nr december 2014

nr. 23 • 22 december 2014 FinanciënActueel is een digitale uitgave van de groep Financiën met daarin achtergronden en actuele zaken. Verschijnt 1 x per kwartaal.

CNV • Groep Financiën Nr. 23 • 22 december 2014 • blad 1

Kerstmis “Prettige dagen, Gelukkig Nieuwjaar” Elk jaar wensen mensen dit weer aan elkaar De kaarten voorheen nog vol vrolijke kreten “Een fantastisch Nieuwjaar” Hoe konden we weten… Want Kerst deze keer is zo anders, zo raar Niets is meer hetzelfde als het vorige jaar Er is zoveel pijn en er zijn zoveel vragen Die heviger zijn in deze dagen Met Kerst gaan de kaarsen ter gedachtenis aan Voor hen die onlangs van ons zijn heengegaan En sturen we wensen als steun aan elkaar Veel sterkte met Kerst en het komende jaar… • Loes de Bruijne •


Van de voorzitter • Henk Akkerman Ieder jaar zo tegen de Kerstdagen aan sta ik weer even stil bij het omvliegen van het afgelopen jaar. Ik vraag om mij heen aan anderen of ook zij vinden dat het jaar is omgevlogen en gelukkig zeggen ze allemaal dat ook zij dit vinden. Als we dan de balans opmaken en kijken of er “winst” is gemaakt (we werken niet voor niets bij de Belastingdienst) vraag ik mij af of er wel sprake is van winst. De maatschappij in zijn geheel is er wat mij betreft niet beter op geworden. We snijden mensen hun hoofd af, we polariseren meer dan ooit, we zetten ons af tegen bepaalde groeperingen, we sluiten nauwelijks vrede tussen strijdende partijen, we schieten onschuldigen uit de lucht, we zijn weer met een wapenwedloop bezig, we

hebben meer vluchtelingen dan ooit, de kloof tussen arm en rijk lijkt alleen maar groter te worden, er zitten nog veel mensen zonder werk thuis, de verzorgingsstaat lijkt af te kalven, nee ik zou niet willen spreken van een winst! Hoe het tij gekeerd zou moeten worden, is de grote vraag. Ik zag wel ergens een advertentie staan waarbij met spoed werkers gevraagd worden. Deze advertentie heb ik onderstaand integraal overgenomen. Als hier nu sollicitanten op gaan schrijven, wordt de wereld wellicht echt beter. Ik blijf hopen en dromen. Ik wens u allen prettige feestdagen en een gelukkig nieuwjaar. Moge het gedicht van Loes de Bruijne voor diegene die een zware tijd achter de rug hebben, hen daarbij helpen.


Met grote spoed gevraagd! Werkers, M/V

Timmerlieden; voor het bouwen van een betere wereld, alles op één lijn. Aangevers; die ons erop wijzen wat goed of kwaad zou zijn. Schilders; om de geestelijke matheid te voorzien van frisse kleuren. Architecten; voor de juiste aanbeveling en het openen van gesloten deuren. Dragers; die bereid zijn tot het dragen van andermans lasten. Stratenmakers; om de dwaas het nieuwe levenspad te laten betasten. Kleermakers; die al het leed met de mantel der liefde willen aankleden. Kappers; om wie verknipt is het rechte pad te laten betreden. Rechters; om alles wat in de wereld krom is, recht te wijzen. Studenten; het leren wat goed is en het nooit meer te laten vergrijzen. Bankiers; om het grote geld te verdelen, dan is iedereen rijk. Bakkers; voor de zo broodnodige vrede voor mens en dier gelijk. Goudsmeden; om de draad van vertrouwen met goud herstel te geven. Muzikanten; om alle mensen in harmonie te laten leven. Sollicitanten kunnen zich melden op Kerstmis, 25 december te Bethlehem. Geboden salaris: “Een betere wereld”


Waar ligt de grens? • Henk Akkerman Stel, je loopt de supermarkt binnen, doet daar je boodschappen voor het weekeinde, vult het karretje en loopt naar de kassa. De kassière scant de boodschappen en vertelt dat het totaalbedrag 38,50 is. Je betaalt contant en overhandigt de dame 40 en wacht op jouw retourgeld! Maar de dame aan de kassa zegt doodleuk tegen jou dat je die 1,50 pas terug krijgt als je de volgende keer boodschappen doet en precies dat hebt afgenomen wat de supermarkt wil. Zij zal je dan belonen met een bonusje en het jou al eerder toekomende geld teruggeven! Je zult denken dat je in een of ander tv-programma terecht bent gekomen, waarbij men jou in de maling neemt. Dat zou ook mijn gedachte zijn en als dat dan waar is, zou ik er nog om kunnen lachen ook. Helaas is dit ook realiteit. Je hebt recht op een aanpassing van jouw salaris vanwege een verlaging van de pensioenpremie van 0,8%. Dat zou gewoon in het salaris van januari 2015 zichtbaar moeten zijn! Maar nee, onze werkgever houdt dit geld bij zich totdat er een cao is afgesloten. Pas dan komt dit geld bij de eventuele verhoging van jouw en mijn salaris. De politiek kan dan zeggen dat de ambtenaren een

salarisverhoging hebben gehad van X% en zullen daarbij zeker die 0,8 % gaan bijtellen, want dat staat zo mooi naar de buitenwacht. De pers zal ongetwijfeld ook het totaalbedrag in procenten overnemen en de burger denkt dat die ambtenaar toch maar een mooie loonsverhoging heeft gehad. Dat is de stijl van dit kabinet. Van dichtbij weet ik dat de onderhandelaars van werkgeverzijde zich ook de ogen uit het hoofd schamen, maar er ligt een politiek primaat op de loonafspraak en het kabinet beslist hier over! Het wetboek van Strafrecht zegt in artikel 310 het volgende: “Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie”. Vandaar de vraag “waar ligt de grens”?


CAO Activiteiten • Loek Schueler Het is 6.00 uur, de wekker gaat in een hotel in Heerlen. Alle CNV spullen liggen al klaar om snel op te pakken. Ontbijten kan ik nog niet in het hotelletje, dus heb een boterhammetje bij me voor de wandelroute naar de Belastingdienst. In het donker kan ik me even niet oriënteren en sta bij de verkeerde ingang te wachten op meer kaderleden. Maar dan word ik gewezen op het andere pand en merk dat aan de achterkant al volop activiteiten gaande zijn. Wiel staat al met hesje, petje en flyers de groep medewerkers te informeren over de situatie. Goed om deze bezigheden te zien en snel verdelen wij onderling de taken. Ik ga weer terug naar de eerdere ingang en probeer iedereen aan te spreken en uit te leggen waarom we de support van alle medewerkers nodig hebben. Een week eerder ging de wekker iets eerder om in Leeuwarden te zorgen voor zichtbaarheid bij de ingangen van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) en de Belastingdienst. Bij de fietsenmaker heb ik voor deze ochtend een tandem gehuurd om met de vier vakbonden bij alle rijksdiensten in Leeuwarden flyers rond te brengen. Weer veel CNV-ers die hun mouwen opstropen door mee te doen. Fijn om dit met elkaar te doen en te hopen op meer beweging en reuring binnen het Rijk! In de vorige editie van FinanciënActueel hebben wij al uitgelegd wat er aan de

hand is rondom de CAO. En onlangs heeft de werkgever aangegeven de 0,8% premievrijval van de pensioenen per 11-2015 niet te willen uitbetalen maar te wachten tot het sluiten van een CAO. Wij hebben aangegeven dat dit onderwerp geen onderdeel is van de CAO- onderhandelingen. Deze afspraak uit het pensioenakkoord kan ook buiten de CAO geregeld worden! Dus hebben wij het sectoroverleg Rijk (SOR) opgeschort. We proberen in deze fase zoveel mogelijk rijksambtenaren persoonlijk te spreken over de situatie door bij de ingangen van rijksgebouwen op vele plekken in het land flyers uit te delen. Zo zijn we al in Leeuwarden, Balkbrug, Heerlen, Groningen, Rotterdam, Amsterdam, Utrecht, Wageningen, Almelo, De Bilt, Bilthoven en diverse kerndepartementen in Den Haag geweest. En er is gelukkig bij diverse actiecomités beweging om dit ook in 2015 voort te zetten. Want van de werkgever hebben we tot op heden NIETS gehoord! Ik was de kerstdagen graag anders in gegaan met een andere boodschap voor jou. Maar nu roep ik jou op om mee te doen op lokaal niveau in een actiecomité of met het meehelpen met de vakbondsactiviteiten. De vakbond is zo sterk als we nu samen maken! Doe mee, denk mee met nieuwe activiteiten en sta op voor jouw eigen salaris! Graag tot ziens in het nieuwe jaar!


CAO acties • Loek Schueler In vervolg op de reeds gehouden acties gaan we de komende maand ook onze (CNV-) gezichten laten zien en de flyers ‘De Klok Tikt Door’ uitdelen bij de kantoren van de Belastingdienst in: Den Haag dinsdag 6 januari Hoofddorp maandag 12 januari Emmen

donderdag 15 januari

Enschede maandag 19 januari Leiden

maandag 26 januari

Haarlem

woensdag 28 januari

Bij al deze kantoren wordt vanaf 06.45 uur geflyerd bij de ingang(en) van de kantoren. De coördinatie van deze acties is landelijk belegd en voor de (kader-) leden van CNV Publieke Zaak zijn de eerste aanspreekpunten Jan Hafkamp en Sjoerd Kuipers.

Als je vragen hebt of mee wilt doen, bel of mail gerust! Jan Hafkamp voor Zuid-Holland, Zeeland, Noord-Brabant, Limburg, Flevoland en Utrecht. E | [email protected] M | 06 16 06 24 20 E | [email protected]

Sjoerd Kuipers voor Noord Holland, Gelderland, Overijssel, Drenthe, Groningen en Fryslân. E | [email protected] M | 06 46 82 70 13 E | [email protected]


Over gebouwen verlaten en andere ontwikkelingen… • Cor Meijer Verlaten en/of sluiten Dit jaar zijn, volgens het Beeldkrantbericht van 5 december, 6 panden verlaten door het dienstonderdeel Belastingen en 5 daarvan worden ook nog in 2015 gesloten. Onder andere door berichtgeving op de Beeldkrant bestaat soms onduidelijkheid over verlaten en sluiten van kantoren. Er is een verschil tussen het verlaten van een pand en het sluiten van een pand. Belastingen kan bijvoorbeeld in het kader van de concentratiebeweging een pand verlaten, maar andere onderdelen van de Belastingdienst kunnen daar nog langer in blijven. Pas als alle onderdelen van de Belastingdienst zijn vertrokken en alle medewerkers een andere locatie hebben betrokken, wordt het voorgenomen besluit tot sluiting van een

kantoor ter advisering aan de Concernondernemingsraad (COR) voorgelegd. Na positieve advisering door de COR kan een kantoor pas daadwerkelijk worden gesloten. Het echt leeg managen van een kantoor door B/CFD kan soms tot 3 maanden in beslag nemen. Gevolgen De gevolgen voor medewerkers zijn in ieder geval dat ze aan het werk moeten op een andere locatie, soms met meer, maar soms ook met minder reistijd tot gevolg. Medewerkers van Belastingen hebben daarbij de keuze gehad mee te gaan met hun werk, ander werk te accepteren of in de flexpool te gaan. Een en ander als gevolg van goede afspraken die de GOR Belastingen heeft kunnen maken met de algemeen directeur Belastingen.


Dat naast medewerkers van Belastingen ook andere medewerkers van de Belastingdienst gevolgen ondervinden van de sluiting van panden, wordt veel minder vaak gemeld. Ik denk hierbij aan medewerkers van B/CIE, FIOD, Douane en B/CFD. Bij B/CIE, FIOD en Douane verandert alleen de werkplek, maar voor de medewerkers B/CFD betekent dit dat hun werk verdwijnt, immers het gebouw waarin zij hun diensten verleenden aan de collega’s bij de Belastingdienst is gesloten. Gelukkig is ook daar gesproken met betrokkenen over hun wensen en mogelijkheden, maar de ruime keuze die bij Belastingen werd gegeven kon bij B/CFD niet worden gerealiseerd. Als sprake is van het betrekken van een ander kantoor, dan wordt een overbezetting op dit moment getolereerd. Als sprake is van intrekken in een pand dat niet wordt geserviced door B/CFD, maar bijvoorbeeld door Rijkswaterstaat (verder RWS), dan ontstaat een geheel andere situatie. Net als de Belastingdienst B/CFD heeft, heeft ook RWS een eigen facilitaire dienstverlener, de Corporate dienst. Echter met een groot verschil: RWS heeft alle facilitaire taken uitbesteed, de Corporate dienst heeft geen medewerkers onder schaal 9 in dienst.

Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructur en Milieu

Bij het verlaten van Goes en Terneuzen wordt Middelburg de nieuwe vestigingsplaats van de Belastingdienst, deels voorlopig in een gebouw van het waterschap daar, deels (en op termijn geheel) in het gebouw van RWS. De gevolgen lieten zich raden: onrust onder de collega’s bij B/CFD, want wat moeten ze in een pand dat wordt geserviced door RWS, waarbij de facilitaire taken zijn uitbesteed? Gelukkig is dit tijdig onderkend door OR en MT van B/CFD, zodat afspraken mogelijk bleken met de verantwoordelijke directeur van RWS. B/CFD blijft de Belastingdienst ook in dat pand servicen, zij het als een soort onderaannemer voor RWS. Masterplannen De afspraken rond de verdeling van de panden zijn gemaakt in het kader van de Masterplannen Huisvesting, een onderwerp waarover al eerder is geschreven. De Masterplannen maken op hun beurt weer onderdeel uit van de Hervormingsagenda Rijksdienst. In dat kader en in het kader van de lage loonschalenproblematiek is ook gekeken wat op dat terrein bereikt kan worden. Ook hierbij zijn de 4 Concerndienstverleners (CDV), waarvan B/CFD er een is, sterk betrokken. Schoonmaak, catering, grafische dienstverlening en beveiliging zijn de 4 terreinen waarop wordt bewogen. Catering is voorlopig even in de koelkast gezet en er wordt hard gewerkt aan een Rijksschoonmaakbedrijf.


Grafische dienstverlening wordt geprivatiseerd, wat directe gevolgen heeft voor de Print- en Copyshop van het LRC in Apeldoorn. Deze B/CFD-collega’s verliezen hun werk en zijn met ingang van 1 januari aanstaande Van Werk Naar Werk-kandidaat. Het GOBD heeft daar, op initiatief van CNV PZ, al eens over gesproken. Beveiliging Een ander onderwerp is de beveiliging. Ook daar werken in Apeldoorn, Amsterdam en Rotterdam eigen mensen. Beveiliging van alle rijkskantoren loopt sinds 1 december via de Rijksbeveiligingsorganisatie (RBO). Het ligt in de verwachting dat ook in de loop van 2015 medewerkers van B/CFD werkzaam in de beveiliging over gaan naar RBO. Op dit moment is RBO een onderdeel van het Ministerie Dienst Justitiële Inrichtingen van

Ministerie van Veiligheid en Justitie

Binnenlandse Zaken. Het is de bedoeling dat binnen niet al te lange tijd het RBO zal overgaan naar het ministerie van Veiligheid en Justitie, waar het onder de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) gaat vallen. Dit vanwege het sluiten van gevangenissen en de mogelijkheid die ontstaat om medewerkers van DJI te herplaatsen. In Sector Overleg Rijk is een haalbaarheidsonderzoek gevraagd aan de bestuurder naar deze voorgenomen overgang. Bij de medewerkers Beveiliging van B/CFD bestaat onrust over de verschillen in secundaire arbeidsvoorwaarden tussen de Belastingdienst en DJI. Deze zijn in ieder geval niet beter, en mogelijk zelfs minder dan in de huidige situatie. We zullen ons als CNV Publieke Zaak hard moeten maken om, samen met de OR B/CFD, een goede overgang te realiseren.


Pensioen, weten we hoe het zit? • Jan Fonhof De laatste tijd is er volop discussie over de toekomst van de pensioenen. Door met name overheidsmaatregelen en de absurd lage rentestand /rekenrente staan de pensioenen zwaar onder druk. Dit nota bene in een tijd waarin de kassen van de pensioenfondsen boordevol zitten. Nog geruime tijd zal deze discussie bij zowel de politiek als de Sociale Partners voortduren. Vanuit de leden van de vakbonden gaan we ervan uit dat de bestuurders van alle bonden zich sterk maken en blijven inzetten voor een goede pensioenregeling voor iedereen. Dus de belangen van jongere en oudere werknemers dienen bewaakt te worden! In dit artikeltje wil ik echter wat nader ingaan op de vraag wat we eigenlijk individueel weten van onze eigen pensioensituatie. Natuurlijk krijgen we jaarlijks een pensioenoverzicht maar geeft dit voldoende duidelijkheid? Op de site van het ABP ( www.abp.nl ) staat een grote hoeveelheid nuttige en zinvolle informatie. Uiteraard is informatie opgenomen over de opbouw van de pensioenen maar ook de gevolgen van minder positieve gebeurtenissen als scheiding, arbeidsongeschiktheid, overlijden enz.

Bovendien is het mogelijk via “mijn ABP” je persoonlijke gegevens te raadplegen. Het is mogelijk in te loggen door een wachtwoord bij het ABP aan te vragen of met behulp van DigiD. Voor iedereen is het aan te raden regelmatig op deze wijze je eigen digitale pensioendossier te raadplegen. Mijn ABP geeft inzicht in uw specifieke situatie bij het met pensioen gaan, arbeidsongeschikt worden, overlijden enz. Verder is het mogelijk je te abonneren op diverse digitale nieuwsbrieven. Tenslotte nog een paar andere belangrijke informatiebronnen. Op de site van pensioenkijker (www.pensioenkijker.nl) is algemene informatie te vinden over pensioenen, AOW en andere oudedagsvoorzieningen. Door de Stichting Pensioenregister die is opgericht door de Sociale Verzekeringsbank en alle Nederlandse pensioenuitvoerders kan op persoonsniveau worden nagegaan hoeveel pensioen bij welke pensioenuitvoerder is opgebouwd. Met name handig als je te maken hebt met meerdere pensioenfondsen (www.mijnpensioenoverzicht.nl)

In een speciale ‘pensioenbijlage’ wordt uitgebreid ingegaan op de pensioenregeling zoals die er het komende jaar zal uitzien.


Connect People • Ellen Rodenstein

Verbinden van mensen! Connect People(CP) is een technische ondersteuning om mensen met dezelfde interesses en/of activiteiten in verbinding te brengen met elkaar. Velen krijgen bij CP als ambtenaar van de Belastingdienst gelijk een beeld. En de beelden die het programma CP oproept bij collega’s loopt van positief naar matig tot negatief. Dat is begrijpelijk. Niet iedereen is immers direct handig op het gebied van social media zoals Facebook of LinkedIn want daar is CP qua handelingen een beetje mee te vergelijken.

Met één groot verschil, CP is door onze werkgever geïntroduceerd om de onderlinge zakelijke contacten voor je werk mee te regelen en niet je privécontacten zoals Facebook. Bovendien moet het gebruik van CP ook een (groei)proces doormaken in relatie tot de werkzaamheden die je op dit moment doet en weer aanpassingen nodig heeft als die werkzaamheden weer veranderen. Omgaan met CP begint dus met het leerproces om het werken met CP eigen te maken. Daarvoor kun je in onze dienst

verschillende leertrajecten volgen zoals via B/CKC, ambassadeurs voor CP ofwel op eigen initiatief. Zo had het Landelijk Groepsbestuur (LGB) zich voor het overleg van 12 december ook voorgenomen om de leden wat meer in te wijden over de mogelijkheden van CP. Het stond als laatste agendapunt van het overleg op onze agenda. Echter bij het testen van de internetmogelijkheden op de vergaderlocatie bleek een verbinding met het belastingdienstnetwerk niet voldoende mogelijk en is de voorlichting uitgesteld. Toch mooi dacht ik, de conclusie dat wij in het overleg zeer verbonden waren op die dag. Immers, wij kwamen samen om ervaringen en kennis te delen, onze passie te voelen over alles wat op dit moment speelt over de 0,8 procent, de CAO die op zich laat wachten, de acties, enzovoort. Een goede vergadering zonder intranet maar met een goed resultaat dat zich op een later moment ook weer prima laat ondersteunen door een programma zoals CP of anderszins waarmee wij geholpen worden om elkaar te vinden en onze informatie met elkaar te delen. Van afgelopen vrijdag blijft mij de menselijke verbondenheid bij. De gezichten, woorden en het gevoel met elkaar en individueel. Met de feestdagen in het verschiet wil ik iedereen veel warmte en vooral fijne dagen toewensen met elkaar. Omdat ik me nu meer dan ooit realiseer dat je sommige dingen in het leven niet kunt overdoen.


Twee planten • Peter Eissing Mijn buurvrouw is weduwe en 86 jaren oud. Dat is geen enkel probleem want zij is een krasse en zeer zelfstandige dame. Ze rijdt zelfs nog auto, iets wat ik persoonlijk nooit voor elkaar gekregen heb. Ik kom zelden bij de buurvrouw over de vloer, maar ik houd haar wel in de gaten. Ze heeft twee planten aan weerszijden van haar voordeur staan. Ik let op of ze die water geeft. Zie ik dat ze droog staan, dan bel ik aan om te kijken of alles in orde is. Het is een soort stilzwijgende afspraak tussen de buurvrouw en mij. Is dat nou die participatiemaatschappij waar onze goede regering zo de mond van vol heeft? Ik vind het eigenlijk niets nieuws. Gewoon, heel vanzelfsprekend. Je houdt elkaar een beetje in het oog. Zou het slechter gaan met de buurvrouw, dan ga ik haar zo goed en kwaad als ik kan helpen. Met boodschappen halen of weet ik waar behoefte aan zal zijn. Solidariteit met elkaar. Als dat je gevoel is, komt de participatie vanzelf. Die vloeit eruit voort. De wereld om ons heen lijkt heel communicatief geworden. Vooral jonge mensen zijn behangen met communicatieapparatuur die steeds geavanceerder wordt. Maar ondanks dat communiceren ze almaar minder. Met koptelefoon op of oordopjes in, beluisteren ze de gehele dag hun favoriete muziek. Volledig geïsoleerd

en in zichzelf gekeerd. Ieder voor zich en de Schepper voor allen, lijkt het devies. Als je in jezelf gekeerd bent, ben je niet zo gauw solidair en participeer je ook niet. Als dan het geld op raakt en de verzorgingsstaat niet meer betaald kan worden, komen de welhaast wanhopige beroepen op participatie. Wat voor velen een vanzelfsprekendheid is. Maar dat zijn nou net de ouderen, die afstevenen op zorg vragen in plaats van zorg bieden. Voor de jongeren is participatie niet zo vanzelfsprekend. Solidariteit ook niet. Kijk maar naar zaken als vakorganisaties en medezeggenschap. Daar is sprake van een sterke en nog immer toenemende vergrijzing. Is toch ook niet cool? Toch meer wat voor ouwe mensen? Iets doen? Vrijwillig? Wat schuift het, is de eerste vraag waarmee je geconfronteerd wordt als je eens een keer zo vermetel bent een balletje op te gooien. Ik hoop nooit zover te komen dat men mij moet manen tot solidariteit en participatie. En ja, ik ben ook behangen met communicatieapparatuur, al heb ik geen koptelefoon of oordopjes. Maar om met de buurvrouw te communiceren heb ik heel die elektronische rimram niet nodig. Dat doen we via twee planten.


Rijksbrede medezeggenschap • Rien Karreman Na vele jaren praten, ideeën en voorstellen voor tijdelijke constructies is dit jaar de kogel door de kerk gegaan. De ministerraad heeft begin dit jaar besloten dat er een rijksbrede medezeggenschap zal komen. Op steeds meer vlakken bundelen ministeries en overheidsdiensten hun krachten. Een ontwikkeling die wordt versterkt door de Hervormingsagenda Rijksdienst. Bij die intensieve samenwerking past ook een gezamenlijke medezeggenschap. Om een centrale afstemming over bedrijfsvoering en personeelsbeleid mogelijk te maken, stemde het kabinet op 21 maart 2014 in met het toewerken naar een rijksbrede ondernemingsraad. Historisch gezien heeft de rijksdienst zich ontwikkeld langs departementale lijnen: ieder departement zijn eigen beleidsontwikkeling, zijn eigen uitvoeringsorganisaties, zijn eigen inspectie, zijn eigen bedrijfsvoering en zijn eigen medezeggenschap (ongeveer 220 ondernemingsraden). Zoals gezegd is er de laatste jaren een stevige beweging gaande binnen de rijksdienst gericht op sterkere samenwerking tussen de ministeries. De rijksdienst wordt daarom

steeds meer als één ‘onderneming’ ingericht. Deze ‘onderneming’ kent echter nog geen formeel equivalent op het niveau van de medezeggenschap. Er is nog geen rijksbrede ondernemingsraad. Al heel lang bestond het PRO (Platform Rijks Ondernemingsraden). Dit was een soort van intervisieclub van vertegenwoordigers uit de diverse ondernemingsraden op Rijksniveau. Diverse malen is geprobeerd om tot een rijksbrede medezeggenschap te komen, ook in de vorm van een tijdelijke ondernemingsraad (TOR) voor specifiek benoemde onderwerpen. Dit is telkens om diverse redenen niet gelukt. Als opvolger van het PRO is er in juni 2012 wel een OverlegOrgaan Rijk (OOR) gekomen. Hiervoor is toen een convenant opgesteld. Dit convenant is door bijna alle departementale ondernemingsraden getekend inclusief de COR Belastingdienst. Alleen Veiligheid en Justitie heeft toen niet getekend. Vanwege de bijzondere positie van de medezeggenschap bij Defensie (daar heeft men niet de WOR) kon ook Defensie niet tekenen. Beide departementen zijn wel


in het OOR vertegenwoordigd als zogenoemde toehoorders. Het OOR is een rijksbreed overlegorgaan zonder echte medezeggenschapsbevoegdheden (advies- en instemmingsrecht conform de WOR). De SG van BZK voert, namens het SGO en bijgestaan door de plv. SG van VenJ en de CHRO van de Belastingdienst, aan bestuurderskant informeel overleg met vertegenwoordigers van de departementale ondernemingsraden in het OOR. Daarnaast is er regelmatig technisch overleg met de directeur Organisatie- en Personeelsbeleid Rijk.

Rijksoverheid Door het OOR is een adviseur in de persoon van Koos van de Steenhoven (oud DG) aangesteld. In juni kwam het OOR met de zogenoemde “Verklaring van Ede”. Hierin werden al de contouren van een Groepsondernemingsraad Rijk (GOR Rijk) geschetst. Eén van de punten was dat de GOR Rijk zou bestaan uit 22 leden, t.w. van elk departement (er zijn er 11 inclusief defensie) 2 afgevaardigden uit de departementale ondernemingsraden (DOR). Dit was voor ons als COR Belastingdienst onaanvaardbaar aangezien we in deze opzet als

Belastingdienst en grootste uitvoeringsorganisatie binnen het Rijk, niet vertegenwoordigd zouden zijn. Dit komt omdat wij binnen Financiën een bijzondere medezeggenschapsstructuur hebben. Wij zijn als COR geen onderdeel van de DOR Financiën en voeren zelfstandig overleg met onze DG. Voor het overleg met de vakbonden is dezelfde structuur van toepassing. Door de COR is direct een brief verzonden naar de eigen bestuurder, de SG van BZK als beoogd bestuurder van de GOR Rijk, het OOR en de adviseur. Dit heeft uiteindelijk geleid tot de erkenning van de bijzondere positie van de medezeggenschap bij de belastingdienst. Dit betekent dat altijd één van de twee plaatsen voor het Ministerie van Financiën voor de Belastingdienst is. Dit wordt in een convenant tussen de DOR Financiën, de COR en de SG en DG vastgelegd. Op 6 oktober presenteerde Koos van der Steenhoven zijn eindrapport “Behoedzaam Opbouwen” met daarin 50 adviezen om te komen tot een inrichting en werkwijze van de GOR Rijk. Door alle DOR’en en de COR is hierop een reactie gegeven. Grote lijn is dat men achter de oprichting van de GOR Rijk staat. Er zijn opmerkingen gemaakt over wie de bestuurder zou moeten zijn en dat men in overgrote meerderheid het “one men one vote” principe wil toepassen. Ook wil men direct in januari 2015 hiermee starten en het PRO dan opheffen.


Op dit moment is alleen van V en J niet zeker of zij aan de GOR Rijk zullen meedoen. Opzet is dat per 1 januari a.s. de GOR Rijk informeel aan de gang gaat en op 27 januari formeel wordt geïnstalleerd. Het zou mooi zijn als we op die datum eindelijk ook weer eens een fatsoenlijke CAO hebben. Onbegrijpelijk dat onze verantwoordelijke minister niet inziet

wat hij met zijn opstelling teweeg brengt bij al onze collega’s werkzaam bij het rijk. Wie weet wat een mooie Kerst nog met onze minister kan doen, hoewel ik eigenlijk wel weet dat daar iets meer voor nodig is. Toch wil ik al onze collega’s een fijne en mooie Kerst toewensen en alle goeds voor 2015.


Impressie van een kaderbijeenkomst • René Esser Op initiatief van kaderleden die werkzaam zijn bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) was er in Utrecht eind november een bijeenkomst van kaderleden van de bonden die bij het rijk actief zijn. Een korte impressie: De minister lijkt helemaal niets te willen in een nieuwe CAO en houdt zich niet aan zijn afspraken uit het pensioenakkoord . Toch een langzaam opwarmende winter, niet als gevolg van de klimaatverandering maar als gevolg van een verslechterend klimaat tussen minister en bonden bij de gesprekken over een nieuwe CAO. Het leek er volgens de bonden even op dat een gesprek over een poen CAO (nu alleen eerst een extra bedrag in geld en dan praten over de complete CAO) zin had, maar BZK heeft die deur dichtgegooid, aldus de bonden. De minister wil alleen over het complete pakket praten, maar wil er eigenlijk geen geld aan besteden. Nou ja… dat is niet hele-

maal waar. Na 4 jaar stilstand (achteruitgang heet dat geloof ik in de economie) en boekhoudkundig wel de 1,25% die in de troonrede stond, alleen blijft daar maar ongeveer 1% van over. Om nog maar te zwijgen van wat er voor een eventuele salarisverhoging ingeleverd moet worden (zie bijgaande folder). De minister en de bonden hebben net een pensioenakkoord afgesloten waarin is afgesproken dat er 0,8% van wat de werkgever bespaart voor de werknemers is. Alleen dat wil de werkgever in zijn zak houden om die later als extraatje aan de CAO-onderhandelingen toe te kunnen voegen. Een vorm van contractbreuk waarmee de minister ons voor het blok zet . De bonden hebben de opdracht meegekregen de gesprekken over een nieuwe CAO op te schorten en eerst naleving van de pensioenafspraak te regelen en om een actieplan uit te werken. Uit de zaal kwamen suggesties als: aangifte doen van diefstal als hij die 0,8% op 1-1-2015 niet uitbetaalt. De medezeggenschap gaat er niet over net als de bestuurders (de Maartens – onze DG en de SG-), maar zij spreken zo nu en dan wel iemand die er wel over gaat. De SG heeft belang bij rust aan het arbeidsfront in woelige tijden met sluiten van grote delen van het ministerie.


De (CNV)Stem • Olaf Schouten Door de opdracht van de regering om tot een nieuwe gemeentelijke aanpak te komen in het kader van de zorg (nieuwe WMO), de jeugdzorg en de arbeidsdeelname van mensen met een beperking (Participatiewet) staan veel gemeenten voor een grote uitdaging die risico’s en onzekerheden met zich meebrengen. Eigenlijk zijn het ordinaire bezuinigen en ooit zei een directeur, oud-econoom van het St. Laurentius ziekenhuis Roermond: “Torn nooit aan verkregen onrecht” ?! Door de inbreng van mijn knieprothese begin november 2014, het herstel en therapie vroeg ik mij af wat die wijzigingen in de zorg nu voor mij betekenen. Dit geldt voor deze periode, maar ook voor later in mijn leven als ik het allemaal mee mag maken? Ik ben niet ziek, maar heb gewoon een onderhoudsbeurt ondergaan. Mooi en knap werk en het is nu vooral buigen, rekken en strekken. Niet eenvoudig en soms best wel pijnlijk. Maar wat moet dat moet. Heel veel reacties en bezoek mocht ik ontvangen en sommigen heel bijzonder. Zo schreef een collega mij dat ik mij bevind in een fysiek en bijzonder mentaal moment van een zestigjarige.

Over voortschrijdend inzicht gesproken. Daarbij had hij gelezen dat iemand niet eenzaam is, hetgeen velen net als ik wel eens denken. Nu geniet ik veel van de stilte en de natuur tijdens mijn herstel. Hij stelde mij vervolgens voor om bij een volgende ontmoeting het maar eens te moeten gaan hebben over Kairos, de God van het juiste moment. Dit in tegenstelling tot Chronos, de God van de meetbare tijd en hetzelfde metrum. Tegenwoordig moet alles meetbaar zijn en ook nog eens binnen normtijden zijn afgehandeld. Immers tijd is kostbaar en effectiviteit en efficiency leveren geld op, behalve als het gaat om ‘fopoplossingen’. Met name in dat laatste lijken wij meestal goed te zijn. Er staat geen normtijd voor het doorgronden van problemen en het aanpakken van de echte oorzaak. Terug naar mijn knie. Vooral ’s nachts is het been met de nieuwe knieprothese werkelijk een last aan mijn lijf. Geen pijn maar soms intens gezeur, gemier en af en toe ook hevig gelet op de warmte die dan ontstaat in mijn knie en been. Ik heb steeds het gevoel en de idee dat het nieuwe kniegewricht en been in conclaaf gaan. Voortdurend overleg lijkt er te zijn, dan wel of er steeds een hernieuwde kennismaking plaatsvindt. Of is het de langdurige gewenning aan elkaar? Een vreemde zaak in een bestaand nieuw aards leven van meer dan een halve eeuw oud dat tijd nodig heeft om aan Titanium en kunststof te


wennen. Ik klaag niet, maar draag en gelukkig hebben meerdere lotgenoten in de nacht het soortgelijk probleem met hun prothese en kunnen daardoor ook niet voldoende en volledig de slaap vatten. Dat alles brengt mij ook weer bij het CNV PZ en mijn (vakbond)werk. Immers daarin verandert ook voortdurend iets. Heel veel overleg en vaak ook gewenning. Zeker vanaf de tijd dat ik bij de bond ben, zo’n 35 jaar. Ooit begonnen bij de BPF en later het CFO. En steeds is het zo, dat het nooit meer is zoals het was. Het vakbondswerk is wel beter geworden door efficiënter en effectievere aanpak van zaken, maar ook niet altijd gemakkelijker. Door

veranderingen ontstaan altijd andere en ook nieuwe (spannings)velden. Voortdurend beter worden is het devies, maar CNV moet ook op tijd en op het juiste moment de stem van de CNV-leden laten horen op de plek waar dat hoort en moet. Niet te veel of alleen maar vergaderen maar ook voor de leden iets betekenen in individuele en collectieve kwesties. Dus voorwaarts mars en liefst met de nodige reflectie en gebruik makend van het goede moment op de juiste plek! Echter daar zijn jonge en nieuwe leden voor nodig! Wie gaat zich nog meer aanmelden? Hele fijne kerstdagen en vooral een gezond en heel gelukkig 2015 wens ik u allen met uw naasten.


Van verzorgingsmaatschappij naar participatiemaatschappij? • Han Bekker Als doel voor de participatiemaatschappij staat het kabinet voor ogen dat de burger meer zelfredzaam wordt, maar ook het beëindigen van de onbetaalbaar geworden verzorgingsmaatschappij. Deze twee elementen, slechts onderdeel van het geheel, zijn op zich al een grote uitdaging. Immers in het dagelijkse leven worden wij vaak geconfronteerd met niet zelfredzame burgers. Neem als voorbeeld de vele problemen die grote groepen burgers ondervinden bij het aanvragen van toeslagen. In hoeverre deze burgers echt niet zelfredzaam zijn, is voor mij nog maar de vraag. Vaak blijkt dat men de systematiek als te complex ervaart en dan vervolgens de verkeerde dingen doet. Onderzoek zou aan het licht kunnen brengen in hoeverre de complexiteit van bijvoorbeeld het toeslagensysteem bijdraagt aan het etiketteren van burgers als niet zelfredzaam. In ieder geval roepen velen: “maak het systeem simpeler”, los van de vraag of dan nog financiële ondersteuning kan worden geboden in de vorm zoals dat nu plaatsvindt. Andere categorieën zijn bijvoorbeeld gehandicapten en/of chronisch zieken. Deze mensen zijn soms geestelijk wel zelfredzaam of zelfredzaam geweest, maar kunnen door hun medische gezondheidstoestand niet meer als zelfredzaam worden beschouwd. Ik zoom hierna verder in op deze laatste groep. De mensen die door omstandigheden niet langer zelfredzaam zijn, denk bijvoorbeeld

aan gehandicapten en chronisch zieken, werden vroeger vanuit de overheid van hulp voorzien. Een situatie die de maatschappij als wenselijk beschouwde, want iedereen (man en vrouw) werd geacht te werken en zich in te zetten voor de economische belangen van de maatschappij. De reden daarvoor was vooral het economische belang en al snel kwamen er mogelijkheden voor de opvang van kinderen en mensen die niet zelfredzaam zijn, zodat men zich vooral op de carrière kon richten. Daarbij mag ook niet voorbij worden gegaan aan de ontwikkeling dat de reisafstand naar een werkplek ook steeds groter wordt en ook maatschappelijk is geaccepteerd. Zo kan uit jurisprudentie worden afgeleid dat 2 uur per dag reistijd acceptabel is en onder omstandigheden is een grotere reisafstand ook aanvaardbaar. Dit betekent bij een werkdag van 8,5 uur, inclusief 0,5 uur lunchpauze, dat men dus tot 10,5 uur per dag van huis is. Tel daar 4 uur per dag bij voor ontbijt, diner en wat gezinsactiviteiten, dan rest 1,5 uur voor administratie, hobby en 8 uur voor nachtrust. In de participatiemaatschappij wordt van mensen verwacht dat zij die 1,5 uur gebruiken om familieleden te helpen die niet zelfredzaam zijn. Dit vergt veel energie, want die 1,5 uur is natuurlijk ook bedoeld als rusttijd, terwijl het helpen van niet zelfredzame mensen allesbehalve uitrusten is.


Kortom, mensen worden daardoor meer onder druk gezet, wat weer een gezondheidsrisico met zich meebrengt. Daarmee is niet gezegd dat men niet moet klaarstaan voor naasten, maar dan wel binnen de mogelijkheden die er zijn en daar schort het aan. Een paar voorbeelden:  Ik neem als alleenstaande een zieke alleenstaande moeder in huis. Zou ik een kind hebben dan ontstaat een fiscale partnersituatie met mijn moeder, met negatieve gevolgen voor eventuele toeslagen waar mijn moeder en ik recht op hebben. Het gevoel ontstaat dat men financieel wordt gestraft voor de verleende hulp;  Het in huis nemen van een familielid kan betekenen dat er aanpassingen moeten worden gepleegd die mogelijk ruimhartig worden gesubsidieerd, maar nimmer voor 100%. Als verzorger zal ik altijd over middelen moeten beschikken die er wellicht niet zijn. Ook hier zal een gevoel ontstaan van gestraft worden voor het verlenen van hulp. De voorbeelden laten zien dat het al snel kan misgaan met de inzet, want het gevoel dat men wordt gewaardeerd ontbreekt, zeker als de patiënt zich daar niet meer over kan uiten bij bijvoorbeeld een ernstige vorm van dementie. Wat ik wil aangeven is dat het niet meer vanuit de overheid zorgen voor de zwakkere medemens inderdaad een besparing oplevert, maar vervolgens leidt tot kosten bij alleen die mensen die

daadwerkelijk klaar staan voor hun naaste familieleden. Nu zijn problemen van het wel of niet willen helpen van familieleden niet zo maar opgelost. Daar dient dit verhaal ook niet toe. Echter wat gemist wordt is dat ook werkgevers op dit terrein faciliterend kunnen optreden. Denk aan een ruimhartige zorgverlofregeling en mogelijkheden om vanuit huis te werken, zonder gevolgen voor inkomen. Immers, veel van de huidige huishoudens zijn financiële verplichtingen aangegaan in een tijd dat er een verzorgingsmaatschappij was en dit niet konden zien aankomen en daar nu niet meer aan voorbij kunnen gaan. Begrijp mij niet verkeerd, er zijn al vele regelingen, maar de medewerker moet er altijd weer om vragen. Dat laatste is niet prettig, want het voelt als te koop lopen met je problemen, wat zeker niet elke medewerker als prettig ervaart. Dus wordt er vaak geen gebruik gemaakt van de mogelijkheden waardoor men mogelijk een gezondheidsrisico neemt. Misschien eens een idee hiernaar een onderzoek in te stellen. Het onderzoek zou zich dan moeten richten op:  weet men dat er regelingen zijn?  wordt men toegelaten tot die regelingen?  kan men laagdrempelig over de problemen met het management praten?


 is men wel eens ziek waarbij de oorzaak ligt aan het verlenen van zorg? Medewerker en manager zouden bij functioneringsgesprekken hier ook op moeten inzoomen. Voorwaarde is dan wel dat men dit met respect voor elkaar doet en constructief met elkaar zoekt naar oplossingen, waarbij wellicht vanuit de werkgever gefaciliteerd kan worden. Conclusie Los van hoe men tegenover elkaar staat als mens, bespreek het aspect zorg voor uw naasten altijd met respect voor elkaar. Kijk er nooit naar vanuit het oogpunt dat iemand minder wil werken voor hetzelfde geld, maar vanuit het oogpunt voor een gezonde balans tussen werk en privé met garantie voor minder ziekteverzuim. Dit betekent misschien een andere manier van met elkaar omgaan en kan dan het

startpunt zijn voor de omslag van verzorgingsmaatschappij naar participatiemaatschappij? Voor alle duidelijkheid, mantelzorg is geen vrijetijdsbesteding, maar met naastenliefde zorg dragen voor hen die je dierbaar zijn. Door de participatiemaatschappij is dit minder vrijwillig dan vroeger, dus maakt het deel uit van familie hebben, iets waar je bij de geboorte niet voor kiest. Zorgverlof is dan ook eigenlijk een onjuiste term, want men associeert verlof met leuke dingen en vrije tijd, maar hier gaat het om serieus en zwaar werk. Misschien moeten wij eens nadenken over een andere term, bijvoorbeeld zorgtijd, daar kan dan ook bijvoorbeeld ouderschapsverlof onder vallen. Immers dat is evenmin verlof voor leuke dingen, maar noodzakelijke tijd om je kinderen te begeleiden naar een goed leven in onze samenleving.


www.met-kerst-nooit-meer-eenzaam.nl! • Ko-Os In de laatste weken van het jaar spoken vaak gedachten over eenzame mensen door mijn hoofd. Mogelijk opgewekt door sentimenten die spelen rond de kerst. Het vervelende is dat ik eenzamen eigenlijk nooit tegen kom. Ik denk dat het komt doordat deze mensen alleen maar thuis zitten. Deze medemensen ontmoet je dus nooit! Maar hoe weten we dan dat ze bestaan? Of gaat het hier om aannames?

Nee. Ze bestaan echt! Ik sprak laatst een ‘call agente’ van een beroemd callcenter. Zij zei dat bepaalde mensen continu bellen om maar iemands stem te horen. Dat moet dan wel een ‘eenzaam’ mens zijn. Navraag bij andere callcenters leverde een onthutsend beeld op. Het blijkt dat het een groeiend fenomeen (probleem) is. De telefonische dienstverleners wapenen zich hier inmiddels tegen door tijdlimieten aan hun gesprekken te stellen. Ook worden notoire bellers (‘de eenzamen’) via nummerherkenning gerouteerd naar de desk van de call agent die verlof heeft. Deze mensen krijgen als muziek “Money” van Pink Floyd te horen, omdat dat nummer ongeveer 25 minuten duurt. Inmiddels lopen de kosten van de telefonische helpdesks zo uit de hand, dat men de bakens gaat verzetten. Ook hier is internet de oplossing. Mijn toekomstbeeld daarbij is: geen antwoorden meer van telefonische

helpdesks! Zij draaien een bandje met de tekst: “Voor vragen! Ga naar onze nieuwe helpdesk. www.bedrijfx-antwoorddigitaal.nl.” We staan aan de vooravond van een revolutie! Praten wordt volledig overbodig. Communiceren via een toetsenbord is hot. De site www.leer-uwbaby-typen.com heeft straks wereldwijd meer ‘likers’ dan welke facebook pagina ooit. Families treffen elkaar op de site www.de-keukentafel-van-oma.nl.

Via een script gestuurde pagina wordt voorkomen dat men ruzie met elkaar kan maken. Een vergelijkbare webpagina is er voor buren www.nooit-meer-ruzie-met-de-buren.com.

Dit is een internationale website, omdat ook de niet autochtone Nederlanders hiervan gebruik gaan maken. Zo gaan de ‘vrienden van vroeger’, die in moeilijke periodes een arm om je schouder legden, ook digitaal. Eerdaags kan je via een 3d-printer een afgietsel van haar/hem krijgen via www.print-dearm-van-mijn-vriend-om-mijn-schouder.nl.

Kortom; we denken dat we alles digitaal op kunnen lossen. Echt niet! We starten dit jaar allemaal met ‘internetloze kerstdagen’ en gaan, zoals vroeger, met elkaar thuis kerst vieren. Meld je aan via: www.ik-ga-met-kerstnooit-meer-het-internet-op.com ! www.gezellige-kerstdagen-en-eensuccesvol-2015-van-Ko-Ostoegewenst.com.


Verantwoording FinanciënActueel is een uitgave van het Landelijk Groepsbestuur Financiën. Aan deze 23e uitgave werkten mee: Henk Akkerman • Han Bekker • Peter Eissing • René Esser Jan Fonhof • Rien Karreman • Sjoerd Kuipers • Cor Meijer • Ellen Rodenstein Olaf Schouten • Loek Schueler • Koos de Waard foto voorblad: ©ItsaJokefotografie.nl Reageren? [email protected] http://www.mijnvakbond.nl/overheid en/of naar de voorzitter van de groep Financiën: [email protected]

Pensioenbijlage CNV Financiën Actueel nr.23 • 22 december 2014 Nieuwe Pensioenregeling 2015 • Jan Fonhof De afgelopen maanden is er heel veel te doen geweest over de aanpassingen binnen het pensioenstelsel. Het zal u niet ontgaan zijn. Bij CNV Publieke Zaak zijn een drietal ledenraadplegingen gehouden waarop ongeveer 80 leden zich daadwerkelijk hebben laten voorlichten door de onderhandelaar, Jorick de Bruin. Nadien kon digitaal gestemd worden en inmiddels is het akkoord door een meerderheid van de leden van de vier vakorganisaties geaccordeerd. Daarop hebben de vier bonden het pensioenakkoord bekrachtigd. Het ABP is nu aan zet om alles in de pensioenregeling te verwerken. En dat wordt nog een hele klus. Via “Mijn ABP” heeft u nu nog geen inzage in de gevolgen die het voor u persoonlijk heeft. Wel is uiteraard op grote lijn bekend wat het akkoord inhoudt. Het ABP heeft dit op haar site gecommuniceerd en het lijkt me goed de tekst hiervan met jullie te delen. Dan kunnen jullie ook de gevolgen van het akkoord nalezen. Wat betekent de nieuwe pensioenregeling voor u? De pensioenregeling wordt per 1-1-2015 aangepast. We leven en werken langer. Het kabinet heeft daarom de fiscale regels voor de opbouw van pensioen vanaf 2015 gewijzigd. Het kabinet heeft bijvoorbeeld bepaald dat het opbouwpercentage omlaag moet. De sociale partners hebben de nieuwe regeling op verschillende andere punten aangepast. De bedragen en percentages zijn indicaties. Wij weten aan het eind van het jaar de exacte bedragen. Uw opbouwpercentage wordt verlaagd Vanaf 2015 wordt het opbouwpercentage verlaagd. Dit geldt voor uw ouderdoms- en nabestaandenpensioen. Vanaf 2015 gelden er in de ABP-regeling twee opbouwpercentages. Welke voor u geldt, is afhankelijk van uw salaris. Er is voor een opdeling in salarisgroepen gekozen omdat op die manier de pensioenopbouw in de 2 groepen zo hoog mogelijk wordt. Het opbouwpercentage wordt vanaf 2015 inkomensafhankelijk. Het opbouwpercentage geeft het stukje pensioen weer dat u jaarlijks opbouwt. De hoogte van dit percentage wordt dus vanaf 2015 afhankelijk van uw inkomen. 



Bij een voltijd salaris tot ongeveer 37.000* bruto per jaar bouwt u 1,701% pensioen op. De franchise bedraagt ongeveer 10.000. Bij een voltijd salaris vanaf ongeveer 37.000* bruto per jaar bouwt u 1,875% pensioen op. De franchise bedraagt ongeveer 12.500.

* De pensioenopbouw is gebaseerd op uw voltijd salaris. Het salaris wordt elk jaar opnieuw berekend (peildatum 1 januari). De genoemde bedragen zijn indicaties. Wij weten aan het einde van het jaar wat de salarisgrens en de franchises zijn. De franchise is het premievrije deel van uw salaris waarover u geen pensioen opbouwt. Dat hoeft ook niet. Want over dit deel van het salaris ontvangt u AOW.

CNV FinanciënActueel nr. 23 • 22 december 2014 -bijlage-

blad 1 van 6

Indicatie van de gevolgen in euro's Door de wijzigingen verandert de hoogte van uw pensioenopbouw. Wat zijn de gevolgen per inkomensgroep? Wij geven een indicatie. Zie http://www.abp.nl/over-abp/nieuwe-pensioenregeling/2015/gevolgen-in-euro.asp Opbouwpercentage wordt lager & afhankelijk van uw salaris Het opbouwpercentage wordt vanaf 2015 wettelijk verlaagd. Om de pensioenopbouw voor alle inkomensgroepen zo hoog mogelijk te houden, maakt ABP het opbouwpercentage afhankelijk van het salaris. Nabestaandenpensioen wordt verhoogd. Optie: uw eigen pensioen verhogen met nabestaandenpensioen Het nabestaandenpensioen wordt verhoogd. Dit gaat in twee stappen: naar 50% in 2015, naar 70% in 2016. U kunt ervoor kiezen om uw ABP KeuzePensioen te verhogen met ABP NabestaandenPensioen. Op het moment dat u met pensioen gaat, kunt ervoor kiezen om uw eigen pensioen te verhogen met uw nabestaandenpensioen. Dit kan helemaal of voor een gedeelte. Vlak voordat u met pensioen gaat, kunt u kiezen wat u met het opgebouwde nabestaandenpensioen doet. U kunt kiezen om uw ouderdomspensioen te verhogen met uw nabestaandenpensioen. 



Verhogen Bent u alleenstaand of heeft uw partner zelf voldoende ouderdomspensioen (opgebouwd)? Dan kunt u ervoor kiezen om uw ouderdomspensioen te verhogen met het ABP NabestaandenPensioen dat is opgebouwd na 1-7-1999. Bij uw overlijden komt uw partner alleen nog in aanmerking voor ABP NabestaandenPensioen dat u eventueel voor 1-7-1999 opbouwde. De opbouw van uw partnerpensioen wordt vanaf 2015 verhoogd naar 50%. Niet verhogen Heeft uw partner geen of weinig ouderdomspensioen opgebouwd? Dan kunt u het ABP NabestaandenPensioen na uw overlijden laten uitkeren aan uw nabestaanden. Uw ouderdomspensioen wordt niet verhoogd.

Hoe regelt u het? 



U bent alleenstaand U hoeft niets te doen. Wij verhogen uw ouderdomspensioen automatisch met een gedeelte van uw nabestaandenpensioen. Hebt u eerder een partner gehad? Als niets anders is afgesproken tijdens huwelijk of scheiding blijft het nabestaandenpensioen voor uw ex-partner gewoon staan. U hebt een partner Ongeveer een half jaar voor u met pensioen gaat, krijgt u van ons een aanvraagpakket toegestuurd. Daarin zit een formulier waarop u kunt invullen of u het ouderdomspensioen wilt verhogen. Uw partner moet hiervoor toestemming geven. Het gaat immers om zijn of haar recht op nabestaandenpensioen. De keuze is


blad 2 van 6

definitief. Het nabestaandenpensioen dat voor 1-7-1999 is opgebouwd, blijft gewoon staan. Geen pensioenopbouw boven € 100.000 Een andere belangrijke wijziging in de nieuwe wetgeving is de aftopping van het pensioengevend salaris boven 100.000. Als u meer dan 100.000 bruto per jaar verdient, bouwt u vanaf 2015 geen pensioen meer op over het bedrag boven die 100.000. Dit betekent dat uw te bereiken ouderdomspensioen daalt. De aftopping heeft ook gevolgen voor het nabestaandenpensioen. Hoe hoger het salaris, hoe groter de gevolgen. Vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers zijn in overleg over deze maatregel Pensioenregeling sluit aan op AOW-leeftijd De AOW-leeftijd is verhoogd en wordt de komende jaren verder verhoogd. Vanaf 2015 sluit de pensioenregeling aan op de AOW-leeftijd. De leeftijd waarop uw pensioenuitkering ingaat, verandert. Dit was voorheen de eerste dag van de maand waarop u 65 jaar wordt. Vanaf 1-1-2015 is dit de AOW-leeftijd. U kunt er wel voor kiezen om uw pensioen eerder in te laten gaan. We leven en werken langer. Daarom is de leeftijdgrens waarop u uiterlijk kunt stoppen met werken verhoogd. Vanaf 1-1-2015 kunt u nog steeds vanaf 60 jaar uw pensioen in laten gaan. Wel is de maximaal toegestane leeftijd verhoogd: uw AOW-leeftijd plus 5 jaar. Als de AOWleeftijd dus in de toekomst stijgt naar 67 jaar, kunt u zolang u werknemer blijft tot uw 72ste uw pensioen uitstellen. Let op: vanaf 1-1-2014 is de pensioenrekenleeftijd verhoogd naar 67 jaar. Dit betekent dat wij bij het vaststellen van de premie en het berekenen van uw toekomstige pensioen ervan uitgaan dat uw pensioen ingaat op uw 67ste. De rekenleeftijd is dus niet hetzelfde als de pensioenleeftijd die vanaf 1-1-2015 verandert. Uw nabestaandenpensioen wordt verhoogd De opbouw van uw nabestaandenpensioen gaat vanaf 2015 omhoog. Ontvangt u op dit moment nabestaandenpensioen? Dan verandert er niets voor u. Bouwt u pensioen op, dan wordt het nabestaandenpensioen (dat bij overlijden na 67 jaar wordt uitgekeerd) vanaf 1-12015 verhoogd van ongeveer 35% naar 50%. En vanaf 2016 wordt het nabestaandenpensioen verder verhoogd naar 70%. (Noot GJF: Let op, het betreft hier de opbouw vanaf 2015 en verder. Reeds opgebouwde rechten tegen andere percentages blijven op hetzelfde niveau. Dus vanaf 2015 bouwt u 50% op en vanaf 2016 70%. De effecten zijn dus gering indien u al langer in dienst bent.) Uitzondering Verdient u minder dan 29.234,54 dan wordt het nabestaandenpensioen (dat bij overlijden voor/na 67 jaar wordt uitgekeerd), vanaf 2015 in één keer verhoogd van 35% naar 70%. Op het moment dat u met pensioen gaat, kunt ervoor kiezen om uw eigen pensioen te verhogen met uw nabestaandenpensioen. Dit kan helemaal of voor een gedeelte.


blad 3 van 6

Voorwaardelijk pensioen (VPL) Een groot aantal deelnemers dat pensioen opbouwt onder de regeling ABP KeuzePensioen heeft recht op voorwaardelijk pensioen. Na 1-5-2015 wordt het voorwaardelijk pensioen verlaagd in lijn met de verlaging van het ouderdomspensioen. Ook gaat na 1-5-2015 de rekenleeftijd van deze voorwaardelijke rechten van 65 jaar naar 67 jaar, zoals dat eerder al gebeurde bij het ouderdomspensioen. Gaat u in 2015 met (deeltijd)pensioen? 1. Als u vóór of op 1-5-2015 volledig met pensioen gaat, dan verandert uw voorwaardelijk pensioen niet. Wel gaat u vanaf 1-1-2015 minder ouderdoms- en nabestaandenpensioen opbouwen, zie hierboven bij "Uw opbouwpercentage wordt verlaagd". 2. Gaat u ná 1-5-2015 volledig met pensioen? Dan hebben twee maatregelen invloed op uw voorwaardelijk pensioen: 1. Het voorwaardelijk pensioen wordt na 1-5-2015 verlaagd in lijn met het ouderdomspensioen in 2015. 2. De rekenleeftijd voor het voorwaardelijk pensioen wordt na 1-5-2015 aangepast van 65 naar 67 jaar. 3. Gaat u vóór of op 1-5-2015 met deeltijdpensioen, dan verandert uw voorwaardelijk pensioen voor het deel dat u met pensioen gaat niet. Voor het deel van het pensioen dat u ná 1-5-2015 in laat gaan, gelden dezelfde maatregelen als beschreven onder 2. U mag zelf bepalen wanneer u met pensioen gaat Wij informeren u over de wijzigingen in de regeling en de effecten die deze hebben op uw pensioen. De ingangsdatum van het pensioen is uw eigen keuze. Houdt u bij het maken van deze keuze ook rekening met de fiscale gevolgen en de gevolgen voor eventuele toeslagen en subsidies. Noot GJF: Inmiddels is bepaald dat effecten van het voorwaardelijk pensioen pas ingaan na 1 mei 2015.

Premie U betaalt niet over uw volledige salaris premie, maar over een deel daarvan. De sociale partners bepalen het deel van het salaris waarover geen premie wordt berekend (dit heet franchise voor premieafdracht). Dit deel wordt per 2015 voor alle inkomensgroepen verhoogd van 11.150 naar 12.650. Dat betekent dat het deel van uw salaris waarover u premie af moet dragen, lager wordt. Inmiddels heeft het bestuur van ABP de premie voor 2015 vastgesteld. Vanaf 1-1-2015 wordt de premie voor het ouderdoms- en nabestaandenpensioen 19,6%. De huidige premie is 21,6%. De premie daalt met name doordat de tijdelijke herstelopslag op de premie komt te


blad 4 van 6

vervallen. Verder is de premie gebaseerd op het akkoord dat de sociale partners sloten over de nieuwe pensioenregeling vanaf 2015. Arbeidsongeschikt Wat verandert er voor u?   

De looptijd van de ABP ArbeidsongeschiktheidsPensioen sluit vanaf 01-01-2015 aan bij de AOW-leeftijd De looptijd van het ABP InvaliditeitsPensioen sluit vanaf 01-01-2015 aan bij de AOWleeftijd De looptijd ‘premievrije opbouw pensioen’ sluit vanaf 1-1-2015 aan bij de AOW-leeftijd

Bent u voor 1-4-1997 arbeidsongeschikt geworden? Dan blijven de opbouwpercentages en franchises zoveel mogelijk ongewijzigd. Het opbouwpercentage wordt verlaagd van 1,9 naar 1,875. De franchises worden beperkt verlaagd. Bent u na 1-4-1997 arbeidsongeschikt geworden? Dan gelden de huidige (nieuwe) opbouwpercentages (afhankelijk van de hoogte van het inkomen 1,875% of 1,701%). De wijzigingen gelden voor nieuwe en bestaande deelnemers.

Overige wijzigingen De looptijd van de ANW-compensatie (compensatie voor gemis een recht op algemene nabestaanden wet) sluit vanaf 1-1-2015 aan bij de AOW-leeftijd. Ontvangt u na 1-1-2015 nabestaandenpensioen? Dan sluit de ‘wijziging diensttijddoortelling bij overlijden’ vanaf deze datum aan bij de AOW-leeftijd. Wat betekenen de nieuwe pensioenregels voor u? De Tweede Kamer heeft ingestemd met nieuwe pensioenregels voor pensioenfondsen. Als ook de Eerste Kamer in december akkoord gaat met het voorstel, gaan de nieuwe regels gelden vanaf 1-1-2015. De wijzigingen moeten zorgen voor stabielere pensioenen en pensioenpremies en een eerlijkere verdeling van de kosten en baten over de generaties. Maar wat gaat dit concreet betekenen voor u? Uw pensioen wordt stabieler De nieuwe pensioenregels zorgen voor meer stabiliteit. Wanneer het tijdelijk slechter gaat op de financiële markten, heeft dat niet direct gevolgen voor uw pensioen. Pas wanneer de financiële situatie van een pensioenfonds 5 jaar onvoldoende is (dekkingsgraad lager dan 104,2%), moet een pensioenfonds overgaan tot het verlagen van de pensioenen. Deze verlaging mag dan over maximaal 10 jaar worden gespreid. De kans dat wij uw (opgebouwde) pensioen plotseling en fors moeten verlagen, wordt dus kleiner.


blad 5 van 6

Indexatie wordt lastiger De nieuwe regels maken het lastiger om de pensioenen mee te laten groeien met de lonen, zelfs als onze financiële situatie verbetert. Ook het inhalen van gemiste indexaties wordt lastiger. Ook zonder de nieuwe regels was de verwachting al dat we de komende jaren uw (opgebouwde) pensioen niet volledig kunnen laten meegroeien met de lonen. Maar de nieuwe regels maken indexatie nog lastiger. Wij schatten in dat dit op termijn (over een periode van 15 jaar) een negatief effect op de pensioenen heeft van ruim 3%. Voor een gemiddeld ABP-pensioen van 700 netto per maand betekent dat enkele tientjes minder per maand. Waardeoverdracht wordt makkelijker Het wordt makkelijker pensioen mee te nemen van uw oude pensioenfonds naar uw huidige pensioenfonds. Met de nieuwe regels wordt het altijd mogelijk om uw pensioenkapitaal over te dragen aan uw nieuwe pensioenfonds, tenzij er sprake is van een te lage dekkingsgraad. Nu is het nog zo dat iemand die van baan (en daarmee pensioenfonds) verandert, binnen zes maanden waardeoverdracht moet aanvragen. Bron: http://www.abp.nl/over-abp/nieuwe-pensioenregeling/2015/


blad 6 van 6

nr december 2014

Recommend Documents