woens
29
nr 6
www.dagkrant.idfa.nl
5 Bukin en Martínez del Cañizo over filmen van straatkinderen 7 Leslie Woodhead zeg: ‘Hou het simpel’ 9 In de hoofdrol: ‘Als hij blijft is hij over een paar jaar dood’ 11 De Australian Film Television and Radio School komt uit de marge 13 Reigers versieren Amsterdam foto: Felix Kalkman
01_DK06_2811.indd 1
28-11-2006 17:42:49
nieuws Bullets Dansende de nacht weg Om 23.00 uur confronteert, masseert en inspireert dj Broky B het IDFA-publiek met zijn muzikale kunnen in de Grote Zaal van de Balie. En dat kost u slechts uw welwillende aandacht; uw euro’s kunt u aan de bar uitgeven. Masterclass Berliner Alan Berliner, die op dit festival de toptien selecteerde, geeft vandaag les in documentaire maken. De eigenzinnige filmer heeft ongetwijfeld een eigen kijk op het genre, die hij van 10:30 tot 12.00 uur te berde zal brengen in Cinerama. Kaarten bij de kassa. Holland Doc Www.hollanddoc.nl, het online documentaireplatform van VPRO, NPS, IKON en de Humanistische Omroep, organiseert vandaag een Speciale Presentatie over de samenwerking tussen regisseur en cameraman. De discussie, die zal worden gevoerd aan de hand van filmfragmenten, is gratis toegankelijk in de Grote Zaal van de Balie van 14.00 tot 16.00 uur. Extra zeehond op IDFA De bezoekers van Santiago krijgen vandaag een extraatje. Omdat de ondertiteling van het contemplatieve, essayistische The Seal bij de eerste vertoning niet te lezen was, is het nu voor deze documentaire geprogrammeerd, om 22:00 uur in City 2. Na de voorstelling, die negen minuten duurt, is er een Q&A met regisseur Miia Tervo. (FS)
Tussenstand publieksprijs We Are together blijft stevig op 1 staan en ook de andere films in de toptien blijven in de toptien, al wordt er wel af en toe van positie gewisseld. Hoogste nieuwe binnenkomer staat op 13, een Nederlands portret van gitaarvirtuoos Jimmy Rosenberg. 1 We Are Together ........................ 9,43 2 Souvenirs ..................................... 8,97 3 The Monastery Mr. Vig & the Nun....................... 8,96 4 Bridge over the Wadi . ............... 8,91 5 Thin Ice.......................................... 8,91 6 A Lion in The House .................. 8,73 7 Hearts............................................ 8,70 8 New Year Baby............................. 8,68 9 Nömadak Tx ................................ 8,64 10 9 Star Hotel ................................. 8,60 11 The Birthday................................. 8,57 12 4 Elements.................................... 8,53 13 Jimmy Rosenberg - the Father, the Son & the Talent . .. 8,49 14 Buddha’s Lost Children.............. 8,43 15 The US vs. John Lennon............. 8,33 16 Forever........................................... 8,32 17 Three Comrades ......................... 8,31 18 Shame............................................ 8,27 19 The Other Cup . ........................... 8,26 20 Jesus Camp................................... 8,23
Foto: Bram Belloni
Gistermiddag vond in City de internationale première van Every Good Marriage Begins With Tears van Simon Chambers plaats. De niet al te sombere film, over twee Londense Bangladeshi meisjes die door hun ouders worden uitgehuwelijkt, draaide in het kader van de DOC U!-competitie, voor filmkijkers van vijftien tot achttien jaar. Een speciale jongerenjury beoordeelde of de film in aanmerking komt voor de MovieSquad DOC U! Award 2006.
*AN 6RIJMAN &UND ‘Nerveus? Ik was al tien dagen nerveus!’
3INCE THE *AN 6RIJMAN &UND HAS BEEN GRANTING CONTRIBUTIONS FOR THE 2EPUBLIC OF THE #ONGO TO RECEIVE SUPPORT FROM THE FUND ,A C De coördinator van het Jan Vrijman Fonds, Isabel Arrate SCRIPT DEVELOPMENT PRODUCTION AND POST PRODUCTION OF DOCUMENTARIES DE LOS FOTvGRAFOS BY 3EBASTIfN -ORENO AND $EAD -AN 7ALKING B strijdt voor de overheidssubsidie. Eerder had IN DEVELOPING COUNTRIES )N ADDITION TO INDIVIDUAL ½LM PROJECTS THE Fernandez, /RESKOVIC HAVE BEEN SELECTED FOR THE &IRST !PPEARANCE SECTION Zeven minuten hadden producent Orwa Nyrabia en regisseur het ministerie van buitenlandse zaken laten weten een &UND ALSO SUPPORTS PROJECTS THAT PROMOTE LOCAL DOCUMENTARY PRODUC THE ½LMS IN THE CROP ARE BY ½RST OR SECOND TIME ½LMMAKERS Diana El Jeiroudi om hun nieuwe project Dolls tijdens het IDFA aanvraag van het fonds niet te honoreren. Het gaat om TION AND DISTRIBUTION IN GENERAL SUCH AS WORKSHOPS AND DOCUMENTARY ARE GETTING THEIR WORLD OR INTERNATIONAL PREMIERE AT )$&! Forum onder de aandacht te brengen van producenten en andere vierhonderdduizend euro per jaar voor de periode 2007½LM FESTIVALS )N FACT THE &UND HAS COLLABORATED WITH SEVERAL FESTIVALS geldschieters. Het resultaat overtrof al hun verwachtingen. 2010. Volgende week bezoekt Fernandez het ministerie TO GET THE ½LMS THAT IT HAS SUBSIDISED SCREENED 4HE AIM OF THE &UND´S om de afwijzing 0ARTNERS aan te vechten. ‘OntwikkelingssaDaar sta je dan. Je bent klaar met je pitch en je staat met hartklopmenwerking is tegenwoordig gericht op het halen van ACTIVITIES IS TO GENERATE MORE ATTENTION FOR THE VOICES AND VISIONS OF 4HE *AN 6RIJMAN &UND IS SUPPORTED BY THE $UTCH -INISTRY OF &ORE pingen voor een zaal vol mensen die de toekomst van jouw project in meetbare doelen’, aldus Fernandez. ‘Maar het effect van ½LMMAKERS IN THE DEVELOPING WORLD TO STIMULATE LOCAL ½LM CULTURES AND !FFAIRS THE $/%. &OUNDATION AND THE (IVOS .#$/ #ULTURE &UND handen hebben. Producent Nyrabia: ‘Nerveus? Ik was al tien dagen cultuur is moeilijk te meten, misschien hoogstens in het TO TURN THE CREATIVE DOCUMENTARY INTO A TRULY GLOBAL ½LM ART nerveus! De eerste reactie kwam van een van de belangrijkste commisucces van films. Onze aanvraag is dus beoordeeld op 4HE $/%. &OUNDATION IS THE FUND OF THE 'OEDE $OELEN ,OTERIJEN sioning editors [filmfinanciers namens omroepen; red] ter wereld, Nick criteria waaraan we niet kunnen voldoen.’ HAS BEEN A FRUITFUL YEAR FOR THE &UND WITH A SELECTION OF DOCU #HARITABLE #AUSES ,OTTERIES .ATIONALE 0OSTCODE ,OTERIJ "ANK' Fraser van de BBC. Hij vertelde dat hij zeer geïnteresseerd was en dat hij Andere financiers van het Jan Vrijman Fonds zijn Stichting MENTARY PROJECTS FROM DIFFERENT COUNTRIES &OR THE ½RST TIME THE FUND ,OTERIJ AND 3PONSOR ,OTERIJ $/%. WORKS TOWARDS A MORE LIVEABLE blij was dat hij ons gehoord had. Hij noemde Dolls grappig, interessant Doen en het Hivos-NCDO Cultuurfonds. Zij verhogen SELECTED PROJECTS FROM %CUADOR 9OUR ,AND BY *ULIfN ,ARREA !LIAS AND en triest ineen.’ Op dat moment stond het duo al zo’n beetje te stuitevolgendIN WHICH EVERYONE CAN PARTICIPATE )T ½NANCES INITIATIVES OF AN AC jaar hun bijdrage van elk zestigduizend euro naar 2OLDOS BY -ANOLO 3ARMIENTO AND 3YRIA $OLLS BY $IANA %L *EIROUDI 4HE ENTERPRISING AND ENDURING CHARACTER SUCH AS THE *AN 6RIJMAN &UN ren. Maar ook alle andere panelleden waren enthousiast. Zo enthousirespectievelijk honderdduizend en 105 duizend euro. (NB) ast zelfs dat de benodigde 90 duizend euro in ongeveer een kwartier LATTER PROJECT IS ALSO BEING PITCHED THIS YEAR AT THE &/25- $/%. SEES THE *AN 6RIJMAN &UND AS AN IMPORTANT PLAYER IN THE D tijd zo goed als binnen was. Nyrabia staat tijdens de borrel achteraf nog MENTARY SECTOR WITH A KEY NETWORKING FUNCTION 4HE &UND WORKS met een lach van oor tot oor. ‘Het heeft me vier uur gekost voordat ik &OR THE EIGHTH YEAR THE &UND IS PRESENTING THE ½LMS THAT HAVE RECENTLY TO IMPROVE THE QUALITY OF ½LM FESTIVALS IN DEVELOPING COUNTRIES A weer een beetje bijgekomen was. We hebben echt veel te danken aan BEEN MADE WITH ITS SUPPORT 4HIS YEAR THE PROGRAMME CONSISTS OF DOCUMENTARY CLIMATE WORLDWIDE $/%. SUPPORTS THE *AN 6RIJMA het Jan Vrijman Fonds. Het is het eerste Syrische project dat ooit ge½LMS WITH SEVERAL ½LMS SELECTED FOR DIFFERENT COMPETITION SECTIONS WITH FUNDS FROM THE .ATIONALE 0OSTCODE ,OTERIJ &OR MORE INFORM pitched is. Alle anderen hadden al een omroep of iets dergelijks achter Femke Halsema (Groen Links), Harry van Bommel 4HE 3ILVER 7OLF #OMPETITION INCLUDES -Y &IRST #ONTACT BY -ARI #ORREA zich. Zonder het Forum en het fonds hadden we het niet gered.’ (SP) enPLEASE GO TO WWWDOENNL Hilbrand Nawijn (Partij voor Nederland) zitDA 3ILVA 2IMAUD AND +UMARm )KPENG AS WELL AS 4ENRIKYO UNE TRADITION Dolls gaat over de Fulla Pop: een Barbie met een hoofddoek. Daarmee ten in het publiek tijdens de vertoning van The West EN TOGE NOIRE BY -ESMER 2U½N -BOU -IKIMA 4HIS IS THE ½RST ½LM FROM onderzoekt de film zowel de commercialisering van de islam als de Lusaka 4HE (IVOS .#$/ #ULTURE &UND WORKS WITH CULTURAL ORGANISATIONS Man, een documentaire over de strijd van de commercialisering van de vrouw. Meer over het Forum is dagelijks te oudersTHE *AN 6RIJMAN &UND ¯ ORGANISATIONS THAT ENCOURAGE CULTURAL PR van Roel Goosen, die in Zambia tot levenslang vinden in het Engelse deel van deze Dagkrant. (FS) is veroordeeld, om hun zoon vrij te krijgen. Na afloop TIONS IN NON WESTERN COUNTRIES AND PRESENT THESE PRODUCTIONS IN van de .ETHERLANDS 4HE (IVOS .#$/ #ULTURE &UND VIEWS CULTURE AND CR film kunnen de politici deelnemen aan een debat over Nederlandse gevangenen in het buitenland. Dolls ITY AS IMPORTANT DRIVING FORCES BEHIND SUSTAINABLE DEVELOPMENT Dat debat, waaraan ook vader Martin Goosen deelDISPLAYING THE CULTURAL ACTIVITIES AND THE WORK OF ARTISTS AND ½LM neemt, wordt geleid door Djoeke Veninga. In de film FROM !FRICA !SIA ,ATIN !MERICA AND 3OUTHEAST %UROPE THE &UND wordt het standpunt ingenomen dat de wetgeving TO INCREASE THE INVOLVEMENT OF THE $UTCH PUBLIC IN ISSUES CONCER op dit gebied ingrijpend veranderd moet worden. Het INTERNATIONAL COOPERATION (IVOS .#$/ #ULTURE &UND´S WEBSITE I debat vindt plaats in City 2, na afloop van de film die om 20:30 uur begint, en is alleen toegankelijk voor HIVOSNCDOCULTUURFONDSNL
Politici debatteren over The West Lusaka Man
bezoekers aan de film. Zie ook pagina 9.
COLOFON hoofdredactie KEES Driessen, Nicole Santé redactie Niels Bakker, Asher Boersma, Marijntje Denters, Paul van de Graaf, Vanessa Groenewegen, Wendy Koops, Maricke Nieuwdorp, ������������� Floortje Smit fotografie Bram Belloni, ������������������ Karijn Kakebeeke, Felix ������ Kalkman, Anke Teunissen vormgeving Laurenz van Gaalen, Sjoukje van Gool, Roy van Oost, Gerald Zevenboom acquisitie Bas van Dalen, Dennis $OLLS BY $IANA %L *EIROUDI 3YRIA Dercksen, Stefano Richetta SUPPORTED BY THE *AN 6RIJMAN &UND AND PITCHED AT THE &/25-
03_DK06_2811.indd 1
Jan Vrijman Fonds vecht voor subsidie
3
28-11-2006 19:37:53
Dubbelinterview Itzel Martínez del Cañizo en Marcelo Bukin filmden straatkinderen
‘Nu waren wij de vijand’
foto: Felix Kalkman
Armoede, criminaliteit, prostitutie en geweld zijn voor straatkinderen aan de orde van de dag.
Scholing of een dak boven je hoofd zijn dat allerminst. Marcelo Bukin filmde straatkinderen in Lima, die als bendes opereren. Itzel Martínez del Cañizo volgde tienermeiden in Mexico die, uit huis gezet, misbruikt en verslaafd, op een beter leven hopen. Meestal tevergeefs. Nee, echt iets ten goede veranderen in de levens van de kinderen kunnen ze niet, beseffen Marcelo Bukin en Itzel Martínez del Cañizo. Bukin: ‘We maken films, we willen helpen de realiteit te laten zien. Maar we zijn geen sociaal werkers.’ Lima’s Streets is een hoofdstuk uit een achtdelige serie over kinderen die in armoede leven, vaak aan de onderrand van de maatschappij. Meestal zonder educatie en kansen. Terwijl Bukin bezig was met de eerste film uit de reeks – groots aangepakt, met gedegen research, grote camera’s en een dito team – ontmoette hij toevallig drie straatkinderen in Lima. Hij werd direct getroffen door hun barre, kansloze leven. In twee, drie weken wist hij met zijn kleine camera het vertrouwen van een groep te winnen. ‘Kort gezegd ben je vriend of vijand; of ik mocht ze filmen, of ze legden me om, zo simpel was het. Alleen door veel bij ze rond te hangen, met ze te praten en te lachen, leerden ze me te vertrouwen. Ik probeerde ze te respecteren, ik hou er niet van te filmen alsof ik in de dierentuin sta.’ Op een goede dag kreeg hij het groene licht. ‘Er was een gevecht waarbij de politie en een van de plaatselijke leidersfiguren betrokken waren. Hij zei dreigend in mijn richting: ‘Who’s this gringo?’ Een van de moeders antwoordde: “Het is oké, hij is een vriend.” Toen wist ik dat ik goed zat!’
Vertrouwen
Itzel Martínez del Cañizo gaf enkele jaren geleden een videoworkshop aan jongeren in een afkickcentrum in het Mexicaanse Tijuana, een grensplaats waar mensenhandel, criminaliteit, drugsgebruik en prostitutie welig tieren. Wat een eenjarig project zou worden, groeide uit tot drie jaar waarin Martínez del Cañizo het vertrouwen van enkele tienermeiden wist te krijgen. ‘Ik liet ze eerst zelf filmen, het onderwerp mochten ze zelf bepalen. Uiteindelijk acteerden ze zichzelf en hun leven voor de camera. De documentaire is dus niet alleen door mij gemaakt, ook door hen.’ Na een jaar begon
Martínez del Cañizo ze te interviewen, waarna ze de meiden een camera gaf om als dagboek te gebruiken. ‘Ze verrasten me door hun openhartigheid. Vooral ’s nachts, als ze verdrietig waren, bleken ze zich niet te schamen om te praten.’ Het greep de filmmaakster bovendien aan dat ze zich in zo’n belangrijke fase van hun leven bevonden: van kind naar volwassen vrouw in deze vijandige omgeving.
Dreiging
Burkin filmde Lima’s Streets in cinéma vérité-stijl. Min of meer gedwongen door de risicovolle situatie begon hij simpelweg te volgen en te observeren. ‘Als ik meer tijd had gehad, had ik misschien een andere film gemaakt, was ik dieper op de mensen ingegaan. Ik denk wel dat Martínez del Cañizo en ik de mensen op dezelfde manier hebben benaderd.’ Martínez del Cañizo zegt dat ze geen film op de straat had durven maken. ‘Ik had me denk ik behoorlijk onzeker gevoeld, zeker in nabijheid van mannen. In het afkickhuis voelde ik me veilig, het was daar tenminste enigszins georganiseerd. Op momenten dat ik de meiden thuis ophaalde of wanneer ik ze daar filmde, voelde ik wel dreiging. Nooit van de meiden, maar vanuit hun omgeving van illegale mensensmokkel, handel in drugs en de maffia. Ik moest die gevaarlijke en tragische omgeving, waar geen water of elektriciteit is, filmen om hun leven te kunnen laten zien.’ Ook bij Bukin ging het er soms hard aan toe, maar het credo van Bukin – eerst filmen, daarna denken – was de enige manier om de piranha’s, jonge kinderen die als gang opereren, te filmen. ‘Je kan er een of twee aan, maar niet tien. Toch wilde ik ze graag als groep zien. Ik stond op een gegeven moment ergens te wachten op een interview toen ik de politie met sirenes langs zag komen en twintig kids op de vlucht sloegen. Ik dacht niet na en ging erachteraan, samen met twee produ-
cers. Riskant ja. Maar ik dacht dat het betrekkelijk veilig zou zijn omdat de politie erbij was.’ Marcelo filmde en sprong tussen politie en kinderen door. Net toen hij middenin de chaos stond, vertrok de politie, ‘We waren helemaal alleen! Die kids waren woest, onder invloed van drugs en nu waren wij de vijand. Dat was zo’n heftige ervaring! Uiteindelijk zijn we niet verschrikkelijk gewond geraakt of zo, maar eng was het wel. Tegelijkertijd was het ook goed, het was de prijs die we betaalden om bij ze te zijn. Om te beleven wat zij dagelijks meemaken.’
Paaldansen
Itzel Martínez del Cañizo is er niet gerust op dat ‘haar’ meiden een mooie toekomst tegemoet gaan. ‘Ze kunnen niet lezen of schrijven, hun leven bestaat uit drugs en criminaliteit en twee van hen waren al zwanger. Ze kijken op tegen prostituees in de buurt die mooi zijn of goed kunnen paaldansen. Dat is hun referentiekader. Hoe zouden ze dan kunnen weten hoe het anders kan?’ Bukin bevestigt het bestaan van de vicieuze cirkel van armoede, drugs en geweld. ‘In mijn film kan je zien hoe een moeder een tweejarige leert hoe hij moet bedelen. Dat doen ze allemaal. Mensen kunnen denken dat die moeders iets slechts doen, maar dat is de simpele manier om er tegenaan te kijken. Dit is namelijk hun enige gereedschap om te overleven, het enige wat ze weten. Hoe kan je ze dat kwalijk nemen?’ Van Martínez del Cañizo’s meiden is het er één gelukt het straatgeweld te ontvluchten. Dat is weinig, erkennen de filmmakers, maar het is er in elk geval één. Toch blijft het een gemiste kans, zo vinden ze. Bukin: ‘Sommige van die kids zijn briljant, creatief en streetwise, maar ze hebben geen educatie of andere kansen. Zij zouden de aangewezen mensen kunnen zijn hun gemeenschap te onderwijzen en te helpen, maar dan moeten ze wel kans krijgen zichzelf te ontwikkelen. Zij hebben hun wortels daar, zij begrijpen hoe het is op straat te leven.’ Maricke Nieuwdorp Let the Street Be Heard - Itzel Martínez del Cañizo. Wo 29, 16:00, City 6;do 30, 18:15, City 1. Lima’s Streets - Marcelo Bukin. Wo 29, 16:00, City 1; vr 1, 13:45, City 5.
05_DK06_2811.indd 5
28-11-2006 17:43:50
MASTERCLASS
Making of...
EEN DOCUMENTAIRELES VAN EEN MEESTER½LMER
Leslie’s les: ‘Hou het simpel’ In Nederland is de Engelse regisseur Leslie Woodhead bij een groter publiek bekend geworden door Srebrenica: A Cry From the Grave. Die film geeft een indringend beeld van het Srebrenicadrama in juli 1995. In de film is onder andere te zien hoe Majoor Karremans zich laat intimideren door Generaal Mladic, hoe hij presentjes van hem aanneemt (‘voor mijn vrouw’), en later warm afscheid van hem neemt. Luttele kilometers verderop worden de Bosnische moslims vermoord. A Cry From the Grave won de speciale juryprijs op IDFA 1999. Dit jaar is Woodheads eerste documentaire te zien in het programma First Films of Famous Filmmakers. Mr Lowry, uit 1963, is een portret van de autodidactische schilder L.S. Lowry en zijn weg naar erkenning. Woodheads recentste film Saving Grace gaat ook over een kunstenaar: jazzfotograaf Herman Leonard. Leonard gaat terug naar zijn huis in New Orleans, de bakermat van de jazz die na orkaan Katrina haar muzikale hart is kwijtgeraakt. Welke les leerde Leslie Woodhead sinds Mr Lowry? Woodhead: ‘Nou, dat was een basisles, zou ik
zeggen, ha ha: “Zorg dat het geluid hoorbaar is!” Het was de eerste keer dat ik apart geluid opnam en een groot deel bleek nauwelijks te horen. Een hele simpele les dat je basisingrediënten goed moeten zijn. Veel van de onmisbare soundtrack was opgenomen in een restaurant waar het personeel bestek aan het afwassen was. Later moest ik terug om het opnieuw op te nemen.’ Welk advies heeft Woodhead voor de gevorderden, ruim veertig jaar van films maken later? Woodhead: ‘Vertel verhalen. De menselijke soort houdt ervan verhalen te horen die ons gevoel aanspreken. Een goede verhaallijn is daarvoor essentieel. Geen verrassend inzicht, maar volgens mij wel het belangrijkste voor een filmmaker. Ik geef niet veel om techniek, jazzy montage of ingewikkelde postproductie. Hou het simpel, zoek een mooi verhaal en vertel dat op zo’n manier dat het je raakt.’ ���� (MD) Mr Lowry en Saving Grace – Leslie Woodhead. Do 30, 20.15, City 1; vr 1, 10.00, FM Vondelpark 1.
OP HET RANDJE
Foto: Anke Teunissen
OVER EEN DOCUMENTAIR GRENSGEVAL
Kleidocumentaire breekt de regels De ondertitel spreekt klare taal: En dokumentär om graffiti. Deens voor ‘een documentaire over graffiti’. Ondertussen horen we een technobeat – en waarom ook niet? De fictieve aanwezigheid van een gestileerde en muzikale soundtrack is in documentaires gek genoeg onomstreden. Dat geldt echter niet voor wat we tegelijkertijd zien: een zwart-witanimatie van het uitzicht vanuit de voorkant van een trein, teruggebracht tot enkele lijnen en vlekken. Vervolgens (de muziek loopt door) beginnen de drie kleipoppetjes Blue, Karma en Tiger te spreken. Het zijn graffitiartiesten; ik neem aan dat we hun echte stemmen horen. Of ze ook op de echte personen lijken, weet ik niet. Ondertussen zien we af en toe (echte) foto’s van hun werk.
DIRECTOR´S CUT
Is dit een documentaire? Het heeft zeker documentaire elementen. En het roept aardige vragen op over waar de grens van een documentaire ligt. Is een radiodocumentaire een documentaire? Is een zwartwitdocumentaire met slowmotion een documentaire? Trek je eigen grens, net als deze graffitiartiesten, die kunst creëren tegen de regels in. Of wacht tot volgend jaar, als het Holland Animation Film Festival op IDFA een speciaal animatiedocumentaireprogramma komt samenstellen. (KD) Blue, Karma, Tiger – Cecilia Actis. Wo 29, 16:00, City 6; do 30, 18:15, City 1.
OVER DE KEUZES DIE DE REGISSEUR HEEFT GEMAAKT TIJDENS DE PRODUCTIE
Martin Hansen over filmen in Medjugorje
‘Wij hadden het echte wonder’ ‘Het is de perfecte positie voor een voyeur’, constateert Martin Hansen over het filmen in een donkere nacht op een kale berg bij Medjugorje in Bosnië-Herzegovina. Vier cameramannen hadden zich met vier infraroodcamera’s onder de menigte gemengd. Hansen: ‘Het was pikdonker. We konden alleen iets zien door de zoekers van onze camera’s, die ik met zelfgebouwde infraroodschijnwerpers had uitgerust. Voor de mensen waren we totaal onzichtbaar. Dat zie je tegenwoordig steeds vaker, dat het filmproces zich onttrekt aan degenen die gefilmd worden, met al die mobieltjes met cameraatjes. Een hele leuke ontwikkeling.’ Bij het zien van Paradise Drift tast ook de kijker in het duister over wat er nou precies gebeurt. ‘Dat raadsel heb ik bewust in stand gehouden’, vertelt Hansen. ‘Ik wilde de inwisselbaarheid van het wonder tonen. De moeite die mensen doen om daarvan getuige te zijn, de aandoenlijke hunkering ernaar. Terwijl ze het wonder feitelijk zelf construeren.’ Het recente boek De oproep van Onze Lieve Vrouw van Medjugorji: Met Christus in het derde millennium van Mirjana Stanislava Vasilj-Zuccarini (met een voorwoord van pater Peter Nuyens) beschrijft de onbeschrijflijke zaken die zich sinds 1981 op die
heilige plek hebben afgespeeld. De Heilige Maagd Zelf is ons komen waarschuwen voor onze dwalingen. Hansen: ‘Ik heb altijd een fascinatie gehad voor devotietoerisme. Juist dat er niets is, maakt het interessant. In de film leg ik dan ook niet uit wat die enorme mensenmassa daar doet. Door de kijker die precieze informatie te onthouden, van het hoe of wat of waarom, gaat-ie scherper observeren. Zo moet er een sfeer tussen realiteit en droom ontstaan. Wij waren degenen die het echte wondermiddel in handen hadden.’ De menselijke figuren in het uit felle zwart-wittinten bestaande Paradise Drift lijken wel lampjes in hun ogen te hebben. ‘Het effect van de infraroodopnamen’, licht Hansen toe. ‘Daardoor lijken het net buitenaardse poppetjes. Verder hebben we alle geluiden achteraf in de studio gemaakt, ter bevordering van de spanningsopbouw.’ Hansen wil niet zeggen of de climax van Paradise Drift geheel uit speciale effecten bestaat, of dat zich werkelijk iets wonderlijks leek te voltrekken, daar in Medjugorje. Overigens moet het Vaticaan het bedevaartsoord nog erkennen. (PvdG) Paradise Drift – Martin Hansen. Wo 29, 17:45, City 2.
07_DK01_2311.indd 7
28-11-2006 19:07:19
Impact IN DE HOOFDROL
OVER HOE HET IS OM GE½LMD TE WORDEN
‘Mensen moeten vragen gaan stellen’ Kunnen documentaires de situatie in de Derde Wereld helpen verbeteren? Het Hivos-NCDO Cultuurfonds hoopt van wel. Geld van het fonds moet ervoor zorgen dat films uit ontwikkelingslanden die bijvoorbeeld het Jan Vrijman Fonds financiert, daadwerkelijk te zien zijn. Niet alleen in het westen, maar ook in de landen waar ze werden gemaakt.
‘Als hij blijft is hij over een paar jaar dood’ The West Lusaka Man van Walter Stokman gaat over de nachtmerrie waarin Roel Goosen en zijn ouders verzeild raakten nadat Roel werd beschuldigd van moord. De doodstraf waartoe hij werd veroordeeld in Zambia is inmiddels omgezet tot levenslang. Roel heeft de moord altijd ontkend. De film volgt de ouders bij hun strijd hun zoon naar Nederland te krijgen. ‘Na ontzettend lang nadenken hebben we besloten mee te doen’, aldus Martin Goosen, de vader. ‘Omdat het hopelijk niet alleen de zaak van onze zoon goed doet, maar ook die van enkele andere honderden Nederlanders die onder nog dramatischer omstandigheden vastzitten. Zij hebben misschien iets stoms gedaan, maar ze zitten in mensonterende situaties die je volgens artikel 2 van de Verklaring van de Rechten van de Mens niet kunt tolereren. De wetten waarmee we moeten werken zijn van 1983. Toen zaten er maar vijfhonderd Nederlanders vast. Nu zijn het er drieduizend. De ambassades hebben niet de mogelijkheid die mensen bij te staan.’ Het is van groot belang dat er fundamentele verande-
ringen komen. ‘Nederlandse ministers reageren niet op individuele gevallen en het ambtenarenapparaat komt niet toe aan dit soort fundamentele zaken. Tot nu toe voeren ministers de wet dogmatisch uit, terwijl er ruimte is voor een pragmatischer aanpak. We hopen dat deze film geen hype van twee dagen oplevert, maar een veenbrand die regelmatig boven de grond komt. Het moet de overheid duidelijk worden gemaakt dat zij zich anders moet opstellen ten opzichte van dit soort zaken. Ik wil per se dat dit wordt aangegrepen wordt om een oplossing te zoeken en het niet in het rijtje lastige zaken terechtkomt, zoals de klokkenluiders.’ Volgens Goosen leven in de gevangenis waar zijn zoon zit 790 mensen op achthonderd vierkante meter. ‘Veel gevangenen sterven door vergiftiging door het afval van de lood- en zinkmijnen in de buurt, dus als hij daar blijft, is hij binnen een paar jaar dood.’ (WK)
OVER DE BETROKKENHEID VAN MAKERS BIJ HUN ONDERWERP
‘Mijn film wordt in heel Afrika op dezelfde dag vertoond’
Inmiddels is Taylor gearresteerd en uitgeleverd aan het tribunaal voor oorlogsmisdaden in Sierra Leone. Liberia heeft nu de eerste vrouwelijke president van Afrika: Ellen Johnson Sirleaf. Stack produceert een film over haar in een tiendelige serie over democratie. Stack: ‘Het wordt een film over de uitdaging die democratie vormt voor een klein land zonder hulpmiddelen als Liberia. Ik hoop dat de serie een grote impact gaat hebben: hij wordt volgend jaar oktober in heel Afrika op dezelfde dag vertoond.’ Stack zelf is ondertussen Taylor blijven volgen en werkt aan een film over diens proces in het Sierra Leone-tribunaal. Stack: ‘Ik probeer wederom verschillende kanten van een verhaal te laten zien: Taylor, de aanklager, de verdediging, slachtoffers, getuigen… Mijn vraag geldt niet zijn schuld of onschuld, ik onderzoek hoe de internationale rechtspraak werkt. De westerse wereld wil met Taylors arrestatie en proces een voorbeeld stellen aan leiders die denken dat ze boven de wet staan, maar dat staat haaks op het principe dat iemand onschuldig is tot zijn schuld bewezen is. Bovendien roept het beeld van een zwarte
Hivos-NCDO werelddocumentairedag. Vanaf 14.00, City 1.
The West Lusaka Man – Walter Stokman. Wo 29, 20:30, City 2 (met na afloop debat met politici); za 2, 12:15, City 6.
MAAR JA WAT DOE JE ERAAN In 2004 won Jonathan Stack met Liberia: An Uncivil War zowel een Speciale Juryprijs als de Amnesty International/DOEN Award. Stack volgde in die film de Liberiaanse president Charles Taylor in Monrovia, terwijl coregisseur James Brabazon met het rebellenleger mee optrok naar de hoofdstad en de Liberianen tevergeefs bleven hopen op de interventie van de troepen van de VS en de VN die al tijden werkeloos voor de kust lagen. De slag om de hoofdstad is de climax na een lange burgeroorlog in het land, die eindigt met het vertrek van Taylor.
Volgens Paul van Paaschen, programmamanager bij Hivos, is dat laatste niet altijd even makkelijk. ‘Ook in ontwikkelingslanden draaien in het commerciële circuit vooral Hollywood-films. Daarom proberen we vaak vertoningen op te zetten bij universiteiten, scholen en bibliotheken.’ De betrokkenheid van de twee organisaties voor ontwikkelingssamenwerking die hun naam aan het Hivos-NCDO Cultuurfonds hebben verbonden, blijkt ook tijdens IDFA. Samen stelden ze een werelddocumentairedag samen, die vandaag wordt gehouden. Er zijn vijf documentaires te zien: Dinner Time, Enemies of Happiness, Lima’s Streets, Floating Lamp of the Shadow Valley en En el hoyo. Hivos en NCDO selecteerden de films uit het IDFA-programma op basis van onderwerpen die zij belangrijk vinden, zoals straatkinderen in Peru en de onderdrukking van Afghaanse vrouwen. Van Paaschen zegt dat de documentaires verhalen vertellen die anders niet verteld zouden worden. ‘Dat moet als effect hebben dat mensen vragen gaan stellen. Zo moet Lima’s Streets ook in Peru tot verontwaardiging leiden. Uit die verontwaardiging moet dan hulp tot stand komen voor mensen in ontwikkelingslanden.’ (NB)
man die geboeid uit zijn land wordt weggevoerd in Afrika heel andere associaties op. Begrijp me niet verkeerd, ik vind dat hij berecht moet worden, maar het gaat over meer. De Verenigde Staten hebben bijvoorbeeld het tribunaal in Sierra Leone betaald.’ Taylor is inmiddels overgebracht naar het internationale hof in Den Haag, waar het Sierra Leone-tribunaal ruimte huurt en zijn proces (volgens het recht van Sierra Leone) is gepland voor april volgend jaar. ‘Maar dat zal wel uitgesteld worden’, denkt Stack. En dat komt hem misschien wel goed uit: hij is al aan het filmen, maar de financiering is nog niet helemaal rond. (MD) Foto: Bram Belloni
Jonathan Stack en Dagkrantredacteur Marijntje Denters
Lima’s Streets
Chinese moslims leren koorddansen
In On a Tightrope wordt weinig gekoorddanst. Regisseur Petr Lom volgde vier weeskinderen die gecoacht worden om het traditionele koorddansen te leren. De een na de ander valt af: te klein, geen talent, niet gemotiveerd. De film is daarmee eerder het verhaal van vier strijdvaardige kinderen die buiten de maatschappij vallen en alle middelen aangrijpen om een beter leven voor zichzelf te bevechten. Ze wonen in een afgelegen stad in de Chinese provincie Xinjiang en behoren tot de grootste moslimminderheid in China, de Uighur. De angst voor de afscheidingsbeweging van deze minderheid is voelbaar in het weeshuis: in lessen wordt het socialisme verheerlijkt; religie is uit den boze. Petr Lom schetst hun wereld rustig en in soms wonderschone shots. De kinderen vertellen over hun leven, hun frustraties en hun toekomstdromen. Als ze het toch even over het geloof hebben, schieten de ogen heen en weer. Je weet nooit of de schoolleiding meeluistert. (FS) On a Tightrope – Petr Lom. Wo 29, 16:00, Calypso; za 1, 13:45, City 5.
09_DK06_2811.indd 9
Foto: Felix Kalkman
Foto: Felix Kalkman
28-11-2006 17:58:20
Thema Australian Film Television and Radio School
Mainstream uit de marge
AFTRS vlnr Sascha Ettinger-Epstein (Change of Heart), Michele Thistlewaite, Alejandra Canales (Switch on the Night), David Teigeler (moderator), Pat Fiske, Martijn te Pas (IDFA), Mitzi Goldman
foto: Bram Belloni
Terra Australis werd al tienduizenden jaren bewoond toen Nederlandse ontdekkingsreizigers begin zeventiende eeuw aanlegden op het ‘onbekende zuidland’ dat zij Nieuw-Holland doopten en vervolgens weer verlieten, waarna de Britten er in 1788 een strafkolonie vestigden, die in 1901 een onafhankelijke constitutionele monarchie werd. Met de stichting in 1973 van de Australian Film Television and Radio School (AFTRS) in Sydney wilde de Australische overheid de basis leggen voor een eigen filmcultuur. IDFA vertoont het opmerkelijkste uit de oogst van drieëndertig jaar AFTRS-projecten, in totaal eenentwintig documentairefilms verdeeld over vijf programmablokken.
Parallelle levens
Op de wereldkaart springt Australië meer in het oog dan Nederland, maar hoewel het land op het zuidelijk halfrond honderdzevenentachtig keer zo groot is, telt het slechts drie miljoen inwoners meer. Toch heeft het dankzij de innige verbondenheid met de dominante Angelsaksische mondiale cultuur een vanzelfsprekende culturele positie in de wereld. ‘Het nadeel daarvan is dat het ontwikkelen van een authentiek gezicht minder voor de hand ligt’, vertelt Mitzi Goldman, filmmaker en docent aan de AFTRS. ‘Het is op voorhand een interessant spanningspunt bij de bestudering van het werk van onze studenten.’ Een van de eerste documentaires die op de filmschool tot stand kwam, geeft al meteen een raak beeld. Castor & Pollux (Phillip Noyce, 1973) is een rauwe zwart-witfilm over een hippie en een biker. Het komt niet tot een ontmoeting van de titelhelden (van wie de namen bij mythologieliefhebbers een lichtje zal doen branden), maar de geraffineerde parallelmontage zorgt voor een voortdurende confrontatie tussen de twee. Het grappige is dat de twee mannen oppervlakkig bezien van elkaar verschillen als water en vuur, maar in wezen op dezelfde manier in het leven staan. Beiden zijn van de gebaande paden afgeweken en leiden bewust een non-conformistisch en anti-materialistisch bestaan in de marge van de burgermaatschappij. De hippie geeft daaraan uiting door naakt in de natuur te zwemmen, te knuffelen en mediteren met zijn communegenoten, extatisch te dansen op A Day in the Life van The Beatles en te reciteren uit Allen Ginsbergs Howl. De biker verliest zichzelf in het scheuren op een motor, bier drinken en boksen met zijn motormakkers, de kunst van het motoronderhoud en het met een kanon afschieten van op de vuilnisbelt gevonden blikjes. Het grote verschil zit hem in hun presentatie en hun entourage. De hippies doen nogal gewichtig (‘Met jou praten over de ervaring van een lsd-trip is zoiets als een blinde uitleggen wat de kleur
paars is’), terwijl de bikers bijzonder grofgebekt zijn en herhaaldelijk de camera hun aars tonen.
De eersten en de laatsten
Kenmerkend voor Castor & Pollux is de van elke valse pretentie gespeende rechttoe-rechtaan-benadering en de onbevooroordeelde belangstelling van de makers voor de twee tegenpolen. Die naar buiten gerichte blik is in de rest van het AFTRS-programma overal waarneembaar. Alejandra Canales portretteert in Switch on the Night (2005) de nieuwste groep landverhuizers die zijn geluk wil beproeven op het kleinste continent, dat met een bevolkingsdichtheid van drie mensen per vierkante kilometer fysiek nog wel enige ruimte overlaat. De jonge vluchtelingen, veelal uit islamitische landen, worden onder de huidige regering in kampementen geplaatst, waar de gedroomde toekomst ver te zoeken is. Met animatietechnieken visualiseert Canales het uitzichtloze isolement van de jonge asielzoekers. Ook de oudste groep immigranten, die meer dan dertigduizend jaar geleden als eerste mensen voet zetten op Australische bodem, heeft het niet makkelijk. Fire of the Land (Valerie Bichard, 2001) gaat over het tentenkamp (The Aboriginal Tent Embassy) dat tijdens de Olympische Spelen van 2000 in Sydney werd opgetrokken om internationale erkenning te vragen voor een soevereine aboriginalgemeenschap. Het verlies van identiteit is een vernederend proces voor de aboriginals. Van eind negentiende eeuw tot het eind van de jaren zestig voerde de Australische regering een politiek van gedwongen assimilatie, waarbij duizenden aboriginalkinderen werden gescheiden van hun familie en ondergebracht in weeshuizen, waar ze de moderne Australische beginselen kregen bijgebracht. In The Road Home (Kelrick Martin, 2003) blikt een aboriginal van de zogeheten stolen generations terug op zijn jaren aan het Kinchela Boys Home. Als jongen mocht hij niet achter de piano zitten, want zover ging de assimilatie niet; als grijsaard haalt hij de schade in.
Vakmanschap
Dezelfde zwarte bladzijde uit de Australische geschiedenis inspireerde voornoemde Phillip Noyce, inmiddels gerijpt na een aantal grote internationale klussen, tot een aangrijpende speelfilm over drie aboriginalmeisjes die in 1931 in West-Australië ontsnappen aan hun ‘christelijke domesticering’ in een kamp vijfentwintighonderd kilometer van huis. Rabbit-Proof Fence (2002) is een uitschieter in het oeuvre van Noyce, die met zijn spannende actiethrillers meestal vakwerk afleverde maar zelden op een originele manier invulling gaf aan sociale thema’s.
Ter gelegenheid van vierhonderd jaar betrekkingen tussen Nederland en Australië heeft IDFA een programma samengesteld met documen taires van studenten van de Australian Film Television and Radio School. Een ontdekkingsreis door het documentaireland Down Under. Daarmee staat hij onbedoeld model voor de hele Australische filmindustrie. Door de sturende rol van door de overheid gefinancierde omroepen worden de studenten aan de AFTRS klaargestoomd voor het maken van degelijk opdrachtwerk. ‘De opzet van de opleiding versterkt dat’, aldus Mitzi Goldman. ‘De verschillende disciplines moeten nauw samenwerken zonder hiërarchische structuur. Er is beperkt ruimte voor de enkeling die ergens zijn stempel op wil drukken. Dat resulteert over het algemeen in zeer gepolijste films. De technische vaardigheden van de filmmakers worden alom geprezen, maar hun individuele inbreng is niet altijd even zichtbaar.’
Ontpopte rups
Uitzonderingen worden gelukkig steeds minder schaars – opvallend vaak voortgebracht door jonge vrouwen, zoals Samantha Rebillet met Butterfly Man (vorig jaar meedingend naar de Silver Wolf Award), over een man die zich op de dansvloer als een rups in een vlinder voelt veranderen. Met Change of Heart (2004) breekt Sascha EttingerEpstein met de steriele stijl die het merendeel van de Australische documentaires kenmerkt. De ontmoeting van de ontvanger van een donorhart met de ouders van de donor maakt heel wat gevoelens los. De persoonlijke invalshoeken van Kyu-Jung Lee zijn in twee films te zien, beide uit 1999: Soshin: In Your Dreams, waarin ze de carrièreambities in haar familie spottend aanschouwt, en Secret Woman’s Business, over de stomende zeden in een Koreaans badhuis in Sydney. Sean Byrne belicht in Work? (1999) eveneens de vrouwelijke sensualiteit. Een jonge vrouw is andere vrouwen, tegen betaling, seksueel van dienst en de filmploeg wil graag een handje helpen om spontane contacten tot stand te brengen. Een prachtig voorbeeld van de nieuwe betrokkenheid en originaliteit van het Australische filmambacht. Paul van de Graaf AFTRS – Film School in Focus Programme 1: Claim/Recognition (incl. The Road Home en Fire of the Land). Do 30, 18:00, City 7. Programme 2: Serious Play (incl. Castor & Pollux). Za 2, 18:15, City 7. Programme 3: Lost/Found (incl. Soshin: In Your Dreams en Switch on the Night). Wo 29, 17:30, City 7. Programme 4: Overcoming? (incl. Change of Heart). Vr 1, 18:15, City 7. Programme 5: Seven Senses (incl. Butterfly Man, Work? en Secret Women’s Business). Za 2, 10:15, FM Vondelpark 2.
11
11_DK06_2811.indd 11
28-11-2006 17:57:18
podium reel world
ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻃﺮﺍ، ﮔ ﻞ ﺩﺍﺩﻥ، ﻣﻴﻮﻩ، ﮔ ﻞ،ﺷﻜﻮﻓﻪ Anke Teunissen
bezoekers van...
Country Boys: A David Sutherland Film (deel 3) Maandag 27 november, 16:00, City 7
Armoede, tragiek en Jezus: die woorden vatten kort het zes uur durende epos van regisseur David Sutherland samen. Hij volgde van 1999 tot 2004 the coming of age van twee pubers op het Amerikaanse platteland in Kentucky. Country Boys: A David Sutherland Film – David Sutherland. Do 30, 17:30 (deel 1), 20:00 (deel 2) en 22:15 (deel 3), City 6
ingezonden brieven Reacties op films en debatten, meningen over het festival en de programmering: mail naar
[email protected], uw bericht verschijnt ook op de website.
Linkse kerk
Na drie dagen en dertien documentaires op IDFA heb ik het helemaal gehad met die cultureel-verantwoorde politiek-correcte elitair-decadente hoogmis van de linkse kerk. Het gezonde burgerverstand komt hier nooit eens op een fatsoenlijke manier aan bod. Voortaan loop ik met een grote boog om al die festivals heen. Ik bezoek liever het internet. Daar krijgt iedereen tenminste een eerlijke kans. René de Bruin, Voorburg
Heerlijk
Vanavond 27nov2006 Hearts van Øyvind Sandberg gezien. Zo puur, ontwapenend en ontroerend. Heerlijk. Ik zou haast zeggen geef hem maar een zoen van mij. Tevens bedankt voor al jullie informatie. Heb helaas geen adsl-verbinding dus het wordt mij wat te duur alles over de telefoonlijn tot mij te nemen. Fantastisch festival. Hartelijke groeten. Harry Sablerolle, Amsterdam
Spies
Ik vond uw ‘bespreking’ van Impaled slecht geïnformeerd over hoe tegenwoordig wordt geneukt. Weer zo’n oude cynische filmcriticus die op het gebied van moderne seks van toeten noch blazen weet. Impaled betekent niet ‘gespietst’, dat is met een speer doorboord maar ‘gespiest’. Als je weet wat het betekent is dat ook heel logisch: een meisje wordt anaal genomen terwijl ze een andere jongen pijpt, op handen en voeten. Maw alsof er een spies door haar heen wordt gestoken zoals bij een barbecue. En nou niet meteen denken dat dat zielig is want ik ken heel veel meisjes die dat lekker vinden. Aleid Dooijer, Haarlem
Maartje Reijntjes, ‘zeg maar young professional’
‘Het duurde een tijdje voor ik een band kreeg met de personages. Misschien omdat ik de eerste twee delen niet gezien heb. Ik vond ook dat het verhaal oppervlakking bleef. Wat ik wel pijnlijk vond, was dat de hoofdpersonen bleven zoeken naar genegenheid, omdat hun ouders zijn overleden.’
Sochil Petry, zaalwacht ‘Schokkend? Ja, als je bedenkt wat Bush allemaal uitspookt in de wereld en er in eigen land zo weinig geld is. Toen die jongens vertelden over hun dromen voor de toekomst, was ik het meest geraakt. De regisseur heeft het ook heel persoonlijk gefilmd. Hij maakte de jongens sympathiek door dichtbij te filmen en de blikken te vangen.’
DRAAIT ER NOG WAT LEUKS
Wil Koning, psycholoog
‘Ik heb hiervoor Kabul Transit gezien, en nu realiseer ik me opeens dat ik meer gemeen heb met een Afghaan dan met een Amerikaan. Ik wist het al, maar heb me toch weer verbaasd over de lelijkheid van het Amerikaanse platteland, en de stramheid. De ene hoofdpersoon, Chris, vond ik het meest echt, daarom ontroerde hij me het meest.’ (FS)
OVER DE LUCHTIGER KANT VAN HET FESTIVAL
Reigers versieren Amsterdam De Ardea Cinerea heet hij in het sjiek, oftewel de blauwe reiger. Marc van Fucht maakte Schoffies, een portret over deze bijzondere maar soms lastige inwoners van Amsterdam.
Afgewisseld met mooie bird’s eye views van de stad toont de film hem hangend voor de snackbar, staand op de fiets of starend naar een voordeur. Acteur Peer Mascini geeft commentaar. ‘Reigers hebben geen idee wie ze aan het versieren zijn’, vertelt hij over het onvermogen van de vogel om vrouwtjes van mannetjes te onderscheiden. Tegelijkertijd levert Mascini een schat aan informatie. Dat de vogels volgens de overlevering al in 1285 in de stad werden gesignaleerd, bijvoorbeeld. En dat Amsterdam maar liefst zevenduizend reigerbewoners telt. In een koude winter kan dat oplopen tot tienduizend, wat voor de nodige problemen zorgt. En daar gaat de film ook over: hoe de Amsterdammer zich verhoudt tot zijn blauwe vriend. Voor- en tegenstanders krijgen het woord. De toegewijde eigenaar van de vogelopvang, die eten komt brengen als de reigers wat verloren op het ijs staan. Of de eenzame dame die al twee keer voor de rechtbank moest verschijnen, omdat ze met haar dagelijkse broodkruimels en kippenvleugels de buurt overlast bezorgt. Maar ook de man die zijn geliefde gele koi-karper aan een reiger verloor. ‘Een reiger beschermen is de grootste lulkoek die er bestaat’, zegt hij onverbiddelijk. Toch weet de fotogenieke vogel vooral sympathie te wekken: als silhouet op een dak tegen het vallen van de avond, in slowmotion vechtend met een collega om een lekker hapje, of in close-up als hij een beetje chagrijnig zijn kop in zijn schouders verbergt. Het is duidelijk: de camera houdt van hem. (VG) Schoffies – Marc van Fucht. Wo 29, 20:30, Calypso (WP); do 30, 14:15, FM Vondelpark 1; vr 1, 16:30, FM Vondelpark 1.
3
13_DK06_2811.indd 1
28-11-2006 17:37:53
