november 2013
PREVENTIEADVIEZEN VOOR SCHOLEN WINTER 2013
PREVENTIEMAATREGELEN TIJDENS DE KERSTVAKANTIE Van uw verzekeringsmakelaar Marsh Nederland bent u gewend voor de vakantie een brochure te ontvangen met tips om schade door inbraak, brand of vandalisme tijdens de vakantieperiode te beperken dan wel te voorkomen. In 2012 is het nieuwe Bouwbesluit van kracht geworden, deze bevat voorschriften waaraan een bouwwerk dient te voldoen. Het Bouwbesluit beschrijft voorschriften over wat te doen om de brandveiligheid in de gebouwen te garanderen en een gebouw veilig te kunnen ontvluchten bij brand of een andere calamiteit. Belangrijk om te weten is de verschuiving van de verantwoordelijkheid voor personen die in de school aanwezig zijn, deze ligt bij de gebruiker van het gebouw. In deze brochure willen we u aan de hand van een risicoscan meenemen om alle mogelijke risico’s en gevaren, te onderzoeken en daar waar nodig maatregelen te nemen om deze risico’s te elimineren. Naast de wettelijk verplichte maatregelen willen wij u ook graag tips geven die niet wettelijk verplicht zijn, maar wel kunnen bijdragen aan het voorkomen of verminderen van schade bij een calamiteit. In deze brochure willen wij u eerst graag achtergrond informatie geven waarom bepaalde situaties tot een gevaarlijke situatie kunnen leiden, vervolgens kunt u aan de hand van de controlelijst de risicoscan uitvoeren.
i •Preventieadviezen kerstvakantie 2013
WETGEVING, BOUWBESLUIT Het Bouwbesluit kent een aantal voorschriften, die genomen moeten worden om een gebouw te mogen gebruiken. De overheid stelt o.a. eisen aan de vluchtwegen en vluchtdeuren, bereikbaarheid van blusmiddelen en het ophangen van feestversiering. Hieronder volgen een aantal voorschriften uit het nieuwe Bouwbesluit met toelichting.
NOODVERLICHTING Tijdens een incident kan de normale stroomvoorziening uitvallen. De wetgever schrijft voor dat het gebouw voorzien is van voldoende noodverlichting zodat bij het ontvluchten van het gebouw voldoende licht aanwezig is om de vluchtwegen en –deuren te kunnen zien. Wij adviseren u in november alle noodverlichting te controleren en eventuele kapotte lampen te vervangen. Ook de lampen in de “groene” aanwijsbordje, vluchtwegaanduiding, direct te vervangen als deze defect zijn. Controleer ook de verlichting aan de buitenzijde van het gebouw nabij de nooddeuren. Slechte of geen verlichting bij nooddeuren kan tot ongelukken leiden als deze uitgang normaal niet gebruikt wordt, nu wel gebruikt moet worden. Vooral als men niet bekend is met de situatie.
NOODDEUREN Nooddeuren zijn vluchtdeuren die in het normale gebruik van de school meestal niet gebruikt worden. Daarom dient regelmatig extra aandacht te worden geschonken aan deze deuren. Controleer of de deuren gemakkelijk te openen zijn door draaiknopcilinder of een drukstang, zogenaamde Pushbar, te gebruiken. In ieder geval mag een nooddeur niet met een slot en sleutel zijn afgesloten als er personen in het gebouw aanwezig zijn. De nooddeuren zijn vrij van opslag van goederen en materialen. Dit geldt zowel voor de binnenzijde als voor de buitenzijde van de nooddeur. Controleer daarom ook eens de buitenzijde van het gebouw. Zorg ervoor dat planten en groenaanslag verwijderd worden zodat bij het ontvluchten van de school de openbare weg gemakkelijk bereikbaar en begaanbaar is. Zorg bij sneeuw en ijzel dat deze vluchtweg ook regelmatig gecontroleerd en sneeuw- en ijsvrij gemaakt wordt. Als u toch een ronde maakt om de vluchtdeuren te controleren, kijk ook eens of aan de buitenzijde van de nooddeur een sticker of bord aanwezig is met de tekst “Nooddeur, vrijhouden”. Is dit niet het geval, plaats deze. De sticker of borden zijn verkrijgbaar bij de bouwmarkt of op internet.
BRANDMELDINSTALLATIE Volgens het bouwbesluit dient in bijna elke school, groter dan 500 m² of een school met een verdieping, een brandmeldinstallatie aanwezig te zijn. De brandmeldinstallatie bestaat uit handbrandmelders die in de gangen, nabij de brandslanghaspels of brandblussers, zijn geplaatst. Een dergelijke installatie heeft niet altijd een automatische doormelding naar een alarmcentrale, vaak wordt de installatie gebruikt om de aanwezige ontruimingsalarminstallatie te activeren. Aanvullend kunnen automatische brandmelders worden toegevoegd aan de installatie om een brand buiten schooltijden snel te kunnen detecteren en via een alarmcentrale kan de brandweer gewaarschuwd worden. Handbrandmelders zijn rood van kleur, oudere installaties hebben blauwe handbrandmelders. Handbrandmelders dienen zichtbaar te zijn. Indien een handbrandmelder niet direct zichtbaar is, hang dan een pictogram op die aangeeft dat er een handbrandmelder aanwezig is. Controleer regelmatig, of er geen opslag of kasten en versieringen voor de handbrandmelders worden geplaatst of opgehangen.
Marsh • 1
ONTRUIMINGSINSTALLATIE Een ontruimingsalarminstallatie is een verlengstuk van de brandmeldinstallatie. Deze installatie zorgt ervoor dat er een ontruimingsignaal klinkt als de handbrandmelder wordt ingedrukt of een automatische brandmelder geactiveerd wordt. Het signaal, slow-whoop genoemd, heeft een typisch geluid dat zacht begint en steeds luider wordt. Daarna stopt het signaal om weer van zacht naar luid te gaan. Als u een ontruimingsoefening houdt met behulp van het signaal van de ontruimingsalarminstallatie, is het raadzaam bij de evaluatie het personeel te vragen of het geluid in alle klassen te horen is. Indien dit niet het geval is, adviseren wij u extra signaalgevers te laten plaatsen.
DEUREN EN ROOK- EN BRANDSCHEIDINGEN De deuren in rook- en brandscheidingen behoren altijd dicht te zijn. Bij een brand is er altijd rookontwikkeling die het veilig vluchten verhinderen; beperkt zicht en moeilijk ademhalen. Het is belangrijk dat de deuren dicht zijn zodat rook zich niet snel door de gehele school heen zal verspreiden. Op deze wijze kan men nog door een rookvrije ruimte vluchten om de buitenlucht te bereiken. Vaak zien we dat deuren in rook- en brandscheidingen open gehouden worden door bloembakken, houten blokken, wiggen of keggen of dat de deuren met metalen haken worden vastgezet. Dit is begrijpelijk omdat deze deuren zwaar zijn en op een deurdranger zitten die voor kinderen nauwelijks open te duwen zijn. Door de deuren vast te zetten zullen de deuren bij een brand niet sluiten en kan rook zich door de gehele school verspreiden, en kan tot zeer gevaarlijke situaties kan leiden. Een oplossing is het gebruik van kleefmagneten. Deze zorgen ervoor dat de deuren in geopende stand blijven staan en bij een brandmelding automatisch sluiten. Het is geen verplichting om dergelijke kleefmagneten te gebruiker, echter het helpt de school veiliger te maken. Een deur in een rook- en brandscheiding is te herkennen aan de deurdranger. Daarnaast zijn de glaslatten geschroefd en heeft het glas in één van de hoeken een merkteken die aangeeft hoeveel minuten brandwerend dit glas is, 30 of 60 minuten. Het glas kan ook bestaan uit zogenaamd draadglas.
BLUSMIDDELEN In een school behoren brandslanghaspels aanwezig te zijn in de gangen. De maximale loopafstand vanaf elke plaatst in de school tot aan een brandslanghaspel bedraagt niet meer dan 30 meter. De brandslanghaspels zijn herkenbaar aan de rode kleur. Het is niet toegestaan goederen of materialen voor de brandslanghaspel te plaatsen. Indien een brandslanghaspel in een kast is geplaatst, vaak grijs van kleur, dan is deze niet altijd voldoende herkenbaar. Dan dient op of boven de kast een pictogram te worden geplaatst, zodat de zichtbaarheid van de brandslanghaspel verbeterd wordt.
BRANDBLUSSERS Nog te vaak zien we brandblussers op de grond staan met het risico dat deze kunnen omvallen. Een brandblusser kan wel 5 kilogram wegen en een omvallende brandblusser kan ernstige schade of letsel veroorzaken. Zorg er altijd voor dat de brandblusser met behulp van de meegeleverde muurhaak aan de muur is opgehangen, bij voorkeur een stenen muur.
2 • Preventieadviezen kerstvakantie 2013
Bij voorkeur maakt u gebruik van brandblussers met schuim. Poederblussers geven veel nevenschade, vooral in computers en daaraan gerelateerde apparaten. Het poeder bestaat uit zouten die elektrische verbindingen kunnen aantasten. CO² blussers zijn geschikt voor het blussen van branden met elektriciteit. Nadeel is dat er veel druk op de blusser staan en blussen me dergelijke blussers enige vaardigheid vereist. CO² blussers zijn niet geschikt in een keuken of pantry omdat door de kracht van de blusser brandend vet en olie wegeblazen wordt en de brand verder door het gebouw heen wordt verspreidt.
VERSIERING OPHANGEN Het Bouwbesluit geeft voorschriften voor het veilig ophangen van versieringen. De opgehangen materialen mogen bij brand geen druppelvorming geven, dat wil zeggen bij brand niet smelten, waardoor deze op de huid of kleding kan inbranden. Een veilige manier om versiering op te hangen is met ijzerdraad van minimaal 0,5 mm dik. Zorg ervoor dat versiering aan de muur en onder het plafond minimaal 2,5 meter boven de vloer hangt, zodat deze buiten het bereik van personen is. Zorg ervoor dat u onbrandbare materialen gebruikt voor het versieren van de school. Brandbare materialen als papier e.d. kunnen geïmpregneerd worden met een brandvertragend middel. Overweeg goed waar u versieringen wilt gaan ophangen, worden de versieringen te dicht bij een warm wordende lamp of andere apparatuur opgehangen, is de kans op brand zeer groot. Indien gebruik gemaakt wordt van ballonnen, mogen deze geen brandbare gassen bevatten. Blaas ze gewoon op met lucht, dat is veiliger.
TRAPPENHUIZEN EN GANGEN Een trappenhuis en een gang worden gezien als een vluchtweg die bij een ontruiming van de school gebruikt moet worden. Het is niet toegestaan brandbare materialen op te slaan in een trappenhuis en in de gangen. Houdt hier rekening mee bij het versieren van de school. Voor deuren van trappenhuizen geldt hetzelfde als beschreven bij deuren in rook- en brandscheidingen. Deze deuren behoren altijd dicht te zijn om te voorkomen dat bij een brand rook in het trappenhuis komt waardoor deze niet meer als vluchtweg te gebruiken is.
SCHADEBEPERKING Tot zover een korte les Bouwbesluit en de voorschriften. Daarnaast zijn er aanvullende maatregelen die u kunnen helpen een schade te voorkomen en in voorkomend geval de schade kunnen beperken.
CONTROLE VAN KERSTVERLICHTING Voordat u de kerstverlichting ophangt, controleer of het snoer onbeschadigd is en of alle lampjes nog aanwezig zijn. Defecte lampjes direct vervangen. Beschadigde snoeren dient u niet zelf te repareren, het risico van aanraking met elektrische spanning is groot evenals de gevolgen. Let erop dat de kerstverlichting een CE keurmerk heeft en dat het snoer bij gebruik volledig is afgerold. Een elektriciteitssnoer wordt warm en als deze opgerold is, kan het de warmte niet kwijt. Er bestaat een kans dat de isolatie gaat smelten. De draden komen bloot te liggen waardoor iemand de stroomdraden kan aanraken. Anderzijds kan het isolatiemateriaal bij een opgerold snoer gemakkelijk in de brand raken.
Marsh • 3
LICHTSLANGEN De laatste jaren zien we een toename van het gebruik van lichtslangen. Wist u dat elk lampje 1 watt stroom verbruikt. Een lichtslang kan wel 100 lampjes bevatten waardoor deze 100 Watt aan stroom verbruikt. Indien meerdere lichtslangen op een contactdoos worden aangesloten, is de kans op overbelasting van het elektriciteitsnet in de school zeer groot. Daardoor kan brand in de meterkast ontstaan.
VERLENGSNOEREN Het gebruik van verlengsnoeren brengt risico’s met zich mee. Kinderen en personeel kunnen vallen over een verlengsnoer, terwijl zij na beschadiging van een snoer in aanraking kunnen komen met elektrische spanning. Een beschadigd snoer kan daarnaast brand veroorzaken door kortsluiting. Om deze reden dient het gebruik van verlengsnoeren te worden beperkt. Indien een verlengsnoer voor langere periodes wordt gebruikt, behoord deze vervangen te worden door een vast aansluitpunt. Als er gebruik wordt gemaakt van een kabelhaspel als verlengsnoer dan dient deze bij gebruik altijd geheel te worden afgerold. Bij hogere vermogens kan een opgerold verlengsnoer heet worden, en zo een sluiting en/of brand veroorzaken.
TAFELCONTACTDOZEN Het gebruik van tafelcontactdozen wordt sterk afgeraden. Op een dergelijke contactdoos worden vaak diverse apparaten aangesloten, waarbij de maximale capaciteit van de contactdoos en het netsnoer wordt overschreden zonder dat de gebruikers dit onderkennen. De tafelcontactdoos kan oververhit raken en zo een sluiting veroorzaken waardoor kinderen en medewerkers met elektrische spanning in aanraking kunnen komen. Daarnaast kan door sluiting in een tafelcontactdoos brand ontstaan. Probleem vormt vaak de trekontlasting op de aansluiting van de elektrische kabel op de contactdoos. De trekontlasting zorgt ervoor dat de bekabeling niet uit de behuizing getrokken wordt, waarbij mogelijk spanning voerende delen (koperdraad) bloot zouden kunnen komen te liggen.
KERSTBOMEN Maak gebruik van kunstkerstbomen. Echte kerstbomen kunnen snel verdrogen waardoor ze gemakkelijk in brand kunnen raken. Zet de boom nooit in de buurt van deur of vluchtdeur, als de boom omvalt wordt de vluchtweg geblokkeerd. U kunt de boom voor de zekerheid met een metalen draad aan de muur vastzetten, doe dit met twee metaaldraden die haaks op elkaar staan. Dit voorkomt het omvallen van de boom.
KAARSEN Voorkom het gebruik van kaarsen. Indien u wel kaarsen gebruikt, adviseren wij u de volgende preventieve maatregelen te nemen. Zet kaarsen altijd in een stevige houder op een vlakke ondergrond. Gebruik geen kaarsenhouders van plastic, hout of andere gemakkelijk brandbare materialen. De kaarsen worden minimaal 50 centimeter uit de buurt van brandbare materialen geplaatst. Kaarsen in brandbare kerststukjes worden niet aangestoken. Bij gebruik van brandende kaarsen is altijd een volwassene aanwezig.
4 • Preventieadviezen kerstvakantie 2013
VOOR DE KERSTVAKANTIE Voordat de school wordt afgesloten voor de kerstvakantie, adviseren wij u (brand)preventieve maatregelen te nemen om kwaadwillenden geen gelegenheid te geven vernielingen aan te richten. De afgelopen jaren is gebleken dat schoolgebouwen, in de kerstvakantie en tijdens de jaarwisseling, doelwit zijn van vandalisme en brandstichting. Indien om het schoolplein een hekwerk aanwezig is, sluit het hek voor de periode van de kerstvakantie af.
DE AFVALCONTAINERS Zorg ervoor dat de afvalcontainers de dag voor de kerstvakantie worden geleegd zodat deze binnen gezet kunnen worden. Een volle container die tijdens de kerstvakantie buiten blijft staan is een doelwit van brandstichting. Indien de container niet vastgezet is, kan deze tegen de buitengevel van de school rollen en de brand kan gemakkelijk overslaan. Indien het niet mogelijk is de container binnen te stallen, dient deze op ruime afstand van het gebouw met een slot worden vastgezet aan een paal of hek. De container zelf dient tevens te worden afgesloten met een slot.
ALARMCENTRALE EN -OPVOLGING Bij een inbraakmelding zal de meldkamer (Particuliere Alarm Centrale) een van te voren opgegeven telefoonnummer bellen om het alarm door te geven. Controleer regelmatig de lijst met waarschuwingsadressen en telefoonnummer, of de gegevens van personen die gewaarschuwd moeten worden, nog correct is. Dit geldt voornamelijk als u geen gebruik maakt van opvolging door een particuliere beveiligingsorganisatie en zelf gebeld zal worden. Bij personeelswisselingen dienen deze wijzigingen per direct te worden doorgegeven aan de meldkamer om te voorkomen dat personen gewaarschuwd worden die niet meer werkzaam zijn bij de school. Zo vlak voor de kerstvakantie een uitgelezen moment om dit te controleren.
BEWEGINGSMELDER De bewegingsmelders van een inbraakalarminstallatie moeten vrij zicht in een ruimte hebben om effectief te kunnen functioneren. Een veel voorkomende situatie is dat een kast onder de bewegingsmelder staat en dat goederen of dozen op de kast worden gezet. Hierdoor heeft de bewegingsmelder geen zicht meer en zal bij een inbraak geen alarmmelding geven. Hetzelfde geldt voor versiering, controleer regelmatig of de melders voldoende zicht hebben in een ruimte en dat er geen versieringen, tekeningen ed voor de melder hangen.
WAARDEVOLLE GOEDEREN Waardevolle goederen zijn zeer attractief voor inbrekers, vooral laptops en tablets zijn voor criminelen zeer gemakkelijk te verhandelen. Laat personeel laptops en tablets in de kerstvakantie mee naar huis nemen, spreiding van het risico. Andere waardevolle goederen die tijdens de kerstvakantie in de school blijven dient u op te bergen in een afsluitbare kast of ruimte. Zorg ervoor dat de kast in een ruimte staat waar een bewegingsmelder van de inbraakalarminstallatie aanwezig is. De ruimte waarin u de waardevolle goederen opbergt dient voorzien te zijn van een bewegingsmelder. Te vaak hebben we geconstateerd dat goederen in een afgesloten ruimte worden geplaatst en dat criminelen via het dak alle waardevolle goederen meegenomen hebben zonder dat er een alarm is afgegaan.
Marsh • 5
AFSLUITEN VAN APPARATUUR Van apparatuur, computers, TV’s, koffiezetapparaten, koelkasten, wasmachines wasdrogers, e.d. die in de kerstvakantie niet gebruikt worden, wordt de stekker uit de wandcontactdoos gehaald. Van apparatuur die op de waterleiding is aangesloten, wordt de kraan dichtgedraaid. Het komt vaak voor dat slangen van wasmachines, koffiezetapparaten in de vakantie door de druk kapotgaan en ervoor zorgen dat de gehele school onder water komt te staan. Dit geeft een aanzienlijke schade, niet alleen aan de vloeren, ook komt water op plaatsen waar u normaal niet komt. Dit geeft op den duur schimmelvorming en een zeer slecht binnenklimaat. De stookkosten om de school weer droog te krijgen zijn aanzienlijk.
ONGEDIERTE Bij kou en vocht trekt ongedierte gebouwen binnen omdat deze vorstvrij zijn en een goede beschutting geven. Zorg ervoor dat de school voor de vakantie schoongemaakt wordt en dat koelkasten en voorraadkasten met voedsel opgeruimd zijn, laat geen geopende pakken met voedsel achter in de school. Ongedierte kan in de vakantieperiode vrij haar gang gaan daar er niemand in de school aanwezig is die ze verstoord. Ze knagen aan snoeren e.d. dat wederom een groot brandgevaar oplevert.
BRIEVENBUS Tijdens de vakantieperiode is uw brievenbus een kwetsbare opening in uw gebouw. Brandend materiaal kan via de brievenbus naar binnen worden gegooid. In deze periode kunt u de brievenbus barricaderen of afplakken om te voorkomen dat brandbaar materiaal in het gebouw terecht komt. Om er zeker van te zijn dat u uw poststukken ontvangt, kunt u afspraken maken met postbedrijven over het tijdelijk ‘vasthouden’ of ‘doorsturen’ van de post in de vakantieperiode.
DAKEN EN GOTEN Tijdens de jaarwisseling kan vuurwerk op het dak van de school terechtkomen en schade aan de dakbedekking aanrichten. Resten van vuurwerk die in de goot terecht is gekomen kan tot verstopping van de hemel waterafvoer leiden. Het is vanwege het risico op lekkage van belang dat u direct na de kerstvakantie het dak en de goten controleert op achtergebleven vuurwerkresten. Heeft de school een plat dak met een bitumineuze dakbedekking, dakleer, controleer het dak op lekkage dat door brandend vuurwerk kan zijn veroorzaakt. Vanwege ARBO wetgeving adviseren wij u een professioneel bedrijf de controle te laten uitvoeren.
6 • Preventieadviezen kerstvakantie 2013
CONTROLELIJST Wij adviseren u één of twee personen verantwoordelijk te maken voor controle van de risicovolle situaties aan de hand van onderstaande lijst. De verantwoordelijke personen hebben mandaat van de directie om andere personeelsleden op risicovolle situaties aan te spreken en deze te verzoeken de situatie te veranderen.
ACTIVITEIT
GEREED
De noodverlichting is gecontroleerd en defecte lampen zijn vervangen De nooddeuren zijn aan de binnenzijde gecontroleerd of deze bereikbaar zijn, er staan geen goederen of materialen voor De nooddeuren zijn aan de buitenzijde gecontroleerd, er staan geen struiken, planten e.d. voor de deur De ontruimingsalarminstallatie is getest, in de lokalen is gecontroleerd of het ontruiming signaal voldoende hoorbaar is De deuren in rook- en brandscheidingen zijn dicht. Ze worden niet opengehouden door plantenbakken, houten wiggen, keggen of haken Alle brandblussers en brandslanghaspels zijn gecontroleerd of deze gemakkelijk bereikbaar zijn. Er staan geen goederen, materialen of versieringen voor de blusmiddelen Alle brandblussers zijn gecontroleerd of deze met een beugel aan de muur zijn bevestigd. Er is gecontroleerd dat er geen brandbare versieringen gebruikt worden, of dat deze zijn behandeld met een brandvertragend middel Er is gecontroleerd dat er geen druppelvormende materialen zijn gebruikt, plastic versieringen die diepe brandwonden kunnen veroorzaken Versieringen onder het plafond zijn vastgezet met metaaldraad van minimaal 0,5 millimeter dik De versieringen hangen op een hoogte van minimaal 2,50 meter Trappenhuizen en gangen, vluchtwegen, zijn vrij van brandbare materialen De kerstverlichting is gecontroleerd op beschadigingen van het snoer, defecte lampen en ontbrekende lampen Lichtslangen zijn aangesloten op een wandcontactdoos, niet op een tafelcontactdoos Het aantal lichtslangen is beperkt i.v.m. grote stroomafname en overbelasting van de elektrische installatie Bij gebruik van verlengsnoeren zijn deze geheel afgerold en snoeren liggen niet los over de grond Het gebruik van tafelcontactdozen is beperkt, er worden geen tafelcontactdozen doorgelust met een andere tafelcontactdoos Alle kerstbomen in de school zijn gecontroleerd of deze met metaaldraad aan de muur zijn vastgezet Het gebruik van kaarsen is verboden, indien toegestaan, dan alleen onder toezicht van volwassenen Het afvoeren van afval voor de vakantie is geregeld De container is de dag voor de vakantie binnengezet De container is aan een hek of paal vastgezet met een ketting en hangslot Bij de alarmcentrale zijn alle namen en telefoonnummers van degene die bij een alarmmelding gebeld kunnen worden gecontroleerd Alle bewegingsmelders zijn gecontroleerd zodat er geen goederen, materialen of versieringen voor staan of hangen Waardevolle goederen als laptops en tablets worden mee naar huis genomen of in een kast of ruimte geplaatst De gekozen ruimte is voorzien van een bewegingsmelder Van alle elektrische apparaten, die in de vakantie niet worden gebruikt, zijn de stekkers uit het stopcontact gehaald Van alle apparatuur die is aangesloten op de waterleiding en die in de vakantie niet worden gebruikt, zijn de kranen dichtgedraaid Alle koelkasten zijn leeg en schoongemaakt Alle kasten met levensmiddelen zijn leeg en schoongemaakt De brievenbus is afgesloten, zodat geen brandbare materialen hierdoor naar binnen gegooid kan worden Aantekening gemaakt: Na de vakantie worden goten en daken gecontroleerd op vuurwerkresten
Marsh • 7
Voor meer informatie over preventiemaatregelen in de zomervakantie en andere oplossingen van Marsh en Marsh Risk Consulting, bezoek marsh.nl, of neem contact op met uw vaste contactpersoon. PAUL DRIJVER Accountmanager T: 020 54 17 236 E:
[email protected] ROB VERKAIK Accountmanager T: 010 40 60 308 E:
[email protected] GERLOF NOORD Preventieadviseur Marsh Risk Consulting T: 010 40 60305 E:
[email protected]
Marsh is een van de Marsh & McLennan Companies, samen met Guy Carpenter, Mercer, en Oliver Wyman. Auteursrecht © 2013 Marsh B.V. Alle rechten voorbehouden.
