Nummer 2, juli 2014 DIOloog, nummer 2, juli 2014
Voorwoord Beste DIO leden, Voor de meesten van ons is de vakantieperiode aangebroken. Dit betekent dat dit de laatste DIOloog van dit collegejaar is. We hebben ook dit jaar weer met veel plezier aan de DIOloog gewerkt om u op de hoogte te brengen van de activiteiten van DIO. Zo werd de jaarlijkse vaccinatieactie dit jaar gehouden van 19 t/m 24 mei. De actie heeft een mooi bedrag opgeleverd van € 3075,30! De opbrengst gaat dit jaar naar een CNVR programma (catch–neuter–vaccinate–release) in Rahovac, Kosovo. Tegen alle deelnemende praktijken willen we zeggen: Hartelijk bedankt namens stichting DIO en de honden in Kosovo! We hebben deze DIOloog een interview met niemand minder dan dierenarts Henk Luten van o.a. Burgers’ Zoo! Verder besteden we aandacht aan de Run4Rabies op 24 september aanstaande. Schrijf je snel in of kom op 24 september de deelnemers aanmoedigen tijdens dit bijzondere evenement! Het project in Malawi is ook nog steeds in volle gang. We hebben weer een update gekregen die we graag met u willen delen. Genoeg te lezen dus! Veel leesplezier met deze DIOloog en een fijne vakantie gewenst! Wilt u in het vervolg de DIOloog digitaal ontvangen? Mail dit dan naar
[email protected]
Colofon
Inhoudsopgave
20e jaargang, nummer 2, juli 2014
Voorwoord …………………………………………………………… 2
De DIOloog is een driemaandelijkse publicatie van Stichting Diergeneeskunde In Ontwikkelingssamenwerking. Deze uitgave wordt verspreid onder de (student-) donateurs en betrokkenen van Stichting DIO.
Update Malawiproject ………………………………………….
Interview Henk Luten …………………………………………... 4 Run4Rabies …………………………………………………………..
Contact Stichting DIO Yalelaan 1 3584 CL Utrecht Telefoon: 030-2532032 E-mail:
[email protected] Website: www.dio.nl Gironummer: 6910 Volg ons ook op Twitter en Facebook!
3
6
DIO op de Voorjaarsdagen 2014 ………………..…………. 8 DIOAgenda …………………………………………………………… 8
Redactie: Maureen Veld, Marjolijn van Mourik, Iris Maliepaard, Lisette Derksen, Jessica van der Weijden Donateurs: U kunt praktijkdonateur worden door minimaal 100 euro over te maken op het bovenstaande gironummer. Vanaf een bedrag van 25 euro per jaar kunt u particulier donateur worden. Studenten kunnen donateur worden vanaf 10 euro per jaar. U kunt ook schenken middels automatisch incasso als jaar- of kwartaaldonateur, neemt u hiervoor contact op met Stichting DIO via
[email protected]. Jaardonaties worden afgeschreven in de maand juni. Kwartaaldonaties worden afgeschreven in de maanden maart, juni, september en december. Drukwerk: Xerox (Nederland)
2
DIOloog, nummer 2, juli 2014
Update Malawi Het is alweer een tijdje geleden dat Nynke, Mieke en Floortje terugkwamen uit Malawi waar zij in oktober 13 gemotiveerde trainers klaarstoomden om zelfstandig fase 2 van het traject in te gaan. Die fase 2 begon in maart van dit jaar. Een maand eerder hebben de trainers met elkaar een terugkomdag gehouden en verschillende, wat moeilijkere, onderwerpen van de training herhaald. Ook was het leuk voor de groep iedereen weer even te zien en kregen alle groepjes die met elkaar de trainingen gaan geven, een door DIO samengestelde trainers-kit mee, met daarin alle benodigde lesmaterialen. De 6 trainersgroepen hebben in maart en april training gegeven aan ruim 140 veehouders. Mark Bennet die lessen geeft over onder andere compost maken (met gebruik van dierenmest) en het planten en oogsten van gewassen is langs de 6 groepen gegaan en heeft een dag les gegeven. De andere 9 dagen hebben de trainers ingevuld met theorie en praktijklessen over diergezondheid, voeding, huisvesting, verzorging etc. We zitten nog steeds midden in fase 2; in de komende maanden plannen we nog een aantal terugkommomenten om te testen wat de veehouders geleerd hebben, om te zien hoe ze het toegepast hebben en of er nog vragen zijn. Ook is de bouw van de stallen en office, waar bouwkunde student Benny zich 5 maanden mee bezig heeft gehouden in Malawi, bijna klaar. Met DIO zijn we nu druk bezig fase 3 op te zetten. In fase 3 willen we een aantal veehouders selecteren en opleiden tot veterinair werkers. Dat is de dus de volgende stap in dit mooie project en we houden u graag op de hoogte hoe dit allemaal verloopt!
3
DIOloog, nummer 2, juli 2014
Interview Henk Luten Voor studenten die geïnteresseerd zijn in ontwikkelingssamenwerking lijkt de stap naar de wild-life-diergeneeskunde logisch. Maar gaat dit wel zo gemakkelijk? En hoe pas je het in ontwikkelings-samenwerking? We vroegen dierenarts Henk Luten naar het leven als wild-life dierenarts; het begin, het dagelijks werk en de rol in de maatschappij in Nederland of in het kader van ontwikkelingssamenwerking. \Hoe bent u wild-life-dierenarts geworden? Vanaf mijn 7e levensjaar wist ik dat ik dierenarts wilde worden. Een liefde die groeide door mee te lopen met een dierenarts die ook werkzaam was in Burgers’ Zoo. In Utrecht ben ik 7 keer uitgeloot voor de studie diergeneeskunde. Na een omweg via farmacie ben ik uiteindelijk diergeneeskunde gaan studeren in Antwerpen en Gent, waar ik in 1985 ben afgestudeerd. Eind goed al goed, zal ik maar zeggen. De specialisatie naar wild-life was deels toeval! De breed georiënteerde Gentse diergeneeskunde studie gaf mij een goede basis. Na mijn studie werkte ik samen met Piet de Jong, die toentertijd een kleine huisdieren- en paardenpraktijk had. Ook was Burgers’ Zoo een grote klant. Na het overlijden van mijn associé vroeg de toenmalige directeur van Burgers’ Zoo Antoon van Hooff of ik het een jaar wilde proberen als dierentuin-dierenarts. We zouden na dat jaar een gesprek hebben om te kijken of er voortgang in zat. Welnu, dat gesprek is er nooit geweest en sindsdien werk ik als ZZP’er, niet alleen voor Burgers’ Zoo maar ook voor Natuurmonumenten en SBB. Hoe ziet uw (dagelijkse) werk eruit? Elke ochtend ben ik in de dierentuin. Daar doe ik van alles: faeces onderzoek, een zieke chimpansee behandelen, behandelplannen bespreken of echo’s/rx maken. Mijn focus is vooral gericht op preventieve diergeneeskunde. Voorkomen is tenslotte beter dan genezen. Veel van mijn tijd gaat op aan de behandeling van vogels. Problematisch is daarbij dat deze dieren relatief laat in het ziekteproces opgemerkt worden en daardoor vaak niet meer te genezen zijn. Als het dier eventueel dood gaat, wordt het dier altijd naar de afdeling Pathologie van Utrecht gestuurd voor sectie zodat we een goed beeld hebben van wat er speelt in het dierenpark. In de middag werk ik bijvoorbeeld voor Natuurmonumenten. Ik begeleid niet alleen de Schotse Hooglanders in Nationaal Park Veluwezoom, maar heb ook onlangs 15 edelherten verdoofd om ze te voorzien van een GPS-zender om de hals. Daarmee worden hun migratieroutes onderzocht en uitgebreid in kaart gebracht. Enorm interessante informatie. Ik moest ze op 30-50 meter afstand verdoven met een verdovingspijltje zittend op een hoogzit. In de winter is dat bar koud werk maar ook erg spannend. Het zijn namelijk erg schuwe dieren. Ook ben ik werkzaam in de Oostvaarderplassen (SBB), niet omdat ik er zo veel behandel maar omdat ik een goede perceptie en know-how heb van hoe wilde en verwilderde dieren functioneren. Het is voor de meeste mensen onduidelijk wat er daadwerkelijk met die dieren gebeurt; vanuit de media lijkt het in de Oostervaarderplassen kommer en kwel. 4
DIOloog, nummer 2, juli 2014
“Je hoopt een verschil te kunnen maken” Als je er wekelijks komt, zie je dat het een heel mooie wereld is. Vanuit mijn vakgebied probeer ik het systeem dan ook te onderbouwen en verdedigen. Wij, als burgers, zijn van natuurlijk gedrag afgedwaald, we willen alles aaien, voeren en behandelen. Dat baart mij wel veel zorgen. Er is een grote discrepantie tussen de perceptie over de dieren in de Oostvaarderplassen en bijvoorbeeld de intensieve melk- en vleesveehouderij. Als je vlees wilt eten is dat prima, dat doe ik zelf ook, maar je moet weten dat er een dier aan dood is gegaan. De perceptie van vlees-eten is zo ver af gehouden van het levende wezen dat niemand dat meer ervaart, terwijl een musje dat tegen de ruit vliegt met gierende ambulance wordt opgehaald. Dus communicatie hoort ook bij mijn werk. Wat zijn uw ervaringen in het buitenland? In Mongolië heb ik mogen participeren in een project om het Przewalskipaard te herintroduceren in het wild. Het dier was totaal uitgestorven door de Russische en daarna Chinese overheersing. De stichting had Przewalskipaarden gekocht of verkregen vanuit dierentuinen en hebben een stamboek opgezet door nauwgezet met de verworven dieren te fokken. Het doel was om een genetisch sterke en duurzame populatie op te bouwen in een tijdsspanne van 30 jaar. Daarna zijn 10 luchttransporten vanuit Nederland naar Mongolië geweest van iedere keer 10-12 paarden. Inmiddels is er een sterke stabiele populatie Przewalskipaarden ontstaan, bestaande uit meerdere harems die weer terug zijn in hun geboorteland. Daar heb ik mee mogen doen om het verschil te maken. Wat zijn uw doelen in uw werk? Wat is uw “drive”? Ik wil het verschil kunnen maken. Daarmee bedoel ik dat door mijn toedoen dieren genezen of lekkerder in hun vel komen te zitten. De laatste jaren bestaat dat steeds meer uit mensen informeren hoe beesten in elkaar zitten: het publiek staat namelijk steeds verder van het dier af. De uitingen daarvan variëren van dekkleedjes voor chihuahua’s tot een kippenei dat nog even duur is als toen ik 8 jaar was. Om duurzaam te kunnen produceren mag alles best duurder worden maar vooral meer verantwoord. Mensen nemen dingen aan die voor hen vanzelfsprekend zijn maar die het eigenlijk niet zijn; er is voor een stuk vlees altijd een beest dood gegaan. Er is een enorme discrepantie tussen wat het beest ervaart en wat wij ervaren voor het beest – daar zit een wereld van verschil in. Allemaal dingen waar nog een hele slag te maken is. Wat vindt u de rol van de dierenarts op het gebied van ontwikkelingssamenwerking? Qua veterinaire volksgezondheid, en dan voornamelijk voor wat betreft zoönosen, speelt de dierenarts een grote rol. Soms zijn de mensen er niet van te overtuigen dat melk gekookt of gepasteuriseerd dient te worden. Er zijn veel ziektes die hier uitgestorven zijn maar in ontwikkelingsgebieden endemisch zijn: tuberculose, runderpest en MKZ zijn daar voorbeelden van. Mensen informeren, dieren behandelen en eventueel ruimen is een hele uitdaging. Die mensen denken namelijk “Dat is wel een koe die nog leeft en nog melk of vlees geeft!” Als mensen uiteindelijk het verschil zien bij een andere boer die met die methodiek een gezonde kudde krijgt, gaan ze een keer om. Uiteindelijk hoop je dat je het verschil kunt maken. Dat geldt niet alleen voor het vak, maar ook voor jezelf. Benieuwd naar het hele interview? Kijk op www.dio.nl! 5
DIOloog, nummer 2, juli 2014
Run4Rabies Op zondag 28 september 2014 is het weer “World Rabies Day”. Op deze dag wordt over de hele wereld geld ingezameld met als doel rabiës te bestrijden en zo de gezondheid voor mens en dier te verbeteren. Daarom organiseren DIO en studievereniging Hygieia op 24 september de jaarlijks terugkerende Run4Rabies! Rabiës Rabiës, ook wel hondsdolheid genoemd, is een infectieziekte die zowel mens als dier kan infecteren (zoönose). Het rabiësvirus komt in Nederland niet meer voor, maar in vele andere landen (Afrika, Azië, Oost-Europa) is rabiës aan de orde van de dag. Dieren en mensen kunnen besmet raken door beten van dieren die rabiës met zich mee dragen, zoals honden. Eenmaal in de mens of het dier dringt het virus het zenuwstelsel binnen, zorgt in eerste instantie voor spierspasmen en later voor verlammingen. Uiteindelijk volgt een uiterst pijnlijke dood. Run4Rabiës woensdagavond 24 september 2014 De Run4Rabiës is een hardloop– en wandelevenement dat erop gericht is om geld op te halen voor het rabiësproject van Stichting WerelddierenWerk. Na een lezing van Stichting WerelddierenWerk op de faculteit werd voor ons duidelijk hoe belangrijk het werk is wat deze organisatie doet in India. Niet alleen richten zij mobiele klinieken op om de lokale bevolking met hun dieren te helpen. Ook straathonden worden gecastreerd, gevaccineerd en waar nodig behandeld. Hiermee wordt een groot probleem in India aangepakt: het grote aantal straathonden die zorgen voor overlast en het overbrengen van ziektes, waaronder rabiës. Een ander belangrijk aspect in de aanpak van stichting WerelddierenWerk is niet alleen de veterinaire zorg, maar vooral ook zorgen voor bewustwording van rabiës onder de bevolking en lokale samenwerking, zodat ziektegevallen voorkomen kunnen worden en anders vroeg gerapporteerd worden om verdere verspreiding te voorkomen. Het contact verliep vanaf het begin goed en samen zijn we erg enthousiast en vastberaden om er een mooi evenement ervan te maken met een even zo mooie opbrengst!
6
DIOloog, nummer 2, juli 2014
Run4Rabies
Op woensdagavond 24 september vanaf 18.00 uur willen wij dus zo veel mogelijk mensen verzamelen die gaan lopen om geld op te halen voor dit project. Vanaf de faculteit diergeneeskunde in Utrecht zullen twee verschillende wandel- en hardlooproutes worden uitgezet van 5 of 10 kilometer. Omdat rabiës veel honden- en mensenlevens eist in derde wereld landen willen we zo veel mogelijk Nederlandse hondeneigenaren, met of zonder hond, op de been brengen om op 24 september één van de routes te komen lopen. Naast het lopen van de routes, zal er op het begin- en tevens eindpunt een waar feestje worden gebouwd. Er zullen hier diverse kraampjes staan, er zal een loterij plaatsvinden en er zullen diverse andere festiviteiten te beleven zijn. Hiermee willen we zo veel mogelijk geld ophalen om het project in India te kunnen ondersteunen.
Kijk voor meer informatie en de inschrijving op www.run4rabies.nl
Foto’s gemaakt op de Run4Rabies 2013
7
DIOloog, nummer 2, juli 2014
DIO op de Voorjaarsdagen 2014 Ook dit jaar was stichting DIO weer aanwezig bij de Voorjaarsdagen. Naast onze gebruikelijke stand bij de goede doelen hadden we dit jaar echter ook wat nieuws: een actie in samenwerking met Phytotreat! Hierbij hebben we leuke flessenopeners verkocht waarop het logo van DIO te zien is en een boodschap van Phytotreat. Bij het kopen van een flessenopener konden mensen zich ook inschrijven voor de loterij die aan deze actie verbonden was, waarbij er een weekendje Istanbul voor twee personen gewonnen kon worden. Dit was een groot succes waarbij we bijna 125 flessenopeners hebben verkocht! Dit heeft zeker bijgedragen aan meer naamsbekendheid voor stichting DIO en uiteraard is de opbrengst gedeeld waardoor er weer een aardige bijdrage is bijgekomen voor onze projecten. Daarnaast waren de Voorjaarsdagen ook weer erg nuttig voor het leggen van nieuwe contacten en het bijpraten met onder andere de KNMvD. Het was dus weer als vanouds gezellig en waardevol. Volgend jaar zijn we vanzelfsprekend weer van de partij, dus dan zien we u graag weer terug op de Voorjaarsdagen!
DIOAgenda
Op dinsdag 2 september staat DIO weer klaar met een praatje voor de introductie voor de nieuwe eerstejaars studenten diergeneeskunde. De zaterdag daarop wordt weer het eerstejaarsweekend gehouden, waar ’s middags 6 september spelletjes worden georganiseerd. DIO zal ook met een leuk spel aanwezig zijn!
Woensdag 24 september wordt de Run 4 Rabies 2014 georganiseerd, meer informatie is in deze DIOloog te vinden of kijk op www.run4rabies.nl!
8
DIOloog, nummer 2, juli 2014