ADVIESNOTA BESTEMD VOOR BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN AALBURG
VERGADERING d.d. 20 mei 2003
Opsteller: J.F.Lubbers-Blad
Gezien afd.
Hoofdafdeling :
Opmerkingen:
Datum
Nr.
Burgerij
d.d.
: 13 mei 2003
Paraaf afdelingshoofd:
Opm.
door:
Gezien afd.
d.d.
Opmerkingen:
Gezien afd.
d.d.
Opmerkingen:
kopie nota naar: Grondgebied Financiën
Onderwerp: vermaatschappelijking van de zorg, nieuwe ontwikkelingen welzijn Beslispunten: (korte omschrijving zoals op besluitenlijst vermeld moet worden) 1. kennisnemen van de ontwikkelingen op welzijnsgebied 2. instemmen met het convenant Zorgkantoor- gemeenten 3. instemmen met conceptbrief hierover.
Akkoord conform advies
Bespreken
Ter behandeling in:
Burgemeester
O commissie ABZ d.d.
Wethouder 1
O commissie MAZA d.d.10 juni 2003
Wethouder 2
O commissie Grondgebied d.d.
Secretaris
O Gemeenteraad d.d. ter kennisname
Besluit: 1. 2. 3.
14 Beslispunten: (korte omschrijving zoals op besluitenlijst vermeld moet worden) 1. kennisnemen van de ontwikkelingen op welzijnsgebied 2.instemmen met het convenant Zorgkantoor- gemeenten 3.instemmen met conceptbrief hierover.
Inleiding Hierbij vindt u een nota die handelt over de gevolgen (voor de gemeente) van de Modernisering van de AWBZ, het verband met de (sub)regiovisie, inclusief de actiepunten, de concrete bouwplannen ten gevolge van de Vermaatschappelijking van de zorg en het welzijnsaanbod dat moet aansluiten op al deze ontwikkelingen en de relatie met de nieuwe Dienstenwet. Ook wordt hier behandeld de vraag van de voorzitter van het portefeuillehoudersoverleg Volksgezondheid West Brabant om in te stemmen met het convenant Zorgkantoor-gemeenten. Dit convenant bespreekt de verhouding Zorgkantoor -gemeenten als het gaat om de Subsidieregeling extramurale dienstverlening. Het convenant treft u aan in de bijlage. Er wordt van ons een antwoord verwacht voor 25 mei 2003. Onze reactie treft u in concept hierbij aan. Het convenant zal ondertekend worden in een bijeenkomst op 16 juni aanstaande bij OZ Zorgverzekeringen te Breda. Argumenten 1.1 Op welzijnsgebied is, gerelateerd aan wonen en zorg, veel gaande. Kennisnemen van de ontwikkelingen werkt hopelijk verhelderend. 1.2 Beslissingen moeten worden genomen en keuzes moeten worden gemaakt. Er komen meer opdrachten op ons af terwijl het budget afneemt, in ieder geval niet toeneemt. 2.1 Het Zorgkantoor heeft de pot “ reikwijdtemiddelen “ gekregen met de Subsidieregeling extramurale dienstverlening. Gemeenten moeten samen met het Zorgkantoor projecten maken waar ze zelf ook financieel aan bijdragen om gelden uit deze pot te verkrijgen. Het grote probleem is alleen dat er veel meer verwacht wordt voor hetzelfde geld. Samenwerken helpt misschien. Deze samenwerking wordt vastgelegd in het convenant. Bovendien blijven op deze manier misschien middelen die tot op heden voor welzijngerelateerde projecten in de intramurale setting bestemd waren, behouden in het kader van de vermaatschappelijking van de zorg. Kanttekeningen Het Zorgkantoor sluit met alle West-Brabantse gemeenten ditzelfde convenant af, uitwerking vindt plaats per gemeente waar dan ook de daadwerkelijke invulling moet plaatsvinden. In het convenant wordt onder 3 gesproken over de inzet van partijen. (o.a financieel) Op zich verstandig. Toch willen wij voor Aalburg voorkomen dat inventarisatie en het beschrijven van de problemen (door de GGD?) veelvuldig aan de orde is. Het SOAB-rapport en de Sub-regiovisie met de actiepunten leggen voor het Land van Heusden en Altena duidelijk de knelpunten bloot en geven richting. Wij dienen ons vooral op samenwerking en de uitvoering te richten.
-2-
Financiën Het is zeer moeilijk concreet aan te geven wat de financiële consequenties van de Vermaatschappelijking van de zorg zullen zijn. De kosten zullen niet alleen ontstaan op welzijnsgebied. De zorgplicht voor de benoemde groepen houdt in dat faciliterend zal moeten worden gewerkt op het terrein van grondgebied denk aan grondprijzen, infrastructuur, snelle wijziging bestemmingsplannen. Resultaatgericht/ oplossingsgericht moet er gewerkt worden wat betreft veiligheid en vervoer. Op welzijnsterrein zullen de hogere rekeningen van het Open bejaardenwerk, het Maatschappelijk werk, het vrijwilligerswerk e.d. opvallen. De Vermaatschappelijking van de zorg brengt dus kosten met zich mee die op het bordje van de gemeente (en het Zorgkantoor) komen te liggen. Bijvoorbeeld ouderenadvisering, maar ook het adviseren en ondersteunen van verstandelijkgehandicapten, chronisch zieken en psychisch gehandicapten o.a ter voorkoming van eenzaamheid en uitsluiting. Dit hoeft de gemeente niet alleen te doen maar de gaten die vallen ondanks samenwerking komen via de zorgplicht als een boemerang terug bij de gemeente. Bij de begroting 2004 zullen wij deze hogere cijfers moeten verwerken in posten. Subsidies en pilots kunnen dit niet voorkomen. Aanpak/uitvoering Via samenwerking en het afnemen van goed omschreven diensten van instellingen zal dit nieuwe sociaal maatschappelijk resultaat op gang moeten komen.
Communicatie
Opmerkingen
Besluit b.&w. d.d. 20 mei 2003: conform advies
WONEN EN LEVEN IN AALBURG, ZO THUIS MOGELIJK, ONDER EIGEN REGIE.
mei 2003
Inleiding De Dienstenwet Het Zorgnetwerk, de Regiovisie en de actiepunten Modernisering van de AWBZ -
Brede invoering van het persoonsgebonden budget
-
Vrije toetreding nieuwe zorgaanbieders. Ook bestaande zorgaanbieders mogen andere vormen van zorg gaan leveren
-
RIO’s gaan indiceren op functies i.p.v. op voorzieningen
-
Versterking van de positie van de zorgkantoren
-
Scheiden van wonen en zorg
Scheiden van wonen en zorg nader bezien -
Vermaatschappelijking van de zorg, extramuraliseren en het welzijnsaanbod, hotel - en welzijnsdiensten Het convenant Zorgkantoor met de West Brabantse gemeenten Bouwplannen in het kader van de vermaatschappelijking van de zorg. Bestaande huisvesting ouderen, bestaande huisvesting mensen met een verstandelijke handicap, bestaande huisvesting mensen met een psychische handicap
Conclusie Aanbevelingen
Bronnen
-2-
Inleiding Op het terrein van wonen, zorg en welzijn volgen de ontwikkelingen elkaar in een snel tempo op. Soms zijn het proefballonnetjes, vaker betreft het rigoureuze veranderingen in het beleid waarvan later blijkt dat de ontwikkeling weer te ver is doorgeschoten. Binnen deze slingerbeweging, actie-reactie bevinden wij ons nu bij bijvoorbeeld de ontwikkeling van de Dienstenwet, de opvolger van de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg), de veranderingen in het ziektekostenverzekeringsstelsel, de Modernisering van de AWBZ, de functiegerichte indicering bij de RIO’s en niet in de laatste plaats de z.g. Vermaatschappelijking van de zorg. Tegelijkertijd staan de kranten bol van de onbeheersbaarheid van de zorguitgaven, extra premieverhoging met 0,50% AWBZ, tweede premieverhoging ziektekostenverzekering binnen een jaar, het afslanken van het ziekenfondspakket en de effecten van deze maatregelen op de lonen en op de werkgelegenheid. Op deze ontwikkelingen wordt in deze nota al naar gelang van het belang voor de gemeente en de mate van het min of meer definitief zijn van de plannen nader ingegaan. We behandelen achtereenvolgens de Dienstenwet, de (sub) regiovisie incl. de voor deze nota relevante actiepunten, het Zorgnetwerk, vervolgens de Modernisering van de AWBZ, Vermaatschappelijking van de zorg, scheiden van wonen en zorg, beleid en uitvoering, regie en zorgplicht en tenslotte conclusie en aanbevelingen.
De Dienstenwet Medio 2001 is de Bouwstenennotitie Wvg naar de Tweede Kamer gestuurd met daarin een aantal opties voor een Dienstenwet. De bedoeling is dat de huidige Wvg geheel of gedeeltelijk in deze wet kan opgaan. Nauwkeurig wil men welzijnsdiensten gaan beschrijven waarvoor mensen een beroep op de gemeente kunnen doen. Het gaat bijvoorbeeld om ouderenadvisering, klusjesdiensten, maaltijdservice alarmering, sociale contacten. Deze diensten worden ook wel hotel- en welzijnsdiensten of zorggerelateerde welzijnsdiensten genoemd. Er is tevens sprake van dat de huishoudelijke verzorging uit de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) wordt gehaald en wordt ondergebracht in deze Dienstenwet. Deze wet is op zijn vroegst in 2006 gereed en in 2007 van kracht. Tot die tijd moet een beroep gedaan worden op de Subsidieregeling extramurale dienstverlening. Hierna bij de Vermaatschappelijking van de zorg gaan we op deze diensten en de subsidieregeling verder in.
Het Zorgnetwerk, de regiovisie en de actiepunten In december 2000 is de tweede sub-regiovisie “Koppeling wonen, zorg en welzijn in het Land van Heusden en Altena” tot stand gekomen. Zorg is bij de eerste regiovisie het enige aandachtspunt (AWBZ middelen) geweest. Voor deze tweede regiovisie (2001-2004) is de verbreding naar wonen en welzijn belangrijk en de regierol die de gemeenten op het subregionale en lokale niveau daarin hebben.
-3Uitgangspunt van de regiovisie is: ” De zelfstandig verantwoordelijke burger, die met behulp van voorzieningen op maat in staat wordt gesteld zo lang mogelijk zelfredzaam en zelfstandig te blijven in een door hem/haar gekozen woon- en leefomgeving, waarbij tevens recht wordt gedaan aan de noodzakelijke ondersteuning van zijn/haar omgeving” Het Zorgnetwerk van het Land van Heusden en Altena bestaande uit zorgaanbieders, zorgvragers, zorgkantoor, woningbouwverenigingen, gemeenten en diverse aanverwante disciplines is verantwoordelijk voor deze sub-regiovisie. Het Zorgnetwerk heeft ter voorbereiding op deze regiovisie een onderzoek laten verrichten door SOAB, adviseurs voor woning en leefomgeving. De regiovisie kiest in navolging van de conclusies in het SOABrapport voor een gebiedsgerichte benadering. Aalburg is zo’n gebied. Het gebied wordt verdeeld in A, B en C kernen, waarbij Wijk en Aalburg als A kern is gedefinieerd, Veen en Genderen als B- kernen en de overige 4 kernen als C kernen. In de A-kernen is het dienstverleningsniveau het hoogst, in de B kernen wordt deze versterkt. In de C kernen zal men een beroep op de B en A kernen moeten doen voor zorg en welzijn en wellicht ook voor wonen. In het Zorgnetwerk zijn vervolgens diverse actiepunten geformuleerd. Diverse partijen zijn kartrekkers voor deze actiepunten. Bij de meeste actiepunten wordt een bepaald model uitgeprobeerd, dat vervolgens als ontwerp kan dienen. Zo is op 1 april het Kronenburgteam begonnen. Dit is een geïntegreerd team samengesteld uit medewerkers van de Stichting Maasmond, Stichting Zorgcentra Pro Seniore en Kruiswerk Mark en Maas. Alle planbare en niet planbare zorg wordt door dit team verleend tussen 7.00 uur en 23.00 uur. Binnen een half jaar zal de hele kern van Wijk en Aalburg op deze zorg kunnen rekenen. Als het concept bevalt, zullen dergelijke teams ook gaan werken in de rest van het Land van Heusden en Altena. Vanuit het te versterken steunpunt in Veen en het te bouwen steunpunt in Genderen wordt deze zorg dan ook geboden. Er ontstaan woon -zorgzones. Dit betekent in de praktijk een zorggarantie in dit tijdvenster voor alle vormen van zorg. De planbare noodzakelijke nachtzorg wordt ook gegarandeerd. Over blijft, en dus niet gegarandeerd, de niet-planbare zorg ‘s nachts vooral in de buitengebieden en de C-kernen. De oorspronkelijke actiepunten luiden als volgt: 1. Vormen van interdisciplinaire teams in woonzorgcomplexen (wozoco) Uitwerking: Kronenburgteam in Kronenburg 2. Interdisciplinaire teams inzetten vanuit de wozoco in de kernen, wozoco als springplank/uitvalsbasis. Dit gaat volgens de planning gebeuren in Veen en in Genderen. 3. Participatie vergroten en monitoren van de vraag Dit actiepunt wordt uitgevoerd door de zorgvragers. 4. In meerdere B-kernen realiseren/optimaliseren van een wozoco
-4-
5.
6. 7.
8.
9. 10.
11.
12.
13.
In Veen wordt het steunpunt de Vlaeshoff omgevormd tot een wozoco, in Genderen wordt een wozoco gebouwd. Aanbieden van gedifferentieerde huisvesting, aangepast aan specifieke eisen. Voorbeeld hiervan is het plan bij de Rabobank in Genderen voor mensen met een verstandelijke handicap. Opplussen renoveren van woningen, aanpasbaar bouwen. Onder andere de woningbouwcorporaties zijn hier actief mee bezig. Verbeteren van de leefbaarheid in alle kernen Bij het uitvoering geven van de onderwerpen uit deze nota en creatief inspelen op wensen uit de kernen komt hier schot in. Hierbij speelt vervoer (verbetering door de buurtbus en de deeltaxi) ook een rol. Het pas uitgekomen rapport Leefbaarheid en Bewonersparticipatie in de kernen bevat enkele aanbevelingen die passen in onze plannen. Het onderwerp verbeteren van de leefbaarheid vraagt bij uitstek een integrale benadering.
Afstemmen welzijnsaanbod op veranderende vraag Onder andere de Stimuleringsregeling extramurale dienstverlening speelt hierop in met aan te vragen pilots. Bijvoorbeeld huiskamerprojecten, ouderenadvisering. Ook de diensten die worden geboden door de commissie Open bejaardenwerk moeten hierin voorzien. Inrichten steunpunt mantelzorg in Land van Heusden en Altena Dit is gerealiseerd met gelden van het Zorgkantoor. Versterken vrijwilligerswerk. Dit actiepunt gaat over de vrijwilligers als zorgaanbieders zoals de terminale thuiszorg en de Stichting vrijwilligers thuiszorg. Is gerealiseerd op kosten van het Zorgkantoor Het lokale vrijwilligerswerk wordt hier niet bedoeld en wordt zoals het woord al zegt lokaal geregeld. Gebiedsgerichte organisatie. SOAB kwam bij haar onderzoek uit op woonzorgzones van circa 10.000 mensen. In het Land van Heusden en Altena kwam men automatisch uit op 4 zones, dezelfde als de gebieden van de oude 4 gemeenten. Aalburg is derhalve 1 woonzorgzone. Dit model (het STAGG scenario) werkt vervolgens met de A,B en C kernen. Instandhouden centrale toegangspoort Hiermee wordt het Loket (Loket Land van Heusden en Altena voor wonen, zorg en welzijn) bedoeld, met daaraan gerelateerd het RIO Onderzoeken centraal meldpunt bereikbaarheid, ter vergroting van de efficiency bereikbaarheidsdiensten. Diverse instanties dienen 24 uurs bereikbaarheid te bieden. Onderzocht wordt of dit efficienter kan.
-5-
14.
15.
Informatie voorziening op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Naast reguliere manieren van voorlichting is het voornemen om een nieuwe website van het Loket met de websites van de gemeenten te linken, zodat de info actueel blijft en ook te raadplagen door de Loketmedewerkers vica versa. Verbreding Zorgnetwerk met huisartsen en ziekenhuizen nu niet aan de orde.
Modernisering van de AWBZ De vijf belangrijkste wijzigingen in de AWBZ behelzen de volgende onderwerpen. Brede invoering van het persoonsgebonden budget (pgb) Vrije toetreding nieuwe zorgaanbieders, bestaande zorgaanbieders mogen ook andere vormen van zorg gaan leveren. RIO’s gaan indiceren op functies i.p.v. op voorzieningen Versterking van de positie van de zorgkantoren Scheiden van wonen en zorg Brede invoering van het persoonsgebonden budget Het gebruik van persoonsgebonden budget wordt uitgebreid maar de keus voor zorg in natura blijft. Het Regionaal Indicatieorgaan (RIO) indiceert het persoonsgebonden budget. Voor de Wvg-voorzieningen wordt nog niet met een pgb gewerkt maar er wordt al mee geëxperimenteerd. Binnen bepaalde grenzen mag in het pgb substitutie plaatsvinden van de ene soort zorg door de andere. Mensen kunnen zelf bepalen welke zorgaanbieder de zorg moet leveren. Vrije toetreding nieuwe zorgaanbieders. Ook bestaande zorgaanbieders mogen andere vormen van zorg gaan leveren. Er was altijd een strenge scheiding tussen intramurale zorg (in het verzorgingshuis, in het verpleeghuis) en thuiszorg. De intramurale instellingen boden zorg binnen de muren, de thuiszorg bood zorg in de thuissituatie. De markt is nu open gegooid. Een intramurale instelling kan ook thuiszorg gaan bieden en een thuiszorginstelling kan als wonen en zorg gescheiden is (zie later) ook zorg bieden in bijvoorbeeld een woon/zorgcomplex. De stichting die aan verstandelijk gehandicapten zorg biedt, kan dit blijven doen maar met het pgb kan de gehandicapte met een verstandelijke beperking ook kiezen voor een andere thuiszorginstelling. Enerzijds stimuleert dit de concurrentie en dat is zeker de bedoeling van de beleidsmakers en het zorgkantoor, anderzijds is juist samenwerken essentieel om diensten naadloos te kunnen aanbieden en te zorgen dat mensen niet tussen de wal en het schip vallen. Het Land van Heusden en Altena heeft in haar samenwerking in het Zorgnetwerk gekozen voor het samenwerkingsmodel.
-6-
( Ook wij als gemeente die de regie over het welzijn moeten voeren in onze gemeente en moeten zorgen dat mensen volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving, kiezen ervoor alle krachten te bundelen). Bij de concrete bouwplannen zal dan ook aangegeven worden welke partijen volgens ons betrokken zijn.
De RIO’s gaan indiceren op functies i.p.v. op voorzieningen (wet Besluit Zorgafspraken). Vanaf 1 april 2003 wordt anders geïndiceerd. Het RIO indiceert niet meer op voorzieningen zoals thuiszorg en verzorgingshuis maar op de volgende zeven functies: - verblijf - behandeling - verpleging - huishoudelijke verzorging - persoonlijke verzorging - ondersteunende begeleiding - activerende begeleiding Het resultaat hiervan is dat daadwerkelijke zorg niet meer noodzakelijkerwijs in bijvoorbeeld het verzorgingshuis wordt geboden maar dat geïndiceerde functies thuis kunnen worden geleverd. Versterking van de positie van de zorgkantoren De zorgkantoren hebben de plicht geïndiceerde zorg te organiseren voor hun verzekerden en sluiten daartoe prestatie-contracten af met de zorgaanbieders. Doordat alle partijen nu alle vormen van zorg mogen aanbieden maakt het zorgkantoor concurrerende afspraken. Het zorgkantoor dient de kwaliteit van de dienstverlening te controleren. Scheiden van wonen en zorg Er zijn drie termen die elkaar gedeeltelijk overlappen die onder deze noemer vallen. * scheiden van wonen en zorg * de Vermaatschappelijking van de zorg * extramuraliseren
Scheiden van wonen en zorg nader bezien -
Scheiden van wonen en zorg, Vermaatschappelijking van de zorg, extramuraliseren en het welzijnsaanbod, hotel - en welzijnsdiensten Het convenant Zorgkantoor met de West Brabantse gemeenten Bouwplannen in het kader van de Vermaatschappelijking van de zorg.
-7Scheiden van wonen en zorg, Vermaatschappelijking van de zorg, extramuraliseren en het welzijnsaanbod, hotel - en welzijnsdiensten Wij gebruiken de drie termen door elkaar heen en geven een omschrijving die past op alledrie. Het beleid is dat afgestapt wordt van het huisvesten van mensen in instellingen. Streven is (bijna) iedereen zelfstandig te laten wonen meestal in kleine units. Speciaal wordt hierbij gedoeld op ouderen, verstandelijk gehandicapten, psychisch gehandicapten, zwervers en verslaafden. Hier in Aalburg hebben wij vooral te maken met de ouderen, verstandelijk gehandicapten en psychisch gehandicapten. Het RIO dient de zeven functies te indiceren en zowel de AWBZ als de nieuwe Dienstenwet (tot 2007 de Subsidieregeling extramurale dienstverlening) moeten daar een concreet antwoord op geven. De zaken die onder de AWBZ vallen zijn afdwingbaar van het Zorgkantoor de overige zaken behoren tot de zorgplicht van de gemeenten. Er blijven verpleeghuizen bestaan daar is nog geen sprake van scheiden van wonen en zorg. Met andere woorden men verblijft in een verpleeghuis en betaalt a.h.w. een all-in prijs. De resterende verzorgingshuisplaatsen blijven gedeeltelijk intramuraal, maar tevens zullen er woonunits zijn waar de woning gehuurd wordt van een woningbouwcorporatie en de zorg los wordt ingekocht bijvoorbeeld via een pgb. Vaak zal dus een corporatie eigenaar/verhuurder zijn van het gebouw en de diverse zorgaanbieders leveren de zorg. Eenzelfde verhaal gaat op voor de instellingen waar mensen met een verstandelijke beperking nu nog wonen en mensen met een psychische beperking. Ook daar zal een zekere ontmanteling plaatsvinden en meer mensen zullen in de wijk komen wonen, waarbij het RIO indicaties geeft voor de functies waar iemand hulp nodig heeft. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat iemand geholpen moet worden bij een verantwoorde daginvulling, koken, participatie in de samenleving met rechten en plichten enz. Want het zelfstandig wonen is alleen een goede optie als er tenminste voldoende zorg, begeleiding, werk en vrije tijdsbesteding is. Werk komt aan de orde bij de sociale activering, ook een gemeentelijke taak, maar hier niet nader besproken. Al met al betekent dit voor de organisaties van hotel - en welzijnsdiensten een enorme opdracht die alleen maar gedaan kan worden met voldoende professionals maar belangrijker nog met hulp en verantwoordelijkheid gevoel van een hele wijk/kern. Naast de werkers in zorg en welzijn spelen de mantelzorg, de burenhulp, de verenigingen en vrijwilligers een grote rol. Gemeenten moeten hierbij ondersteunend werken. Sleutelwoorden: zelfredzaamheid bevorderen en participatie van allen. Allemaal mooie kreten, maar indruisend tegen de tijdgeest.
-8Het vraagt a.h.w. een ethisch reveil. Iedereen moet meedoen. Met zijn allen zullen we als opdracht moeten hebben om met elkaar de thuiswonende ouderen maar ook mensen met een chronische ziekte, een verstandelijke, psychische of motorische handicap op een goede manier thuis te laten wonen, deel uitmakend van de wijk, de buurt, de maatschappij. En zorgvragers kunnen onder andere met het persoonsgebonden budget proberen partijen te dwingen op een verantwoorde manier in te spelen op de behoeften. Nu is er een enorm potentieel aan vrijwilligers en men doet in Aalburg graag vrijwilligerswerk, maar toch... met het aantal ouderen dat groeit, vooral de z.g dubbele vergrijzing en de hier beschreven Vermaatschappelijking is dit een enorme opdracht. In het kader van het vrijwilligerswerk zullen we hieraan extra aandacht besteden. Om te illustreren hoeveel komt kijken bij de Vermaatschappelijking van bijvoorbeeld mensen met een psychische handicap de volgende opsomming: Hulpverlening buiten de muren, daarbij is nodig: * casemanagement * individuele rehabilitatie * arbeidsrehabilitatieprojecten * begeleid wonen * psychiatrisch thuiszorg * transmurale zorg * psycho- educatie * bemoeizorg * dagactiviteitencentra (DAC) * buddynetwerken * vriendendiensten * GGZ- steunpunten. Natuurlijk rust deze zorg niet alleen lokaal op onze gemeenschap, maar de samenhang zal wel geregeld moeten worden. Het convenant Zorgkantoor met de West Brabantse gemeenten Nu de regeling reikwijdtemiddelen (budget ca 28 miljoen euro) is ingetrokken en de Dienstenwet nog niet klaar is, is er de tijdelijke Subsidieregeling extramurale dienstverlening (budget ca 30 miljoen euro). Voor deze subsidieregeling liggen de middelen bij het Zorgkantoor. Omdat deze subsidieregeling niet of niet voldoende soelaas biedt hopen het Zorgkantoor en de samenwerkende gemeenten door afspraken te maken over pilots en concrete projecten eruit te komen. Het convenant voorziet in nader te maken afspraken op lokaal niveau over welzijnsgerelateerde diensten. Het convenant beschrijft dat daartoe op de beleidsterreinen wonen, zorg en welzijn AWBZ middelen en gemeentelijke middelen worden ingezet.
-9-
Zodoende kunnen middelen die tot op heden voor welzijngerelateerde projecten in de intramurale setting bestemd waren, behouden blijven in het kader van de Vermaatschappelijking van de zorg. Er wordt gekozen voor aansluiting bij het portefeuillehoudersoverleg Volksgezondheid West Brabant, vandaar dat de GGD zich ermee bemoeit. Het zorgkantoor sluit met alle West-Brabantse gemeenten ditzelfde convenant af, uitwerking vindt plaats per gemeente waar dan ook de daadwerkelijke invulling moet plaatsvinden. In het convenant wordt onder 3 gesproken over de inzet van partijen. Op zich verstandig. Toch willen wij voor Aalburg voorkomen dat inventarisatie en het beschrijven van de problemen (door de GGD?) veelvuldig aan de orde is. Het SOAB-rapport en de Sub-regiovisie met de actiepunten leggen duidelijk de knelpunten bloot en geven richting. Wij dienen ons vooral op samenwerking en de uitvoering te richten. Bouwplannen in het kader van de Vermaatschappelijking van de zorg. In de kernen van de gemeente Aalburg bestaan bouwplannen. Onderstaand een schets. Voorop staat kleinschaligheid. Naast de investeringen die deze plannen met zich meebrengen zowel in geld als in menskracht zijn er ook positieve neveneffecten. We zullen hier de belangrijkste noemen. * mensen houden zelf de regie * het zorg- en welzijnsaanbod is weliswaar op indicatie maar kan ook ten goede komen aan de andere inwoners van de kernen, kostendekkend. * gunstige invloed op de leefbaarheid in de kernen * bouwen in het kader van de Vermaatschappelijking van de zorg kost over het algemeen geen contingenten*. *Er is sprake van het loslaten van het stellen van een maximaal aantal contingenten per gemeente. Met name plattelandsgemeenten kunnen hiervan profiteren
Wijk en Aalburg Masterplan Pro Seniore: 59 intramuraal bouwen : Stichting Huisvesting Pro Seniore/Werkendam Vooruit wonen,zorg,welzijn : Stichting Zorgcentra Pro Seniore Circa 96 appartementen met wonen en zorg/ welzijn gescheiden bouwen/wonen : Stichting Huisvesting Pro Seniore/Werkendam Vooruit zorg : Stichting Zorgcentra Pro Seniore, Maasmond, Mark en Maas, (GGZ) enz. welzijn : Stichting Zorgcentra Pro Seniore, Maasmond, Mark en Maas, Open Bejaardenwerk, Maatschappelijk Werk, Dagverzorging, vrijwilligersdiensten, ouderenverenigingen enz.
-10-
Markt Wijk en Aalburg
: 5? appartementen voor mensen met een verstandelijke beperking bouwen, wonen : nog niet bekend zorg : Sovak, en geïntegreerd team van Maasmond, Mark en Maas en Pro Seniore welzijn : Sovak, Maasmond, Mark en Maas, Open Bejaardenwerk, Maatschappelijk Werk, Dagverzorging, vrijwilligersdiensten, ouderenverenigingen enz. Kerkverreweide : 30 seniorenwoningen 24 huur en 6 koop bouwen en wonen : Tankens/Werkendam Vooruit/Stichting Huisvesting Pro seniore zorg : geïntegreerd team van Maasmond, Mark en Maas en Pro Seniore welzijn : Stichting Zorgcentra Pro Seniore, Maasmond, Mark en Maas, Open Bejaardenwerk, Maatschappelijk Werk, Dagverzorging, vrijwilligersdiensten, ouderenverenigingen enz. Genderen WOZOCO bouwen en wonen zorg welzijn
: 17 appartementen met wonen en zorg/ welzijn gescheiden : Woningonderneming SGB : geïntegreerd team van Maasmond, Mark en Maas en Pro Seniore : Stichting Zorgcentra Pro Seniore, Maasmond, Mark en Maas, Open Bejaardenwerk, Maatschappelijk Werk, Dagverzorging, vrijwilligersdiensten, ouderenverenigingen enz.
Veen Jonker Petfood bouwen en wonen zorg welzijn
: 6 seniorenwoningen :? : geïntegreerd team van Maasmond, Mark en Maas en Pro Seniore : Stichting Zorgcentra Pro Seniore, Maasmond, Mark en Maas, Open Bejaardenwerk, Maatschappelijk Werk, Dagverzorging, vrijwilligersdiensten, ouderenverenigingen enz.
Bestaande huisvesting ouderen (Stichting Huisvesting Pro Seniore en Woningonderneming Gemeenschappelijk Beheer) SHPS SGB Babyloniënbroek geen Drongelen 4 Eethen 13 6 Genderen 36 Meeuwen 29 Veen 31 + steunpunt 17 24 Wijk en Aalburg 63 + aanleun 28 40 - 11 -
Door SOAB is het aantal woningen voor ouderen over het algemeen als voldoende gekwalificeerd, maar de combinatie met zorg en welzijn laat zeer te wensen over. De uitvoering van de actiepunten, onder andere de realisering van woonzorgzones (A en B kernen) met geïntegreerde zorgteams en de uitvoering van onze eigen plannen moeten hierin verandering gaan brengen. Bestaande huisvesting mensen met een verstandelijke handicap Het betreft enkele woningen op de Galerij te Wijk en Aalburg. Het nabij gelegen Wilgenveld (Sovak) is hiervoor verantwoordelijk. Bestaande huisvesting mensen met een psychische handicap Er is in Aalburg geen speciale huisvesting geregeld. Hiervoor zijn ook geen plannen. Wel zullen mensen vanuit de instellingen ook in Aalburg in de wijk komen wonen. Wat daarvoor nodig kan zijn is eerder beschreven.
Conclusie Eens te meer blijkt dat alles met elkaar te maken heeft en dat steeds meer op gemeenten afkomt. We zullen letterlijk de eindjes aan elkaar moeten knopen om samenhang te krijgen en dit allemaal financieel te behappen. Partijen zullen worden uitgedaagd slim en efficiënt met menskracht en middelen om te gaan. De hierboven beschreven ontwikkelingen omvatten het hele aanbod van de gemeente. Daarnaast wordt op sommige terreinen specifiek beleid gevraagd. Er is een sterk verband met het te ontwikkelen vrijwilligersbeleid, de sociale activering en de ontwikkeling van de breedtesport. De komende tijd gaat het om de uitvoering, de samenwerking en het oplossen van knelpunten. De gemeente heeft de regie. Voor het uitvoeren van deze regisserende taak zal de ene keer het Zorgnetwerk de gelegenheid bieden, de andere keer zal lokaal met partijen gecommuniceerd worden. Bij het voeren van deze regie moet niet gedacht worden aan maandelijkse vergaderingen met alle partijen maar met ad hoc combinaties van op dat moment relevante partners. De zorgplicht die altijd al voor de Wvg gold, wordt nu voor gemeenten daadwerkelijk sterk uitgebreid tot nieuwe gedeelten van het hele welzijnsterrein.
Aanbevelingen 1. Sluit aan bij de geïntegreerde teams 2. Maak per kern of project een stappenplan 3. Betrek per project de bewoners uit de kern 4. Betrek benodigde partijen op gebied van wonen, zorg en welzijn 5. Inventariseer wie wat het beste kan doen 6. Maak daar sluitende afspraken over 7. Benoem een verantwoordelijke per project , per kern 8. Bewaak als gemeente de integraliteit en voer de regie.
-13-
Bronnen SOAB, zorg, wonen en welzijn voor ouderen in het Land van Heusden en Altena, november 2000
Koppeling wonen, zorg en welzijn in het Land van Heusden en Altena, subregiovisie 2001-2004, december 2000 Bouwstenennotitie Wvg /Wvg protocol, 2001-2002 Besluit zorgaanspraken AWBZ, 1 april 2003, zie ook www.opkopzorg.nl Erbij horen, advies van de Taskforce geestelijke gezondheidszorg, januari 2002 Convenant OGGZ, januari 2002 Wetsvoorstel gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ) juli 2002 Vermaatschappelijking van de zorg en de effecten hiervan op het gemeentelijk welzijnsbeleid, PON december 2002 IGLO plus serie Ouderen gehandicapten en GGZ, VNG december 2001- heden. Leefbaarheid en bewonersparticipatie in het Land van Heusden en Altena, Prisma Brabant 2002 Lokaal Sociaal beleid Aalburg 2000
L:\BESTUUR\TYPKAMER\UITBAK\ADVIESN2003\VERMAATSCHAPPZORG.JL.WPD
15 mei 2003
