nummer 150 zesendertigste jaargang nr. 3 Midden-Delfkrant september 2012

nummer 150 | zesendertigste jaargang nr. 3

Midden-Delfkrant september 2012

Colofon

Redactioneel

Midden-Delfkrant nr. 150 36e jaargang nummer 3, sept. 2012 Uitgave van de Midden-Delfland Vereniging, Schipluiden www.middendelflandvereniging.nl Verschijnt viermaal per jaar Losse nummers € 3,00 Gedrukt op chloorvrij gebleekt papier

Zoals in elke zomer in Midden-Delfland keert na half september de rust weer. De tuinfeesten zijn voorbij, de vakanties genoten en de sterke verhalen over regenval op de camping en tegenwind op de fiets gevormd. Misschien dat de nazomer het nog een beetje goedmaakt? De Midden-Delfland Dag in juni was in ieder geval extra feestelijk vanwege het mooie weer. Daarover vindt u in dit nummer een fotoreportage. Goed nieuws: ook leden kunnen nu een fruitboom adopteren. U leest het in een vervolg op de Bomenplantactie. We zijn nog steeds in het zevende lustrumjaar, dus halen we met drie Leden van het eerste uur weer herinneringen op en publiceren we graag de winnende foto’s van de fotowedstrijd Grens tussen stad en platteland. Ook de eerste inzendingen van kinderen kunnen we plaatsen: zij bieden ons een heel eigen kijk op Midden-Delfland. Verder in dit nummer ook veel vertrouwds: het portret van een markante Midden-Delflander is ditmaal

Redactie Pia van Oord (hoofdredacteur) Frits van Ooststroom Annemiek van Adrichem Katinka Buters (eindredacteur) [email protected] Burgemeester Musquetiersingel 40 2636 GG Schipluiden Medewerkers aan dit nummer: Tiny van der Meer, Henk Groenendaal (fotografie), Gemma Buters, Arie van der Kooij, Cor Nonhof, Kees van Paassen, Suzanne Wardenaar, Gemma van Winden-Tetteroo, Arie van Woerden

Kopij en suggesties voor artikelen zijn van harte welkom bij de redactie Overname van artikelen is in veel gevallen mogelijk na overleg met de redactie Verantwoording Publicatie van artikelen hoeft niet te betekenen dat hiermee de mening van de Midden-Delfland Vereniging wordt weergegeven Abonnementen Door lid te worden van de MiddenDelfland Vereniging ontvangt u dit blad. Minimum contributie is € 17,50 per jaar. Aanmelding door storting op 3928463 (ING) of 143775367 (Rabobank) ten name van Midden-Delfland Vereniging Schipluiden o.v.v. ‘nieuw lid’ en uw naam, adres, woonplaats Opzegging uitsluitend schriftelijk met inachtneming van vier weken opzegtermijn aan het eind van het jaar

2 |

Midden-Delfkrant 150

INHOUD

Opmaak en druk Stout Grafische Dienstverlening, Vlaardingen Vormgeving: Klaas Bloem

3 4 7 8 9 10 12 14 16 18 19 20 22 23 24 25 26 28 28

van Anny Tetteroo-van Zeijl, de vrouw die meer dan 30 jaar het thuisfront vormde van de veeverloskundige Kees Tetteroo. We publiceren alweer het laatste deel van de Hermelijn-avonturen van de hand van Kees van Paassen, wij hopen dat hij voor ons nog meer in petto heeft. Frits van Ooststroom beschrijft de lotgevallen van Spieringshoek in Schiedam aan de hand van het verdwenen inrijhek en we kunnen lezen over paddenpoelen in het recreatiegebied Zuidrand, die door de KNNV Delfland zijn geïnventariseerd. Ook de vaste rubrieken zijn paraat: Vockestaert attendeert ons op het tweesporenbeleid van de gemeente, de vereniging presenteert nieuwe themawandelingen en op de achterpagina gaan kinderen dit keer bloemen plukken. In dit nummer ook twee bladzijden met allerlei nieuwtjes uit het gebied: van een nog te bouwen bijenhuis, een nieuwe uitgave over Midden-Delfland tot - eindelijk - lagere waterschapslasten voor agrariërs. Veel leesplezier gewenst en een zonnige, fruitige herfst.

Controversieel / Ben van der Velde Als ik je moeder maar aan de lijn had... / Gemma van Winden-Tetteroo Kilometerslange kavels / Pia van Oord Bomenactie 2012 / Govert van Oord Fotowedstrijd Nieuws en wetenswaardigheden Leden van het eerste uur Midden-Delfland Dag / Annemiek van Adrichem Het hek van de boerderij Spieringshoek / Frits van Ooststroom Paddenpoelen / Huub van ’t Hart Blote voeten pad Hermelijn verliefd op jacht / Kees van Paassen De Bezetting Speelt Polderlandschap laten zoals het is? / Arie van Woerden Uit de winkel Themawandelingen, Midden-Delfland picknick Verenigingsnieuws Lui / Roelof uit Beijerse Bloemen plukken / Suzanne Wardenaar

Foto voorzijde: Jaagpadbruggetje van de Trekkade langs de Trek- of Noordvliet ter hoogte van Duifpolder te Maasland. Foto Tiny van der Meer.

Rechterpagina, boven: Zuidbuurt ter plaatse van Blankenburg-tunneltracé. Foto Tiny van der Meer.

Controversieel

Het lijkt sinds de val van het kabinet Rutte wel een toverwoord. Belangrijke beslissingen worden tot na een nieuw te vormen kabinet opgeschort. Controversieel heten die belangrijke besluiten opeens. Natuurlijk kunnen de meningen verschillen over wat al dan niet belangrijk is en wat al dan niet moet worden uit- of afgesteld. Bij een aantal beleidsbeslissingen was ik overigens allang voor de val van het kabinet van mening dat die controversieel waren, zoals de omstreden Blankenburgtunnel. Welke besluiten dat nog meer zijn ga ik jullie natuurlijk niet vertellen. De Midden-Delfland Vereniging is geen politieke beweging en de mening van de voorzitter hierover doet al helemaal niet ter zake. Geen politieke beweging, maar we bemoeien ons wel met politieke besluiten. Zeker als die besluiten tegen de doelstellingen van de vereniging ingaan. Daar zijn we uiteindelijk 35 jaar geleden voor opgericht. En daarom moeten we alert zijn. Alert zijn op ontwikkelingen in Schiedam waar de groene vingers naar MiddenDelfland dreigen te worden volgebouwd. Alert zijn op voorgenomen besluiten die het cultuurhistorisch erfgoed betreffen zoals de sloop van het jaagpadbruggetje langs de Schie. Alert zijn op mogelijke ongewenste (bouw)ontwikkelingen aan de Maaslandse Dam. Alert zijn op nog meer infrastructuur in ons gebied. Alert zijn op de gevolgen van de veel te hoge waterschapslasten voor de veehouderij.

Aan al die zaken die onze alertheid vragen, liggen politieke besluiten ten grondslag. Wij willen en zullen bij al die onderwerpen ons geluid indringend laten horen, waar die democratische besluiten ook worden genomen. Allemaal hebben wij daar deze week invloed op gehad door het uitbrengen van onze stem voor de Tweede Kamer. En daarmee ook voor of tegen de Blankenburgtunnel. De Midden-Delfland Vereniging blijft met alle macht proberen die landelijke en vooral de plaatselijke politiek te beïnvloeden. Dat zijn we aan u, onze leden verplicht. Daarom komen wij voor ons gebied op zonder binding met welke politieke partij dan ook. En zullen wij altijd alle voor Midden-Delfland belangrijke, al dan niet controversiële zaken aan de orde stellen. Dat kan alleen met gewicht met een sterke vereniging. Lid worden is dit jaar wel heel aantrekkelijk want wie wil er niet vijf jaar van een fruitboom plukken? Het planten van een boom staat voor hoop voor de toekomst. Een vruchtvolle toekomst van Midden-Delfland waar de Midden-Delfland vereniging zich met hart en ziel aan verbindt. Ben van der Velde voorzitter Midden-Delfland Vereniging

zesendertigste jaargang nr 3, september 2012 | 3

‘Er zijn beroepen, zeker vroeger, waarbij de vrouw op de achtergrond stond. Maar bij het vak van jouw vader als veeverloskundige had je moeder een ontzettend belangrijke rol. Ik heb er bewondering voor dat ze altijd heel netjes en vriendelijk bleef aan de telefoon, ook als een boer ongeduldig voor de tweede keer belde,’ zegt veehouder Jan van den Berg uit Schipluiden. Iedere boer weet dat elke minuut telt, wanneer de bevalling bij een dier niet voorspoedig verloopt en je dus dringend om professionele hulp verlegen zit. ‘Als we je moeder maar aan de lijn hadden, dan wisten we dat het goed kwam.’

Anny Tetteroo–van Zeijl had de praktijk toch niet willen missen: ‘Ik leefde er in.’

4 |


‘Als ik je moeder maar aan En zo ga ik, als de redactie om een interview in de veeartsensfeer vraagt, dit keer bij mijn eigen 90-jarige moeder Anny Tetteroo-van Zeijl op bezoek om herinneringen op te halen aan het verdwenen, maar dankbare vak dat mijn vader (1922-2001) decennialang met veel liefde uitoefende: dat van veeverloskundige. Vader Kees kwam graag bij de boeren. Het beroep was al sinds 1840 in de familie. Petrus Tetteroo (18101887) castreerde biggen en paarden en verloste varkens, paarden en koeien op vakkundige wijze. Zijn zoon Cornelis en later kleinzoon Hendricus volgden hem op in de praktijk. Cornelis (1847-1905) vestigde zich aan de Woudseweg bij Den Hoorn. ‘Als er een koe in nood was, kwam de boer hem vaak met paard en wagen halen,’ weet Anny Tetteroo–van Zeijl te vertellen. ‘Opoe Antje de Vreede was een zeer kordate dame. Als haar man niet thuis was, nodigde zij de boer binnen om een bakkie te doen om zo de wachttijd te korten. Grootvader had zelf ook wel een gerij maar zijn paard kon niet de hele dag in touw zijn.’

Beide grootvaders Een mooie geschiedenis die Anny uit de overlevering is bijgebleven is het verhaal van de twee grootvaders. Haar eigen opa Willem van Zeijl had een boerderij aan de Wateringse Zweth. Bij gebrek aan telefoon ging hij, zelfs midden in de nacht, binnendoor lopend naar de Woudseweg om de veeverloskundige te roepen als dat nodig was. Buitenom met paard en wagen zou hem zeker drie uur kosten! Willem van Zeijl hielp het instrumentarium van Cornelis Tetteroo dragen. Als het karwei op de boerderij achter de rug was, kreeg de veeverloskundige koffie en brood met gebakken ei. Vervolgens bracht boer Van Zeijl hem weer een eindje weg zodat hij in de donkere nacht niet van vermoeidheid in het water zou lopen. ‘Die boer en de verloskundige konden toen niet vermoeden dat hun kleinkinderen, Kees en ik, ooit meer dan 50 jaar getrouwd zouden zijn,’ zegt Anny met zichtbaar genoegen. 14.773 verlossingen De derde generatie werd gevormd door Hendricus Tetteroo (18861948). Hendricus trouwde en kreeg twee zonen en drie dochters. De

Hendrikus Tetteroo aan het werk: biggen castreren.

de lijn had, dan kwam het wel goed’ jongste zoon, Kees, volgens goed gebruik vernoemd naar zijn opa, was voorbestemd om de opvolging in de veeverloskunde te garanderen en ging al heel jong mee de pad op. Nauwgezet hield Kees zijn werkzaamheden bij zodat we nu kunnen lezen dat hij in maart 1939 zijn eerste verlossing deed bij een boer aan de Ommedijk. ‘Onder toezicht van mijn Vader’ zo staat erbij. Kees Tetteroo zou 14.773 verlossingen, 8.999 nageboorten en 234.748 castraties verrichten in zijn eigen praktijk. ‘Maar 15.000 verlossingen betekende wel 20.000 keer telefoon,’ vertelt Anny, ‘want de mensen belden vaak nog een keer of mijn man al onderweg was of om te melden dat het kalf inmiddels geboren was.’

‘Alleen de dominee in ’t Woudt had telefoon maar men durfde die man natuurlijk nooit te storen.’ En dus werd er bij Tetteroo aangebeld, al was dat midden in de nacht, als dokter Reijnders gewaarschuwd moest worden voor een ernstig zieke of voor de bevalling van een buurvrouw.’ Zo waren wij altijd overal van op de hoogte en door de telefoon gaf de dokter door of wijkzuster Petronella of vroedvrouw juffrouw Jongeneelen gebeld moest worden.’

Pakje brood De praktijk van Kees Tetteroo bestreek een enorm gebied: van het Westland tot een groot gedeelte van Delfland. Waarneming was daardoor lastig te regelen; de veeverloskundige was dus eigenlijk altijd bereikbaar. Al snel had Kees geen tijd meer voor zijn toneelclub of het werk als gemeenteraadslid. Alleen zijn grote hobby, de modelvliegtuigbouw, bleef hij trouw zolang dat mogelijk was. Wij kinderen wisten niet beter: thuis

Moeder Anny begin vijftiger jaren op het erf met de intussen onmisbaar geworden auto van vader Kees.

Als een bevalling niet vanzelf ging, werd Kees Tetteroo erbij geroepen.

Telefoon! Die telefoon loopt als een rode draad door het leven van mijn ouders en van ons gezin. Toen Kees en Anny de praktijk overnamen en zij zich in het ouderlijk huis vestigden, waren zij de enigen in de wijde omgeving die over telefoon beschikten. Dat was niet alleen nuttig voor de praktijk, de mensen uit de buurt maakten er graag gebruik van als dat nodig was. zesendertigste jaargang nr 3, september 2012 | 5

draaide alles om de boeren en om de praktijk. Als mijn vader in de kerk zat en er kwam een spoedgeval dan werd één van ons met een briefje gestuurd om te waarschuwen. Verder was er een afspraak met boerin Martina van Paassen-Sunder. ‘Zij had telefoon. Als Kees zijn lijst van klanten afwerkte en er was een dringende boodschap, dan zette Tien Sunder op mijn verzoek een krant zichtbaar voor het raam van haar boerderij aan de Gaagweg. Als hij daar langs reed was dat voor Kees een teken dat hij het thuisfront moest bellen,’ lacht Anny. En als hij over de Woudseweg kwam richting het volgende spoedgeval dan werd er een kind aan de weg gezet met een pakje boterhammen in de hand. Zo kon Kees snel verder maar had hij toch wat te eten. ‘Ken je man drek komme?’ ‘Zonder mijn vrouw had ik dit werk nooit kunnen doen. Zij was altijd thuis om de telefoon aan te pakken en de zaken te regelen, daar ben ik haar heel dankbaar voor,’ zei Kees Tetteroo toen hij in 1983 op voorspraak van een aantal boeren een koninklijke onderscheiding kreeg. Inderdaad was Anny zijn steun en toeverlaat in de praktijk. Bij nacht en ontij werd de hulp van Kees ingeroepen. ‘Ik heb een koe met lijf uit, ken je man drek komme?’ riep de boer door de telefoon als het allemaal mis dreigde te gaan. En ondanks de weinige communicatiemiddelen wist Anny Tetteroo–van Zeijl haar man steeds op te sporen als hij elders in de uitgebreide praktijk bezig was. Vooral in het koude en soms zelfs ijzige vroege voorjaar was het ongelooflijk druk. ‘We hebben éénmaal een maand maart gehad waarin Kees slechts twee nachten door kon slapen,’ herinnert Anny zich. In die tijd had zijzelf ook geen echte nachtrust want zij nam de telefoon aan en belde haar man na als er weer een volgend spoedgeval kwam. En als de klus geklaard was, kreeg zij een paar ijskoude benen in bed. Kwam Kees pas ’s morgens vroeg thuis, dan maakte Anny gauw iets te eten, de kinderen moesten rustig zijn en er ging een stofdoek om de klink van de deur zodat er geen herrie was terwijl vader probeerde een paar uurtjes te slapen. Als hij heel laat Kees Tetteroo.

Alle foto’s zijn van, of komen uit de collectie van de auteur.

in de avond weer naar een noodgeval moest, ging Anny weleens mee om hem onderweg wakker te houden. Later stuurde ze een van de kinderen mee. Geroepen voor dieren, luisteren naar mensen Anny: ‘De boeren waren altijd opgelucht als ze zijn auto het erf op zagen rijden. Het emmertje warm water, een stukje zeep en een handdoek waren al in gereedheid gebracht. Toen Kees tijdens een sneeuwrijke koude winternacht bij een verlossing aan de Kwakelweg geroepen werd, zei de boer na afloop: ‘Ik blijf je nakijken tot ik de koplampen van je auto de Gaagweg weer op zie draaien zodat ik zeker weet dat je hier niet het weggetje afglijdt.’ Boer Hofstede van de Zouteveenseweg vond het op een nacht te glad en te gevaarlijk om Kees te laten komen en hij belde of hij goede raad kon krijgen via de telefoon. ‘Maar mijn man ging liever zelf toch op pad om het dier te helpen.’ Kees bleef onder alle omstandigheden rustig. ‘Dat was ontzettend prettig,’ zegt veehouder Jan van den Berg uit eigen ervaring. ‘Zo’n bevalling die uit de hand loopt, is toch altijd spannend, dan is de houding van de hulpverlener van groot belang.’ De boeren hadden veel vertrouwen in hun veeverloskundige en dat leidde vaak tot persoonlijke verhalen. Pas na zijn dood hoorden wij van veel mensen hoe belangrijk mijn vader voor hen geweest is. ‘Hij werd geroepen voor de dieren, maar hij luisterde naar de mensen,’ zei een van zijn klanten zo mooi. Drukte Kees maakte geen onderscheid tussen katholieke en protestante klanten en was daarmee zijn tijd vooruit. Ook gebeurde het dat een boer belde om hulp maar er direct bij meldde dat hij eigenlijk geen geld had om dat te betalen. ‘Weet die koe daarvan?’ vroeg Kees Tetteroo. En hij ging gauw aan het werk. Hij was geliefd bij de boeren en wist precies waar de koffie het lekkerst was, maar soms kieperde hij het bruine vocht weleens stiekem weg als het serviesgoed niet zo proper was. ‘En hij heeft een keer een veel te vette pannenkoek in zijn binnenzak laten glijden,’ herinnert Anny zich. Zelf kwam zij door de drukke praktijk en de zorg voor de zes kinderen nauwelijks toe aan het vrouwengilde of een beetje tijd voor haarzelf. Vaak genoeg moest zij alleen naar een feestje of een receptie als haar man juist weggeroepen was. Waterleiding kwam pas in huis toen ze 12,5 jaar getrouwd waren en in die tussentijd waste Anny de vuile kleding die haar man mee naar huis bracht, met putwater op een houtfornuis in de schuur. De komst van de semafoon gaf veel meer rust en efficiency, en toen een van de kinderen tijdens de ergste drukte mee ging helpen in de praktijk, bracht dat zeker verlichting. Om gezondheidsredenen moest Kees de praktijk in het begin van de jaren ’80 toch beëindigen. Geen boer meer aan de deur om medicijnen te halen, geen roodgloeiende telefoon. Anny Tetteroo-van Zeijl kijkt er met een goed gevoel op terug. ‘Voor mij had Kees geen ander beroep hoeven hebben, ik kon het met alle boeren goed vinden. En die drukke praktijk? Ach, ik leefde erin.’

Gemma van Winden-Tetteroo 6 |


Kilometerslange kavels Historie en landschap van de Dijkpolder, Commandeurspolder en Duifpolder De stichting Midden-Delfland is Mensenwerk heeft begin 2012 haar nieuwste publicatie gepresenteerd: Historie en landschap van de Dijkpolder, Commandeurspolder en Duifpolder. Deze drie polders hebben een gezamenlijke ontstaans- en bewoningsgeschiedenis en vormen landschappelijk en cultuurhistorisch een eenheid. Zij omvatten een omvangrijk gebied dat loopt van de oude Maasdijk in Maassluis tot aan de Vlaardingervaart tussen Schipluiden en Vlaardingen. Met het oog op de waardevolle lintbebouwing van de Weverskade in Maassluis en de actuele ontwikkelingen in de aangrenzende Dijkpolder, is dit vierde polderboekje aan een overwegend Maassluise delegatie aangeboden. Op de grotendeels in originele staat uit 1891 verkerende boerderij Weverskade 86 werd het boekje in ontvangst genomen door de Maassluise wethouders G. van der Wees, Cultuur en Monumenten, en A. Keijzer, Ruimtelijke Ordening, en door H. Horlings, wethouder Ruimtelijke Ordening van Midden-Delfland en F.aBuijsrogge, general manager Lely Vastgoed in Maassluis en verantwoordelijk voor de woningbouwontwikkeling in de Dijkpolder. Kilometerslange kavels Het onderzoeksgebied wordt in het noorden begrensd door de Westgaag (Spartelvaart) en Oostgaag, in het oosten door de Vlaardingervaart, in het zuiden door de Noordvliet en in het westen door de Maasdijk. De ontginningskavels strekten zich uit van de Maasdijk helemaal tot aan de Vlaardingervaart, een totale lengte van ruim 6 kilometer. Nog altijd is waar te nemen dat meerdere perceelsloten doorlopen in de drie polders. In de zestiende eeuw zijn er nog grondbezitters die in de drie polders percelen bezitten, die in elkaars verlengde liggen. De Duitse Orde was zo’n grondeigenaar, evenals de rijke Maaslandse boerenfamilie Thuen (’t Hoen). De Zuidgaag en de Middelwatering doorsnijden de oorspronkelijke ontginningseenheid.

Dit gebied kent een aantal opvallende elementen, waarmee het zich van andere polders onderscheidt. Zo heeft het een groot aantal en ook heel verschillende bruggen en andere watergebonden bouwwerken, zoals betonnen platingen (walbeschoeiing met aanlegmogelijkheid) langs de Weverskade en waterkeringen in de boezem van de Westgaag. Daarnaast zijn er o.a. bij de Maaslandse Dam en de Weverskade nog veel herinneringen zichtbaar aan de glastuinbouw, zoals houten tuinderschuren, druivenkassen en karakteristieke woonhuizen. Zomerhuizen Er zijn op verschillende plaatsen in het gebied bij boerderijen zgn. zomerhuizen aangetroffen; sommige zijn nu pas ontdekt, zoals het zomerhuis op het erf van de boerderij Weverskade 118. Het rijke bebouwingslint van de Weverskade is de grootste verrassing van het onderzoek. Met deze publicatie wordt de projectontwikkelaar van de Dijkpolder op zijn wenken bediend bij zijn intentie om van de Weverskade een inspiratiebron en de ruimtelijke ruggengraat van de nieuwe plannen te maken. Het is de bedoeling om hier de komende 10 jaar een groot aantal nieuwe woningen te bouwen in een op de landschappelijke kwaliteiten van Midden-Delfland geënte woonwijk. De stichting wendt op dit moment haar

invloed aan om de meest waardevolle boerderijen en andere bouwwerken aan de Weverskade te behouden. Het boekje bevat een beschrijving van de geologische, archeologische, waterstaatkundige en historisch-bestuurlijke situatie van het onderzoeksgebied; het geeft inzicht in de bewoningsgeschiedenis, de cultuurhistorische waarde van woningen, boerderijen, bruggen en andere bouwwerken en sluit af met een overzicht van de meest waardevolle clusters in het gehele gebied. Het boekje bevat acht kaartjes, die de beschrijvingen duidelijk samenvatten, en een groot aantal foto´s. Met dit boekje is het vierde deel verschenen van een serie die voor alle polders van heel Midden-Delfland wordt uitgevoerd. De auteurs zijn Epko Bult, Frits van Ooststroom, Jacques Moerman, Pia van Oord, Henk Groenendaal (foto’s en lay out) en Nicoline van der Kooij (kaarten). Alle delen zijn op de site van de stichting te downloaden: www.mdmw.nl. In samenwerking met de stichting Groen Goud is voor dit project meerjarige ondersteuning verkregen van de gemeente Midden-Delfland, de provincie ZuidHolland en de Europese Unie.

Voormalig zomerhuis Westgaag 1, Maasland. Foto Frits van Ooststroom.

Pia van Oord voorzitter stichting Midden-Delfland is Mensenwerk


Op de Midden-Delfland Dag is door de vereniging een nieuwe ledenwerfactie in gang gezet om de doelstelling van 3500 leden voor een 35-jarige vereniging te ondersteunen. De vereniging heeft (in samenwerking met de gemeente Midden-Delfland) afgesproken om 500 hoogstamfruitbomen van oude, streekeigen rassen te gaan planten aan de Maaslandse Dam in Midden-Delfland.

Bomenactie 2012

Nieuwe leden maken Midden-Delfland groener De Maaslandse Dam is een oud tuinbouwgebiedje (langs de Oostgaag, in de buurt van de Kwakelweg) waar de tuinderijen zijn gesloopt en waar in de toekomst bedrijvigheid moet komen, gericht op het versterken van de functies van Midden-Delfland. Het idee is dat daar recreatiebedrijfjes komen, welzijnsinstellingen, zorgboerderijen, outdoor-bedrijfjes, enzomeer, die Midden-Delfland aantrekkelijker maken voor bezoekers. In het ruimtelijke plan voor de Maaslandse Dam worden deze speciale activiteiten en bedrijven omlijst door groene zomen die uit boomgaarden bestaan van speciale fruitrassen. De eerste 500 bomen voor die groene zones worden door nieuwe leden van de Midden-Delfland Vereniging geplant en door hen voor de komende vijf jaar geadopteerd. De gemeente Midden-Delfland garandeert dat de bomen in de publieke zones komen te staan en dus later niet hoeven wijken voor bebouwing. De Midden-Delfland Vereniging heeft een actieve eigen bomengroep, die het onderhoud en snoeiwerk de komende jaren wil begeleiden. Leden die dat willen kunnen daarbij worden ingeschakeld, zeker als ze zijn bijgespijkerd door één van die instructieve snoeicursussen van KNNV Delfland.

Alle betrokkenen leren zo wat er nodig is om goede fruitopbrengsten te genereren. Natuurlijk betrekt het de planters ook bij de toekomst van Midden-Delfland en die van de Maaslandse Dam in het bijzonder, die op een aantal punten helaas onzeker is geworden (zie bij Verenigingsnieuws het artikel van bestuurslid Roelof uit Beijerse (pag. 26). Door de hoge grondprijzen en de economische teruggang dreigt de gewenste ontwikkeling van de Maaslandse Dam te stagneren. De Midden-Delfland Vereniging en de leden van de vereniging die hier een boom adopteren, geven in elk geval een krachtig signaal af dat Midden-Delfland hen veel waard is en dat de toekomst van het gebied ‘groen’ moet zijn, gericht op het versterken van de authenticiteit en de gebruikswaarde voor de (stedelijke) liefhebbers.

Rijke appeloogst in boomgaard aan de Westgaag. Foto Pia van Oord.

Nu ook een adoptieboom voor actieve leden! Veel trouwe leden vroegen of zij ook een fruitboom in Midden-Delfland kunnen adopteren. Het bestuur heeft in antwoord daarop besloten om ook bestaande leden de mogelijkheid te geven een boom aan de Maaslandse

Goede actie Dit is om meerdere redenen een goede actie. Natuurlijk werken we op deze manier aan de versterking van de Midden-Delfland Vereniging. Het planten van 500 hoogstamfruitbomen in Midden-Delfland versterkt daarnaast de authentieke sfeer van het gebied. De actie draagt verder bij aan het in stand houden van oude fruitrassen in Midden-Delfland zoals de Bellefleur, de Zwijndrechtse Wijnpeer, de Williamspeer, de Sterappel, de Opalpruim en nog veel meer ‘gouwe ouwe’ fruitsoorten (in totaal wel 25). En de actie betrekt 500 mensen bij het toekomstige wel en wee van deze fruitbomen. Eerst al bij de boomplantdag in februari-maart 2013 en vervolgens door de jaarlijkse oogstfeesten, met ingang van najaar 2013.

8|


Dam te adopteren. Wel gekoppeld aan de werving van nieuwe leden - want daar zijn de bomen in eerste instantie voor bedoeld. Elk lid dat via de site of op één van de komende evenementen 2 nieuwe leden aanmeldt, krijgt nu zelf ook een adoptieboom naar keuze. Uiteraard zolang de voorraad strekt! Neem aspirantleden mee naar de picknick op 22 september in de Zoutenveensepolder en maak ze zijn meteen lid van de Midden-Delflandfamilie! Nieuwe leden die zich vanaf nu aanmelden, krijgen de resterende nummers van 2012 gratis en betalen pas vanaf 1 januari 2013 het lidmaatschap voor 2013 en 2014: € 17,50 per jaar

Uitslag fotowedstrijd ‘Grens tussen stad en platteland’ De fotowedstrijd in de vorige krant heeft veel mooie foto’s van Midden-Delfland opgeleverd. Beelden zoals wij het graag zien, de stad is daarop ver te zoeken. De jury heeft dan ook besloten de opdracht ruim te nemen. De winnende foto is van Harry Olsthoorn. In de verte is de skyline van Rotterdam te zien en wordt MiddenDelfland net in het zonnetje gezet. De jury vond dat deze foto toont dat Midden Delfland 7 dagen per week, 24 uur per dag de moeite waard is. De fotograaf heeft een overnachting in B&B het Regthuis gewonnen. Een aantal andere foto’s kreeg een eervolle vermelding en die willen wij u natuurlijk niet onthouden. Een ervan gaat naar Reinier van der Zande voor ‘Diner in het Groen’. Hij maakte deze foto op de Maaslandse Dam tijdens het bezoek van VROM / Mooi Nederland! Deze foto geeft aan dat de grens tussen stad en platteland niet groot hoeft te zijn, en dat het elkaar juist kan versterken. Diner in het Groen, gewoon doen! Willem Overkleeft maakte een prachtige foto van klaprozen vanuit een kikkerperspectief. De foto is bijzonder kleurrijk en de bebouwing op de achtergrond geeft de foto iets spannends.

De jury bestond uit Ed Buying (fotograaf van Buying Images en docent bij fotograferenleren.nl) en Annemiek van Adrichem (fotograaf, bestuurs- en redactielid van de vereniging). Het volledige juryrapport met alle foto’s is te vinden op www.middendelflandvereniging.nl

Boven: De winnende foto Tanthof1 van Harry Olsthoorn. Links: Diner in het Groen. de tafel van Reinier van der Zande. Onder: Klaprozen van Willem Overkleeft


Prieel Baarslust In maart 2009 wijdde Frits van Ooststroom zijn aflevering van de bouwhistorische verkenningen aan villa Baarslust, die aan de Gaagweg in Schipluiden stond. Kort erna is de villa gesloopt. Het zeer verwaarloosde gietijzeren prieel, dat achter de villa aan de Zijde stond, verdween ook, maar niet voor lang. Het is onlangs geheel gerestaureerd en terug geplaatst in de romantische tuin van Op Hodenpijl, waar het uitstekend op zijn plaats is. Dat is een groot compliment waard aan de huidige eigenaar, de buurman van het vroegere Baarslust. (PvO) Voorgevel prieel Baarslust, foto D.R. Donker

Visualisatie David Veldhoen i.s.m. Harry Kerssen.

Melarium: ode aan bijen èn imkers

Het gerestaureerde prieel in de tuin van Op Hodenpijl. Foto Pia van Oord.

Deze zomer verscheen een opvallend berichtje in de pers: er zal in het Ackerdijkse Bos een bijenhuis van twee verdiepingen met uitkijkplatform worden gebouwd in een boomgaard van 60 halfstamfruitbomen. De illustratie was zo mogelijk nog opvallender: het leek nog het meest op een in de polder geland ruimtevaartuig. Het Melarium is ontworpen door de Amsterdamse kunstenaar David Veldhoen en wordt geheel zelfvoorzienend. De KNNV afdeling Delfland gaat het Melarium beheren en heeft de Imkervereniging Delft Westland bereid gevonden om er een ervarings- en demonstratiecentrum voor de imkeropleiding te vestigen met ruimte voor tien korven. Een mooi vooruitzicht omdat het besluit valt in het Jaar van de Bij. Bijen zijn belangrijk, omdat onze voedselvoorziening voor een groot deel afhankelijk is van de bestuivende arbeid van bijen. In de afgelopen jaren is er een onrustbarende bijensterfte in Nederland. De verschraling van het bloemenaanbod in het Nederlandse landschap maakt dat vele soorten wilde bijen in gevaar zijn. Daarom is 2012 uitgeroepen tot het Jaar van de bij. Kijk voor meer informatie op www.jaarvandebij.nl De bouw kan in 2013 plaatsvinden. Opdrachtgever is de Provincie ZuidHolland. Kijk voor meer afbeeldingen van het ontwerp op http://www. kunstgebouw.nl/publiek/actueel/2010/LandschapsparkMiddenDelfland. php. We zullen hier in een volgend nummer op terugkomen. (PvO)

Honingbij. Foto Laurence Packer.

10 |


Twee gezichten van… Midden-Delfland Nu in boekvorm Diegenen die de afleveringen van ‘Twee gezichten van…’ in de kranten SchipHoorn (vanaf 2002) en later in De Schakel (vanaf 2005) de afgelopen jaren hebben uitgeknipt en bewaard, kunnen nu hun collectie van de hand doen! Alle afleveringen zijn gebundeld in een prachtig boek: Twee gezichten van… Midden-Delfland. In het boek zijn de meeste afbeeldingen in kleur te bewonderen en niet zelden is een derde afbeelding toegevoegd. De teksten zijn hier en daar geactualiseerd en aangepast aan nieuw historisch onderzoek. Toegevoegd is een hoofdstuk met beschrijvingen van de woonkernen in Midden-Delfland: de dorpen Maasland, Schipluiden, Den Hoorn, ’t Woudt en de buurtschap De Zweth en het bebouwingslint langs de Gaag. De plaats van de afbeeldingen is terug te vinden op een reeks kaartjes. Het gros van de 110 beschrijvingen is gemaakt door Trudy Werner-Berkhout en Jacques Moerman. Gastauteurs waren Marie-Louise ten Horn-van Nispen, Klaas Boschma en Hans van Buuren. Alle foto’s van de nieuwe situaties werden genomen door Henk Groenendaal, de oude afbeeldingen zijn verzameld uit alle hoeken en gaten en daardoor vaak uniek. Het is kostelijk om de oude en nieuwe situaties te vergelijken. Soms is er weinig veranderd, andere keren is de situatie haast onherkenbaar veranderd. Vaak is dat helaas een verarming. Het zal zo nu en dan wel moeilijk zijn geweest voor de fotograaf om hetzelfde standpunt in te nemen als de maker van de oude afbeelding, maar juist dat vergroot de herkenbaarheid. Al met al is het een kostelijk boek geworden met alleszins leesbare teksten en heel veel mooie plaatjes. Een verrijking ook van de geschiedschrijving van Midden-Delfland. En, zoals de burgemeester van de gemeente MiddenDelfland in het voorwoord schrijft: ‘Het is uw gunst bijzonder waardig.’ De uitgave is te koop in Museum De Schilpen in Maasland en Museum Het Tramstation in Schipluiden voor € 24,95. (FvO)

Waterschapslasten boeren in 2013 omlaag Op de laatste dag voor het reces heeft de Tweede Kamer ingestemd met een kleine wijziging in de Waterschapswet. Dat mag een succes worden genoemd van de gezamenlijke lobby (van LTO Delflands Groen, MiddenDelfland Vereniging, Hoogheemraadschap van Delfland en de gemeente Midden-Delfland) die er vanuit MiddenDelfland is gevoerd bij de politiek. Staatssecretaris Atsma kwam er afgelopen winter voor naar het gebied. Euvel was het hoge aandeel van infrastructuur op het totale oppervlak, dat leidde tot een onredelijke economische rekenwaarde van de agrarische grond. Door nu een opslagpercentage voor wegen in te voeren gaan de tarieven voor agrariërs omlaag. Voor eigenaren van wegen gaan de kosten wel stijgen. Het besluit moet dit najaar nog wel de instemming krijgen van de Eerste Kamer. Als het Hoogheemraadschap eind dit jaar een positief besluit heeft genomen kunnen de tarieven in 2013 omlaag. (PvO) Holierhoekse Polder. Foto Frits van Ooststroom.


Wie zijn de (meestal) mannen, die 35 jaar geleden de Midden-Delfland Vereniging vorm gaven? Waarom werden zij lid, wat waren hun zorgen en drijfveren en volgen zij de ontwikkelingen in Midden-Delfland nog steeds op de voet? De redactie belde een tiental leden van het eerste uur op, om dat van hen te horen. In de resterende nummers van dit jaar ruimen wij voor hen met veel plezier plaats in. Verrassend is, hoeveel facetten het begin van de vereniging heeft. En mooi is om te zien hoe mensen hun vereniging trouw zijn gebleven, omdat zij bij hun idealen zijn gebleven. Piet Houtenbos, bouwkundige en lid van het eerste uur (lidnr. 71), heeft het laatste nummer van de Midden-Delfkrant nog altijd steevast op zijn nachtkastje liggen. ‘Voor het slapen gaan lees ik altijd wat en dan is de Midden-Delfkrant prettige en onderhoudende lectuur’, vertelt de MDkenner met een groot hart voor het gebied. Al voor de oprichting van de MiddenDelfland Vereniging was Piet zelfs actief in het gebied. ‘Er waren actiegroepen als Stop Rijksweg 19 en Behoud Midden-Delfland. Die voerden strijd om het oorspronkelijke karakter van onze prachtige groene bufferzone te bewaren’, herinnert hij zich. De actiegroepen bestonden toen vooral uit bezorgde inwoners uit de steden rond Midden-Delfland. Bij de vaststelling van de Reconstructiewet Midden-Delfland, in 1977, zijn de actiegroepen opgegaan in de nieuw opgerichte vereniging. ‘De Midden-Delflandvereniging kreeg een brede doelstelling, wilde een platform bieden voor de verschillende belangen in het gebied. Dat vond ik wel een beetje jammer: het strijdlustige raakte op de achtergrond. Maar ik werd wel meteen lid.’ Volgens Piet lag de meerwaarde van de nieuwe vereniging destijds vooral in het uitwisselen van informatie, zodat de verschillende partijen meer begrip kregen voor elkaars standpunt. ‘De MDV zag erop toe dat de belangen in het gebied voldoende aan bod kwamen. Maar het was wel moeilijk voor de vereniging om positie te kiezen bij tegengestelde belangen, zoals tussen de veehouderij en de natuur en in de kwestie Rijksweg 19.’ Houtenbos: ‘Ik vond de Midden-Delfland Vereniging vooral zijn waarde bewijzen in de informatie-uitwisseling via de Midden-Delfkrant en de bijeenkomsten die werden georganiseerd. De partijen kregen meer begrip voor elkaars standpunten en soms was dat aanleiding om creatief met belangen om te gaan, zoals boeren die met natuur en recreatie aan de slag zijn gegaan en beheerders die oog kregen voor natuurlijk onderhoud.’ 12 |


Terugkijkend op 35 jaar Midden-Delfland Vereniging meent Piet Houtenbos dat de vereniging ‘zonder meer’ een grotere bekendheid van Midden-Delfland bij het publiek tot stand heeft gebracht. ‘Wisten 35 jaar geleden de stedelingen nog nauwelijks waar Midden-Delfland lag, nu hebben ze de groene parel ontdekt, die in hun achtertuin ligt’, meent hij. ‘En met die bekendheid groeit ook het draagvlak voor het behoud ervan!’ De reden dat de Midden-Delfkrant bij Piet nog steeds op het nachtkastje ligt, is onder andere te vinden in de artikelen over de bouwkundige geschiedenis van het gebied, zoals die van Frits van Ooststroom. ‘Als bouwkundige vind ik die het meest interessant. Ook de verhalen van de mensen en families, die hier van oudsher wonen en werken, vind ik boeiend. Wel zou ik wat meer informatie en beschouwingen over het beleid voor Midden-Delfland willen zien. De leden moeten toch ook weten wat hun politieke vertegenwoordigers met het gebied doen.’ Tot slot nog een paar tips van Piet voor de toekomst. Wat moet de Midden-Delfland Vereniging doen om ook haar 70e verjaardag te halen? ‘Op de eerste plaats: doorgaan zoals ze nu opereert. Het gebied verder bekend en geliefd maken. Maar ik denk dat er een actievere rol voor de vereniging in het verschiet ligt. Overheden kunnen door gebrek aan geld en gebiedskennis steeds minder voor elkaar brengen. De ontwikkeling van Midden-Delfland moet meer uit de bewoners en de bedrijven in en rond het gebied zelf voortkomen. De afgelopen jaren zie je dat al gebeuren. De MiddenDelfland Vereniging kan daarin een stimulerende en bindende rol vervullen.’

Gerard Buters, Vlaardingen (lidnr. 97), was bij de oprichtingsvergadering in Delft en zat in het voorlopige bestuur. In Midden-Delfkrant 2 lezen we over hem: ‘Zat als jongen al vaak op de boerderij van zijn oom aan de Holyweg. Gebruikt nu Midden-Delfland om even zijn ‘knoppen op nul’ te zetten. Fietst, zeilt en knot er ’s winters wilgen.’ Hij lacht als ik hem dat voorlees. Dat klopt helemaal! Hij werd lid vanwege zijn betrokkenheid bij het verzet tegen de zogenaamde defensiedijk, die in Vlaardingen langs de Vaart al gedeeltelijk was uitgevoerd. Dat was een plan uit de tijd van de Koude Oorlog om heel ZuidHolland te beschermen tegen een Russische aanval. Die compartimenteringsdijken zouden ook de polders van Midden-Delfland aantasten. De vereniging is voor hem de club die Midden-Delfland intact probeert te houden en te verfraaien. Het is ook het contact tussen alle mensen die in en om het gebied heen wonen.

De eerste autoloze zondag in Abtswoude, 1977.

‘De laatste Midden-Delfkrant ligt in de huiskamer, op m’n bureau; de oude nummers heb ik bijna compleet in de kelder liggen. Voor mij zijn alle nummers de moeite waard.’ ‘Dankzij de Midden-Delfland Vereniging is het gebied Midden-Delfland behouden. Zonder haar zouden we al lang zijn opgeslokt door de steden en het glas; er is in de loop van de tijd trouwens van alles van de bufferzone afgeknaagd! Wat niet gelukt is, is het oorspronkelijke plan om de hele Foppenpolder onder water te zetten. Dat ging de boeren uiteindelijk toch te ver.’ En tot slot is zijn advies: ‘Doorzetten! Werf meer leden en maak meer reclame. Voor stadsmensen is Midden-Delfland te vanzelfsprekend onder handbereik. Niets gaat vanzelf, er wordt niet voldoende beseft hoeveel inspanning het kost om dit prachtige gebied zo te houden. Midden-Delfland moet vaker in de krant zien te komen, met positief nieuws.’ (PO)

Joris Lieftinck, Rijswijk (lidnr. 55), woonde in Schipluiden en had daardoor dagelijks de waarde van Midden-Delfland leren kennen. Hij was via contacten in de gemeentepolitiek aanwezig bij de oprichtingsvergadering in Delft. ‘Ik werd lid van de vereniging omdat ik Midden-Delfland een warm hart toedraag. Nog steeds kan mijn bloed gaan koken, zoals wanneer het over de Blankenburgtunnel gaat. De Midden-Delfland Vereniging is voor mij de vereniging, die mijn idealen met het gebied, steunt en uitdraagt. Ik voel mij goed vertegenwoordigd.’ Op de vraag waar de laatste MiddenDelfkrant ligt, moet hij een beetje lachen. ‘We zijn aan het verbouwen. Omdat ik de laatste Midden-Delfkrant nog steeds niet helemaal uitgelezen heb, ligt die nog onder handbereik. Wat ik van alles met het meeste plezier lees - en ik lees alle artikelen met grote belangstelling - zijn misschien wel de artikelen van Frits van Ooststroom over de boerderijen.’ ‘Mijn gevoel zegt me, dat als er geen Midden-Delfland Vereniging was geweest het gebied er niet meer zo bij zou liggen, zoals wij dat nu kennen. De invloed van de vereniging op hoe de gemeenschap over de waarde van Midden-Delfland is gaan denken, is groot. Vooral de positieve betrokkenheid van de boerengemeenschap bij de ontwikkelingen heb ik altijd heel bijzonder gevonden. Spijtig is dat het alternatief van de A4 met Vaart het niet heeft gehaald. Dat is erg jammer, want dat was een prachtige oplossing.’ Tot slot heeft Joris Lieftinck een kort maar krachtig advies: ‘Zo doorgaan!’ (PO)


Midden-Delfland Dag Op 16 juni was het als bij toverslag ineens stralend weer op onze jaarlijkse MiddenDelfland Dag, die dan ook zeer geslaagd te noemen is. De nieuwe opzet om alle activiteiten te concentreren rond vier locaties heeft goed gewerkt. Elke locatie had een eigen doelgroep met een eigen programma, zoals kunst en cultuur in ’t Woudt en veel activiteiten voor kinderen o.a. bij Vockestaert aan de Woudweg in Schiedam. Ook was het dit jaar voor het eerst mogelijk om via een website een eigen programmaboekje te maken met daarin de route met gekozen activiteiten.

De Maaslandse Dam Bij de Maaslandse Dam werd het eerste MiddenDelflandse Blote-voetenpad geopend door minister Marja van Bijsterveldt, op Hoeve Bouwlust. Na het opstropen van de broeken ging de korte wandeltocht door de vette klei van de Dorppolder, maar ook door zand, stro, kleikorrels en over boom-stammen. Op deze plek draaide het om sport, spel en gezelligheid. Er waren volleybalclinics en rond de theetuin ‘bij de buurvrouw’ was een creatieve en informatieve markt waar men kon genieten van eigengebakken taart, soep en broodjes. Op de plaats waar de vereniging 500 hoogstamfruitbomen gaat planten was een ‘kunstbos’ aangeplant. Mensen die lid werden mochten er een kunstboom van hun gekozen fruitsoort en ras meenemen.

Schieveen Vlak onder de rook van The Hague Rotterdam Airport ligt de soms wat vergeten polder ‘Schieveen’. Plannenmakers van de overheid wilden deze polder gebruiken voor industrie en ‘nieuwe natuur’. Er zou dan geen plaats meer zijn voor de agrarische bedrijven in deze polder. Deze plannen zijn nu voor langere tijd van tafel. De aansluiting met het naastliggende agrarische gebied van Midden-Delfland ligt natuurlijk voor de hand. Zo dichtbij, was er de mogelijkheid om een kijkje te nemen achter de schermen van de luchthaven van waaruit

14 |


stralend en geslaagd een shuttlebus vertrok naar Schieveen, waar de boerenbedrijven hun deuren hadden opengezet voor de vele bezoekers. Zo kon je bij het bedrijf van Hoogerbrugge proeven hoe de koeien waar je net naar bent gaan kijken smaken, in een hamburger van hun eigen Limosinkoeien. Kinderen konden rijden op een bokkenwagen of een pony.

Vockestaert Bij de schaapskudde van Vockestaert was heel veel te doen en te beleven. Natuurlijk kon je de herders aan het werk zien en werden schapen geschoren. Kinderen bouwden hutten, er was een knutselhoek en wie wilde kon een schaap schilderen. Op doek, wel te verstaan. Jonge onderzoekers analyseerden het water uit de sloot: wat zitten daar allemaal voor beestjes in? Allerlei ontdekkingstochten voerden de polder in, zowel te voet als per fiets. Soms was het even jammer dat de aanleg van de A4 vlak naast deze locatie zo duidelijk zichtbaar is. Maar wellicht is dit voor alle bezoekers een signaal om het mooie Midden-Delflandgebied te koesteren.

’t Woudt In ’t Woudt draaide het om kunst en cultuur. Op het erf van de Hofwoning was een markt ingericht. Wildbeheer had een heuse valk en een fret meegenomen. Muzikale verstrooiing werd geboden door de historische band ‘Pekel’ met o.a. een luit en een harmonica. In een voorproefje van de toneelvoorstelling De bruiloft van Vermeer kon je alvast de voorbereidingen van zijn bruiloft bij ‘Op Hodenpijl’ zien. Ook zuster Pietje die een rol speelt in de Dorpsopera Kinderzegen in den Hoorn deed ’t Woudt aan met haar oude Daf (beide voorstellingen te zien rond 15 september). Er was een gezellige boerenlunch in de boomgaard o.a. voor de fietsers die vanaf de Boterbrug in Delft gestart waren. Foto’s Annemiek van Adrichem en Henk Groenendaal.


De Rotterdamse architect Jan Verheul (1860-1948) maakte in 1931 een aquarel van het inrijhek van Spieringshoek. In zijn aantekenboek noteert hij: Inrijhek met gemetselde hekpijlers en boogbrug van de boerderij genaamd Spieringshoek aan den Oudendijk te Schiedam. Eigendom van de gemeente

Het hek v Schiedam. Juni 1931. De Oudendijk bestaat niet meer, maar de plaats van Spieringshoek ligt globaal tussen de Begraafplaats Beukenhof en het Vlietland Ziekenhuis, aan de rand van de Schiedamse wijk Nieuwland.

De aquarel die in 1931 door Jan Verheul van het inrijhek van Spieringshoek werd gemaakt. Collectie Gemeentearchief Rotterdam. Fragment van kaartblad 22 van de kaart van Delfland door Nicolaes Kruikius, 1712. De Bos Laen en de dijk die vanaf Spieringshoek naar rechts loopt vormt een oude Maasbedijking, de Oude Dijk.

16 |


Kasteel en buitenplaats De boerderij Spieringshoek had illustere voorgangers. In zijn boek Merkwaardige oude inrijhekken alsmede poorten hoofdingangen (Rotterdam 1936) geeft Verheul een summiere beschrijving van de geschiedenis van die voorgangers. Het betreft een kasteel en een buitenplaats. Verheul gebruikte voor zijn historische beschrijving waarschijnlijk het Aardrijkskundig Woordenboek van Van der AA uit 1844. De beschrijving daarin wijkt sterk af van die in een uitgebreid artikel over Het Huis te Spieringshoek van de historicus C. Hoek in het Rotterdams Jaarboek 1963. In 1368 worden landerijen ten zuiden van Kethel aangeduid als Spierincshoecke. In 1421 noemt de eigenaar van deze gronden zich Van Spieringshoeck. Enkele jaren later blijkt er een huis Spieringshoek te bestaan. Een acte van 24 juli 1427

vermeldt: 12 morgen (een oppervlaktemaat) lants mitten huyse dier op staet, geheten Spierincxhouck, mit alsulcken volgelande als buyten ende binnen der zeedyck leyt. Het land ligt in het ambacht Kethel, ter weerszijden van de Oude Dijk. Hoek vermeldt dat van het huis een schilderij heeft bestaan. Het schilderij bestaat niet meer, maar er is wel een korte beschrijving. Het complex bestaat uit een hoofdgebouw met een verdieping boven een kelder, waarboven een kap met een topgevel op

hofstad, grachten, cingelen, boomgaard, lane, groot omtrent 3 morgen. Op de kaart van Delfland van Nicolaes Kruikius uit 1712 is goed te zien dat de buitenplaats is gelegen aan de Poldervaart, tegenover de Babbersmolen. Na de dood van Cornelis in 1745 erft zijn kleinzoon de Heerenhuysinge, Koetshuys, Stallinge, Tuynmandhuys, Boerenwoninge, Schuyren, Bargen en alle landen. Spieringshoek is dan kennelijk uitgegroeid tot een aanzienlijke buitenplaats.

pijlers zullen eertijds wel heraldische schildhoudende leeuwtjes aanwezig zijn geweest, zoals veeltijds de gewoonte was. De beëindiging van de pijlers is nu onafgewerkt en kaal. Eenvoudige draaihekken uit later tijd sluiten de oprijlaan van den openbaren weg af, terwijl tegen de buitenzijde der pijlers gesmeed ijzeren zijstukken zijn aangebracht om overklimmen te beletten.’ De Kethelse kunstenaar en chroniqueur Jaap de Raat, vermeldt het hek

Inrijhekken en poortgebouwen (3)

an de boerderij Spieringshoek boogfriesjes tussen twee achtkantige hoektorentjes. Op dit hoofdgebouw sluiten lagere vleugels aan, die stallen en schuren zullen bevatten. In hoeverre een tekening in de topografische atlas van Andries Schoemaker (1660-1735) op dit schilderij is gebaseerd, is niet duidelijk. Omstreeks 1574 zal het huis, zoals veel kerken, kloosters en kastelen rond Rotterdam, zijn afgebroken om niet als onderkomen van de vijand te kunnen dienen. Het waren zowel de Spanjaarden als de Hollanders die tot dergelijke ontmantelingen overgingen. In 1639 zou er een nieuw huis Spieringshoek zijn gebouwd. Op 8 mei 1694 koopt Cornelis Spiering, raad en burgemeester van Delft en bewindhebber van de Oost-Indische Compagnie, het complex, zijnde:

Het einde In 1857 maakt Jacobus Cornelis Wendel een tekening van het huis. De collectioneur Johannes Bodel Nijenhuis schrijft hierbij dat het huis door de tegenwoordig eenig geblevene bezitter Jonkvrouw Van den Bosch van Spierinxhoek tot afbraak zal worden verkocht. Na die afbraak resten dan slechts een oprijlaan en een boerenwoning. En het inrijhek dat Jan Verheul in aquarel en tekst vastlegde: ‘De vrij lage gemetselde hekpijlers van het inrijhek, die uit de sloot opgaan, worden boven het gemetselde boogbruggetje, waaronder de sloot doorloopt, iets smaller en zijn verder in blokverband uitgevoerd. Aan de bovenzijde zijn zij afgedekt door een geprofileerde zandstenen dekplaat, waarop de huisnaam Spierings-Hoek nog prijkt. Op de dekplaten dezer

in zijn boek Een Kethelse reis (1994). Behalve het opschrift op de dekplaten signaleert hij op de achterzijde het opschrift ‘Anno 1888’. Of dat het bouwjaar van het hek is, of van een renovatie kan nu niet meer achterhaald worden. Jaap de Raat wijst ook op de pijlpunten waarmee de gesmede zijstukken zijn versierd. Hij constateert dat deze bewapening niet opgewassen zal blijken tegen de opdringende stad. Het hek wordt omstreeks 1960 gesloopt. De naam Spieringshoek leeft voort in de namen van het Tennispark Spieringshoek (dat ongeveer op de locatie van de buitenplaats ligt), de Scholengemeenschap Spieringshoek en de Laan van Spieringshoek.

Frits van Ooststroom

Linksonder: Mogelijk (deels) op fantasie berustende tekening van het kasteel Spieringshoek uit de Atlas Zuid-Holland van Andries Schoemaker, 1730. Onder: De voorgevel van de buitenplaats Spieringshoek, in 1857 getekend door Jacobus Cornelis Wendel. Kopie naar een tekening van J. van Dijk uit 1850. Collectie Universiteitsbibliotheek Leiden.


Honderdtwintig paddenpoelen in de Zuidrand Het natuur- en recreatiegebied de Zuidrand van MiddenDelfland beslaat circa 300 hectare in de Ackerdijkse Polder, de Noord-Kethel Polder en de Holierhoekse en Zouteveense Polder. Als recreatiegebied is het bedoeld voor de bewoners van Rotterdam, Schiedam en Vlaardingen. Voor de natuur is de Zuidrand bedoeld als een natte verbinding tussen de Vlietlanden in het westen en de Ackerdijkse Plassen in het oosten. Beide natuurgebieden zijn van Natuurmonumenten. De Zweth, de Noordmolensloot en de Berkelsche Zweth vormen de natte ruggengraat.

Natte natuur Het gaat in de Zuidrand om dieren en planten die houden van natte omstandigheden, zoals de Noordse woelmuis, Waterspitsmuis, Ringslang, Watervleermuis, Bittervoorn, Snoek en Kleine modderkruiper, Rietsprinkhaan, Grote roodoogjuffer, Waterviolier en Waterdrieblad en natuurlijk de weidevogels. Bij de inrichting zijn delen afgeplagd om voedselarme en natte omstandigheden te creëren. In die afgeplagde delen zijn bovendien een aantal paddenpoelen uitgegraven voor amfibieën. Het doel van een poel is dat die niet in verbinding staat met open water, zodat er geen vissen bij kunnen. Vissen eten graag de kikkerdril en kikkervisjes. Het water in de poel bestaat dus uit louter regenwater. Dat betekent dat een poel bij langdurige droogte wel eens droog kan komen te staan. Dat is niet erg. De padden en bruine kikkers gebruiken de poel alleen in het meestal natte voorjaar om te paren. De groene kikkers, die wel in en bij het water blijven, kunnen altijd uitwijken naar de nabijgelegen poldersloten. Veel meer poelen dan gedacht Na afronding van de inrichting in 2009, bleek al in 2010 dat veel poelen dicht dreigden te groeien met riet en

18|


lisdodde. Advies over het onderhoud was gewenst. De beheerders vroegen de KNNV afdeling Delfland om de poelen te inventariseren. Omdat het aantal poelen veel groter bleek te zijn dan verwacht moest het onderzoek in 2011 worden voortgezet. Uiteindelijk bleken er na veel veldwerk per fiets en te voet 120 paddenpoelen te zijn. Vijf in de Ackerdijkse Polder, 31 poelen in de NoordKethelpolder en 84 poelen in de Holierhoekse en Zouteveense Polder. Daarnaast bleken er nog twee vispaaiplaatsen, drie ecosloten en twee grote helofytenfilters (rietvelden) te zijn, die qua onderhoud onder hetzelfde maairegime vallen. Toename Roerdomp, Grote zilverreiger en Ooievaar Door het grote aantal poelen was een gedetailleerde inventarisatie van flora en fauna van alle poelen (nog) niet mogelijk. Wel is de conclusie dat vrijwel alle poelen inmiddels bevolkt zijn door de Groene en Bruine Kikker. Ongetwijfeld zal het aantal amfibieën in de komende jaren verder toenemen. De amfibieënrijkdom in de Zuidrand is door de aanleg van de poelen toegenomen. Een duidelijke indicatie hiervan is de toename van het aantal roerdompen, watersnippen, blauwe reigers, grote zilverreigers en ooievaars. Vooral de aanwezigheid van de grote zilverreiger en de ooievaar is aantrekkelijk voor bezoekers van de Zuidrand. In een vervolg op dit onderzoek worden in 2012 gedetailleerde opnames gemaakt van het aantal en het aantal soorten amfibieën in de Zuidrand. Het rapport met veel foto’s is te downloaden van http:// www5.knnv.nl/afdelingDelfland/downloads-natuurstudie.

Huub van ’t Hart secretaris KNNV afdeling Delfland

Maaien ecosloot langs Zwethpad in de Ackerdijkse Polder. Poel 88 in de Holierhoekse Polder vol met bloeiende Kattenstaart. Foto’s auteur.

Ter ere van haar 35ste verjaardag heeft de Midden-Delflandvereniging samen met activiteitenboerderij ‘Hoeve Bouwlust’ het initiatief genomen om een blotevoetenpad aan te leggen. Ja, hier mag je dus alleen met blote voeten overheen! Ook loonbedrijf Bas van der Windt en hoveniersbedrijf André Kleijweg hebben geparticipeerd om dit bijzondere pad aan te leggen in het maisdoolhof van ‘Hoeve Bouwlust’. Ouders, kinderen en leerkrachten waren aanwezig bij de feestelijk opening. Alle kinderen van groep 4 en 5 waren uitgenodigd om in de twee weken na de opening het pad gratis uit te proberen (normaal twee euro). Hiervan werd dankbaar gebruik gemaakt. Hoewel de kinderen eerst voorzichtig met hun blote voeten op het gras stapten, dartelden ze al snel als kalfjes door de wei. Naderhand moesten ze wel met borstels de klei van hun voeten schrobben! Verschillende kinderen hebben gereageerd op onze uitnodiging in het zomernummer om iets te tekenen of te schrijven. Deze uitnodiging blijft ook de komende nummers nog staan. Graag ruimen wij plaats in voor de ervaringen van kinderen. Vaak hebben die een wijdere blik als wij! Een tekening, een verhaal, een spel… alles mag je bedenken! Bijvoorbeeld over de picknick op 22 september? Dit keer hebben Bram (11) en Karlijn (9) Verweij voor ons een originele tekening gemaakt van Midden-Delfland. We zien het pontje, het blote voetenpad en ook ‘de hoge stoelen’. De klok luidt en het paard hinnikt op de boerderij: volop leven in dit land! Babette Koppert (10) schreef een levendig verhaal over het Blote Voeten pad, waaruit hier een deel is opgenomen. Helaas paste het hele verhaal niet op de pagina, maar dit is wel te lezen op de website: www.middendelflandvereniging.nl (KB)

Het Blote Voetenpad door Babette Het is juffendag, de juf is vandaag jarig. Als activiteit gingen we het blotevoetenpad lopen. We verzamelden in de klas en gingen er fietsend naar toe. Het was even fietsen maar… wel een leúk stuk want de omgeving was mooi en vooral erg groen. Eenmaal aangekomen deden we onze schoenen uit. De meiden hebben een ‘foto voor’ gemaakt, de ‘foto na’ zijn we vergeten! Toen gingen we lopen. Ondertussen lag er modder en waren er opdrachten. De eerste was bijvoorbeeld: ga op je rug in het gras liggen en kijk of je vormen in de wolken ziet. Na veel leuke en grappige opdrachten, kwamen we aan bij het maisdoolhof. Allerlei vragen moest je opzoeken in het doolhof. Er waren ook bordjes waar de antwoorden op stonden. Bij welke vraag dat antwoord hoorde moest je zelf verzinnen. Ondertussen waren er ook bepaalde dingen waar je doorof overheen moest, zoals zand of een soort balletjes,

diepe gaten met modder, boomstammen, hooi, en nog veel meer. Er was ook een grote hooiberg in het midden. Mijn groepje verdwaalde steeds en het was steeds lachen. Het is heel erg leuk als je voor de tiende keer bij hetzelfde punt uitkomt. Uiteindelijk hadden de hulpmoeders gezegd dat als je klaar was mocht gaan slootje springen! Sommige durfden niet maar de meeste wel. Een paar kinderen kwamen van boven tot onder de modder het doolhof uit. Anderen hadden zichzelf een gezichtsmasker gegeven. Het was heel gezellig en het is een aanrader om te doen dus als je niets te doen hebt in de vakantie weet je nu wat je gaat doen.

Foto Annemiek van Adrichem.

Babette Koppert (10 jaar)


Al 50 jaar kanoot Kees van Paassen bijna dagelijks door de wateren van Midden-Delfland. In een persoonlijk verhaal doet hij in een aantal afleveringen verslag van zijn waarnemingen, waarbij de hermelijn een centrale rol vervult, maar hij algemene beschouwingen niet schuwt. Vierde en laatste deel van een avontuurlijk relaas.

Het was op woensdagochtend 10 maart 2010. Een ijskoude dag met een flinke oostenwind, zodat ik voor mijn kanotocht twee extra truien onder mijn camouflagejack had aangetrokken. In en langs de Vlaardingervaart en bij de Vlietlanden heb ik die ijskoude dag geen enkele visser en geen enkel ander varend vaartuig gezien dan mijn eigen kano. Toch scheen het zonnetje redelijk. Mijn camera hing zoals gewoonlijk met een elastisch koord om mijn hals, zodat ik iets bijzonders snel zou kunnen vastleggen op mijn fotogeheugen. Door de extra truien en flink doorkanoën bleef mijn lichaams-

temperatuur toch op een prettig niveau. Plotseling ging mijn hart sneller kloppen, want ik zag zo nu en dan iets wits bewegen in de begroeiing van het vlietland. Eerst ging het van mij af maar daarna kwam het in een wijde boog weer naar mij toe. Ja hoor, ik zag zo nu en dan het kenmerkende zwarte staartpuntje van de hermelijn. Het was 10.58 uur. Snel met mijn beperkte telelensje foto’s gemaakt toen hij op zo’n 30 meter afstand bij een rietkraag voorbij draafde. Hij was duidelijk op jacht in het kort gemaaide vlietland met bruingele korte rietstoppels met wat distels, gras en mos daartussen. Hij

Hermelijn verliefd

Het jagende hermelijnvrouwtje op het vlietland, de oren gespitst en de witte staart met fraaie zwarte uitstaande pluimharen iets omhoog, terwijl de rest van haar witte lichaam achter een hoopje riet verborgen is. Een iets grotere hermelijn (wellicht dus het mannetje) liep verliefd achter het prachtige wijfje aan.

20 |


liep in grote kringen over het vlietland en sprong hierbij zo nu en dan omhoog, wellicht om iets te vangen. Even later ging hij weer een stukje min of meer sluipend verder. Een enkele keer ging hij op zijn achterpoten staan en gesteund door zijn flinke staart zat hij dan recht omhoog en speurde hierbij de omgeving af. Dan zat ik vooral doodstil in mijn kano met als enige kleine beweging het indrukken van mijn ontspanknop, vele, vele malen. Rond 11.20 uur kwam hij op een van zijn jachtrondjes vlak bij mijn kano, die tussen wat ijsschotsjes langs de oever lag. Tot mijn verbazing zag ik

toen dat hij niet geheel zuiver wit was. Vooral op zijn snuit waren al bruinachtige randjes en maskerachtige streepjes te zien. Een paar keer keek hij nieuwsgierig naar de min of meer verkleumde Kees van Paassen in de kano maar ging daarna onverstoorbaar verder met zijn jachtronde. Even later zag ik tot mijn grote verwondering dat de witte hermelijn achtervolgd werd door een vrijwel geheel bruin exemplaar. De bruine volgde duidelijk het spoor van de witte voorganger en kwam zelfs even met zijn pootjes in het water, dat met een vliesje ijs was bedekt, dicht bij de punt van mijn kano. De bruine

op jacht

was duidelijk forser van lichaamsbouw, zodat ik aan kon nemen dat de bruine een mannetje was en de witte dus geen hij was maar een zij. De bruine had haast om het spoor van de witte te volgen en ik was door zijn komst zo verrast dat ik maar anderhalve foto van hem heb kunnen maken en ook nog uitsluitend toen hij dicht bij mij in de buurt was. Een bruine hermelijn valt namelijk in het bruingele vlietland veel minder op. Op de eerste foto staat hij met zijn achterpoten in het water op een vliesje ijs en kan je vooral op zijn staart goed zien dat de bruine haren nog heel kort zijn. Ook de kenmerkende zwarte pluimharen op zijn staart zijn nog vrijwel afwezig. De onderkant van zijn linker voorvoet op de foto is roze van kleur met scherp uitstekende nagels. Op de tweede foto, die ik heel snel moest maken, staan slechts zijn achterlijf en staart maar was ook een deel van zijn witte buik zichtbaar. De bruine hermelijn heb ik na deze korte ontmoeting daar niet meer gezien, maar het witte vrouwtje kwam na drie minuten alweer bij mij langs en nu op zeer korte afstand want zij volgde precies het spoor van het bruine mannetje en kwam dus nu ook vlak bij mijn kano, zodat ik van haar een paar prachtige foto’s van heel dichtbij heb kunnen maken. Hermelijnen zijn weliswaar schuw maar toch ook nieuwsgierig, want de witte hermelijn heeft diverse malen in de buikshow-positie naar mij zitten kijken en ging daarna weer rustig verder op haar jachtronde. Een uurtje nadat ik mijn eerste foto van haar had gemaakt, vertrok zij uit dit jachtgebied in de richting van de mij overbekende elzentronk. Om 12.24 uur heb ik nog een opname met tegenlicht kunnen maken terwijl zij in buikshow-positie naar mij keek en het zonlicht de rand van haar witte pels deed oplichten. Daarna trok zij verder en kon ik haar vanwege haar witte vacht en zwarte staartpuntje nog een paar honderd meter enigszins volgen in de richting van de oude elzentronk in de verte.

Het lichtbruine hermelijnmannetje waarvan de pelsharen en vooral de haren op de staart nog erg kort zijn. De voetzool van de linker voorpoot is roze met uitstaande nagels. (Op de direct hierna gemaakte foto was wel goed de witte buik van dit mannetje te zien maar hij was zo snel weg, dat de helft van zijn lichaam en de hermelijnenkop al buiten de foto vielen.)

Het leuke is, dat er toch veel mysteries blijven. Wat is er allemaal voor spannends gebeurd tussen 13 oktober 2005 en 10 maart 2010 met


Het vrouwtje had in ca. 5 minuten weer een nieuw rondje van een paar honderd meter gemaakt en volgde hier waarschijnlijk het geurspoor van het mannetje. de hermelijnen en bunzings op de Vlietlanden van Midden-Delfland tussen Vlaardingen/Maasland en Schipluiden? Als u uw fantasie (volgens mij de hoogste vorm van intelligentie) nog wat richting wilt geven, lees dan op een winteravond, terwijl de koude noordoosten wind rond uw gezellig verwarmde huis waait, het mooie boek van Ernest Claes, getiteld Floere het Fluwijn. Hierin worden de avonturen beschreven van een steenmarter op het Vlaamse boerenland.

C.A.A. (Kees) van Paassen Tegenlichtopname van het buikshowende hermelijnvrouwtje, waarna zij vertrok in de richting van de elzentronk. Foto’s auteur.

De Bezetting Speelt Klassiek met korting Vijf strijkers en vijf blazers, in het dagelijks leven orkestmusici bij o.a. het Rotterdams Philharmonisch- en het Residentie Orkest. Vijf maal per jaar komen wij bij elkaar voor concerten met werken die wij zélf hebben uitgekozen, muziek waar ons hart ligt. Op zondag 7 oktober spelen wij in galerie Word Art Delft de Serenade opus 25 van Ludwig van Beethoven, het Duo voor fagot en contrabas van Albert Roussel en het Nonet van Jan van Gilse. Als lid van de Midden-Delfland Vereniging ontvangt u € 5,- korting. Of zelfs € 20,- bij een abonnement voor vijf concerten! Neem uw Midden-Delfkrant mee met deze pagina. In de galerie is ook vanaf 16 september de eerste tentoonstelling van sculptuur park Midden-Delfland te zien, met als thema het geheugen van het landschap. Uiteindelijk wordt het park 175 hectare groot. De Bezetting Speelt: Oorlog & Vrede. World Art Delft, Rotterdamseweg 205, Delft. zondag 7 oktober, 11:00 uur losse kaarten à € 10,- (leden MDV) € 15,- / € 12,50,- (CJP, 65+) / € 5,- (t/m 17 jaar) | abonnement voor vijf concerten € 40,(leden MDV) of € 60,- / € 50,- (CJP, 65+) / € 20,- (t/m 17 jaar) | bestellen via www. debezettingspeelt.nl, telefonisch 06 41 93 29 56 of aan de kassa.

22 |


Polderlandschap laten zoals het is? Hoe houd je Midden-Delfland vitaal terwijl je de rust en open ruimte geen geweld aandoet? Dat is geen eenvoudige opgave. Arie van der Kooij heeft bij zijn afscheid als bestuurslid van de Midden-Delfland Vereniging hierover een duidelijke mening: ‘Vitaliteit, ja, in de dorpen en bij de boer, maar in de polders doen we gewoon even niets.’ In de laatste Midden-Delfkrant zegt Arie van der Kooij verder: ‘Het authentieke agrarische landschap in Midden-Delfland zou in de toekomst weleens kunnen veranderen in een kunstmatig stadspark met strakke fietspaden, horeca-uitspanningen, kunstwerken en moerasjes, zogenaamd om natuur te creëren maar waar niemand op zit te wachten.’ Stadspark Gezien de ontwikkelingen van de laatste tijd lopen diverse instanties zich warm om juist datgene uit te voeren waar Arie van der Kooij bevreesd voor is. De provincie ZuidHolland ziet graag een aantrekkelijk recreatief routenetwerk voor fietsen, wandelen en varen in de recreatiegebieden rondom de stad, zo is te lezen in de recente ‘Ontwerp-Beleidsvisie Groen’. Dit klinkt de burgemeesters van Den Haag en Rotterdam waarschijnlijk als muziek in de oren. Zij zien Midden-Delfland als een soort stadspark waar hun inwoners naar hartenlust moeten kunnen recreëren. En met de komst van de Metropoolregio Den Haag Rotterdam krijgen de grote steden steeds meer invloed op de omliggende gebieden, waaronder Midden-Delfland. Sleutelfiguren De agrariërs in Midden-Delfland zijn de sleutelfiguren, want iedereen is het erover eens dat alleen zij het gebied vitaal, open en groen kunnen houden. Vertrekken de boeren, dan is het gedaan met de groene graslanden, de koe in de wei, de weidevogels en de cultuurhistorische waarden van het gebied. Dan krijg je er waarschijnlijk een soort openluchtmuseum voor terug. Agrarische natuurvereniging Vockestaert zet zich in voor het behoud van het karakteristieke open polderlandschap van Midden-Delfland met de volgende vier activiteiten. Ten eerste: het uitvoeren en coördineren van het Groenfonds

Midden-Delfland. Vanuit dit fonds vindt beloning plaats aan degenen die het onderhoud van natuur, landschapselementen, cultuurhistorische gebouwen in MiddenDelfland voor hun rekening nemen. Een tweede activiteit is weidevogelbeheer. Vockestaert is door de provincie aangesteld om het beheer van weidevogels in MiddenDelfland en omstreken te coördineren. De derde activiteit is beheer. Vockestaert beheert het recreatiegebied ‘De

Foto Tiny van der Meer Zuidrand’ voor het Recreatieschap Midden-Delfland. Dit is het agrarische cultuurlandschap langs de stadsrand van Vlaardingen, Schiedam en Rotterdam. En voor de gemeente Midden-Delfland beheert Vockestaert diverse bermen en sloten. Last but not least is onze activiteit educatie. Hierbij ontvangen zogeheten educatieboeren van Vockestaert leerlingen van lagere scholen voor onderwijs op de boerderij. Twee sporen Terug naar de vraag: hoe houd je Midden-Delfland vitaal terwijl je de rust en open ruimte geen geweld aandoet? Krijgt Arie van der Kooij gelijk met zijn verwachting dat Midden-Delfland in een kunstmatig stadspark verandert? Of redden de agrariërs het om het gebied economisch vitaal te houden ondanks de relatief hoge grondprijzen en andere nadelen van het boeren in Midden-Delfland? En welke rol speelt de gemeente Midden-Delfland hierin? Het lijkt erop dat de gemeente een tweesporenbeleid voert: stimuleren van recreatie én behoud van de boerenstand. Of deze strategie succesvol is zal de toekomst uitwijzen.

Arie van Woerden


Uit de winkel Al deze artikelen zijn ook zeer geschikt om cadeau te doen.

Bestellen? Als u in het bezit wilt komen van een van deze producten, maakt u het bedrag over op giro 3928463 t.n.v. Midden-Delfland Vereniging te Schipluiden, onder vermelding van ‘aantal en omschrijving publicatie’. Verzeker u ervan dat uw naam en adres staan vermeld. U ontvangt de bestelling dan per post.

Speciale uitgaven van de Midden-Delfkrant Water & Waterwegen

Mapjes met 6 handzame wandelkaarten

52 pagina’s; veel informatie, (kleuren)foto’s en illustraties. € 7,25

Met beschrijvingen van de bezienswaardigheden door Frits van Ooststroom no 1, 2 of 3

Kwaliteit & Landschap

Prijs leden per mapje € 6,00 / niet leden € 7,00

60 pagina’s; veel informatie, (kleuren)foto’s en illustraties.

Fietskaart Cultuur & Historie Prijs € 3,50

€ 7,25

Waterkaart Water & Oevers Prijs € 3,50

Hergebruik & Herbestemming

In combinatie met de special ‘Water & Waterwegen’ kunt u de waterkaart bestellen voor € 9,75.

52 pagina’s; veel informatie, (kleuren)foto’s en illustraties.

Boeken

‘Kreen en Gruizig’ Henk Tetteroo € 14,50 ‘Wonen in Woorden Henk Tetteroo € 17,50 ‘IJsmoppen uit Vlaardingen’ Gertruud en Frank Hazenberg € 28,00

Cultureel erfgoed Midden-Delfland

Inspiratiebron voor beheer en ontwikkeling van het agrarische cultuurlandschap en streekeigen boerenerven. Een uitgave van Midden-Delfland is Mensenwerk en Vockestaert. € 7,25

24 |


€ 7,25

Markant Midden-Delfland, een wereld apart Fotoboek door Gemma M.M. van Winden-Tetteroo € 26,00

T-shirts L en XL geel of groen € 10,00 Kinder T-shirts maat 128 en 152 wit met opdruk koe of boer € 10,00 Vlag Mooi Dichtbij (150x225 cm) € 15,00

Maandelijkse themawandelingen Voor alle wandelingen is de aanvangstijd 13.00 uur. Graag tevoren opgeven omdat voor een aantal wandelingen het aantal deelnemers beperkt is. Per mail: [email protected] of per telefoon: 06-42105407. Kosten 1 euro per persoon.

6 okt.

3

nov.

Monumenten Start: Katholieke kerk, Hoornseweg 11 A, Den Hoorn Thema: Monumenten in Den Hoorn Gids: Jacques Moerman Midden-Delfland-gids: Eef Boeve Den Hoorn bevat zowel monumenten met een industriële en waterstaatkundige herkomst als een kerk en een voormalige school. Ook telt het dorp nog enige markante oude boerderijen, karakteristieke tuinderswoningen en bruggetjes. Onderweg ontmoeten we een aantal landschappelijke monumenten, waaronder een kunstmatig duintje, dat herinnert aan een bewoning uit de Steentijd (5500 jaar geleden). Van één bijzondere locatie wordt ook het interieur bekeken. Uw gids is Jacques Moerman, voorzitter van de Historische Vereniging Oud Schipluiden en kenner van Den Hoorn. Foto Tiny van der Meer.

Kerken Start: Koffiehuis de Hooiberg, ’t Woudt 15, Schipluiden Thema: Kerk ’t Woudt Bezichtiging met rondleiding kerk en wandeling rondom het ’t Woudt Gids: IJsbrand van Woerden Midden-Delfland-gids: Eef Boeve We gaan eerst wandelen door het ’t Woudt o.l.v. Eef Boeve. De Woudtse kerk is een parel van Midden-Delfland. We krijgen een rondleiding en veel verhalen over het gebouw, de preekstoel en de banken. Maar ook over de predikanten en de pastorie. Het team van de Protestante gemeente staat borg voor veel informatie.

Midden-Delfland picknick! Wij strijken neer in het weiland aan de Zouteveenseweg op zaterdag 22 september voor een feestelijke picknick! Leden en aspirant leden zijn van harte welkom op ons 35e verjaardagfeestje. Er is allerlei muziek en er is koffie en thee. Neem zelf je picknick mee en een kleedje om op te zitten. We laten ons van 11.00 tot 15.00 uur verrasssen door verschillende bandjes en jeugdorkesten die voor ons komen spelen. Per fiets: via de Zouteveenseweg, afslaan bij Laantje van Piet van der Ende, of via de Vlaardingsekade.

*

Per auto (liever niet): via de Zouteveenseweg. Volg ter plekke de aanwijzingen van verkeersregelaars. Per boot: via de Vlaardingervaart. zie ook: www.middendelflandvereniging.nl/picknick


Midden-Delfland Vereniging Bestuur Ben van der Velde, voorzitter 010-460 02 93, [email protected] Cees Tromp, penningmeester 06-516 074 71, [email protected] Roelof uit Beijerse 015-380 51 26, [email protected] Michel van Ruijven 015-380 88 70, [email protected] Rudolf von Stein 06-109 454 70, [email protected] Jan van den Berg 015-380 86 77, [email protected] Annemiek van Adrichem 015-213 64 16, [email protected] Midden-Delfland Vereniging www.middendelflandvereniging.nl [email protected] Burgemeester Musquetiersingel 40 2636 GG Schipluiden telefoon 06-421 054 07 (overdag) ING 392 8463, Rabobank 1437 75367 Verenigingsregister Haaglanden V 40397143 Werkgroep Bomen p/a Michel van Ruijven 015-380 88 70, [email protected] Werkgroep Historie en Landschap p/a Frits van Ooststroom 010-474 25 98, [email protected] Werkgroep Paden p/a Hein van Bohemen 015-380 99 40, [email protected] Werkgroep Gebiedsontwikkeling p/a Roelof uit Beijerse 015-380 51 26, [email protected] Werkgroep Infrastructuur p/a Ben van de Velde 010-460 02 93, [email protected]

26 |


Verenigingsnieuws Inspraak Maaslandse Dam Op maandag 18 juni heeft bestuurslid Roelof uit Beijerse ingesproken tijdens een vergadering van de commissie Grondgebied van de gemeente Midden-Delfland. De verkoop van de kavels in het gebied Maaslandse Dam - waardoor een combinatie van recreatief ondernemerschap en woonfunctie, een voor recreanten aantrekkelijk verblijfsgebied zou worden gerealiseerd - valt tegen. De gemeente komt hierdoor mogelijk voor grote financiële problemen te staan. De Midden-Delfland Vereniging heeft zich enthousiast getoond over de ambities. Tegelijkertijd heeft de vereniging er steeds op gewezen dat zij twijfelt aan de haalbaarheid van de plannen in combinatie met de hoge grondprijs en de relatief korte ontwikkeltermijn. Tijdens de commissievergadering heeft B&W enkele ontwikkelscenario’s aan de raadsleden voorgelegd, die variëren van doorgaan op oude voet, tot het geheel omzetten van het gebied in een woonfunctie. Vooral dat laatste moet volgens de vereniging worden voorkomen. In de inspraak heeft de vereniging de gemeente gewezen op de verantwoordelijkheid die zij heeft om het gebied volgens de door haarzelf geschapen verwachtingen te ontwikkelen. De activiteiten die op dat vlak tot op heden zijn ontwikkeld

zijn in de ogen van de vereniging onvoldoende en getuigen van weinig creativiteit. Helaas is er tijdens de bewuste commissievergadering geen besluit gevallen. Wel is afgesproken om de voorgestelde scenario’s ‘in klein comité’ verder te bespreken. De Midden-Delfland Vereniging houdt de ontwikkelingen scherp in de gaten. (RuB)

Oprichting Werkgroepen

Om enerzijds meer structuur in de activiteiten van de vereniging op het vlak van ruimtelijke ontwikkeling aan te brengen, en om anderzijds meer kennis en kunde onder de leden aan te boren, is besloten twee nieuwe werkgroepen op te zetten: de Werkgroep Gebiedsontwikkeling en de Werkgroep Infrastructuur. Gebiedsontwikkeling: deze werkgroep zal zich richten op de diverse gebiedsontwikkelingen in MiddenDelfland. U kunt daarbij denken aan de Maaslandse Dam, de bestemmingsplannen Glas en Gras, maar ook aan het Grondinstrument dat een belangrijke basis zou kunnen zijn voor het behoud van de agrarische functie in het gebied. Deze werkgroep zal worden geleid door Roelof uit Beijerse, bestuurslid van de Midden-Delfland Vereniging. Infrastructuur: deze werkgroep zal

Het gebied van de Maaslandse Dam tussen Kwakelweg en Molenweg. Bron: gemeente Midden-Delfland.

zich vooral richten op alle infrastructurele ontwikkelingen in en rondom het gebied. Daarbij moet u denken aan dossiers als de Nieuwe Westelijke Oeververbinding, de aanleg van de A4 of de verbreding van lokale wegen. Deze werkgroep zal worden geleid door Ben van der Velde, voorzitter van de Midden-Delfland Vereniging. Naar verwachting komen de werkgroepen enkele malen per jaar bijeen. U zou ingezet kunnen worden om deel te nemen in werkgroepjes (bij voorbeeld rondom de A4). Of om mee te schrijven aan zienswijzen bij nieuwe bestemmingsplannen, of dat u de ontwikkelingen pro-actief in de gaten houdt in de lokale media en door verslagen van raadsvergaderingen te scannen. Een vitale vereniging bestaat dankzij actieve leden. Daarom hopen wij dat u zich hiervoor in wilt zetten. Als u interesse hebt in de Werkgroep Gebiedsontwikkeling kunt u contact opnemen met Roelof uit Beijerse ([email protected] of 015380 5126). Hebt u interesse in de Werkgroep Infrastructuur, dan kunt u contact opnemen met Ben van der Velde ([email protected] of 010-460 0293). (RuB)

Grootse plannen in Schiedam

De gemeente Schiedam heeft grootse plannen. Nu de aanleg van de A4 een feit is en er plannen ontwikkeld worden om op het dak ervan tussen Schiedam en Vlaardingen allerlei (sport)voorzieningen te treffen, komt er veel grond vrij om mooie dingen mee te doen. Natuurlijk wordt er gedacht aan woningbouw. Op zich geen onlogische gedachte. Echter de Midden-Delfland Vereniging roept het gemeentebestuur op om het bestemmingsplan Groene Long en daarmee de grenzen van Midden-Delfland te respecteren. De routes naar Midden-Delfland, ook wel aangeduid als de groene vingers van het gebied, en de poorten van de stedelijke gebieden naar MiddenDelfland moeten naar ons oordeel dan ook groen blijven. Wij hebben dat via een brief aan het gemeentebestuur laten weten, en wachten vooralsnog de reactie af. (BvdV)

Het jaagpadbruggetje De hele zomer is er gesteggeld over het al dan niet slopen van het Jaagpadbruggetje en het dempen van het in- en uitstroomkommetje langs de Schie ter hoogte van het gemaal van de Lage Abtswoudsepolder. Zelfs de rechter moest zich er mee bemoeien. Zoals wel vaker voorkomt, oordeelt de rechter dan dat partijen er onderling uit moeten zien te komen. Hij gaf daar (in dit geval) zes weken voor. Maar het is lastig overleggen als partijen zich hebben ingegraven. Het Hoogheemraadschap hield tot voor kort vol dat het jaagpadbruggetje moet wijken i.v.m. de veiligheid. De bezwaarmakers zijn het daar niet mee eens. De zomermaanden worden benut om een voor alle partijen acceptabele oplossing te vinden. De Midden-Delfland Vereniging steunt de bezwaarmakers en vrijdag 6 juli heeft zij ook steun verleend aan een geweldige actie. Een heus trekpaard heeft de Delftse Pakschuit Nooitgedacht via het bruggetje langs de Schie getrokken. (BvdV).

Streekrekening Midden-Delfland

Het Groenfonds Midden-Delfland en Rabobank Zuid-Holland Midden sloten op de Midden-Delfland Dag de samenwerkingsovereenkomst ‘Streekrekening Midden-Delfland’. Deze samenwerking maakt het bedrijven, organisaties en overheden mogelijk gezamenlijk te sparen op een streekrekening en daarmee te investeren in het Midden-Delflandgebied. Op deze spaarrekening geeft de Rabobank naast de marktconforme rente voor de spaarder een bonusrente. Een aantrekkelijk concept, want de spaarder kan dus geld geven zonder dat het hem iets kost. Het Groenfonds Midden-Delfland zal overleggen met de drie gebiedspartijen (LTO Delflands Groen, ANV Vockestaert en de Midden-Delfland Vereniging) over de wijze waarop de middelen besteed zullen worden. Bij alle activiteiten staan behoud en beheer van het agrarisch cultuurlandschap en het versterken van de relatie tussen stad en land centraal. (AvA)

Join the Pipe De Vereniging heeft aan de colleges van B&W van de gemeenten Maassluis, Vlaardingen, Schiedam, Delft en Midden-Delfland een brief gestuurd waarin gepleit wordt voor tappunten met gewoon drinkwater. Door onderweg een fles met water te kunnen vullen wordt het zwerfvuil in ons gebied teruggedrongen. En er wordt ook, hoe bescheiden ook, iets gedaan aan de wereldwijde vervuiling door plastic. De organisatie Join the Pipe zorgt met de opbrengst van de tappunten en flessen voor tappunten in ontwikkelingslanden. Alle informatie is te vinden op www. jointhepipe.org en er is een brief te lezen op deze site. (BvdV).

Een trekpaard heeft de Delftse Pakschuit Nooitgedacht via het bruggetje langs de Schie getrokken.

Minister Van Bijsterveldt en Ben van der Velde in de klei op het blotevoetenpad. Foto Henk Groenendaal.


Lui Wij zijn een volk dat aan het verluieren is. En daarmee bedoel ik geen incontinentie-explosie als gevolg van de vergrijzing. Ik bedoel de toenemende mate waarin mensen de noodzaak te bewegen tot het uiterste minimum proberen te beperken, daarbij vaak geholpen door de inrichters van onze publieke ruimte. In de meeste gebouwen zoek je tevergeefs naar een trap, terwijl de lift zich veelal uitnodigend aandient. In de metro zie ik regelmatig jongeren geduldig bij een roltrap staan wachten tot er aan de andere kant niemand meer opstapt en hij de voor hen juiste richting opgaat. Hier ligt de trap er overigens wél pal naast. Geen wonder dat obesitas onder grootsteedse jongeren langzamerhand volksziekte nummer 1 aan het worden is. Ouderen daarentegen, blijven steeds vitaler en bewegen steeds meer. Daarvoor hoef je alleen maar om je heen te kijken in ons gebied; de gemiddelde wandelaar of fietser is niet zelden een 60- of 70plusser. Dat zal ongetwijfeld te maken hebben met het feit dat ouderen simpelweg meer tijd hebben voor dit soort vormen van lichaamsbeweging. Aan de andere kant; die jongeren hebben kennelijk ook alle tijd te wachten bij een roltrap die de verkeerde kant op gaat. Maar ook de vermeende vitaliteit van ouderen blijkt illusoir. De eerste keer dat ik al mountainbikend werd ingehaald door een dikke zeventiger – kaarsrecht op een vrij normale sportfiets, geen spatje zweet te bekennen – dacht ik nog dat het vast een oud-wielrenner betrof, de vele cols nog in de kuiten. Inmiddels weet ik beter; de onstuimige opmars van elektrisch rijden heeft de gemiddelde kruissnelheid van de fiets met zeker 10 kilometer opgekrikt. De enkeling die het nog van gewone spierkracht moeten hebben en zich badend in het zweet en met het snot in de ogen een weg door de polders baant is dan ook verworden tot de risee van fietsend Nederland. De folders voor een elektrische fiets liggen met andere woorden bij ons al op de keukentafel. En de tijd dat ook ik geduldig bij die roltrap sta te wachten laat denkelijk niet lang meer op zich wachten. Ik zet mijn riem maar alvast een gaatje of twee ruimer.

Roelof uit Beijerse beijzaak.wordpress.com

28 |


Bloemen en planten plukken en drogen

In de zomer en nazomer zijn er enorm veel wilde planten en bloemen. Sommige mensen noemen dat onkruid. Wat van een afstandje lijkt op een verwilderd grasveld bestaat uit heel veel soorten plantjes als je goed kijkt. Heel leuk om daar een mooi boeket te plukken! Alleen de plantjes die door mensen geplant zijn, bijvoorbeeld in hun tuin, mag je niet plukken. Het is verrassend om op zoek te gaan naar zo veel mogelijk verschillende soorten onkruid. Je kunt hier zelfs een wedstijdje van maken; wie kan er zo veel mogelijk verschillende soorten vinden? Van alles wat je geplukt hebt kun je een fraai boeketje maken. De gevonden bloemetjes en blaadjes drogen tussen de bladzijden van een dik boek maakt ze nog mooier en goed te bewaren. Uiteraard kan dit ook heel goed met herfstbladeren. Laat de blaadjes zo lang mogelijk tussen het boek drogen. Een aantal dagen of nog liever een aantal weken. Daarna kun je er heel mooie

kunstwerkjes van maken, zoals een ‘gedroogd’ schilderijtje of kaarten! Ook een leuke plek is de Pluktuin in Naaldwijk. Daar staan allerlei soorten bloemen, speciaal om geplukt te worden! De Pluktuin is iedere donderdag en vrijdag geopend van 10.0016.30 uur. Overige dagen volgens afspraak. Toegang gratis. Er zijn drie verschillende speurtochten door de tuin: vogels, bloemen en beestjes. Daarna kan je zelf je boeketje samenstellen en schikken. (A 6,75 incl. consumptie) De Pluktuin Kleine Achterweg 28 2671 LT Naaldwijk 0174-627198 / 06 41508630 [email protected].

Suzanne Wardenaar Kinderopvang Zon!

Foto Katinka Buters.

nummer 150 zesendertigste jaargang nr. 3 Midden-Delfkrant september 2012

Recommend Documents