www.duyschot.nl Secretariaat: Van Polanenstraat 6, 3341GP Hendrik‐Ido‐Ambacht, Tel. 078—681 9031,
[email protected]
Nieuwsbrief
november 2014 nummer 55
Pieter van Dijk geeŌ orgelconcert Op uitnodiging van de SƟchƟng Duyschot Concerten bespeelt Pieter van Dijk op 8 november het Duyschotorgel. Hij brengt werken van Franz Tunder, Jan Pieterszoon Sweelinck en Johann SebasƟan Bach ten gehore. Pieter van Dijk (1958), is organist van de Grote Sint Laurenskerk in Alkmaar en stadsorganist van deze plaats. Zijn orgelopleiding ontving hij van Bert Ma er aan het Conservatorium in Arnhem. Hij vervolgde zijn studie bij Gustav Leonhardt, Marie-Claire Alain en Jan Raas. Op de interna onale orgelconcoursen in Deventer (1979) en Innsbruck (1986) behaalde hij prijzen.
Pieter van Dijk maakte verscheidene cd’s op de orgels van de Alkmaarse Laurenskerk. Franz Tunder (1614-1667) was een belangrijke vertegenwoordiger van de Noord-Duitse orgelschool en de voorganger van Friedrich Buxtehude in Lübeck, de plaats waar hij ook werd geboren. Van hem wordt o.a. Praeludium in G uitgevoerd. De muzikale ontwikkeling van deze orgelschool mondde uiteindelijk uit in het werk van Johann Sebas an Bach. Van hem zijn jdens dit concert drie werken te horen w.o. Praeludium et Fuge in G-dur BWV 541. Hiermee wordt het concert afgesloten. Het middendeel van het concert bestaat uit drie composi es van de Nederlander Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621)van wie de Hexachord fantasia en Mein junges Leben hat ein Endt wordt vertolkt. Sweelinck was organist van de Oude Kerk in Amsterdam. Doordat tal van jonge Duitse musici naar de Amsterdamse meester trokken, oefende Sweelinck grote invloed uit op
Zaterdag 8 november 2014 16.00 uur Herv. Dorpskerk, Kerkplein, Hendrik-Ido-Ambacht € 10,00 CJP en 65+: € 9,00. Kinderen tot 12 jaar mogen gratis komen luisteren.
Inhoud Programma concert 8 nov. 2015 Pieter van Dijk ConcerƟmpressie Radio AnƟqua Volgend concert
de ontwikkeling van de orgel- en klavecimbelmuziek, met name in noordelijk Duitsland. Zijn invloed zou zelfs reiken tot aan de jonge Johann Sebas an Bach, die in de orgelmeesters Johann Adam Reincken uit Hamburg en in Dieterich Buxtehude uit Lübeck - zelf leerlingen van Sweelincks oud-leerling Heinrich Scheidemann - inspirerende voorbeeldfiguren vond.
Pagina 2 Pagina 2
Nieuwsbrief Nieuwsbrief Stichting Stichting Duyschot Duyschot Concerten Concerten
Concertprogramma Pieter van Dijk, orgel Franz Tunder (1614-1667) Praeludium in g Canzon Herr Go , dich loben wir Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621) Hexachord fantasia Mein junges Leben hat ein Endt
Johann SebasƟan Bach (1685-1750) Sonate in d-moll BWV 527 Andante‐Adagio‐Vivace Nun komm’ der Heiden Heiland BWV 659 Praeludium et Fuge in G-dur BWV 541 Overige concerten van het seizoen 2014-2015 Zaterdag 6 december 2014 – 16.00 uur Vocaal Ensemble Ammiccare: Henny de Snoo, sopraan, Pieter van Breugel, counter-tenor en Annemarie Verburg, alt met Majsa Koperberg, harpiste. Thema: kerst Zaterdag 27 december 2014- 20.00 uur Trio Cortado: Hannah de Wi e, Arthur Klaassens en Jasper Grijpink: fluit, althobo en basklarinet Eindejaar concert met afsluitende borrel
2015 Zaterdag 14 februari 2015 – 16.00 uur Marieke Grotenhuis, accordeon en Cécile Huijnen, viool Zaterdag 21 maart 2015 – 16.00 uur Valeria Boermistrova, mezzosopraan en Henk Linker orgel. Zaterdag 25 april 2015 - 16.00 uur Kamerkoor Basilius College o.l.v. Bas Ramselaar
Nummer 55
Pagina
3
Pieter van Dijk Pieter van Dijk (1958) is organist van de Grote Sint Laurenskerk in Alkmaar en stadsorganist van Alkmaar. Als docent voor het hoofdvak orgel is hij verbonden aan het Conservatorium van Amsterdam en de Hochschule für Musik und Theater in Hamburg. Hij is één van de ar s eke leiders van het Orgelfes val Holland. Zijn orgelopleiding ontving hij van Bert Ma er aan het Conservatorium in Arnhem. Hij vervolgde zijn studie bij Gustav Leonhardt, Marie-Claire Alain en Jan Raas. Op de interna onale orgelconcoursen in Deventer (1979) en Innsbruck(1986) behaalde hij prijzen. Pieter van Dijk maakte verscheidene CDs op de orgels van de Alkmaarse Laurenskerk. De DVD Alkmaar- the Organs of the Laurenskerk ontving in 2013 de Preis der Deutsche Schallpla enkri k. Samen met Wolfgang Zerer en Andreas Fischer maakte hij op het gereconstrueerde orgel van de Katharinenkerk te Hamburg een CD waar hij oa Reinckens “An Wasserfluesse Babylon” speelt. Pieter van Dijk vormt een orgelduo met Frank van Wijk en Maurizio Croci en treedt regelma g op als con nuospeler met Annegret Siedel (barokviool) en Elina Keijzer (blokfluit). Ook werkt hij regelma g samen met het Amstel Quartet. Hij publiceerde ar kelen over M. Weckmann, J.P. Sweelinck, J.S. Bach en K. Straube. Hij is regelma g jurylid bij interna onale orgelconcoursen (ondermeer in Alkmaar, Amsterdam, Freiberg, Gdansk, Innsbruck, Kotka ,Lausanne, Lübeck en Toulouse). Als concerterend organist is Pieter van Dijk ac ef in diverse Europese landen, de VS en Japan.
Pagina 4
Nieuwsbrief Stichting Duyschot Concerten
Concert-impressie: Radio AnƟqua Het was vandaag mooi weer en ik was gastheer van Radio An qua bij de S ch ng Duyschot Concerten waar dit ensemble om 16:00 concerteerde. Radio An qua bestaat uit jonge interna onale muzikanten die oude muziek spelen op historische instrumenten. Deze mensen zijn niet alleen professioneel maar ook zeker charmant! I – Als eerste de sonata La Foscari van Giovanni Legrenzi. Giovanni Legrenzi (Bergamo, 12 augustus 1626 – Vene ë, 26 mei 1690) was een Italiaans componist en dirigent. Zijn vader, Giovanni Maria Legrenzi, was een professioneel violist en tot op zekere hoogte een componist. Legrenzi had twee broers en twee zussen, één van zijn broers, Marco, was een getalenteerd muzikant, maar hij kwam al vroeg te overlijden. Legrenzi is een typisch voorbeeld van een autodidact. Het componeren leerde hij zichzelf aan en de meeste composi es schreef hij dan ook gewoon thuis. Legrenzi had zijn eerste betrekking in Bergamo als organist in de Santa Maria Maggiore, een prachge kerk met een beroemde muzikale geschiedenis. Na zijn priesterwijding in 1651 werd hij benoemd tot inwoner-kapelaan van deze kerk. Hoewel hij ac ef betrokken bleef bij de muziek en zelfs de tel van eerste organist kreeg in 1653, werd Maurizio Cazza benoemd tot kapelmeester. De eerste publica e van Legrenzi’s muziek verscheen in 1654. Zijn benoeming tot organist was aanvankelijk omstreden, omdat hij betrokken was bij een gokschandaal. Deze sonate is een mengeling van melancholie en getemperde vrolijkheid – in onze Duyschot ruimte heerlijk om te horen! II – Sonata XII (1641) Giovanni Ba sta Fontana (Brescia, 2e hel 16e eeuw (ca. 1571) – Padua, ca. 1630) was een Italiaans violist en componist. Hij wordt gezien als een der vooraanstaande virtuozen van zijn jd, en als uitvinder van de kamersonate. Na zijn dood (hij overleed aan de pest) verschenen in 1641 in Vene ë 18 sonates voor viool (solo-, duo- en trio-vioolsonates, kornetsonate, fagotsonate, luitsonate, cellosonate) van zijn hand. Dit stuk is een verkenning van diverse dialogen zoals tussen barok fagot en viool. Ook dit stuk klinkt mooi in de ruimte maar dat geld in feite voor het hele concert. III – Sonata Prima (1681) voor viool en con nuo – Heinrich Ignaz Franz Biber von Bibern (Stráž pod Ralskem, 12 augustus 1644 — Salzburg, 3 mei 1704) was een Oostenrijks componist en violist van Boheemse herkomst. Hij wordt wel als de grootste violist van zijn jd gezien. Biber werd in Stráž pod Ralskem (Duits: Wartenberg), Bohemen geboren. Zijn basisopleiding kreeg hij aan het College van de Jezuïeten in Opava, (Duits: Troppau), Moravië, waar hij onder andere bekend werd met Pavel Josef Vejvanovský en Philipp Jacob Ri ler. Vermoedelijk hee hij in Praag, Dresden en Wenen gestudeerd onder andere bij de vioolvirtuoos Johann Heinrich Schmelzer. In het begin van de zes ger jaren was hij als musicus in dienst van de vorst Johann Seyfried Eggenberg in Graz in de S er
door Peter Taams
Giulio Quirici, theorbe marken. Later was hij kapelmeester tot 1670 van de beroemde kapel van de vorst-aartsbisschop van Olomouc Karl von Lichtenstein-Kastelkorn, die op de zomerzetel van de bisschop, het kasteel Kroměříž (nu: Palais van de Přemysliden) musiceerden. Aansluitend was hij violist en componist, dirigent en rentmeester aan het hof van de aartsbisschop van Salzburg Maximilian Gandolph von Khuenburg. Op 30 mei 1672 huwde hij met Maria Weiß uit Salzburg. In 1690 werd hij – na een wach jd van 9 jaar – eindelijk door keizer Leopold I van het Heilige Roomse Rijk met de adels tel “Biber von Bibern” onderscheiden. Zijn composi es bestaan merendeels uit kerkmuziek, hoewel ook twee opera’s van hem bekend zijn. Hij overleed op 59-jarige lee ijd in Salzburg. Na de charmante inleiding van Lucia Giraudo op het stuk (“I hope you wish me luck!”) worden we meegevoerd in de experimenten van Biber, zondermeer erg boeiend en voortreffelijk uitgevoerd! IV – Sonata terza (1682) – Johann Rosenmüller (Oelsnitz (Vogtland), 1619 (?) – Wolfenbü el, 10 of 12 september 1684) Hij was een Duits componist uit de barok. Johann Rosenmüller studeerde aan de theologische faculteit van de Universiteit Leipzig, waar hij in 1640 afstudeerde. In 1651 werd hij organist van de Nikolaikerk in Leipzig, en later ook van de Thomaskerk. Ook werd hem toegezegd dat hij de cantor van de Thomaskerk zou opvolgen. In 1655 werd Rosenmüller echter beschuldigd van ontucht met koorknapen. Hij werd gevangengezet, maar kon vluchten naar Vene ë. Rosenmüller werkte in Vene ë als trombonist aan de Basiliek van San Marco en als componist. Hij noemde zich Giovanni Rosenmiller. Hij werkte ook als kapelmeester aan het Ospedale della Pietà in Vene ë, een weeshuis voor meisjes. In Italië vond de synthese plaats tussen de Duitse en de Italiaanse muzieks jlen die Rosenmüller tot een beroemde en invloedrijke componist hee gemaakt. In 1682 keerde Rosenmüller terug naar Duitsland als kapelmeester van Hertog Anton Ulrich van Brunswijk-Wolfenbü el. Op 10 september
Pagina 5
Nummer 55
Mariano Boglioli, orgel
Isabel Favilla, barokfagot 1684 s erf hij in Wolfenbü el. Rosenmüller hee vocale en instrumentale werken gecomponeerd. Hij werd onder andere beïnvloed door de muziek van Giovanni Legrenzi, Francesco Cavalli, Arcangelo Corelli en Heinrich Schütz. Deze sonata valt op door het innige samenspel tussen viool en fagot gelardeerd met een fikse por e weemoed. V – Fantasia per fago o solo (1638) Fray Bartolome de Selma y Salaverde ( Cuenca ca. 1595 – na 1638 ) Dit
Lucia Giraudo, barokviool
heerschap was een Spaanse barok componist en virtuoos fago st . Hij was een Augus jner monnik , die in dienst was bij het aartshertogdom in Innsbruck vanaf 1628 tot 1630. Zijn composi es omva en de Primo Libro de canzoni , fantasie & Corren ( Vene ë , 1638 ) , en een manuscript met vocale werken. Hij overleed vermoedelijk in Oostenrijk. Dit is één van de eerste stukken ooit geschreven voor fagot en begeleiding. VI – Giulio Quirici op Theorbe en barokgitaar o.a. de Toccata – Giovanni Paolo Foscarini (1600 – 1647) – corrente ofwel courante – ricercare – twee popmelodietjes uit die jd. Giulio grossiert in fijnzinnig spel waarvoor hij terecht een enthousiast applaus krijgt! VII Sonata a tre – Johann Heinrich Schmelzer (c. 1620-1623 – tussen 29 Februari en 20 Maart 1680) was een Oostenrijks componist en violinist. Er is weinig bekend over hem. Hij schijnt in Wenen aangekomen te zijn omstreeks 1630 – en was componist en musicus aan het Habsburgse hof voor de rest van zijn leven. Hij genoot een directe verhouding met Keizer Leopold I en kreeg de rang van Kapellmeister in 1679. Hij s erf jdens een pest epidemie slechts enkele maanden na het krijgen van die posi e. Schmelzer was één van de belangrijkste violisten van zijn periode, en had een belangrijke invloed op latere Duitse en Oostenrijkse componisten. VIII – Aria sopra la Bergamasca Marco Uccellini (Forlimpopoli, 1603 of 1610 – 10 december 1680) was een Italiaans violist en componist uit de barok. Over het leven van Uccellini is weinig bekend. Hij werd geboren in Forlì, een stadje in de gemeente Forlimpopoli. In Forlì studeerde hij bij de Assisi aan het seminarie. Van 1641 tot 1662 was hij orkestleider (Capo degl’ instrumen s ) aan het hof van de hertog van Parma (Ranuccio II Farnese) in Modena. Verder was Uccellini in deze periode kapelmeester (Maestro di cappella) van de kathedraal in Modena. Die posi e bekleedde hij tot 1665. Daarnaast componeerde Uccellini opera’s en balle en, maar geen van deze werken hee de tand des jds overleefd. Nu is Uccellini vooral bekend vanwege zijn instrumentale muziek. Uccellini behoorde tot de vooraanstaande Italiaanse violisten en componisten in de eerste hel van de 17e eeuw. Zijn sonates voor viool en Vervolg op pagina 6
Nieuwsbrief Stichting Duyschot Concerten
Pagina 6
basso con nuo hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van een idioma sche s jl van schrijven voor de viool. Verder zijn de composi es van belang geweest bij de verdere uitbreiding van het instrument met betrekking tot de technische mogelijkheden en het expressieve bereik. De innova es van Uccellini hebben grote invloed gehad op een genera e van Oostenrijks-Duitse violisten-componisten als Johann Heinrich Schmelzer, Heinrich Ignaz Biber en Johann Jakob Walther. Dit stuk bestaat feitelijk – oorspronkelijk uit varia es voor twee blokfluiten en basso con nuo boven een os nate bas. Een basso os nato is een bas-melodie in een composi e, die de hele jd één en dezelfde melodie herhaalt. Een vrolijk pakkend stuk met verve gespeeld. Toch had ik in deze versie liever een klavecimbel erbij gehad in plaats van een orgel. Maar zeker een waardige afslui ng van dit mooie concert!
Sponsoring Wilt u of uw bedrijf onze concerten sponsoren? Degene die u daar alles over kan vertellen is: Peter Taams
[email protected]
De Duyschot Concerten worden mede mogelijk gemaakt door
Heren- en dameskapsalon Pons Dorpsstraat 152a, 3342 BE H.I. Ambacht 078-6813131
[email protected] www.kapsalonpons.nl Uilhoorn & Fritse Advocaten Toulonselaan 1, 3311 LT Dordrecht Tel.: 078-6392060
[email protected] www.uilhoorn-fritse.nl Wisse Makelaardij B.V. De Schoof 82, 3341 EB Hendrik-IdoAmbacht Tel. 078-6840292
[email protected] www.wisse.nl Notariskantoor mr E.J. van Leusden Burgemeester de Bruïnelaan 5 3331 AB Zwijndrecht Tel: +31(0)78 6121355 Fax: +31(0)78 6121991 Email:
[email protected] Web: www.vanleusden.nl “Christelijke Boek- en Muziekhandel de Kandelaar” Sint Jorisstraat 10, 2981 GA Ridderkerk. 0180-423698
[email protected] www.de-kandelaar.nl Señor Herenkapsalon Kerkstraat 50, 2951 GK Alblasserdam 078 – 6913700 Wij brengen deze sponsoren graag onder uw aandacht!
Op Facebook te volgen Duyschot Concerten Meld u aan als vriend
Nummer 55
Nieuwsbrief
Pagina 7
Volgend Duyschot Concert 6 december 2014, 16.00 uur Vocaal ensemble Ammiccare Henny de Snoo - sopraan Annemarie Verburg - mezzosopraan Pieter van Breugel - alt Majsa Koperberg - harp Zij brengen een programma waarin advent en kerst de hoofdrol spelen met o.a. Puer natus est - gregoriaans Noel - Gounod Dancing Day - J. Rutter Silent Night - arr. J. Rathbone Kortom: een programma met veel variatie.
Bestuur van de Stichting Duyschot Concerten Kees van der Heijde voorzitter Els van der Vlies secretaris Jan Visser pr en publiciteit, redacteur van de nieuwsbrief Kees Bax penningmeester Peter Taams algemeen adjunct, sponsoring
