zijn geliefde zelfmoord pleegt. Vergeet hij zijn sterfelijkheid door zijn diepe verlangen naar de liefde, het streven om iets te bereiken in zijn leven, zijn behoefte aan plezier? Terwijl Signs | juli/augustus/september 2013
33
podium Zwanen 2013 hij wacht op zijn geliefde, is zij als een schaduw aanwezig. Geïnspireerd op het gelijknamige ballet van Roland Petit uit 1946, brengt Meyer-Chaffaud zwarte komedie, dans en nieuwe technologie samen in deze theatrale solo. De Zwitser Jérôme Meyer en Française Isabelle Chaffaud delen een groot deel van hun succesvolle danscarrière bij onder andere de Batscheva Dance Company en het Nederlands Dans Theater. Met Den Haag en Korzo als thuisMeest indrukwekkende dansprestat i e s e n – p r o d u c t i e s b e k e n d 26 juni maakte de Dansjury de genomineerden bekend voor de Zwanen 2013, de Dansprijzen van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD). Genomineerd voor de Zwaan ‘meest indrukwekkende dansproductie’ zijn Midnight Rising van Club Guy & Roni; Domestica van Dansgroep Amsterdam en WArd/waRD; Overture van Het Nationale Ballet en 4 Seasons van Samir Calixto/Korzo Producties. Voor de Zwaan ‘meest indrukwekkende dansprestatie’ komen Dunja Jojic, Medhi Walerski en Francesco Curci in aanmerking. De Zwanen worden zondag 6 oktober uitgereikt tijdens de Nederlandse Dansdagen te Maastricht. De jury over de meest indrukwekkende dansproducties: • Midnight Rising van Club Guy & Roni (choreografie: Guy Weisman en Roni Haver) “Een explosieve en dynamische voorstelling waarin muziek en dans naadloos in elkaar overvloeien en elkaar versterken. De voorstelling raakt aan een serieus thema, maar door de nodige humor en relativering blijft het licht. Midnight Rising geeft je het verlangen op te stijgen en footloose te genieten van deze bruisende maar melancholische wereld van Club Guy & Roni.” • Domestica van Dansgroep Amsterdam en Ward/waRD (choreografie: Ann van den Broek en Krisztina de Châtel) “Domestica is het bijzondere resultaat van een samensmelting van twee generaties choreografen met ieder een uitgesproken handschrift. Hoewel de verschillen tussen beide dansmakers duidelijk zichtbaar zijn, vormt deze voorstelling een oersterke eenheid. Van den Broek, de Châtel en ook de dansers complementeren elkaar en dat tilt Domestica naar een hoog niveau.” • Overture van Het Nationale Ballet (choreografie: David Dawson) “Overture van Dawson is architectonisch en zeer muzikaal. Lyrisch, hypnotiserend, maar met een stevig fundament. Alle dansers zijn prachtig en precies. Je krijgt niet de tijd om na te denken over wat je ziet of het waarom ervan. Je wordt op een ander gevoelsniveau aangesproken zoals in een prettige droom.” • 4 Seasons van Samir Calixto/Korzo Producties (choreografie: Samir Calixto) “Een duet op De Vier Jaargetijden van Vivaldi. Een gewaagde keuze, maar zeer geslaagd. De danstechniek en expressieve lichaamstaal zijn hier helemaal in balans. Hierdoor ontstaat een eigenzinnige en afwisselende dansstijl. In zijn compositie van 4 Seasons blijft Calixto je continue verrassen. De emoties van de twee dansers doorlopen ook alle seizoenen zoals in een relatie.”
34
Signs | juli/augustus/september 2013
basis gaven zij hun visitekaartje af in 2002 met het duet Corps à Corps. Sindsdien maakten zij bij Korzo verschillende werken waaronder Kamerdans, Compass for Fools, Diable au corps, Master of Puppets en Imagine. De multimediale voorstelling Trans-Fields was te zien in DansClick 9 (2010). Tevens maakten ze werk in opdracht van Introdans, Dance Works Rotterdam en Scapino Ballet. Het duo won verschillende choreografie- en dansprijzen in Frankrijk, Israël en Nederland. De jury over de meest indrukwekkende dansprestaties: • Dunja Jojic voor haar rol in Midnight Rising (choreografie: Guy Weisman en Roni Haver, gezelschap: Club Guy & Roni) “De kwaliteit van haar dans ligt in het combineren van tegenstellingen; elegantie versus rauwe kracht, verleiding versus ingetogen sereniteit. Al haar bewegingen zijn perfect gearticuleerd en lijken gemak en speelsheid in zich te herbergen. In Midnight Rising komen deze kwaliteiten optimaal over het voetlicht.” • Medhi Walerski voor zijn rol in Programma V : “School of Thought”, (choreografie: Paul Lightfoot en Sol León, gezelschap: Nederlands Dans Theater I) “Walerski toont zich een gerijpte danser die met elke beweging, elk gebaar en elke blik overtuigt. Met zijn ingetogen doch krachtige performance creëert hij, in dans en in rust, een continue lijn in de choreografie. Een ijzersterke bewegingskunstenaar en een imposante toneelpersoonlijkheid waar je als kijker niet omheen kan en wil.” • Francesco Curci voor zijn rol in How Long is Now (choreografie: Conny Janssen, gezelschap: Conny Janssen Danst!) “Curci is een veelzijdige danser, die in How Long is Now zowel levenslust als melancholie voelbaar maakt. Solistisch vult deze man de ruimte, in partnerwerk is hij zuiver en alert. Hier staat een danser die je kan meevoeren, en je meteen de voorstelling inzuigt.“ De Nederlandse Dansdagen Festival de Nederlandse Dansdagen beleeft dit jaar haar 16de editie. Op 4, 5 en 6 oktober presenteert het festival in Maastricht de meest belangrijke ontwikkelingen in de Nederlandse dans met spraakmakende, onvergetelijke en opmerkelijke dansvoorstellingen van Nederlandse bodem. Op zondag 6 oktober vindt de uitreiking van de Zwanen 2013 plaats.
muziek En actie!
In het bijbelboek Handelingen worden de eerste christenen ‘volgelingen van de weg’ genoemd. Ook vandaag de dag is het nog steeds overduidelijk dat het volgen van Christus geen binnenkamertjeswerk is, maar een uiterst praktische invulling kent. We worden daar volledig voor toegerust door middel van het unieke voorbeeld van Jezus zelf, het karakter van God en de vele gaven, talenten en cadeautjes die we van Hem ontvangen. Wat doen we daarmee? Handelingen 29? Deze grondgedachte vormt de basis voor de drie nieuwe producties die deze zomer door Continentals.nl worden gelanceerd. Up To You is daarbij de titel van het Continentalsprogramma geworden. God geeft Zijn liefde, genade, ontferming en zegen aan iedereen die in Hem wil geloven. Het is aan jou (“Up To You”) of je dit aanpakt en ermee aan de slag gaat. ‘Acts 29’ behandelt in het Young Continentalsprogramma hoofdstuk 29 van het boek Handelingen. Stop met zoeken: dit hoofdstuk moet nog worden geschreven, en daarvoor worden wij opgeroepen. We worden aangespoord handelingen te verrichten die ertoe doen in het leven van onszelf en dat van anderen. Ook in ‘Doen’, het programma van de Continental Kids, blijkt dat we niet moeten blijven zitten of stilstaan. Wanneer we hierin vastlopen, teleurgesteld raken of niet weten hoe we ons het best dienstbaar kunnen maken, mogen we omhoog kijken: Up To You. Van de drie programma’s waarmee de verschillende groepen na hun trainingsweek gaan touren verschijnen er uiteraard nieuwe CD’s met enorm veel nieuw repertoire. De hedendaagse stijlen en ijzersterke vocalen ondersteunen een indrukwekkende boodschap die je aan het werk gaat zetten. Of op zijn minst aan het denken… U p To Yo u – Co n t i n e n ta l s De rocksong ‘Up To You’ legt direct uit waar het in dit thema over gaat. ‘We Are’ bezingt ingetogener dat we geroepen zijn om ons licht te laten schijnen en zichtbaar te zijn. ‘Identity’ beschrijft wat het voor je identiteit en persoonlijkheid kan betekenen om God te kennen; in ‘Surrender’ gaat het om de offers die we met plezier brengen. Met ‘Stepping Out’ gaan
we op weg, toegerust met alle goede gaven die we daarbij nodig hebben. Rock, ballads en pop wisselen elkaar ook nog eens heerlijk af. Ac t s 2 9 – Y o u n g C o n t i n e n t a l s We schrijven door aan de geschiedenis van God en onszelf. Waar zouden we zijn zonder Hem (‘Me Without You’)? Wie bewust Jezus volgt (‘Make a Move’) gaat daarmee opvallen (‘Show Jesus’). Dat wordt niet altijd door de groep gewaardeerd of begrepen (‘Outcast’), maar je valt op als je ‘echt’ bent en blijft (‘What If We Were Real’). Pop, Rock, Dance en Hiphop worden door de tieners overtuigend ingezet om deze gedachten kracht bij te zetten. D o e n ! – Co n t i n e n ta l K i d s Wat kunnen we heel praktisch doen? Zorgen voor degene die het minder heeft (‘Doen!’); samenwerken (‘Samen’); Jezus’ liefde beantwoorden (‘Petrus’) zijn een paar tips die de Kids je geven. Verder komen aan bod: positief zijn (‘Het leven is een feestje’), God ongezien vertrouwen (‘Twijfel niet’) en God eren (‘Kids Praise’). Een heldere CD met leuke, ontroerende en overtuigende songs. De groepen bezoeken deze zomer met de genoemde programma’s landen als Duitsland, Denemarken, Noorwegen, Zweden, Polen, Tsjechië en Oostenrijk. Zie www.continentals.nl voor de concertgegevens of neem contact op als je zelf een concert wilt organiseren!
Signs | juli/augustus/september 2013
Tekst: Rob de Jong, directeur Stichting Continentals.nl
De weg op met drie gloednieuwe producties
35
diversen CODA Paper Art 2013 B e e l d e n d e k u n s t e n s i e r a d e n va n en op papier Papier is een fantastisch materiaal dat kunstenaars en ontwerpers al eeuwenlang inspireert tot het creëren van kunstwerken. De verschillende structuren, de uiteenlopende eigenschappen en het groot aantal mogelijkheden; niet alleen als beelddrager en als middel om de toeschouwer een kijkje te geven in de wereld van de kunstenaar, maar ook als materiaal is papier bijzonder veelzijdig en interessant. In opvolging van de succesvolle Holland Papier Biënnale, die CODA Museum voorheen organiseerde met Museum Rijswijk, presenteert CODA Museum dit jaar het werk van maar liefst 21 beeldend kunstenaars en 17 sieraadontwerpers uit binnen- en buitenland. De maagdelijkheid van een wit vel of juist de schoonheid van gekleurd papier inspireert kunstenaars al decennia tot de creatie van indrukwekkende kunstwerken. De kunstenaars die onderdeel uitmaken van CODA Paper Art zijn niet alleen papierkunstenaars in strikte of absolute zin. Kunstenaars en ontwerpers bewegen tenslotte meer dan ooit tussen verschillende materialen en technieken. Daarom zijn ook beeldend kunstenaars en sieraadontwerpers die incidenteel of eenmalig met papier werken opgenomen in de tentoonstelling. Het getoonde werk kan over voornamelijk esthetische kwaliteiten beschikken, het resultaat zijn van materiaalonderzoek of bestaan uit een collectie meubilair of gebruiksvoorwerpen. Verrassend, vernieuwend, prikkelend, fascinerend en van hoog niveau zijn echter zonder uitzondering de criteria waarmee CODA Paper Art samengesteld is. Hedendaagse beeldend kunstenaars werken graag met thema’s uit religies, mythologie en persoonlijke ervaringen en vermengen die thema’s tot nieuwe, persoonlijke kunstwerken. Zo werkt Peter Callesen (Denemarken, 1967) regelmatig met een religieus of mythologisch thema dat
eveneens verwijst naar jeugdherinneringen. Hoewel hij ook werkt met ijs en licht, geniet papier de voorkeur omdat het, volgens de kunstenaar, beschikt over een kwetsbaarheid die het romantische en het tragische van zijn werk onderstrepen. Traditionele technieken en tradities leiden regelmatig tot moderne, conceptuele werken die verwijzen naar het land van herkomst van de kunstenaar, de natuur of de actualiteiten. De Vietnamese Maureen Ngoc ontwierp een collectie conceptuele sieraden op basis van driedimensionale patronen en traditionele origamitechnieken. Deze sieraden zijn niet alleen versiering maar bieden ook bescherming en zijn zo een pantser voor het lichaam. Het gebruik van bestaande beelden uit tijdschriften en kranten resulteert bij Dieuwke Spaans (Nederland, 1973) in verrassende, filmische composities die de toeschouwer anders laten kijken naar bekende beelden. Een aantal kunstenaars laat zich, op zeer uiteenlopende wijzen, inspireren door het hergebruik van papier en karton. Terwijl de een papierafval op straat fotografeert en die grote beelden vertaalt naar kleine objecten en sieraden, verzamelen anderen hetzelfde papier- en kartonafval om te verwerken tot kunstenaarsboeken, gebruiksvoorwerpen, meubilair, sieraden en kledingstukken. Zo maakt Movana Chen (China, 1975) ‘kledingsculpturen’ van papierdraden, die ontstaan zijn nadat ze oude tijdschriften door een shredder gehaald heeft. Ze noemt deze draagbare, papieren kunststukken body containers. Shari Pierce (Verenigde Staten, 1973) laat zich vooral inspireren door objecten en papierafval dat zij op straat tegenkomt. Ze fotografeert het materiaal in de context waarin ze het aantreft om het vervolgens mee te nemen en te verwerken in haar sieraden. Deze sieraden zijn in vergelijking tot de fotobeelden fragiel of juist monumentaal. Pierce combineert de op straat gevonden materialen met edelmetalen. Hierdoor krijgt het sieraad een nieuwe vorm en betekenis.
My Ngoc Inner Self, Fashion Jewellery_Maureen Ngoc
Het hergebruik van papier en karton gaat regelmatig gepaard met de ontwikkeling van nieuwe technieken. Een uniek voorbeeld is KrantHout van ontwerplabel Vij5 en Mieke Meijer. KrantHout is een materiaal dat krantenpapier weer hout laat worden. De basis is restmateriaal van het Eindhovens Dagblad dat via diverse processen verwerkt wordt tot een hard, houtachtig materiaal dat veel overeenkomsten heeft met massief hout en ook als zodanig gebruikt en bewerkt kan worden. Resultaten zijn meubelcollecties en het interieur van een Peugeot. Lees het volledige persbericht en exposerende kunstenaars: www.coda-apeldoorn.nl/PaperArt CODA Paper Art 2013 | Beeldende kunst en sieraden van en op papier | 06.07 t/m 27.10.2013 | CODA Museum | www.coda-apeldoorn.nl/PaperArt
36
Signs | juli/augustus/september 2013
ntr / Letteren Glorieklokken / Dichter aan huis D e b u n d e l G LORIEKLOKKEN g a a t na 25 jaar opnieuw uitkomen, 50 jaar na het overlijden van de auteur Zr.M.A.Alt
dichter aan huis L i t e r a i r e f e s t i va l s i n d e h u i s k a mer Vernieuwd festival Dichter aan huis: feest van het geschreven en gesproken woord Ondanks de bezuinigingen in de cultuurnota heeft Dichter aan huis toch kans gezien het festival in ieder geval voor dit jaar weer in Den Haag op de kaart te zetten. Het festival is drastisch vernieuwd. Alle facetten van het geschreven en gesproken woord worden gepresenteerd op het festival Dichter aan huis dat plaatsvindt op 5 en 6 oktober 2013 in 50 Haagse woonkamers. Bij de voorgaande festivals werd in de oneven jaren poëzie en in de even jaren proza gepresenteerd. Vanaf dit jaar worden beide festivals samengevoegd en biedt het programma ruimte aan poëzie in al zijn facetten, van hermetische poëzie tot light verse, en proza in alle disciplines zoals fictie, non-fictie, reisverhalen, geschiedenis etc. Daarnaast vormen columnisten over uiteenlopende onderwerpen zoals wetenschap, politiek, religie, filosofie, mens en maatschappij etc. een belangrijk onderdeel van het festival. Ook programmering van theaterperformers in de intieme omgeving van de huiskamer wordt niet geschuwd.
De bundel Glorieklokken (550 liederen voor gemeentezang en koren) is opnieuw uitgekomen. Dit heeft ook te maken met het 50ste sterfjaar (1962). De laatste jaren blijkt er opeens een opleving te zijn van dit liedgoed, dat naast Pinkstergemeenten toch ook uitgebreid door koren van gereformeerde en hervormde huize gebruikt wordt. De muziekbundel (4stemming) is uitgebreid met een katern over het leven van zr.Alt, waarom zij zo actief was met deze liederen, want deze bundel is ook een cultuur-historisch document. De betekenis van deze liederenschat is nog steeds groot. De teksten voor samenzang staan op een website, die een gemeente gratis kan uploaden zolang men een overeenkomst heeft met de CCLI.nl. Het hele boek is grondig gecheckt en bijgewerkt. Het project werd gecoördineerd door Leen La Rivière (Continental Sound). Van ieder lied is losse bladmuziek legaal verkrijgbaar zijn via GMC, Dordrecht; uitgave en distributie: Continental Sound, Rotterdam en Asaph, Arnhem. Op het waarom, zegt Leen La Rivière: Wij hebben ook een taak, om datgene wat in het verleden voor duizenden mensen tot zegen was, te bewaren. Nu komt deze schat aan liederen weer geheel in de openbaarheid. ISBN 978-90-76959-40-5 Verkoopsprijs 34,90, 800 pagina’s
Het programma biedt letterlijk een avontuurlijke ontdekkingsreis door de wereld van het geschreven en gesproken woord. Hét feest van de Nederlandse letteren waar iedere bezoeker volledig aan zijn trekken komt. Een kleine greep uit het gevarieerde programma: Jessica Durlacher, Charlotte Mutsaers, Menno Wigman, Wim Daniels, Petra Stienen, René Diekstra, Max Pam, Herman Pleij, Wim de Bie, Paul van Vliet. Zie voor de overige deelnemers het programma op de website. Bij Dichter aan huis fungeert niet het theater maar de woonkamer als festivalpodium. In de intieme setting van de huiskamer komen de ‘performers’ aanraakbaar dichtbij en er is alle gelegenheid voor een persoonlijke kennismaking. Door deze intieme formule is het aantal plaatsen beperkt. Inlichtingen: Ferry Simonis (06 45656917) Marlies Bender (06 24114339) Site: www.dichteraanhuis.nl E-mail:
[email protected]
Signs | juli/augustus/september 2013
37
cnv Meeùs en CZ e e n va k a n t i e zo n d e r zo rg e n De vakantie staat weer voor de deur. Alleen dat gevoel is al heerlijk. Lekker de zon opzoeken, een reis maken, leuke dingen doen met het gezin of vrienden. Als u op vakantie gaat, denkt u liever niet aan tegenvallers, zoals ziekte of een ongeval. Toch is het goed hier vooraf wel rekening mee te houden. Hebt u al gedacht aan een reisverzekering? En hoe zit het met vaccinaties? Tref uw voorbereidingen. U gaat dan zorgeloos op vakantie! CZ en Meeùs geven u enkele tips: Reisverzekering voor medische kosten Wordt u in het buitenland ziek of krijgt u een ongeval, dan wilt u graag dat alles goed geregeld is. Uw zorgverzekering vergoedt niet alle kosten die u in het buitenland maakt. Zeker niet wanneer u alleen een basisverzekering hebt. Zorg daarom voor een goede reisverzekering met medische dekking. Bij de Meeùs doorlopende reisverzekering zijn SOS & medische kosten en werelddekking standaard verzekerd. De voordelen op een rij: • Kies de dekking die past bij uw vakantie • Uit te breiden met voordelige annuleringsverzekering • Hulplijn dag en nacht bereikbaar • Makkelijk en snel op www.cnv.meeus.com/reis uw premie berekenen en uw reisverzekering afsluiten.
38
Signs | juli/augustus/september 2013
Vaccinaties nodig? Als u op reis gaat naar een land waar u bepaalde ziektes kunt oplopen, is het verstandig van tevoren maatregelen te nemen om uzelf te beschermen. Heeft u vragen over vaccinaties? Mail uw vraag naar de vaccinatie-arts en u krijgt binnen twee werkdagen antwoord. Wel zo handig! U kunt zich bovendien thuis laten vaccineren op het moment dat het u uitkomt. Klanten van CZ betalen geen consultkosten à €19,90. Ziek op vakantie? De CZ Helpline, telefoonnummer +31 13 468 04 02, is 24 uur per dag bereikbaar voor al uw vragen. Deskundige medewerkers geven u advies en zoeken, als het nodig is, voor u een arts of ziekenhuis in de buurt. Wordt u opgenomen in het ziekenhuis? Dan regelt de CZ Helpline een garantieverklaring, zodat u de opnamekosten niet zelf hoeft voor te schieten. Direct hulp nodig? De gratis CZ Reishulp-app is eigenlijk onmisbaar in uw ‘bagage’. Met deze app kunt u in noodgevallen direct contact opnemen met de lokale hulpdiensten of de alarmcentrale van uw verzekeraar. U heeft deze gegevens bij de hand, zoals alarmnummers, uw polisgegevens (CZ Zorgpas) en gegevens om uw bankpas te blokkeren. De app werkt ook zonder internetverbinding! Kijk voor meer informatie op www.cnv.meeus.com/reis of bel Meeùs: 0900 350 3500.
agenda Hitlijst, Concert en BK hitlijst juni 1 OPWEKKING VOL. 37 DIVERSE ARTIESTEN 2 OPWEKKING JONGEREN 16 DIVERSE ARTIESTEN 3 QUE MAS TRINITY 4 GOD’S GREAT DANCE FLOOR: STEP 01 MARTIN SMITH 5 LIGHT LZ7 6 OPWEKKING VOL. 36 DIVERSE ARTIESTEN 7 GOD IS INSALVATION 8 LIVE IN GOUDA SELA 9 I HAVE A DREAM (FEELS LIKE HOME) THE CITY HARMONIC 10 HOW MERCY LOOKS FROM HERE AMY GRANT 11 GLORY MICHAEL W. SMITH 12 SING LIKE NEVER BEFORE MATT REDMAN 13 TOEGEWIJD HANNE DE VRIES 14 REVEALING JESUS DARLENE ZSCHECH 15 YOUR GREAT NAME PAUL WILBUR 16 BURNING LIGHTS CHRIS TOMLIN 17 THE ACOUSTIC SESSIONS VOL. 1 CASTING CROWNS 18 ZION HILLSONG UNITED 19 WORSHIP DUETS GRAHAM KENDRICK 20 LICHT, KOM TEVOORSCHIJN PSALMEN VOOR NU
co n c e r ta g e n d a
Meer informatie over deze concerten en groepen en nog veel meer kunt u vinden op de site www.gospelconcerten.nl
Remco Hakkert & band (Worship & Witness) 21-07 Ouddorp 19-08 Voorthuizen 25-09 Rotterdam 20-10 Nieuwleusen 17-11 Bakkeveen Info: www.remcohakkert.nl Gerald Troost 27-07 Ambt Delden 28-08 Dokkum Info: www.geraldtroost.nl Rebecca Steenbergen 03-08 Zelhem 07-09 Emmeloord Info: www.rebeccamusic.nl Jan Willem van Delft Trio 11-08 Amsterdam Info: www.jwaymusic.nl
Flavor Festival Met o.a.: InSalvation, Humming People, Rachel Louise, HB, Rogier Pelgrim, Draw The Parade, Sea + Air, Lieve Bertha, Aliens Ate My Setlist 16-08 tm 18-08 Liempde Info: www.flavorfestival.nl Guy Penrod 16-08 Aalsmeerderbrug 17-08 Zelhem (Week of Worship) Info: www.events4christ.nl Forever Worship (presentatie nieuwe cd ‘God van Trouw’) 14-09 Hilversum www.foreverworship.nl/presentatieconcert Oslo Gospel Choir 04-10 Drachten 05-10 Zwijndrecht Info: www.gospelnu.nl Michael Card 12-10 Gouda Info: www.gouwegospel.nl Matt Redman & Martin Smith 19-10 Aalsmeerderbrug Info: www.events4christ.nl Jeremy Camp 14-11 Amersfoort Info: www.events4christ.nl Leeland & InSalvation 17-11 Rotterdam Info: www.events4christ.nl Rob Favier 21-07 Rotterdam 25-08 Krabbendijke 25-08 ‘s Gravendeel 08-09 Ureterp 14-09 Leek 15-09 Nieuw-Vossemeer 15-09 Halsteren 22-09 Zwijndrecht 22-09 Woudrichem 29-09 Vreeland 06-10 Oss 13-10 Hansweert 27-10 Nieuw-Vennep 29-10 Hardinxveld-Giessendam www.robfavier.nl
beeldende kunsten agenda Sjoel Elburg – www.sjoelelburg.nl ‘Volgend jaar in Jeruzalem” Marc de Klijn en Henny van Hartingsveldt. aquarellen en keramische objecten. t/m 22 sept.
Hermitage Amsterdam www.hermitageamsterdam.nl Peter de Grote 2013 staat in het teken van de bijzondere relatie tussen Rusland, Nederland en Amsterdam. Sinds de Gouden Eeuw zijn de twee landen belangrijke handelspartners. Bovendien inspireerde de grachtengordel van Amsterdam tsaar Peter de Grote tot de aanleg van St.-Petersburg. tot 13 sept. Van Gogh Museum, Amsterdam www.vangoghmuseum.nl Het museum is weer open. Jubileumtentoonstelling Van Gogh aan het werk. Tot 12 jan. 2014 Rijksmuseum Amsterdam www.rijksmuseum.nl Na 10 jaar restauratie weer open! Het gebouw is teruggebracht naar het ontwerp van Cuypers met daarbij de aanpassing van deze tijd. Stedelijk museum Amsterdam www.stedelijk.nl Aernout Mik ‘Communitas’ Videoinstallaties actuele thema’s. Tot 25 aug. ART ZUID 2013– 3e Internationale Sculptuurroute van Amsterdam Lokatie: 50 beelden op de lanen van Berlage, de Zuidas en de Churchilllaan. Curator van deze editie Henk van Os. Ook is er een werk van de Chinese kunstenaar en activist Ai Weiwei te zien. (zie artikel over hem in deze Signs) t/m 22 sept. De Fundatie – Zwolle www.museumdefundatie.nl Vanaf 1 juni is het museum weer geopend na een renovatie waarbij op het dak een ‘oog’ is geplaatst, waarin extra expositieruimte is gecreëerd. Mooi uitzicht over de stad. Exposities: Pieter Henket , glamourfotograaf ‘The way I see it’. t/m 17 nov. Kunst en leven in de republiek van Weimar ‘Dans op de vulkaan’ t/m 15 sept. Jeroen Krabbé, ‘Dum Vivimus Vivamus’ eigen kindertekeningen als uitgangspunt voor een serie schilderijen. Hij combineerde de ongebreidelde fantasie van toen met de volwassen visie van nu en ontdekte hoe dat kleine jongetje nog altijd meekijkt met de inmiddels gerenommeerde schilder. t/m/17 nov. Rijksmuseum Twente www.rijksmuseumtwenthe.nl Bart Hess. A Hunt for High Tech Zijn werk bevindt zich op het snijvlak van vormgeving, mode en beeldende kunst. De natuur met haar structuren, texturen, innerlijke logica en esthetiek is een belangrijke inspiratiebron. t/m 29 sept. Het Groninger Museum www.groningermuseum.nl ‘Vrouwen van de Revolutie’. Avant-garde Rusland in 1917. tot 18 aug. Signs | juli/augustus/september 2013
39
boeken Recensies knappe koppen tim huisman, ad maas Uitgeverij: WBOOKS ISBN: 978 90 663 0118 4
Dit is weer eens zo’n ontzettend aardig boekje, dat er mooi uit ziet, goed te lezen is en eens helemaal zich concentreert op een vrijwel onbekend terrein: de geschiedenis van de wetenschap in Nederland. Of je moet een super nerd zijn en er een vakstudie van gemaakt hebben. Uit het boekje blijkt dat ons land de afgelopen 400 jaar een paar wereldberoemde wetenschappers heeft gekend. Het is allemaal te zien in Museum Boerhaave te Leiden (en dat is ons rijksmuseum voor de geschiedenis van de natuurwetenschappen en geneeskunde). Een paar bekende namen uit een lange reeks: Simon Stevin, Antoni van Leeuwenhoek, Christiaan Huygens, Jan Swammerdam, Herman Boerhaave, Heike Kamerlingh Onnes, Snellius, Descartes, Fahrenheit, Ehrenfest… En wie wist dat de beroemde Einstein regelmatig in Leiden was? Het boek geeft op een onderhoudende manier allerlei feitjes en wetenswaardigheden. Zeer interessant ook om met wat oudere kinderen eens te lezen en het museum te gaan bekijken.
d i e r ba r e b e e l d e n va n miep maarse Uitgeverij: Waanders & de kunst ISBN: 978 94 91196 37 9
Ter gelegenheid van haar tentoonstelling in museum Jan van der Togt in Amstelveen kwam dit prachtige boek uit. Miep Maarse laat zich inspireren door nijlpaarden, olifanten en beren. Dat worden boeinde beelden en beeld composities, vaak met een knipoog, want beelden krijgen hier en daar grappige menselijke trekjes. Naast allerlei beeldjes in diverse formaten maakt ze ook penningen. De meeste beelden zijn steen of brons, een enkele keer van polyester. Ook zijn er een aantal beelden gemaakt van keramiek (b.v. een schattig klein theater). Ze heeft al en lange lijst
40
Signs | juli/augustus/september 2013
tentoonstelllingen achter de rug. Dit boek is dan ook een terechte bekroning als overzicht van haar indrukwekkende oeuvre. Veel dieren hebben een blije en dankbare uitstraling. Een prachtig boek, die ons laat zien, dat Miep Maarse volledig haar eigen weg gaat te midden van trends en opinies van de elite. Je geniet van alle foto’s. Terecht komt dit boek uit als een ode aan een vakvrouw.
Geloof in de publieke ruimte Leen la rivière Uitgeverij: Continental Sound ISBN: 978 90 76959 38 2
Het nieuwste boek van de hand van Leen La Rivière. Het is deel 6 in de serie Bijbelse principes. In dit boek wordt stevig van leer getrokken tegen het fanatieke secularisme, wat zo onverdraagzaam is geworden, dat alles wat geloof betreft uit het publieke domein verbannen dient te worden. Maar kloppen hun argumenten wel. In 18 hoofdstukken worden stuk voor stuk hun argumenten geanalyseerd en tegen de feitelijke waarheden gehouden. Resultaat: er blijft niets van over. Een heel belangrijk boek om je als gelovige te kunnen verdedigen. De publieke ruimte vraagt om reflectie op wat nodig en geboden is. Geloof kan immers zeer inspirerend zijn om te werken aan een goede samenlevig. Ik onderschrijf ten volle Leen’s slotopmerking: ‘Geloof is geen bedreiging voor de publieke ruimte, maar juist een pijler van een gezonde en werkende publieke ruimte.’ Van harte aanbevolen! Prof. Jan Peter Balkenende Dit waardevolle boek heb ik met veel plezier en instemming gelezen. Het is eigentijds geschreven, met een nuchtere pen. Het legt opiniërende vluggertjes naast de feiten. Feiten over intolerantie van godsdiensten bijvoorbeeld. Ab Klink Dit boek is een aanklacht tegen het seculiere fundamentalisme met diens karikaturen over de rol van religie in de publieke ruimte. Het laat met voorbeelden uit zowel het verleden als het heden overtuigend en concreet zien hoe het christelijk geloof de samenleving kan inspireren om publieke belangen te dienen. Dit boek is zeer actueel. Prof. A.L. (Lans) Bovenberg Wij moeten erkennen dat er geen publieke ruimte bestaat zónder de inbreng van bepaalde geloofs-
overtuigingen. De beginselen die wij als samenleving delen en waarop wij de omgangsregels in onze publieke ruimte wensen te baseren, zijn niet los te koppelen van bepaalde geloofsaannames. Evert Jan Ouweneel, cultuurfilosoof
de sint-eusebiuskerk te arnhem elizabeth den hartog en ronald glaudemans Uitgeverij: WBOOKS ISBN: 978 90 663 0018 7
Wie geïnteresseerd is in bouwsculpturen en bouwgeschiedenis kan zijn of haar hart ophalen in het boek dat geschreven is over de geschiedenis van de Sint-Eusebiuskerk te Arnhem. Deze kerk is één van de oudste kerken van Nederland. De oudste vermelding van de kerk is te vinden in een goederenregister dat in 1222 door abt Caesarius van Heisterbach van de bezittingen van de SintSalvatorabdij van Prüm (D.) is opgemaakt. In dit register is een afschrift opgenomen van een aanzienlijk ouder goederenregister van het grootgrondbezit van de abdij van Prüm uit het jaar 893. De kerk heeft een rijke historie en is een monument van verleden, heden en toekomst. Na WOII moesten onderdelen van de kerk herbouwd worden en kregen naast het verleden moderne sculpturen een plaatsje. Daarmee heeft de kerk zich een bijzondere plaats verworven in de relatie kerk en cultuur. Op deze wijze wordt uitdrukking gegeven aan de visie dat de kerk van alle tijden is en als zodanig herkenbaar moet zijn voor mensen die er hun geloof belijden. Wat is er allemaal te zien? Een zeer beperkte opsomming van het verleden, heden en toekomst; Kraagstenen, Knolgezichten, Zestiendeeeuwse lateien, Koortriforium, Fratskoppen, Waterspuwers, Romaanse console, Trachietpijlers, Naargeestige hoofdjes, Regenpijpspuwers, Bazuinblazende engelen, Neervallende duivel, Sluitstenen, Vrouwenkopjes, Pluto en Berend Bulldog, Stoffel de Schildpad en broer Konijn, Sneeuwwitje, Olivier B. Bommel, Goofy , Boris Boef, Mickey Mouse Het boek laat zich lezen als een prachtige overzichtstentoonstelling. Maar zoals altijd de sfeer kunt u proeven en beleven in de Sint-Eusebiuskerk zelf! Piet de Vries, theoloog
beeldendekunst Henriëtte Alexander beelden, digiprints en schilderijen met spirit In de buurt van Doorn ga ik op bezoek bij de kunstenaar Henriëtte Alexander en kom op die stralende voorjaarsdag ogen te kort. Overal staan de fruitbomen in volle bloei. “Het is dit jaar wel heel bijzonder. Nog nooit heb ik meegemaakt, dat de kers en de appelboom tegelijkertijd bloeien, wit en roze!” verwelkomt Henriëtte mij. “kom binnen, wil je koffie, dan drinken we die eerst in de tuin, voordat we naar mijn atelier gaan. Daar heb ik momenteel niet zoveel werk staan, want ik ben heel druk met tentoonstellingen in twee kerken in Bilthoven en Den Bilt. Men viert er jubilea ter gelegenheid van hun 60 en 90 jarig bestaan. Tijdens dat feest wilde men mijn werk hebben, dat vorig jaar in het kader van ‘Feest van de Geest’, het samenwerkingsproject tussen kunstenaars en kerken op de Utrechtse heuvelrug, geëxposeerd is. De negen banners (digiprint op voile) geven uitdrukking aan het Pinksterfeest. Veelzeggend is de titel: ‘Spirit- Ruach– Impuls– Vrucht, want Gods Geest raakt mensen aan. Ook de serie Creation, 8 grote schilderijen, komen er mooi uit. Na één van de kerkdiensten heb ik, iets verteld over de werken. Een toelichting op schrift geef ik altijd en dat hangt er dan naast, maar een mondelinge uitleg geeft de kans om voor de geïnteresseerde toehoorder wat dieper op de thematiek in te gaan. En het is natuurlijk fijn, als mensen enthousiast reageren”. “Rond Pinksteren staan er in Enkhuizen en Utrecht- Tuindorp nog tentoonstellingen op stapel. Ik ben er blij mee, dat steeds meer kerken interesse tonen om kunst in de kerk te laten zien en het ook te integreren in de liturgie van de diensten.” Dat is ons streven toch? Kunst terug in de kerk!”
We staan voor een wat ouder schilderij, waar de kunstenaar wit overheen heeft geschilderd. Zij wil daar opnieuw mee aan de slag. De al bestaande verfstructuur kan ze weer gebruiken voor een nieuwe opzet. “Ik hou van mooie structuren in mijn werk en niet van gladde schilderijen”,vertelt Henriëtte me. “Misschien komt dat, omdat ik vroeger veel met textiel heb gewerkt. De lerarenopleiding beeldende vorming; schilderen en textiel is daar natuurlijk debet aan geweest. In mijn werk kom je altijd gemengde technieken tegen. Laag over laag: altijd maar zoeken. Als het zo uitkomt ook soms met letters erin.” Als voorbeeld laat de kunstenaar mij even later in de woonkamer het schilderij ‘Exodus’ zien. “Een paar jaar geleden maakte ik met mijn echtgenoot een reis naar het Midden Oosten; beginnend in Cairo en eindigend in Jordanië. De tocht van 40 jaar van het volk Israël door de woestijn beleefde ik tijdens deze 14 daagse reis zeer intens. We beklommen de berg Horeb en bezochten de bronnen van Mara. Ik raapte vezels onder de palmbomen bij de bron op, nam die mee en weer thuis gekomen ben ik direct aan het werk gegaan om alle indrukken op het schilderij te verwerken. Ik smeet als het ware mijn emoties op het doek.”
Sc h i l d e r e n e n b e e l d e n m a k e n Na de koffie en het uitbundige gezang van de vink (die ik later op mijn voice- recorder terughoor) gaan we naar binnen. We beginnen in het schildersatelier. Tenslotte is Henriëtte schilder en “beeldenmaker”, vult ze aan. “In mijn werk wil ik iets inleggen, wat je in eerste instantie niet direct ziet en een inhoudelijke betekenis voor mij heeft. Vroeger aquarelleerde ik een mooi stilleven of een bijzonder boeket bloemen en dat kreeg dan een tweede leven. Maar nu schilder ik beeld, vormen waar een bepaalde gedachte achter zit. Daar kan ik dan zo van genieten als iemand in mijn werk iets positiefs ontdekt, wat ik er niet bewust in heb gelegd. Dat is die extra laag die dan door Gods Geest in het werk is toegevoegd, denk ik dan. Ik heb moeite met kunstenaars, in het bijzonder christenkunstenaars, die alleen maar de verdorvenheid van deze wereld, de moeilijkheden van dit bestaan laten zien zonder daarbij een straaltje hoop op een betere toekomst toe te voegen. Ik probeer in mijn werk altijd het positieve met uitzicht op het hogere – en betere - te realiseren.”
Signs | juli/augustus/september 2013
41
beeldendekunst vervolg Henriëtte Alexander G rot e ba n n e r s va n 2 x 4 mtr We wandelen naar een andere werkruimte van de kunstenaar en zitten even later voor het scherm van een professionele Apple, een forse printer en een muis, die Henriëtte vaardig weet te hanteren. “Momenteel boeit mij de computerkamer het meest. Toen ik net begon met het inzetten van de computer en cursussen volgde in de digitale werkplaats aan het Utrechts Centrum voor de Kunsten (UCK) ontdekte ik de onbeperkte mogelijkheden van het digitaal werken, o.a. voor mijn schilderwerk. Vooral als je een idee hebt kun je prachtig voorstudies maken; wat met verf en kwast moeilijker gaat. Kijk maar naar de letters Alpha en Omega, die overal in het schilderij terugkomen en een eigen structuur gaan creëren; vergroot of verkleind zodat je er soms je bril bij op moet zetten.
Bij het verzamelen van het beeldmateriaal is mijn fototoestel een onmisbaar hulpmiddel. Ik heb een heel archief met mijn foto’s samengesteld van bomen, architectuur, natuur e.d. waaruit ik put. Dat materiaal met een hoge resolutie bewerk ik en gebruik ik voor prints op papier, textiel, plexiglas en aluminium. Een voorbeeld zijn de 2 grote banners “Miserere Nobis”van 2 x 4 mtr, die o.a. in de Jacobijnerkerk in Leeuwarden hebben gehangen en nu het hele jaar in de Opstandingskerk in Bilthoven. Deze banners waren geïnspireerd op ons Art for All project in Kaapstad, waar we met een groep kunstenaars in de townships met kinderen hebben gewerkt.
‘Schrijven is iets anders dan beschrijven. Schilderen is iets anders dan afbeelden.’ Wanneer Henriëtte mij nog deze uitspraak op haar website www.henriettealexander.nl laat zien en een en ander toelicht, scrollt ze min of meer vanzelf naar de foto-animatie van haar reis naar Barcelona, nu een maand geleden. We worden beiden stil van zoveel schoonheid bij het zien van opnames in de Sagrada Familia van de architect Gaudi en het luisteren ondertussen naar Bach. Op welke wijze en wanneer zal deze reis in het werk van Henriëtte Alexander zijn vervolg hebben? Door de muziek ‘Wohl mir, dass ich Jesum habe’ van J.S. Bach, is zeker de richting naar de hemel aangegeven, want Gods Geest raakt mensen aan..
42 S i g n s
| juli/augustus/september 2013
Interview en tekst: Henk Ederveen Foto’s: Henriëtte Alexander
Passie spreekt uit het beeld ‘Eindelijk thuis’ Dan het derde werkterrein van Henriëtte Alexander; beelden vanuit klei gevormd en in brons gegoten. Ik bewonder in de vitrine een aantal klein plastieken en beelden, uitgewerkt tot monumentale uitdrukkingen van mensen met elkaar verbonden. Hoe spreekt de passie uit het beeld ‘Eindelijk thuis’ en wat een zomerse warmte straalt er van het ‘Zonnebad‘ in de tuin mij tegemoet.
Diversen Dale Chappell V a n s u b - c u lt u u r n a a r s h o w b u s i n e s s Werken als christen in het harde medialandschap, met je hand in een keur aan artistieke projecten. Voor de één een angstbeeld; voor de ander een droom. Dale Chappell rolde er ‘vanzelf’ in en kan nu zijn licht laten schijnen over de mogelijkheden en onmogelijkheden van het ontvluchten van je sub-cultuur. Dale Chappell heeft het voorkomen van een wereldreiziger. En een korte blik op de biografie van de goedlachse, kale, van oorsprong Amerikaan, bevestigt dat hij de halve wereld is overgevlogen om zich elders te vestigen. Dus dringt zich gelijk een vraag op. Hoe komt een Amerikaan uit Californië terecht in het medialandschap van Portugal? “Ik zong in een christelijke band genaamd Lifestream” is het verrassende antwoord. En met een glimlach: “We hebben het over de jaren ’70.” Dale kreeg de gelegenheid om met de band in Portugal te spelen en reisde het land door, wat tot leuke taferelen leidde. “We kwamen regelmatig op plekken waar mensen een gewone band verwachtten,
maar wij waren een groot gezelschap met onder andere 6 vocalisten. Het was een geweldige reis. En het veranderde mijn leven. De mensen in Portugal kregen een plek in mijn hart. De eerste jaren keerde ik telkens in de zomer terug, terwijl ik in Amerika mijn opleiding afrondde. Uiteindelijk bood Youth For Christ me een functie aan, om hun muzikale tak daar verder te ontwikkelen. Het plan wasom dat 2 jaar in Portugal te doen. Het werden er elf.” In deze periode werkte Dale niet alleen met muzikanten, maar met verschillende kunstgroepen binnen Youth For Christ; onder andere drama en dans. Dale ontmoette zijn vrouw, een Portugese, en het stel bleef in het land wonen. Toen Dale besloot om zijn baan bij Youth for Christ te verlaten, werd hij gevraagd om in de band te spelen die dé zaterdagavond tv show in Portugal begeleidde (“de Jay Leno show van Portugal, zeg maar”). Het werd een belangrijke overgangsperiode voor Chappell. Hij leerde de bekende gezichten van Portugal kennen; andere artiesten buiten zijn vroegere leefwereld. “In die tijd kwam ik er achter hoe diep ik verwikkeld was geraakt in een sub-cultuur. Ik moest zelfs leren om weer gewoon een gesprek te hebben met een ander, zonder een verborgen agenda van evangelisatie.” Ook belangrijk in deze periode was de ontwikkeling van Dale op andere terreinen. Hij werd een gewilde kracht waar het om arrangeren / produceren van muziek ging, werd zangleraar en –producer en vond zich zo telkens met het ene been in de muziekindustrie, en het andere in het medialandschap. Daarnaast (“maar dat is sporadisch”) werkt hij mee aan theaterproducties in Portugal. Een hele waslijst, maar voor een freelancer als Chappell niet ongewoon. “Al was het anders in die zin dat ik en mijn vrouw de bewuste overstap naar een ander werkgebied maakten, om te zien wat we daar konden bijdragen vanuit ons christen-zijn. Ik wil voorzichtig zijn Signs | juli/augustus/september 2013
43
Diversen vervolg Dale Chappell met het ‘over-spiritualiseren’ van dingen, door te claimen ‘wat God wel en niet gedaan heeft’, maar we voelden ons geleid in wat we deden.”
Noem het wat je wilt, maar Dale Chappell lijkt wel steeds meer zijn roeping te hebben gevonden.
Tekst en interview: Leon van Steensel
Foto’s: Edwin Roos - Nijntjes @ Christian Artists Seminar 2012
Dale en zijn vrouw richtten ook een thuiskerk op, in het begin speciaal gericht op mensen die gedesillusioneerd of vervreemd waren geraakt door/van de kerk. Het is een groep mensen die Dale in het bijzonder een spiegel voorhoudt. Voelt hij, in zijn positie in de mediawereld als christen, de drang om zich ‘te bewijzen’? “Niet zozeer. Als ik druk zou voelen om me ‘te bewijzen’, dan is het meer naar christenen om heen, namelijk om uit te leggen dat wat ik doe, van waarde is. De workshop die ik hier heb gegeven (op het Christian Artist Seminar, red.), bracht gelijk al die ervaringen van de deelnemers samen. Er zijn christen-artiesten die zich onbegrepen voelen als ze de overstap maken naar een ander werkgebied; buiten hun geloofsgemeenschap. (...) Ik geloof sterk in het principe dat christen-artiesten zich moeten omringen met mensen die de waarde onderkennen van wat ze doen, ook geestelijk, maar die ook weten wat de risico’s zijn die het werken op deze manier met zich meebrengt. Het is in die zin als ‘christen-artiest’ in een vreemde omgeving als met de geloofsgemeenschap. Je hebt die gemeenschap nodig voor perspectief en om op te leunen. (...) Dat gezegd hebbende, is mijn betrokkenheid in de ‘christelijke werkwereld’ vrijwel nihil op dit moment.”
Ik ben nooit een muzikant geweest ‘om muzikant te zijn’. Ik heb het altijd als een middel gezien. Nu vind ik vooral vreugde in het contact dat ik dankzij muziek kan hebben met anderen. Op de lange termijn hoop ik dat ik een nieuwe generatie verder kan helpen. Veel jonge artiesten worden opgeslokt door de ‘Idols’ en ‘X-Factor’ machinerie, die ze vervolgens net zo makkelijk weer uitspuugt. Ik ben bezig om een project op te zetten dat juist met die artiesten werkt. Ze samen brengen in een koor-setting en ze brengen op plekken die inspiratie nodig hebben. Op die manier kunnen we ze, in een gezonde omgeving, helpen om van de ongezonde mentaliteit af te komen waar ze net uit komen; de mentaliteit die ze toeschreeuwt dat alles om hen draait.”
44 S i g n s
| juli/augustus/september 2013
Gospel Phil Keaggy z at e r d a g 8 j u n i 2 0 1 3 , Gouda Iedereen die dacht een aardige noot gitaar te kunnen spelen, kwam op een mooie zaterdagavond in Gouda bedrogen uit. Phil Keaggy gaf sinds lange, lange tijd weer een optreden in Nederland en dankzij Gouwe Gospel werd als lokatie de statige Gouwekerk het podium. Een schitterende lokatie, zonder meer, met het avondrood dat door het glas-in-lood werk zorgde voor sfeer, sfeer en nog eens sfeer. Niet dat de goed gevulde kerk louter voor de sfeer kwam. Waar Phil Keaggy speelt, vallen monden open van verbazing door het meesterlijke gitaarspel. Wat des te meer opvalt daarbij, is dat Phil al jaren niet meer met een begeleidingsband speelt. Het moet daarom een verrassend gezicht zijn geweest; de kleine Keaggy die, gewapend met alleen een akoestische gitaar, zijn instrumentale openingsmedley inzet. Wat vervolgens klinkt, is verre van alleen een akoestische gitaar. Keaggy is immers ook een ware meester geworden in het toepassen van loops en echo-effecten. Die echo-effecten zou je vanzelf verwachten in een grote kerk, maar het geluid komt verrassend goed door. Waar Phil hier dankbaar gebruik van maakt, is zijn zogenaamde ‘jamman’; een apparaat dat de stille ster is in dit concert. Met slim bedienend voetenwerk op de betreffende panelen, kan Keaggy verschillende melodielijnen spelen, opnemen en vervolgens in bijvoorbeeld een refrein gebruiken als zijn eigen begeleiding. Het is een ware kunst en een genot om te zien, want het gemak waarmee het lijkt te gaan, doet je vanzelf verlangen naar ooit zo te kunnen spelen. En de trucendoos van Phil is nog lang niet leeg, zo blijkt. De hele avond door gebruikt hij ook een in zijn klankkast ingebouwde microfoon, die al tijdens de openingssongs losraakt. Het levert onmiddellijk een improvisatie van de Amerikaan op, die doorpakt met ‘Your Love Broke Through’, de song die hij voor Keith Green schreef. In het deel voor de pauze bedient Keaggy zich van een terugkerend patroon. Hij wisselt instrumentale tracks af met zijn bekendste gezongen songs. De instrumentale nummers zijn duidelijk gekozen om het meeste te halen uit zijn effecten-apparaatjes. Zo doet Keaggy veel aanwezigen een plezier met een paar selecties van ‘Beyond Nature’, één van zijn allerbeste platen. Maar ook ‘Metamorphosis’ (van ‘Acoustic Sketches’) heeft het vooraf verwachte effect; ademloze luisteraars die slechts kunnen verwonderen en genieten. Met ‘Salvation Army Signs | juli/augustus/september 2013
45
Gospel vervolg Phil Keaggy Band’ gaan de echo-effecten en zang-loops helemaal los. Maar goed dat de organisatie een groot videoscherm heeft neergezet waar regelmatig close-ups op te zien zijn van Keaggy’s gitaarspel. Er gebeurt zo veel, dat een toevallige voorbijganger zou denken dat Phil met een achtergrondtape speelt. Niets is minder waar.
Met de hem zo kenmerkende timide dankbaarheid zet Phil als toegift ‘Where The Morning Dawns’ in; een track van zijn recente studio album ‘The Cover of Love’. Het gaat over in ‘Amazing Grace’, waarmee het duidelijkste statement van de avond klinkt. Ja, er mocht –en kon- genoten worden. En wat is het dan toepasselijk als het publiek die ene zin meezingt na ruim anderhalf uur vakmanschap: ‘how sweet the sound’...
Foto’s: © Kees van Dijkk
Tekst: Leon van Steensel
De nummers die Keaggy speelt, zijn geen 3-minuten hits. Maar hij teert ook niet alleen op eigen werk. Zijn cover van Bob Dylan’s ‘Make You Feel My Love’ is smaakvol en past goed in de set. Na de pauze overheersen de bekende radio songs. ‘John The Revelator’ (mooi opnieuw gearrangeerd, met een aantal nieuwe coupletten), een Beatles cover (‘Here Comes The Sun’) en ‘Let Everything Else Go’ vormen de opmaat naar een fraai slotakkoord. ‘When We Get Home’, het nummer dat het meest geassocieerd wordt met Keaggy’s bekering en de titelsong van zijn eerste album was, lang geleden, is een klein feestje. Het gecompliceerde, lange (!) tandem ‘His Name Is Time (where Will you be)’ en ‘True Believers’ halen de grootste scepticus
nog over. Het minutenlange applaus spreekt boekdelen. Nederland heeft Phil Keaggy opnieuw in de armen gesloten of beter gezegd; kon dat eindelijk weer doen. Want echt verbroken was de relatie nooit.
46
Signs |
juli/augustus/september 2013
3-8 august 2013
conte m porar y music
l Visua arts
g n i ld ks i u b oc bl
com mu cati nion arts
mod clas ern si mus cal ic
lti mu ia medts ar Perfor min arts g
christian artists seminar
ca 2013 - building blocks 70 workshops in: Contemporary Music Modern Classical Music Communication Arts Multi Media Arts Performing Arts Visual Arts • • • • • •
For information and workshop details visit: www.christianartists.org Certification based on European Credit Points Spectacular evening concerts Exhibitions Talent evaluations Lectures
Location: KSI Conference Center, Selhoferstrasse 11, 53604 Bad Honnef, Germany.
Registration & information www.christianartists.org
Christian Artists Europe u P.O. Box 81065 u 3009 GB u Rotterdam u The Netherlands T +31(0)10.456 86 88 u E
[email protected] u I www.christianartists.org
Signs | juli/augustus/september 2013
47
De reisverzekering van Meeùs is een scherp geprijsde doorlopende reisverzekering. Onze verzekering biedt je een zeer goede dekking van kosten voor schade tijdens jouw vakantie. De doorlopende reisverzekering is geheel naar jouw wensen in te vullen en eventueel uit te breiden met een voordelige annuleringsverzekering. Je voordelen op een rij: • Een doorlopende reisverzekering met standaard werelddekking • Dekkingen zijn geheel toe te passen op jouw voorkeuren • Meeùs SOS & medische kosten standaard verzekerd • Hulplijn dag en nacht bereikbaar Online bereken je de premie en sluit je je reisverzekering gemakkelijk en snel af. Zorgeloos genieten van je vakantie met de doorlopende reisverzekering van Meeùs! Kijk op cnv.meeus.com of bel op werkdagen 0900 350 35 00
Meeùs is onderdeel van AEGON.