Nummer 3-mei mei: Gemeente avond mei: Een ontmoeting voor jarigen mei: Contactpersonenmiddag. 6

Protestantse Gemeente Sint-Michielsgestel - Schijndel c.a.

ACTIVITEITENAGENDA

Nummer 3-mei-2015 pagina

KERKDIENSTEN De kerkdiensten worden begonnen en afgesloten samen met de kinderen. Tijdens de dienst is er voor kinderen vanaf 3 jaar t/m groep 8 van de basisschool kindernevendienst.

De bestemmingen van de diaconale collectes staan, voorzien van een toelichting, in dit kerkblad bij de kopij van Kerkinactie/Diaconie. Zondag 17-mei, 10.00uur. Mw. Ds. I. M. den Hartog. Viering van de Maaltijd van de Heer. Zondag 24-mei, 10.00 uur. Mw. Ds. I. M. den Hartog. Pinksteren. m.m.v. de cantorij. Koffie drinken na de dienst. Zondag 31-mei, 10.00 uur. Dhr. Mattijs Jonker uit Utrecht.

18 mei:

Gemeente avond

14

20 mei:

Een ontmoeting voor 25-45 jarigen

5

27 mei:

Contactpersonenmiddag.

6

29 mei:

Wandelen en bezinnen

22

VAN DE REDACTIE INLEVEREN KOPIJ Het eerstvolgende kerkblad verschijnt in de week van 6 juli. Hiervoor kunt u uw kopij uiterlijk 30 juni inleveren op onderstaand e-mail-adres:

Zondag 7-juni, 10.00 uur.. Mw. D. van Oort uit Zaltbommel. Zondag 14-juni, 10.00 uur. Dhr. Joop Lankhaar uit Wijk en Aalburg. Koffie drinken na de dienst Zondag 21-juni, 10.00 uur. Mw. Ds. I. M. den Hartog. Viering van de Maaltijd van de Heer. Zondag 28-juni, 10.00 uur. Mw. Ds. I. M. den Hartog. Afscheid Kindernevendienst. Koffie drinken na de dienst Zondag 5-juli, 10.00 uur. . Mw. Jacoline Batenburg uit Hilversum. Zondag 12-juli, 10.00 uur. Mw. Ds. I. M. den Hartog. Koffie drinken na de dienst KINDERNEVENDIENST e

e

Is er op iedere 2 en 4 zondag van de maand. Voor deze periode is dat op: 24 mei, 14 juni,28 juni en 12 juli.

1

[email protected]

Ook kunt u uw kopij inleveren bij: Simone Barten, Fresiahof 1, 5482 RA Schijndel, tel: 5479315. Leo Steinhart, Mgr. Hermuslaan 67, 5271NP St Michielsgestel, tel: 5513429

VAN DE PREDIKANT Pinksteren: vrijheid die verbindt... Op het moment dat ik deze woorden schrijf, is de lucht vol van persoonlijke herinneringen en collectief gedenken van de Tweede Wereldoorlog. Ook in onze gemeente hadden we een kostbare ontmoeting, waarbij de jongeren van de jeugdkapel onze ouderen publiekelijk doorvroegen naar hun persoonlijke herinneringen. Zo leren we elkaar weer beter kennen, en dat doet goed. Zo realiseren we ons weer dat onze vrijheid geen vanzelfsprekendheid is, maar bevochten werd met inzet van ontelbaar veel mensenlevens. Zo ontdekken we dat ook vandaag de dag vrijheid een groot goed is. 2

Dat we elkaar niet mogen knechten of veroordelen om wie we zijn, om onze meningen, onze levensovertuiging, onze sexuele geaardheid enzovoorts... Want daarover gaat het ook in de periode van Pasen naar Pinksteren: bevrijding uit de banden van de dood, waardoor we voluit mogen leven. Bevrijding uit het slavenhuis, waardoor we leren dat iedere vorm van verslaving ons onvrij maakt. We hopen met Pinksteren ook weer enkele prachtige nieuwe Pinksterliederen te zingen uit het nieuwe Liedboek. De cantorij zal ons daarbij helpen. Eén daarvan is lied 697, naar een oud lied van Dakota-indianen. De Schepper-Geest wordt daar in ieder couplet om een andere hoedanigheid bezongen. Ik zou u willen aanraden de prachtige tekst alvast eens te lezen en te herlezen, te laten bezinken, ermee op weg te gaan. Ik sluit hier graag af met een deel van het vierde couplet: Kom Schepper, Geest Jij, die ons roept te gaan en in beweging zet …. wij loven je om vrijheid die verbindt. Een mooie, uitdagende tekst, ook in het licht van ons jaarthema, 'Leven in verbinding'. Ik wens u allen een bevrijdend, een vernieuwend en een verbindend Pinksterfeest! 20 mei: een ontmoeting voor 25-45 jarigen In januari hadden we met protestantse gemeenten uit de hele regio (classis Den Bosch) een bijeenkomst waarin we elkaar vertelden over de initiatieven die goed werken, de zogenaamde good practices, waar deelnemers warm van worden, waar nieuwe contacten en nieuwe vormen van gemeenschap ontstaan. Die mogen laagdrempelig zijn (zie ook het verslag van de lezing van Henk de Roest op de Landelijke Pastorale Dag elders in dit blad). Zo was Oss heel enthousiast over een nieuw opgerichte eetgroep voor de superdrukke tussengeneratie van 2545 jarigen. Ze ontmoeten elkaar twee of drie keer per jaar rond een maaltijd, voor ontmoeting en inspiratie. Daarom heeft het pastorale team besloten dat initiatief ook hier een kans te geven. Iedereen in deze leeftijdscategorie krijgt hiervoor een persoonlijke uitnodiging, die door het pastorale team ook, indien mogelijk, persoonlijk overhandigd wordt. Partners zijn uiteraard ook welkom. We hopen op een goede ontmoeting! 27 mei: Contactpersonenmiddag Op woensdagmiddag 27 mei om 15 uur is er weer een contactpersonenmiddag. Naast uitwisseling van pastoraal nieuws willen we het ook hebben over de ideeën die het pastorale team (naast uw predikant bestaande uit Ina Bakker, Doreen Admiraal, Jacqueline van Aarle) opdeed op de Landelijke Pastorale Dag. Elders in dit blad vindt u ons verslag van die dag. Op de website staan impressies van de workshops waar we aan deelnamen. De moeite waard om alvast te lezen! 3

DE LANDELIJKE PASTORALE DAG: 'KIEZEN VOOR DICHTBIJ' Vol goede moed zijn we met het pastorale team: Marieke den Hartog, Jacqueline van Aarle, Ina Bakker en Doreen Admiraal op zaterdag 18 april vroeg vertrokken naar Gouda om inspiratie op te doen voor het pastoraat met oog op de toekomst. Hoe fijn was het om massaal met medegelovigen samen te zingen, te luisteren naar inspirerende (en soms minder boeiende) sprekers, te bidden en ideeën uit te wisselen tijdens de workshops. We hebben elk onze impressies kort beschreven en zijn benieuwd naar reacties vanuit onze eigen gemeente. De kerk: een derde goede plek Doreen en Marieke togen naar de gymzaal waar Henk de Roest (hoogleraar praktische theologie) 'De kerk als kleine derde goede plek' noemde in navolging van Amerikaans onderzoek (Ray Oldenburg & Kenneth Harris: ”the great good places”). De titel roept direct vragen op. 'De derde plek' staat voor de ruimte die mensen nodig hebben naast huis (eerste plek) en werk (tweede plek) om te kunnen floreren, om met elkaar mens te kunnen zijn. Het is openbare ruimte (en toch ook weer niet) met een lage drempel, die zich leent voor laagdrempelige ontmoetingen: de kroeg, de sportkantine, de bibliotheek, het buurthuis. Wat Britten het meest missen in de Verenigde Staten is de pub: de plek waar je, tussen huis en werk, even af kunt koppelen, even tot jezelf kunt komen, temidden van anderen. Het ontbreken van dit soort plekken doet de stress op andere plekken toenemen. Wij hebben deze plekken hier in Nederland gelukkig nog in overvloed. Dat zie je in de lente direct aan de druk bezochte terrasjes. Maar denk ook aan de zangkoren, de sportclubs, de heemkundekringen en ga zo maar door. Waar deze face-to-face ontmoetingsmogelijkheden verloren gaan, komt de samenleving als geheel onder druk te staan. Voor een deel komen er allerlei online-gemeenschappen voor in de plaats (bijvoorbeeld: de online-gemeenschap van de Diabetesvereniging Nederland, of die van orthodox protestantse homoseksuelen, of lotgenoten die hun ervaringen met een bepaalde ziekte delen e.d.) maar er blijft behoefte aan daadwerkelijke, lijfelijke ontmoetingen. Waar de ene ontmoetingsmogelijkheid gesloten wordt, vinden mensen wel nieuwe, bijvoorbeeld in de ontbijtcafé's van de HEMA en IKEA, in musea of (pret)parken. Op al deze plaatsen ontmoeten mensen, ZZP-ers of vrije tijd besteders, elkaar. Voor ZZ-ers lopen werk en privé-leven daar bijna naadloos in elkaar over. Een beweging van kleine groepen voorziet in de VS in de leemte die ontstond doordat die derde plekken er in onvoldoende mate voorhanden bleken. Zo ontstaan er wandelgroepen, leesgroepen, bijbelstudiegroepen, eetgroepen en support-groepen voor wederzijdse ondersteuning en zelfhulpgroepen. Ze werken als “vluchtheuvels in de hectiek van alledag, kleine enclaves die voor de stabiliteit van de samenleving heel belangrijk zijn”. Het voordeel van de kleine groep Eigenlijk allemaal kleine teams, die van en met elkaar leren doordat er toch taken verdeeld moeten worden: de organisator, de verslaglegger, de cateraar, de afwasser, de bloemenverzorger, de agenda bewaker, degene die de structuur, de planning bewaakt, de denkers, doeners, bezinners, muziekmakers. Voor elk wat 4

wils om de eigen talenten te ontplooien en ook buiten deze kleine goede plekken in de samenleving in te zetten. Eigenlijk kunnen we daarmee verder bouwen aan ons ‘sociaal kapitaal’: in clusters van vertrouwen levensverhalen uitwisselen, zingen, feesten, eten; ‘cultureel kapitaal’: luisteren naar muziek, bestuderen van literatuur en hierover doorpraten; ‘emotioneel kapitaal’: bereidheid elkaar te vertrouwen, naar elkaar te luisteren, elkaar op te beuren en ‘spiritueel kapitaal’: het houden van geloofsgesprekken. De Roest geeft aan dat pastoraat en diaconaat en missionair kerkzijn steeds dichter bij elkaar komen en we juist de verbinding zouden kunnen zoeken, zodat reeds bestaande groepen/activiteiten binnen de kerk zich kunnen omvormen tot ‘pastoraats-kerkgroepen’ waarin we elkaar oriëntatie en perspectief bieden in ‘twee- of meergesprekken’. Deze groepen van tien tot vijftien deelnemers – het kan allemaal net in een huiskamer - versterken immers een gevoel van onderling vertrouwen, loyaliteit en identificatie. Deelnemers ontvangen vaak steun en hulp van elkaar: een kaartje met je verjaardag, een bloemetje bij ziekte. Ook mensen die niet in een gezinsverband leven, krijgen dankzij deelname aan zo'n groep het gevoel er niet helemaal alleen voor te staan in het leven. Bovendien blijkt een groep van deze grootte de ideale leeromgeving, ook voor het groeien in geloof, het ontwikkelen van een bewuste spiritualiteit, onderling pastoraat, praten over relaties en relatieproblemen enzovoorts. Kortom: kerk, investeer in deze kleine groepen in je gemeente en zoek naar manieren om ze met elkaar in verbinding te brengen. Na deze lezing zeiden we tegen elkaar: we zijn in onze kerkgemeente eigenlijk al mooi in die lijn bezig! Ds. Rob Visser: “God op IJtje” De tweede hoofdlezing ging over kerk-zijn op Ijburg in Amsterdam. Daar gingen Ina en Jacqqueline naartoe. In een tijd dat er wekelijks kerken sluiten, gaat dominee Visser langs de deuren in de Amsterdamse nieuwbouwwijk IJburg. Maar wie laat hem binnen? Is er voor God wel een plek in deze wijk? Dominee Visser belt bij verschillende bewoners aan met de vraag of ze met hem willen praten. Soms blijven de deuren gesloten, maar regelmatig mag hij even binnenkomen. Op deze manier komt hij in gesprek met mensen van verschillende signatuur. Dit levert zeer boeiende gesprekken op. Visser gaf aan tijd te hebben en te willen vrijmaken voor de bewoners en dat waarderen de mensen enorm! Een impressie van zijn werk is te vinden op de volgende site: http://www.npo.nl/god-op-ijtje-doc25/21-10-2013/POW_00709326 De impressies van de workshops kunt u vinden op de website. Moe maar voldaan en aan de buitenkant verwarmd door een lekker zonnetje reden we rond vier uur naar huis: met een laatste drankje konden we welgemoed aan ons weekend beginnen. HERINNERINGEN AAN DE OORLOG Mevrouw Betsy van Beek: Onderduikers thuis, je jongere broertjes weten van niets. Je vader gevangen genomen door de Duitsers. Geboren in 1928 in Woerden. Zij was dus 12-17 jaar oud tijdens de oorlog. Haar vader was de directeur van een dakpannenfabriek aan de Rijn. 5

Haar oudste broer, die toen al studeerde, zat bij hen thuis ondergedoken, samen met een vriend en nog twee anderen. Opvallend: de jongste kinderen in het gezin (broertjes van ongeveer 5 en 7 jaar oud) wisten helemaal niet dat er onderduikers waren. Kinderen konden maar het best zo weinig mogelijk weten. Het was bekend dat Duitse soldaten kinderen uithoorden om meer te weten te komen over onderduikers enzovoorts. De vader van mevrouw van Beek is op een gegeven moment gevangen genomen. Hij zat in een groep in Den Haag die erover na dacht hoe de wederopbouw na de bevrijding zou moeten verlopen. Die groep is verraden. De meeste mensen uit die groep zijn hier in Sint Michielsgestel in het gijzelaarskamp terecht gekomen (seminarie Beekvliet/De Ruwenberg). De vader van mevrouw van Beek kwam niet in Sint Michielsgestel maar in Utrecht in de gevangenis terecht. De heer Dirk van Heijst: een Oostenrijkse soldaat bij ons ondergedoken. Dirk is geboren in 1936 in Sint Michielsgestel, op een boerderij in het buitengebied, nu Venstraat. Dirk was dus 4-9 jaar in de oorlog. Bij de familie van Heijst zat de laatste drie maanden van de oorlog (tot september 1944) een Oostenrijkse soldaat ondergedoken die gedeserteerd was, dat wil zeggen: weggevlucht uit het leger waarin hij dienst had gedaan. De heer Chris Geene: tijdens de bevrijding overnacht in de kelder van de RK kerk. (geboren 1932, op Schouwen Duiveland in Zeeland). Kwam in 1940 in SintMichielsgestel wonen. Hij was 8-12 jaar tijdens de oorlog. Zijn vader was molenaar op de molen aan de Genenberg. Maar daar woonden ze niet. Het gezin woonde op de Nieuwstraat, in het huis waar nu fotograaf Bolk zijn winkel heeft. Aan het begin van de oorlog waren er bij hen thuis ongeveer vijf Nederlandse soldaten (uit Limburg) ingekwartierd. Zijn moeder moest ze waarschuwen: 'Jongens, opstaan, de oorlog is uitgebroken!' Ze waren slecht voorbereid, wisten nauwelijks wat er aan de hand was.... Chris heeft dus eerst de Duitsers binnen zien komen, en aan het eind van de oorlog de Canadezen. De heer Geene heeft nog veel persoonlijke herinneringen aan de oorlog hier. Hoe alles op de bon ging. Niet alleen het voedsel, maar ook het vervoer. Met een vrachtfiets moest hij zakken veevoer die zijn vader in de molen gemalen had, naar de boeren brengen (rogge, haver, gerst). Dan moest je natuurlijk wel kunnen bewijzen voor wie dat was als je onderweg gecontroleerd werd! Verder heeft de heer Geene herinneringen aan de gijzelaars op Beekvliet en de Ruwenberg. Maar ook hoe de brug over de Dommel werd opgeblazen. Vlak voor de bevrijding heeft hij met zijn ouders en drie oudere broers enkele nachten doorgebracht in de grote kelder van de RK kerk (St. Michaël). Dat moest wel eerst gevraagd worden aan meneer pastoor, want ze waren immers protestants. Maar gelukkig was dat geen probleem. Na de bevrijding mocht Chris, samen met een meisje, bloemen aanbieden aan de geallieerde soldaten die deze regio bevrijdden. De heer Jan Zaalberg: Met illegale blaadjes in je schooltas opgepakt worden....

6

Jan (geboren in 1924), was 15-20 jaar tijdens de oorlog. Woonde in Loosduinen, bij Den Haag. Zijn vader was hoofd van de garage van de WSM: de Westlandse Stoomtram Maatschappij. Zij woonden naast de garage waarin de trams en bussen gerepareerd werden. In deze garage werden de mobiele onderstellen bewaard waarmee de Duitsers de V-2 kruisraketten naar Engeland afschoten. Jan wist precies: als ze deze onderstellen hier uit de garage rijden en ermee naar Ockenburgh gaan, dan vliegen een uur later de V-2's richting Engeland. Jan zat eerst op de MULO in Den Haag, later op de HTS in Haarlem, waar hij met de trein naar toe ging (in de hongerwinter niet meer. Toen lag al het openbaar vervoer stil). De heer Zaalberg kan goed vertellen over de voedselsituatie in de stad. Hoe de Crisis Controledienst (een verlengstuk van de NSB) de Nederlanders controleerde die met de stoomtram naar het Westland gingen om daar groenten te kopen. Dan had je net het een en ander gekocht en dan werd het je afgenomen door de Crisis Controledienst! Alles was op de bon. Vanaf eind 1944 kreeg je nog maar een half brood en een kilo aardappelen per persoon per week. Dat was natuurlijk niet genoeg! Wat deed je dan? Tulpenbollen poffen. Suikerbieten koken (zoals aardappelen). Daarna de stroop eruit persen. Samen met zelf gemalen tarwe werd de suikerbietenpulp dan gebakken tot een soort pannekoeken en gegeten met stroop. Verder hadden ze drie geiten, dus ook geitenmelk. Dat was prima. Maar ze hebben wel drie keer geprobeerd die geiten te stelen! Mevrouw Willemien Verboom-Schellekens: vader en ik gingen samen de koeien melden. Ineens werd er geschoten.... Willemien (geboren 1941) is een boerendochter hier uit Sint-Michielsgestel. Zij woont nog steeds op de boerderij waar ze geboren werd. Maar nu verkoopt ze er prachtige antieke meubelen, op de Witte Boerderij aan de Hezelaar. Willemien was nog een klein meisje in de oorlog (3 jaar bij de bevrijding). Haar belangrijkste herinnering aan die tijd is hoe ze een keer met haar vader mee ging om de koeien te melken verderop in de wei. En hoe er toen ineens geschoten werd....dat kan ze het best zelf vertellen! De heer Arie de Raden: in Dinther een maand lang in de frontlinie van operatie Market Garden Arie (geboren eind 1934) is geboren in Wijk en Aalburg, maar verhuisde met zijn ouders begin 1940 naar Dinther. Uit de mobilisatieperiode voorafgaand aan de oorlog kan hij zich nog goed herinneren dat er meer dan tien Nederlandse soldaten bij hen ingekwartierd waren. Die sliepen allemaal op de grote zolder boven. Als er een legeroefening was ging vader er op de vrachtfiets achteraan om aan de soldaten limonade en haring uit het vat te verkopen. Het meest indrukwekkend was de periode september-oktober 1944. Toen lag Dinther echt tussen de linies: de ene keer zagen ze de geallieerden voorbij komen, een volgende dag de Duiters. Er werd heel veel geschoten en er werd ook gebombardeerd. Verschillende kennissen zijn door mortiergranaten om het leven gekomen. Ze moesten met regelmaat de schuilkelder in vluchten.

7

Mevrouw Kuiper-Kamping: in Zuid-Limburg was geen honger, maar er vielen wel bommen... Mevrouw Kuiper (geboren in 1940) woonde op 500 meter afstand van de staatsmijn Maurits. Die is aan het eind van de oorlog door de geallieerden gebombardeerd. Zij sliepen toen in schuilkelders. Ook het protestantse kerkje** is gebombardeerd, waarschijnlijk per ongeluk...Dankzij onze moestuin hadden ze allemaal genoeg groenten en aardappelen. Af en toe werd er stiekem 's nachts een varken geslacht, want dat was verboden... De heer Henk Hilgeman: ondergedoken in een botenhuis in Rotterdam IJsselmonde. De heer Hilgeman (geboren in 1923) zat in de oorlog ondergedoken in een botenhuis op de plek waar nu de van Brienenoordbrug is. Hij was op dat moment al scheepstekenaar en heeft onder meer een boot getekend en gebouwd waarmee een Joodse vluchteling naar Engeland heeft kunnen vluchten. Het leven was eenzaam: 1x per week kwam zijn verloofde om eten en drinken te brengen voor de hele week. Verder zag hij bijna niemand....maar hij had wel heel veel tijd om te lezen! De heer en mevrouw van de Scheur (Flip en Wil): in kolenschuiten geëvacueerd voor het oorlogsgeweld. De heer en mevrouw van de Scheur zijn beiden geboren in de directe omgeving van de Grebbeberg, in Rhenen (Wil) en Achterberg (=achter de (Grebbe)berg!), waar zeer heftig gevochten is aan het begin van de oorlog. Flip (geboren in 1930) en Wil (geboren in 1931) waren beiden 9 jaar toen de oorlog uitbrak. Zij kunnen zich nog goed herinneren hoe ze in kolenschuiten moesten vluchten op 10 mei. Ze werden ondergebracht in dorpen aan de Lek, zoals Stolwijk (Wil) en NieuwLekkerland (Flip). Na zo'n tien dagen bij een gastgezin te hebben gelogeerd konden ze op 21 mei weer terug naar huis. Marieke den Hartog, 11 april 2015 OORLOGSHERINNERINGEN AAN NEDERLANDS-INDIË Mevrouw H. Alexander-ten Brink woont al sinds 1967 aan de Papaverstraat 35 in Sint-Michielsgestel. Na het overlijden van haar man, jl. december, heeft zij weer aansluiting gezocht bij de protestantse gemeente. Ik (Marieke) leerde haar kennen op de wijkavond bij de familie van de Scheur in januari. Op verzoek van de redactie vertelt zij hieronder iets over haar jeugd in Nederlands-Indië. Dit is een verhaal dat ook al enigszins aan de orde kwam op de bijeenkomst 'Leven in verbinding tussen de generaties' over de oorlogsherninneringen van onze oudere gemeenteleden. Hieronder haar verhaal: De bevrijding in Nederlands-Indië verliep wel anders dan in Nederland: na twee atoombommen op Japan capituleerde dit land. Alle Nederlanders in NederlandsIndië zaten in aparte kampen voor mannen en voor vrouwen met kinderen 8

(Jongetjes van ouder dan tien jaar werden met een rugzakje op onherroepelijk naar een mannenkamp gestuurd). Ze wisten niets van elkaar. De omstandigheden in die kampen waren slecht. Er was geen enkele vorm van privacy. Je had 50x 200 cm op een lange houten brits, in kampen met wel 3000 á 4000 mensen. Op 15 augustus 1945 moesten we verzamelen en kregen we te horen dat we vanaf de volgende dag een dubbele portie rijst zouden ontvangen en dat we vanaf 11 uur een uur buiten het kamp naar de pasar (markt) mochten. Bijna niemand had nog geld, dus was er veel ruilhandel. Het was al snel duidelijk dat er vijandigheid was. Wij liepen op blote voeten en onze kleding was niet meegegroeid. Jonge Javanen waren onbeschoft tegen Europeanen en mensen van gemengde komaf (de Indische mensen of Indo's). Kort na onze bevrijding brak de Bersiap (vrijheidsstrijd) van de Indonesiërs tegen het koloniale gezag uit. De Japanners werden toen noodgedwongen onze beschermers tegen de Indondesische onafhankelijkheidsstrijders. Er kwamen Indiërs (Gurka's, Bengalen etc. uit India) en het werd weer oorlog. De granaten en missers vlogen over het kamp en er werd geschoten, ook op ons. De Engelsen kwamen en evacueerden ons naar veiliger gebieden. Op 31 december 1945 werden wij met een troepentransportschip naar Ceylon gebracht. We verbleven met honderden in het ruim. We sliepen in hangmatten. Op Ceylon bleven wij tot 15 april 1946. De Willem Ruys, ook een troepentransportschip, bracht ons begin mei 1946 naar Nederland, waar al onze familie nog compleet en ongeschonden in hun huis woonde. Wij werden hartelijk ontvangen. Door toedoen van de woningnood werden we verspreid op verschillende adressen in Den Haag gehuisvest. Na vier jaar geen school, nauwelijks bezittingen, vader overleden in het kamp, moesten we weer in het gareel komen. Na vijf maanden vonden we een vakantiehuisje in Leuvenum (op de Veluwe) waar we voor het eerst weer als gezin bij elkaar woonden: mijn moeder, twee zusjes, één broer, en ik (de oudste dochter). En toen kregen we daar die hele strenge winter van 1947/48! We hadden één potkacheltje in het hele huis. Alle leidingen waren bevroren. Het water moesten we in de kelder oppompen en het was soms min twintig graden. De school, het Christelijk Lyceum in Harderwijk, werd gesloten wegens gebrek aan kolen, maar het achterstallige pensioen van wijlen mijn vader (die marineofficier geweest was) werd uitbetaald. We hebben alles overleefd en zijn gezonde tachtigers geworden. Mijn moeder werd 95 jaar. Ook zij was zelden ziek. Kettie Alexander-ten Brink INLEIDING VAN JAN ZAALBERG(90 JAAR) Op Zondag 12 April jl; na de kerkdienst konden enige jongeren vragen stellen aan enkele ouderen, die de tweede wereldoorlog 1940-1945 hadden beleefd en als volwassene hadden meegemaakt. Op verzoek van de redactie ter aanvulling nog enige gebeurtenissen. Na de landing van de geallieerden( onze toekomstige bevrijders) op 6 Juni 1944 in Frankrijk( Normandië) werd het leven een stuk slechter in de grote steden van 9

Nederland. In het najaar ontstond er een ernstige voedselschaarste; de levensmiddelen gingen op de bon( rantsoen per persoon per week).We kregen per bon 1 kg aardappelen en ½ brood per persoon per week. Er werden ook bonnen verstrekt voor slaolie, kaas en boter, maar die waren meestal al niet meer te krijgen. Mijn vader wist een baal tarwe te kopen voor 200 gulden, Deze tarwe werd in de koffiemolen gemalen tot meel, daarnaast hadden we ook het geluk wat suikerbieten te organiseren. Deze werden in stukken gemalen en in een pan met water gekookt, dan werden de bieten uitgeperst en bleef er pulp en water over. Dit water werd ingekookt en er bleef stroop over. Mijn moeder maakte van de pulp pannenkoekjes en bakte deze in een beetje olie en deze werden dan met de eigengemaakte stroop gegeten. Dat was dan delicatesse met surrogaat koffie en geitenmelk. In Januari 1945 werd de nood nog erger, vooral de kinderen leden het meest aan ondervoeding .Mijn vader had een leidinggevende functie bij WSM (Westlandse Spoorweg Maatschappij). Van de directeur heeft hij vergunning weten te krijgen om kinderen met een personenbus naar Friesland te mogen brengen. Uit de bus werden de zitbanken verwijderd en kwam er een dikke laag stroo waarop de kinderen konden liggen. Per rit konden ca 15 kinderen mee. Vertrek ´s avonds laat ( overdag te groot gevaar voor beschietingen vanuit de lucht) met de bus rijdend op houtgas generator.Aankomst in Friesland de volgende ochtend vroeg. De kinderen gingen naar de opvangadressen en in de bus werd de nodige kaas, vlees en aardappelen geladen . De volgende nacht reed de bus weer huiswaarts. Na aankomst werd het eten weer in porties verdeeld en aan het personeel uitgedeeld. Dit zijn enkele gebeurtenissen die wij in West Nederland hebben meegemaakt. Nawoord Laat de jeugd na dit gelezen te hebben ,zich realiseren in welke weeldige vrijheid met voldoende voedsel wij mogen leven. e e Wij hebben tussen onze 15 en 20 jaar geen jeugd gekend. Jan Zaalberg 90 jaar

KERKENRAAD VOORSTEL BEVESTIGING NIEUWE OUDERLINGEN De kerkenraad is verheugd om mee te delen dat de volgende gemeenteleden bereid zijn om zich te laten bevestigen als ouderling. Als ouderling-voorzitter van de kerkenraad: Peter Oudshoorn en Wilbert Velema, als ouderlingkerkrentmeester en voorzitter van het College van Kerkrentmeesters Peter van Dis. U wordt in de gelegenheid gesteld om tegenkandidaten aan te melden of bezwaren tegen de voorgenomen bevestigingen vóór 18 mei kenbaar te maken bij Nyncke Donselaar, scriba van de kerkenraad (073-5430770 of [email protected]).

10

GEMEENTE AVOND OP 18 MEI

COLLECTE MEDEDELING

De kerkenraad nodigt u van harte uit voor een gemeente avond op 18 mei a.s. om 20.00u in de kerk. Er staan een aantal zaken op de agenda, die we kunnen samen vatten onder de noemer “continuïteit van de gemeente”. Vanwege het eerste agendapunt is de voorzitter van de avond dr. Thijs Besems, voorzitter van het BM van de Classis ‘sHertogenbosch. Ten eerste: onze financiële situatie. Momenteel staan we onder verscherpt toezicht van het RCBB en van het Moderamen van de Classis ’s-Hertogenbosch . Dit betekent dat Albert Rozema en Nico La Rivière van het Breed Moderamen zijn toegevoegd aan de kerkenraad en verantwoordelijk zijn voor het toezicht op het financiële beheer van onze gemeente. Ten tweede: zoals u weet hebben kerkenraad en predikant besloten uit elkaar te gaan. Marieke zal vanaf heden de ruimte krijgen om elders een beroep aan te nemen. Dit houdt in dat zij op bestuurlijk en beleidsmatig terrein wordt vrijgesteld van werkzaamheden. Ten derde: de stand van zaken m.b.t. de verkoop van het gemeentecentrum en de nieuwbouw van een nieuw gemeentecentrum. Ten vierde: het voorstel van de kerkenraad om Peter van Dis te bevestigen als ouderling-kerkrentmeester en Peter Oudshoorn en Wilbert Velema als ouderling/voorzitter van de kerkenraad. Na de pauze is er een ontspannend programma met muziek en een hapje en drankje. We hopen de avond af te sluiten om 22.00 uur. Graag tot 18 mei!

Zondag 3 mei is er tijdens de kerkdienst gecollecteerd voor de slachtoffers van de aardbeving in Nepal.

KERKINACTIE / DIACONIE COLLECTEDOELEN 17-05-2015 24-05-2015 31-05-2015 07-06-2015 14-06-2015 21-06-2015

Opvang en scholing weeskinderen in Rwanda Collecte Kerk in Actie (Pinksterzendingsweek) Jan Vink Stichting Collecte Kerk in Actie (Werelddiaconaat) Collecte Roosevelthuis Ontwikkelingsproject Lambahoany in Madagascar

28-06-2015 05-07-2015 12-07-2015

World Vision (sponsorkind Navesh, KND) Collecte Jeugdwerk Noodhulp (Vluchtelingen en Mensenhandel)

11

Deze collecte had een speciaal karakter omdat Nynke en jan Willem Donselaar een kennis hebben die op dat moment voor de Maya foundation in Nepal was. Stichting Maya zet haar netwerk in om hulp te bieden in de afgelegen gebieden in Nepal waar de grote hulporganisaties niet komen. Er is dringend behoefte aan hulpgoederen. De Maya Foundation, een kleine stichting die normaliter in Nepal werkzaam is op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en rurale ontwikkeling, helpt de mensen in het getroffen gebied. De stichting probeert met haar bescheiden middelen hulpgoederen te brengen en hulp te coördineren. Ook dochter Mirjam van Guido en Annet de Bekker was op het moment van de beving in Nepal en Guido is (zoals de bedoeling al was) op de dag na de beving naar Kathmandu gevlogen . Ook Mirjam wil heel graag hulp bieden aan het dorp waar ze op het moment van de aardbeving verbleef en waar ze heel gastvrij is ontvangen Samen met Annet en Nynke hebben we dan ook besloten dat de opbrengst voor de collecte voor deze twee mensen zou zijn zodat zij op hun manier hulp kunnen bieden aan de mensen die hen heel gastvrij hebben ontvangen. Wij zijn dan ook heel blij en dankbaar dat er tijdens de collecte het mooie bedrag van 318,66 euro is opgehaald en we weten wel zeker dat het geld door deze twee mensen op een goede manier besteed zal worden we willen dan ook iedereen heel hartelijk bedanken voor hun gulle gaven. Op zondag 31 mei zal dhr. Theo van der Heyden bij ons in de kerk de collecte voor de jan Vink Stichting komen toelichten De Jan Vink Stichting is een ideële en erkende goede doelen stichting. De JVS zamelt in Nederland geld in om daarmee kleinschalige projecten te realiseren voor kwetsbare mensen in Indonesië (vooral jongeren). De grondlegger en naamgever van de stichting, Jan Vink, heeft sinds 1986, vaak eigenhandig, allerlei projecten opgestart en gerealiseerd. Zie de projectenlijst in 'Projecten Indonesië'. De Jan Vink Stichting richt zich op kleinschalige projecten op het platteland in Indonesië. Om dat te kunnen bekostigen heeft Jan Vink in de jaren negentig in zijn garage een kringloopwinkel geopend. In 2004 is de kringloopwinkel verhuisd naar de Van Overbeekstraat. In 2011 is de huidige grotere vestiging aan de Genenberg geopend. De Jan Vink Stichting werkt uitsluitend met vrijwilligers. Daarnaast is er een fors bestand van donateurs en worden voor elk nieuw project sponsors benaderd (zie 'Steun ons'). 12

De netto-opbrengsten van de donateurs, sponsors en de kringloopwinkel gaan rechtstreeks naar de financiering van projecten in Indonesië. De Jan Vink Stichting kan deze projecten niet vanuit Nederland realiseren. Daarom is er in Indonesië een aparte stichting opgericht, de YKS (Yayasan Kawan Sejalan = Samen onderweg). Onze Indonesische partner selecteert projecten, zorgt voor het ontwerp en de calculatie, legt de contacten met de lokale instanties en controleert de bouw (zie 'YKS'). Waarom zet de Jan Vink Stichting zich juist in voor Indonesië? De Indonesische archipel met ruim 250 miljoen inwoners, ligt verspreid over ongeveer 8.000 eilanden, waarvan enkele grote. De afstanden zijn enorm. Van de westelijke punt van Sumatra (Atjeh) tot aan de oostgrens van Irian Jaja is hemelsbreed ruim 5.000 km. Ruim 60 % van de bevolking (ca. 150 miljoen mensen) leeft op het hoofdeiland Java. Het verschil tussen arm en rijk is zeer groot. Ondanks de economische groei in Indonesië in de afgelopen jaren, leven nog zeer veel mensen - meer dan 60 miljoen – vooral in de binnenlanden, onder de armoedegrens. Eén van de oorzaken is de corruptie op landelijke en regionale schaal. De Jan Vink Stichting werkt samen met lokale autoriteiten en betaalt geen steekpenningen. In tegendeel; de lokale bevolking en autoriteiten zijn blij met de concrete projecten die door onze partner YKS worden uitgevoerd. De looptijd tussen een eerste voorstel en de start van een project is meestal korter dan 6 maanden. De uitvoering van het project duurt ook niet langer dan 6 maanden. Op plaatselijk niveau wordt samengewerkt met stichtingen die zich het lot aantrekken van vooral kinderen die geen thuis hebben of die gehandicapt zijn en thuis wonen en meestal niet naar school gaan. De Jan Vink Stichting kiest voor projecten waarvoor (nog) geen structureel overheidsbeleid is. Dat betreft veelal kinderen met een handicap of kinderen die geen thuis hebben. Maar ook ouderen zonder familie hebben het zwaar. Jan Vink Stichting realiseert kleinschalige projecten voor de allerarmste mensen in Indonesië

COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS

KINDERDIENST EN JEUGD KINDERNEVENDIENST Hallo jongens en meisjes, Op stap Zaterdag 28 maart zijn we met de kinderen naar Museumpark Orientalis in Nijmegen geweest. Toevallig kent Anja een man die daar als vrijwilliger werkt en die wilde ons graag rondleiden. Hij vertelde van alles over het museumpark en de nagebouwde gebouwen. We hebben een flink stuk gelopen en aan het eind van de middag waren we dan ook best een beetje moe. Maar het was de moeite waard! Het was leuk om met eigen ogen te zien hoe het leven was in de tijd van de Bijbel. Verderop in dit kerkblad staat een verslag dat Jelle en Simone Barten over het uitstapje hebben geschreven. Pinksteren Zondag 24 mei is het Pinksteren. Met Pinksteren vieren we de komst van de Heilige Geest. In het Pinksterverhaal gebeuren vlak achter elkaar allerlei vreemde dingen, met wind en vuur en mensen die opeens een andere taal spreken. Als jullie 24 mei naar de Kindernevendienst komen, gaan we samen aan de slag met dat verhaal.

Groetjes, Anja, Corine, Evelien, Janneke, Nellie en Simone

LITURGISCHEKANTTEKENING

MUTATIES

PSALMMIJMERINGEN

Nieuw ingekomen: • Dhr. M. R. Feijen, vanuit Den Bosch naar Laurierstraat 63a St.Michielsgestel

Psalm 43 “U bent toch mijn God, mijn toevlucht, waarom wijst u mij af (…)?”

Verhuisd: • Mevr. L. J. M. de Leeuw, Kerkstraat 6 Schijndel naar Sint-Oedenrode • Mevr. A. J. Mooyman - de Vos, Valklaan 2 Sint-Michielsgestel naar Den Bosch • Mevr. M.L. van Aalst, Hortensiastraat 28 Sint-Michielsgestel naar Rosmalen 13

Psalm 42 en 43 zullen oorspronkelijk bij elkaar gehoord hebben, ook volgens enkele oude handschriften. Het refrein waarmee psalm 42 besloot, besluit ook deze psalm. Ze horen qua thematiek, taal en stijl helemaal bij elkaar. Maar ja, dan hadden we geen 150 psalmen gehad, en dat oogt mooier dan 149, tenzij in een andere psalm een knip gemaakt zou zijn. De psalmist, en hetzelfde zal voor de redacteur van het psalmenboek gegolden hebben, is gevoelig voor dit soort speelsheden. Maar de redacteur heeft zich hier dan toch vergist. 14

Want 149 is een priemgetal, die getallen zijn met mysterie omgeven en passen dus heel goed bij een bijbelboek waarin het mysterie van de relatie tussen mens en God in allerlei toonaarden wordt vormgegeven. En meer nog: 149 is de optelsom van 10 (het getal van de ‘woorden’, zie mijmering 40) x 10 plus 7 (het bijbels getal van de volmaaktheid) x 7. Met andere woorden, het getal dat de weg en het doel in zich bevat. Zodat we weer terug zijn bij de thematiek van psalm 1. De kern van het psalterium vervat in de stevige stutten van begin en eind. Voorbeelden van de speelsheid der psalmdichters: de vele parallellismen in de tekst, de ordening van veel psalmen volgens het Hebreeuwse alfabet: iedere volgende versregel een volgende letter van het alfabet (een acrostichon dus, zoals ons Wilhelmus). Er zijn ook hele analyses van de getalswaarde van de letters van het Hebreeuwse alfabet losgelaten op de psalmen om zo zelfs conclusies te kunnen trekken aangaande aanvullende betekenissen in de tekst zelf. Conclusie is in ieder geval dat de dichters op een lichte manier met hun taal omgingen, ze leken een zeker creatief plezier te hebben bij het samenstellen van hun liederen. Zo heb ik me veroorloofd om hier en een paar mijmeringen terug even met de getallen 149 en 13 te spelen. De inhoud van deze psalm, of liever gezegd: van dit deel van de psalm (want in het vorige deel wordt zoals we zagen gespeeld met dat prachtbeeld van de hinde), is allesbehalve speels. Zie de geciteerde passage. Twijfel maakt zich meester van de dichter. Hij vraagt zich af waarom zijn God hem afwijst, hij voelt zich in de steek gelaten. Ondanks het vertrouwen dat uit het refrein aan het slot blijkt. Het geestelijk leven lijkt wel op een pendule-beweging van twijfel en vertrouwen. Maar denk niet dat hier een tegenspraak in zit. Ze hebben elkaar juist nodig om te groeien. Zonder twijfel geen geloof. Wie nooit twijfelt kan hooguit een oppervlakkig geloof bezitten. Je moet de strijd aangaan om verder te komen. Zonder luctor geen emergo. Het is het verhaal van de strijd van de aartsvader Jakob met de engel Gods. Wil je spiritueel boven het maaiveld uitsteken, dan moet je met God worstelen om boven te komen. Doe je dat niet, dan dreig je te verdrinken in het water van de alledaagsheid en de normale sleur met misschien af en toe wat opflikkeringen van enthousiasme. Maar wie strijdt krijgt klappen, hier in de vorm van twijfel, het verlies aan oude waarden en waarheden tot aan gevoelens van eenzaamheid en verlatenheid. Hiervan getuigen vele spirituele auteurs in Oost en West. Het pad naar God gaat niet over rozen, op de weg naar het absolute (de Eeuwige, Tao, nirwana etc.) word je niet slechts begeleid door rozengeur en maneschijn. Uiteindelijk kun je alleen naakt voor God komen te staan, verlost van allerlei concepten die in laatste instantie een hinderpaal zijn voor een authentiek contact. “Als je de Boeddha tegenkomt, dood hem dan!”, aldus de bekende uitspraak van een Zenmeester. Ik durf hem niet eens boeddhístisch Zenmeester te noemen, want dat soort van kwalificaties en indelingen passen eigenlijk niet meer als je zover in het spirituele leven gevorderd bent. De eigen religieuze traditie is een ladder die je omhoog helpt, maar als je er eenmaal bent, dan kun je de ladder gerust van je wegtrappen. Die heeft zijn mooie en goede functie vervuld, in dankbaarheid kun je er dan afscheid van nemen. En ga je er toch mee om, dan is het met een speelse en relativerende blik.

15

Er blijkt uit deze (of de volgende) psalm, anders dan bij tal van andere, niets van de gedachte dat wie goed doet goed en God ontmoet. Ook zo’n (vroeg)theologische stelregel waar God een broertje dood aan heeft. De Eeuwige is nu eenmaal niet in simpele mensenwijsheid te vatten. In deze psalm alleen, net als in de erbij horende vorige psalm met nagenoeg gelijke formulering, tot tweemaal toe de open vraag: waarom? Het is de vraag die miljoenen mensen zich stellen en gesteld hebben: waarom overkomt jou of mij nu juist deze ellende? Het mooie van deze psalmen is dat die vraag open blijft en niet wordt ingevuld met gissingen. En dat ondanks de twijfel en de gedachten van verlatenheid de positieve toon van vertrouwen het wint: “eens zal ik hem weer loven, mijn God die mij ziet en redt.” Eugène de Groot

GEMEENTELEVEN VRIJWILLIGERS GEZOCHT VOOR ONDERHOUD VAN ONZE BEGRAAFPLAATS De begraafplaats aan de Nieuwstraat van Sint-Michielsgestel bestaat uit een Protestants- en een RK-deel. Voorheen werd ons deel van de begraafplaats onderhouden door een externe hoveniersfirma. Sinds begin dit jaar wordt het onderhoud door enkele vrijwilligers uit onze gemeente gedaan. We zijn op zoek naar nog meer vrijwilliger uit onze gemeentes, die bereid zijn om af en toe een ochtend samen met collega-vrijwilligers van de RK-kerk te tuinieren. Het tuinieren op de begraafplaats bestaat uit snoeien van stuiken, schoffelen en harken en knippen van heggen. En uit het drinken van koffie en thee met wat lekkers! Het onderhoud van de grafzerken is geen onderdeel van de werkzaamheden, want dit is namelijk de verantwoordelijkheid van de nabestaanden. Als je het leuk vindt om 1 a 2 keer in de maand ‘groen’ actief te zijn, neem dan contact op met Arie Bakker of Jan Willem Donselaar. Ook als je geen groene vingers bezit! UITJE KINDERNEVENDIENST. Zaterdag 28 maart zijn we met de kinderen van de kindernevendienst en 1 gast kindje naar het openluchtmuseum Oriëntalis ( vroeger bijbels openluchtmuseum) geweest. We werden daar ontvangen door meneer Leo die ons als gids door het park heeft geleid. In het park kun je van alles leren over het Christendom, het Jodendom en de Islam. Er staan allemaal gebouwen en huizen die je laten zien hoe de mensen in de tijd van Jezus leefden. We zij in het huisje van Maria geweest en in het huis en de timmermanswerkplaats van Jozef. Er was een synagoge en een geheime Christen kerk boven in een huis. We werden gastvrij ontvangen in een karavanserai en kregen daar lekkere thee. In de Romeinse straat zat een mevrouw mooie riemen te vlechten en was ook een winkeltje. In de Romeinse herberg gingen we iets drinken. Onderweg naar 16

huis gingen we nog iets eten bij Mac. Donalds. Het was super leuk en we hebben veel geleerd. Anja en Evelien bedankt voor het organiseren van dit uitje. Jelle en Simone Barten BEZOEK PROVINCIEHUIS DEN BOSCH Op 23 april 2015 waren alle vrouwen van de PKN Sint-Michielsgestel-Schijndel welkom in de grote politiek. Eerst vergaderen en besluiten nemen maar bedenk altijd: Nemo solus satis sapit (niemand weet alleen genoeg). Dan met de lift naar het dak, daar kregen we een heel andere kijk en heldere blik op onze mooie omgeving. En daarna was het nog lekker smullen. Een paar indrukken: Eugéne, hartelijk bedankt voor de interessante en vakkundige rondleiding door het Provinciehuis. Ineke en Ina hartelijk bedankt voor het idee, de goede organisatie en een prachtige en gezellige middag/avond. Gastvrije ontvangst met koffie en thee, informatieve uitleg over wat de provincie allemaal doet door Eugene en een prachtig uitzicht vanaf een van de hoogste etages over de wijde omtrek. Daarna gezellig met elkaar gekletst en gegeten. WANDELEN EN BEZINNEN 17 APRIL 2015 Deze wandeling met 14 deelnemers was in Sint-Michielsgestel. Op het gastadres hadden we vooraf een bezinning over het onderwerp leven in verbinding met de natuur. Deze keer heeft Marieke den Hartog de inleiding gehouden waarin ook de vroegere volksvroomheid werd belicht. De wandeling ging over een gedeelte van het natuurgebied dat ligt in en nabij het landgoed De Denneboomsche hoeve aan de Schijndelse weg. Op 18 juni 2014 zijn in de buurt dat landgoed twee stokkapelletjes met toponiemenbanken, onthuld (toponiem= een middeleeuwse aanduiding voor een geografische locatie). Het ene kapelletje staat aan de Meijldoorn langs het fietspad voorbij het T&G gebouw richting Schijndel. Het andere kapelletje met een pas onthulde “koortsboom” staat aan ’t Creijspot achter landgoed De Denneboomsche hoeve. We hebben er ter plekke gekeken. Aan de koortsboom werden vroeger lapjes gehangen in de hoop op genezing bij ziekte. Ook nu zijn er diverse lapjes in de boom gehangen. De volgende wandeling met bezinning vooraf is in Boxtel op 29 mei. Gastadres: Ineke Vastenhout, Dukaat 22.Aanvang 9.30 uur. Als u mee wilt doen kunt u zich tot twee dagen van tevoren opgeven bij Joop van den Bovenkamp tel. 073 5514281.

17

De bezinning Leven in verbinding met de natuur komt steeds meer in de belangstelling te staan. Vroeger was dat in de kerken meer een vanzelfsprekendheid. Er was een jaarlijkse dank en/of biddag voor het gewas. In de grote steden is dat gaandeweg verdwenen. In regio’s met een grotendeels agrarische bevolking was het lang een terugkerend gebruik. Nu wordt in de kerken meer opgegaan in het geestelijke. Het materiële en de natuur zijn niet meer op een organische manier verbonden met het geloof. Hoe kun je dat herstellen? Nu hoef je de natuur niet te vergoddelijken om er verwondering voor te hebben. De natuur zou op een organische manier verbonden moeten zijn met ons geloof en gevoel. Als het ware een zich intuïtief verbonden voelen. In de Franciscaanse traditie is die verbondenheid nog wel aanwezig, dankzij Franciscus. Dit is in het kort een samenvatting die onze gesprekken richting gaven. Verder deelde Marieke met ons wat tekstgedeelten die ze eerder in het Kerkblad van 4 juli 2014 publiceerde over vroegere vroomheid (volksgeloof) in deze regio die verbonden was met bepaalde plaatsen in de natuur zoals kapelletjes, de koortsboom, heilige eiken en heuveltjes etc. Mensen van vroeger zochten daar genezing voor ziekten of hulp bij moeilijkheden. De vroegere protestantse kerk was tegen deze volksvroomheid. Maar ook vandaag zijn er nog vele volksvroomheden actueel in allerlei culturen. Die blijken niet zo maar te verdwijnen. Zo worden RK kerken gesloten, maar des te meer kapelletjes verschijnen er weer in het Brabantse Land. Ze worden goed bezocht en onderhouden. In sommige ervan worden goede zaken gedaan, dankzij de kaarsjes die er verkocht worden om ter plekke aangestoken te worden. Verslag Joop van den Bovenkamp

WANDELEN EN BEZINNEN 20 MAART 2015 Deze wandeling met 13 deelnemers was vanuit Lennisheuvel. Op het gastadres hadden we vooraf een bezinning over het onderwerp mystiek. Het is een onderwerp waar de laatste jaren ook in de kerken meer belangstelling voor is. Deze keer had ik aangeboden de inleiding op de bezinning te houden. De wandeling ging over een gedeelte van natuurgebied De Kampina. Vergezichten waren beperkt vanwege een nevel die nog eens geheimzinniger leek door de zonsverduistering op die dag. Op het hoogtepunt- tijdens de wandeling- was de verduistering 81% van het zonsoppervlak. De zonneschijf was vanwege de bewolking helaas niet zichtbaar. De volgende wandeling is op 29 mei in Boxtel. Info en opgave bij Joop van den Bovenkamp tel. 073 5514281.

18

Mystiek Omdat mijn inleiding vier bladzijden tekst omvat en te lang is voor publicatie in het kerkblad volgt hierna een verkorte versie. Wanneer we het over mystiek hebben kom je al gauw op de vraag: Wat is mystiek ? De theoloog Karl Rahner schreef meer dan 40 jaar geleden: “De gelovige van de toekomst zal een mysticus zijn, of hij zal niet zijn. Wat gebeurt er als je een mystieke beleving krijgt. Je kunt het namelijk niet sturen. Het gebeurt aan je. Wat gebeurt er daarna, wat zijn de gevolgen. De kerkelijke leer neemt doorgaans genoegen met de acceptatie van de leer door het geloof. De mysticus of -ca stelt de eis dat je bijvoorbeeld de genade van God dient te ervaren. Zonder ervaring geen blijvend zeker geloof. Wie tevreden is met de geloofde acceptatie heeft nog niet wezenlijk ervaren waar het om gaat. Mystiek is niet bereikbaar voor enkelingen maar voor allen. In onze veelal rationele godsdienstbenadering willen we eigenlijk alles onder controle houden. Het moet niet uit de hand lopen en het ”vuur dient klein te blijven”. We willen liever controle houden. Johannes van het Kruis (1542-1591) zegt: “God heeft de hoge roeping van contemplatie, waarin mystieke ervaringen kunnen ontstaan, niet voorbehouden aan bepaalde mensen. God is er op uit dat allen haar ontvangen. Maar Hij vindt weinigen die Hem toestaan verheven dingen voor hen te doen”. De weg er naar toe is, denk ik, aandacht hebben voor, verlangen naar en openheid voor de Eeuwige en overgave aan Hem. Dat laatste kan een lastige weg zijn omdat onze ratio en ons ego danig in de weg kunnen zitten. Nu eerst een drietal definities van mystiek die overigens beperkt zijn in de mogelijkheid om het geheel ervan tot uitdrukking te brengen. 1. Mystiek is de “verborgen” of “geheime’” omgang met God. Er is een “antenne”ontvangen om de stem van God te horen die soms in hoorbare innerlijke woorden tot je spreekt of in sterke gedachten door je heen gaat. Soms gaat dat spreken gepaarde met visioenen of duidelijke dromen (nachtgezichten). Zie de talrijke profeten in de Bijbel. 2. Een definitie van Kick Bras (emeritus PKN predikant) luidt: Mystiek is de ervaring van God als een levende werkelijkheid die de mens van binnenuit aandrijft tot het gaan van een weg naar steeds ingrijpender eenwording. Bij hem was het een overdonderende evaring die je op den duur tot een ander mens vormt in een proces van innerlijke omvorming. 3. Mystiek, zegt Carine Philipse -voormalig ziekenhuis predikant in Den Haag en schrijfster van het dagboek Jij zingt in mij Jouw naam (Uitgave Discovery Books), is de ervaring aangeraakt te worden door God en één te zijn met Hem , in Hem op te gaan. Dit soort ervaringen wordt je geschonken. Als dat gebeurt stemt dat tot grote dankbaarheid. Ze zegt: “Op 1 januari 2003 zat ik aan de keukentafel om een kerkdienst voor te bereiden over de doop van Jezus in de Jordaan . Toen werd ik overweldigd door een sterke ervaring van eenheid met God. Ik zat daar met mijn pen in de hand en heb alles opgeschreven terwijl het gebeurde. Het heeft een paar uur geduurd. Ik 19

had het gevoel ; hier is mijn leven voor bedoeld, dit is mijn bestemming. Dankbaarheid, vreugde , tranen. Toen ik weer tot mijzelf kwam, heb ik mij totaal overgegeven aan God. Ik kwam in een krachtig mystiek proces terecht en alles wat er in mij op kwam, zoals gebeden, liederen, reflectie heb ik opgeschreven. De liederen zong ik in op een cassettebandje. Direct vanaf het begin had ik het besef: dit mystieke proces is bedoeld om door te geven, als uiting van de liefde van God voor ons mensen.” Waartoe leiden deze ervaringen ? De ervaringen kunnen intens en heftig zijn voor degene die dit overkomt. Het leidt tot een persoonlijke overgave aan God. Het uit liefde niet meer iets anders willen doen dan Hij met jou voor ogen heeft. Het leidt tot innerlijk herstel van oude wonden, het afleggen van verkeerd gedrag en vernieuwing van vastgeroeste gedachtepatronen. Het leidt tot volharding in het geloof en trouw blijven aan je roeping in afhankelijkheid van God. Steeds weer de leiding van de Heilige Geest zoeken. Het gebedsleven wordt veel intensiever. Het is namelijk de Heilige Geest die een mystiek leven en mystieke ervaringen geeft. Het gaat daarbij niet om die ervaringen zelf maar om wat God er mee in een leven in deze wereld en tijd wil uitwerken. Het leidt mijns inziens ook tot een oecumenische openheid/ houding. Er is een onderscheid te maken tussen valse en ware mystiek . Er bestaat een occulte pseudokennis die ook wel mystiek wordt genoemd zoals fenomenen in het spiritisme, parapsychologie, astrologie, tarot , alchemie of magie en zaken die onder invloed van drugs worden beleefd. Dat heeft niets te maken met het leven dat van God afkomstig is. We lazen een drietal ervaringen van predikers uit de 19e deels 20e eeuw. Zij betekenden veel in hun tijd. Hun roeping en ervaringen werken nog door tot op de dag van vandaag. Daarna lazen we een gedeelte uit het dagboek” Jij zingt in mij Jouw naam” van Carine Philipse. Het boek bevat een selectie van haar ervaringen vanaf 1 januari 2003 tot 20 mei 2005. Tot slot de ervaring van Charles Finney (1792-1875.) Hij was een Amerikaanse Presbyteriaanse predikant. Hij schrijft: “Ik ontving een geweldige doop met de Heilige Geest, terwijl ik dat helemaal niet verwachtte, ja de gedachte, dat er zoiets voor mij zou zijn, was zelfs niet bij mij opgekomen en ik had er nog nooit iemand over horen spreken. De Heilige Geest daalde zo sterk op mij neer, dat het mij naar lichaam en ziel scheen te doordringen. Er werd een onuitsprekelijke liefde in mijn hart uitgestort. Ik weende luid van vreugde de liefde. Joop van den Bovenkamp

20

VARIA

en wordt er ieder dag gezorgd voor gezellige maaltijden. Voor reservering en meer informatie kunt u contact opnemen met Hetvakantiebureau.nl. Tel. (0318) 48 66 10, [email protected], www.hetvakantiebureau.nl

Glimlach Een glimlach kost je niets en geeft veel. Het verrijkt wie hem krijgt zonder de gever te verarmen. Hij duurt slechts een ogenblik, doch je herinnering kan eeuwig zijn. Niemand is zo rijk dat hij zonder kan en niemand is zo arm dat hij er zich geen een kan veroorloven. Hij is de schepper van geluk in huis en zaken. Hij is het tastbare teken van diepe vriendschap En zelfs een vijand kan er geen een weerstaan. Een glimlach van rust tot vermoeidheid en aanmoediging vernieuwd de moed Tegen droefheid is hij een steun en troost. Hij is een tegengif van onze zorgen Hij is een goed dat je niet kunt kopen, Niet kunt ruilen en zeker niet kunt stelen. Want hij heeft pas een waarde Op het moment dat deze wordt gegeven. En als je ooit iemand tegenkomt van wie je een glimlach verwacht, maar die hem jou niet geeft of gunt, geef en schenk hem de jouwe. Want niemand heeft een glimlach zo hard nodig, dan degene die hem de ander niet kan geven of wil geven

Diaconale vakanties voor senioren Als u wat ouder bent, kan het zijn dat uw sociale kring om u heen kleiner wordt en u misschien niet zo vaak meer als voorheen de deur uit komt. Een vakantie ligt dan wellicht ook niet voor de hand, maar juist een vakantie met andere senioren en met enthousiaste vrijwilligers die een en al aandacht zijn, kan u goed doen. Deze zomer organiseert Hetvakantiebureau.nl een groot aantal vakanties op verschillende prachtige locaties in Nederland en zelfs drie vakantieweken op het schip Prins Willem Alexander. Er worden leuke uitstapjes, voorstellingen en creatieve workshops georganiseerd. Ook kan u heerlijk wandelen en (duo)fietsen 21

22