nniek Schriien en Hanna Rullmann

nniek Schriien en Hanna Rullmann

Nijmegen en Europa Annlek Schrijen en Hanna Rullmann

^a din

"'

.1

f Ooiuu.. Ll lu , ^ JL'U I ! u l^lljlili-ijun

Inhoudsopgave Inleiding Vrede van Nijmegen De Republiek in oorlog Nijmegen als onderhandelingsstad De onderhandellngen Tijdiljn

Invloed van de EU op Nijmegen Invloed van de EU op gemeenten EFRO Nijmegen Kanaalgebied

Lesplan Lesplan Folder PowerPoint

4 5 7 10 15

16 17 18 19

20 21 23 26

Conclusie

29

Logboek en reflectie

31

Logboek Reflectie

32 35

Bronnen

36

Bijlage

38

Inleiding Dit profieiwerkstuk gaat over hoe je Europa (waarmee wij de 27 landen van de EU bedoelen) onder de aandacht kunt brengen bij Nijmeegse jongeren. Wij denken dat de geschiedenis van de Vrede van Nijmegen hier heel geschikt voor is, omdat je daarmee de invloed van Europa op Nijmegen van vroeger met nu kunt vergelijken. Daarbij staat het dichter bij de leerlingen, omdat het over hun eigen stad gaat. Ook zijn wij van mening dat de Vrede van Nijmegen niet genoeg onder de aandacht wordt gebracht bij de bevolking van onze mooie stad. Allereerst hebben wij uitgezocht wat de Vrede van Nijmegen precies is en in hoeverre deze invloed heeft gehad op de bevolking. Dit hebben we gedaan met behulp van een aantal deelvragen die we vervolgens onder verschillende kopjes hebben ingedeeld: De Republiek in oorlog: waarin we de aanloop tot de onderhandellngen uitleggen. Nijmegen als onderhandelingsstad: waarin we uitleggen waarom Nijmegen gekozen werd en waarin we de invloed op de stad zelf aantonen. De onderhandelingen: waarin we de vredesbesprekingen toelichten. Vervolgens hebben we uitgezocht hoe de relatie tussen Nijmegen en Europa nu is. Hiervoor hebben wij het gemeentehuis bezocht, waar wij informatie hebben verkregen die we in dit stuk verwerkt hebben. Tot slot hebben we een lesplan ontworpen voor leerlingen uit Nijmegen dat wij gaan toepassen op twee klassen uit 4-VWO. In dit lesplan bespreken we zowel de Vrede van Nijmegen als de invloed die Europa nu op de stad heeft. Daarnaast hebben we het verband gelegd tussen deze twee en hebben we een aantal opdrachten opgesteld waarmee we ons lesplan kunnen testen. Ons doel is het onder de aandacht brengen van Europa bij leerlingen in Nijmegen. Met dit lesplan wiilen wij een stap in de goede richting zetten en leerlingen ervan bewust maken wat Europa voor henzelf en hun omgeving betekent. Ook spelen wij in op het feit dat de gemeente Nijmegen sinds 2010 de Vrede van Nijmegen penning uitreikt aan mensen die iets betekend hebben voor de eenheid, vooruitgang en verdraagzaamheid van Europa. Kortom: iemand die zich heeft ingezet voor Europa. De prijs wordt de Vrede van Nijmegen penning genoemd, omdat je de Vrede van Nijmegen kunt zien als een van de eerste Europese samenwerkingen. Hiermee stelt de gemeente zich hetzelfde doel als dat wij hebben, namelijk het belang van Europa aantonen door middel van de Vrede van Nijmegen. Voor ons lesplan hebben wij een folder ontworpen waarin het bovengenoemde wordt uitgelegd en die informatie moet verstrekken voor de Nijmeegse jongeren. Wij zullen de folder gebruiken in de voorbereide lessen, maar willen deze ook aanbieden aan de gemeente, als bijdrage voor het bereiken van het gestelde doel. Wij hopen dat we met dit profieiwerkstuk een geschikt onderzoek hebben opgezet en daarmee ons doel hebben bereikt.

De Republiek in oorlog In 1661 kreeg Lodewijk XIV de absolute macht in Frankrijk. Hij was koning vanaf 1643, maar omdat hij toen pas vijf jaar oud was werd het beleid eerst aan kardinaal Mazarin overgelaten, die hiermee automatisch de eerste minister van Frankrijk werd. Lodewijk XIV wilde van Frankrijk een machtig land maken. Dit wilde hij bereiken door zijn land uit te breiden tot aan de Rijn, de rivier kon dan als natuurlijke grens functioneren. Lodewijk begon een veroveringsoorlog in de zuidelijke Nederlanden wat toen onder Spaans gezag viel. Het politieke evenwicht in Europa dreigde verstoord te raken. Drie landen (Engeland, Zweden en de Zeven Verenigde Nederlanden) sioten een anti-Frans verbond, de Triple Alliantie. Onder deze druk moest Lodewijk XIV vrede sluiten (de vrede van Aken, 1668) en zich terugtrekken. Hij had echter toch nog kieine delen van de Zuidelijke Nederlanden veroverd. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was zeer welvarend. In deze tijd was Amsterdam een belangrijke handelsstad. Veel landen kregen steeds meer belangstelling voor de Republiek. Engeland en Frankrijk sioten samen een geheim verdrag om de zuidelijke Nederlanden aan te vallen, het verdrag van Dover (1669). Dit ging dus tegen de Triple Alliantie in, maar omdat het verdrag in het geheim werd opgesteld werd de schijn opgehouden. Dit verdrag hield in dat Engeland zich in haar geheel moest bekeren tot het katholicisme. Ook zou Engeland veel subsidies van Frankrijk krijgen en samen zouden ze de zuidelijke Nederlanden aanvallen. Engeland zag de welvaart van Nederland als een gevaar. Nederland was voor Engeland namelijk een gevaariijke handelsconcurrent. Lodewijk XIV wilde van Spanje zijn bruidsschat (hij was getrouwd met de Spaanse Maria-Theresia), deze bruidsschat hield in dat Spanje in ruil voor vrede met Frankrijk een aantal gebieden moest afstaan en dat de grenzen werden verlegd. Spanje had er echter wel voor gezorgd dat Lodewijk geen macht kon krijgen in Spanje. Spanje hield zich hier niet aan, er werd geen gebied afgestaan en op grond hiervan eiste Lodewijk de Spaanse bezittingen in Nederland op. Hij veroverde Lotharingen en dwong ze om tegen de Verenigde Nederlanden te gaan vechten, Zweden kocht hij om met geld, de vorstendommen Brandenburg, Munster en Keulen werden met fiinke subsidies overgehaald om de kant van Frankrijk te kiezen. In 1671 sloot Lodewijk XIV een verdrag met de keizer van Duitsland dat deze neutraal op een aanval op de Verenigde Nederlanden zou reageren. In de lente van 1672 verklaarden Frankrijk en Engeland de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden de oorlog. De Verenigde Nederlanden hadden na de 80 jarige oorlog niet veel aandacht meer besteed aan het leger en vestigingswerken. In juni 1672 werd Utrecht veroverd. De opmars stopte bij de Waterlinie die de Hollanders hadden opgezet door de polders bij Gorkum, Bodegraven en Muiden onder water te zetten. De Republiek had hierdoor tijd om zichzelf te herstellen. Het leger kwam onder leiding van Willem III van Oranje- Nassau, die door het volk als stadhouder en admiraal- generaal was uitgeroepen. De bisschop van Munster had ondertussen Groningen veroverd. Het leger was echter niet opgewassen tegen de standvastigheid van de Groningers en de bisschop, ook wel Bommen Berend genoemd vanwege zijn veelvuldig gebruik van kanonnen, moest in augustus 1672 opgeven. Willem III veroverde vervolgens de stad Bonn in oktober 1673. Duitsland was een bondgenoot van Frankrijk en door middel van de verovering van Bonn werd een belangrijke uitvalsbasis en bevoorradingskamer voor de Fransen afgesioten. Daarnaast begonnen de bondgenoten van Frankrijk zich langzaam afte keren. Een deel van de oorlog werd op zee uitgevochten. Dit wordt vaak de Derde Engelse Oorlog genoemd, maar ook Frankrijk had een erg actieve vioot. Engeland wilde wraak nemen

vanwege hun nederlaag in de Tweede Engelse Oorlog. Het doel was om de belangrijkste havens van Nederland te blokkeren. Dit mislukte mede dankzij Michiel de Ruyter die veel schade aanbracht aan de Engelse en Franse vIoot. In augustus 1673 veranderde er veel: het Duitse Roomse Rijk en Lotharingen zagen de dreiging van Frankrijk en ze kozen de zijde van de Republiek. Frankrijk moest zijn troepen terugroepen want Bonn werd belegerd door Duitsland, Spanje en Lotharingen. Willem III trok op met zijn leger en de Fransen moesten zich terugtrekken. Alleen Maastricht en Grave bleven in Fransen handen. Willem III was de grote overwinnaar. Frankrijk had alleen nog maar Zweden en Engeland als bondgenoot en Zweden was intussen in oorlog met Denemarken en Brandenburg. Het wantrouwen tussen Engeland en Frankrijk werd steeds groter en de samenwerking ging erg slecht. De Republiek stond er in 1674 daarentegen veel gunstiger voor, terwijl Frankrijk moest steeds meer gebied opgeven. De Engelse koning wilde liever vrede omdat het parlement hem geen geld meer wilde geven voor de oorlog. In februari 1674 werd daarom in Westminster het verdrag tussen de Republiek en Engeland getekend De Engelse koning Charles II bood de oorlogvoerende gebieden zijn bemiddeling aan De gebieden stemden in. Alle partijen waren voor. Lodewijk XIV was er intussen van overtuigd dat 'Holland' niet te veroveren was Ook de Nederlandse handel kwam in gevaar en subsidies van de bondgenoten liepen steeds hoger op. Eind 1675 werd er besloten tot een algemeen vredescongres in Nijmegen, wat zou leiden tot de Vredes van Nijmegen. Nijmegen werd gekozen vanwege de centrale ligging.

Afbeelding van het rampjaar 1672, waann Frankrijk de Republiek binnenviel

Nijmegen als onderhandelingsstad Nijmegen kreeg in de oorlog heel wat te verduren. De stad werd verdedigd door zo'n 2500 soldaten, maar werd op 2 juli 1672 omsingeld door de Fransen. Dit kieine leger kon niet op tegen de sterke legers en goede wapens van Lodewijk en na een week moest Nijmegen zich overgeven, waarna de Fransen twee jaar in de stad bleven. De inname van Nijmegen verliep kalm en hoffelijk. Alle Nederlandse soldaten werden bijeengebracht in de Broerkerk, waar ze de gelegenheid kregen om zichzelf vrij te kopen. De Nijmeegse gezagdragers Johan van Gendt, Johan van Welderen en Coenraedt wisten een verdrag te sluiten waarbij Nijmegen nog enige vrijheid had. Nijmegen moest een dwangsom betalen, de Fransen dreigden dat ze anders zouden gaan plunderen. Dit betekende dat de Nijmegenaren steeds meer belasting moesten gaan betalen, omdat ze anders niet aan deze dwangsom konden voldoen. De bevolking kreeg zo nu en dan een uitnodiging om de plaatselijke Franse bevelhebber een geschenk te geven (in geld). Dit was vanzelfsprekend niet een uitnodiging die ze konden weigeren. In mei 1674 moesten de Fransen hun bezetting in Nijmegen opheffen. Nu er vredesbesprekingen kwamen was het moeilijk om een geschikte onderhandelingsstad te vinden. Er waren veel gebieden waar nog steeds oorlog werd gevoerd. Vanaf nu ging de Staten-Generaal zich bemoeien met de plaats van samenkomst voor de komende vredesbesprekingen. Nadat Frankfurt, Keulen, Straatsburg, Hamburg, Aken, Luik, Breda, London en Meurs niet aan de eisen konden voldoen, kwam Nijmegen in aanmerking. Dit was een voorstel van de Engelse ambassadeur Sir William Temple, waar alle landen mee instemden. Nijmegen werd gekozen om politiek geografische redenen: de stad lag centraal en grensde aan neutraal (Kleefs) grondgebied. Frankrijk was nog volop in oorlog dus daar zou het te gevaarlijk zijn om de vredesbesprekingen te houden. Voor de komst van de ambassadeurs en hun onderdanen onderging Nijmegen een transformatie. De gehele stad werd opgeknapt, straten werden geveegd, huizen gerestaureerd en stinkende, volkse markten werden verplaatst naar de Benedenstad, zodat ze uit het zicht verdwenen. Er werden echter niet veel gebouwen opgeknapt, hooguit leegstaande huizen, maar de trots van Nijmegen bijvoorbeeld, de Valkhofburcht, was in verval geraakt en werd ook voor deze gelegenheid niet gerestaureerd. Wel werd het stadhuis aan een grondige schoonmaak en verbouwing onderworpen. Daarnaast werden de Antwerpse wandtapijten aangekocht, die in het stadhuis voor aanzien moesten zorgen. Men vond het Nijmeegse stadhuis niet representatief genoeg voor zulke grote onderhandelingen en de Nederlandse ambassadeurs kochten daarom de Antwerpse wandtapijten aan, die de ruimte aanzieniijk opknapten. Over het financiele gedeelte hiervan ontstond nog wat discussie, aangezien de stadsbestuurders en de ambassadeurs er beiden weinig voor voelden om deze wandtapijten te bekostigen. Uiteindelijk werd de Staten-Generaal verantwoordelijk gesteld door de Gedeputeerden van het Kwartier van Nijmegen en zij betaalden wat nodig was om de tapijten aan te kunnen schaffen. De tapijten zijn vandaag de dag nog steeds in

het bezit van het Nijmeegse stadhuis, een aantal daarvan zijn op het moment ondergebracht in Museum Het Valkhof. Hierboven een foto van drie van de wandtapijten die in het Valkhof te vinden zijn. Er werden hoge eisen gesteld aan de onderhandelingsplaatsen, net als aan de verblijfplaatsen van de afgezanten. Daarom stelde de Nijmeegse elite hun huizen beschikbaar. Al deze voorbereidingen bleken echter niet genoeg te zijn voor de ambassadeurs en hun vrouwen. Ze wilden graag buiten kunnen jagen en de vrouwen hadden er behoefte aan om een rondje te kunnen rijden. Buiten de muren van Nijmegen was het gevaarlijk, want daar zaten nog steeds Nederlandse en Franse soldaten. De ambassadeurs deden veel moeite om dit probleem op te lossen. Uiteindelijk besloten de diplomaten met toestemming van Lodewijk XIV om het gebied rondom Nijmegen ook tot neutraal gebied te verklaren. Alle besluiten die werden gemaakt kwamen voort uit lange discussies. Er was geen hierarchie tussen de diplomaten. Ze wilden vooral duidelijk maken dat zijzelf de belangrijkste waren. Alle diplomaten reden in koetsen, iets wat in Nijmegen een probleem opleverde: de straten waren erg nauw en er pasten geen twee koetsen tegelijk door. Wie kreeg er dan voorrang? Je leed gezichtsverlies als je de ander voorrang zou geven. Uiteindelijk werd ook hier een regel voor opgesteld: de laatste koets die aankwam moest plaats maken voor de eerste koets. De Nijmegenaren waren de rijke buitenlanders niet gewend. De ambassadeurs toondenhun rijkdom om te laten zien hoe machtig ze waren. De Spaanse ambassadeur Don Pablo de los Balbabos bijvoorbeeld had 56 man in dienst en reed in een zilveren koets. Om de verveling te verdrijven werden er regelmatig diners en galafeesten gehouden. Bij de geboorte van de nieuwe keizerszoon liet de Duitse gezant Kinsky een fontein bouwen waar rode en witte wijn uitspoot. Dit soort dingen hoorde bij het diplomatieke gevecht om een piek in de onderlinge hierarchie. In dit gevecht kwam zelfs regelmatig geweld te pas. Ook op religieus gebied was er in Nijmegen van alles te beleven. Spaanse jezuieten veroorzaakten veel opschudding toen ze hun geestelijke gewaad in het openbaar vertoonden. Sinds 1591 was de uitoefening van katholieke godsdienst verboden. De stad was als neutraal grondgebied verklaard dus er was vrijheid van godsdienst. Dit zorgde voor veel onrust in Nijmegen, omdat de burgers gewend waren aan strenge godsdienstige regels.

Tijdens de onderhandelingen zijn er een aantal munten en penningen geslagen, deze is daar een voorbeeid van. Links zie je de dne symboien voor de Vrijheid, Vrede en Wijsheid. Rechts een gezicht op Nijmegen met daarboven de wapens van Fankrijk en de Republiek.

Korte Burchtstraat met zicht op het Stadhuis (boven 1647, onder 1668), links de Lange Nieuwstraat, rechts de Broerstraat met het voormalig Dominicanenkiooster. in het stadhuis speelden zich de onderhandelingen van de Vrede af ook waren hier de wandtapijten te vinden. Beiden zijn stadspiannen getekend door Hendrik Feitman.

De onderhandelingen De aanwezige landen waren Spanje, de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Frankrijk, het Duitse Roomse Rijk, Engeland, Zweden, OsnabrCick, Brandenburg en Denemarken. Ook was er een afgezant van de Paus. Elk van deze landen stuurde vertegenwoordigers naar Nijmegen, die ook allemaal een verblijfplaats nodig hadden. In 1678 arriveerden de laatste afgezanten (uit Spanje en OsnabriJck) en toen konden de onderhandelingen eindelijk van start gaan. Hieronder staat een tabel met daarin de namen van de afgezanten van elk land en waar zij verbleven(overgenomen uit De 20 Dagen van Nijmegen):

Gezanten

Verblijf

Engeland

Jenkins, Temple en Lord Berkerley.

Landhuis in Neerbosch en het Weeshuis in de Begijnenstraat.

De Republiel<

Van Beverningk, Van Haren en Graaf van Nassau.

Huize Palstercamp in Doddendaal en De Ezel in de Burchtstraat.

Frankrijk

Colbert, Markies de Croissy, Graaf d'Avaux en Maarschalk d'Estrades.

Hof van Egmond in de Burchtstraat.

Zweden

Graaf Oxenstierna en Olivenkrantz.

Lange Hezelstraat.

Denemarken

Graaf van Aldenburg en H0g.

Burchtstraat.

Spanje

Don Ronquillo, Don Christijn, Don Spinola, Markies de los Balbasos en Markies de la Fuente.

Houtstraat.

Duitse Roomse Rijk

Graaf Kinsky, Graaf Strattmann, Freiherr

De Zwaan op de Grote Markt en het

10

von Goess, bisschop van Gurk.

weeshuis in de Begijnenstraat.

Paus

Monseigneur Bevilaqua.

Muchterstraat.

Osnabrucl<

Freiherr von Platen

Hof van Batenburg in de Ridderstraat.

Brandenburg

Freiherr Blaspeil en Freiherr von Somnitz

Onbekend.

De Vrede van Nijmegen vond plaats in de periode 1678-1679. Het kieine Nijmegen, met zo'n 20.000 inwoners, werd hiermee tijdelijk het centrum van Europa. Toen alle ambassadeurs met hun gezinnen en onderdanen arriveerden maakte dit dan ook grote indruk op de inwoners van de stad. De afgezanten hadden met hun families een moeilijke reis afgelegd, dwars door vijandelijke gebieden met daarbij veel bagage. Als eerste kwam de ambassadeur van Engeland aan, in 1676. Vlak na hem arriveerden de Nederlandse afgezanten: Van Beverningk en Van Haren. Zij kregen een fiinke som geld mee om het verblijf in Nijmegen te kunnen financieren. De Fransen kwamen pas in juni 1676 aan, met Van Beverningk name doordat de hertog van Lotharingen hen geen reispapieren wilde verschaffen, waardoor de Fransen fiinke vertraging opiiepen. De afgezanten werden ondergebracht in huizen die beschikbaar gesteld werden door de hogere Nijmeegse elite. Toen de partijen eindelijk allemaal gearriveerd waren, ontstond er een getouwtrek over allerlei zaken en regels, zoals wat de voertaal moest worden (Frans, Spaans of Duits), hoe men elkaar moest aanspreken en wie waar moest zitten ten tijde van de besprekingen. Hierdoor gebeurde er in het eerste jaar niet bijzonder veel, er werd vooral gediscussieerd over hoe men moest onderhandelen, in plaats van dat er daadwerkelijk onderhandeld werd. Ook de locatie was belangrijk, op verschillende plaatsen werden verdragen getekend en besprekingen gehouden. Een voorbeeld hiervan was het ambassadegebouw van de Staten-Generaal in Nijmegen, een voornaam stadspaleis genaamd Huis Palsterkamp, in Doddendaal. Op de afbeelding op de volgende bladzijde is de ondertekening van de vrede tussen Frankrijk en Spanje te zien. In het schilderij kun je zien dat de groep Fransen aanzieniijk groter is dan die van de Spanjaarden. Dit kwam doordat het Lodewijk XIV was die opdracht had gegeven voor het schilderij (geschilderd door Henri Gascard). De wandtapijten die speciaal voor deze gelegenheid aangekocht waren hingen rondom in de grote zaal waar de onderhandelingen plaatsvonden. De ruimte had, doordat de wandtapijten ramen en een open haard aan het zicht onttrokken, een symmetrisch en neutraal uiterlijk, zodat geen van de partijen op een 'belangrijkere' plaats kon zitten. De twee partijen die gingen ondertekenen bevonden zich aan beide zijden van de zaal, tegenover elkaar. In het midden, tussen de twee partijen in, zaten de Nederlandse vertegenwoordigers Van Beverningk en Van Haren, die fungeerden als bemiddelaars.

11

^Symmetrisch .

f

'^^j

NBderlandse ambassadeurs

^!? 5 ? ^ * * ? 9

f

AI

. ^-

Nederlands hoofddoel was eigenlijk het terugkrijgen van Maastricht, dat samen met Grave in handen was van Frankrijk. Met een strategische zet probeerden de Nederlanders Frankrijk buiten spel te zetten: stadhouder Willem III van Oranje trouwde met het nichtje van de Engelse koning, Mary Stuart, wat de Republiek en Engeland verenigde. Lodewijk XIV was echter niet onder de indruk en hij werd ongeduldig. In 1678 begon hij, tijdens de vredesonderhandelingen, een offensief en bezette Gent en leper. De Franse legers trokken snel op en de Republiek stuurde razendsnel een afgezant naar de Zonnekoning om tot een vrede overeen te komen. De ambassadeur Van Beverningk onderhandelde met de Franse koning, maar kon alleen een wapenstilstand regelen. Frankrijk weigerde verder de veroverde gebieden terug te geven aan Nederland. Intussen liet ook Zweden haar eisen weten, ze wilden graag de gebieden die ze verloren waren terughebben. Hierin werden ze gesteund door hun belangrijkste bondgenoot Frankrijk. Dit begon echter uit de hand te lopen, omdat Engeland zich ermee ging bemoeien en troepen richting Zweden stuurde. Voordat dit compleet escaleerde trok Zweden gelukkig haar eisen in. De Engelsen en de Nederlanders zetten de Fransen onder druk en stelden een ultimatum: als er op 10 augustus 1678 geen vrede was, dan zouden ze Frankrijk beiden aanvallen. Engeland verkoos echter een algemene vrede (en daarmee een nieuwe oorlog) boven allemaal verschillende, onderlinge vredesverdragen. Daarnaast maakte de Engelse koning zich zorgen om de handelsbelangen van die Engeland had bij een onderlinge vrede, ook vreesde hij voor een Frans overwicht in West-Europa. Hij probeerde de Republiek hiervan te overtuigen en als tegenactie stelden de Engelsen aan de Republiek voor om de handel met Frankrijk beperkingen op te leggen, net zoals Engeland dat deed. Op die manier werden de handelsbetrekkingen niet bedreigd en zo zou Frankrijk zijn economische macht niet kunnen uitbreiden. Na dit voorstel van Engeland wachtte de Republiek eerst af wat Frankrijk precies ging doen naar aanleiding van het ultimatum. Frankrijk bleek uiteindelijk toch bereid om de vrede te ondertekenen, wat een grote teleurstelling bij Engeland veroorzaakte. Op 10 augustus 1678 (precies om middernacht) ondertekenden Frankrijk en de Republiek de Traktaten van Vrede en Handel. Dit had voor de Republiek gunstige gevolgen, de Nederlanders kregen Maastricht terug en er werden enkele handelsovereenkomsten getekend die de Republiek zeer goed uitkwamen. Omdat het verdrag een teleurstelling was geweest voor Engeland wilden zij niet meer optreden als bemiddelaars. Deze piek werd

12

onmiddellijk ingenomen door de Nederlandse ambassadeurs Van Beverningk en Van Haren. Deze konden op die manier snel een tweede vredesverdrag regelen tussen Spanje en Frankrijk, want na het vredesverdrag tussen Frankrijk en de Republiek was ook Spanje wel bereid om verdragen te ondertekenen. Dit gebeurde dan ook niet veel later dan de ondertekening van het eerste verdrag, op 17 September 1678. De Spanjaarden moesten een deel van Bourgondie en een deel van de Spaanse Nederlanden afstaan, waarmee Spanje als grote verliezer van de vredesonderhandelingen werd gezien. Een paar maanden later viel Frankrijk Duitsland aan en overwon. Lotharingen blijft hiermee door Frankrijk bezet. Ook in het Noorden waren er nog steeds gevechten tussen Zweden en Denemarken en Brandenburg. Brandenburg weigerde het gewonnen gebied terug te geven aan Zweden. Na drie maanden gaven ze toch toe en ze moesten al de gebieden aan Zweden teruggeven. Als gevolg daarvan konden ze ook vrede sluiten met Spanje en Denemarken. Op 13 oktober 1679 werd het laatste vredesverdrag ondertekend, waarmee de vrede tussen Zweden en de Republiek gesloten werd. De meeste andere ambassadeurs waren toen al vertrokken. De Vrede van Nijmegen is een verzamelnaam voor alle vredes die in de periode 16781679 gesloten werden. Ze zijn niet allemaal daadwerkelijk gesloten in Nijmegen, maar vallen toch onder de Vrede van Nijmegen, omdat ook deze verdragen naar aanleiding van de onderhandelingen in Nijmegen gesloten zijn. Hieronder staan op een rijtje alle verdragen (opnieuw overgenomen uit De 20 Dagen van Nijmegen): 1. 2. 3. 4.

10 augustus 1678: Frankrijk - De Republiek (Nijmegen, Burchtstraat): 17 September 1678: Frankrijk - Spanje (Nijmegen, Doddendaal). 5 februari 1679: Frankrijk - Duitse Roomse Rijk (Nijmegen, Stadhuis). 5 februari 1679: Frankrijk/Zweden - Brunswijk/Luneburg/Celle/Wolfenbuttel (Celle, Nedersaksen). 5. 6 februari 1679: Duitse Roomse Rijk - Zweden (Nijmegen, Stadhuis). 6. 22 maart 1679: Munster - Zweden. 7. 29 maart 1679: Frankrijk - Munster (Nijmegen). 8. 29 juli 1679: Frankrijk - Brandenburg (Frankrijk, St. Germain-en-Laye). 9. 20 augustus 1679: Spanje-Zweden. 10. 2 September 1679: Denemarken -Zweden/Frankrijk (Frankrijk, Fontainebleau). 11.13 oktober 1679: De Republiek - Zweden (Nijmegen). Vredesverdrag tussen Frankrijk en Spanje, bladzijde met handtekeningen, 17 September 1678.

13

I r o *LomnIH)iiiViJti(liri)liniticHlDrr^:ii :J1I i f u r i l l t C u t i r u i l l J l l i K m n f l l t l-(.iroluob(3J ll 1 u Djji^atljrirniluiilffiirtiniiiU'rDnii citu t u j u i i i M

i

I

i t i i i g l a i l ' i ^ i u - j i MM t ' i i j l i f i m ^ ( i t n i O f i i ^ aducrlVif i 3 i l iniinbfu OtfrOfriilf-Cc'^flflo-Jf v 1. 1 n ocRrlcdir itUiniirn i l l uratiitiinrhni^I^un frDininVjn . tVtmctcc-Cf^ l a t f u o t r r j t v d j f n ; tj^ptc 5ittiu Mnu irj.li>ri s j \

JlUinMrgiteilti tavitafiffif'ithitria litnattUf Vnihcp«I|MiMvua «>j.ri«»mT.rfi «>«ji eh* TiibAilkrt »-»./ PtitafelMlktrtnrr Lil.ll.n ltM)l(kkc4.4B(/4.>t<«ltLiMP(rKt/ jnuf*[H.iTvuihloiu^T tf(i(tim-.1 iiWT -•iir<»an*fltt#lj«i ajiHTiiaP«iti!Wi» Cimti-toKcmrrr *. 'ikjf nst^twCTt ??«P to t««II(».*»in/ nafjlrtitoawtitqafv T» a Jtn>iv »i*m«iJ^iM:< lA Vbill ffhilto "Jtiyi If C j - ^ - l f d 7>(#m tutiHtiiiiriira lUtti'-j (net i d jaiWot thiiimn«r4t(II/3ladJcflJrl(l3flnu Cn Udllk' lUbltnip OjiBtofrhVufn aibittOtH "fl W i «: rtftiMMiie»)trtiM« irtKifiKAwifiMtn 4n(HW«[i«tiuni»jU ib3iEr btnif jUft M(c 3nUcMDin*rK OnuibtaekmWfi T'fiinlfl-iMitbilTV n 1'Jir »j] ^Al-ytJiirAat 0tt>i'ff(P4TMl«iibn tori Il)n« >4> !*li(«'Tn iMnOMrcciuiMit^MXir<|i*ih.i»(inpif(ft J

I nlitnojjhilolttotf/ 1 (•HO'rt tlHII J-rwvjOljfUrs jrtt CJICUJ 1 a t f p <

V i^b nto igcri < anl.(Ne,I|) Mn^i»rt <( Kiugl»r(n tr i

»flti» nl i?et(nil: »»fi

i

n [•((((I


\^intmm»ci£iif>eit unUtCttOia oa-ffS 0< »-iiiiiMB«.i)«n IK/ tt lMbli1C-rM asin^'KrctCt f
OiiWioM JfiJHl»nfliJ(n^'PwrUi'S nl la J itniu 7ne trib«iX(ui tn p^nnn* tK-n n Bin i 'Vnnifbtttiejfl b<4k.:»En JMInn 4r'«ttftjii1irn|Jnv r t«ii
WISH iJ\M ^cwwhtiii i o \ ^ »is Mit-niin mMnurlriti it. i

De wede tussen Frankrijk, Spanje en de Republiek, 1678

14

Het ondertekenen van het vredesverdrag tussen Frankrijk en de Republiek, 10 augustus 1678

1661

I

lodewijkXIV absolute macht

16 6S

16S9

1671

=1 vrede van Akenl

1

triple Alliantlej

1672 Frankrijk verklaar oorlog aan repiibl'ek

verdrag van Doverl

1674

1573

1675

verdrag tussen Republiek en Engeland Villem III erovert Bonn

1579

1678

I onderhandelingen onderh |gaan gaan va van start

L_i

|lO Augustus 1678: Frankrijk|

oegin vredescongres hr • Nijmegen [ p S e p t e m b e r 1678: Frankrijk | =^^ul^79^ranknj^^randenbu^J

Duits Roomse rijken ingen kiezen Dubiiek

5 Februari 1679: Frankrijk|= ^^ugustaJ^679^Spanj^ 5 Februari 1679: Frankrijk/Zw/edenl

[

I

II

6 Februari 1679: Duitse Roomse Rijk

n^^aar^^TgnSiunsten 129 Maart 1679: Frankrljk|

I

|Septemberl679: Denemarken | [Oktober 1679: De Republiek |

nvloed van de T

Invloed van de EU op gemeenten De Europese unie heeft direct invloed op gemeentes. Dit komt doordat de Europese wetgeving ook geldt voor gemeentes. Een belangrijke factor van invloed is het Europees recht. Hieronder leg ik in het kort de regelgeving op lokaal niveau uit van de Europese Unie. Ten eerste zljn er de rechtstreeks werkende bepalingen uit het EU-Verdrag. De rechtstreekse bepalingen vormen het basisbeginsel van het Europees recht. Ten tweede heb je de verordeningen. Dit zijn wetten die door de Europese regelgever worden uitgevaardigd. Verordeningen hebben een algemene strekking, zijn verbindend in al haar onderdelen en gelden rechtstreeks in al haar lidstaten. Ten derde heb je de rechtstreeks werkende bepalingen uit richtlijnen. Hierbij wordt het beoogde eindresultaat wel gegeven, maar de gemeentes mogen zelf de middelen bepalen waarmee ze dit willen bereiken. Deze richtlijnen worden rechtsreeks als de gemeentes over de termijn die ze hiervoor kregen heengaan of als er sprake is van onjuiste of onvolledige omzetting. Als laatste heb je nog de uitspraken van het Europese Hof van Justitie. De uitspraken van het Hof zijn van belang voor gemeenten. Daarin wordt verduidelijkt hoe bepaalde regels of besluiten moeten worden uitgelegd. Ook hecht de EU grote waarde aan het functioneren van de interne markt. Hiervoor is het belangrijk dat personen, diensten, goederen en kapitaal vrij kunnen circuleren. Het belemmeren van dit vrije verkeer is dan ook verboden. Gemeentelijke wetgeving en bestuursactiviteiten hebben hier directe invloed op. Denk bijvoorbeeld aan het verlenen van verblijfsvergunningen. Ook moeten gemeenten voldoen aan de richtlijnen van vrij verkeer en diensten. Er zijn richtlijnen voor verzekeringen, handel in onroerende zaken, vervoer en toerisme maar ook voor tv-uitzendingen en digitale diensten. Voor het vrije verkeer van goederen en kapitaal geldt dat de gemeenten hier geen belemmeringen mogen geven en ze mogen niet discrimineren. De Europese Unie geeft ook regelmatig opdrachten om het bestuur van gemeenten te verbeteren. De overheidsopdrachten worden eerlijk verdeeld en ze stimuleren de vrije markt en eerlijke concurrentie. Dit noemen we de Europese aanbestedingsregels. Deze zijn opgericht om het vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal te beschermen. De EU geeft ook specifieke regels voor het milieu mee aan gemeenten. Dit gaat bijvoorbeeld om natuurbehoud. De gemeenten moet dus rekening houden met de Europese regels voor het milieu. Er wordt door de EU ook steun verleend aan gemeenten. Gemeenten kunnen subsidie aanvragen. Dit heeft Nijmegen ook gedaan met betrekking tot het kanaalgebied.

H^ Je ALU VOCOMGNteN

nee?

««9.

Gu^

17

EFRO De EFRO is het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, opgericht in 1975, met als doel verschillende regio's te laten samenwerken. Als er in Nijmegen ontwikkelingen zijn die gesteund worden door de EU, dan is dat door de EFRO geregeld. De EFRO werkt voor de periode 2007-2013 volgens drie doelstellingen: 1. Regionale werkgelegenheid: creatie en behoud van banen door duurzame investeringen. 2. Regionale infrastructuur: aanleg en onderhoud van transport- en communicatienetwerken. 3. Regionaal Midden- en Kleinbedrijf: stimuleren van opkomst en ontwikkeling van regionaal Midden- en Kleinbedrijf door investeringen. Als je een project wil opzetten dat te maken heeft met een van deze doelstellingen, dan kun je bij de EFRO subsidie aanvragen. Je moet dan een goed plan opstellen en kunnen presenteren wat je gaat doen en wat je wilt bereiken. Deze projecten zijn meestal vanuit de gemeentes bedacht. De doelstellingen dienen dus eigenlijk als voorwaarden om subsidie te kunnen aanvragen. Op deze manier zijn er verscheidene projecten in Nederland die door de EU geflnancierd worden. Hieronder een kaartje van alle projecten die in Gelderland door de EFRO gesubsidieerd zijn (overgenomen van www.europaomdehoek.nl), Nijmegen in de zwarte cirkel: 18

Hamminkein s Hertogenbosch

Een voorbeeld van een project dat gesubsidieerd is door de EFRO is het Nijmegen Kanaalgebied.

Sch

Nijmegen Kanaalgebied Onder de voorwaarde van Doelstelling 2, een subsidieprogramma dat stedelijke gebieden helpt hun achterstandsgebieden aan te pakken, is er in Nijmegen een grootschalig project opgezet rond het Kanaalgebied. Men wilde dit gebied aanpakken omdat het een aantal probiemen had (rond 2001):

Nijmegen Kanaalgebied ^^

1. Een groot aantal werknemers met weinig of geen opieiding. 2. Veel bedrijven (grote bedrijventerreinen) die opgeknapt moesten worden. Volgens Doelstelling 2 kon er subsidie aangevraagd worden om deze probiemen door middel van een project op te lossen. In totaal zijn er ongeveer 50 projecten opgezet en uitgevoerd, met een EFRO-subsidie van 15,5 miljoen euro. Hieronder een paar voorbeelden van deze projecten: -

-

-

Multifunctioneel centrum Gofferthome: door bij stadion De Goffert een multifunctioneel centrum gericht op sport te bouwen, wilde men maatschappelijke doelen realiseren. Het doel is om de eventuele sociaaleconomische achterstand van jongeren weg te werken door middel van verschillende activiteiten. De totale kosten voor het project waren €2.605.160, met een bijdrage van €734.092 van de EFRO. Inmiddels is het centrum beter bekend als De Eendracht. Willemsweg in beeld: het doel van dit project was om de ondernemers aan de Willemsweg aan te moedigen om te investeren, om de economie te stimuleren. De totale kosten waren €1.048.461, waarvan de EFRO €244.231 heeft betaald. Hobbywerkplaats De Nonnendaal: in de wijk Wolfskuil waren er vrij veel mensen met een sociaaleconomische achterstand. Door verbouwing van de al bestaande hobbywerkplaats heeft men geprobeerd een piek te creeren waar mensen praktische vaardigheden konden leren en zo op de arbeidsmarkt terecht konden. Daarnaast is het een sociale ontmoetingspiek en stimuleert de werkplaats de bewoners dus zowel op economisch als op sociaal gebied. De totale kosten waren €26.639, met een bijdrage van de EFRO van €13.319.

Tijdens de uitvoer van het programma is de werkloosheid in het gebied gedaald, het aantal bedrijfsvestigmgen nam met meer dan 500 toe en het aantal arbeidsplaatsen steeg met ongeveer 2.600. Daarmee kun je zeggen dat het Nijmegen Kanaalgebied Project succesvol is geweest, omdat het de doelen heeft bereikt.

19

Lesplan Met ons lesplan willen we bereiken dat leerlingen actief bezig zijn met Europa door dit te verbinden aan iets dat belangrijk is geweest voor hun eigen stad. Aan de ene kant geven wij informatie en aan de andere kant moeten de leerlingen ook zelf in actie komen door het maken van opdrachten. We zullen duidelijk het verband leggen tussen Europa en Nijmegen. Door de vraag "Wat betekent Europa voor jou?" aan de leerlingen te stellen, kunnen wij na de lessen zien of het lesplan zijn doel heeft bereikt. Lesl: Wij geven een korte presentatie over de Vrede van Nijmegen met behulp van een PowerPoint. Daarna laten wij een stukje dvd zien over de Vrede van Nijmegen. De leerlingen krijgen de opdracht om de vraag: "Wat betekent Europa voor jou?" te beantwoorden. Dezelfde opdracht krijgen ze ook aan het einde van onze lessen. Les 2: Iedere klas krijgt een rondleiding in de stad langs de belangrijke plekken van de vrede van Nijmegen. Tijdens deze less&w krijgen ze een tweede opdracht. De opdrachten staan hieronder toegelicht. Aan het eind van deze lessen krijgen de leerlingen een folder waarin alles nog eens uitgelegd wordt. 21

Opdracht 1 Nu jullie weten wat de Vrede van Nijmegen precies inhoudt is het tijd om uit te zoeken wat voor invloed Europa tegenwoordig op Nijmegen heeft. Daarom is de vraag aan jou: Wat betekent Europa voor jou? Schrijf een half A4-tje over jouw ervaringen met Europa in de vorm van de EU. Lever deze opdracht de volgende les in.

Opdracht 2 De volgende opdracht bestaat uit twee onderdelen die je in tweetallen uitvoert: 1. Zoek contact met je uitwisseiing of iemand anders uit Europa (dit mag niet iemand uit Nederland zijn) en stel 5 vragen op waarmee je deze persoon kunt vragen wat voor invloed Europa op hem/haar heeft. Je hoeft per tweetal maar met een persoon contact te zoeken. Beantwoord de vragen zelf ook en vergelijk jouw antwoorden met de antwoorden van jouw contactpersoon. Schrijf al je resultaten op en verbind hier een conclusie aan. 22 2. Nadat je de bovenstaande opdracht hebt uitgevoerd, beantwoord je nog een keer de vraag van de eerste opdracht: Wat betekent Europa voor Jou? Denk je nu anders over Europa dan eerst? Zijn er verschillen? Vergelijk je twee antwoorden ook en schrijf dit op. Deze opdracht voer je uit in je eentje en moet ongeveer een A4-tje lang zijn. Lever de opdracht uiterlijk in.

Folder

23

Tekst in de folder Verband Europa en Nijmegen Sinds 2010 wordt de Vrede van Nijmegen penning uitgereikt aan mensen die iets betekend hebben voor de eenheid, voorultgang en verdraagzaamheid binnen Europa. Kortom: iemand die zich heeft ingezet voor Europa. De prijs wordt de Vrede van Nijmegen penning genoemd, omdat je de Vrede van Nijmegen kunt zien als een van de eerste Europese samenwerkingen. Daarnaast wil de gemeente van Nijmegen deze belangrijke vredesonderhandelingen onder de aandacht brengen bij de Nijmegenaren. In deze folder staat uitgelegd wat Europa in 1678/1679 voor Nijmegen betekende en wat Europa tegenwoordig voor ons betekent. De Vrede van Nijmegen In 1672 was heel Europa met elkaar in oorlog. De Franse Zonnekoning, Lodewijk XIV, wilde zijn gebied maar wat graag uitbreiden en ging hiervoor oorlogen niet uit de weg. Zo viel Lodewijk ook de Republiek der Verenigde Nederlanden aan, met Engeland als bondgenoot. Dat bleek echter nog niet zo gemakkelijk. De zeeheld Michiel de Ruyter bracht enorme schade toe aan de Engelse en Franse vioot en Lodewijk moest in de Republiek steeds meer gebied vrijgeven. Zo ook Nijmegen. Een voor een verloor hij de steun van zijn bondgenoten. Toen duidelijk werd dat er voorlopig geen winnaar uit de bus zou komen, werd er besloten tot een grote vredesbijeenkomst in ons eigen Nijmegen. Vanuit Spanje, Frankrijk, Engeland, Zweden, Duitsland en Denemarken kwamen afgezanten naar de stad aan de Waal. Nijmegen had een neutrale positie en was daarom de uitverkoren stad voor de vredesonderhandelingen om plaats te vinden. Dit betekende een gigantische metamorfose voor de stad en het had veel invloed op de bewoners. De gehele stad werd opgeknapt: straten werden geveegd, huizen gerestaureerd en de stinkende markten werden verplaatst naar de Benedenstad, die hiermee uit het zicht verdwenen. Er werden zelfs speciale wandtapijten aangeschaft die Nijmegen meer aanzien moesten geven. Uiteindelijk, na onderhandelingen van twee jaar, werden er in 1678-79 verschillende verdragen gesloten die de vrede in Europa voorlopig moesten bewaren.

De Europese Unie De EU is een samenwerking tussen 27 lidstaten uit Europa, op economisch en politiek vlak. De EU wordt bestuurd vanuit organisaties, die elk een taak hebben. Het bestuur bestaat uit drie delen: 1. De Commissie: dit is de regering van de EU, zij bestaat uit 27 leden, elk land heeft dus een afgezant. De Commissie dient wetsvoorstellen in, controleert of het Gemeenschapsrecht (...) wordt uitgevoerd en onderhandelt over internationale handels- en samenwerkingsbetrekkingen. 2. De Raad van Ministers: elk land heeft een vertegenwoordigende minister in deze Raad zitten, zij hebben samen met het Parlement besllssingsbevoegdheid (dit betekent dus dat ze

24

kunnen beslissen over de wetsvoorstellen die de Commissie indient) en heeft de begrotingstaak (geldzaken). Daarnaast zorgen ze voor politieke en economische samenwerking tussen de landen. 3. Het Parlement: Het Parlement heeft in totaal 736 leden, met uit elk land een ander aantal afgezanten. Zij is het grootste orgaan van de EU en zeer belangrijk. De taken bestaan uit het bespreken en goedkeuren van EU wetten, stemmen over het budget (begrotingstaak) en de instelling en het beleid controleren. De Europese Parlementariers (EP'ers) worden elke vijf Jaar in eigen land verkozen en komen een keer per maand bij elkaar om te vergaderen. Het Parlement geeft dus niet alleen advies, maar neemt ook besluiten. De wetten die daar worden vastgesteld gelden voor alle 27 lidstaten en daarnaast wordt er over 8 van de 10 wetten die in een van de lidstaten afzonderiijk worden ingediend ook in het Parlement besloten. In Nijmegen zijn er een aantal projecten gefinancierd door de EU: bijvoorbeeld een sportpark bij de Goffert en een werkplaats in Doddendaal. De EU is zowel terug te vinden op grote en kleine schaal en heeft meer invloed op jouw leven dan je denkt.

25

PowerPoint

De Republiek in oorlog Lodewijk XIV Bondgenoten Vredesbijeenkomst

Nijmegen als onderhandelingsstad Bezetting Nijmegen Waarom Nijmegen? Veranderingen in de stad Ko mstambassa d e u rs

26

De onderhandelingen Aanwezige landen Verblijfsplaatsen Omgangsregels

27

Doelstellingen van landen Verloop van de onderhandelingen De Vredes

TW

m^Wfr 28

Conclusie Wij denken dat de Vrede van Nijmegen geschikt is om leerlingen zich meer bewust te maken van de invloed die Europa op ons heeft. Het lesplan is nu nog niet uitgevoerd, maar wij denken dat de folder daar een goede bijdrage aan levert en ook het contact zoeken met iemand in Europa helpt leerlingen zich meer bewust te worden. Veel mensen weten niet wat voor een belangrijke rol Nijmegen heeft gespeeld in de geschiedenls van Europa en dat Nijmegen nu nog steeds sterk beinvloed wordt door Europa. Het verband tussen onze eigen stad en het grotere Europa is makkelijk te leggen en op die manier houd je het dichter bij jezelf, wat het overzichtelijker maakt. Met dit profielwerkstuk hebben we dat geprobeerd te realiseren en we denken dat dit, in de vorm van een lesplan, goed geslaagd is. Ook is het iets waar Nijmegen trots op kan zijn: een mooi stukje geschiedenls. We hopen dat leerlingen zich in de toekomst meer bewust zullen zijn van het Europa om zich heen.

30

Treveszaal in liet gemeentetiuis, foto gemaakt tijdens rondleiding

Logboek Datum.

Wat.

Tijd.

Problemen/vragen.

22 april 2010

Gesprek met Loek Janssen over keuze van het onderwerp.

1 lesuur.

Moeite met originaliteit onderwerp.

26 april 2010

Keuze van het onderw/erp in gesprek met Loek Janssen.

1 lesuur.

17juni2010

Deelvragen en richtlijnen gemaakt. Logboek in elkaar gezet. Anniek heeft contact opgenomen met In Spe. Deelvragen bij Loek ingeleverd.

2 lesuren.

Nog geen echte onderzoeksvraag.

Nagekeken vragen van Loek verbeterd en op een rijtje gezet. Verder georienteerd op het onderwerp en uitgezocht well<e boeken nodig zijn. Naar het museum Het Valkhof geweest: foto's gemaakt van de tentoonstellingen informatie opgezocht. Deelvragen verdeeld en begonnen met het beantwoorden daarvan. Film overde Vrede van Nijmegen gekeken.

2 lesuren.

Problemen met vinden van het goede boek (een belangrijke bron).

18 juni 2010

24 juni 2010

8 juli 2010

9 juli 2010

's Ochtends naar het Archief, daar informatie gekregen, het boek gevonden. Een tijdje op de studiezaal gewerkt en daarna naar het huis van Anniekom deelvragen verder te beantwoorden. Bespreking met Loek Janssen.

7 lesuren.

6 lesuren.

32

1 19 September 2010

29 September 2010

13 oktober 2010

14 oktober 2010

15 oktober 2010

27 oktober 2010

3 november 6 december

17 december

Bespreking, bijwerken van het logboek, plan voor de komende tijd uitwerken, voorbereiding op bespreking met Loek Janssen. Teksten aanpassen aan verbeteringen van Loek. Deelvragen afsluiten, verbeteringen aanbrengen, afbeeldingen toevoegen, bedenken wat we gaan doen op de Europa-dag, tijdiijn. Mailtjes gestuurd voor informatie overde relatie tussen Nijmegen en de EU, informatie over intemationaal Nijmegen gezocht, tekst opgesteld voor in folder. Mailtjes gestuurd over eventuele reis naar Brussel. Informatie over flyers gezocht. Verder gewerkt aan tekst folder, begin van ontwerp gemaakt. Naar het gemeentehuis geweest: informatie gekregen over de relatie tussen de EU en Nijmegen nu. Geprobeerd de Europadag te organiseren. Uitgezocht hoe we de dag willen organiseren, met wie we contact kunnen opnemen en hoe het zit met subsidie. Informatie van het gemeentehuis uitgewerkt en plan opgesteld voorde komende tijd. Dit

1 lesuur.

Nog geen werkplan. Ook nog geen hoofd onderzoeksvraag.

1

2 lesuren.

5 lesuren.

6 lesuren.

33

6 lesuren.

2 lesuren.

1 lesuur. 3 lesuren.

2 lesuren.

Onduidelijk naar wie we toe moeten gaan. Subsidie vergoedt 20% en we hebben geen concrete contacten bij wie we een bezoek aan Brussel kunnen regelen.

21 december

12 januari

12 januari-Ifebruarl

1 februari 3 februari

opgestuurd naar begeleider. Rondleiding gehad van Henk Rullmann in het stadhuis, foto's gemaakt. Logboek bijgewerkt, verbeteringen van begeleider besproken en verbeterd. Geprobeerd Brussel te regelen, verbeteringen afgemaakt en ingeleverd. Foldertekst en voorkant gemaakt. Lesplan gemaakt en chatsite gezocht.

3 lesuren.

2 lesuren.

1 lesuur.

Brussel kan niet doorgaan.

3 lesuren.

-

1 lesuur.

Geen geschikte chatsite voorde opdracht kunnen vinden. Opiossing: contact opnemen met hun eigen uitwisselingen. -

8 februari

Inleiding geschreven.

1 lesuur.

9 februari

Alles in elkaargezet, alle spelling gecontroleerd, vormgeving, conclusie, reflectie en slotwoord geschreven: eindversie.

6 lesuren.

Totaal

34

64 lesuren.

Reflectie In ons proces zijn de plannen over het praktische deel van ons profielwerkstuk vaak gewijzigd. We hadden problemen met de organisatie van In Spe. Deze organisatie liet ons op het laatste moment weten dat de Brusselreis werd verplaatst naar december, wat voor ons niet goed uit kwam. Hierdoor konden we niet naar Brussel en moesten we iets nieuws verzinnen. Na enig overleg met Loek Janssen zijn we op het idee gekomen om een Brusselreis te regelen voor leerlingen. Hiervoor zouden we dan subsidie aanvragen, maar dit bleek later niet mogelijk. Ook de NSG was niet in staat om onze Brusselreis te financieren. In plaats daarvan zijn we tot de beslissing gekomen om een aantal lessen voor te bereiden. Dit hebben we dan ook uiteindelijk als praktisch deel uitgevoerd. Door de wijziging van onze plannen is onze planning van mindere kwaliteit geweest, maar gelukkig wisten we ons profielwerkstuk op tijd afte ronden. Verder ging de samenwerking heel goed en ook het bezoek aan het gemeentehuis hebben we als een succes ervaren. Met het inhoudelijke deel hebben we weinig problemen gehad. We hebben een aantal keren het archief bezocht en informatie was gemakkelijk te verkrijgen. Het meeste plezier hebben we beleefd aan het ontwerpen van de folder. We zijn erg trots op onze Sint Steventoren. In het begin was onze doelstelling nog erg vaag, maar later werd het steeds meer een goed concept. Al met al zijn we erg tevreden over het uiteindelijk behaalde resultaat.

35

Wandtapijten in het gemeentehuis, foto gemaakt tijdens rondleiding.

Bronnen

Bronnen stencil: 1672-1678: tussen rampjaar en vredesjaar. http://nl.wikipedia.org/wiki/Lodewiik XIV van Frankrijk http://nl.wikipedia.org/wiki/Hollandse Oorlog http://www.huisvandeniimeegsegeschiedenis.nl/wiki/index.php7title-21 De Vrede van Nijmegen Brochure van de tentoonstelling over de Vrede van Nijmegen in museum Het Valkhof. De 20 Dagen van Nijmegen. De Vrede van Nijmegen (catalogus van de tentoonstelling De Vrede van Nijmegen), door G. Th.M. Lemmens. http://www.doelstelling-2.nl/projecten/projectpag.asp7idproject-182 http://www.europa-nu.nI/9353000/l/i9vvh6nf08temv0/vga3flusj7zg http://www.europaomdehoek.nl/ Handrelklng Europaproof Gemeenten (informatie verkregen van het gemeentehuis). Resultaten van tien jaar Europees stedenbeleid (informatie verkregen van het gemeentehuis).

37

Bylage

i

Mailcorrespondentie met en over In-Spe 13-10-2010 Even een korte update; we hebben voor december een hostel kunnen reserveren (een andere dan de vorige keer) voor 19 tot en met 22 december. Dit is in de vakantie en omdat we op woensdag weer terugreizen, is iedereen ruim op tijd terug voor alle kerstetentjes, -feestjes, -boodschappen en verplichtingen. Volgende week gaat de organisatie verder met de inhoud, maar deze zai niet wezenlijk verschillen van het originele plan. Met vriendelijke groet, Erik Verbiest In-Spe Inhoudelijk coordinator 11-10-2010 Beste mensen, Helaas heb ik slecht nieuws, althans voor de korte termijn. Nadat het er uiteindelijk naar uitzag dat alles geregeld was, heeft ons hostel op het laatste moment afgezegd. Dit wijiens Dolf de optie reeds had bevestigd en we al de toezegging van hun kant hadden ontvangen. Beetje apart en vooral erg vervelend. Zoiets heb ik nog niet meegemaakt en schrijf ik toe aan dit hostel, daar er andere jaren nooit problemen waren. Het spijt me om te moeten melden dat de herfstvakantie in ieder geval niet doorgaat (andere hostels zitten propvol en goedkope hotels zijn te duur). Komende week gaat de organisatie kijken naar de alternatieven. Nogmaals, ik vind het bijzonder vervelend en ik houd jullie op hoogte van de komende ontwikkelingen. Met vriendelijke groet, Erik Verbiest Organisatie voor jongeren, dialoog en politiek 4-10-2010 Nog een aanvulling, heb je voor mij ook een telefoonnummer en een nummer waar ik het thuisfront op kan bereiken in geval van nood. Met vriendelijke groet, Erik Verbiest 4-10-2010 Kijk, dat zet zoden aan de dijk. Ik zie de gegevens snel tegemoet. Dank je. Met vriendelijke groet.

39

Erik Verbiest

4-10-2010 Hallo Anniek, De organisatie voor de Brusselreis is niet helemaal verlopen zoals ik graag had gewild. We willen nog steeds gaan, maar het gaat wel wat extra Inspanningen kosten. Onderstaande mail heb ik naar de Meppers gestuurd. Ik heb nog enkele plaatsen over in de bus /jeugdherberg. Omdat de andere deelnemers allemaal wel iemand anders kennen, is het voor jou wellicht ook aardig om met een paar mensen te gaan. Ook voor de verdere organisatie van 9 mei is dit wellicht ook handig. Ik heb denk ik viot een plaats of vijf over. De afgelopen jaren is In-Spe met deelnemers van het MEP afgereisd naar Brussel om daar enkele Europese instellingen te bezoeken. Deze excursies zijn alle keren als zeer plezierig en succesvol bestempeld. Voor 2010 zijn we dan ook verder gaan kijken en hebben het programma uitgebreid. Naast een excursie, zijn we ook van zins om de Dag van Europa te vieren in die gemeenten waar het MEP actief is. Natuuriljk niet alleen, maar met jullie hulp. 9 mei is nog even weg en de voorbereidingen hiervoor zijn nog niet gestart, maar zullen binnenkort wel aanvangen. Waar we wel mee zijn gestart, zijn de voorbereidingen voor de komende Brusselreis. Het plan is om in de herfstvakantie te gaan. Eerlijkheid gebied mij te zeggen dat deze voorbereidingen niet helemaal perfect zijn verlopen. Bijvoorbeeld de informatiestroom naar jullie toe. De excursie valt onder verantwoordelijkheid van In-Spe, dus ik neem hier zelf ook alle verantwoordelijkheid voor. Goed, de organisatie staat nu op een tweesprong en is zich aan het orienteren op de mogelijkheden. Hiervoor heb ik graag jullie input. De reis staat gepland voor de herfstvakantie, 20-22 oktober. Het programma is zo goed als rond (debat met Vlaamse Mep-school, bezoek EU parlement, EU commissie, museum, ontspanning, verblijf in een jeugdherberg en vervoer per bus vanaf Arnhem). Hiervoor moeten echter op zeer korte termijn enkele zaken geregeld worden. Zoals daar zijn, jullie administratie, ik heb alle gegevens nodig, naam, adres, 06, paspoort / ID nummer, geboortedatum, contactgegevens thuis. Deze gegevens zijn voor ons belangrijk, maar ook noodzakelijk om bij alle officlele instanties binnen te mogen. Ik moet deze gegevens deze week in Brussel kunnen voorleggen. Graag wil ik van je weten of het tot jouw mogelijkheden behoort om op deze termijn nog mee te gaan naar Brussel? Het thuisfront moet ingelicht worden, dat kun je doen aan de hand van deze mail. Zijn er nog aanvullende vragen, dan mag je je ouders / verzorgers altijd doorverwijzen naar mij (zie onderstaand voor gegevens). Alternatlef voor de herfstvakantie is kerstvakantie. Jullie en wij hebben dan meer tijd om alles voor te bereiden, maar we zitten dan wel in het kerstreces waardoor we ook dan niet de mogelijkheid hebben om met parlementariers te spreken. YEDS, Youth4Europe4Democracy4Solidarity, de organisatoren van het project, hebben van Youth in Action, een mooie subsidie gekregen waardoor een groot deel van de kosten worden gedekt en de deelnemersbijdrage flink naar beneden is geschroefd. We vragen aan jullie 65 euro. Hiervoor wordt in principe alles betaald, vervoer, verblijf, eten, entree. Drinken en persoonlijke uitgaven zijn voor eigen rekening. Geef aub in een mail aan hoe je over bovenstaand denkt, dan zullen wij snel actie ondernemen. Namens Dolf, Met vriendelijke groet, Erik Verbiest

40

12-07-2010 Beste Erik Verbiest, Ik vind het heel leuk dat ik mee mag doen aan het project. We hebben de steun van de school. We hebben de dag van Europa zelfs al in de planning van school gezet. De leraar op onze school die het meest zai helpen/ organiseren is Loek Janssen. Wat betreft de activiteiten: Harry VIeerlaag is zeker nog ge'interesseerd. Vorig jaar hebben we een debatgroep op onze school opgericht. We hebben ook mee gedaan met op weg naar het Lagerhuis. We konden helaas niet mee doen aan de debat driedaagse aangezien er niet genoeg deelnemers waren. We hopen natuuriljk dat dit volgend jaar anders zou zijn. Ik geef je ook Harry VIeerlaags adres als je eventueel nog vragen hebt: [email protected]. Ik hoop dat ik je vragen volledig genoeg heb beantwoord. Veel succes met hetorganisereni Groetjes, Anniek Schrijen 08-07-2010 Hallo Anniek, Via Dolf ben ik op de hoogte gesteld van je interesse in de viering van de Dag van Europa. Die interesse doet mij uiteraard deugd! Momenteel zijn we bezig om de eerste lijnen uit te zetten, zodat we in September kunnen starten met de uitvoering van het project. Toevallig heb ik vanmiddag een sollicitatiegesprek met een mogelijke stagiaire die o.a. dit project op zich zai nemen. Daarna zai de eerste fase verder geconcretiseerd worden en nodig ik jou en / of een decent uit voor een eerste kennismakingsronde. Ik begrijp dat je nog niet weet of er ook op school draagkracht is voor dit initiatief? Daarnaast heb ik nog een andere vraag. Het NSG doet al een paar jaar mee met onze activiteiten, dit onder leiding van Harrie VIeerlaag. Veel activiteiten zitten nu al redelljk vol (normaal gebeurd dat pas in de loop van volgend schooljaar) en van Harrie heb ik nog niks vernomen. Kun je een keer polsen of hij nog interesse heeft? Zou het jammer vinden als een school die al langer meedoet, straks buiten de boot valt. Dank! Met vriendelijke groet, Erik Verbiest 24-06-2010 Hoi Anniek, Goed dat je zoveel initiatief neemt! Het is inderdaad ook ons plan zoveel mogelijk voor de zomervakantie te regelen. Erik Verbiest van In Spe zai hierover op korte termijn contact opnemen met jou en je school. Alvast antwoord op je belangrljkste vragen. De eerste reis vindt plaats in de herfst vakantie, per school kunnen dan ongeveer 3 mensen mee. Het idee is dat dat vanuit elke school 1 contactpersoon is (jij in dit geval) en twee mensen die willen helpen met de organisatie (die moet jij dus proberen te vinden). Vervolgens zai begin mei 2011 een tweede reis plaatsvinden, waarbij ongeveer 5 mensen per school mee kunnen, ook weer mensen die helpen met de organisatie. Aan de deelnemers zai een eigen bijdrage gevraagd worden, hoeveel die precies is kan ik nog niet zeggen. Op 9 mei 2011 moet dus de viering van de Dag van Europa plaatsvinden. Ter inspiratie heb ik een document bijgevoegd met onze ideeen daarover.

41

Ik hoop dat het zo weer wat duidelijker is. Laat het vooral weten als je nog meer vragen hebt, wij beantwoorden die graag. Groeten, Dolf 23-06-2010 Hallo Dolf, Ik wil het idee van de brusselreis en de europadag op school overleggen. Het liefst wil ik dit nog doen voor de zomervakantie zodat, ik misschien al steun kan vragen bij leraren enz. Hiervoor is het handig om over de volgende dingen iets meer te weten: Hoeveel leerllngen kunnen er mee? Vind de reis in de vakantie plaats en zo niet wanneer dan? Hoe zit het met de kosten? Zijn er bepaalde eisen gesteld aan de "Europadag"? Ik hoop dat je hier al antwoord op hebt. Het zou fijn zijn als je op tijd kan antwoorden zodat, ik het allemaal kan gaan regelen. groetjes, Anniek Schrijen 20-06-2010 hallo Loek en Hanna, zoals jullie weten had ik contact opgenomen met in spe en the european parlement in verband met een europareis. Ik heb goed nieuws! We mogen deelnemen aan de reis naar Brussel in oktober. Het is dan de bedoeling dat we 9 mei dan een Eurapadag op de NSG organiseren. Het profielwerkstuk is dan al ingeleverd maar, de organisatie en de reis kunnen we volgens mij heel goed aan ons profielwerkstuk koppelen. In Brussel mensen uit heel Europa bij elkaar om te overleggen hoe we het "Europa" meer onder aandacht kunnen brengen bij jongeren. Er komen ook mensen van the european parlement. We hebben wel de steun van mensen op school nodig maar, ik denk dat het goed gaat lukken. De kosten van de brusselreis betaalt in spe. Ik denk dat we hier veel aan hebben met ons profielwerkstuk. Het lijkt me handig om het hier morgen even over te hebben (misschien na de les)? groetjes, Anniek 18-06-2010 Beste Anniek, Vandaag hebben wij met de overall-organisatie de opzet van het project verder uitgewerkt. Wij zouden het ontzettend leuk vinden als jij komend jaar op jouw school het aanspreekpunt voor ons project zou willen zljn. Dit betekent dat je samen meteen paar andere leerllngen van jouw school kunt deelnemen aan de reis naar Brussel in oktober en op 9 mei 2011 een viering van de Dag van Europa op jouw school organiseert. Omdat jullie school niet mee doet aan het MEP, denk ik dat het hele Europa-gebeuren (nog) niet zo zai leven. Het zou dan ook erg fijn zijn als er vanuit school (docenten) ondersteuning is bij de organisatie. De komende weken zullen besteed worden aan het 'werven' van organisatoren op zoveel mogelijk Gelderse scholen. Jouw naam staat dus vast als eerste genoteerd. Binnenkort neemt Erik Verbiest van In Spe (CC in deze mail) contact met je - waarschijniijk per mail - op om een en ander nader uit te leggen.

42

Nogmaals bedankt dat je je spontaan hebt gemeld, en met vragen kun je altijd contact met mij opnemen. Groeten, Dolf

9-06-2010 Beste Dolf, Alvast bedankt voor je mail! Ik ben zeker gei'ntesseerd in jullie reis. Het idee spreekt mij erg aan en het lijkt mij ook erg leuk om een Europa dag te organiseren op mijn school (NSG). Ik zit nu in vwo 5, dus volgend jaar doe ik examen. Aangezien mijn profielwerkstuk ook over Europa gaat sluit het concept van een europadag organiseren hier mool bij aan! Ik heb zelf nooit meegedaan met het MEP maar, ik heb er al wel vaker over gehoord. Ik zou graag aan deze reis willen meedoen. Zou je mij kunnen mailen over deelname als daar al meer over bekend is (aangezien de andere kandidaten?). Heel erg bedankt voor je mail! groetjes, Anniek Schrijen

07-06-2010 Beste Anniek, Leuk dat je me spontaan een mailtje stuurt. Ik zai eerst kort de achtergrond schetsen van de reis. De afgelopen twee jaren (2008 en 2009) heeft de jongeren organisatie In Spe een "Brusselreis" georganiseerd. Het doel hiervan was jongeren uit de provincie Gelderland kennis te laten maken met het functioneren van de EU, door hen rondom de Dag van Europa (elk jaar op 9 mei) een programma in Brussel aan te bieden met onder andere bezoeken aan de Europese Commissie, het Parlement et cetera. In eerste instantie werden de deelnemers geworven via het Model European Parliament (MEP) Gelderland, een project waar je wellicht ook mee bekend bent? Dit is ook de manier waarop ik 2 jaar geleden in organisatie ben terechtgekomen. Dit jaar is het de bedoeling dat een en ander wordt uitgebreid. Het doel is een soort traject op te zetten, waarbij Gelderse jongeren worden aangemoedigd een viering van de Dag van Europa (9 mei 2011) te gaan organiseren op hun eigen school. Deze jongeren zullen daarvoor eerst een bezoek aan Brussel brengen (waarschijniijk ergens in oktober van dit jaar) om de nodige kennis op te doen. In het voorjaar 2011 zai dan nog een reis plaatsvinden waarbij alle jongeren die de Dag van Europa op hun school organiseren mee gaan. Doel is dus in eerste in eerste instantie jongeren op zoveel mogelijk scholen in Gelderland te vinden die de Dag van Europa willen organiseren en hen vervolgens mee te nemen naar Brussel. De praktische organisatie zai grotendeels in handen zijn van In Spe. Het opzetten van het project gebeurt op dit moment door de Provincie Gelderland, In Spe en twee organisatoren van voorgaande jaren, waaronder ikzelf. Wij zullen gedurende het project ook helpen met de coordinatie. Ik hoop dat ik het doel een beetje duidelijk heb kunnen maken in dit lange maar toch nog beknopte verhaal. Ik neem aan dat je dit jaar eindexamen hebt gedaan? Wellicht is het mogelijk je te betrekken in de overall-organisatie of bij de coordinatie van het project op jouw (oude) school. Zou je hier interesse in hebben nu het hele verhaal je duidelijk is? Ik heb binnenkort weer een vergadering met het organisatieteam waarbij we ook over uitbreiding

43

van de organisatie zullen spreken. Er zijn meer mensen met interesse, met name onder de ouddeelnemers, maar er is uiteraard altijd wel iets te doen voor enthousiaste jongeren. Als je nog meer vragen hebt kun je mij altijd bereiken. Ik ben benieuwd naar je reactie. Groeten, Dolf 4-06-2010 Beste Dolf, Via mijn zus Julie Schrijen kreeg te horen dat jullie van plan zijn een Europareis te organiseren. Ik zou hier (als het mogelijk is) graag aan willen deelnemen ( en helpen organiseren.). Zoals ik al schreef weet ik helemaal niet of dit de bedoeling is en ik weet ook niet het precieze doel van deze reis. Europa spreekt mij erg aan omdat, ik graag een internationale studie wil gaan volgen. Ook mijn profielwerkstuk gaat over de vrede van Nijmegen. Dit is een vrede die gesloten tussen verschillende europese landen in 1678. Dit erg belangrijk geweest voor Europa en de contacten onderling. Met ons profielwerkstuk willen we Europa onder aandacht brengen bij jongeren. We willen laten zien dat internationale contacten erg belangrijk zijn. We willen het ook graag met andere europese mensen over ons idee en profielwerkstuk hebben. Jullie reis lijkt me hier een goede gelegenheid voor. Zou je mij wat meer informatie kunnen sturen over deelneming van leerllngen of een school, en als het mogelijk Is om mee te doen ook wat informatie over de reis zelf? Alvast bedankt, Anniek Schrijen

44

Mailcorrespondentie over de Brusselreis op school 28-06-2010 Dag Anniek en Hanna, Loop deze week een keer bij me binnen, dan kijken we ernaar! Groeten, Jos van Driel

28-06-2010 Beste Jos van Driel, Via Loek Janssen heb ik begrepen dat jij je met de planning van volgend jaar bezig houdt. Hanna en ik hebben een plan voor ons profielwerkstuk. Het leek ons leuk om op de nsg een europadag te organiseren. Dit gaat ook via in spe en the European Parlement. We zouden graag op 9 mei de Europadag willen houden. Het zou fijn zijn om samen een afspraak te maken over de planning. We weten namelijk niet of het die dag kan en mogelijk is. We willen hier graag zekerheid over hebben voor de vakantie. Zou je aankomende week even tijd hebben om het er met ons over te hebben? groetjes, Hanna Rullman en Anniek Schrijen.

45

Mailcorrespondentie met het gemeentehuis Beste Hanna, Ik werk op woensdag niet op het stadhuis, maar zorg ervoor dat jullie worden opgevangen. Melden jullie je bij de receptie en vraag naar Linda den Breejen. Ze brengt jullie naar het archief en legt eea uit. Succes ermee! Groet, Petra Elmers Van: hanna rullmann [hannarullmann(5)hotmail.com] Verzonden: dinsdag 19 oktober 2010 12:00 Aan: Eimers, Petra P200 Onderwerp: RE: Nijmegen en Europa. Beste mevrouw Eimers, Ik heb even overlegd met Anniek, maar het komt ons allebei deze week niet meer zo goed uit. Zou volgende week woensdagochtend goed zijn? Bedankt! Hanna Rullmann. From: [email protected] To: [email protected] Date: Sat, 16 Oct 2010 16:47:41 +0200 Subject: RE: Nijmegen en Europa. Beste Hanna en Anniek, ik ben zelf volgende week op dinsdagochtend en donderdagochtend aanwezig op het stadhuis. Het mag ook op een andere dag, dan vraag ik of een van mijn collega's jullie wegwljs maakt. Het archief staat namelijk gewoon op onze werkvloer. We hebben overigens ook een boekje uitgebracht over de projecten die in heel Nederland met Europees geld zijn gefinanclerd, met daarin een aantal projecten uit Nijmegen. Ik zai voor jullie een exemplaar klaarleggen. Ik hoor wel wanneer het uitkomt. Mijn telefoon: 024-3299682. Groet, Petra Eimers

Van: hanna rullmann [[email protected]] Verzonden: zaterdag 16 oktober 2010 15:01 Aan: Eimers, Petra P200 Onderwerp: RE: Nijmegen en Europa. Beste mevrouw Eimers, Dankuwel voor de snelle reactie, dat zouden wij erg fijn vinden. Wanneer schlkt het u? Woensdagmiddag misschien? Zegt u maar wanneer het u uitkomt. Bedankt! Hanna en Anniek.

From: [email protected] To: [email protected] Date: Thu, 14 Oct 2010 13:05:07 +0200 Subject: RE: Nijmegen en Europa. Beste Hanna en Anniek, Jullie vraag is niet zomaar te beantwoorden. Wij hebben hier een groot archief met daarin alle projecten die met Europees geld zijn gefinanclerd. Jullie kunnen het beste een afspraak met mij maken, dan mogen jullie het archief inzien en daar de informatie uithalen die jullie nodig hebben voor jullie werkstuk. Dat kan bijv. volgende week. Met vriendelijke groet, Petra Eimers

Van: hanna rullmann [[email protected]] Verzonden: donderdag 14 oktober 2010 12:49 Aan: [email protected]; Eimers, Petra P200 Onderwerp: Nijmegen en Europa. Beste mevrouw, Wij doen een profielwerkstuk over Nijmegen en Europa en willen daarvoor graag wat Informatie vragen. Op de website van de gemeente worden projecten genoemd die gefinanclerd worden met Europese subsidie. Zou u ons hierover meer informatie kunnen verschaffen? Over well<e projecten gaat het precies? Bij voorbaat dank, 47 Hanna Rullmann en Anniek Schrijen. 14-10-2010 Beste Anniek Schrijen en Hanna Rullmann, Als het over de gemeente Nijmegen en de op hun website genoemde projecten gaat kunt u daarvoor het beste contact opnemen met de gemeente Nijmegen. Het mogelijke contact voor u daar is Petra Eimers email [email protected] of Marjon Often email [email protected] Mocht u verder nog vragen hebben dan hoor ik dat van u. Met vriendelijke groet, Gerard van Gaalen Senior projectmanager Europese Projecten

14-10-2010 Beste meneer/mevrouw. Met betrekking tot ons profielwerkstuk zouden wij graag wat informatie willen over de internationale contacten die Nijmegen heeft, en dan met name de Europese. Op de website van de gemeente staat dat er verschillende projecten zijn die met Europese subsidie worden gefinanclerd en dat deze zouden bijdragen aan de economische en sociale ontwikkeling. Zou u misschien een aantal voorbeelden kunnen noemen van deze projecten en op weike manier zij bijdragen aan de ontwikkeling van Nijmegen? Zijn er daarnaast evenementen die te maken hebben met de Europese Unie? Bijvoorbeeld bezoeken van ambassadeurs of iets dergelijks?

Met vriendelijke groet, Anniek Schrijen en Hanna Rullmann.

48